Een gesprek van twee uur met de jarige
ADMIRAAL C. E. L. HELERICH
De Brit kreunt onder de
Oosterse koorts
Men moet de geesteszieke
opnieuw opvoeden
Bontshow met verrassing van
Alb. de Vries
kieuwe leidsche courant
VRIJDAG 12 OCTOBER lRH
Advertentiei
Over Russische duikboten, Duitsland, de
Jap, Franco en de a.s. verkiezingen
(Van
§-redacteur)
Cisteren is de oud-opperbevelhebber van de Nederlandse marine, luit.-
idmiraal b.d„C. E. L. Helfrich, 65 jaar geworden. „Ship a day Helfrich",
toals de Amerikanen hem tijdens de eerste weken van de oorlog met Japan
noemden, vierde deze dag op een der meest ingetogen pleinen van de Re
tentie: het Louis Couperusplein. De bloemen staan er in de najaarszon
er speelt een draaiorgel „Ik hou van Holland, landje aan de Zuider-
iee.een wijsje, dat zo maar binnen gedarteld, in geen enkel verband
staat tot iets. Behalve dan, dat het wat zegt van het leven van de admiraal
die, vanaf z'n eerste stap in het instituut te Willemsoord tot op deze dag,
:ich door die woorden ,Jk hou van Holland" heeft laten leiden.
een terugkeer tot de Christelijke normen
en de Christelijke deugden: eerlijkheid,
objectiviteit, onbaatzuchtigheid en een
wars-zjjn van alles wat naar haat en af-
Is men weet werd admiraal Helfrich
ige jaren geleden gepensionneerd.
Toen hij de admiraalsstaf neerlegde, vat-
hij de pen op. En zó kunt u hem thuis
lintreffen: z'n brochure „Koninkrijk en
uemacht" onder zijn bereik; geschreven
rellen van een nieuw manuscript op zijn
en in de kast de banden van
twee delen „Mémoires". Ook die zijn
ce oorlog verschenen. Zij hebben, ev
zijn andere werken deze tendenz:
.Laten wij onze eeuwenoude ervaring op
-ereldzeeën niet verloren laten gaan
En laten wij iedere verdere poging om
van die zeeën af te dringen, krachtig
beslist afwijzen. Dat is een eerste
voorwa arde voor het behoud van Neder-
1 het Koninkrijk,
zou zo zeggen: een man met de
trvaring van admiraal Helfrich moet
de voorbereiding, die het herstel v
leger en vloot vooraf dient te gaan, e
belangrijke plaats innemen. Maar dat
vergissing. De defensie-commi
die onlangs gevormd werd en die als
curatorium over alle lichamen, welke
tezaipen de defensie vormen, behoort t£
waken, telt hèm, onze oudste bevelheb
ber met vredes- èn met oorlogservaring,
niet onder haar leden.
De jarige constateert dit zonder bitter
heid. Zijn taak ligt blijkbaar op eer
ander gebied- En hij ziet dat vandaag
scherp omlijnd voor zich: de geest, welke
ïsen in Inddë en in Nederland be
reide tijdens de korte strijd tegen de
overweldiger en alle trieste jaren daarna
moet. alle teleurstelling ten spijt, levend
gehouden worden. Ten bate van het
roortbestaan van het Koninkrijk.
Zeeverbindingen onder
houden
Daarvoor zijn, naar het oordeel van
admiraal Helfrich, twee dingen nodig, nl.
in staat blijven onze zeeverbindin
gen te beheersen èn dat we op de bres
staan voor onze zelfstandigheid, ook bin-
a het kader van een Europese federa-
.,Wij hebben nog altijd een zeer belang
rijke koopvaardij en we hebben onze in
vloedssferen in Nieuw Guinea, de Neder
landse Antillen en Suriname. Die moeten
behouden. Dat is een absolute nood-
raak. Zowel terwille van onze overbevol-
ting als voor onze afzet zijn we op die
gebieden aangewezen. Nog afgezien van
de noodzaak, dat wij, als stemhebbend
de volkerengemeenschap iets in
de hand moeten hebben om onze stem
omlijning te kunnen geven."
Een vloot tot een sterkte van een „task
force" (een vliegdekschip, 2 kruisers en
acht jagers) acht de admiraal ter uitvoe-
in die taak beslist nodig. Zoals de
situatie nu is, moeten wij er nog een
vliegdekschip bij hebben en zo mogelijk
:n kruiser. Het aantal jagers is
momenteel voldoende. Maar na uitbrei
ding met dat grote materiaal zijn wij
steeds in staat een operationele eenheid.
hierboven geschetst, in de vaart te
louden.
Vroeger spraken wij over „halve mini-
aldus de admiraal. „Dit is echter,
als wij het krijgen, een derde minimum
at er eigenlijk nodig is. Voor de
Benelux hebben wij destijds in de oorlog
vlootplan ontworpen, dat uit drie
smaldelen van de genoemde sterkte zou
bestaan. Ons onderzeebootwapen
moeten wij zeker handhaven en uitbrei
den.
In tegenstelling met anderen is admi
raal Helfrich van mening, dat de onder-
«eboot wèl geschikt is voor he: bestrij-
n duikboten. „Daarmee zullen de
Westerse naties in een eventuele oorlog
stellen krijgen. Volgens de be
schikbare gegevens", aldus de admiraal,
.beschikken de Russen op dit ogenblik
10 duikboten. Hun doel is er dui-
n de vaart te brengen. Wat ze
waard zijn is niet bekend, maar ze zulier,
waarschijnlijk minder zijn, dan de Ne
derlandse onderzeeboten en haar beman
ningen altijd waren".
Dit alles, materiaal-voorziening èn uit
breiding van leger en vloot zijn aange
legenheden, die de Atlantische opperbe
velhebber. generaal Eisenhower, betref-
ir admiraal Helfrich's mening heeft
de generaal nog te weinig bevoegdheden.
Hy moet, op elk moment, dat hem ge
wenst voorkomt, de Nederlandse fabrie
ken en voorraden, evengoed als die van
alle andere b(j het Atlantisch pact aan
gesloten landen, kunnen inspecteren, wil
ijjn missie enig resultaat hebben.
Tóchniet militair
alleen
Tóch, hoe militair de admiraal ook
denkt, hij ziet vele andere noodzakelijk
heden, als het er om gaat. Europa één te
maken. „Die noodzaak is ons opgedron-
o zegt hij, door een verschrikke
lijk gevaar. Daarbij moeten wij. gelijk
opgemerkt, oppassen, dat onze souverei-
niteit niet in rook vervliegt De kansen
daarvoor zijn groter, als wij terugge
bracht worden tot het continentale landje,
dat Nederland op zichzelf is. Ik ben zo
bang, dat wij, voortgaande op de weg, die
insloegen. Nederland als zodanig
liquideren. De opkomst van Duitsland en
Japan als nieuwe militaire mogendheden
(zonder welke de verdediging van het
Westen volkomen in de lucht hangt)
komt daar nog als een extra bedreiging
oor ons bij.
Wij zijn bij het verkeerde eind begon
nen, aldus de adimiraal. Wat wij nodig
hebben, is in de eerste plaats een geeste
lijke concentratie op het Ghristendom en
onze Christelijke beginselen. De eenheid
Europa moet een geestelijke tendenz
krijgen. De rest volgt dan vanzelf. De
verschillende geestelijke concentraties,
die er in Europa zijn, moeten deze één
wording ten doel hebben". Daarbij denkt
de admiraal in de allereerste plaats aan
d» concentratie van goede mensen en
Admiraal Helfrich
op zijspoor gerangeerd.
onjuist bleken en voor die geestelijke
concentratie nadelig zijn, werkt hier
uiteraard zeer belemmerend. In plaats
daarvan moet men eerlijk zijn fouten wil
len erkennen. Maar het is nu eenmaal
een menselijke trek. dat men nooit fou
ten erkent. Daarom gaat de concentratie
in Europa ook zo traag".
Duitsland onmisbaar
In dit gesprek is het woord Duitsland
gevallen. De admiraal grijpt er nog even
op terug. ,.Ik zie geen andere mogelijk
heid", zegt hij, „dan dat we er allemaal
aan mee werken, dat dit land zo spoedig
mogelijk herbewapend wordt. Het is spij
tig, maar het is niet anders. Zonder een
sterk West-Duitsland is Europa niet te
verdedigen."
Het is één van admiraal Helfrich's grie
ven. dat men, bij de toetreding tot he:
Atlantisch Pact, niet ffezegd heeft: ..Wij
moeten éérst waarborgen hebben, of
Duitsland meedoet. Anders kunnen we
gunst zweemt.
„Het vasthouden v
en andere dogma's,
zo goed niet beginnen.". Niemand
mag zich daarnaast verzetten tegen het
meedoen van landen als Griekenland,
Spanje en Turkije aan het Pact. Hoeveel
bezwaren wij ook b.v. tegen het Franco
regiem hebben. En dat, zonder de mede
werking van Zweden, Noorwegen als eer
met zijn poten spartelende tijger in de
lucht hangt is, voor wie de kaart bekijkt,
zonder meer duidelijk. Het is nodig, dat
het Westen Moskou omvatten gaat. Daar-
is het politiek strategisch heel logisch,
dat Japan weer op de been geholpen
wordt. Maar landen als Indië, India
Midden-Oosten mogen dan geen onzekere
factoren zijn. Wat Indië betreft, weet u
al te goed hoe het daar gegaan is.
Wij hebben er niets nagelaten om de on
zekerheid over de houding van de Indo
ors wat ik een naar en fout woord
vind bij een eventueel conflict zo
mogelijk te maken. Er heerst daar
volkomen vacuum, dat In geen jaren ge
vuld wordt. In die keten zijn wij als er-
ren zeelieden in de Oost, niet te mis-
i. Vandaar het belang van Nieuw-
Guinea, dat men in de eerste plaats po
litiek en daarna economisch moet z'
Blijft arbeidsvrede
gehandhaafd
Er is nóg een zorg, die hoofd en hart
van de admiraal vervult. Zullen de linkse
groepen bij rechtse verkiezingsoverwin
ningen gelijk in Engeland en wellicht ook
ook in Nederland voor de deur staa
arbeidsvrede helpen handhaven?
andere woorden: zullen zij democratisch
blijven en zich neerleggen bij de geval
len beslissingen? Het is een moeilijk te
beantwoorden vraag.
„De sociale wetten en maatrege
len, die wij hebben, zijn absoluut
onmisbaar geworden. Maar de prik
kel om hard te werken en het werk
goed te doen, moet weer meer gaan
overheersen. En daarbij moeten de
mensen staan op de plaats waar zi,
horen: geen stuurman op de stook
plaat en geen stoker op de brug.
Maar we moeten met verstand
ren en als het getij verloopt de ba
kens verzetten. Anders lopen we
onherroepelijk vast".
Het zijn enkele gedachten die de jarige
is heden toevertrouwde. „Ik praat altijd
te veel", zegt h\j, als blijkt dat hij twee
aan één stuk heeft zitten spreken
het land, dat hij zo lang met liefde
diende. Hij heeft op deze verjaardag nog
veel meer wensen: Hij zou de marii
hun taak overzee weer willen laten
vullen ook in Korea en daardoor
de scheiding tussen de taken van leger
vloot in het Nederlandse bestel willen
accentueren. En hij zou het probleem van
Ambon deze spiegel van onze trouwe
loosheid willen oplossen. En de Ame
rikanen willen aansporen om hun Mar
shalldollars te besteden voor de openstel-
van gebieden als Nieuw Guinea en
Suriname ten behoeve van Nederland.
Dat zou een-goerle belegging zijn.
Als men 65 is kan men deze dingen
:ggen en men kan ze schrijven.
Uitvoeren?
Onze oudste bevelhebber met oorlogs-
i vredeservaring wacht maar af.
De tijd werkt voor de wijzen. Ook voor
hen die. wóarom dan ook, op een zijspoor
zijn gerangeerd!
Als een Engelsman candidaat
voor het Lagerhuis wordt
Riskeer 1500 gulden en het komt (oi niet)
in orde
(Van onze Londense correspondent)
ftIJNA 1700 CANDID ATEN betwistten elkaar bij de jongste algemene
verkiezingen in Engeland (begin 1950) de 625 Lagerhuiszetels, het lid
maatschap dus van de Engelse Tweede Kamer". Hoe werden deze can-
didaten uit de meer dan vijftig millioen zielen tellende bevolking des lands
aangewezen? Hoe wordt men, ook voor de op 25 October a.s. plaatsvinden
de verkiezingen, Lagerhuiscandidaat?
De Britse volksvertegenwoordigers in
spe worden op andere wijze aangewezen
in Nederland het geval is. Iedere
Britse onderdaan (ook een burger uit de
koloniën) kan zich verkiesbaar stellen
het Parlement, al zijn er enige be
palingen gemaakt om te voorkomen, dat
die mogelijkheid misbruik zou wor-
semaakt. Zo moet iedere candidaat
f 1500.storten als hij als candidaat
wordt aangewezen en deze waarborgsom
vervalt aan de staat, als de candidaat
minder dan 'n achtste van het totaal aan
tal uitgebrachte stemmen haalt. Deze rege
ling is gemaakt met instemming van alle
politieke partijen en dient om te voor
komen. dat zich candidaten aanmelden,
die geen politieke lijn of kans op verkie
zing hebben. De belastingbetaler betaalt
groot deel der kosten van een verkie-
en daarom wil men de belasting
betalers beschermen tegen een stortvloed
candidaten. Maar vrijwel iedere man
rouw, die ouder is dan 21 jaar en die
bereid is f 1500,te riskeren, kan zich
candidaat stellen.
Het is volstrekt niet nodig, dat een
candidaat lid ener politieke partij is. Ja,
zijn tal van verdienstelijke en gezag
hebbende leden van het Lagerhuis ge
weest. die'als „Onafhankeliiken", als niet-
rtiileden zitting hadden Als regel even
wel treedt een candidaat in de arena als
candidaat van een der drie belangriikste
partijen: Conservatieven. Labour (Partij
ui de Arbeid) of de Liberalen.
In dit geval is het nodig, dat de candi
daat de instemming heeft zijner partij
Die wordt als volgt verworven. Als de
plaatselijke afdeling der partij een can
didaat zoekt, gaat ze na. wie van de le-
geschikt kunnen worden geacht.
Iemand kan als gemeenteraadslid blijk
hebben gegeven van inzicht en kennis,
dan wel hij heeft zich als zakenman of
geleerde onderscheiden, en wordt aan
gezocht om als candidaat in aanmerking
ïllen komen. Ook kan men zichzelf
aanmelden en de steun voor eigen can-
didatuur vragen aan de partijafdeling.
Vervolgens komen de plaatselijke partij
leiders samen om de voor een candida-
tuur genoemde mannen en vrouwen te
bespreken. Zij stellen een lijstje samen
drie of vier namen. Deze uitverko-
n krijgen dan de gelegenheid om in
of twee besloten bijeenkomsten in
korte speeches hun inzichten en be
kwaamheden aan de leden der partij te
tonen. Dit gebeurt om tevoren zeker te
zijn, dat de candidaten geaccepteerd wor
den door de kiezers en dat ze voldoende
populair zijn, want een Parlementslid is
een invloedrijke figuur in de „plaatse
lijke" politiek. De candidaat. die op zo'n
besloten bijeenkomst wordt gekozen,
treedt dan later op in het openbaar als
candidaat bij de verkiezingen.
Kiezersgunst
Is iemand als candidaat aangewezen,
dan zal hij, als hij verstandig is, vele
maanden gebruiken om de gunst der
kiezers in zijn district te verwerven.
..Nursing" van het kiesdistrict, zeggen
de Engelsen. Tal van geslaagde politici
zijn zelfs van mening, dat een langdurige
en goed gebruikte periode van .(nursing"
veel meer stemmen oplevert dan de actief
ste campagne in de verkiezingsdagen.
Een partij-candidaat wordt als regel ge
steund door een „politiek agent", een
door de Partij aangestelde en betaalde
functionaris. Zijn taak is het, te zorgen,
dat de kiezers alles weten over de candi
daat en zijn inzichten. Daarom laat hij de
candidaat zoveel mogelijk in het publiek
optreden en legt hij veel contacten voor
De selectie der candidaten, die een be
paald district moeten vertegenwoordigen,
ligt dus geheel in handen van de kiezers
't Verklaard
uitzicht
de eens onaantastbare positie van Enge
land. De Britse penetratie-politiek nan
geen einde bij Transvaal. Twee wereld
oorlogen brachten enorme wijzigingen
in bestaande verhoudingen, in de koers-
stelsels. Een wederzijdse
herwaardering tussen het Westen en
Oosten vond plaats. Het nationalisme,
vaak op sleeptouw genomen door com-
unistische tendenzen, deed zich tn tal
m Oosterse landen gelden. Merkwaar
dig genoeg, kon dit nationalisme, dit
liet Westen" zijn kracht ont
plooien, nadat deze Oosterse gebieden,
juist dank zij dit zelfde Westen, tech
nisch waren geoutilleerd. De Ameri
kaanse en Britse export van „freedom",
democratie, zelfregering in het Oosten
bl\jkt tot een deficit te leiden op de
balans. Het ziet er naar uit, dat heel het
Oosten zich wil vrijmaken, los,
de nationalisten en extremisten het
Westelijk juk noemen. China, Indo-
Perzië, Egypte, Indië, Marokko,
Algiersom slechts enkele voorbeel
den te noemen van, tot in het absurde,
opgevoerde vrijheidsdrang. Dat hier
grote gevaren aan verbonden zijn, ge
zien de antithese WashingtonMoskou,
valt niet te ontkennen.
De ogen der wereld zijn vast gericht
op het Miden-Oosten, waar na Perzië,
ook Egypte de Britse regering voor
fait accompli stelt. Egypte duldt
geen Engelse troepen
op zijn terri-
i en annuleert
het wettelijke ver
drag van 1936. Per-
zette de Engelse
oliedeskundigen de deur uit. In Teheran
eerkinken anti-Britse, anti-Westerse
leuzen. In Alexandrië en Cairo wordt
Oosters „minderwaardigheidsgevoel"
gezet in betogingen tegen de Weste
lijke consulaten.
Morrison heeft verklaard, dat Groot-
Brittannië in geen geval de eenzijdige
opzegging van het Brits-Egyptische ver
drag erkent, welke verklaring werd af
gelegd na ruggespraak met de Britse
stafchefs en de opperbevelhebber in het
Midden-Oosten. Men houdt dus wel de
gelijk rekening met moeilijkheden- als
Egypte niet inbindt. Als Egypte echter
trachten met geweld de Britse troe
pen te „verdrijven", of hen het leven in
de Suezzone onmogelijk te maken, is het
niet Londen, die tot daadwer
kelijke aggressie overgaat.
Ofschoon Amerika de jongste daad van
Egypte in scherpe bewoordingen heeft
afgekeurd, prijst het toch, evenals in het
Perzische olieconflict, als remedie „be
middelen" aan. Het voorstel voor een
defensiecommando betreffende het Mid
den-Oosten, waarbij Egypte kan worden
ingeschakeld, gaat direct in zee. Egypte
eist echter de inwilliging van zijn na
tionale aspiraties, een Britten-vrije Suez-
en Soedan dus, wil het bijten in
militaire alliantie voor het Midden-
en. Mocht Engeland, aldus de Balti-
e Sun, aan de Egyptische eisen toe
geven, dan zou de sleutelpositie voor het
"Vsten verloren gaan.
Generaal Eisenhower heeft zojuist nog
gewaarschuwd tegen de dreiging van een
sterke en parate Russische legermacht,
rbij vergeleken de Pactorganisatie
toch nog slechts een defensiemacht in
wording is. Voor het Westen is I
Suezkanaal een levensbelang en i
moet verdedigd kunen worden.
Egyptische troepen alleen zijn geenszi
in staat, het Suezkanaal bij aggressie
beschermen en vandaar, dat Amerika
een defensiepact voor het Midden-Oosten
heeft voorgesteld. Maar de Egyptische
minister van Buitenl. Zaken heeft zijn
wrevel geuit over een Amerikaanse
democratie, die neerkomt op steun aan
Israel en Engelse troepen op Egyptisch
territorium. Laakbaar is de houding der
Egyptische regering zeer zeker, evenals
d'c van Perzië. In het ene geval wordt
een wettelijk geregeld verdrag met de
Britse regering, in het andere geval het
contract met een enorme maatschappij,
de Anglo Iranian, op korte termijn
geannuleerd.
Wat heeft men aan liefelijke verzeke
ringen, dat Egypte toch de innige ban
den met het Westen niet wil verbreken!
Het komt hierop neer, dat men een „ge
liefde" buiten de deur zet, met de vage
belofte, dat eens per week een bezoek
nog wel mogelijk is. Dit alles moet En-
Mand zich laten welgevallen, omdat een
■ereldexplosie vermeden moet worden.
Egypte zit breeduit op zijn claims, en
deze niet worden ingewilligd, dan
zal tot beperkte aggressie worden over
gegaan. Zo zal eventueel aan de onwet
tige bezetting der Britten een einde
worden gemaakt door de bevoorrading
der troepen in de Suezzone af te snijden,
hetgeen „uithongering" bete'kent. Zulks
heeft een woordvoerder van de Egyp
tische Wafdistische partij aangekondigd.
Engeland zou dan kunnen overgaan tot
vormen van een luchtbrug, teneinde
10.000 Britse officieren en manschap
pen te provianderen.
Evenals in Perzië, worden in Egypte
Eritten onder druk gezet. De Engels
an kreunt onder deze (Midden)-Oos
terse koorts en wordt genoodzaakt, met
half open oog, te blijven vertrouwen op
de knappe Amerikaanse professor, wiens
taminetabletten slechts op lange ter
mijn werken!
uit dat district. De kiezers krijgen hun
.eigen" Parlementslid, al kan het hoofd
bestuur der partij een candidaat weige-
iets, dat practisch nauwelijks voor
komt. De wijze, waarop de candidaten
aangewezen worden, is er op gericht, een
sterk mogelijke persoonlijke band tus-
kiezers en gekozenen, tussen volk en
volksvertegenwoordiging te garanderen.
Apen zwerven door de Veluwse
bossen bij Hoenderlo
TfEN inwoner Vsrt Hoenderlo, die appels
wilde plukken, kreeg, toen hij op het
punt stond de ladder te bestijgen, een
appel naar het hoofd. Hij dacht eerst dat
kwajongens hem dit leverden, maar toen
vlak daarna een tweede appel feilloos
zijn hoofd trof, ontdekte de man tussen
de takken boven zijn hoofd een grote,
zwarte aap, voorzien van een zware ring-
Ook in de Krim, de bosrijke streek
tussen Hoenderlo en Ugchelen. werden
op verschillende plaatsen apen gesigna
leerd: een bakker zag er een voor zijn
bestelauto dwars de weg oversteken i
Het betreft hier waarschijnlijk vier
baardapen, eigendom van een hotelhou
der in de omgeving van Apeldoorn, die
dezer dagen naar de bossen zijn ont
vlucht. De pogingen die zijn aangewend
om de dieren op te vangen, hebben ge
deeltelijk succes gehad, maar minstens
één aap is tot nu toe de dans ontsprongen.
De vreemde verschijning is in het stille
Veluwedorp het onderwerp van de dag.
Provinciale voorlichtingsdag in Endegeest
H°_
zullen later geen steun behoeven te trek
ken. Zuster Meyboom vertoonde een film
een inrichting en daarna waren de
patiënten zelf aan de beurt. Een zang
koor was uit Delft gekomen en kinderen
Voorgeest demonstreerden, wat zij
alzo hadden geleerd. Ten slotte sprak dr
W. Beyerman uit Delft enige woorden
deze geslaagde dag onze burge
meester was tot het einde toe aanwezig
sluiten.
Ereprijzen
Alle mens
hebben vt
prestaties i
m, die gisteren in de
van Endegeest wai
rsteld gestaan over
de patiënten. Daar i
OOFDSCHOTEL gisterochtend op de provinciale voorlichtingsdag in Endegeest
wij in ons blad van gisteren reeds schreven was de rede van
prof. dr W. M. van der Scheer, vroeger hoogleraar in de psychiatrie te Groningen.
Het is niet verwonderlijk, vond prof. Van der Scheer, dat ontwikkelde leken een
verkeerde voorstelling van zaken hebben. In de ogen van het publiek is iedere
krankzinnige gevaarlijk. Maar men kan een psychiatrische inrichting veranderen
in een kleine maatschappij, waar van gevaar geen sprake is, waar orde en rust
heersen. Daartoe moeten eerst de misstanden verdwijnen. Er zijn al inrichtingen
in ons land, waar men volgens nieuwe methodes werkt. Wij staan echter pas aan
het begin van een lange, moeilijke weg.
Dr Simon uit Westfalen heeft, enige
tientallen jaren geleden, aangetoond, d;
dwangmaatregelen wanordelijkheden niet
tegengaan. Door opvoeding en ervaring
past de normale mens zich aan in dï
maatschappij. Veel daarvan gaat bij gees
teszieken verloren. Ervaring met actie
therapie heeft geleerd, dat de pa
tiënten zeer goed weer kunnen leren. Zij
kunnen weer gevoel voor verantwoorde
lijkheid krijgen. Simon brak met de op-:
'atting. dat de geesteszieke niet verant
woordelijk was voor zijn daden. Men moet
hem opnieuw opvoeden, zorgen
zellige, prettige verblijven, mooi
zonder hoge heiningen. De patiënten
moeten goed gekleed gaan, nette manie
ren leren aan tafel, de vrouwen haar kap
sel verzorgen. Daardoor stimuleert
het zelfrespect. De ernstigste patiënt
wordt hierdoor gunstig beïnvloed.
Men mag in de gemeenschap geen
sociale patiënt toelaten. Hij moet ver
dwijnen uit zijn omgeving. Zo leert hij
weer verantwoordelijkheid te dragen vooi
zijn daden. Geen enkele patiënt is zc
afgetakeld, dat hij niet aan de heropvoe
ding kan meedoen. Door alle maatregelen,
die het psychische contact kunnen her
stellen, voedt men de patiënt weer op.
In de eerste plaats komt arbeid, daarna
lichamelijke opvoeding. Vooral het spel
werkt bevrijdend.
Men moet steeds blijven zoeken
het werk, dat voor de patiënt het
schiktst is. Toekenning van een beloning
is een krachtig hulpmiddel. Nodig zijn
goede werkplaatsen en ervaren personeel.
In de middaguren sprak de leidster van
de voorlichtingsdienst, zuster F. Mey
boom, vooral over het probleem van
personeel. Zij gaf een uiteenzetting
het werk van haar dienst, en sprak daar-
de taak van de verpleegster. Het
tekort aan verpleegsters is erger dan mer
denkt. Artsen kunnen de nodige opdrach
ten niet geven, patiënten krijgen niet wat
hun toekomt.
Tegenwoordig is het werk niet meei
afschrikwekkend, vertelde zuster Mey
boom. Er zijn moeilijkheden, dat ontkent
niemand, maar als de jonge vrouwen van
thans die niet tegemoet durven treden,
aar blijven dan onze nationale trots en
nze volkskracht? In vele inrichtingen
acht men het leven zo gezellig en huise
lijk mogelijk te maken. Aan de opleiding
de verpleegsters besteedt men groter
zorgen dan voorheen. Het ruwe werk is
aanzienlijk verminderd, er zijn zelfs in
richtingen, waar verpleegsters het in 't
geheel niet behoeven te verrichten.
Natuurlijk is er wel huishoudelijk werk
Franse ambassadeur reikte
onderscheidingen uit
De Franse ambassadeur, de heer J P.
Garnier, heeft gistermiddag in zijn
ambtswoning onderscheidingen uitgereikt
mr dr K. F. O. James, burgemeester
Gouda, en mr J. E. van der Meulen,
raadsheer in de Hoge Raad. die officn
het Legioen van Eer werden.
Ridder in het Legioen van Eer werden
dr R. Mengelberg, directeur van
Concertgebouw, mr S. A. M. Bottenheim.
secretaris van het Concertgebouw. C. J.
Rijneke. dir. Ned. Bureau ..Veritas" te
Rotterdam, dh K. J. Riemens, oud-leraar
Amsterdam, dr mr W. Hugenholtz.
voorzitter Wereldliga bescherming var
dieren te Leiden, ir W. J. Vethake t<
Amsterdam. J. M. van Hardevéld, archi-
te Amsterdam, mr H. de la Fontaine
Verwey, bibliothecaris van de Universi
teitsbibliotheek te Amsterdam, en ds R.
Blommaert, Waals predikant te Rot
terdam.
Niet al te duur, degelijk en elegant
(Van c
verslaggeefster)
Het is altijd opnieuw verheugend, als
de middenstanders, die het in deze tijd
nu niet bepaald makkelijk hebben, toch
initiatief tonen en daarmee bewijzen, dat
z\j ruggegraat genoeg bezitten om de
toekomst aan te durven. Dat geeft de
burger moed. Zo'n „injectie" ontving
Leiden gisterenmiddag weer van de
bontmakerij en pelterijhandel van de
heer A. de Vries, die tn de bovenzaal
van het Gulden Vlies organiseerde, niet
daverend van de nieuwigheden die
zoeke men in Parijs maar uitmun
tend door degelijkheid en goede smaa\.
De firma De Vries kwam op deze show
uit met eigen werk, dat gebaseerd was
op het principe „niet te duur, maar toch
van kwaliteit enelegant". Men had
de Franse lijn, vooral wat de schoude'
betreft, zéér gematigd toegepast,maar
de bontsoorten, ook de goedkopere,
maakten allen een royaal effect door de
ruime afwerking in de rug, de
en de hoog opstaande kragen. Een enke
le mantel had een Amerikaanse stolp
plooi in de rug, of was getailleerd, maat
over het algemeen deden zowel finger
tips als lange jassen zeer klassiek aan.
Een pikante bijzonderheid was. dat bij
sommige mantels op eigen atelier hoed
jes waren vervaardigd, bonthoedjes, geer.
bontmutsen of baretten. Het waren bij
na alle attractieve gevalletjes, die een
zéér fijne hand verrieden. Wij denker
aan de fingertips van Toscaans lam.
waarbij een hoedje gedragen werd met
een rand van hetzelfde bont, versierd
met een teerrose roos. Bij een breil-
schwanz-pat jas, zwart, werd een wit
hermelijnen minuscuul baretje met
zwarte voile gedragen en een witte her
melijnen mof. Hartveroverend, evenals
de biberette jas met het bijpassend ge
streept zijden dopje, versierd met bibe
rette pompoentjes.
Jammer vonden wij alleen, dat de heer
De Vries sommige van zijn sierlijke kor
te bontjasjes met leren riem liet dragen.
Dat bedierf veel van het effect. Geluk
kig, dat deze riemendracht facultatief
voeringen van de duurdere jassen weer
zoals voorheen geborduurd.
De begeleiding van de sierlijke passen
der drie mannequins was in handen van
de pianist Gé Hofenk. De heer A. de
Vries verzorgde voor de microfoon zelf
de explicatie. De firma Van Velzen had
aanvullend voor moderne hoedjes
gezorgd.
De belangstelling was groot.
R.K. werkgevers in Den
Haag bijeen
Op de algemene ledenvergadering van
de Algemene Katholieke Werkgevers-
bond te 's-Gravenhage heeft de voorzit
ter. de heer L. A. J M. van Heijst. dr A.
F. Philips herdacht. Prof. Posthuma
merkte in zijn rede. waarvan we gisteren
reeds melding maakten, op. dat er
een toestand is te verwachten, waarin de
overheid geldscheppend zal optreden.
Prof. Groeneveld wees er op. dat de han
del zich hoe langer hoe meer in vrijheid
kan ontwikkelen. terwijl de overheid
meer gaat ingrijpen in het monetaire
keer. Men kan volgens spr. in één gezin
niet de jongens vrijlaten en de meisjes
volkomen aan banden leggen. Spr.
er op, dat wij 9.7 pet van het nationale
inkomen aan verdediging uitgeven tegen
België, dat minder van de oorlog leed.
slechts 4.6 pet. Spr. drong aan op opne
ming van de militaire investeringen in het
industrialisatieprogram, en op bevorde
ring van uitvoer van wapens. Prof. Smeets
wees op de inflatoire tendenz van de gro
tere belastingopbrengst. De heer J. ty. G.
Lanschot betoogde, dat ons volk op eén te
hoog niveau leeft en moet versoberen. De
heer Nijdam verklaarde t.a.v. het mone
taire beleid: Zou een bedrijfsleider tevre
den zijn als hij niet voor een reserve ge
zorgd heeft?
Rijk gaat sneller betalen
Vanwege de Regering zal aan rijks
diensten en -bedrijven een circulaire
worden gezonden, waarin er op wordt
aangedrongen bijzondere aandacht te
besteden aan een snelle afwikkeling van
vorderingen van particulieren Dit werd
medegedeeld op een desbetreffend ver
zoek van de Amsterdamse K. v. K.
zangkoor onder leiding
de koordirigent J. W. van der Waart.
Wat deze musicus met zijn zangeres
sen en zangers heeft Iaten horen,
stemt tot grote dankbaarheid. Men
kon zien, dat de mensen zelf plezier
in hun werk hadden. Even getroffen
waren daarna de aanwezigen door het
werk, dat mejuffrouw M. de Wekker
met de kinderen heeft gedaan. Ach
ter al deze verrichtingen moest een
dosis geduld en opoffering verborgen
gaan, die alleen maar de ingewijden
zullen kennen. Zo zal het vaak gaan
bij de verpleging van de geesteszieke
medemensen. Alle mensen, die hier
aan hun krachten gegeven hebben,
verdienen hun en vooral: haar
Meer de portemonnaie
dan medegevoel
Plaatsing herstelde t.b.c.-patiënten
stuit op moeilijkheden
„De kracht van de portemonnaie is
vaak groter dan de kracht van het mede
gevoel." zo moest dr J. E. Zweers consta
teren op de in Pulchri in Den Haag ge
houden jaarvergadering van de Prov.
Zuidhollandse Ver. tot bestrijding der
De directeur van het districts-
consultatiebureau te Leiden noemde de
moeilijkheden voor plaatsing van her
stelde t.b.c.-patiënten groot en de mede
werking van werkgevers gering. Men
it liever niet het risico, dat de
patiënt weer zal instorten en dat men
zelf op financieel gebied een strop haalt.
Bevredigende resultaten waren hier
aangaande echter in Leiden bereikt, waar
het Gew. Arbeidsbureau, de geweste
lijke instanties en het consultatiebureau
iuw samenwerken.
Dr Zweers hoopte, dat dit contact in de
toekomst tot nog betere resultaten zal
leiden en tot voorbeeld zou mogen dienen
andere gemeenten. Temeer daar de
nazorg noch landelijk, noch provinciaal
geregeld is.
Uit de jaarverslagen kon worden ge
constateerd. dat de t.b.c.-bestrydmg voor
de plattelandsbevolking een steeds ver
trouwder begrip gaat worden, al wil b.v.
Ouddorp de gehele bevolking wegens
religieuze bezwaren niet gevaccineerd
worden. In de districten Leiden en Delft
ordt de opkomst voor t.b.c.-onderzoek
bevredigend genoemd.
Werd mug olifant op
de „Maurits"?
Organisatorisch onbehagen
opgeblazen tot rel
Een artikel in het orgaan „De Mijn
werker", van de Ned. R.K. Mijnwerkers-
bond, getiteld „Alarmtoestand in de
Staatsmijn Maurits" heeft, zoals men
weet, tot verschillende reacties geleid.
K.VP.-Kamerlid Maenen stelde
minister Van den Brink vragen, die de
bewindsman noopten tot het antwoord,
dat de Mijnindustrieraad moet ingescha
keld worden bij het onderzoek naar de
klachten.
zou. aldus het R.K. orgaan, sterke
ontevredenheid onder „de" mijnwerkers
bestaan over het optreden van „de" op
zichters. De toestanden werden zelfs ver
geleken met die. welke in Hitiers con
centratiekampen heersten.
De heer A. F. Spanbroek, voorzitter
in de Ned. Vakcentrale, waarbij 8000
leden van de Alg. Bond van werkers in
het mijnbedrijf zijn aangesloten, heeft
gisteren medegedeeld. dat. onder
:eer vele leden van die organisatie,
die in de Staatsmijn Maurits werken, niets
bekend is over misstanden. 8ls door de
R.K. Bond gesignaleerd. Bij zijn organi
satie is niet één enkele klacht over
„alarmtoestanden" ingekomen.
De vergelijking met concentratiekam
pen is daarom zo merkwaardig, omdat
een der opzichters, waartegen zich de
actie van de R.K. Bond richt, vier jaar
lang in een Duits concentratiekamp ge-
De heer Spanbroek meende dan ook,
dat hier organisatorische motieven een
rol spelen. Het feit, dat de betrokken
beambten niet bij de R.K. Bond zijn
aangesloten, maar wel bij een organisatie,
die in de Ned. Vakcentrale haar over
koepelend lichaam ziet. is, naar de
mening van de N.V.C. oorzaak, dat in de
.Maurits" van een mug een olifant is
gemaakt.
Taxichauffeur overvallen
Officier eiste 2Vz jaar m.a. tegen
ontvluchte jongens
Twee jaar en zes maanden gevangenis
straf m.n. eiste de Officier van Justitie
b(j de Haagse rechtbank tegen verkoper
A. J. T. M. R. uit Leiden en de chauffeur
J. C. van H. uit Sluis.
Beiden waren al diverse malen veroor
deeld. Zij ontsnapten in Januari j.L uit
gesticht te Heilo. In Haarlem hielden
>en taxi aan en lieten ze zich naar
Den Haag rijden.
Onderweg overvielen zij de taxichauf
feur. Deze wist de taxi tot stilstand te
brengen en zich los te rukken. De jongen»
kozen in het duister het hazenpad.
Uitspraak 25 October a.s.
