'ZJoor Luther was de strijd alleen
STRIJD DES
een
I O
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG I NOVEMBER BS
„31 October 1517" te leiden herdacht
Strijd van nü gaat ook tegen
onszelf
Alt wtj den op de verdeeldheid in het Protestantisme, dan is alle reden om op de
Siste October, de dag, waarop Maarten Luther in 1517 zijn stellingen aan de deur
van de slotkerk te Wittenberg aansloeg, een juichtoon aan te heffen weggeblazen.
Toch wordt deze daad in de Kerken van de Reformatie elk Jaar weer herdacht.
En ook met een grote innerlijke blijdschap, want de Reformatie blijft, temidden
van haar eigen jammerlijke noodsituatie, het „neen!" tegen de devaluatie van
Rome en haar diepste geheim blijft: Jezus Christus en Zün kruis, waarbij alle
prostatic van de mens, ook van de vrome mens, in het niet verzinken. Tegenover
de verdeeldheid is dat geen tragedie. Dat ls nooit tragedie. En daarom is het goed,
dat de Kerken van de Reformatie steeds weer bijzondere aandacht aan de 31ste
October schenken.
In Leiden werden gisteren twee her
denkingsdiensten gehouden, namelijk in
de Evang. Lutherse kerk en in de Hoog
landse kerk. In de Lutherse kerk ging ds
D. Kuilman voor en in de Hooglandse
kerk ds J. de Wit. De tekst van ds Kuil
man was 1 Timotheüs 6 11a en 12a:
Maar gij, o man Gods, vlied deze dingen;
strijd de goede strijd des geloofs, grijp
naar het eeuwige leven.
God heeft de daad van Maarten Luther
willen gebruiken om een nieuwe evan
gelische beweging in de wereld wakker
te roepen, die zeker haar einde nog niet
heeft gevonden, aldus ds Kuilman. Spr.
ging m het begin van zijn prediking de
verschillende waarderingen van Luther
na. De orthodoxen waarderen hem voor
al omdat hij de nadruk heeft gelegd op
de rechtvaardiging door het geloof. De
mensen van de verlichting noemen hem,
omdat hij veel middeleeuws bijgeloof
heeft opgeruimd. De vrijzinnig-Protes
tanten accentueren, dat Luther de be
vrijding bracht van de tirannie van het
dogma. En dan zijn er ook nog de na
tionalisten en de piëtisten, die weer een
andere waardering voorstaan.
Ds Kuilman wilde Luther zien als een
profetische gestalte, als een waarachtige
man Gods, die geroepen ls geworden om
de goede strijd van het geloof te voeren.
Luther streed die strijd niet om eigen j
eer en voordelen, maar God had beslag
op hem gelegd. De Hervormer leerde
ook, dat hij een man Gods was en niet|
God zelf. Hij heeft ook moeten luisteren
naar het slot van de tekst: Grijp naar
het eeuwige leven. Ook hij moest uitzien
naar de komst van Gods Koninkrijk, het
nieuwe Jeruzalem.
Niet begrepen...
Ds Kuilman wees er voorts op, dat
Luthers strijd niet in de eerste plaats
gericht is geweest op de sociale misstan
den en de politieke ontwrichting, maar
op het kerkelijke leven van zijn tijd. H\j
meende, dat door de wantoestanden in de
Kerk het innerlijke leven van de mens
werd losgemaakt van het geloof in Jezus
Christus. Het ging er om de Heilige
Schrift te stellen tegenover de traditie
van de Roomse Kerk. Daarom beklem
toonde 'hij het sola fide: door het geloof
alleen. Daarom heeft hij gevochten voor
het sola gratia: door genade alleen. Wjj
hebben allen nodig, dat God ons met
Zijn genade opzoekt en vasthoudt. Dit
hebben wij elke dag te ontvangen, wil
het straks zo zijn: Kom in, gü gezegende
des Heren.
In het vervolg van zijn prediking her
innerde ds Kuilman aan een boekje, dat
onlangs in Rooms-Katholieke kring is
verschenen. Het is van een jonge schrij
ver, die zich heftig keert tegen deze Kerk
ln Nederland. Men wordt ongetwijfeld
getroffen door de onomwonden wijze,
waarop deze man allerlei lelijke dingen
bloot legt. Hij hekelt bepaalde gedragin
gen van pastoors, bisschoppen en kardi
nalen (verder gaat hy nieten legt
ook de vinger by de zielszorg. Verder
waarschuwt hy de Kerk, dat er nog wel
eens meer Lathers zonden kunnen op
staan. Ds Kuilman wilde de schryver
van dit boekje toeroepen: Je hebt Luther
niet begrepen. Voor hem was de stryd
niet de stryd tegen allerlei misstanden,
maar een stryd des geloofs. God was hem
te sterk geworden. Luther heeft de angst
gekend van het verloren kunnen gaan,
van verdwaald te raken in de geestelijke
duisternis. De Roomse Kerk wordt met
dit geschrift niet in haar wezen aange
tast, aldus spr.
De beweging, die door Luther is los
gemaakt, gaat onherroepelijk door. Dat
gestreden moet worden, beginnen wij
steeds meer in te zien. Maar de strijd
gaat niet alleen tegen Rome, ook tegen
onszelf. Wij zyn allerschandaligst uit
elkaar geslagen. Voorts wees ds Kuilman
op de onvruchtbare gesprekken met
Rome. Denk niet, dat Rome zal zeggen:
Die Protestanten hebben toch wel gelijk.
Neen, als een discussie zó ver is gevor
derd, wordt gezegd, dat er toch nog zo
veel misverstanden zijn weg te ruimen.
Het valt niet mee om met Rome te spre
ken. Heeft het nog wel zin? Er is alle
reden en voor Roomsen en voor Protes
tanten om zich voor God te verootmoedi-
Ds Kuilman wilde het bij deze opmer
kingen niet laten. Ten 6lotte zei hij: Wy
moeten blijven uitzien naar de nieuwe
hemel en de nieuwe aarde. Wij zullen
ons moeten scharen rondom het kruis
van Christus. Wij zullen meer radicaal
moeten leven uit de opstanding. Wij mo
gen met opgestoken hoofden door het
leven gaan, uitziende naar Christus'
wederkomst.
Ten slotte werden gezongen: Nooit kan
Verschillen niet te baga
telliseren
Ds De Wit sprak naar aanleiding va
de tekst Romeinen 3 28: Wij besluiten
dan dat de mens door het geloof gerecht
vaardigd wordt zonder werken der wet.
Deze tekst is, zo begon ds De Wit, niet
zo maar een zin uit de Romeinenbrief,
maar de hoofdsom er van. Dit woord gaf
antwoord op de vraag van Maarten
Luther: Mens, hoe wordt gü rechtvaardig
voor God? Het geloof alleen is de i
waarde voor de rechtvaardiging va
mens. Christus is voor de zondige
tot zonde gemaakt en Hij heeft aan Gods
eis voldaan.
De grote betekenis van de Reformatie
is, dat het „door het geloof alleen" weer
naar voren is gekomen tegenover het „ge
loof en werken" van de Roomse Kerk.
Staan wij, die de Hervorming herdenken,
nog achter deze beslissing van de Refor
matie? Vandaag lykt deze beslissing niet
actueel meer. Zou het daarom niet veel
beter zijn de verschillen met Rome te
verdoezelen en samen met de Roomse
Kerk de strijd aan te binden tegen het
dreigende nihilisme?
De verschillen zyn echter niet te baga
telliseren. De Reformatie heeft gekozen
eerst te gaan luisteren naar de Heilige
Schrift, de autoriteit in de Kerk. Nu heeft
een herdenking van de Hervorming geen
zin, als we opgaan in critiek op Rome.
We kunnen, uitgaande van de reforma
torische beginselen, niet buiten verder
gaande reformatie en hernieuwde be
kering. We mogen ons niet blind staren
op het verleden, want als we de beslis
sing van de Reformatie tot. de onze
maken, zyn we een Gemeente, die bewust
en levend staat achter het .alleen Chris
tus. alleen de Schrift, alleen het geloof'.
Agenda voor Leiden
Donderdag
Stadsgehoorzaal, 8 uur: Residentie
orkest met Geza Anda, piano.
Schouwburg, 8 uur: K en O, Het
meisje van buiten.
Chr. school Hoge Morsweg. 7—11
bazar voor orgel Maranathakerk.
Vrüdag
Vlies, half 5: Leidse vereniging
industriëlen huldigt mr F. J. J. Trap-
lan (25 jaar secretaris).
Gebouw Rehoboth, 8 uur: jaarvergade
ring A.R. kiesvereniging wyk IV.
Chr. school Hoge Morsweg. 2—5 en
711 uur: bazar voor orgel Maranatha-
Academiegebouw, 4 uur: ambteaan-
vaardng dr J. H. Kernkamp.
Schouwburg, 8 uur: Litteris Sacrum:
Miranda.
Zaterdag
Stadshuistoren, 1112 uur: R. Hee-
ring bespeelt het carillon.
Stadsgehoorzaal, 8 uurResidentie
orkest, populair Weens programma
jor K. en O.
Burcht, 8 uur: feestavond onder-offi
cieren t.g.v. 40-jarig jubileum van hel
Sanatoriumfonds.
Vlies, 8 uur: ledenvergadering afde
ling Leiden „Toonkunt".
Volksbuis, 4 uur: H. C. Verkruijsen
ver sociaal gerichte kunst.
Schouwburg, 8 uur: Litteris Sacrum:
Miranda.
Maandag
De doelen, 8 uur: Genootschap Neder
landEngeland, lezing over H. G. Wells.
Burcht, 8 uur: Vrouwenavond „Haag-
wegkwartier".
Vlies, 2.30 uur: Vereniging van huis
vrouwen, Drost efilm „Geschenk der
Geref. Zondagsschool
zeventig jaar
De heer C. de Ru erevoorzitter
De Geref. Zondagsschool „Zaait aa
11e wateren" herdacht gisteravond haar
zeventig-jarig bestaan. De heer C. de Ru
leidde de vergadering. De verschillende
sprekers waren het er allen c
dat de heer De Ru in de 43 jaren, dat hy
de Zondagsschool is verbonden, deze
ook daadwerkelijk heeft gesteund. Het
werk, dat hij met zo veel liefde heeft
gedaan, heeft ook aanwijsbare vruchten
afgeworpen; dit bleek wel uit gesprek
ken met vroegere leerlingen
Zondagsschool. De heer De Ru kreeg het
erevoorzitterschap aangeboden.
Ds Maaskant woonde de herdenking
ij namens de centrale evangelisatie-
jmmissie en de heer Van Kapel namens
de Geref. kerkeraad.
Hervormde kerk van Woubrugge in grote
dankbaarheid heropend
Grote belangstelling van vele kanten
(Van onze correspondent)
Onder zeer grote belangstelling is gisteravond de kerk van de Hervormde Ge
meente van Woubrugge na een grondige restauratie, waarover wy reeds uitvoerig
schreven, heropend. De restauratie heeft zeventien maanden in beslag; genomen.
Woubrugge ls algemeen van mening, dat het herstel niet beter had kunnen slagen.
Do bijzondere dienst van de heropening stond dan ook ln het teken van grote
dankbaarheid.
De voorzitter van de kerkvoogdy, de
heer Westdyk, verzocht de aanwezigen
vóór de ingebruikneming te zingen Psalm
68: 10: Geloofd zy God met diepst ontzag.
Toen trad de plaatselijke predikant, ds
Van Dijk, met de kerkeraad binnen. Hier
na heette hy allen hartelyk welkom, in
het bijzonder de vertegenwoordiger van
de minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, tevens directeur van het
rijksbureau voor de monumentenzorg, het
college van B. en W. van Woubrugge, de
secretaris, de kerkeraad van de Geref.
Kerk, de secretaris van de provinciale
Kerkvergadering, de voorzitter en de
secretaris van het breed moderamen van
de classicale vergadering, enige predikan
ten en een vroegere predikant van de Ge
meente. Met dankbaarheid werd ook de
aanwezigheid van dr Van der Valk uit
Rotterdam gemeld, die ondanks zyn hoge
leeftyd nog zo veel belangstelling heeft
voor Woubrugge. Een afvaardiging van
Ged .Staten kon helaas niet aanwezig zyn.
Voorts wees spr. op aUen, die hun beste
krachten aan de restauratie hadden ge
geven. Spr. noemde o.a. de heren Dekker
en Van der Sterre en het aannnemersbe-
drijf Huurman. Het Rijk, het bestuur van
de provincie en de gemeente werd dank
gebracht voor hun geldelyke steun. Want
zonder deze steun hadden wy dit werk
in geen geval kunnen uitvoeren, aldus
spr. Ook richtte spr. zich tot de voorzitter
van de kerkeraad, ds Van Dyk, die hij
dank bracht voor het vele werk, dat hij
in het kader van de restauratie heeft ge
daan. Zo werd herinnerd aan de drie
diensten op Zondag. Hierna droeg de heer
Westdyk de gerestaureerde kerk
woorden van de overdracht wai
Moge het Woord des Heren het kompas
zijn, waarnaar wy ons leven richten; dan
zullen wy aan het eind van onze levens
reis de veilige Haven binnengaan. Ds Van
Dijk werd ook de oude kanselbijbel ov
handigd.
Ds Van Dyk sprak een dankwoord
hoopte, dat hy de kracht, de gelegenheid
en de lust zal ontvangen om de vrye ge
nade van God uit de Bijbel te verkondi
gen. Hierna betrad hy de kansel en legde
hy de Bybel op zyn plaats.
Na het zingen van Psalm 33: 1 en 2 las
de predikant de geloofsbelydenls, waarop
de Gemeente antwoordde met het zingen
van Psalm 97: 1 en 7. Het gedeelte van de
H. Schrift, dat werd gelezen, was 2 Konin
gen 12: 14 en 2 Kronieken 24: 1524.
Ds Van Dyk zei zeer dankbaar gestemd
te zyn nu de Hervormde Gemeente haar
kerk weer kan gebruiken. Ook
Gemeenteraad van Oegstgeest
Bij begroting 1952 is met grote objecten
rekening gehouden
Rijkspolitie verdient en krijgt een nieuwe auto
De gemeentebegroting 1952 van Oegstgeest kon gisteravond aan de raad worden
aangeboden. Verheugend is, dat de begroting sluit, terwyi er toch rekening werd
gehouden met de uitvoering van de rioolzuiveringsinstallatie en met de bouw van
R.K. meisjesschool en een Montessorischool. Ook In 1952 worden geen reini
gingsrechten (f 20.000) geheven.
Familieberichten uit
andere bladen
GETROUWD: D. Boon en E. Meijer,
Wormerveer; G. J. F. Rietman en R. A.
Gascqoyne Williams, Johannesburg, Z.
Afrika; N. Gerber en W. Stokvis, Am
sterdam; H. C. Labberton en A. P. E. M.
Kamp-Bruylle, A'dain; F. J. C. van
Peskl en A. H. W. de Bas, R'dam; K.
Visser en C. J. Mourik, Groot Ammers;
H. D. de Knegt en J. C. de Knyff, Am
stelveen.
BEVALLEN: mevr. Zwaan-den Her
tog, z., Scherpenzeelmevr. Kleine-End
stra, d., Kettwig-Ruhr (Did.); mevr
Zeelenberg-Cüs, d., R'dam; mevr. Suer-
mondt-Briët, d., Leiden; mevr. De Jong-
Snethlage, d., Willemstad; mevr. v.
Pampus-Ruizendral, d., Laren.
OVERLEDEN: G. Kortlandt-Heinz, v„
89 j., Doorn; M. M. Sohievink, v., 55 j.,
A'dam; J. F. van der Meer, m., Schie
dam; A. Berendsen, m., 33 j., Heem
stede; H. Baljet, m., 50 j., A'dam; L. C.
J. E. Went, v., 86 j., A'dam; M. Foeken,
m., 38 j., Purmer; W. Donkersloot, m.,
59 J., R'dam; J. H Beckman-Stutz, m., De voorzitter wilde er bovendien de
74 j., Barendrecht; A. G. Marsman-Ped- nadruk op leggen, dat de verkapte
demors, v., 82 j., Almelo; I. Bos, m., 78 j., koop door middel van het byvullen van
Nieuw-Vennep; H. R. Lyesen, v.. 68 j., j automaten dient te worden verhinderd.
Beverwijk; L. Windgassen-van Muyden, Inzake de wet op de uitverkopen werd
v., 85 j., A'dam; L. J. E. Went, v., 86 j., I het advies gevraagd over de aanvangs-
A'dam; M. v. d. Loo, v., 73 j., Lage Vuur- dag: op Zaterdag of op Maandag? Men
sche; D. G. Kielstra-van de Brink, v., j voelde er in het algemeen veel voor om
33 j., Hengelo; G. Meester, m., 62 J., I op Zaterdag te beginnen. Tevens werd
Zwolle. I uitdrukking gegeven aan het misnoegen
de middenstanders
uitverkopen.
Over net werk der gemeentelyke werk
inrichting had men niets dan lof. Maar
:n zou graag zien, dat de producten
n deze inrichting via de middenstand
de verkoop zouden komen.
Leidse Christelijke middenstand
sprak zich uit
Melksanering en winkelsluiting in het
middelpunt der belangstelling
Daar B. en W. van Leiden zich tot de van de middenstanders over de verkapte
middenstandsorganisaties hebben gewend
om advies in enige zeer urgente vraag
stukken, vergaderden de Leidse Christe-
lyke middenstanders gisteravond in de
bovenzaal van de Turk onder voorzitter
schap van de heer C. Veerman. Bespro
ken werd de melksanering, de winkel
sluiting, de wet op de uitverkopen'en de
verkoop van de producten der gemeente
lyke werkinrichting.
De melksanering, die als eerste punt
op het programma prijkte en al vele ge
moederen in beroering heeft gebracht,
heeft ook de tongen van de middenstan
ders gisteravond los gemaakt. Als inlei
der waren de heren J. van Hooidonk en
G. de Kier uitgenodigd, resp. voor- en
tegenstander van de sanering. Na veel
heen en weer gepraat ging men tenslotte
tot stemming over. Overwegend tegen
verklaarde men zich voor wat betreft de
principiële aanvaardbaarheid. Een grote
meerderheid vond sanering wèl econo
misch verantwoord, maar sociaal recht
vaardig kon men deze niet vinden.
Wat de winkelsluiting betreft: men ver
klaarde zich zonder stemming tegen de
instelling van één verkoopayond per
week. Het publiek heeft die niet nodig,
zo zei men. Wat de middag- of avond
sluiting aangaat: men vond, dat men zo
mogelyk een vrije middag voor alle
branches moest zien te bereiken, zulks
evenwel in overleg met iedere branche
afzonderlijk.
Leiden kan f 900.000
lenen
B. en W. hebben een tweetal geld
leningen aangeboden gekregen, tot een
totaal bedrag van 900.000, tegen een
rente van 4 pet per jaar en af te lossen
in 25 jaar in annuïteiten. Zy stellen de
raad voor deze leningen aan te gaan en
voorts de op 26 Januari 1948 gesloten
geldlening, groot 338.100 op buitenge
wone wijze af te lossen.
Burgerlijke stand van Leiden
Geboren: Gerard W C z v C T
Wezel en W van Vliet; Dick z v A
sing en A C Reijman; Roy F z v F
Ginkel en H E E Lauterbach; Nannlngske
dvJLvd Plas en M Scheurwater; Alida
J d v W van Dijk en H Biesheuvel; Peter
F z v P v d Reijden en M C Ververs;
Linda J d v J W van Westrienen en
Weeda; Geertruida L J d v J Schlagwein
en J Duk.
Overleden: C Felix, huisvr v Wy-
ling, 63 j; J M Smets, huisvr v Garnade,
61 j; D M Colpa, zoon, 3 mnd; Th C Faay,
man, 62 j.
Gehuwd: P A L Brinkman en W
Zwart; J F Gunter en M W Philippo; A
van Tongeren en G Kromhout: J Hooge-
veen en J van Steenis; P J Kukler
M B Jongbloed; J C van Schravendük
G M B Aniba; J C Ligtvoet en M Jer-
phanion; J W Planjer en G Colla; S F
Klein en A J M Kriek.
Op de begroting is f 22.000 voor onvoor-
ene uitgaven beschikbaar gesteld. Dit
f 12.000 meer dan vorig jaar. De uit
gaven en inkomsten van de gewone
dienst geven een bedrag van f 949.325,90,
terwyl de kapitaaldienst een nadelig slot
f 1.213 842,26 vermeldt, met als uit
gaven f 3.741.481,31 en inkomsten
f 2.527.639,05.
De vergadering waarin wethouder
De Neef wegens opneming in het Diaco-
nessenhuis niet aanwezig was besloot
voorts de nieuwe weg bij het Rhijnzicht-
viaduct de naam „Berlicumstraat" te ge-
hoewel enige leden van oordeel wa-
i, dat ipen niet steeds moet worden
herinnerd aan de hulp, die Oegstgeest
indertijd aan dit Brabantse dorp heeft
gegeven.
Medegedeeld werd,, dat het districts
consultatiebureau heeft bericht de be
volking in de loop van het jaar te kunnen
doorlichten. Bij de behandeling van de
wijziging van de kindertoelageverorde
ning zag de heer Blomsma (P.v.d.A.)
technische onbillijkheden en stelde enige
redactieverbeteringen voor, terwyl mr
Valentgoed (Prot.-Chr.) formele bezwa-
had, omdat de verordening niet in de
>r financiën was geweest.
Na enig debat namen B. en W. het voor
stel terug, om het te toetsen aan de
modelverordening van het centrale or-
lan, waarbij de gemeente is aangesloten.
Een levendige discussie ontspon zich
/er het voorstel van B. en W. tot ver
lenging van de verhuur voor vüf Jaar
groot aantal woningen. Nadat
bleek, dat het een delegatie aan B. en W.
betrof hetgeen uit het prae-advies niet
duidelyk sprak ging de raad met het
voorstel accoord. Enkele verlengingen
van pacht werden goedgekeurd, terwül
de verlenging van de machtiging tot ver
huur van de gymnastieklokalen en -toe
stellen evenmin bezwaren ontmoette.
De auto van de gemeente, die door de
politie wordt gebruikt, ls versleten,
en W. stelden voor een andere aar
schaffen, zy het dan ook een tweede
handse. De raadsleden waren het er bijna
allen over eens, dat het een scheve
toning zou zijn, indien de gemeente
auto zou kopen voor de rijkspolitie. De
heer Blomsma vroeg bovendien, of de kas
het wel kon verdragen en de heer Den
Ouden stelde voor een auto te huren
de huur door het rijk te laten betalen.
Een warm pleidooi voor de aanschaf
fing hield de heer Valentgoed: „Veilig
heid is met geen geld te koop". We moe
ten de politie de middelen verschaffen
om haar taak naar behoren te vervullen
als het rUk dit niet doet. Dr Simon
Thomas (WD) had geconstateerd, dat de
auto in een jaar slechts 50 dagen ii
brulk was geweest en 2000 km had gere
den, terwyl bovendien was gebleken, dat
dc kilometerteller stuk was.
Burgemeester Du Boeuff hield als
hoofd van de politie een uitvoerig
pleidooi, maar gaf toe, dat de zaak
niet Juist was. Hoewel de rykspolitie-
offlcleren het er over eens zyn. dat
de groep Oegstgeest over een auto
moet beschikken, wordt deze niet
door het ryk verstrekt Waar nu een
ander tekort schiet, moeten wy het
doen, zei de voorzitter. Hy bracht
hulde aan de politie voor de grote
activiteit en het prachtige recherche
werk. Tenslotte werd het voorstel om
f 3500 te voteren z.h.st. aangenomen.
Voorspiegeling
van valse
teilen
Het meisje van buiten
Haagse Comedie voor K. en O.
Als inzet van de serie „Groot Toneel*
had K. en O. haar keuze laten villen
op „Het meisje van buiten" van Clif
ford Qdets. Een tamelijk mager verhaal
i een acteur die door tegenslag aan
drank is geraakt. Een jong regisseur
heeft nog vertrouwen in hem en wil hera
kans geven in een nieuw stuk. Zyn
!w Georgie en Bernie Dodd de regis-
gaan nu ieder op eigen manier pro
beren hem te helpen. Inderdaad slagen
in, hem zijn zelfvertrouwen terug
te geven en Georgie, het meisje van
buiten, weet dat Frank haar nodig heeft.
Zy zal hem moeten bly'ven steunen, wil
hy op de planken bly'ven.
Naast heel goede gedeelten staan stuk
ken met echte Amerikaanse romantiek.
Wy kunnen b.v. de verhouding Georgië—
Bernie Dodd niet anders zien dan als een
goedkoop „lekkertje" voor het publiek.
Onder regie van Paul Steenbergen, die
zelf de rol van de ontredderde toneel
speler alleszins aannemelyk maakte, gaf
de Haagse Comedie een uitstekende op
voering.
Myra Ward, als Georgie, gaf Paul
Steenbergen gelegenheid zyn spel geheel
te ontplooien en ook haar spel toonde
weer die fynheid van nuance in spreken
en spelen, waartoe slechts een werkelijk
kunstenaar in staat is. Het spel van Kees
Brusse als Dodd sloot zich hier niet vol
komen harmonisch by aan. Zyn spel i>
wat droog en hard.
Al met al was het toch „groot toneel"
en K. en O. behoeft geen spyt te hebben
van de keuze. Het publiek had het ook
niet Voor Myra Ward waren er bloemen.
Bn.
Concert De Stem des
Volks
De Stem des Volks brengt op 23 Nov.
in de Stadsgehoorzaal onder leiding van
Is kar Aribo een reprise van „De Schip
breuk" van Joh. Wagenaar.
Frankische pracht in
Oudheden
Als laatste voorstel brachten B. en W.
ter tafel een herziening van het regle
ment van orde inzake het onderzoek var
<le begrotingen. Zij stelden voor dit in
den vervolge niet meer door een com
missie te laten doen, doch zoals ln veel
gemeenten gebruikelyk, in afdelingen
en meenden dit voor deze gemeente op
twee te moeten bepalen. Een langduri
ge discussie was het gevolg, waarby
vooral mr Valentgoed zich niet aan de
mening kon onttrekken, dat de urgentie
aan de zyde van B. en W. lag, dan
die van de raad. Spr. was van
mening, dat de begroting iets is voor de
openbaarheid en dat deze, door het af-
delingsonderzoek geweld wordt aange-
De voorzitter en wethouder Dyssel-
oloem zeiden in hun verdediging, dat
door de afdelingsbehandeling ■■■MÉ
wordt gewonnen en het onderzoek veel
intensiever kan zyn. Mr Valentgoed
langde echter stemming, waarby het
voorstel met de tegenstemmen
Prot-Chr. fractie werd aangenomen. De
commissie van onderzoek voor herziening
van het reglement van orde werd aai
gewezen en de vergadering geschorst.
Na heropening rapporteerde de heer
Oosterom (Pr.-Chr.) en stelde een drietal
wüzigingen voor met als voornaamste
punt, dat de raadsleden bevoegd zullen
zUn by de begrotingsdebatten ook nog
te spreken over artikelen, die niet in
de afdelingen zyn behandeld, mits met
toestemming van de raad. Hoewel vol
gens mr Valentgoed de zaak hierdoor op
iosse schroeven kwam te staan,
het voorstel z.h.s. aangenomen. De
werd door loting in twee afdelingen ge
splitst: 1 de heren Blomsma, De Gruyter,
Van Kerkhotf, Oosterom. Den Ouden.
Valentgoed en Van Vught; 2
Kramers en de heren Blansjaar, Den
Heyer, Van Mameren, Van Nieuwkoop
Simon Thomas, die resp. op 16 en 19 No
vember zullen vergaderen.
In de rondvraag werden nog eens
enige slechte straten onder de loupe ge
nomen. evenals de verlichting en kon
op de betreffende vraag worden meege
deeld, dat bij de Leidse Buurt spoedig
een tramhuisje zal komen, omdat de
goedkeuring juist was afgekomen.
Aan het einde der vergadering deel
den B. en W. mee. dat zy ln den
volge art 23 van het reglement
orde zullen toepassen, zodat de vragen
voor de rondvraag drie dagen voor de
vergadering moeten worden Ingediend
en schriftelijk zullen worden beantwoord.
Geref. Kerk zal de stemming wel feeste
lijk zijn, want de Hervormden behoeven
haar nu niet meer lastig te vallen.
We hebben nu wel een mooie kerk,
aldus de predikant, maar laten we niet
denken, dat we er zijn. De duivel kan
ook met deze kerk strelen. Is het ook met
.orde? De kerk als gebouw
kan het hart niet veranderen. Alleen de
Heilige Geest is daartoe in staat. Weest
en blijft nuchter en waakt. Tegen de
duivel. Want hy gaat rond als een brie
sende leeuw. Die waarschuwing ligt ei
>r ons allemaal. De laatste tijd waren
drie diensten en er wordt ook goed
geofferd in de Gemeente, maar is dit er
bewijs van, dat ons hart behouden
De kerk is nu klaar en laten wy hopen
bidden, dat het Woord des Heren altijd
oprecht zal worden gebracht, dat God
de verkondiging zal zegenen. Moge het
zo zyn, dat er velen worden gevonden,
die hun toevlucht nemen tot de Middelaar.
De Kerk is een ruimte van de verkon
diging van Gods Woord en het is eer
wonder, dat elk zondig mens dit mag
beseffen. Voor allen, die dit beseffen, is
deze avond een feestavond, aldus ds Van
Dyk.
Oude luister
Ds Van Dyk hield vervolgens enkele
toespraken. In het byzonder dankte hij
de heer Westdyk voor zyn dagelykse
zorg. De kerkeraad van de Geref. Kerk
bracht ds Van Dyk dank voor zyn offer 1
elke Zondag het kerkgebouw af te
staan. De vertegenwoordiger
ministerie sprak er zyn grote blydschap
over uit. dat de kerk als historisch i
mjment i» oude luiater herstel* HU De serie «rtnterlesmgen ln het rijks-
had bewondering voor de restauratie, „.„«urn van oudheden werd Dinsdag-
Burgemeester Van Wagemngen was de avond geopend door dr Braat met een
olgende spreker. Ds Vossers van Leiden voordracht over de Franken in ons land
sprak namens het breed moderamen van en het grafveld van Rhenen. In Rhenen
de classicale vergadering. Hy hoopte, dat ls in het begin van dit jaar een groot
de Hervormde Gemeente van Wou- Frankisch grafveld ontdekt en opgegra-
brugge elke Zondag zal verlangen naar ven door de rüksdienst voor oudheidkun
de verkondiging van het Evangelie. De dig bodemonderzoek, dat buitengewoon
oud-predikant van Woubrugge ds Hu- rijke vondsten heeft opgeleverd, vooral
genholtz sprak de hoop uit, dat de ge- aan sieraden in verguld en verzilverd
meente alles van God en van de leiding brons, maar ook aan aardewerk, prachtig
van de Heilige Geest zal verwachten. vroeg-Franklsch glaswerk, kralensnoeren
Ds De Jong van Hoogmade was jaloers. *n wapens. Een groot aantal gekleurde
Hij wees er nog op, dat het kerkje van lichtbeelden gaf een zeer levendige in-
Hoogmade nu ook in vervallen toestand druk van deze pracht. De Rhenense
verkeert, dat er geen geld is voor her- 'Andsten, die voor het merendeel defect
steL Namens de Geref. Kerk trad de en geoxydeerd uit de grond zijn geko-
heer Metselaar naar voren. Met betrek- jmen- zÜn 'n het atelier van het rijks-
king tot het afstaan van de kerk her-museuni van oudheden op voortreffelijke
innerde spr- aan de woorden: Ik ben^yze gerestaureerd door de heer D.
niet gekomen om gediend te worden, /sloot.
maar om te dienen. Laatste spreker was| In een uitvoerige inleiding gaf dr Braat
dr Van der Valk. De restauratie van Mn ^eeld /an de Frankische cultuur en
deze kerk was prachtig, maar restaura-d« oudstue geschiedenis van de Fran-
pnr»oonlUke leven is tocb voornamelijk M m land
allereerst nodig. ««e^eel*
„Leithen" vierde haar
15e verjaardag
Gongwedstrijd viel in de smaak
De Leidse schaakclub „Leithen" vierde
gisteren haar 15e verjaardag. De feest
avond werd 'geopend door voorzitter P. J.
Planjer, die in het bijzonder de genodig
den welkom heette. Hy releveerde ver
volgens, dat er by de oprichting van de
club 11 leden waren. Door de steun van
de beschermheer, mr C. J Leembruggen
en de theorielessen van de heer M. M.
Segaar. groeide Leithen in de loop der
iaren en ze werd tevens een sterke twee
de klasser De geest onder de leden was
en is nog steeds prima.
Gelukwensen en cadeau's werden ver
volgens aangeboden door de heren J.
Frank, namens de voetbalvereniging
„Leithen Boys"; H v d Leek, namens de
tuintjesvereniging; I. Hartevelt. die de
klaverjasclub en visvereniging vertegen
woordigde en W Bey. die namens de le
den met een prachtige medaillekast kwam
aandragen.
De heer C. Colpa complimenteerde
..Leithen" namens de Leidse schaakbond
en de heer J. J. Planjer deed dat namens
de 105 jaar oude ..Palamedes".
De gongwedstrijd had een zeer gezel
lig verloop. In de genodigdengroep werd
de uitslag: 1. M M Segaar: 2 J Bey; 3 J J
Planjer. De overige winnaars van de ge
formeerde groepen waren: P J Planjer,
A Mittelmeyer. A Piket, N Blonk en J
Donker. Er was voor alle deelnemers
een prysje.
B. Houthoff kan het
werken niet laten
Vierde gisteren diamanten jubileum
De 82-jarige heer B. Houthoff, de nes
tor van het personeel van de N.V. meel
fabriek „De Sleutels", voorheen De Kos
ter en Co, kan maar niet besluiten met
pensioen te gaan. Tien jaar geleden wilde
de directie hem zover brengen, maar ze
bezweek voor de wens van de nestor
hy was dat reeds in 1924 om te blyven.
Gisteren dan was de heer Houthoff
precies 60 jaar aan de fabriek verbonden.
En het heeft hem aan belangstelling niet
ontbroken. Er was een grootse huldiging
Na per auto en met de „Kon. Tiki" (het
jacht van de directie) naar de fabriek te
zijn gebracht, werd de diamanten jubi
laris in de recreatiezaal van de fabriek
op zeer waarderende wyze toegesproken
door burgemeester Van Kinschot, mr C.
Nicolaï uit Haarlem, namens het hoofd
bestuur van de Ned. Mij voor Nyverheid
en Handel, de heer H. J. de Koster, de
hoofdvertegenwoordiger, de heer B. Ha-
geman, ir H. J. Bol, namens het fabrieks-
personeel en tenslotte door de heer J. C.
Mattaar, namens de personeelsvereniging
M.D.S.
Natuurlyk ontbraken ook de cadeau'
niet. De heer Mattaar bood de heer Hout
hoff het erelidmaatschap van M.D.S.met
de daarbij behorende bescheiden ea
Md»-.
Na zeven jaar nog doodstraf tegen
fl. J. Pieters gevraagd
Aard der misdaden laat andere wijze van
boeten niet toe
(Van een onzer verslaggevers)
Büna zeven jaar na de bevryding heeft
de proc.-generaal by de R.v.C. gisteroch
tend toch nog geconcludeerd, dat tegen
de gedetineerde A. J. Pieters, afkomstig
uit Groningen, de doodstraf moet worden
uitgesproken.
Reeds zeven jaar zit deze verdachte ge
vangen en de raadsman, mr A. J. M. van
Dal meende, dat daaruit moest volgen,
dat de doodstraf nu niet meer uitgespro
ken mocht worden. Hy gewaagde van een
tweegesprek met de dood, dat deze ver
dachte al die jaren voerde en van recht,
dat toch óók barmhartigheid moet zün.
De proc.-generaal prof. mr Langemeyer.
betoogde echter, dat zeven jaar alleen
gerechtvaardigd is. als het aantal mis
daden, waarvoor men terecht staat zó
overstelpend is, dat snelle berechting on-
mogelyk was. Een verdachte weet dan.
wat hem te wachten staat. Te meer als
anderen, die zich tydens de bezetting aan
even grote gruweldaden schuldig maak
ten. reeds geëxecuteerd zün.
Hier is dat naar spr.'s mening het ge-
vaL Pieters is in Brummen en Loosdrecht
leider geweest van een terreurcomman-
do. De misdaden daar begaan, tarten
iedere beschrüving en elke voorstelling.
Na veel processen veroordeelde de Haar
lemse rechtbank P. tot levenslange ge
vangenisstraf. De officier van Justitie
kwam daarvan ln beroep. Hoewel mr
Langemeyer meende, dat de doodstraf
niet voltrokken zal worden, meende hy
toch dat de rechter alleen verantwoord
als hü doodstraf oplegt
Het aanbod van de verdachte om in
Korea te gaan vechten of in de mynen
te gaan werken, wees de proc gen van
de hand. Een staat is niet verantwoord
tegenover welke tegenstanders dan ook,
dergelijke mensen te plaatsen By de be
handeling van krygsgevangenei zou dat
tot de grootste gruwelen kunnen leiden.
Er is maar één middel om waarlyk be-
iuw te tonen, aldus de proc-gen Dat
is: de straf accepteren, die wordt opge-
Weer een erelidmaatschap
voor mr dr Hugenholtz
Mr dr W. Hugenholtz alhier, vice-
de Ned. vereniging to- be-
n voorzitter van
deze vereniging.
scherming van dieren t
de afdeling Leiden va
is gisteren benoemd tot erelid
Duitse vereniging tot bescherming van
dieren.
Voor „Het Hoogeland"
bijna 1000
De collecte die in onze stad werd ge
houden voor het reclasseringsweirk van
de vereniging ..Het Hoogeland" beeft
987,83 opgebracht.
