Nieuwe Leidsche Courant | 1951 | 20 oktober 1951 | pagina 4

Haar wij denken er zó over

Predikbeurten voor Leiden en omgeving

Het bioscoop
vraagstuk

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

ZATERDAG 20 OCTOBER 1951

Alles
goed
en wel

(Ingezonden stukken)

De restauratie van de
Hooglandse kerk II

verscheidene malen afvragen, hoe het i de deur! Beseft ge wel goed m
mogelijk Is, dat die en die kerk het nog chris tenen wat dit betekent
niet heeft afgelegd. Iemand zei eens: onze bruine broeders? Stelt
,„We zijn cultureel te zwaar belast". dat ge noodgedwongen met uw gehele
ii rubriek als deze| Als er dan niet voldoende geld is, hoe gezin naar Groenland zoudt moeten ver-
ieder, die daartoe kon het dan, dat er toestemming werd huizen, alleen voorzien van het hoog

Het schrijven in
staat open voor e

de behoefte gevoelt. Of ieder, die zich gegeven tot wederopbouw van de^ Euse-
op dit pad begeeft, zich wel bewust is biuskerk in Arnhem en de Laurenskerk
van zijn persoonlijke verantwoordelijk- in Rotterdam, waarmee ettelijke millioe-
heid ten aanzien van het behandelde nen gemoeid zijn? Vooral ten
onderwerp, trek ik enigszins in twijfel, van de Laurenskerk, die zich nu al tien
Een delicaat onderwerp als de restau- jaar in het hart van Rotterdam als
ratie van de Hooglandse kerk werd in i naar alle kanten gapende steenklomp
uw blad van 13 October door ene Van heeft vertoond, zou algehele afbraak wel
der L. naar voren gebracht op eenjjn de lijn der verwachting hebben
wijze, die bij elk lid van de Hervormde

Gemeente van Leiden stomme verbazing
zal hebben gewekt.

Genoemde Van der L. stelt op de
voorgrond, dat deze kerk het waard is
behouden te blijven, alleen reeds
piëteit ten opzichte van onze vaderen,
die zich tijd noch moeite hebben ge
spaard om zulk een machtig bouwwerk
neer te zetten. Maar waar niet
liest zelfs de keizer zijn recht, aldus
Van der L. Ik mag Van der L. hierop
antwoorden, dat onze voorvaderen dit
bouwwerk hebben opgetrokken uit liefde
tot God. Het zal hem bekend zijn, dat
alles wat gedaan wordt uit liefde tot
Hem zijn waarde behoudt en blijft be
staan.

U geeft toe, dat de Kerk niet tot taak
heeft bewaarster te zijn van schoonhe
den, al dan niet met historische of cul
turele waarde. Zy heeft de plicht het
Evangelie te verkondigen. Deze op
merking is volkomen juist. Maar ik be
grijp niet. dat u de uitdrukking durft
bezigen: Zo er geen geld is voor her
stel, dan desnoods deze kerk maar af
breken. Dat alles in het belang van d
goede zaak. Laten wij denken aan he
offer, dat God ons schonk in Zijn Zoo:
tot redding uit armoede en ellende.
Laten wij met vereende kracht strijden
en pal staan ook tot behoud van onze
kerken, tot eer van Hem. Die was en
is en komen zal.

Leiden a.JD.

De restauratie van de
Hooglandse kerk III

Met belangstelling las ik in het n'um-
mer van Zaterdag het stukje van Van der
L. met als titel „Restauratie van de Hoog
landse kerk". Een ingezonden stukje van
soortgelijke strekking stond onlangs in
het weekblad „De Hervormde Kerk",
reactie hierop bevatte het weekblad
13 October een ingezonden artikel, dat als
volgt luidde:

Men kan de geestelijke toestand van
een Gemeente aan de wijze, waarop zi
haar kerkgebouwen verzorgt. De Her
vormde Kerk heeft anderhalve eeuw vac
verval en achteruitgang achter zich. Geen
wonder dus, dat juist de oudere kerken
daarvan de sporen tonen. Zo'n verwaar
loosde oude kerk wordt dan tot
sief verwijt in hout en steen en ik kan
me begrijpen, dat sommige mensen zeg
gen: Sloop alsjeblieft dat ding, dan zijn
wij dit verwijt kwijt. Maar dat is slechts
zelfbedrog.

Nog iets: Ik dacht, dat de Hervormde
Kerk volkskerk wil zijn, dus een greep
wil doen naar het gehele volksleven, ook
naar de cultuur. Want ook de cultuur is
van God. Het is eigenaardig, hoe onze
kerkmensen nog dikwijls Christendom er
cultuur als twee machten tegenover el
kaar willen stellen, terwijl ze één be
horen te zijn. Want de aarde is des Heren,
mitsgaders haar volheid en God is de op
perste Kunstenaar en Bouwmeester.

Tot zover de schrijver in het week
blad „De Hervormde Kerk". Ik kan deze
mening ten volle onderschrijven en 1
er van overtuig'd, dat vele anderen
ook zo over denken.

Sassenheim j. p. Vis.

De restauratie van de
Hooglandse kerk IV

Het ingezonden stukje over de restau
ratie van de Hooglandse kerk heeft my
onprettige ogenblikken bezorgd. Daarin
werd gesuggereerd om deze kerk des
noods maar af te breken. Ik heb de
schrijver beschuldigd van kortzichtigheid,
want laten we aannemen, dat er nu geen
geld is, maar wie zal voorspellen, hoe
het er over vijf of tien jaar voorstaat?

Moeten we in alle defaitisme dan maar
aannemen, dat de toestand van vandaag
bestendigd blijft? Laten we toch in ieder
geval hopen, dat de spanningen in deze
wereld nog wel eens zullen afnemen.
Met vertrouwen moeten we de toekomst
tegengaan. En we zullen alles op alles
moeten zetten om te behouden wat we
hebben. Hoe verschrikkelijk groot zou de
spijt niet zyn, als wij in een toekomstige
„goede tijd" zouden moeten terugzien op
een afbraak van een monument als de
Hooglandse kerk in alle opzichten is. We
moeten over deze zaak vooral niet tetèrdam "het
lichtvaardig gaan denken. In het verle
den zijn er ook wel moeilijke omstandig
heden geweest, die ook niet hebben
leid tot een dergelijke destructie. Per
slot van rekening is het niet te
woorden, een bouwwerk uit de veertien
de eeuw te vernietigen onder bepaalde
omstandigheden, waarvan men niet weet
hoe lang ze voortduren.

De schrijver wees verder op de nieuw
bouw, die de Hervormde Gemeente bin
nen afzienbare tijd wil ter hand nemen.

Ik vraag mij nog steeds af, of deze wel
nodig is. Voor het Morskwartier wil ik
het toegeven, maar voor de Professoren-
wijk vooralsnog niet. Bovendien is het
altijd een vreemde figuur, aan de ene
kant te bouwen en aan de andere kant
af te breken. Ik zou dan zeggen: be
houdt wat er Is en bouwt dan voorlopig
niet. Dat is ook psychologisch veel beter.

Afbraak zal een grotere negatieve in
vloed op de Gemeente hebben dan uit
stel van nieuwbouw.

Nu is het gelukkig, dat het woord
„afbraak" nog niet officieel is uitgespro
ken. De Hooglandse kerk is slecht, maar
toch nog niet zó slecht, dat afbraak on
middellijk voor de deur zou staan. Hoe
wel: sluiting betekent al afbraak. Want
een kerk, die niet wordt gebruikt, gaat,
vooral in omstandigheden als waarin de
Hooglandse kerk verkeert, spoedig ten
onder. Het ten-ondergaan van kerken
krijgt in ons land zo langzamerhand een
bekende klank. Ik denk aan de Oude
Kerk in Amsterdam, die gesloten moest
worden en natuurlijk met de dag minder
wordt, terwijl er geen perspectief is. De
Noordhollandse plaats Graft ziet op het
ogenblik, hoe de 17de eeuwse Hervorm
de kerk onder slopershanden valt. In
Jorwerd stortte een toren ineen, terwijl
de kerk nu ook is gesloten, omdat ook zy
op haar laatste benen schijnt te staan.
fietstocht door bepaalde

legen, temeer omdat deze kerk staat in
een omgeving, waar in de toekomst al
leen fabrieken en kantoren zouden wor
de geplaatst, zodat zij alleen voor bijzon
dere doeleinden zou worden gebruikt.
Er schijnt toch wel geld te zijn. Urgenter
is nu het tegengaan van verwaarlozing
van het bestaande, opdat men over enige
tijd niet voor nog gigantischer uitgaven
komt te staan.

Leiden. g.

Zaterdags thuis

Met grote vreugde las ik, dat tal
van ambtenaren binnenkort 's Zater
dags thuis kunnen blijven. Vanzelf
sprekend niet uit overwegingen van ge
makzucht de verloren werkuren moe
ten trouwens op een andere dag worden
ingehaald maar uit het oogpunt van
economie. Want aan deze kwestie zit
méér vast dan besparing van brandstof.
In tal van gezinnen is men nl. verplicht
allerlei karweitjes door de timmerman,
de smid, de schilder etc. te laten opknap
pen omdat men als vader nu eenmaal de
nodige vrije tijd mist om zoiets zelf te
doen. Thans heeft men er een volle dag
ter beschikking. Welk een bespa
ring dit op het huishoudelijk budget kan
betekenen wanneer men althans over
enige handigheid beschikt laat zich niet
moeilijk raden. Ik denk b.
schoenreparaties.

ECONOOM

Kinderen zonder Moeder

Naar aanleiding van uw bericht vt
9 October over het onderwerp „Kinderen
zonder „goede nacht" naar bed," de titel
van een lezing, die voor de leden
de vereniging van ex-politieke gevange-
uit de bezettingstijd werd gehouden,
ik toch ook wat willen zeggen
vragen.

Toen ik 1M jaar oud was, verloor ik
mijn moeder en werd in een R.K. ge
sticht gezet. Ook ik had dus geen

der, die mij goede nacht wenste

kende geen moederliefde. Jaren heb ik
daar gezeten. Op Woensdag- en Zater
dagmiddag mocht je een wandeling ma
ken door Amsterdam, maar in de rij.
Probeerde er niet één stap naast te z
want dan was er bij aankomst
het gesticht een rel. Maar wat weet
als kind zonder moeder. Je bent
slaaf. Je moest gehoorzamen en niet i
ders, maar liefde was er niet.

Doordat mijn vader met een Protes
tantse vrouw hertrouwde, werden wij
bevrijd van het gestichtsleven. Maar
kwam er nog een erger hel; ik be
klaag het kind, dat wordt overgeleverd
aan een „andere" moeder. Kort daarna
werd ik weer in het gesticht gestopt en
vandaar uitbesteed op het platteland.
Laat ik niet beschrijven, wat ik daar
beleefd heb.

Ik zal verder gaan na mijn 21ste jaar.

Op mijn 21ste verjaardag kwam myn
voogd en feliciteerde mij hartelijk. Wat
ik kreeg was overstelpend: een grote
Bijbel met de woorden er bij, dat ik
oud genoeg was om op eigen wieken te
nagaat, dat ik op die
leeftijd 0,65 aan contanten bezat, één
pak en twee stel onderkleren, kunt
wel begrijpen hoe ik er voor stond.

Ik schrijf dit niet om mijn nood te
klagen, daar ik door hard werken dat
heb gekregen waarnaar ik verlangde. Ik
schrijf het alleen om het bedrog, dat
het stukje staat: iemand zou 1300,
hebben terugbetaald, zijnde de onkosten
van zijn opvoeding. Als men dit bere
kent over al die jaren, kan men wel be-

kunnen r

dat kleine bedrag

grijpen wat hij
heeft gekregen.

Nu wil men kinderen zonder moeder
gelukkig maken en opvoeden. Doe dit
niet in een gesticht, maar breng ze onder
bij ouders, die er graag een kind bij
willen hebben. Het gestichtsleven is voor
de meeste kinderen fataal. En ik geloof
wel, dat er veel mensen zijn, die graag
klein kind zouden willen hebben.
Mocht de inspectrice een kind willen
onderbrengen, dan wil ik het gaarne
aannemen, maar op voorwaarde, dat het
kind mijn gehele leven mijn bezit blijft.

Kinderen zijn geen slaven. Kinderen
:ijn schepsels van God en die moeten
wij behandelen als zodanig.

Leiden.' EEN LEZER.

Koperslager ging failliet

Onlangs meldde de N.L.C., dat in Rot-
opgebouwde be
drijfje van een koperslager was ver
kocht, omdat hij een schuld had van
2500 bij de Raad van Arbeid, respect, bij
de Fiscus wegens nog niet betaalde om
zetbelasting. Deze schuld ontstond ech
ter door het failliet gaan van een zijner
grootste klanten. Toen er na de verko
ping van het bedrijfje toch nog 10C0
moest worden aangezuiverd, moest ook
het huisraad van de koperslager onder
de hamer, hetgeen hem zo wanhopig
maakte, dat hy het grootste deel der
meubelen op straat smeet. Dit had weer
tot gevolg, dat de man in een psychiatri
sche inrichting werd geplaatst

nodige. Voor onze Ambonnezen wordt
gezorgd. Maar het is vanzelfsprekend, dat
hun alleen het hoog nodige verstrekt
wordt In de winter, vooral als het
strenge winter mocht worden, zullen
met genoegen twee truien over elkaar
aantrekken, waar wij genoeg zullen heb
ben aan één. En denk dan eens aan de
kindertjes, die reeds geboren zijn en die
in de winter geboren moeten worden.
Vergelijk dat eens met hetgeen hier
al gedaan is voor de hongerende
kindertjes in het zo ver afgelegen
India! Waarom, vraag ik me af, zonder
me op politiek terrein te begeven,
liefdadigheid zover buitenshuis gezocht
terwijl er in eigen huis op dat gebied nog
zoveel te doen valt?

Hier is een prachtwerk te doen. niet
door een centrale organisatie, want dat
kost weer tijd en geld, maar door de be
volking van de omliggende dorpen der
woonoorden. Daarom geachte lezer, zend
deze courant na lezing, eventueel verge
zeld van uw commentaar, door n
van uw familieleden of bekenden,
de In de buurt van één der Ambonnese
woonoorden. En dan moet men geen geld,
geen klederen e.d. verzamelen. Neen! Wol,
flanel, garen, naalden, breinaalden, haak
pennen, naaimachines, enz. Want de

moeten, evenals dat een gebiedende
s voor de mannen, aan het werk.
Vooral in de komende lange wintermaan
den. Voor een ieder is ledigheid des dui
vels oorkussen!

En nu geen tegenwerpingen van
uw zijde als bijv. „Wat doen die
mensen hier? Wij hebben er maar last
van! Onder elkaar doen ze niets anders
dan krakelen en ruzie maken",

Ik kan u daarop onmiddellijk
woord geven en wel: Is het niet logisch,
dat deze mensen, hier neergepoot ver van
hun warme geboorteland, na al hetgeen
ze hebben moeten ondervinden, volkomen
uit hun evenwicht zyn geslagen? En steek
eerst eens de hand in eigen boezem, iets
wat voor menigeen o zo moeilijk is, en
kijk eens naar al dat geharrewar in po
litieke en in Christelijke kringen! Dan
zijn wij geen haar beter! Er zijn inder
daad belhamels, kwajongens onder (in
land percentsgewijze minstens even
veel!), die ten nadele van hun eigen land
genoten verkeerde dingen doen. Maar
laten we aan generaal Scholten overlaten
die knapen zonodig eens flink de oren te

Halen wat er te halen is?

Vermoedelijk denkt de tolhouder van
het Warmonderhek er zo over. Want op
10 September 1951 zijn mijn vrouw en ik
per bromfiets op familiebezoek te War
mond geweest. Bij de Tolbrug gekomen
gaf ik de tolhouder tien cent voor ons
beiden, waarop hij mij meeieelde: nog
tien cent mijnheer. Waarop ik protes
teerde en hem zei, dat een bromfiets toch
met een rijwiel wordt gelijkgesteld. Maar
de man bleef er bij: U betaalt er tien
cent bij. Bij onze terugkomst hetzelfde.
Op 2 October kwamen wij weer op de
bromfiets in Warmond. Dus voor ons
beiden twee keer heen en terug f0,80.
Heeft de tolhouder daar nu recht op?

C. VAN E„
Leiden. Kapteynstraat.

Nylons ladderen op
de dijk

De bewoonsters van de Rotterdam
se wijk Kralingseveer zijn hoogst ver
ontrust over een vreemd verschijnsel:
wanneer zij op de dijk lopen, begin
nen nylonkousen op onverklaarbare
wijze te ladderen. Tientallen paren
zijn op deze wijze al bedorven.

In de wijkraad Kralingseveer, waar
het probleem dezer dagen aan de orde
is gesteld, i3 het ladderen toegeschre
ven aan de dampen van een chemi
sche fabriek, die klaarblijkelijk in
werken op het nylonweefsel. Men zal

LEIDEN: Ned. Hervormde Gemeente:
Pieterskerk 10 u. ds De Wit (onderwerp:

Simons geloof ondanks7 u. ds

Meuzelaar van Noordwijk-Binnen (bijzon
dere dienst: onderwerp: „Het gezin, dat
jeugdig blijft"; medewerking van het
mannenkoor „Kunst na Arbeid"); Hoog
landse kerk 10.30 u. ds Vossers (H.
Avondmaal)), 5 u. ds Kloek (H. Avond
maal en dankzegging); Oosterkerk 10 u.
ds Groot (H. Avondmaal); Marekerk 10
u. ds Ottevanger; Kooikapel 10 u. ds Van
der Wiel; Morsweglokaal 10 u. ds Van
Achterberg (H. Doop); jeugdkerk (aula
gymnasium) 10 u. jeugdkerkdienst; te
huis voor ouden van dagen Donderdag 7
de heer De Groot; Eglise Wallonne
10.30 u. ds Boogaart van Groningen; Dia-
conessenhuis 10.30 u. da Van Everdingen;
Academisch Ziekenhuis 10 u. ds Maas
kant.

Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u. dr Weste-

Monteban van Oegstgeest (jeugddienst)

Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Bouma.

NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv. Ge
meente: 10 u. ds De Jong.

OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente:
Groene Kerk 10.30'u. ds Kroon van Am
sterdam (jeugddienst), 5 u. ds Visser;
Pauluskerk 10 u. ds Visser; Hoge Mors
10.30 u. de heer Sierat.

Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Harrenstein
van Amsterdam-Zuid; voor Mors-Ryn-
dijk zie men Leiden.

Vereniging van vrijzinnig-Hervormden:
10.30 u. dr Van Iterson.

Geref. Kerk art. 31: 8.30 u. ds Verleur
van Lisse; 3 u. ds De Vries van Den
Haag-Oost.

OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned.
Herv. Gemeente: 10 u. ds Knottnerus.

Geref. Kerk: 9.30 en 3 u. ds Van
Swigchem.

RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Ge-

Rijbewijzen en geldklopperij

Onlangs heeft de heer H. J. van Balen,
voorz. van het Centraal Bureau voor Rij
vaardigheidsbewijzen, het nuttig geacht
op een persconferentie te verklaren
„Voor de heren die rijproeven afnemen
is het minder prettig om in het boze ge
rucht te staan dat zij geldkloppers zou
den zijn. De sprookjes over het herhaal
delijk zakken van examinandi zijn non-

nk. 5 u. ds Plomp; Herengracht 10 u. ds meente: 9.30 u. ds Van Soest.
Toornvliet, 5 u. dr Ruys van Lisse; Oude Chr. Geref. Kerk: 9.3
Vest 10 u. dr Ruys, 5 u. ds Toornvliet; 1
Mors-Rijndijk 9 u. ds Plomp, 5 u. ds Wes
terink; voor diensten in de ziekenhuizen
zie men Hervormde Gemeente.

Geref. Kerk art. 31: 10 en
Keizer.

Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Jansen 1
(H. Avondmaal).

Geref. Gemeente: 10 en 5 u. leesdienst,

Vrijdag 7.30 u. ds Vergunst van Zeist.

Evangelisch Lutherse Gemeente: 10.30
u. ds Scharten van Rotterdam (H. Avond
maal).

Remonstrantse Gemeente: 10.30 u. prof.

Van Leeuwen van Rijswijk.

RIJNSBURG: Ned. Herv. Gemeente:
Grote Kerk 10 u. ds Groenewoud, 5 u. ds
Bonting; Kleine Kerk 10 u. ds Bonting
(H. Doop), 5 u. ds Groenewoud.

Geref. Kerk: Voorhouterweg 10 u. ds
Van der Kwast van Zwaagwesteinde,

ds Van der Linde; Rapenburg 9 u. ds
Van der Linde. 10.30 en 5 u. ds Post,
ds Van der Kwast.

Geref. Kerk art. 31: 10 en 5.30 u. lees
dienst.

Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u.
Brandsma.

TER AAR: Ned. Herv. Gemeente: 10
6.30 u. ds Van Amstel.

Geref. Kerk: 10.30 en 6.30 u ds Wijma
van Alphen aan den Rijn.

VOORHOUT: Ned. Herv Gemeente: 10
u. ds Kalkman. 6.45 u. ds Voorsteegh
Den Haag (jeugddienst).

- VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gemeen-

Tot slot! Vergeet niet, dat we hier te minder prettig om in hét boze ge- Bruin (in „Prediker")" te: Dorp 10 en 5 u. ds Fortgens

maken hebben met uiterst ontvlambare mcht te staan dat zy geldkloppers zou- Oud-Katholieke Gemeente: 10 u. Hoog- Avondmaal); Rijndijk 10 u. ds Van Iepe-

Vaatjes buskruit. Vooral de jon- den zijn. De sprookjes over het herhaal- mis. ren van Katwijk aan Zee.

geren. Een ontactvol vonkje in de buurt delyk zakken van examinandi zyn non- Leger des Heils: heden 7 u. bidstond. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Volten van
de ontploffing is er! Ontvangt ze in sens." 8 u. openluchtwerk, Zondag 10 en 7.30 u. i Wageningen.

huizen zo nu en dan. Dat deden zy Doch nu een ervaring mijnerzijds. Nog kol. Van Eeken uit Amsterdam, Maandag! Geref. Kerk art. 31: 11.15 u. ds Loop-
toch ook met de Hollandse militairen, niet zo lang geleden moest Ik zelf proef 2.15 u. gezinsbond, Dinsdag 7.30 u. solda-|stra van Den Haag, 7 u. ds Jansen van
toen die noodgedwongen een periode in rijden en ontving daartoe, ter doorzen- tensamenkomst, Donderdag 8 u. heili- Rijswijk.

Indonesië moesten meemaken? Dat zal ding aan de examinator, de benodigde gingsdienst. WARMOND: Ned. Herv. Gemeente: 10

hun afleiding geven, iets wat ieder mens formulieren van het Centraal Bureau. Evangelische Christen-Gemeenschap:u- ds Goverts van Katwijk aan den Rijn
nodig heeft en dat zal hen ook rustiger Dat was pl.m. een week vóór m'n va-.morgen 10 en 5 u. de heer Dikkes, Dins-!7 u. de heer Van den Berg van Valken
maken. cantie, een tijdruimte dus, die te klein dag bidstond, Donderdag Bijbellezing burg.

Ze hebben, gepaard aan een gepaste was om vóór de vacantie nog een proefdoof de heer Dikkes. WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gemeente:

vrijmoedigheid allen de aangeboren af te leggen. Op 21 Juli zond ik daarom ALPHFN aan nrv rttn- v»h 830 en 1030 u- ds Van Dijk, 6.30 u. ds

wellevendheid van de Oosterling, waar- de papieren in met het beleefde verzoek. |G Julianastraat n' 7. qJKï?' Van Soest van Rijnsaterwoude.

vele Nederlanders nog een voorbeeld mij géén oproep te zenden vóór 6 Aug.l 1030 ll dr Dp Wild* van n*n Geref. Kerk: 8.30 en 2 30 u. ds Wyma

Toen ik van vacantie terugkwam vond ik 'r®ï' va" De" van Alphen aan den Rijn
echter toch een oproeplngskaart in de b' Go j J°630jji^mbour* ZOETERMEER: Ned Herv Gemeente:
brievenbus, met het bericht, dat ik 2 ^rthasUchtTng O^O u ds S^^ 10 en 630 u. dr Woldendorp.

Augustus examen had moeten doem Deze "rdam Oudshoornseweg fo u ri« Vpp" Geref- Kerk: 10 en 6 30 u. ds Gerritsma.
datum was inmiddels verstreken. Tijdens i ierafm; uuasnoornseweg 10 u. ds Vee-

dr Heering.

Doopsgezinde Gemeente: 1030
dr Sevenster.

Vereniging van vrijzinnig-Hervormden:
10.30 u. dr Boersema.

Jeruel: 10 en 5.30 u. de heer Staalman,
Dinsdag 8 u. bidstond, Woensdagavond 8
openluchtwerk. Vrijdag 8 u. de heer
Bruin (in „Prediker").

Oud-Katholieke Gemeente: 10 u. Hoog-

"LIET IS EEN verblijdend verschijnse

-®- dat hpt rhristpliilr HaohlnH

Den Haag.

A. M. SIEREVELT
Oud-Territ.-Commandant
van Ambon

Wat was de bedoeling?

Onlangs meldden de bladen dat, blij'
kens een recente enquête, van de f 215
millicen, welke op de Rijksbegroting staat
het uitkeren van kinderbijslag,

op verhaal te komen. Doch hiermee is |,lKhtl de hel„ goede kom,
en. Toch it> vai
tracht, die kinderbijslag op te

de

i R.K zijde nog ge-

te werken, ofschoon de tydsomstandig-1

heden hier te lande juist eisen, dat -

hard gewerkt wordt! Bent u dus ook niet! -. jCgrjp' l..e,r ee

zinnen zyn, die deze by^jag onmogelyk
kunnen ontberen, wijst een en ander er

van mening, dat het publiek zich
geval van kopen moet onthouden, gelijk
bij het tweede deel van de verkoping in
derdaad is gebeurd. Bent u voorts niet
van mening, dat de rechterlijke macht
in zo'n geval haar diensten moest
kunnen weigeren, opdat zo'n kleine wer
ker niet zoveel leed wordt aangedaan?
Bent u niet van oordeel, dat een maat-
schappy, waarin zulke schanddaden wet-
telyk zijn toegestaan, een onrechtvaar
dige is? En vindt u niet dat de Kerk, dat
zUn dus alle Christenen, nu eindelijk eens
prediken èn brengen het Ko
ninkrijk Gods, waarin geen

toch ook op, dat voor tal van gezinnen
de kinderbijslag jeen absolute noodzaak
is. Immers het kopen van bontmanteltjes
en het maken van reisjes etc. kunnen
moeilijk tot de noodzakelijke levensbe
hoeften worden gerekend Myns inziens
is het daarom dringend nodig, dat voort
aan eerst wordt nagegaan, of een gezin
inderdaad met een kinderbijslag dient te
worden tegemoet gekomen Bij een gezin,
waarvan de vader f 12.000 'sjaars ver-
dient zoals mij een geval Lekend is
zfgk kan de noodzaak van kinderbijslag

Onze Ambonnezen in
Nederland

streken van ons land maakt, moet zich I warme Zuiden. En nu staat de winter

Hulde aan Uw tekenaar vóór zijn schit
terende plaat over de doorgezaagde Ger-
mania. Houdingen, gelaatsuitdrukkingen.
De herfst ls begonnen. Zomer hebben compositie, aUes prachtig!
e bijna niet gehad. Kou en nog eens kou H. KERREMANS

uit het Breda

nendaal; Hooftstr. 9.30 u. ds Kleermaker ,.Gc"' G™cente: 10 en U.3U u. lees-
van Leiden, 6.30 u. ds Ottevanger van

Leiden i Hevormde Evangelisatie: 10 en 6.30

Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u. ds Mul- u',?e h*" Z-UMn*?» van Utrecht,
der, 5 u. ds Dronkert van Lelden; Noor-'YfËnlJinSvan vrijzinnig-Hervormden:
10-30 u. ds Thomson van Utrecht.
ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Ge-
dere school St Jorispleln 10 u. ds Dron- mee"ic; 10 ds Postma. 7 u. dr Zandee

derkerk 10 u. ds Lambers Heerspink t

Soestdijk. 5 u. ds Mulder; lokaal bUzon- lft

Hprp cohfini Rf Tnrieninin in i~i.»^ meente. 10 u. ds Postma, 7 u
Warmond (jeugddienst).

Mr Jelger de Jong zal Piet
Bruin verdedigen

onderhoud met de betrokken exami
nator vernam lk, dat hem nog 7 S
soortgeiyke verzoeken hadden bereikt,
doch dat hij daarmee nu eenmaal geen
rekening kon houden en daarom allen
toch een oproep had gestuurd. Deze exa
minator wist dus vooruit, dat de candi-
daten niet zouden komen en dat hU zjjn

honoraria zou incasseren zonder er iets kert- 5 u- ds Lambers Heerspink; Ouds
voor te hebben gedaan. My zyn meer hoorn 10 en 6.30 u. ds Tom.
van zulke gevallen bekend en daaromGeref. Kerk art. 31: 10 en 4.30 u. ds
zou ik het op prijs stellen, van deze i Van Herwijnen van Vianen.
slachtoffers een en ander goed omschre-j Chr. Geref. Kerk: 10 en 6 u. leesdienst.
ven te mogen vernemen. Het gaat niet in I Oud-Geref. Gemeente: 9.30 en 4 u. lees-

de eerste plaats om die 5 voor een dienst. Woensdag 10 en 7.15 u. de heer Pi.t Brtli_ nidf

nieuwe aanvraag, maar om het onrecht. De Redelykheid van Ouderkerk aan de Februari 1952 tar^htataannl»r nLfi
dat hier m.i. gebeurt. Want dit begint IJssel (dankdag). I „e,'%UJrJ? o->

toch verdacht wrtop geldkloppertj -e i Leger deS Heil,: 10 heillgingedlenct,1 ex-gemeeute-ambtenï,r "S AmsteSm
7.30 u. verlossingssamenkomst. worden geopend Bruin wordt verdedigd

men mil dat hPt RiuVau nn' ^m»!1 BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gemeente: i door de Amsterdamse advocaat mr Jei-
St&nh hgSï ma" I Sd30 J?S T G°^ d venI ger de Jong.

5U„UwteeXn Öetef Ge™"Sc"9a30 u. ds De WH vj

minatoren moeten leren, in zulke geval- Moerkapelle (H. Avondmaal). 2.30 u.| Zilverpnjs te Amsterdam verhoogd
len soepeler te zijn. iia?™ DoopLMO u. idem. in navolging "an de prijsstijging te

Zeventien dagen na het laten verlopen HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Gemeen- Londen is ook de zilverprljs te Amster-
van de my gezonden oproep ontving ik u* ^an ^er Deeden (H. dam verhoogd. Deze is met ingang van

de mededeling, dat ik .wegens het ni»t Avondmaal). u_j._

op het vastgestelde tydstip verschynen" Geref' Kerk: 93
opnieuw geld moest sturen. Dertig dagen
na inzending ontving ik de geneeskun
dige verklaring terug. Eveneens

dat het christelijk dagblad zich 1
de film en de bioscoop wil bezig hou
den. Dat moest er wel van komen. Wai
waar men zich in de perswereld bewu
maakt, dat men tegenover zyn lezers e
plicht heeft, en waar de christelijke pei 1
zich bewust is dat men primair teget
over God verantwoording draagt
de inlichting en voorlichting van
lezerskring, daar kan men niet ten
zichte van de film en de bioscoop langt
struisvogelpolitiek toepassen.

Meer dan eens heeft men zich dan oo agt
met het vraagstuk, dat hierbij opnieu
aan de orde gesteld is. bezig gehoudj
en er verschenen daarover meerdere pi ?er
blicaties. Het is goed als wij in 't oo ]fei
houden, dat hier twee dingen ten minsl „;z
aan de orde zijn. Daar is eerst het vei
schijnsel, dat wij aanduiden met „d Wa
film" en dan vervolgens het comple d
vraagstukken dat zich groepeert
om het phaenomeen: bioscoop.

Wat een film is, weet langzamerhan
iedereen. Maar niet iedereen is er
doordrongen dat er met de film
nieuwe kunst is ontstaan met een eigetpt;
taal, eigen logica, eigen stijl. Hier won r t
niet alleen gewerkt met de abstracti qoc
van woorden en met concrete dingei aaE
maar men vormt een wereld van eige ,ins
vondsten met behulp van de techniek as
Het is een afzonderlijke kunst, die nie aai<
op een lijn is te stellen met gefotogra 1W£
feerd toneel. Bij het toneel blijft er altiji3\
de afstand tussen speler en toeschouwei |e
De uitwendige afstand nu wordt i
film weggenomen. Daardoor komt dkkei
toeschouwer in zyn besef midden in he
film-gebeuren te staan, vlak
oog fn oog met de acteur en daardodt2
wordt hij bij het spel zo fel betrokkenf
dat hij zich zelf vergeet en de grei
tussen subject en object uit het oog ve
liest. Deze identificatie van subject ei
cbject is een der belangrijkste facettei

het filmprobleem, en wij moetei
daarop nader terugkomen.

tweede probleem. Geortfj

Schmidt heeft in een artikel, waarin h(
de tentoonstelling: „De film in econo
misch, maatschappelijk en artistiek op 'fin;

HILLEGOM: Ned. Hervormde Ge-
leente: geen opgave ontvangen.

Geref. Kerk; 10 en 5 u. ds Krabbe.
Chr. Geref. Kerk: lOen 5 u. ds Sluiter.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned. Herv.

War-

inzending van het eerste stel for
mulieren ontving lk de daarby beho
rende foto's terug. Ik moest inmiddels
nieuwe laten maken, om het tweede stel

formulieren in te kunnen zenden! Neen.

dan sta ik meer achter de heer Gosschalk Gemeente: 9 30 u. dr Zandee
van de griffie, die tegen het artikel van mond, 6 u. ds Goverts.
de heer Van Balen in het geweer kwam Geref Kerk: 9 30 en 5 u ds De Valk
Myn rybewys had lk tenminste vry snel! KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv Ge-
Woerden. J. J_ KONSTAPEL. meante: Nieuwe Kerk 10 u. ds Van den

Berg van Den Haag; 5 u. ds Moerenhout;
Oude Kerk 10 u. ds Bouman, 5 u. ds Van
Ieperen; Kapel 10 u ds Monster. 6 u. ds
Van der Krift.

Geref. Kerk: 9. 10.30 en J
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5
Geref. Gemeente: 10 en 5
Geref Kerk art. 31: 10.3

KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gemeente: 10 en 6.30 u. ds Poort
(H. Avondmaal).

Geref. Kerk: 10 en 6.30 u. ds Wielenga
Kollumerpomp.

Groepscommandant Rey
gehuldigd

(Van onze correspondent)

In de raadszaal van Leidschendam
had gistermorgen de huldiging plaats van
de groepscommandant van de Rijkspo
litie, C. Ph. Rey, n.a.v. zyn zilveren iu-
bileum. Nadat de jubilaris met zijn ge
zin was ontvangen, voerde burgemeester
H A. C. Banning als eerste spreker het
woord- De tijd, aldus de burgemeester,
is niet zo belangrijk. Wel het werk, dat
die periode was verricht. Spr. is als
burgemeester voorstander van gemeente
politie, zodat zyn tevredenheid over de
groep en de commandant wel iets zegt.

Mocht t.z.t de gemeentepolitie terugke
ren dan zal hij de eis stellen, dat de heer
Rey commandant wordt.

De districtscommandant, majoor A.

Wolter, schetste de goede geest in de
groep, waarvan de eer toekomt aan de
jubilaris. Spr. hoopte nog vele jaren on
der Gods zegen met commandant Rey
te mogen werken. Namens de groep sprak

opperwachtmeester Schmal. De Jubilaris Geref. Kerk art 31: 10
heeft altüd een open oog voor het wel, Verleur (H. Avondmaal).

leesdienst.
leesdienst.
en 5 u. ds

illlllliilllllilllülii

LEIDERDORP; Ned. Herv Gemeente:zijn wy niet af

emoties en houdingen beïnvloed worden
Kan het onrustig hart rust vinden in
God. Alleen: hier zal de pers in de meest
letterlijke zin des woords moeten voor
lichten. Dat vordert een diep inzicht en
waarachtig christelijke bewogenheid en
christelijk geloof, naast wetenschappe
lijke scholing. Want hierbij gaat het niet
om een luchtigjes weergeven van wat
men gezien heeft en een verhaal daar
over, maar om een intensief ondergaan
van de film en het ontleden van de
gevoelens die men onderging. Het gaat
er om: onderging ik die film met haar
suggesties en werd ik geestelijk passief
of actief? Wat wilde de film mij doen
geloven en is het verantwoord dat te ge
loven? Maakte het mijn diepste ik wak
ker en werkzaam of was het zo, dat ik
weerloos alles onderging' Natuurlijk
wie nooit een film ziet. kent voor zich
zelf dit probleem niet. Wie nooit een
roman leest. kent het probleem niet:
moet ik lezen en hoe? Maar daarmee

ds Honnef.

Geref. Kerk: 10 en 6 30 u. ds Spilker
van Bennebroek.

LEIMUIDEN: Ned. Herv Gemeente:
geen opgave ontvangen.

Geref. Kerk: 9.30 en 2.30 u. ds Bouke-
ma van Den Haag (H. Avondmaal).

LISSE: Ned. Herv. Gemeente:

de verantwoorde-
lijkheid voor al die anderen die wel
gaan.

gN WIJ ZIJN ook niet af van de vraag.

Is dit middel in dienst van het Evan
gelie te gebruiken? De boekdrukkunst,
de radio om een paar voorbeelden te
hebben ook heel wat slachtof-

zljn manschappen en hun1 Oud-Geref, Gemeente: <=w
gezinnen. Hij overhandigde de heer Rey dienst.

...m d Prot. Bond: geen dienst.

10.30 u. ds Jongeboer, 7 u. ds Van Gelder |fers °P hun geweten. Maar daarmee (s
van Haarlem (jeugddienst) niet de boekdrukkunst, de radio uit ons

Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Wildschut van leven gebannen. Wy maken het in Gods
Amsterdam. naam dienstbaar aan de verbreiding van

Chr. Geref. Kerk: 10 en 4 u. ds Eerland.l Zijn Woord. Welnu: dit voor velen on-
Geref Gemeente: 10 en 4 u. ds De Gier. zer volkomen nieuwe middel kan dan
u. ds eerst verworpen worden als is aangc
]toond, dat het niet in staat is, krachtens

Pluim een scki'dery, terwyi

bloemstuk ontving. Van enkele inwoners
bedrijven kreeg de jubilerende com
mandant nog andere geschenken. De
adjudanten Haenseler en Rooms van de
districts-recherche schonken bloemen,
aardige speech bracht

Luit.-kol. Art. KNIL b.d.1 Rey dank voor de huldiging, waa

Seeligsingel 14 nog enige tijd bijeen bleef.

lees-1 zijn innerlijk wezen, het Evangelie te
verbreiden, de mensen aan zich zelf
ontdekkend en hem stellend voor Gods
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv Ge-'genade.
meente: 10 u. ds Meuzelaar, 7 u. ds Baas' Dus dan toch maar naar de bioscoop
van Valkenburg (jeugddienst). gewapend met de een of andere hand-

Geref. Kerk; Vinkenlaan 9 30 en 5 u.leiding van filmcritici? Neenstellig

ds Wiersema; v. d. Berghstichting 11 u. n'at-
heer ds Spier van Rijswyk. j Maar mag ik daarover in een volgend

NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv. artikel iets zeggen?
Gemeente: 10 u. ds Siddré, 5 u. cand.

zicht 1943" toelicht, het begrip democra
tisering in de kunst ingevoerd. HU
in de uitvinding van fotografie een
mocratisering van de schilderij:
goedkope familieportret in zovele af
drukken komt in de plaats van het def
tige. enige familie-schilderij, het vroege
re privilege van de adel. Deze democra
tische drang naar eindeloze vermenig
vuldiging van het vroeger als privilege
aan de enkeling toebehorende is gevolg'P_
van het industriële nationalisme
In onze tijd tot de massa-productie. Zof)
ontstaat met dezelfde historische nood-
wendigheid het product van de wereld-
economische grootindustrie: de film. Hel
goedkope beeldverhaal en amusement
voor en van de massa. De film als
derdeel van het massaficatie-proces,
waarin de mens. het mens-zy'n verliest.007
u-g

TTET IS duidelijk, dat wij met het oog M15
-*J-op deze twee aspecten (er zijn er'n€
veel meer) tot de vraag komen: Welke
invloed heeft de film op de mens
tijd? Van de beantwoording
deze vraag hangt af, welke houding wij r
tegenover film en bioscoop hebben

Erzijn, uiteraard, allerlei
wonderlijkheden pro en contra te berde
gebracht. Gelukkig dat de laatste jaren
de bespreking van de film op weten- p
schapDelyk peil is gebracht. Het „Insti-Ly
tuut Film en Jeugd" dat in 's-Graven-
hage gevestigd is. onderzoekt de zaakpr
psychologisch, paedagogisch en sociolo-
gisch. en heeft daarbij vooral de jeugd n
op het oog Hier ligt een noodzaak, die r
beseft als men bedenkt hoe straks r
by het gebruik der televisie de film
derom haar plaats zal opeisen. Wie het 'e"
antwoord hoort op de vraag.

de bioscoop gaat, en men I
daarnaast de analyse van de inhoud i
:n belangrijk aantal films, kan
/eëerlei conclusie komen.

Enerzyds wordt gezegd dat de inhoud p-
der films een soort projectie i
onderbewuste, de bevrediging
dromen, waaruit de aantrekkelijkheid
der film verklaard wordt. Anderzijds
spreekt men van het verschijnsel der
identificatie als kenmerk van het film-
beleven. De identificatie betekent, dat r
de toeschouwer zo zeer door de film
wordt in beslag genomen, dat hij zich <s
zelf ident maakt, gelijk maakt met de^
speler Daardoor treedt een toestand
geestelijke passiviteit op, die op hyp-fncj
nose gelijkt, waardoor een vernauwing [9
of verlaging van het bewustzijn optreedt:
een uitschakeling van de critiek. Maart
tegelijkertijd zijn de instincten
ties hoogst actief.

En wat volgt hieruit? Dat de film zelf
de toeschouwers niet van hun innerlijke L
conflicten kan bevryden, maar wel hen [1 y
dat conflict kan doen gevoelen,
sexueel-prikkelende film kan zich na af- bik
loop nog doen gelden, maar naar twee L
kanten. Of de hypnotische bioscoop-toe- f,
stand ontlaadt zich daarna of de
schouwer brengt het geziene op een
der plan. laai

Hevig ondergaat menig jong mens de jnri
inwerking van de film. Ideeën, zedelyke ft j
beoordeling van het gedrag, politieke |pe
inzichten worden uit de film overgeno- jw
men en werken angstig na Er zijn ge- p-g
gevens bekend omtrent deze ,naw~~
king". Holaday en Stoddard hebben
derzocht hoeveel door kinderen onthou
den werd van de film, die zij zagen. Hoe
het hun houding beïnvloedde

emotionaliteit, hoe het gedrag beïnvloed L
verd.

AL DIE dingen kan ik niet dieper "a*

ingaan Maarvast staat dat ieder

weet in deze wereld te staan met
veranwoordelijkheid voor zijn naas
te, die God hem in het groot gebod der
liefde gegeven heeft, niet anders kan,
hoewel hij wellicht anders zou willen,
dan zich met de film bezig te houden.

•erdovingsmiddel heeft zozeer
ouderen en jongeren aangetast, dat elke
bioscoopbezoeker gehouden is zich af te
vragen: Wat heeft deze film my inner
lijk gedaan? Heb ik hier mij zelf ondekt?
En is die ontdekking van mij zelf mij
bevrijding of een nog diepere ellen
digheid geworden' Kan de film een
ot zelfontdekking brengen? En is
mogelijkheid dat de film een niet
alleen psychische maar ook een gods
dienstige bevrijding geeft? Met het oog
op deze problemen is de Christelijke
Filmactie in 't leven geroepen. Daarbij
het om de bestudering van c'
vraag of het mogelijk is de techniek
de kunst van de film zodanig aan
wenden, dat de film brengt tot het inne
lyk losmaken van de boeien, waarin

ingekrampt. Door hen te laten
zien hoe het geloof in Jezus Christus c...
Zyn kruisdood de innerlyke bevrijding
geeft uit de kwelling van vrees en pijn. j
zonde en dood. Met een dusdanige film
kan het verdovingsmiddel tot genees-

üdii nei verdovingsmiddel tot gene
Ds H. J. Groenewegen. I middel worden. Kunnen de instincten