Gemeenten vragen: in 1952
ten minste 50.000 huizen
Colijn: koopman-staatsman, die
steeds zijn land diende
WRIJF WAS „GLIM1
Vogelvrij
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
VRIJDAG 12 OCTOBER 1951
fluim 1600 afgevaardigden bijeen
Ernstige bezwaren tegen aantasting van
financiële zelfstandigheid
DE WONINGNOOD en de aantasting van de financiële zelfstandigheid
der gemeenten stonden gisteren te Utrecht in het brandpunt van de
belangstelling op het buitengewoon congres van de Vereniging van Neder
landse Gemeenten. Bijna 800 van de ruim 1000 gemeenten in ons land
waren door in totaal 1600 afgevaardigden vertegenwoordigd. Zij legden
hun standpunt vast in twee resoluties. Daarin wordt o.a. met de grootste
klem gevraagd weer rijksvoorschotten voor de bouw van woningwetwonin
gen te geven, zodat volgend jaar minstens 50.000 huizen gebouwd kunnen
worden.
„Wij willen hier geen politiek bij ha
len en wij houden ook geen protestmee
ting", zei de voorzitter, burgemeester
Oud van Rotterdam, in zijn pittige ope
ningsrede. „Wij willen hier zakelijk pra
ten over wat ons verontrust. Dat minis
ter Van Maarseveen aanwezig is, ver
heugt ons, want wij willen samenwer
king en geen strijd" Behalve de bewinds
man waren ook de secretarissen-gene
raal van Financiën en Wederopbouw
aanwezig.
Zelis geen 40.000
In vier uur tijd verwerkte het congres
zes redevoeringen. Over de woningbouw
spraken burgemeester Husting van Nij
megen. burgemeester Bloemers van De
venter en de Amsterdamse wethouder
mr J. v. d. Velde.
Een van de sprekers herinnerde er aan
dat het woningtekort op het ogenblik
nog 250.000 woningen beloopt. Een jaar
lijkse nieuwbouw van 40.000 huizen, zo
als de regering voor het komende jaar
in haar hoofd heeft, is nauwelijks vol
doende om te voorzien in de natuurlijke
bevolkingsgroei.
En wanneer het rijk niet evenals
vóór 1948 aan de gemeente geld ver
schaft voor de bouw van woningwet
woningen, is er zelfs geen garantie
dat er volgend jaar 40.000 woningen
zullen komen.
De woningbouw moet direct naast de
belangrijke kwesties van defensie en in
dustrialisatie geplaatst worden, want
door de woningnood wordt de kern van
onze samenleving, het gezin verzwakt.
Offers voor de verdediging hebben geen
zin wanneer de samenwerking haar in
nerlijke weerstand verliest.
Nieuwe belemmering
Nog een ander punt gaf de gemeenten
reden tot grote ongerustheid. De rege
ring heeft zoals men weet van de institu
tionele beleggers (verzekeringsmaat
schappijen, banken e.d.) een lening van
350 millioen toegezegd gekregen voor
de woningbouw.
Uit recente stukken meent men
echter te kunnen opmaken dat vrij
wel dit hele bedrag zal worden aan
gewend voor de consolidatie van de
vlottende schuld. Ook dit zou de
woningbouw geducht belemmeren.
De drie sprekers over de gemeente-
financiën waren de Tilburgse gemeente
secretaris drs v. d. Mast. burgemeester
Scheffer van Ezlnge (Gr.) en burge
meester Haspels van Bussum.
Doodssteek voor autonomie
Allen richtten zij hun critiek op het
thans aanhangige wetsontwerp dat de in
1948 getroffen noodregeling gemeente-
financiën wil verlengen. Dit ontwerp wil
nu de bedragen die van 1948 tot 1950 bo
ven het aanvankelijk geraamde in het
gemeentefonds zijn gevloeid niet aan de
gemeenten uitkeren, maar in het fonds
reserveren.
Op deze manier wordt met terugwer
kende kracht inbreuk gemaakt op de
(Advertentie)
Minister Rutten:
Vragen waren ongepaste
vrijpostigheid
„Hoopt U zo spoedig mogelijk
kinderen te krijgen?"
Ook minister Rutten is van mening
dat een groot deel van on» volk aan
stoot zal nemen aan enkele vragen die
het Instituut voor Sociaal Onderzoek
van het Nederlandse volk heeft ge
steld aan bruidjes. In zijn antwoord aan
het Tweede-Kamerlid De Haas (KVP)
spreekt de minister zelfs van een „on
gepaste vrijpostigheid".
Zoals men weet luidden enkele van
de vragen die op een enquête-formulier
gesteld werden: „Indien U het voor het
zeggen had, hoeveel kinderen zoudt U
voor Uw toekomstige gezin het meest
ideaal vinden?" en „Hoopt U zo spoedig
mogelijk kinderen te krUgen?" Meer
dan een jaar geleden had de minister
er naar aanleiding van een proefenquête
reeds op gewezen dat enkele vragen niet
aanvaardbaar waren. De redactie van
het formulier ls toen wel gewUzigd,
maar niet zodanig als verwacht mocht
worden. Het doel van de enquête is uit
sluitend een onderzoek in te stellen
naar de invloed van de geboortetoename
op de economische, sociale en ruimte
lijke planning van ons land. Het insti
tuut heeft nu toegezegd te zullen trach
ten zijn vragenlijsten in de toekomst zo
te redigeren dat niemand zich daardoor
in zUn levensovertuiging gekwetst be
hoeft te voelen. Tegen het gebruik van
dienstenveloppen heeft de minister be
zwaar gemaakt.
Thans delinitiei besloten:
Aparte Agrarische jaarbeurs
in eerste Mei-week
Om het bezwaar van te weinig ruimte
op de najaarsbeurs te Utrecht te onder
vangen, is thans definitief besloten om
de agrarische afdeling er uit te lichten
en een aparte agrarische jaarbeurs te or
ganiseren. Deze zal nu in het voorjaar
worden gehouden, in 1932 van 1 t/m 7
Mei. In dezelfde week wordt in de Jaar
beursgebouwen ook een internationale
zuivelbeurs op touw gezet.
wettelijke rechten van de gemeenten,
zeiden de sprekers. De reservering
biedt geen enkele waarborg dat de
reserve ten slotte niet aan het rijk ten
goede zal komen. Onaanvaardbaar is
het voor de gemeenten als het rUk jaar
lijks gaat uitmaken welk deel de ge
meenten krijgen. Dit is de doodssteek
voor de gemeentelijke zelfstandigheid.
Minister belooft onderzoek
Minister Van Maarseveen. die nog een
korte toespraak hield, beloofde een ern
stig onderzoek naar de klacht dat de
gemeenten in hun financiële rechten wor
den bekort. Wellicht is georganiseerd
overleg op hoog niveau tussen regering
en gemeenten de aangewezen weg om
te voorkomen dat de laatsten zich voort
durend als onmondige kinderen behan
deld voelen. Wat de woningbouw betreft,
zei de minister: „Helpt U zelf, dan zal
de regering doen wat zij kan om bij te
springen. In de regering leeft zeer sterk
de overtuiging dat het woningbouwpro-
gramma-1952 niet mag mislukken."
Voor woningwelbouw
20 millioen
Inmiddels deelde minister In 't Veld
gisteren te Heerlen mee, dat de rege
ring heeft besloten tot het eind van
het komende jaar ƒ120 millioen be
schikbaar te stellen voor de bouw van
woningwetwoningen. Dit ls echter niet
voldoende voor de 15.000 woningwet
woningen die gebouwd moeten worden
bü een totaal van 40.000 huizen. Voor
de bekostiging van het hele bouwpro
gramma is 150 millioen tekort. Deze
som moet worden verkregen door ka
pitaalvorming, hetgeen neerkomt op
meer sparen, aldus de minister.
Mr In 't Veld voerde het woord t.g.v.
het 40-jarig bestaan van de centrale wo
ningbouwvereniging Ons Limburg. De
bureauchef, de heer v. d. Loo, werd be
noemd tot ridder ln de Orde van Oranje-
Nassau.
„Ergerlijk en slordig, bij
het misdadige af"
Notarisklerk zou 30 mille hebben
verduisterd
„Ergerlijk en slordig, bij het misdadige
af", zo kwalificeerde de officier van
Justitie bij de Rotterdamse rechtbank
gisteren het beheer van de 46-"jarigë no
tarisklerk J. H uit Snelrewaard, wie ten
lste is gelegd dat hij als beheerder van
het vermogen van de Sypesteynstichting
over de jaren 1947—1949 een bedrag van
ruim f30.000 heeft verduisterd. Er werd
negen maanden gevangenisstraf tegen
hem geëist.
Deze dertig mille behoren tot de na
latenschap van douairièle A. M. C. H.
Bowier, geboren jonkvrouwe C. A. van
Sypesteyn, die een vermogen van f450.000
naliet aan de Sypesteynstichting te Loos-
drecht, waarvan de thans gedetineerde
mr C. H. V.. de ex-directeur van de
Oudewa'.erse Bank. voorzitter was. De
notarisklerk was uitvoerder en bewind
voerder van de nalatenschap. De ex-
bankdirecteur verklaarde gisteren als ge
tuige dat de Sypesteynstichting een re
kening bij de bank had, waarover de
notarisklerk vrij mocht beschikken.
Verdachte ontkende verscheidene hem
ten laste gelegde verduisteringen. Uit
spraak 25 October.
Wichelroede wees resten
van klooster aan
Een wichelroedeloper heeft in Raams.
donksveer (N.B.) de fundamenten aan
gewezen van het oudste Karthuizer
klooster ln Nederland, gesticht In 1336.
Er is op het ogenblik geen enkel Kart
huizer klooster meer.
(Advertentie)
Bevrijdt U
rheumatlek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt daarvoor regelmatig
Togal, het middel bij uitnemendheid, dat
baat waar andere falen. Togal zuivert de
nieren en is onschadelijk voor hart en
maag.
Bij apoth. en drog. 0.83, 2.08, 7.94.
NIEUWE NED. KOLONIE
IN BRAZILIË
Vijftig gezinnen uit De Krim
gaan emigreren
Over de boeren en arbeiders die eens
uit verschillende plaatsen naar De Krim
in de Overijsselse gemeente Gramsber-
gen trokken om de ontveende landbouw
gronden tot akkers en weiden te maken,
blijkt de pioniersgeest nog vaardig te
zijn. Ongeveer vijftig gezinnen uit het
dorp en omgeving emigreren binnen
kort naar de staat Parana in Brazilië,
waar zij een nieuwe Nederlandse pio
nierskolonie denken te stichten.
Een afgevaardigde, die uit hun mid
den werd gekozen, heeft reeds in het
nieuwe vaderland zijn licht opgestoken.
Hij kwam terug met goede berichten en
daarom werd 600 ha landbouwgrond
aangekocht. De eerste wegarbeiders, on
der wie een aantal ongehuwden, vertrek
ken binnenkort om de ontvangst van de
anderen voor te bereiden. De oude ver
trouwde gereedschappen en het stam
boekvee worden zoveel mogelijk mee
genomen. 's Avonds studeren de aan
staande emigranten Portugees. De groep
heeft haar eigen bakker, smid cn tim
merman. Ook is een eigen Geref. pre
dikant toegewezen, maar men hoopt te
zijner tijd zelf een dominee te beroepen.
In Brazilië bevindt zich reeds een
Geref. Nederlandse kolonie in Carambei.
Lt.-gen. Rijnders (held van
Flores) overleden
Luitenant-generaal b.d. van het KNIL
C. A. Rijnders, die van 1932 tot Juni 1946
commandant van Bronbeek is geweest, is
dezer dagen overleden. Wegens grote
dapperheid en beleid bij een actie op
Flores in 1905 werd bij benoemd tot rid
der vierde klasse der Militaire Willems
orde. Ook is hij commandant van Atjeh
geweest.
„Amerik. winkels" mogen
geen nieuw goed verkopen
Het Haagse hof bevestigde heden een
uitspraak van de kantonrechter, die de
koopman C. F. van D. uit Den Haag tot
drie maal 10 boete veroordeelde wegens
overtreding van de vestigingswetgeving.
Van D., handelaar in „dumpgoederen",
heeft vergunning tot de handel in twee-
dehandsgoed. Hij verklaarde zich eens
met de uitspraak, dat hij niet in nieuwe
schoenen en horloges uit legervoorraden
mocht handelen, doch bestreed, dat hij
zich niet zou mogen specialiseren op de
handel in tweedehandse en nieuwe tex-
tielgoederen uit die voorraden. Zijn zes
winkels in Den Haag en omstreken zijn
op die verkoop gericht. Het Haagse hof
was het eens met de opvatting van ge-
tuige-deskundigen, dat specialisering op
textiel en handel in nieuw goed op een
algemene vergunning voor tweedehands
goederen niet kan worden getolereerd.
Fabriekschef in Zaandam een
fraudeur?
De chef van de afdeling personeels- en
sociale zaken van een Zaandamse olie-
en kunstharsfabriek heetf ernstige mal
versaties met kwitanties gepleegd, welke
in de duizenden guldens zouden lopen.
Verder wordt gemeld dat bij een olie-
fabriek in Zaandam, die tevens rijwiel
onderdelen vervaardigt, ontdekt is dat
twee zestienjarige Amsterdamse fa
brieksmeisjes geregeld doosjes met rij
wiellampjes meenamen. Haar pleegvader
kocht de lampjes voor 5 per tien doos
jes. De meisjes zouden al drie of vier
duizend lampjes hebben meegenomen.
Firato 1951 brengt nieuws
over radio en televisie
De tweede Firato, die de Vereniging
van fabrikanten, importeurs en agenten
op radiogebied thans in Bellevue te
sterdam houdt, biedt in 35 stands
goed beeld van de voortschrijding der
techniek bij radio en televisie. De nieuw
ste artikelen uit binnen- en buitenland
vindt men er. Gisteren is dc tentoon
stelling geopend en tot Dinsdag kan
men er terecht, overdag de mensen van
het vak, 's avonds het publiek.
Het ligt in de bedoeling dc staf van
de le divisie der Kon. maréchaussee
binnenkort van Eindhoven naar Breda
over te brengen.
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AALSMEER 11 v Antw Agatha 13 t
verw. Akkrumdtjk 11 te Genua. Al
v Madras Aldabi 11 p Madeira. A
te Umuiden verw. Ampenan 111 v Pankal
Pinang. Ardea 10 v Palermo. Arendskerk
12 te Hongkong. ArkeldUk 13 te New-Or-
v Pt Said. Bantam 12 te
Batavier III 11 Stock-
p Kp del Armi. Benne-
1 Hua(
BAREN"DRECHT U
New-Orleans verw
holm. Bengkalii 11
kom 11 v Callao i
LMdsend n Ferrol. Billiton 11 Philadel
phia. Bloemfontein 11 v Antw. Blommers-
dijk 12 te N-York verw. Boschfontein 11 te
Genua. Boskoop 11 te Pt Cardon.
CALLISTO 11 p Wigeht n Ned. Castor 10 te
Hclsingborg. Caltex Leiden 11 p Wight n
Sidon. Carpo 10 te Swansea. Ceram 11 p
Kp del Armi. Clstula 12 te Aruba. Cottlca
11 te Madeira, Gongostroom 12 te Free-
L 11 1
Helslngborg. Dana»
Depa 10 p Vlissingen n Rost
11 te Granton.
1DAM 11 v R'dam Eemdijk 1
MARKT- EN VISSERUBER1CHTEN.
LEIDEN, 12 Oct. Aangevoerd Fokstieren 45.
i 55. 650-
ilachtstieren 12, kalf- e
lig. v
villlg.
253,
360, 750—960, 2.00—2.70, vlot.
vaarzen 20, 400—750, willig, pinken 40, 350—
425, willig, graskalveren 120, 160—300. willig,
vette kalveren 13. nuchtere en slachtkalveren
54, 40—60, willig, vette schapen 759, 100—140,
hapen 150, 100—125, stug,
te lammeren 400, 70—110, stug, duur,
3, schrammen 319. 60—100, stug, big-
30—45. stug. paarden 2, veulens 10.
230—450. matig, bokken en geiten 37, 15—35,
gevoerd totaal 3473 stuks.
12 Oct. Kaasmarkt. Op de kaas-
en aangevoerd: 6« Goudse kazen,
zen. Goudse kaas (zware) tot 2.55,
loudse kaas le srt. 2 36—2 43. Goudse kaas
e srt. 230—235. Leidse kaas le srt. 2.25—
.31 Handel matig.
KATWIJK a d RIJN, 11 Oct. Groentevei
ling: Bloemkool A 17—41. idem B 8—13, sla
2.605 90, alles per 100 stuks, bospeen 20—22.
peen I 17—22, idem Tl 13.90-
i 29—53, groene kool 10.70-
6.80—6.90. «nijbonen 35—37,
O, uien 15 80—19.70, alles per
7 Leidse k
r 100 bos,
n 9.90—13.
100 kg.
SCHEVENINGEN. 11 Oct. Met verse vis
kwamen hedenmorgen aan de markt de kot
ters HD 47 met f 1340, HD 74 met f 1900. HD
116 met f 1750. Voorts 9 kotter» met f3700 en
3 kustvlssers met f 3750 aan verse vis
SCHEVENINGEN. 12 Oct. Vang6tber. uit
zee: Sch 78—k. Seh 305—6 k. Sch 245—3S k.
Sch 254 nog halen. Sch 342—15 k. Seh 412—
102 k hvl. Sch 159—8 k. Sch 220—5 k. Sch
363—2 k hvl. Sch 339—2 k. Sch 365-8 k. Sch
1—17 k. Sch 53—20 k, Sch 104—5 k, Sch 332—
k th.st.. Sch 39—1 k. Sch 201 th.st.. Sch 264—
k, Sch 4—1 k, Sch 75—1 k hvl, Sch 181—3 k.
Sch 199—3 k. Sch 32--J k. Sch 48—1 k. Sch
49 uog 80 mijl. Sch 41—2 k. Sch 99—5 k hvl,
Sch 133—6 k. Sch 189—1 k. Sch 233—17 k.
Sch 5—3 k. Sch 9 gisteren 50 k «n 100 man
den. Sch 15—2 k that., Sch 30—3 k hvl, Sch
37—8 k. Sch 45—2 k. Sch 69 n h. Sch ISO—
12 k. Sch 210—15 k. Sch 236—5 k. Sch 248
met gisteren 425 k. th.st., Sch 249—7 k. Sch
250—40 k hvl. Sch 297—4 k. Sch 310—5 k. Sch
399—2 k hvl, Sch 36—4 k hvl, Sch 79—70 k.
Sch 284—3 k, Sch 443—70 k hvl. Sch 63—2 k
th.st., Sch 64 nog 50 mijl, Sch 66—17 k. Sch
81—5 k hvl, th.st., Sch 89—7 k, Sch 103—2 k.
116 that.. Sch 180—20 k, Sch 242—30 k.
3—2 k, Sch 6—85 k nog 20 n, Sch 14—8
!h 21 gisteren 110 k. Sch 24—1 k. S(
1 100 n
1 th.s'
Sch
121—102 k hvl, Sch 302—10 k. Sch 325—1 k,
Sch 3331 k. geen vangst hadden: Sch 87,
Sch 200. Sch 195, "Sch 402, Sch 105. Sch 77.
Sch 57. Seh 40, Sch 132„ Sch 247. Sch 262.
Sch 285. Sch 19. Sch 35. Sch 312, Sch 353,
Sch 20, Sch 223, Sch 225, Sch 280. Sch 46. Sch
50, Sch 95. Sch 140. Sch 275, Sch 47. Sch 110.
VI 50—5 k hvl. VI 53 nog h. VI 56—5 k uit 40
VI 61—5 k hvl. VI 86 th at.. VI 142—40 k
I. Geen vangst hadden: VI 14, VI 40, VI 71,
VI 80, VI 83, VI 84, VI 112, VI 132, VI 166,
VI 200. Ma 5—20 k nog 20 netten
KATWIJK AAN ZEE. 12 Oct. Aan de afslag
was de Kw 22 met 559 kantjes. Prijzen: volle
haring 28.1029.90, steurharing 21 40. Vangat-
bericht en uit volle zee: Kw 147—80 k. nog 18
n h, Kw 2—17 k. Kw 3—3 k, Kw 5—1 k. Kw
6—10 k. Kw 47—1 k. Kw 140—3 k. Kw 141
3 k, Kw 86—2 k. Kw 48—100 k nog 20 n h.
Kw 38—2 k, Kw 18—2 k. Kw 20-2 k. Kw 29-
100 k hvl, Kw 39—2 k. Kw 49—80 k. nog 15
n h. Kw 42—45 k. Kw 85—2 k. Kw 110-25 k.
Kw 176—8 k. Kw 175—2 k. Kw 127—2 k. Kw
45—2 k, Kw 167—4 k, Kw 130—5 k, Kw 70—
4 k. Kw 56—2 k. Kw 122—10 k. Kw 124—10 k.
Kw 161—1 k. Kw 166—2 k. Kw 170-2 k, Kw
129—14 k. geen vangst hebben de Kw 14, Kw
23, Kw 25, Kw 73. Kw 138, IJm 75, IJm 283.
Kw 144. Kw 15. Kw 43. Kw 44, Kw 50, Kw
151. Kw 163.
TrawlvlsserijKw 7—120 k, Kw 40—120 k,
Kw 41—25 k. Kw 159—100 k. Gemiddelde
vangsten: Vlaardingen 7 kantjes. Schev. 6
kantjes. Katwijk 10 kantjes.
UMUIDEN, 11 Oct. Prijzen per kg: Heilbot
2.30. gr tong 2 95—2 80. gr m tong 2 05—1 85.
kl m tong 1.87—1.88. kl tong I 1.80—1.59. kl
tong II 1 08—97, tarbot I 1.85—1.35. Per 50
kg: tongachar 7372. gr achol 62. gr m schol
62 kl m schol 57—52. kl achol I 46—36. kl
schol II 39—8. schar 18—11, verse haring 12.50-
10, makreel 27.50-18.50, gr schelvis 69—57,
gr m schelvis 66—54, kl m schelvis 5852. kl
schelvis I 56—42, II 36—29, wijting 25—9 50.
125 kg: gr. kabeljauw 284—170, gr kool-
vis
kist
4400
GAASTERLAND
jes. Fiducla 11 te
ingapore.
R'dam. Glasha\
R'dam. Hast I 11 t
LAAGKERK 11
MAARTJE 10 p Bornholm. Maashav»
■ede 11 te Antw. Mlzar 10
iUff HOLLAND 11 te Soerabaja. Noor
Ijk 22 te Sas v Gent. Nijenburgh 11 R'da
Maracalbo. Oranjestad 12
YPHEMUS 11 Adi
verw. Poseidon 12
ider 11 v R'dam n
llem. II 11 p Bahi
Rijnkerk 11
Jan. n Kaap
i V 12 t
tado Roebiah 11 te Si
Ouessant. Ruys 11 i
te Umuid
Rlo dc
SALAWATI 12 te Umuiden verw Salland 12
te Santos n A"dam Sarangan 12 v Manilla
n Sa. Francisco Sliedrecht 11 te Suez naar
Landsend. Sloterdijk 13 te Suez verw. n N-
York. Stad Maastricht 11 te Saffl. Strype
11 te New Castle, Sumatra 11 v Chlttagong
n Singapore.
TARIA 11 v Suez n Kuwelt. Teireslas 12 te
Cheribon verw. Ternate 11 pt de Galle n
R'dam Themlato 11 p Scllly n Hampton-
roads. Tjikampek 11 v Montevideo TJlpa-
naa 12 te Kaapstad verw Trompenbergh 11
p Wight n Houston. Tyro 11 p Dover naar
Rotterdam.
VAN GELDER 11 te Rostock.
WAAL 12 te Houston. W. Barendsz 11 op 650
mijl NO Curacao n Zuid. IJszee. Winters
wijk 11 p Malta. Winaum 11 p Ouessant n
Vlaardingen.
ZEELAND 10 te Mantyluoto.
PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN.
ZUIDERKRUIS 11 p Oostpunt Flores naar
Soerabaja.
VEENDAM 11 v N-York n Southampton.
WELTEVREDEN 11 te Belawan.
^ROOTE BEER 11 p Enggano eil n R'dam.
WESTERDAM 15 te H. v. HoUand.
W. RUYS 11 v Slngapoi
INDRAPOERA 1
s S.m
Zeepost
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden, die op de bus is ge
daan op of voor de datum, welke ach
ter de namen staat vermeld: naar Indo
nesië m.a. Oranje (23 Oct.); Nieuw Gui
nea m.s. Blitar (16 Oct.); Antillen m.s.
Sarpedon (15 Oct.); Suriname m.s. Aga
memnon (23 Oct.); Australië via Enge
land (13 Oct.); Canada s.s. Hurricane (15
Oct.); Canada m.s. Westerdam (18 Oct.).
Wie is de gelukkige?
Een landhuis en een jaar
gratis leven
De bezitter van het lot no. 54462 van
de loterij Marljke-Kleuiterhuis te Haar
lem heeft een goede dag. Op dat num
mer viel gisteren namelijk de hoofd-prijs:
een houten landhuis, een jaar gratis
leven en dan nog twee bromfietsen. De
gelukkige winnaar heeft zich echter nog
niet gemeld.
Prof. Gerretson over nationale figuur
Belangrijke invloed in laatste jaar van de
eerste wereldoorlog
O*
NDER DE GLANS van de antieke koperen kronen in de aula van d
Technische Hogeschool te Delft had gistermiddag de officiële openin
plaats van het achtste lustrum der Sociëtas Studiosorum Reformatorun
afdeling Delft. Onder de aanwezigen bevonden zich de heren dr A. A.
Rutgers en dr J. W. Meijer Ranneft, leden van de Raad van State, de oud
ministers Weiter, De Wilde en Van Dijk, die allen in een der kabinetten
Colijn zitting hebben gehad, en de fam. Colijn. Deze laatste was aanwezig
daar prof. dr F. C. Gerretson uit Utrecht sprak over. „Colijn in 1918".
Het jaar 1918 is van grote betekenis Opvallend is reeds in die dagen Co
om Colljns leven en politiek-nationale be- Hjns nauwe samenwerking met De
ginselen te begrijpen, zei prof. Gerret- vornin Lohman. Ook zocht hij
son. In de Eerste Kamer liet hij zich bij werking mtt waarlijk nationaal denkeet
tijden niet onbetuigd in de algemene cri- de linkse personen. Bij het optreden va
tiek op de vaak slappe leiding van het het kabinet-Ruys de Béerenbrouck blei
kabinet-Cort van der Linden, vooral i Colijn op de achtergrond zijn roepii
toen Amerika met geweld de Neder- getrouw door staat en vaderland ged,
landse scheepsruim te opeiste voor de
geallieerde oorlogsvoering. Colljns ad
vies om als souverelne staat dan ook be
slag te leggen op geallieerde schepen
die Indlë aandeden, heeft de geallieerden
doen verstaan dat ook een kleine natie
verzet wist te leveren tegen onrecht
matige daden.
Voortdurend advies
Een groep vooraanstaande econo
men, onder wie Van Aalst, Cremer,
IJzerman en Loudon, gaf onder lei
ding van Colijn de regering voort
durend goede adviezen e ndrong op
doortastendheid aan. Mede daardoor
zag de Koningin Colijn reeds bij de
kabinetsformatie in 1918 als de
eigenlijke nationale figuur.
Kerk en School
Beioepingsweik
Ned. Herv. kerk
Beroepbaar: J. H. Jimmink, cand.,
Wittesingel 75, Leiden.
Geref. kerken
Aangenomen: naar Den Haag-
Oost (vac.-D. Roest) W. C. v. d. Brink
te Veenendaal.
PROMOTIES.
DELFT. Woensdag 17 October zal de heer
W. P. Roelofa promoveren tot doctor ln de
technische wetenschap op A Crlücal and
Economical Study in Social Credit.
E van Tuyl te Ove
STICHTING KLINISCH HOGER
ONDERWIJS.
ROTTERDAM. 11 Oct. Geslaagd: aeml-arti
ex. W H J Heinhuis, Den Haag en J
Schueler te Oss, alsmede de dames E va
Haren, A'dam, I van Mastrigt, R'dam, M d
Vroom, R'dam en M L van Zljderveld I
Apeldoorn. Bevorderd tot arts: A Wink t
rig zijn diensten te bewijzen
Man uit één sfu
Prof. Gerretson onderstreepte dat Ct
lijn een man uit één stuk was die on
als directeur van de Bataafse zijn vs
land diende. Uit zijn leven bleek di
combinatie koopmanstaatsman, d
karakteristiek is voor de Gouden Eeu»
ook in onze tijd nog bestaanbaar is, aldg
prof. Gerretson.
Na afloop van de bijeenkomst hiel
het bestuur van de jubilerende stude:
tenvereniging in de sociëteit De Koon
beurs nog een receptie die druk werd b»
Wol nog verder omlaai
De wolprljzen zijn gisteren te Sydm
opnieuw met 10 tot 20 procent gedaald
de laatste dag van de vierde serie w
verkopen aldaar. Ondanks de prijsn
vam beide vorige dagen waren de v
naamste prijzen toch nog hoger dan
het einde van de vorige reeks. De hoogfl
prijs, welke gisteren betaald werd,
170 pence per pound.
De Tsjechoslowaakse trein, wa
een maand geleden 111 personen i
West-Duitsland „werden" gevlucht,
thans aan de Tsjechische regering teru|
gegeven.
AdverienlU
Rotterdam.
Mag. dr J va
teren het ambt-aanvaard -
exegese van het Oude T«
breeuws. als opvolger
Ploeg O P hee
Academische examens
AMSTERDAM, 11 Oct. (Gem. Unh
doet. ex. pharmacie mevr. L Free
denberg, A'dam; scheikunde F Freese
P J Reltsma, Bussum. H Hendriks. N
W Tj 1
ïrkunde H J t
tribui
rechten mej. H van Beek. Zaandam en de
heer R M v d Meulen, A'dam; prop. theologie
mej. H Posthuma en de heer H Stoof. A dam
AMSTERDAM (Gem. Univ 10 Oct Be
vorderd tot arts de heren W. Fontijne. Haar
lem en C E S Ernste. Amsterdam; geslaagd:
arts-ex. le ged. G. Bordewijk, J de Pater.
J G Ton, Amsterdam en H P van Maanen,
Haarlem.
DELFT, 11 Oct. Geslaagd: prop. ex. werk-
tulgk. ing.: R J D Dubbeldam, Dordrecht. H
L van Moppes, Gouda, W A Pessers, Eind
hoven. J van der Sloot, Hilversum, A C van
der Vliet, Rotterdam, J R van der Waay,
Heiloo; cand. werktuigk. ing.: J J P Geer-
vllegtuigbouwk. ing.: P
Cand ex. mijning. H
lings. Venlo;
van Leest. Rottei
J L M CrUns. Heerlen. Ingeniei
bouwk. Ing. D E D Romljn. Dordrec
nieursex. acheik. ing. C Moll. Dordr«
Peraijn. Dordrecht, H Peters. Snee
ex. electrotechn. ing. P F Binkhorst
woide. Prop. ex. civiel-ing.
.cheej:
it. Inge-
:ht. J M
c. Prop.
Paters-
Mep-
pel. J H J Bergsma, Oldenzaal. J W
huijsen. Amersfoort. A J R Dijkstra, Den
Helder, J J Hazelbag. Gouda. A L G Hoefna
gels. Roermond, J Ike, Hengelo. B H H Mul
ler. Zeist, DRA Stapel. Schiedam. J J Voor-
Hortend en stotend; vertelde zijn nog steeds naar de bedstede. Hij zette zijn voorpoten op
hevig ontstelde dochter, wat er deze dag was de voor het bed staande stoel en zag aandach-
voorgevallen. Het bloed steeg de boer naar het tig naar de dode. Toen hief hij zijn kop naar
hoofd en in zijn ogen verscheen een wilde blik. boven en stiet een hartverscheurend geluid uit.
Willem Frankes liet het paard en de wagen „Hij groet voor het laatst zijn beste vriend,"
meisje toe en zei zachtjes tegen haar: „Wat 'n en spoedde zich naar het woonver- zei de vader op ernstige en droeve toon.
hier gebeurd is, spijt mij onuitsprekelijk. Ik heb trek, waar zich nog de buren bevonden. Een van
het niet kunnen voorkomen. Ik hoop. dat ge ^en begaf zich naar buiten om het paard te ver-
r zorgen.
Al spoedig kwamen de naastbijwonenden om
hun burenplichten te vervullen. De hopman was
nog even teruggekomen. Hij trad enigszins
schuchter op het nog steeds schreiende boeren
dit wilt geloven, meisie."
Hanna zag de jonge man met betraande ogen
aan en knikte slechts. Toen verliet de hopman
de woning om zich weer bij zijn troep aan te
sluiten.
Enkele uren na deze gebeurtenis kwam Willem
Frankes zijn dorp weer binnenrijden. De stro-
H. v. Norg
De dag en het uur, waarop het stoffelijk over
schot van Franke Willems aan de schoot der
aarde zou worden toevertrouwd was aangebro
ken. De lijkkist werd op een laag stro op een
boerenwagen geplaatst.
In een zeer langzaam tempo ging men daar
na op weg naar de dodenakker. Zeer groot was
de schare, die door het volgen van het lijk haar
„oo- deelneming betuigde aan Willem Frankes en zijn
schaarser geworden en steeg alles, wat eetbaar zoon had neergelegd. Hij boog zich over het was- f°?had'"Herwaren"rniat™a5ê'end,d#hna e?tro,f'
«zicht, een paar ütanen'ro.den „ver de rode eïeT^VÏ^ledln."3''Se d%"
V*-™.»*» «i Ilhgg«^r.nn^ef^?p0fh?deee1ynaaokft^'eer;avaerr?eCgh^
woordigers gezonden.
Hoog aan de weg, bijna een terp gelijk, lag
HOOFDSTUK 3
DE WREKER.
Verhaal
was, geregeld in prijs.
Hier en daar zag de wilddief boeren en boe
rinnen bijeengroepen. Hij vroeg zich af, wat dat
betekende, want gewoonlijk zag men slechts een Lange tijd verwijlde de boer voor de bedstede
enkeling bijeen op de weg. Hij groette de men- Niemand in het vertrek sprak. Alleen klonk Han-
vrolljk, maar het was hem, alsof ze hem
slechts aarzelend teruggroetten. Wat deden de
mensen vreemd.
Willem Frankes reed het erf op. De huis
deur werd opengeworpen en zijn dochter kwam
huilend naar buiten gestormd. Het was de boer le gehuil van
of een schok door zijn lichaam voer. Hij be- op en vroeg
vroedde thans een onheil. Snel liet hij zicb van het gebeurde?"
de wagen glijden.
Het meisje viel hem snikkend om de hals.
„Vader, o, vader!"
„Maar Hanna, wat is er toch?"
zachte snikken. daar de kleine dodenakker rond het "oude kerkje
Eindelijk trad Frankes van het bed terug en Naar het Zuiden zag men hier over het uitge-
ging op een stoel zitten, het hoofd tussen de strekte boomloze land, dat het moerassig bron-
handen. gebied vormde van de rivier de Kuinder. Naar
Plotseling klonk door het stille huls het schril- het Noorden strekten zich uren gaans tot aan
gehuil van een hond. De boer hief het hoofd het Groningse Leek de bruine heidevlakten uit
op en vroeg aan Hanna: „Waar was Snel, toen met haar verraderlijke venen.
gebeurde?" De beide klokken ln het apart staande klok-
..Hij was in de karnhoek opgesloten." kenhuis van eiken gebinten begonnen te luiden,
Frankes stond op en verwijderde zich. Toen om de boze geesten te verdrijven, gelijk de oude
hij terugkwam, vergezelde Snel hem- opschriften zeiden, toen de stoet in zicht kwam.
Do hond zag even rond en begaf zich dan t(Wordt vervolgd)
ham, Bussum. S van der Wal. Groningen, H
J Wessels. Alkmaar. Prop. ex. scheepsbouwlc.
ing. J H de Jong, Vlaardingen. Prop ex.
vllegtulgbouwk. ing. A. Mostert. Utrecht.
Prop electrotechn. ing. A J Abels, Zutphen,
R H Johannes. Rotterdam, A van der Kruk.
Rotterdam. F D Looman, Apeldoorn. J van
Messel. Rotterdam. F Rens. Hilversum, N J H
Schuch. Rotterdam, P Waterhout, Beemster.
Prop, scheik. ing. G A H van Drlel.. Rotter
dam. HAM Hoek, Schipluiden, J Kuijpers.
Zeist, T Markesteln, Rotterdam. C G Wink.
Wijk (NB). Prop. natuurk. Ing.: H J Huis
hof. Enschede, A W Zijlker, Rotterdam. Prop.
ex. geodetisch ing M H C Lodewljks, Wes
terhoven, K van der Molen, Oude Niedorp.
Prop. geodetisch ing. mijnmeetkunde: J G D
Cand. ex. civlel-tng. H
/-Helvoet, E S Sluis, Soest-
Luljendijk. I
dijk.
DELFT, 11 Oct. Geslaagd: prop. werktuigk.
ing A Andrascik. Delft; cand natuurk. Ing
C C v d Kleij, Den Haag; Ing-ex. civiel-ing.
H D de Waard. Delft, W B v d Zee. Den
Haag; Ing.-ex. scheik. Ing. W H v d Broek
en P N de Kwaasteniet, beiden Den HaaR,
P L M Gribling, Delft: prdp. civiel-ing A H
van Gelder, Den Haag; prop. vllegtulgbouwk.
ing J L de Ruyter van Steveninck. Den
Haag; prop, electrotechnisch ing. J C Goud,
Voorburg, C J de Graaf en M T Rubaij Bou-
man, beiden Den Haag: prop. scheik. ing.
J G Overschie. Delft, A Sjoliema, Voorburg
F G Waller. Delft: prop. natuurk. ing. J J
Meinardl. Den Haag.
GRONINGEN. 11 Oct Geslaagd: cand. ex.
econ wetensch.: T J Kastelein te Meppel;
doet. ex. scheikunde: A T Puister te Gro
ningen: wla- en natuurkunde (d): G Lau-
tenbach. Haren (Gr.) Cand. wis- en natuur
kunde (f): S Ypma te Sneek en G A Wie-
gers te Groningen en doet. geneeskunde:
mej. G G Wijpkema, Groningen. Joh. Bosma,
Groningen. H D de Jonge. Groningen. J G
P Bloemen. Oldenzaal en F Hlddema, Hol-
UTRECHT 11 Oct. Geslaagd: doet. Indisch
recht: F S W M van Bouwdijk Bastiaanse te
Den Haag. J M Bonnicke te Hilversum; doet-
theologie: ds J C van Nieukerken. Gronin
gen.
UTRECHT. 11 Oct. Geslaagd: doet. genees
kunde; D J Blonk, Woerden, P Nap. Woer
den. R M Moliema. Utrecht, mej Chr. M
Reitzema. Hilversum. H Griffioen. Hooge-
veen, J Buddingh. Veenendaal. C M H Tum-
mers. Venlo. J P van.Dam. Utrecht. P C Rey-
kers. Utrecht. H P J Mingels. Gronsveld (L.)
WAGENINGEN. 10 Oct. Geslaagd: prop. ex
R W Bronkhors
Tolbert. A
dorp. Koer,
io, M F Hofman. Aalsmeer, H
P Koomans. Numansdorp. A I
wedde. F Kuiper. Veendam,
Wageningen, J Mesdag
D B
>el-
n Ent, Alme-
Knoll, Delft,
Kraat, Vlagt-
mej. L E M
iek. V
S Ra:
ïoek, '6-Gravendeel. N A Tonckens. Uithui-
ren, mej N J Vos. Arnemulden, K J de Vries,
herenveen. J Vrugt. Haarlem. P W F de
Kle;" oorzaken,
grote gevolgen.
Een klem wond)e, te gering om er acht
op te alaan, kan soms de poon zijn waar
door ziektekiemen binnendringen. Dan
ontstaat er infectie en een min of meer
ernstige ontsteking of verzwering is het
gevolg Gebruik daarom bij elke verwon
ding de reeds door drie geslachten geprezen
Akker's Kloosierbalsem. de wondbateem
bij uitnemendheid Zuiverend, ontsmettend
en genezend Ook gij zult zeggen „Akker's
Kloosterbalsem, geen goqd so $ped"
Het lied dei
aetherrolvei
ZATERDAG 13 OCTOBER 195
HILVERSUM I. 402 m.
KRO: 7 00 Nieuws 7.15 Gram 7 45 Morgt
gebed 8 00 Nieuws 8.15 Gram 9.00 Voor
huisvrouw 9 35 Gram 10 00 Voor de Icleul
10.15 Gram 1100 Voor de zieken 11.45 Gra
11.50 „Als de ziele luistert" 12 03 Gram 121
Zonnew 1 00 Nieuws 1.20 Amusementsm 2
„Theo Caslon in misdaad eri antiek", hoo
spel 2 20 Engelse les 2.40 Polttiekapel 3
i letter
Ko<
zang 4 05 Gram 4.20 „De Vliegende Holian
der", causerie 4.30 De schoonheid van h
Gregoriaans 5.00 Voor de jeugd 8 00 Niern
6 15 Journalistiek weekoverzicht 6 25 Org»
concert 6 40 „Duitsland. Amerikaanse zon»
klankbeeld 7 00 Filmmuziek 7 20 Parlementi
overzicht 7 30 Gram 7.52 Actualiteiten 8.
Nieuws 8 08 De gewone man 8 15 Lichtbak!
8 40 „Steek eens op Heren I" 9.00 Gevariee
programma 9 53 Lichte muziek 10.30 „W
de Zondag
HILY
11.00 Nieuws
1 22—12.00 Philhai
VARA: 7.00 Nieuws 7.15 Oehtendgymr
tiek 7.30 Gram 8 00 Nieuws 8 18 Orgelspel
Voor de vrouw 9.00 Gram VPRO: 10.00
delilk uitgeschakeld", causerie 10 05 Mor?
wijding VARA: 10.20 Voor de arbeiders
de contlnubedrilven 11 30 Viool en piano 1
Accordeonmuzlek 12 33 Hawalianmuzlek
Nieuws 1 15 „Kleine Zonden", hoorspel
Metrooole-orkest 2 10 Filmprogramma
Zuid-Limburgs programma 3 00 Orkeste
rt 3 30 ..V
t 3 45 Grs
6 00 Nieuws f
i 4.15 Sdoï
iet graf", c
Radio Philhir
•a-Varla 6 20 Instrv
rie 7 40 „Het Oude Testament ln deze 1
causerie 7 55 „Deze week", causerie Vfl
8.00 Nieuws 8 05 Actualiteiten 8 15 Gevarl
programma 9.15 Weense muziek 9 45 Socl
tiseh commentaar 10 00 Promenade-oi
10 25 „Onder de pannen", hoorspél 10 4?
reunermelodleën 1100 Nieuws 1115—121
Gram.
ENGELAND. BBC Home Service. 330 m
12 00 Gram 12 25 Gev progr 100 Nleu
1.10 Gev progr 2 10 Arbetdersorkest 2 30 Spi
3 30 Hoorspel 4 10 Schots orkest 4 45 Spoil
6 00 Voor de kinderen 6.00 Nieuws 6 15 Sp<
6 30 Lichte muziek 7 15 Interviews 7 45 G»
nroer R 40 Reportage 9 00 Nieuws 9 15 Hoor
spel 10 45 vondgebeden 11 00—11 03 Nieu
ENGELAND. BBC Light Programme.
1500 en 247 r
12.00
1 15 „Si
Lichte
Militair
the
/ord"
12 45 Gram 12 55 Spo:
Orkes
Orgelspel 3 45 Sport
rkest 5 15 Pianospel 5.80 Sport
Jazzmuziek 6.45 Vragenbeantwoording
Lichte muziek 9.15 „These Radio Times" 1
Nieuws 10 15 Lichte muziek 11.15 Gram 1
—12 00 Nieuws
BRUSSEL. 324 m.
11.45 Gram 12 00 Salonorkest 12 34 Omrc
orkest 1.00 Nieuws 1.15. 130 en 2 00 Gi
3 00 Accordeonmuziek 3 15 Gram 3 30 Aci
deonmuziek 3.45 Lichte muziek 4.15 Ethnisch
muziek 5 00 Nieuws 5.10 Gram 5 30 Org»
concert 6.00 Balletmuziek 6 30 oor de soldi
ten 7.00 Nieuws 7 30 Gram 7 50 Cause
Omroeporkest en soliste 9 00 Actualiteit#
9 15 „Moderne tilden" 10.00 Nieuws 10
Verzoekprogr 11.00 Nieuws 1105 Jazzmu
11.30—12 00 Gram.
BRUSSEL 484 m.
12.05 Omroeporkest en solisten 1.00 Nle
1.10 en 2.00 Verzoekprogr 3 00 Operamu
4.30 Lichte muziek 5 00 Nieuws 5 10 Lichti
muziek 6 30 Accordeonmuziek 7 00
Gram 7.45 Nieuws 8 00 Omroepork»
Lichte muziek 9.30 Gram 10 00 NIeuv
Dansmuziek 1035 Nieuws 11.00 Gram 113*
Nieuws.
