KAASTENTOONSTELLÏNG belangrijk
onderdeel van de Vebo
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
DONDERDAG 20 SEPTEMBER I9J
KATWIJK
Schaakclub „Katwijk"
De schaakclub „Katwijk" hield in Ca sa
Cara haar jaarvergadering. De
zitter, de heer G. C. van 't Hof, sprak
een kort openingswoord. Bij de bestuurs
verkiezing werden de heren Th. Admi
raal en W. Houwaard herkozen. De be
haalde prijzen werden uitgereikt. De
heer A. P. Poot ontving de beker, ter
wijl de heer J. H. Edeling de tweede
prijs uit de eerste groep ontving. Voor
de tweede groep waren de twee eerste
prijzen voor de heren P. Rous ei
Vermeer. De tientallen, die in het ko
mende seizoen zullen spelen, werden
mengesteld. Er zal nu eerst een kleine
afvalwedstrijd worden gespeeld, terwijl
daarna weer zal worden begonnen met
het Casa Cara-tournooi.
KATWIJK AAN DEN RIJN
E.H.B.O.-diploma
Onder veel belangstelling had een di
ploma-uitreiking plaats door de afd. Kat
wijk van de R.K. vereniging voor EHBO.
Dokter H. M. Hueting reikte het papier
tje aan 29 geslaagden uit
KATWIJK AAN ZEE
Hoog en laag water
Vrijdag 21 September: hoog water
6 40 en 1858; laag water 2.30 en 14-39-
lande". Naar wy vernemen, bestond daar
toen veel belangstelling voor. Ook thans
wordt men in de gelegenheid gesteld een
dergelijke knipcursus te volgen. Zjj, die
hieraan willen 'deelnemen, kunnen zich
morgen vervoegen aan de zaal De Vries.
Collectedag
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat er a.s. Zaterdag een collecte plaat:
vindt voor de tbc-bestryding. De op
brengst van deze collecte zal ten goede
komen aan „Draagt elkanders lasten'"
„Zonnegloren" en „Sonnevanck".
Protestantendag" van Hervormde en
Gerei, jeugd te Valkenburg
Bijzonder begin van het winterwerk
(Van onze correspondent)
Het is niet altijd gemakkelijk ook aan het jeugdwerk die vormen te geven, waar
door het een zekere aantrekkelijkheid krijgt voor jonge mensen. Zonder dat op
enigerlei wijze het grote doel uit het oog verloren wordt, kunnen de methoden van
arbeiden toch wel wijzigen. Men tracht de jongeren in aanraking te brengen met
het Evangelie van Jezus Christus en iedere jeugdbond heeft daarvoor zijn ge-
elgende werkwijzen. Ook plaatselijk kan alles zeer verschillend van opzet zijn. De
grote vraag is echter: „Hoe krygen we de jongeren bij elkaar?"
Ook ds Nijhuis, Geref. predikant, had
al enige tijd over deze vraag nagedacht
en zocht naar een manier om de Protes
tantse jongeren in een samenkomst bij
elkaar te brengen ter opening van het
winterseizoen. Hy nam daarvoor contact
op met zijn Herv. collega, ds Baas en
nadat veler medewerking verkregen was,
kon men overgaan tot uitwerking van de
plannen. Zou het lukken?
Gisteravond om half zes kwamen ruim
80 jongeren bijeen in de Geref. kerk.
Eerst was het de bedoeling, dat mi
het voetbalveld enige wedstrijden
spelen, maar het minder aanlokkelijke
weer verhinderde dit. Daarom was het
programma enigszins gewijzigd. Men be
gon onder leiding van de heer Anth. v
d. Berg een opdrachtenspel uit te voeren
dat wel buitengewoon in de smaak viel
en waardoor de goede stemming er al
dadelijk in zat. Groep voor groep zwoeg
de om een zo groot mogelijk aantal pun
ten te verwerven. Het geheel bestond
uit een 50-tal vragen. Bij de telling bleek
ten slotte, dat Utrecht met 47 punten de
wedstrijd gewonnen had.
Om zeven uur zaten allen aan gedekte
tafels en kon men genieten van de met
veel zorg klaar gemaakte spijzen. Een
hartelijk applaus klonk op voor ds Nij
huis, die immers de „geestelijke vader"
van deze avond was. Wat is er genoten
en wat heerste er een fijne stemming!
Het slot van de avond werd gevormd
door een bijeenkomst met de ouderen,
waarin ds De Vey Mestdagh een causerie
hield over de schrijver van het eerste
Evangelie.
Ds Nijhuis vertelde eerst, hoe hij op
het idee gekomen was om juist ds De
Vey Mestdagh voor deze avond te vragen.
Zü kenden elkaar van het werk onder de
militairen. Op zekere dag ontmoetten zi
elkaar in Garoet en toen dacht ds Njj
huis: „Wat moet deze „oude" man te
midden van de soldaten?" Deze vraag is
niet lang onbeantwoord gebleven, want
wat liepen de soldaten weg met deze
dominee!
In zijn inleiding vertelde ds De Vey
Mestdagh waarom hij de uitnodiging
naar Valkenburg te komen, zo graag
had aangenomen. Hij herinnerde zich de
viering van het Kerstfeest op de „Hertog
Hendrik" in 1929 en de „Protestanten-
dagen" in Indonesië. Ook daar een ge
meenschappelijke maaltijd, die stemming
bracht en waardoor men in de goede
sfeer kwam. Zo is het vanavond ook
hier. Wat is het heerlijk op deze wijze
het winterwerk te beginnen. Verder
vond spr. in zijn beschrijving
leven van Mattheus tal van aanknopings
punten voor de hedendaagse jeugd. Op
een bijzondere wijze wist hij jongeren
ouderen door zijn betoog te boeien
allen stemden dan ook van harte in r.._.
het dankwoord, dat ds Nijhuis richtte tot
"de spreker.
Na samenzang van Psalm 8
-dankgebed door ds Baas werd d.
komst gesloten. Velen hebben meege
werkt aan het welslagen van deze avond
en een woord van hartelijke dank voor
die allen is hier zeker op zijn plaats.
Huishoudelijke voorlichting
Het vorige jaar werd door een groep
dames een cursus gevolgd, die uitge
schreven was door de „Stichting voor
Huishoudelijke Voorlichting ten Platte-
VOORHOUT
Opening festiviteiten
Gisteravond zijn de volksfeesten ge
opend met een fakkeloptocht. Er bestond
maar weinig animo voor. Het was guur.
De muziekvereniging ontbrak echter
op het appèl en zorgde er voor, dat de
bevolking het goed kwam te weten: de
feesten beginnen. Van Piet Gijzenbrug
en via de Jac. van Beierenweg kwam de
stoet naar de kom van het dorp,
ook een rondgang werd gemaakt.
In het begin van de avond ware
vermakelijkheden op het terrein aa
Churchilllaan in volle gang. Een regen
bui gooide helaas roet in het eten. Grote
belangstelling was er voor de n
etalages.
OEGSTGEEST
Benoemingen by het M.O.
Tot tijdelijk lerares in de wiskunde
aan het Coornhertlyceum te Haarlem is
benoemd mevrouw M. J. Rad-stake-Daan-
sen, tot tijdelijk leraar in de wiskunde
de heer H. Radstake, beiden alhier.
jl
Sfeer in 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" er inl
De Hervormde en Gereformeerde jeugd van Valkenburg opende gisteren
gemeenschappelijk het winterwerk. Er was ook een maaltijd; waar kan de
gemeenschap meer voelbaar zijn dan juist bij het samen eten en het samen
genoegen hebben? Rechts op de foto enige „prominenten".
Foto N. van der Horst.
Nieuws uit Alphen aan den Rijn
Chr. metaalbewerkers
vierden feest
In het geheel bezette Nutsgebouw,
dat door het aanbrengen van bloemen
een heel prettige aanblik bood, herdacht
de afdeling Alphen aan den Rijn van
de Chr. Metaalbewerkersbond haar
35-jarig bestaan.
De voorzitter, de heer H. Hart, opende,
ij zei, dat op deze avond een dubbel
jubileum zou gevierd worden, nl. ook
het 50-jarig bestaan van de bond.
Spr. schetste de sociale misstanden die
i, toen 50 jaar geleden 120 eenvc
dige mensen in Amsterdam de C.M.B
hebben opgericht. Met dankbaarheid
werd hun pioniersarbeid o.l.v. manner
als Slotemaker de Bruine en Talma her
dacht. 15 Jaar later waren er ook ir
Alphen mannen, die het als een plicht
gevoeld hebben, door middel van de Chr.
vakbeweging iets te gaan betekenen
hun medemensen. Een der oprichters, de
heer C. Rietkerk, was met zijn echtge
note nog in de zaal aanwezig. Zijn
openingswoord besloot spr. met het lezen
Psalm 77. Verscheidene personen
werdén hierna met name welkom ge-
Als spreker trad op de heer C. Jaarsma,
districtsbestuurder. Spr. begon met te
zeggen, dat er in deze dagen veel ge
sproken wordt over een jeugdprobleem
Spr. zag dat zo nog niet in en
op. dat de jeugd in de loop der
altijd het voorwerp van bijzondere be
langstelling is geweest, omdat zij de
draagster is van de nieuwe toekomst.
Maar dan moet zij ook de geschiedeni:
kennen. Spr. hield vooral de jonge men
sen voor, aan de hand van verschillende
arbeidswetten, wat mede door de C.M.B
50 jaren is tot stand gebracht. En al
moeten we nu versoberen, de toestanden
blijven nog prachtig, met een halve
terug vergeleken.
Van de jeugd wordt verwacht, dat zij
de vaandels overneemt. Breek met de
geest van: „Hebben is hebben: krijgen
is de kunst", en toon door studie dat
taak in P.B.O. en ondernemings
raden straks onder de knie wilt hebben.
Wij herinneren aan de roeping, zoals de
C.N.V.-voorzltter die onlangs zo fijn ver
tolkte: Jezus zegt, dat Hij hier van on
verwacht, dat wij zullen zijn als kaars-
brandend in de nacht. Met een groot
applaus werd deze toespraak beantwoord
De heren C. v. d. Burg, secretaris
Een rij van sprekers
Mr J. J. H. v. d. Brug nam afscheid als
kantonrechter te Alphen aan den Rijn
Na een driejarige ambtsperiode in onze gemeente werd gistermiddag in een buiten
gewone zitting van het kantongerecht afscheid genomen van mr J. J. H. v. d.
Brug, die onlangs tot kantonrechter te Rotterdam werd benoemd. Even werden
de aanwezigen in de sfeer van een rechtszitting gebracht, waarin mr v. d. Brug
het vonnis over zich liet uitspreken om zich dit afscheid te laten welgevallen.
r voortreffelijke
»n bood ook een
Mr v. d. Brug verklaarde met veel
genoegen te Alphen te hebben gewerkt
In de civiele, straf en pachtkamerzit-
tingen. Er waren weinig moeilijkheden.
De pachtkamerzittingen zijn voor hem
zelfs zeer instructief geweest. Spr. me
moreerde de prettige samenwerking met
de heren C. H. Bannier en A. J. Meijer,
evenals met de notarissen. Na zich ook
tot de advocaten en deurwaarder Geerts-
ma in sympathieke woorden te hébben
geuit en een pluim op de petten van de
politie te hebben gestoken, richtte spr.
zich tot zjjn naaste medewerker, de grif
fier Couvee, alsmede tot de dames Ver
kerk, employé ter griffie, en Spanne
maker, de concierge.
De heer Bannier voerde het woord
namens de plaatsvervangende kanton
rechters Hü bood mr v. d. Brug twee
boeken aan Mej. Verkerk overhandigde
het O.M., roemde het zei
werk van mr v. d. Brug
boek aan.
Mr C. M. Loef sprak namens de balie
met grote waardering over de wjjze,
waarop mr v. d. Brug de zittingen heeft
geleld en de zaken heeft behandeld,
waarbjj hij de menselijke elementen
nimmer uit het oog verloor en steeds
een gewillig oor had voor bijzondere
noden van anderen. Notaris S. Smeenk
uit Boskoop vertolkte de waardering van
de notarissen, de heren C. A. van Dam
en A. P. Uittewaal spraken namens de
pachtkamer, de heer Sj. Geertsema 'na
mens de deurwaarders, de heer Groot-j
hujjse, Inspecteur van politie, mede na-
mens B. en W. Namens de Ned. vereni
ging van rechtskundige adviseurs voerde
de heer Th. J. v. d. Heijden uit Leiden
C.M.B., J. v. d. Velden, bestuurslid afde
ling Leiden, Uithol van de plaatselijke
R.K. metaalbewerkers en ,W. Geerlof,
voorzitter Chr. Besturenbond, boden ge-
lukwencen
„Sempre Avanti" uit Leiden zorgde
met muziek en toneel voor de ontspan
ning. We geloven, dat deze mensen voni
het eerst in Alphen op de planken waren
Hun optreden is zeer gewaardeerd en
ook al door de tractaties, was de stem
ming opperbest. De feestcommissie, o.l.v
de heer O. Reijneken verdient veel lof
Mr Kesper besprak spoed
eisende plannen
De Commissaris van de Koningin In
onze provincie, mr L. A. Kesper, heeft
wederom een bezoek gebracht aan
Alphen aan den Rijn. Hij was ditmaal
vergezeld van de griffier van de pro
vincie, mr F. A. Helmstrijd, en acht
leden van Ged. Staten.
's Morgens werden ten gemeentehuizc
besprekingen gevoerd over de spoed
eisende plannen, die de centrumgemeente
van de Rijnstreek op velerlei gebied
koestert. Daarna maakte het gezelschap
met auto's een tocht langs de Rijn in
Alphen. Er is o.m. aandacht geschonken
aan de aanleg van de provinciale wee
buiten de gemeente om, in verband
waarmee een nieuwe brug over de Rijn
by Gouwsluis urgent is. Uiteraard heeft
het gezelschap ook nog eens de situatie-
bekeken bij de Alphense brug. Na de
rondrit gebruikt men de lunch
vogelpark.
Van de regen in de drup
De bloembollenkweker L. v. L. uit Hil-
legom, die gistermorgen naar de goede
renmarkt in Alphen was getogen om zijr
koopwaar aan de man te brengen, hac
geen fortuinlijke dag. Toen er een plens
bui begon te vallen, kropen G. E. H. v
d. L. en H. J. U. in de cabine van de
auto van de heer v. L., die op de hoek
Zaalbergstrat-Dwarsstraat geparkeerd
stond. Van de L. kon de kriebeling
zijn handen niet weerstaan en al gauw
begon het opwindend geluid
draaiende motor zich te laten horen. De
beide avonturiers toerden door de
streken van Alphen. De eigenaar deed
ïtussen aangifte van vermissing.van
agen. De heer C. B., die het in rep
)er gebrachte politie-apparaat een hand
je ging helpen, vond de vermiste Dodge
op de Steekterweg. Hij dwong daar de
bestuurder te stoppen en het stuur in
vrêe te laten. De politie sloot v. d. L. in.
Twee uur lang had het dolle avontuur
geduurd. De heer L. v. L. zag de beste
zijn handel intussen voorbijgaan,
daar zijn goederen in de auto waren
meegenomen. V. d. L. is voor de politie
geen onbekende.
Wenen, stad zonder
kinderen
Wenen heeft het laagste geboortecijfer
in de gehele wereld en wel 0,8 procent.
Geen wonder dan ook, dat het sterfte
cijfer het getal der geboorten met hel
dubbele overtreft. Zo komt het dan ook,
dat de zo juist gepubliceerde statistieken
hebben moeten vaststellen, dat de gemid
delde gezinssterkte in Wenen 2,42 per-
bedraagt, zodat slechts één kind
wordt grootgebracht op elke twee ge-
Het proces der kinderloosheid neemt
in jaar tot jaar meer onrustbarende
>rmen aan. Terwijl in 1947 nog 23.550
geboorten in Wenen werden genoteerd,
het in 1949 nog 16.000 en in 1950
slechts 14 099.
Neemt men het verschil tussen natali-
it en mortaliteit over geheel Oosten
rijk, dan blijkt het platteland een aan
zienlijke nivelering uit te oefenen, in
Juni van dit jaar werden 8.541 geboorten
geregistreerd tegenover 6.863 sterlge-
vallen.
Ter vergelijking geven wij hier ge
boortecijfers van andere landen per 1000:
Nederland 22, België 17. West-Duitsland
Brug een bouquet bloemen, het woord. Tenslotte sprak mr
Mr J. H. F. Zandhuis, ambtenaar van Brug een dankwoord.
Experiment met het belichtings
apparaat
Uitslagen kaas
De uitslagen van de kaaskeuring zijn
als volgt:
Goudse kaas: 100 pt J. Rijlaarsdam te
Alphen aan den Ryn; 100 pt S. J. Vis
ser, Rijnsaterwoude; 5 inzenders met 98
pt: H. C. v. d. Geest, Warmond; C.
Kempenaar, Aarlanderveen; W. C. v. d.
Geest, Oud-Ade; Q. Onderwater, Zoeter-
woude; C. Illenaar te Hoogmade. Die
met 100 pt hadden een 10, die met
pt een 10—.
Leidse kaas: geen van de inzenders
wist een 10 te halen. Er waren twee, die
een 9!£ kregen, te weten: S. P. Penning?
te Noordwykerhout en C. van Schie te
Warmond.
De opening
Witte keurmeesters, sommigen met donkere bril, hebben vanmorgen in het aan
sfeer zo rijke Waaggebouw het Vebo-kaasgebeuren geopend met een keuring.
Kaasje na kaasje werd zorgvuldig en uitvoerig bekeken en de meesters in dit vak
lieten zich door niets en niemand afleiden. Kaasje, schreven we. We zien al een
corrigerende blik van een Rynstreekse boerin op ons gericht. Die is volkomen op
zyn plaats, want er zyn veel kazen by, die een diameter van tegen de 50 cm hebben.
De keuring heeft heel wat tijd
slag genomen. Ze begon om 8
omstreeks 12 uur kon men zeggen: het
werk js gedaan. De kaas wordt dan ook
aan een zeer streng onderzoek onderwor
pen. Als leek vind je deze producten van
de Hollandse boerderij al gauw prachtig,
maar als je dan hoort aan welke
zo'n kaas al niet moet voldoen, dan pak
je met jouw oordeel wel gauw ii
Toch hebben ook de keurmeesters
groot respect voor de boerinnen, die deze
expositie tot een bijzondere hebben ge
maakt. „Er zijn zeer goede dingen bij, al
moet gezegd, dat men hier en daar ge
makkelijk verbeteringen kan aanbren
gen". Men kon ook verscheidene kaas
autoriteiten uit Friesland begroeten, het
land, waar de kazen niet uit de boerderij
maar uit de fabriek rollen. Ook zij
wilden het zeggen, dat de Hollandse
boerderij op dit gebied tot grote dingen
in staat is. Naast de kwaliteit mag ook
wel eens worden gelet op het persoon
lijke element in deze kazen. Ze zijn alle
verschillend, omdat hun makers verschil
lend zijn. Ze hebben alle hun eigen
charme en hun eigen fouten, hun eigen
kwalitatieve hoogte.
Aantrekkelijk
Men is er in geslaagd de expositie
trekkelijk in te richten. Aohterin het
Waaggebouw is een grote tribune ge
construeerd, waarop de kazen liggen uit
gestald. Voor de kijkers is er de moge
lijkheid via een trapje op de tribune te
lopen, zodat men de kazen nauwkeurig
kan bekijken. Het geheel is luisterrijk
gemaakt door een schat van bloemen van
allerlei soort. De demonstraties met de
kaasmachines zullen het bezoek onge
twijfeld stimuleren. De kaastentoonstel
ling zal des avonds hel verlicht zijn.
Wij hebben verder nog een bezoek ge
bracht aan een donkere kamer. Wist u.
dat de kaas ook al röntgenologisch wordt
onderzocht? Het beeld, dat wy
gen zagen, toonde duidelijk de scheuren
gaten in het product. Deze methode
maakt het mogelijk, een kaas zonder
haar door te snijden te onderzoeken. Men
heeft hier nog te maken met een experi
ment. De doorlichting is een schuchtere
poging om een objectieve beoordeling te
verkrijgen. De resultaten van het onder
zoek van de keurmeesters worden
die van het belichtingsonderzoek
Vanmiddag om 12 uur vond in het
Schuttershof de officiële opening van de
Vebo-tentoonstelling plaats. Namens de
minister van Landbouw was aanwezig de
secretaris-generaal van dit departement,
mr J. Th. Bonnerman. Ook gaven tal van
burgemeesters, leden van gemeenteraden
en besturen van boerenleenbanken van
hun belangstelling blijk.
Het gemeentebestuur van Lelden was
vertegenwoordigd door de burgemeester,
jhr. mr F. van Kinschot en de wethouders
J. C. v. Schaik
commissaris vai
provincie zond
De voorzitter
J. W. Bonda, w
op. dat de Vebo
n A. J. Jongeleen. De
de Koningin in deze
in telegram,
an de Vebo, de heer
s er in een toespraak
belangrijke taak
heeft t.a.v. de vergroting van de agra-
rische productie en export. Hij dankte de
gemeentebesturen en boerenleenbanken,
die op verzoek van het Vebo-bestuur hun
financiële bijdrage reeds gunstig hebben
herzien.
De burgemeester, die de opening ver
richtte, wees op de betekenis van de
Vebo voor een betere verstandhouding
tussen boer en burger en op de grote
vlucht van het Leidse marktwezen. Voor
al de schapenmarkt staat hier in hoog
aanzien.
Namens het departement verklaarde
mr Bonnerman, dat de Nederlandse boer
tot grote prestaties in staat is. Er zijn
echter nog tal van mogelijkheden
is zeer verheugend, dat de boer zich hier
van bewust is. Na de opening maakte de
genodigden een rondwandeling over de
tentoonstelling.
FAILLISSEMENTEN
(Opgegeven door Van der Graaf Co.)
UITGESPROKEN:
A J Neuteboom, h/o Neuteboom's Stoom-,
Sleep- en Passagiersbotendiensten, Lelden.
Cur. mr H R Goudsmit: L Schrler, h/o Schil
dersbedrijf „De Residentie", Sonoystraat 91
Den Haag. Cur. mr W H B Overbosch; A I
Klijnhout, kantoorbed., Fisherstraat 405. Dei
Haag. Cur. mr H J Sicman; J A Groenendijk.
Doorwerthstraat 36. Den Haag. Cur. mr J
Bunschoten: A G Quartel, Valkenboschkade
563, Den Haag. Cur. mr D W J Klevits; W
v d Sande, h/o International Agency „INAG",
Van Boetzelaerlaan 139, Den Haag. Cur. jhr
mr A M C Sandberg; N M Keijzer, Parallel
weg 109. Hillegom. Cur. mr F H van den
Brink, Leiden; J H Meeuwis, houder van
logement. Oude Delft 162a. Delft. Cur. mr M
G J Bevers.
a macht wordt gewerkt, om de Vebo-dieren een fris en prettig
i te geven. Speciale hulpploegen zijn hiervoor gerequireerd.
N. van der Horst.
U kent meer Latijn dan u zelf weet
n
Van pes (voet) is ons woord autoped
afkomstig. Hoe weinig dit tot de
doorgedrongen, bleek me nog deze
week, toen een blad over autopetten
schreef. Ik dacht dat chauffeurspetten
en bedoeld, maar uit de tekst bleek
dat het de bedoeling was een meer
voud te geven van autoped. Ik ge
bruikte daar het woord tekst. Ook dit i:
Latijn, want het werkwoord texo be
tekent weven. Een tekst is dus niets
anders dan een woordenweefseltje. Van
texo, u hebt het al begrepen, kregen
ook het woord textiel, maar dat ook
subtiel er van afgeleid is, ligt niet zo
de hand. Het betekent letterlijk:
geweven. Zo is dus een subtiel
onderscheid een zeer klein of fijn
schil. Zelfs het woord toilet kleding)
hoort hier thuis. Het is het verklein
woord van toile (Lat. tela), dat weefsel
beduidt. Een toilet is dus een weefseltje.
Wie aan de juistheid van de vertaling
mocht twijfelen, moet op
eens naar het Scheveningsche strand
gaan, dan komt hij volkomen overtuigd
van de nauwkeurigheid der vertaling
terug.
Wanneer ik nog even naar pes terug
keer, kan ik vermelden, dat ons woord
pion (en ook pionier) met dit woord
samenhangen. De pion was oorspronke
lijk de soldaat te voet. in tegenstelling
met de ridder die te paard streed.
Van petere (zoeken) hebben we petitie,
appetijtelijk, competent, repetitie,
laatste woord betekent dus opnieuw
zoeken of verlangen. Mijn schoolerva
ring zegt me echter, dat de meeste leer
lingen het met deze afleiding niet eens
zijn.
Het woord plaudere (in de .handen
klappen) gaf, zoals voor de hand ligt,
ons woord applaus,
explosie en zelfs wat niet zo licht
te bevroeden: plausibel (aannemelijk).
Het betekent eigenlijk: wat waard Is toe
gejuicht te worden.
Ponere (plaatsen) was een zeer vrucht
bare stam. We hebben er van gemaakt:
post, compositie, deponeren, dépót, dispo
sitie, imponeren, oppositie, positief, sup
positie en vele andere.
Primus (eerst) leverde: primaat (kerk
vorst), prima, primeur, primitief, prin
cipe, maar ook prins (eerste des volks).
Ripa (oever) gaf het aanzijn aan arri-
eren (letterlijk: aan de oever komen).
Rota (wiel) deed het woord ontstaan,
it we nog vinden in rotatie-pers, maar
ook controleur, dat Hooft dan ook
prompt met tegenrolhouder vertaalde.
Men denke hierbij aan het feit, dat
boeken in de oude tijd de vorm van
rollen hadden, wat nog blijkt uit de
Joodse wetsrollen. Een tegenrolhouder
dus degene, die uit z ij n boek kon
nagaan of een ander in orde was.
Sal (zout) deed, wellicht tot uw ver
wondering, het woord salaris ontstaan.
oorspronkelijk geld voor zout (een
belangrijk deel der voeding) betekende.
Als wij tegenwoordig zeggen dat iemand
het zout in de pap niet verdient, geven
daarmee te kennen, dat hij helemaal
geen salaris krijgt of althans verdient.
Van dit woord is ook gemaakt salpeter
(lett. steenzout), omdat het o.a. door
enen wordt uitgezweet.
Ook salmiaK is aan deze stam te dan-
16, Zuid-Amerika 3650. Israel 35, Zwe-ken. Het heette oorspronkelijk
den 16, Engeland 16, Frankrijk 20, Ca- J ammóniacum (zout uit de Ammons-
nada 27, Italië 19, fsjecho&lowakije 22. oase).
Zo zou ik nog lang kunnen doorgaan.
Maar het bovenstaande zal wel een vol
doend bewijs zijn voor mijn bewering,
dat de Nederlandse taal en de daarin
veel voorkomende vreemde woorden
voor een zeer groot deel uit de Latijnse
woordenschat zijn voortgekomen.
Ik zal nu nog een aantal woorden en
uitdrukkingen behandelen, die niet
zozeer afgeleid als wel in hun oorspron
kelijke vorm worden gebezigd en dus
nog zuiver Latijn zijn. Ook hiervan wor
den er vele gebezigd door mensen, die
geheel onkundig van de oorsprong zijn.
Laten we eerst het woord ergo nemen,
dat is eenvoudig: dus. Zo gebruike
ook vaak: et cetera, ofschoon ik
dikwijls eksetera heb horen uitspreken.
Dit is letterlijk: en het overige. Dan
hebben vele boekenliefhebbers ei
paalde tekening, die ze in hun eigendom
plakken om daarmee te bereiken dat de
lener niet vergeet ze aan de eigenaar
terug te geven. Dit noemt mi
ex-libris, d.w.z.: uit de boeken
iemand). Wanneer een geschrift of teke
ning zo nauwkeurig mogelijk is nage
bootst, heet dit een facsimile. Dat zijn
eigenlijk twee woorden: fac simile,
taald: maak gelijk.
Iemand geeft zijn fiat (ik bedoel geen
auto!) en bedoelt daarmee dat hij aan
iets zijn goedkeuring schenkt. Dit klopt,
want het woord betekent: „het ge
schiede". Gratis is geheel Nederlands ge
worden, maar de oorspronkelijke beteke
nis komt niet duidelijk meer uit Dat het
in verband staat met de uitdrukking:
Koningin bij de gratie Gods, ziet niet
iedereen. Het woord gratis betekent
namelijk: als gunst. Bij de gratie Gods
beduidt dan ook: door de gunst of de
genade van God.
Noemt men iemand een man In bonis,
dan betekent dit letterlijk: in het bezit
van goederen (vermogen). Dat ons woord
bon: goed voor dit of dat, daarmee in
verband staat, behoeft geen betoog.
Dan hebben we de uitdrukkingen in
duplo, in triplo enz. waarmee we, sedert
het ambtenarental niet onaanzienlijk is
gestegen, wel zeer vertrouwd zijn ge
worden. Het Nederlands hiervoor
kunnen luiden in dubbel of in drievoud.
Loco van het woord dat plaats betekent,
is nu geworden plaatsvervangend, dus
in de plaats van.
Op boekengebied gebruiken
uitdrukking in plano, in folio, in quarto,
octavo enz. om daarmee de grootte
i het blad aan te geven. In plano be
tekent in gehele ongevouwen vellen. In
folio in het formaat, waarbij het vel
eenmaal wordt gevouwen. Dit is dus een
foliant of zeer groot boek. Vandaar dat
nog figuurlijk van iemand zeggen,
dat hij een gek in folio is, d.w.z. een zeer
grote gek. In quarto betekent in het
formaat van 4 bladen per vel. In octavo
(in achten) is daarvan weer de helft.
ira heeft twee betekenissen: 1.
in de natuurlijke of oorspronkelijke toe
stand, naakt; 2. In voortbrengselen der
.v. een betaling niet in geld,
natura. Het zal nu ook wel
duidelijk zijn, waarom men de Amster
damse dierentuin: Natura artis magistra
ir is de meesteres der kunsten)
ra, maar artis noemt. Het is
Ie gewoonte iets af te korten
erste deel Maar stel u voor dat
zou zeggen: ..Ik heb g:
OUDE WETERING
Damnleuws
Maandagavond speelde Kijk U t II haar
eerste competitiewedstrijd tegen W.DC.
III. Bij de stand 9—9 wist A van Tol door
een fraaie slagzet zijn club de overwin
ning te bezorgen. De uitslag was 11—9.
Gedetailleerde uitslagen: S Kinkel
'Kijk Uit)—G J Weekhout (WDC) 0—2;
A van TolD Timmermans 20; H Gort
zak—W Pool 2—0; P v d Luit—A Schutte
02; W BakkerW Stephaan 20: D
Langhout—H van Zanten 0—2; W Wes-
selius—G J Barnhoorn 2—0; J v d Krogt
J A Turk 1—1; G Raaphorst—T Fre-
riks 2—0; K Piet—C Werkman 0—2.
RIJNSBURG
Gistermiddag werd het jeugdhuis (oud
pastorie aan het Rapenburg) voor belan.
stellenden ter bezichtiging opengestè?
Velen maakten van deze gelegenheid ee
dankbaar gebruik. De opmerking „E.
doet warm aan" was niet van de lucht l
zes zalen gemaakt. Het geheel ade;
huiselijke sfeer. De zalen aan de ac
terzijde zijn in gebruik door de Chr. kip.
terschool; hier is ruimte voor 45 kinderp
Avonds kan men ze echter gebruld
or vergaderingen. Verwarming en va
lichting kunnen ook met beter zyn.
De inzameling van gelden ter bestal
ding van de kosten der verbouww
bracht f 3494 op, terwijl men nog enkt
toezeggingen heeft binnen gekregen.
(Adverte ntii
KAPTEIN
Rijnsburg
Verkoop A
Gehele Manchester Mouwvesten,
ribje. Beter kwaliteit bestaat niet. Vjj
34.65 voor 26.65. Alle maten.
KLEINE VOORRAAD
(AdvertenüA
EEN OUDERWETS RECEPT
houden wy nog steeds
dat van de echte
AMANDEL SPECULAAi
bereid uit amandelen en z«q
speciale kruiden.
80 cf per 250 gran
Banketbakkerij
R. v. Vreedendas
Na hard werken is het
goed feesten
Onze gemeente is twee dagen in f<
stemming. Gisteren en va
Oranjefeest en de pret is nog niet
helemaal afgelopen. Dit Oranjefeest
dan tevens een opgewekt slot
.pakkerij". De laatste maanden
verk verzet. Tienduizenden kisten
bloembollen werden voor verzendii
het buitenland gereed gemaal
is is de grootste drukte bij 0e
bollenfirma's geluwd, zodat vrywt
edereen aan het feest kon deelnemi
Jammer was het, dat de zon verstek li
Ondanks het sombere weer heerste
gisteren op het feestterrein een vrolijl
stemming en de belangstelling bij
traditionele volksspelen was. zoals
jaren, groot. Om twee uur startten d<
bromfietsers voor een puzzle-rit
streeks vier uur arriveerden zij
het terrein. De eerste prijs werd behaali
door J. Colijn Czn, tweede werd T
Vliet en nummer drie G Westeneng.
De uitslagen van de volksspelen zyn
Ruiter te paard voor jongens
tot 18 jaar: 1 J v d Ploeg: 2 G v d Zwart
3 K Hooeendnrn Koe1'hennen voor mei
'an 1416 jaar: E Kuvlenburg; 2
Huits; 3 A Duivenvoorde. Idem voor joi
1 C Smit: 2 J Hoogeveen; 3 P Boe
Hardlopen met hindernis;
1 van 18 jaar en ouder: 1 A
2 J Natzijl; 3 J de Vries. Fietsen met hin
dernissen voor meisjes van 16 jaar
ouder: 1 A van Goeverden; 2 J van Stijn;
3 W Verbeek. Kri,:wagenrace
an 14 tot 16 iaar: 1 W Vis; 2 J Mol-
k.nboer; 3 I v d Ploeg Tobbetjesteken
dames van 18 jaar en ouder: 1 A
Bakker: 2 J Moolenaar: 3 R Sch'nk
Touwtrekken voor jongens van 16—11
iaar (ploegen van vier naar e
1 groep v d Hoorn: 2 groep Van Nobe-
n Stoelendans voor meisjes van 1620
I J Huuts: 2 L v d Berg; 3 T Meeu-
Afscheid en wel
Morgenavond vindt in
Verenigingsgebouw hei afscheid plaati
van de heer G Wiepkem
band met zijn pensionnering, op 1 Sep
tember het onderwijs heeft verlaten
afgetreden als hoofd van de De Vis-
serschool afd. l.o. Tevens zal de heet
in Maldegem. die in de vacature
de heer Wiepkema werd benoemd,
welkomd worden.
Den Haag.
Dit zou
Dr F. C. Dominic us.
Gezellige bazar aan de Rijndük
in Voorschoten
Een jongen had de toespraak niet goed gevolgd
„Laat niemand nu aan deze bazar deel'
nemen met de gedachte in het hart. dat
er zo en zoveel kans is op een
Denk allemaal alleen aan offeren. Dan
zal deze bazar ongetwijfeld slagen er
dan zullen wy ons doel dichter bena
deren".
Zo opende de heer A. Leinse gister
avond in de noodkerk van de Voorscho-
tense Hervormde Gemeente aan de Rijn
dijk de bazar, die ten doel heeft de kas
sen van de jeugdverenigingen te ver
sterken en de mogelijkheid van restaura
tie der wagenschuur, waarin m»n nu
kerkt, te vergroten. Voorscho'ens jeugd
hoorde hem aan.
En toen de heer Leinse een enkel
woord uit de Bijbel had gelezen,
iedereen zich direct op de sjoelbak, de
spoortrein, het werpspel, de buksen en
niet te vergeten de grabbelton werpen.
Maar hoho, zover was het nog niet.
Eerst bedankte de kerkvoogd B
Mechelse de heer Leinse voor het ope
ningswoord, de kerkvoogdij voor dc
medewerking, de heer B. Brinks voor d«
belangeloos ter beschikking gestelde tent
en de meisjes van de meisjesvereniging
voor het verkopen van de loten.
Daarna was het dus aanpakken. De
pluimpjes snorden uit de bukslopen,
onder en boven de rozen en opzij er van.
Alleen niet er in. Een enkele goeie schut
ter schoot de hele kaart voorbij. De
sjoelstenen zaten als ijsschotsen zo vast
voor de poorten en de kurken wezen
alles aan behalve het nummer, waarop
ïn prijs was gesteld.
„Dat doe ik niet", zei een sluwe kleine
>ngen, „die kurken kun je niet vertrou-
en en in de grabbelton heb ik altijd
at". Dat was misschien wel zo, maar hij
had dan zeker de toespraak van de heer
Leinse niet gehoord. Maar och, hij was
nog jong en hij leert het nog wel Boven
dien. wie zou er niet meegedaan hebben
1 winnen? Zo is de mens. Er is nog
te winnen. Zelfs een fiets. Een hele
Maar er waren al heel wat loten
verkocht.
De liefhebbers wordt dus aangeraden
haast te maken.
Filmavond E.H.B.O.
G'steren gaf de afdeling Voorschoten
in de Ned. Ver. EHBO. een filmavond
)or haar leden, terwijl tevens de diplo-
a's werden uitgereikt aan de nieuwe
leden, de dames: R. Grüter, E Kauff-
mann, J. Saris, J Jorre de Sant Jorre,
G. Mechelse. N. Bakkenes. M. T. Muller
ei N. Berkhuizen en de heren R de
Ruyter, F. J. v. d. Broeke J. Dekker
J W. van Drunen.
Dokter M. v d. Stoel opende met et
kort overzicht van de oprichting, onge
veer 25 jaren terug, tot heden. Van de
grote toeloop voor en gedurende de c
■msiaren was niet veel meer te bespeu
ren Spr. wekte allen op hierin verande-
n«r te brengen Ook de organisatie be
hoeft enige wijziging. Het aantal c
vallen neemt dagelijks toe en daarom
zijn er E H.B.O -ers nodig. De tegenwooi
'iige melding via de rijkspolit'e doet aa
J E.HB.O. ook geen goed. Er wordt t
weinig een beroen gedaan op de E.H.B C
Burgemeester C. J. v. d. Hoeven vol
deed met genoegen aan het verzoek c
de behaalde diploma's uit te reiken i
!oot 7'eh aan by de woorden van dokter
v. d. Stoel. Hij zou gaarne pogingen
mi in plaats van de splitsing tot coör
dinatie te komen, temeer daar binnenkort
in verband met de burgerverdediging
eei. beroep op de E H B O. zal worden ge
daan. Ieder verschil kan vervallen,
neer het gaat om naastenliefde te be«
trachten Nadat spr. hulde had gebracht
aan de docenten dokter Kuvoers en
ter Olthuis ging spr. tot de uitreiking
Hierna huldigde dokter v. d Stoel de
ploeg, die zo schitterend gewerkt heeft
bij de wedstrijd van j.l. Zaterdag te Dor
drecht, terwijl de heer W. Ch Derks e
kort verslag van deze wedstrijd uitbracht.
Namens de cursisten sprak de heer
F. J. v. d. Broek een woord van dank
:ot de docenten. Hij bood een kleine her-
nnering aan. Na dit off:ciële gedeelte
werden enkele films vertoond, o.a. over
"et eiland Walcheren, de haringvangst
p de Noordzee en de bestrijding met
i DT.
Viermaal 25 jaar gehuwd
Twee broers en twee zusters Eigeman
traden op 22 September 1926 te Voor
schoten in het huwelijk. De vier echt
paren zijn thans allen nog in leven,
dat het a.s. Zaterdag een blijde dag
wordt. Eén echtpaar woont in Voor
schoten, de drie ander» in Den Haag.
Spreekuur van de burgemeester
Het spreekuur van de burgemeester
wordt deze week verplaatst van Vrijdag
Zaterdag.
