Huizen, kantoren, scholen, ziekenhuizen
gaan twaalfduizend mijlen overzee
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1951
Stroom van Engeland naar Australië
Revolutie op het woningfront?
NAZOMER 1945. De capitulatie der Duitse legers in Europa lag reeds
enige maanden in het verleden. Ook Japan had de wapens neerge
legd. De naar vrede snakkende mensheid herademde, zij het dan slechts
voor korte tijd. De oorlogsindustrie scheen haar taak volbracht te hebben.
Werkers, machines en fabrieken zagen uit naar andere objecten, die nuttig
zouden zijn voor de wederopbouw ener geteisterde wereld. Nazomer 1945.
In de Weston-super-Mare vliegtuigenfabriek in het Engelse graafschap
Somerset werd de laatste hand gelegd aan enige Beaufighters, de laatste
exemplaren van een grote oorlogsorder, opgedragen aan de Bristol Aero
plane Company. Maar nog vóór deze gestroomlijnde vechtmachines de
fabriek hadden verlaten, werden machines en arbeiders reeds overgescha
keld op andere producten. De eerste prefabricated huizen van aluminium
werden in de Weston-super-Mare fabriek gelijktijdig gemaakt met de
laatste Beaufighters.
voorbeeld, evenals andere tot het Britse
Gemenebest behorende gebieden. Hon
derden scholen, ziekenhuizen, postkan
toren. bibliotheekgebouwen, fabrieken
zelfs café's verlieten nadien de Wes-
Reeds vóór de oorlog geëindigd was.
had een commissie uit de vliegtuig
industrie zich beraden op de omscha
keling der hoogwaardige en efficiënt
georganiseerde en werkende vliegtuig
fabrieken op andere taken. Het resul
taat van dat overleg was: het Bristol-
se aluminium-huis. De eerste proever,
slaagden. Aluminium bleek zeer bruik
baar voor huizenbouw en de lichtheid
van het materiaal maakten de kosten
voor machinerieën kleiner, omdat een
gezonde arbeider nu kon torsen wat bij
zwaarder materiaal mechanisch zou moe
ten zijn verplaatst. Tussen Septem
ber 1946 en Mei 1948 leverde de Bristol
Aeroplane Company meer dan 11.000
huizen af, die door de Britse overheids
instanties waren besteld. Toen deed deze
maatschappij een gedurfde sprong: Zij
nam de bouw van prefabricated alu
minum gebouwen (scholen, ziekenhuizen,
kantoren enz.) ter hand. Deze gebouwen
ton-super-Mate fabrieken. Orders
verzoeken om inlichtingen uit alle delen
der wereld stapelden zich op. De laatste
maanden is de Weston-fabriek bezig met
de vervaardiging van niet minder dan
vijf hospitalen, die door de regering van
de Australische staat Nieuw-Zuid-Wales
zijn besteld. Trouwens, een rondgang
door de fabriek en vooral door de ex
peditie-afdeling leert de bezoeker, dat
hier inderdaad leveranties over de gehele
wereld worden gedaan.
Dat het bedrijf zo snel zo'n hoge vlucht
kon nemen aldus een der technische
leiders was mede te danken aan het
feit, dat men geen volmaakt geschoolde
arbeiders nodig heeft voor de „prefabri-
cation" van huizen en gebouwen van
In de werkplaats worden de elementen opgevuld
zijn bedoeld als blijvend en daarom van
hoge kwaliteit.
Het gebruikte systeem van „eenheids-
bouw" biedt grote variatiemogelijkheden
bij een goedkope aanmaak. Dit systeem
is door bouwkundigen zo uitgewerkt,
dat de eenheden bruikbaar zijn zowel
voor huizen als voor gebouwen van ver
schillende grootte, stijl of type. Met de
aluminium delen kan men ook bestaan
de gebouwen vergroten, terwijl uiteraard
ieder „Bristol-gebouw" steeds kan wor
den uitgebreid. Het is met deze huizen
en gebouwen als met de schakelmeube
len; tiaar believen kan men inkrimpen
of uitbreiden. Het beste kan men deze
Bristol-bouw vergelijken met een Me-
cano-doos, waaruit men ook molens, to
rens, huizen, bruggen en wat al niet kan
construeren.
Orders
Direct nadat de grootste aluminium-
bouwplannen bekend werden, bleek er
reeds veel belangstelling te bestaan. Of
ficiële Britse instanties plaatsten on
middellijk orders. Australië volgde dit
Koortsachtig werkt Australië aan de
uitbreiding van zijn bevolking. Tien
duizenden immigranten vestigen zich
ieder jaar in het Vijfde Werelddeel
Mensen moeten wonen, werken en
verzorgd worden. Vandaar, dat
Australië thans met een acuut en
moeilijk woningvraagstuk te kampen
heeft. Maar pre-fabricated huizen en
gebouwen van aluminium lijken de
oplossing van dat probleem mogelijk
te maken.
Nederlandse balpuntpen
met lange levensduur
De directeur van de vulpenfabnek Vin-
dius N.V. te Groningen, de heer J. de
Vries, heeft 'n balpuntpen geconstrueerd
die tienmaal zoveel inkt kan beval ten als
een andere en waarmede dus tienmaal zo
lang zou kunnen worden geschreven Er
is octrooi op aangevraagd, aldus meldt
het AD.
Hel défilé langs de dodencel
Behalve leden van de Stichting Oranje-
hotel kunnen ook niet-leden deelnemen
aan het défilé op 15 September a-s langs
de dodencel en langs het monument
voor de gevangenismuur. Kaarten moe
ten schriftelijk worden aangevraagd
vóór Vrijdag bij mej. M Th. C. van der
Ent, secretaresse der Stichting, Borneo-
straat 12b, Den Haag.
I.F.A.P.-commissie in Den
Haag bijeen
Een der delen wordt gemonteerd
aluminium. Dat de huizen en gebouwen
in de practijk voldoen, komt ook, om
dat de wanden gevuld worden met glas
wol, die isolerend werkt en te grote ge-
horigheid en te snelle afkoeling of ver
warming der vertrekken voorkomt,
Australië vooral legde van meet af
aan een bijzondere belangstelling voor
de Bristolse aluminium-bouw aan de
lag en is nog heden ten dage één der
grootste afnemers van de Weston-fabrie
ken. Dit vindt zijn verklaring in de wo
ning- en gebouwennood, die in Austrdlië
heerst als gevolg van de steeds wassende
vloed van immigranten naar dat wereld
deel. Het Is niet overdreven, als men
het woonruimtevraagstuk in Australië
nog groter en acuter noemt dan in Ne
derland, Engeland of andere Europese
landen. De prefabricated aluminium-
huizen en -gebouwen hébben tot nu toe
goed voldaan en daarom heeft de Bristol
Aeroplane Company veel bijgedragen
tot verlichting van Avstralië's taak in
deze tijd: Mensen aan te trekken en voor
die mensen woon- en andere accommo
datie te maken.
Experimentele televisie
in October?
De experimentele uitzendingen van de
Nederlandse televisie stichting zullen,
naar gehoopt wordt, in ieder geval :n
October beginnen. De beslissing van de
regering inzake het televisievraagstuk
kan in de loop van de komende weken
worden tegemoetgezien. Dit heeft hei
hoofd van de regeringsvoorlichtings
dienst. de heer Landre, vanmorgen me
degedeeld op een televisie-conferentie,
die de buitenlandse persvereniging
daag in Hilversum houdt. De regering
heeft dit bescheiden uitstel
vang van de experimentele televisie-uit
zending gemeend te moeten verkiezer
boven een overijld besluit. Zij heeft hier
bij overwogen, dat ook in telovisiekrin
gen hiertegen geen bezwi
bestaat.
Luitenant wegens verduistering
voor Hoog Mil. Gerechtshof
Voor het Hoog Militair Gerechtshof is
opnieuw behandeld de zaak tegen de res.
Ie luit. H. J. W. M. uit Amsterdam, die
tot 14 maanden m.a. werd veroordeeld
wegens verduistering van ruim ƒ20.000
en het zich toeëigenen van meubilair
het Ned. Beheersinstituut. Op een n.
te bepalen datum zal het Hof uitspraak
doen.
Veearts op onbewaakte
overweg gedood
De electrische stoptrein Arnhem-
Amersfoort heeft gistermiddag omstreeks
tien minuten over een op de onbewaakte
overweg tussen Lunteren en Barneveld
een motorrijder aangereden. Het slacht
offer. de veearts A. v. d. Akker uit Lun
teren, was terstond dood.
FF houdt gasprijzen nog laag
De gunstige financiële uitkomsten var
de ,.FF"-tentoonstelling te Enschede zijn
er de oorzaak van, dat het voorste) tot
verhoging van de gastarieven eerst bij
de behandeling van de gemeentebegro
ting voor 1952 aan de orde zal komen.
Dank zij de helde
De 18-jarige loodgieter H. v. B. te Haar
lem was gisteren in.de Nachtegaalstraat
aldaar aan het minnekozen. Hij werd
daarbij echter gehinderd door een groepje
opgeschoten jongens, hetgeen hem
kwaad maakte, dat hij op zijn plaag
geesten afstormde. Een 19-jarige beton-
vlechter die met het gehele geval niets
uitstaande had. werd het slachtoftei1
de heethoofdige jongeman. Hy kreeg
harde stomp in het gelaat, waardoor
achterover op de stenen sloeg en
zware hersenschudding opliep. De hard
handige minnaar is gearresteerd
Overschot in E.B.U. bijna
f 100 millioen
Het overschot, dat het betalingsverkeer
met de landen van de Europese Beta-
lings Unie ons land in Augustus heeft
opgeleverd, wordt geraamd op f97 mil
lioen, heeft de Nederlandsche Bank
medegedeeld. Zoals men weet is dit ons
eerste overschot sinds de unie ongeveer
een jaar geleden in werking trad Het
is voor een' niet onbelangrijk deel te
danken aan enkele bijzondere ontvang
sten die toevallig in Augustus samen
vielen. Zo was er b v een vervroegde
aflossing door de Duitse regering op de
bilaterale schuld op de accoordrekening.
die per 30 Juni werd geconsolideerd.
Meer importgoederen
onder controle
Een beperkt aantal goederen waarvan
de invoer tot dusverre vrij was, is met
ingang van 1 September ondei contro.
gebracht Deze producten zullen binnen-
kort bekend gemaakt worden De toe
stemming voor de invoer kan nog op
dezelfde wijze als tot nu toe worden
aangevraagd
Met het oog op de jaarbeurs is voor
invoer uit West-Duitsland een extra
bedrag van f570 000 (150.000 dollar) be
schikbaar gesteld. Inlichtingen worden
verstrekt op de jaarbeurs.
or het Europees
economisch herstel van de internationale
federatie van agrar.^che producenten (de
I.F.A.P. Marshall-commissie) is
daag in de Lairessezaal bijeengekomen
De besprekingen 'uilen drie dagen duren.
Namens de Stichting voor de Landbouw
werden de deelnemers welkom geheten
door de heer H. D. Louwes, mr J. Lint
horst Homan (Ned.) en Philippi Lamour
(Fr.) werden resp als voorzitter en
voorzitter herkozen. Vervolgens werd be
sproken het werkprogramma van oe
missie voor 1951/'52.
Scheepvaaitbeiicbten
ABBEKERK 4 te Suez n R'dam Alloth 4
BACCHUS 2 v Dem
'HUYS 2 te Apenan. Caltex Delft 3 p
ta n Sldon Caltex Den Haag 4 Flnister-
i Sldon. Caltex Utr. 4 p Algiers Cool-
en 3 p Flmsterre n R'dam.
A SCHEER 5 te Genua.
FRIESLAND 4 p Kp del Gata.
ILOS 3 te Pt de Paix Iris 3 te Gothenb Ibis
2 p Brunsbutte) n Huil
KEMPHAAN 3 p Gibraltar n Belfast Kltp-
fonteln 4 p Flmsterre n Tenertffe.
LUTTERKERK 4 p Holtenau n Kopenh Lu-
Dublin.
MENTOR 4 p Kp Bon Muiderkerk 4 pasa
Temidden dei politieke golven
De olie van het Midden-Oosten
van wereldbetekenis
Het Westen gaf millioenen voor exploitatie en
transport naar de markten
OFSCHOON HET ONDERZOEK in de ontwikkeling van bet oliegebied in
het midden Oosten nog slechts in het beginstadium verkeert, worden
de aanwezige reserves nu reeds geschat tenminste gelijk te zijn aan de re
serves van het gehele Westelijke halfrond. Dit gebied heeft in de geschie
denis der petroleumindustrie zijn weerga niet, wat betreft de uitgestrekt
heid der bekkens, de hoge gemiddelde opbrengst per bron en het geringe
aantal mislukkingen bij het boren op goed geluk. Er zijn daar zeer gunstige
aardlagen aangetroffen, welke de beste perspectieven bieden. Zover tot-
nu-toe onderzocht, ligt het belangrijkste oliegebied van het Midden Oosten
n bij het grote bekken, bij de rivieren de Euphraat en de Tigris en de
Perzische Golf. Het bedekt gedeelten van Iran, Irak, Saoedi Arabië en van
de kleinere sultanaten Koeweit, Bahrein en Qatar.
Glbrs
Menado.
ODYSSEUS 3 v Glbra.
'OLYDORUS 4 te Ade
Willem III 4 Scilly i
4 v C. Trujille n Nc
KUN KERK 3 te Moza
SJBEROET 3 te Penai
3 te Narvik Straat S
Stanvac Benakat 2 te
1 4 te 5
Mor
III 2
VAN
Vulcani
WAAL 3
Zo is het beeld momenteel, rr
is mogelijk, dat in de toekomst
olievelden worden ontdekt, aan de Oost
zijde van de grote Iranese bergketens
Noord Iran, en aan de Westzijde van 1
zo juist genoemde gebied in Syrië, de
Libanon, Palestina en Transjordanië. An
dere mogelijkheden bieden Cyprus en
Saoedi Arabië-
Nederland, Engeland, Frankrijk
en de Ver, Staten zijn zeer goed in het
Midden Oosten vertegenwoordigd. Wij
noemen de belangrijke concessie, welke
zich in Britse handen bevindt, en de
andere, de Amerikaanse concessies van
Saoedi Arabië en de Bahreineilanden
De concessies in Irak zijn gemeenschap
pelijk eigendom van een Nederlandse,
Britse, Franse en Amerikaanse groep.
Rusland bezit'geen concessies in Iran.
hoewel het in April 1946 gereflecteerd
heeft op een deel van Noord Iran bij de
Kaspische Zee. Dit voorstel werd echter
in 1947 door het Iranese parlement ver
worpen
Het belang voor
Amerika en Europa
Noord Iran is geografisch ei
misch totaal verschillend van Z W. Iran.
waar zich de uitgestrekte olieconcessies
van de „Anglo Iranian Oil Cy" bevinden,
waar thans zo veel om te doen is. De na
tuurlijke uitlaat van olie, afkomstig uit
Noord Iran, zou naar. of door Rusland
leiden, hetgeen zeker niet het geval
de olie, afkomstig uit Z.W. Iran of
de Arabische staten. Volgens de
geologen bezit Rusland zelf uitgestrekte
gebieden, welke ongetwijfeld grote hoe
veelheden aardolie moeten bevatten
welke de olievelden in Noord Iran vol
komen in de schaduw stellen.
De eerste olie werd hier in 1908
dekt. Omstreeks 1913 werden de
::ge hoeveelheden van zoveel belang
geacht, dat de Britse regering zich
meerderheid van 51 procent der aandelen
in de Anglo Iranian verwierf, welke later
angroeide tot ongeveer 56 procent.
Amerikaanse ondernemingen betraden in
het gebied rond de Perzische Golf
De ogen der gehele wereld werden spoe
dig gevestigd op de uiterst snelle toe
neming der Iranese productie en raffi-
nage-capaciteit De totale productie in
het Midden Oosten bedroeg in 1948 circa
1 millioen vaten per dag. tegenover
325.000 vaten per dag in 1939, of respec
tievelijk ongeveer 50 millioen ton in 1948
:egen ruim 16 millioen ton in 1939.
Enorme dollarbedragen, milldoenen en
millioenen zijn en worden nog ten koste
gelegd, om deze gebieden tot verdere
ontwikkeling te brengen, teneinde de olie.
het Midden Oosten naar de Europese,
Aziatische en andere wereldmarkten te
Gearretilec. ti is de 28-j. Haarlemse R'dam
boekhouder J. W„ wegens verduistering IJSSEL 2 v Cristobal n Pt Llrnon.
van ƒ2500 van diverse firma's. IzonneWUK 2 p Miami n Nederland.
De Amerikaanse marine betrok in 1948
reeds belangrijke hoeveelheden stookolie
van de Arabische raffinaderijen. Maar
ook voor de betrokken landen in het
Midden Oosten is de olie-ndustrk m
.zo enorme betekenis, als bron van wel
vaart. als opbrengst voor de staat in deze
grotendeels onvruchtbare woestyngebie-
Jen. De volkeren van het Midden Oosten
hebben olie in eigendom, die zij niet
'•linnen gebruiken en zelfs niet eens i-
den kunn_ opsporen. Hun Westerse
deelgenoten beschikken over ide tech
nische kennis, de afzetgebieden en de
enorme kapitalen
Het verband tussen
de maatschappijen
De regeringen van het Midden Oosten
ontvangen een rechtstreekse betaling uit
de olieproductie in de vorm van z.g.
„royalties" welke in contanten worden
uitgekeerd. De ..Anglo Iranian" betaalt
Iran per maand meer dan een mil-
;n pond aan lonen uit. de Aramco in
Saoedi Arabië circa 1% millioen dollar
per maand. De Standard Oil Company
New Jersey) en Socony Vacuum Oil
Company, welke tezamen 23 V, procent
P, A. de Rover werkt aan trilogie
De weg der kleine mensen"
Binnenkort verschijnt eerste deel
Erg aantrekkelijk leek het me
in een roversnest te gaan praten
rover zelf! En toen ik het nest naderde
werd me duidelijk, dat ik mij in een ge
vaarlijke onderneming had gestoken.
Vlak voor de ingang van het hoofdkwar
tier des rovers ontdekte ik een overval
wagen. die het waarschuwend opschrift
„Ruig volk" droeg. Ik verwachtte
niet anders of een woesteling zou i
voren komen en zich bekend maken als
de roverhoofdman, om vervolgens
barse toon te informeren wat ik op zijn
Maar het ging heel anders. In de
valwagen die een kampeerwagen
bleek te zijn zat geen ruig volk
een lief meisje, dat mij naar haar vader
bracht. Weldra zat ik in het heiligdom
van de gevreesde man.
Doch hoe vreedzaam is de heer P. A.
de Rover! Het eerste ogenblik waant
men zich bij hem in het vertrek van e
emeritus havenmeester; schilderstukji
irjodellen van schepen, wijzen in c
richting. Bij nadere beschouwing blijkt
iit de aanwezigheid van talrijke boeken,
dat de bewoner een andere levensstaat
moet bezitten.
Daar is trouwens de leeftijd
gezicht ook naar: van achter de brillen
glazen blikt een paar vriendelijke ogen
naar de bezoeker en weldra begint
kalme slem te vertellen.
Vertellen, dat kan hij! Daar is de heer
De Rover dan ook onderwijzer
een blik in zijn boekenkast bewijst, dat
hij zijn vertellingen bovendien nog op
schrift vermag te stellen. Er staat
bibliotheek van ,,'t Roversnest" e
hele reeks bandjes met de auteursnamen
P A. de Rover of Piet de Rover op
rug. Wanneer Piet de schrijver is, betreft
het kinderboeken.
In scholen en op jeugdverenigingen
hebben de bijbelse en kerkhistorische
•erhalen van De Rover, die de laatste
jaren uitgekomen zijn, al enige faam
verworven. Vroeger boeide hij duizenden
kinderen met zijn kinderuurtjes voor de
radio. Zijn stem had toen zulk een be
kendheid gekregen, dat men hem op
zwerftochten door Nederland op de
klank van zijn stem af by de naam
noemde.
Uit een schippersgeslacht
Onderwijzer, verteller, schrijver,
aar wat moeten dan die herinneringen
in de binnenvaart in de werkkamer
de heer De Rover? Men behoeft niet lang
Roversnes: te zitten om te wet»n.
dat deze verblijfplaats van de familie De
ivengoed ,,'t Vooronder" kon
De vader van P. A. en diens voorge
slacht kwamen uit de schipperij Te Har-
dinxveld aan de Merwede. tussen Dor
drecht en Gorinchem, werd Piet geboren
bracht hij zijn jeugd door Stellig zou
ook zijn leven op het water gelegen heb
ben, wanneer niet de vader zijn zoon
'Je kweekschool had gestuurd Nipt
een antipathie tegen het vak,
maar omdat de /„amphibie-sch'ijpery"
sarin De Rovers vanouds werkzaam
aren. de beste dagen achter zich had.
Amphibie-schippers zijn mensen die
in huisje op de wal bewonen en c'ie
>n-schip hebben, waarmee ze een hele
week onderweg zijn met vraüit. Terwijl
■ader vaart, blijft het gezin achter Deze
■orm van binnenschipperij is tengevolge
an het toegenomen gemotoriseerde
vrachtvervoer verdwenen
Zo werd Piet de Rover dus onderwijzer
i als zodanig heeft hij al ettelijke jaren
zijn t3ak vervuld, eerst in Scheveningen.
toen in Emmen. nu reeds geruime tijd
i Wagenii-gen.
In zijn hart is De Rover echter de
schipperij blijven liefhebben Wanneer
hy de kant van Hardinxveld uitgaat en
de binnenvaart in aanraking
komt. voelt hij zich in zijn element
Vooral ook in godsdienstig opzicht Hij
kent dat volk zoals he: zijn dagelijkse
strijd op het water voert Maar hij weet
d geloofsstrijd, die vele schip
pers in hun leven uitvechten.
Van buiten lijken die schippers ruig
volk, doch de ruwe bolster heeft een
blanke pil. Menige ruige gast beschikt
van de Iraq Petroleum Company met
hare dochterinstellingen bezitten, hebben
resp. 30 procent en 10 procent
over een fijn onderscheidingsvermogen,
waar het de dingen van Gods Koninkrijk
betreft. Dit is de heer De Rover
ontgaan: men heeft het kunnen consta
teren in zijn vroeger verschenen ro
over de binnenvaart.
Historische roman
Op de dag dat ik het Roversnest be
zocht, had de heer De Rover juist het
laatste hoofdstuk geschreven van
nieuwe boek „Ruig volk". Een gelukkig
moment voor een schrijver, wanneer hij
na maandenlang peinzen en pennen zijn
werk voltooid weet, en een best ogen
blik om er eens wat over na te praten.
Ik zal geen uittreksel geven vai
Rovers nieuwe roman. Wel zij hier ge-
Binnenkort zal het eerste deel
verschijnen van de trilogie „De
weg der kleine mensen", geschre
ven door de heer P. A. de Rover.
Een onzer verslaggevers had
een onderhoud met de auteur in
diens woning ,,'t Roversnest" te
Wageningen. In dit artikel lezen
wij iets over de schrijver zelf en
over het werk, dat hy onder
handen heeft.
memoreerd, dat „Ruig Volk" het eerste
deel is van een trilogie, gewijd aan hel
godsdienstig en sociale leven van het Ne
derlandse volk in de 19e eeuw. Uit dat
volk heeft d» auteur speciaal eenvoudige
orthodoxe kerkmensen als object geko
zen en van deze groep belichtte hij in
't bijzonder het schippersvolk.
Wij maken in „Ruig Volk" kennis met
een schippersgeslacht, welks
in de volgende delen zien verschijnen. In
d_ geschiedenis van deze familie
spiegelen zich de bekende taferelen uit
de 19e eeuw. Op kerkelijk gebied beleven
we de schoolstrijd mee en het ontstaan
der Chric'.riijke partijen; in de sociale
sector volgen we de opkomst van de con
fessionele vakbeweging.
Hc geheel geeft ons een beeld van df
,weg der kie ne me"-on",' gelijk dt
ondertitel van c'e trilogie luidt.
Over dei3 dingen is in geschiedenis-
?eken al .1 at geschreven. Nochtans
blijkt steed weer, hoe weinig het tegen-
woor -eslacht afweet van de grote
dingen, die in de vorige eeuw gebeurd
zijn. Men leest imers geen gesch-'edenis-
fcoeken- Maar men leest wel romans en
!e romanvorm is zeer geschikt om de
mgryke historie onder de aandach'
an ons volk te brengen.
Eigenaardige moeilijkheden
Overigens stelt het schrijven van een
historische roman de auteur voor eigen
aardige moeilijkheden De heer De Rover
ijst mij op een tafel vol boeken, tijd
schriften en paperassen Al die lectuur
heeft hij moeten opzoeken en aanvragen,
eneinde zijn beweringen met documen
ten te kunnen staven. Natuurlijk kan een
•oman nooit het preciese beeld van de
geschiedenis geven. Maar de roman-
chrijver dient er wel voor te zorgen,
dat hij op de belangrijkste feiten het
iuiste licht laat vallen: in de bijzaken is
hem vrijheid toegestaan.
Wij zullen moeten afwachten of de
heer De Rover als schrijver van een
historische roman geslaagd is. De kans
i een positief resultaat lijkt groot", de
kendheid van de schrijver met he:
„Ruige Volk" en het nauwkeurig onder
zoek van documenten uit de vorige eeuw
de mogelijkhe d van een geslaagd
boek. Men mag dus terecht met belang
stelling de verschijning van deze roman
Boekbespreking
Will en Fulton Oursler Boys
Town. (Uitg. N.V. Servire en W
M. Heineman, 's Gravenhage.
272 blz.)
Nog niet zo heel lang geleden werd in
Amerika gemiddeld iedere 22 seconden
inbraak, moord, gewapende overval
of bankroof gepleegd. Jaarlijks vielen
12 000 mensen onder .moordenaarshand
16.1 pet van alle arrestanten waren ln
48 jongens en meisjes.
Deze harde cijfers hebben Father Fla
nagan, een R.K. priester van Ierse af-
j™slX^eh0UdT,[K T,MP d"
Oil Company in Saood, Arab.ë en dean'see t o°°h
Trans Arabian Pipe Line Company. was. de redding van het kind
Er is meer verband tussen de verschil-11?™")!,!" g ,T.
lende petroleummaatschappijen. waarvan I If"
wü neg noemen de ..Iraq Petroleum Co-n- CUde"' «Mtmyethn. slechte
pany" waarvan de eigenaren Nederlan- „.a P ,?el°°'de "el dat alle
Engelsen. Fransen en Amerikanen L in zonde zijn geboren, maar
zijn. Deze maatschappij is tevens e,Ee-:dat v5™?arloosde k">deren sleehter
andere, de Mosul Pe-I?an d!a een goen thu.s heb-
'.roleum Company en de Basrah Petro
leum Company, welke aparte
Een slecht boek
De vrijheid is een kostelijk bezit en
wij zouden b.v. niet gaarne de vrijheid
van spreken en schrijven beknotten, want
men weet wel. waar men begint, doch
niet waar men ophoudt.
Tot welke uitersten men kan komen,
wordt op dit ogenblik maar al te dui
delijk in grote delen van Europa, waar
men de mond vol heeft van vrijheid en
waar in de practijk zo goed als niets
Doch aan de andere kant moet men
nimmer vergeten, dat van werkelijke
vrijheid groot misbruik kan gemaakt
worden. En nog altijd geldt het woord
dat Mme Roland volgens de overleve-
rng sprak, toen zij in de Franse revo
lutie het schavot besteeg: „O. vrijheid,
hoevele misdaden begaat men in uw
Dit geldt stellig voor bepaalde boeken,
die alleen maar onheil kunnen stichten
en die toch, om welke reden dan ook,
op de markt komen. Een voorbeeld
daarvan is m.i. Winwood Reade: „Mar
telaarschap der Mensheid" vertaald door
J E. Romein 'en ingeleid door zijn va
der Prof. dr Jan Romein. Het werd uit
gegeven door N.V Em. Querido's Uit
geverij te Amsterdam.
Al dadelijk het het zonderling dat
een boek, in 1872 verschenen (over ge
schiedkundige kwesties!) thans nog de
moeite waard is vertaald te worden. Er
is toch op dit gebied sedert de tijd al
een en ander in de inzichten veranderd-
Het spreekt vanzelf, dat ik deze op
merking niet voor romans of gedichten
laat gelden, maar voor een werk van
deze aard is dit heel anders.
De inleider schrijft: „Over het ont
staan van de godsdienst en van het in
tellect is later diepzinniger gehandeld,
dan men het hier vinden zal. Geen
wonder, de gehele moderne psycholo
gie valt na de tijd. waarin Reade
schreef. Wat Reade als conservatief
over het communisme zegt ten slotte,
raakt zelfs kant noch wal"
Ik vrees dat dit laatste niet alleen
voor het communisme geldt En wan
neer dit zo is, waarom werd dit boek
dan toch in vredesnaam thans nog eens
ter lezing aangeboden? Ik kan er niet
anders inzien dan een ergerlijke uiting
anti-clericalisme. neen, veel erger
van een haat tegen alles wat gods
dienst is. En daarem aarzel ik niet dit
slecht boek te noemen,
n te bewijzen hoe diep kwetsend dit
werk door velen van ons volk is,
haal ik enkele zinsneden aan.
Jezus was niet in staat zijn inquisi
teursgeest in daden om te zetten, hij
deed het in woorden In de overtuiging,
dat het in zijn macht lag zijn mede
schepsels tot eeuwige verdoemenis te
veroordelen, deed hij dat bij voorbaat
alle rijken en bijna alle geleerden
onder de Joden. Hij geloofde vast, dat
God in den hemel heerste, maar Satan
op aarde Binnen enkele jaren zou God
de aarde binnenvallen en haar onder
werpen Daarom luidde zyn gebed:
,Uw Koninkrijk kome; uw wil geschie
de gelijk in den hemel, alzóó ook op
de aarde, die in de macht van de Vorst
der Duisternis was"
Zulke dwaasheden, vindt men in 1951
de moeite waard te vertalen. Maar dit
slechts een klem staaltje Het gehele
boek is er vol van. Ziehier: „Jezus was
feitelijk een derwisj; en de geleerde
Farizeeërs waren niet bereid het gezag
te erkennen van iemand die eer> boers
patois sprak en de h op de verkeerde
plaats gebruikte en die zonder twijfel,
evenals de andere profeten, zonderling
in zijn verschijning en onfris in zyn
kledij was"
In zijn hoofdstuk, getiteld „Intellect',
schrijft hij dit: Waar is Osiris, die uit
liefde voor de mens op aarde kwam,
door de B:ze gedood werd, herrees en
dodenrechter werd? Waar is Isis. de
moeder, met Horus. het kind op haar
schoot? Zij zijn dood; zij zyn in de on
derwereld afgedwaald Morgen.
J eho
et he
Gij
i Uw
zyn
Irak hebben Aldus de Essobron. v
wij hebben geput voor een bekorte
rgave van een artikel, over het Mid
Oosten, dat thans in het brandpunt
der belangstelling staat-
Paardenliefhebbers kunnen in Utrecht
hun hart ophalen
Maar ook veetelers zullen er kunrïen genieten en leren
1120 September wordt gehouden,
.uilen te Utrecht weer grote nationale
ree- en paardendagen yvorden georgani
seerd.
Op Woensdagmorgen 12 September zal
op de veemarkf én het daaraan gren
zende concours-hippique-terrein een be
langrijke paarden-show plaats vinden.
Tijdens deze show zullen collecties van
de beste mannelijke en vrouwelyke fok-
dieren worden gekeurd en kampioen
schappen worden toegekend door de
beide stamboeken van de warmbloed-
paardenfokkerij en de Nederlandse bond
verenigingen op het gebied
paardenfokkerij.
Des middags zal een défilé v
beste fokmateriaal worden gehouden
de aanvang
hippique. Enkele prominente personen
uit de OLdenburgse fokkerswereld heb
ben medegedeeld, een bezoek aan deze
paarden-show te zullen brengen. Ook var
buitenlandse zijde blijkt dus belangstel
ling te bestaan voor dit agrarische evene-
Het c
Behalve West-Europa kunnen ook del Het concours-hippique zal in het teken
"laten van deze nieuwe oliebronnen staan van de viering van het 25-jarig
profiteren, daar er in de toekomst \_elj bestaan van de Kon. Ned. federatie van
minder aan de voorraden van het Wes- landelijke rjjverenigingen, omdat de
telijk halfrond zal worden onttrokken.I federatie heeft besloten te Utrecht haar,
en stijlvolle nummers op het programmi
zodat de paardenliefhebbers volop zullen
kunnen genieten.
De tweede dag, 13 September, zal het
karakter dragen van een nationale ten
toonstelling en veebeurs van fok- en
handelspaarden, t b.c.-vrij, fok-, gebruiks-
en handelsvee. Het Nederlandse hackney-
stamboek, het Nederlandse Shetland-
pony-stamboek en het Stiohtse varkens
stamboek. alsmede het Utrechtse schapen
stamboek zullen centrale keuringen hou
den. terwijl in de hal voor klein vee,
varkens en wolvee zullen worden ten
toongesteld.
Als bijzonderheid kan worden ver
meld, dat de tentoonstelling geheel zal
worden ingesteld op de actie voor de
luberculose-bestrjjding van runderen.
"lij de beoordeling van het slachtvee
de keuring van het fok- en handels-1
i zal een nieuw systeem worden toe-
vee- en paardendagen zullen wor- Deze historische reiswagens zullen
den besloten met een nationaal
hippique, waaraan de beste tuig-
springpaarden zullen medewerken,
van de meest attract]
ben. Zijn opvoedingsmethode spotte met
alle geleerde theorieën. Liefde, teder
heid en geloof waren zijn wapens. En
hij won.
Vier en dertig jaar geleden begon
Father Flanagan met 90 geleende dol
lars en vijf jongens zijn tehuis in Omaha
'Nebraska). Thans is Boys Town
(Jongensstad) een gemeente van 364 ha
met 1000 jongens.
Van de strijd die de priester voerde,
vertellen Will en Fulton Oursler
boek waarvan J. L. van Tijn
goede Nederlandse vertaling heeft laten
verschijnen. „Boys Town'"
ongezonde sensatie en meer boeiend
door de inhoud dan door de vorm.
bun verlangen om alles te vertellen
zij weten, slaan de schrijvers wel c
onnodige zijpaden in. Hun critiekloze
wondering is echter begrijpelijk tegen-
aver een man op wiens graf terecht is
gebeiteld: „Die Christus en de mensen
lief had". Zyn Christendom van de daad
zal velen aan het denken zetten.
„Die Haghe"-jaarboek 1950.
Onder redactie van dr W. Moll,
Drukkerij Trio, 's-Gravenhage.
De vereniging „Die Haghe" herdenkt
dit jaar haar zestigjarig bestaan en hier-
wordt allereerst aandacht besteed
t-v "jeuwe 'Jitgave van het jaarboek.
Dr H. E. van Gelder geeft een bijdrage
bekende Haagse kunstenaars
familie, dr P. J. van Breemen opnieuw
artikel over de Haagse topogiafie.
Naast enkele bijdragen volgt dan de ge
bruikelijke lijst van straatnamen, biblio
grafie e.d. Dit boekje zal zeker in een
behoefte voorzien en door doorgewinter
de Hagenaars met bijzondere interesse
worden bestudeerd. R. VV.
den bezet door dames en heren, gekleed
en I ln een costuum uit de dagen van de be-
Tot| kende Engelse schrijver Charles Dickens.
Twee van deze reiswagens zullen 's mor-
Verder deelt hy ons mede: „Gods
dienst is afgodendienst" Ls het niet ty
perend 19de eeuws toen sommige men-
?en h~ge borst zetten en triomfe
rend uitriepen dat ze het zo heerlijk ver
gebracht hadden" Maar toch wil men
ns in 1951 als gezonde, kost voor-
Uitingen in dezelfde geest als de vo
rige zijn deze: „Onze onderzoekingen
hebben ons hel volgende geleerd: De
metafysika van het Christendom is zin
neloos" Het Christendom is een bijge
loof en behoort dus uitgeroeid te wor-
„Het Christendom moet vernietigd
worden De beschaafde wereld is aan
die godsdienst ontgroeid en verkeert
nu in de toestand van het Romeinse rijk
in zyn heidense periode"
..Er zal een tijd komen, dat de Euro-
pesa God van de 19de eeuw op één lijn
gesteld w~rdt met de goden van Olym
pus en Nijl. dat men koorhemden en
altaargerei in musea tentoonstelt, dat
kinderjuffrouwen de kinderen de ver
halen uit de Christelijke mythologie
vertellen zoals zy hun nu sprookjes
vertellen" „Dan zal echter liefde, m
plaats van angst, de mensheid bijeen
houden De wereld zal een hemelse
Commune zijn" ..Aha" zeggen we bij
dit laatste Op dót woord zaten we al
enige tijd te wachten
En wilt ge weten hoe de schrijver
over geestelijken van allerlei aard
denkt? Ziehier zijn oordeel: „Wel be
taalt de regering nog altijd van ons
geld een aantal heren, die tot taak heb
ben ons inlichtingen te verschaffen
over het hiernamaals".
Dat een betrekkelijk jonge man als
de vertaler dit boek in het Nederlands
(ook nog lang niet onberispelijk!) over
bracht kan men verontschuldigen met
de gedachte: „Hij is nog niet wijzer!"
maar dat iemand als prof Romein dit
boek aanbeveelt, valt ons tegen Het is
te ouderwets dom. te kwetsend voor
zijn medemensen en te bekrompen om
wetenschappelijk en zedelijke eisen
te voldoen En dan zijn er nog men-
die zich maar steeds verbazen dat
niet iedereen met het Openbaar Onder
wijs in alle geledingen kan tevre
den zijn.
Dr F. C. Domlnlcus
tocht door de stad Utrecht
