Maar wij denken er zó over
Ma?5
SIR PERCY
BATAYLS
Volgend jaar op 4 October een model
wetgeving dierenbescherming
Wanneer de klokke roept ter kerke
H';
jij)).
nieuwe leidsche courant
zaterdag 29 september 1951
Alles
goed
en wel
(Ingezonden stukken)
Chr. Volkspartij mislukt II
In een berichtje van nauwelijks 40
regels werd ons vorige werk aangekon
digd, dat de pogingen tot fusie tussen de
A.R.P- en de C.H.U. op niets waren uit-
>lopen. Deze poging was uitgegaan van
•n Voorburgs-Haags comité en men had
hard voor gewerkt. Een stroom' van
adhaesiebetuigingen had men ontvangen,
maar men kwam tot de ontdekking, dat
de weerstand tegen fusie gevonden werd
bij de leidende figuren van de partijen.
Daarmee is nogal wat gezegd. De ver
antwoordelijkheid voor de gespletenheid
1 het Nederlandse volk op het gebied
..1 de Prot.-Chr. politiek is hiermee ge
laden op de hoofden der partijbesturen,
niet alleen landelijk, maar ook plaatse
lijk. Is dat niet een diep treurig resultaat
van een onderzoek, dat met de beste be
doelingen was ingesteld? Wat bezielt dan
deze mensen? Zijn ze inderdaad „leiders"
van die verschillende partijen, als ze niet
nastreven, wat zovelen van hun partij
genoten zo gaarne zouden wensen? Ze
zijn toch bestuurders geworden door het
vertrouwen, dat de vergaderingen in hen
stelden? Waarvoor doen ze dan niet de
wil van die vergadering? Ze zijn toch
vertegenwoordigers van een politieke ge
dachte, die leeft" bij de leden van hun
partijen? Waarom doen ze dan niets aan
de vervulling van een wens van zovele
duizenden van hun leden? Ja, waarom
strandt de toenadering juist op hen? Dat
Is het bedroevendste resultaat, dat dit
onderzoek ooit hadkunnen opleveren.
O, als die besturen eens een enquête
hielden!!
Nu is het gelukkig, dat dit thans opge
heven Haags-Voorburgse comité niet een
verzameling idealisten was, die nu de
organisatie zelf ter hand gaat nemen. Als
zo geweest was, hadden we zowaar
:ér een zoveelste Prot.-Chr. partij er
gekregen, die natuurlijk ook wel
:er volgelingen had gekregen. Geluk
kig heeft men dit niet gedaan. Maar als
het wèl gebeurd was, wie had dan de
schuld van deze scheurmaking moeten
dragen? Wie was dan oorzaak van deze
versplintering? En intussen
spreekt men maar over eenheid, eenheid,
eenheid
Leiden A. J. KRET
Mauritsstraat 5.
Het woord is aan
Paul de Groot
Tijdens de meeting, die Zaterdag 15 de
zer op het Binnenhof gehouden werd,- ter
bestrijding van het concentratiekamp
systeem, werd door de C-P-N. een mani
fest verspreid, waarin werd gezegd, dat
het communistisch Kamerlid Paul de
-Groot in de Tweede Kamer heeft voor
gesteld, om een delegatie van Kamer
leden naar de Sowjet Unie te zenden,
teneinde met eigen ogen de slavenkam
pen te bekijken. Dit zou niet aanvaard
zijn, omdat de Kamerleden wisten,
geen enkel kamp te zullen zien.
Eén van de sprekers op de meeting,
de heer K. R. van Staal, alg. secretaris der
NVEPG en lid der Internationale, is hier
op ingegaan door op te merken, dat
men het tweeledig op kan vatten, dat
een delegatie geen enkel slavenkamp
zal zien, maar dat de internationale
commissie ter bestrijding van de con
centratiekampen zich nog steeds aan
bevolen houdt voor toestemming om
een deskundige commissie van oud-
concentratiekampgangers te mogen uit
zenden, die op tekening over een zeer
omvangrijke lijst van concentratie- en
slavenkampen beschikken, mits zij een
vrij en omvangrijk onderzoek mogen
instellen. Tot nu toe is dit steeds ge
weigerd. Natuurlijk zullen daarbij de
nodige waarborgen gegeven moeten
worden.
Laten de Nederlandse communisten
nu eens bewerkstelligen, dat de Russen
toestemming geven, dan bewijzen zij
ook de UNO, die er niet in geslaagd is
om een commissie van onderzoek te
mogen uitzenden, een belangrijke
dienst en dan zal duidelijk vast komen
te staan wie de bedriegers zijn. Het
woord is nu aan Paul de Groot c.s.
K. R. VAN STAAL
Zuinig met die dingen
Naar de bladen de vorige week meldden
gaat het in Zuid-Holland weer geducht
spannen met de electriciteitsvoorziening,
zodat we ons niet al te zeer moeten
verbazen, wanneer een deel vat
burgerij 's-avonds plotseling met de
verlichting in de steek wordt gelaten.
Welk een ongerief zulk een maatregel
met zich brengt behoeft geen betoog.
Vooral voor degenen, die thuis nog het
nodige schrijfwerk hebben te verrichten.
Ik zou er daarom met klem bp willen
aandringen, toch vooral niet te licht
vaardig met de straalkacheltjes om te
gaan. Want juist, omdat deze apparaat
jes zo gemakkelijk hun diensten bewij
zen, is men zo gauw geneigd er gebruik
van te maken. Maar het zijn strooir
siinders van de ergste soort! Ook uit
het oogpunt van beperking der consump
tie verdient het geenszins aanbeveling,
zo royaal met de electrische energie om
te springen. Want de kolen mogen dan
duur zijn, het is toch een uitgemaakte
zaak, dat warmte, verkregen uit steen
kolen, nadat deze eerst zijn omgezet in
electrische energie, altijd nóg kostbaar
der is en dus als een zekere luxe dient
te worden beschouwd.
W. S.
Oorlogsinvaliden hoeven
niet langs de deuren
Oorlogsinvaliden hoeven niet langs
de deuren te gaan. zo meldde onlangs
de N.L.C. Doch hoe is de werkelijk
heid? Velen werden al op zeer jeug
dige leeftijd invalide, dus toen zij nog
een klein inkomen hadden. Waren zij
Om ook voor deze rubriek een vlotte
gang van zaken te bevorderen bren
gen we het volgende onder de aan
dacht van de geachte schrijvers
le. Aan ingezonden stukken zonder
duidelijke vermelding van naam en
adres der inzenders zal doorgaans
geen aandacht kunnen worden ge
schonken.
2e. Ingezonden stukken over onder
werpen, die al herhaaldelijk in deze
rubriek .werden aangesneden, en naar
het oordeel der redactie geen nieuwe
gezichtspunten openen, zullen meestal
zijde worden gelegd.
3e. Ingezonden stukken worden al
leen dan zonder ondertekening ge
plaatst, wanneer dit wordt verzocht;
mep. schame zich niet te spoedig voor
z'n mening!
4e. De redactie behoudt zich te al
len tijde het recht voor, ingezonden
stukken te bekorten oj te herschrij
ven, zonder dat aan de strekking van
het betoog afbreuk wordt gedaan.
gezond gebleven, dan hadden ze zich
stellig thans een betere positie verwor
ven- Nu moeten zware invaliden vaak
rondkomen van een fooi, daar zij ge-
pensionneerd werden volgens het in
komen, dat ze toen he Iden. Ik zelf
werd op 19-jarige leeftijd voor 80 pet
invalide - levenslang. Als pensioen kreeg
ik 80 pet van f1500 of f 1200, vermeer
derd met 20 pet of f300 z.g.n. smarte-
geld. Dat is dus tezamen f 1500 of f 28
per week. Een „mooi" bedrag om met
vrouw en kind van te leven! Wellicht
merkt iemand op, dat het in zulke om
standigheden toch onverantwoordelijk
is om een vrouw te willen hebben en
zelfs een kind! Doch men zal begrij
pen, dat zoiets ook niet mogelijk zou
zijn, als ik geen baantje had weten te
krijgen. Zeer velen zijn hiertoe echter
niet in staat. Verdient men nu f 42 per
I week, dan krijgt men van z'n eigenlijke
pensioen geen cent. Alleen de f 30C
smartegeld blijven, daar die onver
vreemdbaar zijn. Deze regeling bete
kent echter, dat wanneer zo'n invalide
zwaar gehavende lichaam toch
plaats zocht en vond in het
bedrijfsleven waar hij het dan
hebben wij te Schevendngen zeer on
aangename ervaringen opgedaan. Ge
lijk zovele burgers wilden ook wij een
publieke vermakelijkheid bezoeken,
doch er stapte een portier op ons af
met de mededeling, ,,'t Spijt me jongens,
de directie heeft me verboden mi
litairen toe te laten". Bij een tweede en
derde gelegenheid waar we binnen wil
den gaan, kregen we iets dergelijks te
horen, zodat we ons gingen afvragen.
hier in Holland nog wel als mens
worden beschouwd. Een militair is het
verboden zijn uniform in verloftijd te
verwisselen met een burgercostuum.
Waarom dan zo'n behandeling De
bordjes „Voor Joden verboden", waar
iedere Nederlander misselijk van werd,
zijn gelukkig verdwenèn, doch moeten
nu jongens, die voor heel het Neder
landse volk, ver van huis, hun dure
plicht deden, achter gesteld worden bij
burgers? Wij weten wel, dat er ook on
der de militairen zijn, die hun fatsoen
niet kunnen bewaren, doch wij gaven
geen enkele aanleiding tot die veron
derstelling. Wij werden alleen gewei
gerd vanwege ons pakje. Maar is een
militair dan alleen 'maar in aanzien,
wanneer hij achter zijn wapen ligt en
zij bij honderden „voor onze vrijheid"
vallen? Zodra, er echter een Amerikaan
of Engelsman verschijnt is alles O-K.
Wij hopen, dat het publiek eens voor
ons in de bocht zal springen wanneer
het ziet, dat militairen, omdat ze in
uniform zijn, de toegang tot bepaalde
gelegenheden wordt ontzegd.
KORP. H. v. L.
Protest tegen vakgroepen
Langs deze weg wens ik eens een woord
van protest te laten horen tegen de vak
groepen (bedrijfsgroepen), omdat men
verplicht wordt te betalen aan een in
stelling, welke voor ons geen enkel nut
heeft Mijn zakenbelang voerde mij nl.
naar de bedrijfsgroep Wegvervoer, waar
van ik (verplicht) lid ben. Ik veronder
stelde, dat men mij de nodige service zou
bieden, doch niets bleek minder waar te
zijn dan dit. Men nam niet eens de moeite
om een potlood of de telefoon voor mij
ter hand te nemen. Men werkte nl., zo
werd me meegedeeld, slechts in het al
gemeen belang, dus niet voor ieder lid
afzonderlijk. Resultaat: nihil. Zodat ik
daarna weigerde m'n contributie te be
talen. Gevolg: voor de kantonrechter
verschijnen, die mijn bezwaren wel
voelde, doch toch geen uitspraak wilde
doen. Wel kreeg ik daarna de nodige
stukken toegezonden met de verplichting
Bossen zijn allerminst
voordelig
Het artikel „Boswachter ziet
verglijden in eeuwig zingende bossen"
het Zondagsblad van 11 Augustus 1951
gaf mij aanleiding een enkele opmerking
te maken.
uw verslaggever geïmponeerd is
door de schoonheid der Veluwse bossen
deze hem de inspiratie voor een aar
dig artikel heeft gegeven, is alleszins te
waarderen. Jammer is echter, dat er zo'n
foutieve uitspraak in voorkomt.
Uw verslaggever laat boswachter Mul-
?r over rentabiliteit vertellen en deelt
mede, dat er jaarlijks voor 160.000
hout verkocht wordt, terwijl de kosten
de hele boswaohterij jaarlijks slechts
1.000 bedragen. De meesten van uw
lezers zullen leken zijn op het gebied van
rentabiliteitsberekening in de bosbouw
zullen, als zij bovengenoemde cijfers
a, denken dat het hier „een goed
zaakje" is. Laat ik U echter mededelen,
dat dè rentabiliteit in de bosbouw in
Nederland buitengewoon gering is, door-
eengenomen zeker niet hoger dan 3
terwijl ondernemerswinst in het geheel
niet gemaakt wordt, Ir H. W. Schenken-
berg van Mierop, inspecteur van het
Staatsbosbeheer, schrijft in een artikel
.Bosbouw en rentabiliteit", voorkomend
n het Nederlandsch Boschbouw-Tijd-
schrift 1940, pagina 510 „Het is verder
bekend feit, dat de rentabiliteit van
bosbedrijf is gelegen tussen de 2 en
en dit geldt dan nog voor goed in
gerichte bedrijven, die deskundig worden
beheerd. De meeste bedrijven in ons land
zullen in niet onbelangrijke mate bene
den dit percentage blijven. Het is een
bekend feit, dat op de rentabiliteit van
het bosbedrijf de prijzen van het hout
nagenoeg nie;t van invloed zijn
De juiste koers
vaart U met een geïdealiseerde kap!»
taalverzekering, gesloten bij ótw®
Bank, waardoor tevens een
jaarlijkse rente voor Uw nabestaanden
verzekerd is. Lage premie!
Inlichtingen vrijblijvend bij de:
NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK If.V.
Schiekide 1», ROTTERDAM, Tel. 82700 ttt hs»e vertegenwoordiger»
tuurlijk lang niet gemakkelijk heeft
zijn arbeid beloond wordt met f42—
f 28 f 14 per week. En van die f 300
smartegeld slokt de belasting nog een
vette hap op. Ik hoop daarom, dat men
de pensionnering van invaliden nog
eens grondig zal herzien.
N. G. KOK
Gepens. matroos Kon. Marine
Interkerkelijke samen
werking
In de N.L.C. van Vrijdag 21 September
kwam op pag. 9 een artikel voor onder
deze zelfde titel. Daarin worden veel
dingen gezegd. En de schrijver (een
an de Ned. Herv. Kerk) mag weten,
dat hij lang niet de enige is, die graag
en meer samenwerking en toena
dering zou zien tussen de verschillende
kerkgenootschappen, vooral tussen hen,
die hetzelfde belijden.
Daarom zou ik graag eens in deze
dankbare rubriek een voorstel willen
doen, en dat is dit: Is het niet mogelijk,
mensen, die gaarne meer contacten
zouden willen leggen, maar niet weten,
wat hen te doen staat, zich eens met
elkaar in verbinding stellen? Zijn er on
der de lezers geen mensen (jongeren en
ouderen; vooral ook jongeren!), die aan
de bevordering van de eenheid der Pro
testantse Kerken hun krachten zouden
willen geven?
Laten we eens trachten, met elkander
ver deze dingen samen te spreken. Dit
behoeft immers niet altijd van predikan
ten uit te gaan! De echte, levende samen
werking moet juist uit de gemeente zelf
groeien. Dat weten we toch wel. Mis
schien kunnen we met enkele mensen
eens samenkomen, om gedachten uit te
wisselen. „Principiële" verschillen wor
den maar al te vaak wanstaltig vergroot
door vooroordelen, en de tijd is er toch
wel naar, dat we die vooroordelen eens
in de prullenmand werpen, vindt u niet?
Wie schrijft me een kort briefje, waar
in hij zich bereid verklaart, eens te spre
ken over verschillende kwesties betref
fende deze zo gewichtige zaak? We
den zo geweldig veel samen kunnen
Leiden A. J. KRET
Mauritsstraat 5.
„Voor militairen verboden"
Als vier militairen, gewond terugge
keerd uit Korea en Indonesië, en me'
zomerverlof in Nederland, vertoevend,
toch te betalen te betalen dus
iets dat niets is. De 'deurwaarders v;
hier wel bij, doch onze bfeurzen worden
steeds platter. Is het geen schande.dat
zo recht gesproken wordt en het geld uit
onze zakken wordt gecharterd? Zo zijn
er meer instellingen, waar ik wat van zou
kunnen zeggen: de A.T.O., N.I.W.O., Ver
keer en Energie. De bewijzen er vooi
liggen bij mij ter inzage.
P.S. Het verplichte lidmaatschap vergt
12, waarbij nog 28 komt
diverse kosten als deurwaarder e.d.!
WEGVERVOERDER
Gevaarlijke kruising te Lisse
Vrijdag 21 September had ondergete
kende een aanrijding op de kruising
Kanaalstraat-Oranjelaan te Lisse. Een
berucht verkeerspunt, dat om spoedige
voorzieningen vraagt.
Gekomen van de Lisserdijk stopte ik
bij het waarschuwingsbord in de Kanaal
straat, omdat de Oranjelaan, die de Ka
naalstraat kruist, voorrangsweg is. On
danks mijn voorzorgen ontstond er even
een botsing met een motor, die ir
grote vaart de Oranjelaan af kwam rij
den. De motorrijder verontschuldigde
zich met de mededeling, dat zijn
het rem-pedaal was gegleden. Niet
uit wantrouwen, maar in verband met de
moeilijkheden, die men met de assurantie-
maatschappijen kan ondervinden, als mer
geen duidelijke gegevens verstrekt, were
door mij de politie in het geval betrok
ken. Ik belde op en er kwamen enige
politieagenten, die zeer correct en vrien
delijk verzochten met hen mee te gaan.
Er werd van allerlei gevraagd en de
motor werd tot in de puntjes onderzocht.
Daarmee waren wij, de motorrijder en
ik, echter twee volle uren kwijt. En nu
nog de nasleep!
Is het niet treurig, dat op een punt,
waar bijna dagelijks verkeersongelukken
plaats 'hebben, geen verbeteringen
den aangebracht? Ondanks vele klachten
zijn er nog steeds geen stoplichten
is er ook nog geen verkeersagent. Het
uitzicht is zo dat men op de be
bouwde hoek van de Oranjelaan stop
pend slechts een gedeeltè van de laan
kan overzien. Het over te steken gedeelte
is echter zeer breed, zodat men alijtd ge
vaar loopt door snel-rijdende voertuigen
te worden geschept.
W. A. M. H.
zelfs bij dubbel of driemaal zo hoge
houtprijzen de rentabiliteit van het bos
bedrijf vrijwel onveranderd blijft". En op
diezelfde pagina „Wil iemand, die tot
bebossing wenst over te gaan, zich een
indruk vormen met betrekking tot de
geldelijke perspectieven, dan zal hij moe
ten beschikken over gegevens van over
eenkomstige bosbedrijven".
Over de kwestie van de rentabiliteit
de bosbouw is reeds heel veel geschre-
;n en het betreft hier een ingewikkelde
materie. Ik acht het bepaald niet juist,
in een luchtig, vlot geschreven ar
tikel over een bezoek aan het Sprielder-
Speulderbos cijfers over inkomsten en
uitgaven gegeven worden, waaruit dan
conclusie van rentabiliteit wordt
getrokken.
Dr Th. C. OUDEMANS,
„Klein Schovenhorst",
Voorz. Ned. ver. van boscheigenaren
Putten (Veluwe).
Communistische lectuur
over Indonesië
Indonesië heeft Christelijke lectuur
nodig.
U kunt hierin meehelpen!
Zendt goede boeken: korte verklarin
gen. „De Bijbel Toegelicht", paraphrases,
theologische lectuur, verhalen (geen
romans).
Zendt tijdschriften: Moeder, Vrou-
wenpost, Op de Uitkijk, Horizon, Timo-
theus, Geref. Weekblad. Belijden en Be
leven, De Bazuin, Bezinning, preken-
Zendt alles naar het zendingscentrum
in Baarn, waar ook gratis adresstroken
kunnen worden aangevraagd voor weke
lijkse toezending van tijdschriften
naar Baarn.
Nederlands plicht:
Als de mens zijn rechten, plichten
Tegenover dieren zag,
Dan was 't daag'lijks vier October
Elke dag was 't dierendag.
Clinge Doorenbos
t is een gelukkige gedachte geweest,
de werelddierendag te verbinden aan de
i van Fransiscus van Assisi, wiens
hart vol liefde en barmhartigheid was
foor alles wat leeft en groeit. Een betere
„schutspatroon" had Dierenbescherming
niet kunnen kiezen. Deze vrome en edele
die de dieren zijn broeders en zus
ters noemde begreep, dat dierenbe
scherming barmhartigheid betrachten be
tekent en een eerste eis is van recht,
rechtvaardigheid! en menselijkheid.
Heinrich Zimmermann, die in 1887 te
Warschau werd geboren, wees er als
eerste op. dat er een werelddierendag in
gesteld diende te worden, waarop alle
krachten ter wëreld eens extra moesten
worden gebundeld, om de mensen er aan
te herinneren, welke verplichtingen zij
hebben tegenover de dierenwereld. We
relddierendag is inderdaad een appèl
tegen ruwheid, onverschilligheid, dom
heid, onnadenkendheid, onbarmhartigheid
onrechtvaardigheid jegens dieren. Op
die dag is het nodig, het mensdom eens
speciaal te confronteren met de
dieren en om dan de mens op de man af
te vragen: Hoe gedraagt gij u tegenover
deze schepselen? Betracht gij liefde? Of
volhardt gij nog in uw egoïsme en maakt
ge de dieren tot voorwerp van uw gren
zeloze zucht naar gewin, profijt en uit
buiting?
Op voorstel van Zimmerman werd
tijdens een. wereldcongres van dierenbe
schermers te Florence in 1931 besloten
tot het instellen van een werelddieren
dag. Dit werd 4 October, de sterfdag van
Fransiscus van Assxsi.
Dierenbescherming is in ons land en
in vele andere landen- een volksbewe
ging geworden. Sinds verleden jaar is
zij ook een wereldbeweging. Steeds
meer ziet het mensdom zijn plicht
tegenover de dieren in. Kerk. overheid,
school, politie, jeugdorganisaties, ouders
en pers vormen hoe langer hoe meer
een eenheid in de strijd tegen wreed
heid, lauwheid, egoïsme en profijtzucht
jegens dieren. Allerwegen ontstonden
wetten tot bescherming van dieren.
Veel landen zijn ons daarin ver vooruit,
ook in ons land daagt het. Er
wordt ernstig gedacht aan het opstellen
van een nieuwe dierenwet.
Het mooiste geschenk voor alle die
renbeschermers zou zijn, als deze
nieuwe Nederlandse dierenwet op 4
October van het-volgend jaar in het
Staatsblad zou staan. En dit is zeer wel
mogelijk, als alle krachten worden in
geschakeld en allen als één man deze
zaak afhandelen. Humboldt zei niet
voor niets, dat het beschavingspeil van
een volk is af te meten naar de wijze,
waarop het de dieren behandelt.
Ons land, dat sinds bijna 90 jaar kan
bogen op het bestaan en werken
onze krachtige Ned. vereniging tot be
scherming van dieren-; dat sinds meei
dan 30 jaar een unieke politiebond voot
dierenbescherming heeft en vele an
dere verenigingen voor dierenbescher
ming en dat de eer geniet de wereld
federatie voor dierenbescherming op
zijn grondgebied te hebben, heeft de
plicht, zich dienovereenkomstig
dragen en om stante pede te zorgen
voor een model-wetgeving op dierenbe-
schermingsgebied.
Noblesse oblige!
Dr mr W. Hugenholtz
President van de wereldliga
voor dierenbescherming.
H.M. de Koningin eerde
vijf helden
Koningin Juliana heeft gisteren in het
paleis op de Dam te Amsterdam de ver
sierselen van de Militaire Willemsorde,
welke onderscheiding posthuum is toe-
nd aan generaal S. H. Spoor (com
mandeur), generaal-anajoor R. T. Over-
akker, luit-kol. M. P. A. den Ouden,
le It. J. A. van Bijnen, de heer T-
Dobbe en de soldaat J- F. Ketting Oli-
(allen ridder der vierde klasse),
uitgereikt aan de nabestaanden dezer
helden.
H-M. zeide daarbij o-m.: ,.In dit plech
tig ogenblik mag het verdriet van het
dagelijks gemis plaats maken voor trots
us voor blijdschap om hem die u
ef was. Het zijn hun uitstekende
dagen geweest van moed, beleid en
trouw, die hen stempelen tot helden van
het Nederlandse volk, in de eenvoud
nederigheid, die het ware kenmerken,
bieden zij de overlevenden en het nage
slacht hun leven en hun dood aan, ten
voorbeeld".
Na de toespraak ontving deKoningin
vrouwen, die de versierseleh in ont
vangst hadden genomen, in haar privé-
vertrekken. Later onderhield H.M. zich
nog geruime tijd met een 15-tal opper-
officieren, die in Indonesië onder het
directe commando van generaal Spoor
stonden.
Bij de plechtige uitreiking waren om
aanwezig minister ir C. Staf en de staats
secretarissen mr F. J. Kranenburg, mi
N. S. Blom en L. Götzen.
Advertentie
CHOCOLADE
- - ve/UuMceêjk'
DE VOLMAAKTE VIRGINIA CIGARETTE
LEIDEN: Ned. Hervormde Gemeente:
Pieterskerk 10 u. ds Van Achterberg, 5
u. ds Kloek (H. Doop); Hooglandse kerk
8.30 u. ds Kleermaker, 10.30 u. ds Van
der Wiel; Oosterkerk 10 u. ds De Ruiter;
Marekerk 10 u. ds Groot, 7 u. ds De Wit
(onderwerp: „Tweeërlei werkers");
Kooikapel 10 u. ds Bijlefeld; Morsweg-
lokaal 10 u. ds Kleermaker; jeugdkerk
aula gymnasium 10 u. jeugdkerkdienst
(onderwerp; „Bouw je mee aan Gods
Kerk?"); tehuis voor ouden van dagen
Donderdag 7 u. de heer De Groot; Eglise
Wallonne 10.30 u. ds Hoyois van Brussel;
Diaconessenhuis 10.30 u. ds Brouwer van
Oegstgeest; Academisch Ziekenhuis 10
u. dr Oppenheimer.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u. ds Dron-
kert, 5 u. ds Eringa van Oegstgeest; He
rengracht 10 u. ds Maaskant, 5 u. dr
Westerink; Oude Vest 10 u. ds Toorn
vliet, 5 u. ds Maaskant; Mors-Rijndjjk
10.30 u. ds Hajer, 5 u. ds Dronkert.
Geref. Kerk art. 31: 10 en 5 u. ds
Keizer.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Jansen.
Geref. Gemeente: 10 en 5 u. leesdienst.
Evang. Lutherse Gemeente: 10.30 u.
dr Steinhart van Utrecht.
Remonstrantse Gemeente: 10.30 u. da
Poortman.
Doopsgezinde Gemeente: 10.30 u. ds
Snaayer.
Vereniging van vrijz. Hervormden:
10.30 u. ds Van der Veer van Amsterdam.
Leger des Heils: heden 8 u. welkom
hoofdkwartier-team, morgen 10 en 7.30
u. hoofdkwartier-team, Maandag 2.15 u.
gezinsbondbüeenkomst, Dinsdag 7.30 u.
straatzang, Donderdag 8 u. heiligings-
dienst,
Jeruel: 10 u. de heer Kranenburg, 5.30
u. de heer Schouten, Dinsdag 8 u. bijbel
bespreking, Vrijdag 8 u. bidstond.
Evangelische Christen-gemeenschap:
heden 8 u. openlucht-samenkomst, mor
gen 10 en 5 u. de heer Dikkes, Donder
dak 8 u. opwekkingssamenkomst.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gemeente: Julianastraat 9 u. ds Stehou-
wer 10.30 u. ds Bouman van Katwijk
aan'Zee, 6.30 u. ds Lefeber; Gouwsluis
10 u. ds Lambour; Jonathan 6.30 u. ds
Lambour; Martha-stichting 10.30 u. ds
Graafstal van Ermelo; Oudshoornseweg
10 u. ds Veenendaal; Hooftstraat 9.30
6.30 u. de heer Van der Sluys.
Geref. Kerk: Zuiderkerk 10 u. ds Wij-
ma, 6.30 u. ds Mulder; Noorderkerk 10
u. ds Kapteyn van Amsterdam, 6.30
ds Wijma; lokaal bijzondere school St
Jorisplein 10 u. ds Mulder, 6.30 u. ds
Kapteyn; Oudshoorn 10 en 6.30 u. ds
Tom.
Geref. Kerk art. 31: 10 en 4.30 u. ds
Dam van Bodegraven (H. Avondmaal).
Ohr. Geref. Kerk: 10 en 6 u. ds Baaij.
Leger des Heils: 10 u. heiliglngsdienst,
7.30 u. verlossingssamenkomst.
BENTHUIZEN: Geref. Gemeente: 9.30
en 6 u. stud. Hage van Den Haag, Woens
dag 7 u. ds De Wit van Moerkapelle.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gemeente:
9.30 u. ds Boer van Gouda (H. Doop)
6 u. ds Mol van Waddinxveen.
Geref. Gemeente: 9.30 en 6 u. stud.
Hage van Den Haag.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Ge
meente: 9.30 en 6.30 u. ds Van der Lee-
den.
Geref. Kerk: 9.30 en 6.30 u. ds Ous-
HILLEGOM: Ned. Herv. Gemeente:
10 u. ds Baas van Valkenburg, 5 u. ds
Knottnerus.
Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Krabbe.
Chr. Geref. Kerk10 en 5 u. ds Sluiter.
HOOGMADE: Ned. Herv. Gemeente:
10 u. ds Lefeber van Alphen aan den
Rijn.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gemeente: 9.30 u. ds Mackaaij van
Amersfoort, 6 u. ds Goverts
Geref. Kerk: 9.30 en 5 u. ds De Valk.
ds Nawjjn van
ds De
Zo'n flets» «11e langer meegaat!
De heren Schlatmann kunnen een
boekje geschiedenis open doen
Hun bedrijf De Faam nu 75 jaar
ET KLEDINGBEDRIJF DE FAAM aan de Hoogstraat bestaat Maandag 75 jaar.
Als de heren Schlatmann, die aan de top van deze zaak staan, in hun archief
duiken, dan komen zij even later met tal van historische bijzonderheden naar boven.
En gaan zij er dan nog bU vertellen, dan hen je na een paar uur nog niet weg.
Zo is het ten minste ons vergaan. Daarbij komt, dat de geschiedenis hier en daar ie
beeld voor je wordt gezet. Leidenaars zijn dan nog altijd zo, dat ze minuten lang
met de interesse van een kind naar een plaatje kunnen kyken, waarop een stukje
Leiden staat, dat eenmaal roemloos verdween zonder een spoor achter te laten.
Hoe is bijvoorbeeld de Vismarkt, waar De Faam vroeger zat, niet veranderd!
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv. Ge
meente: Nieuwe Kerk 10 u. ds Van Iepe
ren, 6 u. ds Moerenhout; Oude Kerk 10
u. ds Moerenhout, 6 u. ds Bouman (H.
Doop); kapel 10 u. ds Monster, 6 u. ds
Van der Krift.
Geref. Kerk: 9, 10.30 en 6 u. ds Ptfl-
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Van
Geref. Gemeente: 10 en 5 u. leesdienst.
Geref. Kerk art. 31: 10.30 en 5 u. ds
"kOUDEkÈrTaAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gemeente: 10 en 7 u- dsJ?o°rt.
Geref. Kerk: 10 en 7 u. ds Wolven
LEIDERDORP: Ned. Herv. Gemeente.
u. ds Honnef, 6.30 u. ds Van Achter
berg van Leiden.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u. ds DUk.
LEIMUIDENNed. Herv. Gemeente:
10 u. bevestiging nieuwe predikant, 2.30
Geref^kerk: 9.30 en 2.30 n. ds Bon-
kern a van Den Haag. Q
LISSE: Ned. Herv. Gemeente: 9 en
10.30 u. ds Jongeboer, 5 u. cand. uen
Blaauwen.
Geref. Kerk: 10 e
DeohfaGeref. Kerk: 10 en 4 u. prof. Van
der Schuit van Apeldoorn.
Geref. Gemeente: 10 en
Geref. Kerk art. 31: 10 en 4.30 u. ds
Verleur.
Oud-Geref. Gemeente: 9.30 en u.
leesdienst.
Ned. Prot. Bond: 10.15 u. de heer
Hulsebos van Sassenheim.
NOORD WIJKERHOUT: Ned. Herv.
Gemeente: 10 u. ds De Jong.
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gemeente: 10 u. ds Sonneveld van Den
aag, 5 u ds Siddré.
Geref. Kerk10 en 5 u. ds Bouma.
NOORD WIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Gemeente: 10 en 7 u. ds Meuzelaar
Geref Kerk: Vinkenlaan 9.30 en 5 u.
ds Wiersema; v. d. Berghstichting 11 u.
ds Kuiper van Sassenheim.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente:
Groene Kerk 10.30 u. ds Kuilman van
Leiden (jeugddienst), 7 u. ds Visser;
Pauluskerk 10 u. ds Visser; Hoge Mors
u. ds Pras van Katwijk aan Zee.
Geref. Kerk: 10 u. ds Eringa, 5 u. ds
Hajer van Leiden.
Geref. Kerk art. 31: 8.30 en 3 u. ds De
Wal van Rijnsburg.
Vereniging van vrijz. Hervormden:
10.30 u dr Boersema van Leiden.
OUDÉ EN NIEUWE WETERING:
Ned. Herv. Gemeente: 10 u. ds Kroon
in Amsterdam.
Geref. Kerk: 9.30 en 3 u. ds Brussaard
in Oegstgeest (H. Avondmaal).
RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Ge
meente: 9.30 u. ds Van Soest.
Chr. Geref. Kerk: geen opgave ont
vangen.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gemeente:
Grote Kerk 10 u. ds Bonting, 5 u. ds
Groenewoud; Kleine Kerk 10 u. ds Groe-
newoud, 5 u. ds Bonting.
Geref. Kerk: Voorhouterweg 10 u. ds
Post, 5 u. ds Modderaar van Applnge-
dam; Rapenburg 9 u. ds Modderaar,
10.30 en 5 u. ds Van der Linde, 6.30 u.
ds Post.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds
Brandsma.
Geref. Kerk art. 31: 10 en 5.30 u. ds
De Wal.
SASSENHEIM: Ned. Herv. Gemeente:
en 10.30 u. ds Knottnerus van Hille-
gom, 5 u. ds Krijkamp.
Geref. Kerk: 9.30 en 5 u. ds Kuiper.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Visser.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. ds Heldenga
in Haarlem.
TER AAR: Ned. Herv. Gemeente:
Geen opgave ontvangen.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u. ds Hoorn-
ra van Hoofddorp.
VALKENBURG: Ned. Herv. Gemeen
te: 10 u. ds Eerhard van Hillegom, 6.30
ds Baas.
Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Nijhuls.
Geref. Kerk art. 31: 8.45 en 3 u. ds
Mulder van Kampen.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gemeen
te: Dorp 10 u. ds De Leeuw van Boskoop,
7 u. ds Fortgens (jeugddienst); Rijndijk
10 u. ds Fortgens.
Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds Den, Boer.
Geref. Kerk art. 31: 10.45 u. ds Sellea
van Voorburg, 3.30 u. ds Keizer van
Leiden.
WARMOND: Ned. Herv. Gemeente:
en 7 u. dr Zandee.
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gemeente:
8.30, 10.30 en 4 u. ds Van Dijk.
Geref. Kerk: 10.30 en 6.30 u. ds Ha
genaar van Bolsward.
ZOETERMEER: Ned. Herv. Gemeen
te: 10 en 6.30 u. dr Woldendorp.
Geref. Kerk: 10 en 6.30 u. ds Ger-
ritsma.
Geref. Gemeente: 10 en 6.30 u. lees
dienst.
Hervormde Evangelisatie: 10 en 2.30
ds Zandt van Delft,
Vereniging van vrijz. Hervormden:
30 u. ds Van Mullem van Rotterdam.
ZOETER WOUDE: Ned. Herv. Ge-
ds Postma.
Gustav Schlatmann (1852 tot 1921) is
de oprichter van het bedrijf. De zaak
in Haarlem bestond toen al. Immers: zijn
vader, Zacharias, en zijn oom Bernard
waren al met hun vader naar Holland
getrokken van uit Neuenkirchen in West-
Ook de Schlatmanns behoorden tot de
grote groep van naar expansie jagende
personen, die, niet voldoende brood vin
dend in hun kleine dorpen, uitgingen
naar Holland om daar een beroep te
gaan uitoefenen, waarvoor de Nederlan
der geen ambitie kon opbrengen, maar
waaraan toch wel behoefte bleek te be
staan: het beroep van marskramer. Met
pak op de rug trokken ze de land
wegen op, sleten aan de Hollandse boe-
:n hun linnen en katoen en keerden
des avonds terug naar de stad om de
volgende dag in een andere richting hun
zaken voort te zetten. En het ging goed.
Uit dat primitieve zaken-doen zijn res
pectabele bedrijven ontstaan.
Wanneer dat naar Holland trekken is
begonnen, is niet met zekerheid te zeg
gen. Wel staat vast, dat de Schlatmanns
van de trekschuit tussen Amsterdam en
Haarlem gebruik maakten. Bij Haarlem
huurden ze des zomers een huisje en als
de winter kwam, trokken ze naar Neuen
kirchen terug om nieuwe voorraad te
spinnen en te weven.
Het is de Schlatmanns goed vergaan,
want al voor 1857 treffen we hen aan
in een pand aan de Lange Veerstraat in
Haarlem, dat een heel stuk groter was
dan het vorige. Zo was de toestand dus,
toen Gustav werd geboren. Hij groeide
op in de natuur en hij bezocht een kost
school in Elten, nu het nieuwe Neder
landse gebied. Zijn zakelijk inzicht leidde
toe, dat hij, met zijn broer Hendrik,
de zaak van zijn vader zou voortzetten.
Aan de Nieuwe Dijk te Amsterdam kreeg
hij zijn opleiding. Toen Hendrik in
ging trouwen, huurde Gustav een pand
Leiden, Vismarkt 9, en begon daar
bedrijfje, dat later een groot kleding
bedrijf zou worden. De zaken floreerden
al direct en zo was hij in staat on
huis in 1878 te kopen. In 1890 werd het
huis er naast, nr 10, gekocht va
firma Becking, een vishandel. Het werd
geheel naar de eis van de zaak en var
de tijd ingericht. Toen de geconfection-
neerde kleding hoe langer hoe meer ir
zwang kwam. konden (in 1907) de ver
diepingen, die eerst woonruimten waren,
bij het bedrijf worden getrokken. Deze
werden geheel voor confectie ingericht.
In 1921 O' erleed Gustav. Er was toen
ook al een herenafdeling opgericht in de
panden Vismarkt 16 en 17. ïn 1923
den de panden 9 en 10 nogmaals
bouwd.
De jaren 1928 en 1929 kenmerkten zich
door onderhandelingen met de gemeente
Leiden over de ruiling van de panden
9 en 10 met twee panden gelegen naast
de herenzaak 16 en 17. Tijdens deze
onderhandelingen brak echter de grote
stadhuisbrand uit, waardoor aan de plan
nen geen uitvoering kon worden gegeven.
De panden van De Faam grensden aan
het stadhuis, maar zij bleven toch ge
spaard. Prins Hendrik bezocht enkele
dagen na dc brand bjj een temperatuur
van 20 graden vorst de smeulende resten
en ook Koningin Wilhelmina heeft van
meente: 10 i
Prins Bemhard naar
Korea-vrijwilligers
Onvoorziene omstandigheden voorbe
houden zal het troepenschip „Generaal
Rae" in de nacht van Zondag op
xdag met uit Korea terugkerende
Franse, Belgische, Luxemburgse en Ne-
derlandse vrijwilligers te Rotterdam
aankomen. De debarkatie zal Maandag
morgen om tien uur zijn.
Prins Bernhard hoopt, in zijn functie
van inspecteur-generaal van de Kon.
Landmacht, bij de debarkatie aanwezig
te kunnen zijn, evenals minister Staf e a.
GEZON DE SLAAP:)
pullman
cVYlutraó&zn.
af De Faam toen de ruïnes van het stad
huis in ogenschouw genomen. De heren
Schlatmann kunnen over deze brand uren
vertellen. Onvergetelijk zijn vele ogen
blikken, temeer omdat zU een heel archief
over deze brand hebben. Na langdurige
besprekingen werden de panden van De
Faam door de gemeente onteigend voor
de bouw van het nienwe stadhuis.
Toen trok De Faam eindelijk in één
groot gebouw: Hoogstraat 1 en 2, dat
geheel verbouwd werd. En men is nog
