Slecht stopperend A.R.C. kreeg
in Klaaswaal nuttig lesje
Pernix I en III klonken uit bij
de V.O.P.S.-series
Kan atoomenergie de zwoegende mens
heid nog vele gemakken brengen?
Over de gehele wereld straks de
zelfde mogelijkheden?
Haagse speelclub flristo blijft
op verlies spelen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1951
„Noordwijk" versloeg Xerxes-combinatie
in nuttige oefenwedstrijd: 2-1
Keeper Waal was prima op dreef
Het ongedachte gebeurde toch; toen
het eindsignaal in de ontmoeting „Noord
wyk"Xerxes klonk, had de thuisclub
met 21 gewonnen. Voor de laatste tral-
ningswedstrijd had „Noordwyk" een Xer-
3fes-combinatie uitgenodigd en deze vry
sterke ploeg zal deze uitslag niet ver
wacht hebben.
Een feit is, dat de Xerxanen in het
veld veelal sterker waren en dat het
Noordwijkse doelgebied vaak werd bele
gerd, maar de schoten, die voor en na
gelost werden, vlogen eensdeels naast en
over de lat en voor de rest was doelman1
Waal in zeer goede vorm.
In de eerste helft ging de strijd vrij
gelijk op. De gasten demonstreerden een
betere techniek, maar hun spel leek vaak
meer op een demonstratie dan op serieus
voetbal. Kort voor het einde van de eerste
helft wrst de linkervleugel een mooie
combinatie op te bouwen, die de links
buiten bekroonde met een fraai schot,
dat keeper Waal te machtig bleek (01).
Gezien de uitslag van verleden week,
toen Xerxes met 51 van S.J.C. won,
verwachtte men na de rust een doelpun-
tenregen van de Rotterdammers. Het
pakte echter precies anders uit. Vlak na
de hervatting kreeg G. Marijt de bal in
goede positie toegespeeld en zijn schot
deed het net achter de Xerxeskeeper op
veren (11). De Rotterdammers lieten dit
niet op zich zitten en zetten een ver
woed offensief in. De Noordwijk-defensie
beleefde benauwde ogenblikken, maar
bleef op de been. Vooral keeper Waal
maakt© in verschillende gevaarlijke situa
ties een zeer betrouwbare indruk; hy wist
zijn doel verder schoon te houden.
Kort voor het einde kreeg de Noord-
wijk-voorhoede het leder te pakken en na
enig heen en weergetrap was het weer
G. Marijt, die de bal in de juiste richting
wist té plaatsen. Misschien was een doel
punt nog te voorkomen geweest, maar de.
overigens voortreffelijke, Xerxes-keeper
had zichzelf niet goed in balans: hij gleed
uit, zodat Noordwyk met 21 leidde.
De Rotterdammers stelden hierna nog
verwoede pogingen in het werk om de
gelijkmaker te bevechten, maar het mocht
hun niet gelukken.
Vodr „Noordwijk", dat in competitie-sa
menstelling in het veld kwam, was deze
wedstrijd een goede training.
Lisser BoysTer Leede
4—6
De in nieuwe shirts gestoken Lisser
Boys hebben Ter Leede zó kranig partij
geboden, dat de beslissing eerst in het
laatste kwartier viel.
De snelle Molenaar gaf Ter Leede de
leiding (0—1), maar Bauer bracht de
stand in evenwicht: 11. Molenaar zorg
de nog voor de rust voor 1—2.
Hoewel het vlak na de hervatting 1—3
werd, beet L.B. zo goed van zich af, dat
deze achterstai.i door Bauer (2) en Bliek
in 43 werd omgezet. Mede door
tactische fout van de Boys kreeg Ter
Leede daarna nog gelegenheid de achter
stand in een voorsprong te doen ver
keren: door Harskamp (2) -i Van Breda
werd de einduitslag 46 voor de Sas-
senheimers.
Rijnsb. BoysDe Musschen:
1—7
Het tweede elftal van Rijnsb. Boys
het eerste staat nog „au grand complet",
op de schorsingslijst! was uiteraard
kansloos tegen de Rotterdamse tweede
klasser, die, in tegenstelling tot vorige
week tegen Quick Boys, nog volledig uit
kwam ook. Het klasse-verschil wa
duidelijk, dat de cijfers 17 de
houdingen eigenlijk nog niet eens goed
weergeven!
Bloembollensterrit niet
doorgegaan
Daar er slechts drie aanmeldingen i
ren binnengekomen, is de bromfietsen-
sterrit naar de „Keukenhof" in Lisse niet
doorgegaan.
Ordelman zweefvliegkampioen
van Nederland
G. J. Ordelman van de vliegclub Teuge
is Zaterdag tijdens de tweede en laatste
ronde van de wedstrijd om het persoon
lijk zweefvliegkampioenschap van Neder
land, die op het KNWL-zweefvliegcen-
trum Teriet werd gehouden, kampioen
geworden. Hij wist een afstand va
km af te leggen.
.Ronde van Noordwijk"
voor J. F. den Tonkelaar
Belangstelling van het publiek
neemt toe
Onder auspiciën van de Noordwijkse
politiesportverenlging werd Zaterdag
middag voor de vierde maal de ronde
Noordwyk gelopen over een afstand
ongeveer 5 km. Toen hoofdinspec
teur Merkelbach het startschot loste, be
gonnen de 27 deelnemers
de strijd.
Favoriet was de winnaar van verleden
jaar, de bekende „Holland"-loper J. F.
den Tonkelaar. En inderdaad, deze zeer
goed getrainde athleet wist al vrij spoe
dig de kop te nemen, en deze voorsprong
stond hij niet meer af. Zijn voorsprong
bij de finish was echter niet zo groot als
verleden jaar, al bedroeg die toch nog
bijna 12 seconden. De einduitslag werd:
1. J. F. den Tonkelaar in 15 min. 34
2. J. W. v. d. Berg 15.45,8; 3. C. Noorder-
meer 16.2; 4. P. Plug 16.16,2; 5. L. v. d.
Put 16.33,6; 6. A. de Vries; 7. Th. van
Oosten; 8. M. de Ridder; 9. A. v. d. Berg;
10/11. G. Hiep en L. Caspers. De ver-
enigingsprijs werd definitief gewonnen
door de voetbalclub S.J.C. met 22 p., 2e
werd „De Bataven" met 24 pnt.
In „De Landbouw" werden de prijzen
door burgemeester Van Berckel uitge
reikt. Spr. vond het leuk, dat allerlei
sportieve evenementen in Noordwijk
plaats vinden.
De heer Den Tonkelaar dankte namens
de lopers voor de perfecte organisatie en
de burgemeester voor zijn vriendelijke
woorden. Hoofdinspecteur Merkelbach
tenslotte dankte de athleten voor hur
prestaties en wees er op, dat de belang
stelling v<
deze ronde toeneemt.
Zwemkampioenschappen van Alphen
brachten verrassingen
Joep Jongeleen onttroonde Coen van der Bijl
Negentien dames en heren op de 1000 meter en 15 meisjes en jongens op de 500
meter hebben Zaterdagmiddag in het Aarkanaal stryd geleverd om een Alphense
kampioenstitel in de wacht te slepen. Een goede prestatie leverde de 16-jarige
Joep Jongeleen, vorig jaar jeugdkampioen, die de kampioen van de senioren, Coen
v. d. Byl, royaal klopte en daarmede de titel veroverde.
Het weer hield zich uitstekend tijdens
de wedstrijden en de temperatuur viel
ook niet tegen. De belangstelling van de
zijde van het publiek was niet groot.
Eerst werd door 13 meisjes en 2 jon
gens beneden de 16 jaar strijd geleverd
op de 500 meter. Tot ongeveer 25 meter
voor de finish lagen Hetty van Campen
en Emmie Mulder practisch gelijk. Toen
moest de eerste, die zich wellicht wat
te veel gegeven had, de strijd staken en
zij verliet het water. Emmie Mulder won
royaal. Tijd 11 min. 51 sec; 2. Ria van
Deursen 12 38 9; 3. Corrie Gorree 12 59 2;
4. M. Haasbeek; 5. S. v. d. Bey; 6. Ada
Lammers; 7. Nellie Gorree; 8- Bep Ver
kerk. Bij de twee jongens won J. Kal-
tenecker. die achter het eerste meisje
was in 12 min. 23.8 sec. 2. Hans de Jong
14263.
Ook op de 1000 was het „zwakke" ge
slacht het sterkst vertegenwoordigd,
waarby tal van oudere dames aan de
jongèren het goede voorbeeld gaven-
Want het is ons een raadsel, waarom niet
meer zwemmers uit onze gemeente aan
deze prestatietocht deelnemen.
Er startten 12 dames en 7 heren. Direct
Nog 4 leagueclubs ongeslagen: Bolton,
Notts County, Carlisle en Oldham
De 72-overwinning van Newcastle
United op de kampioenen Tottenham
Hotspur was wel de grootste verrassing
van de league afgelopen Zaterdag. Dp
zege was des te opmerkelijker door het
feit, dat Newcastle zonder zijn midvoor
Jackie Milburn speelde. Milburn werd
echter op waardige wijze vervangen door
de Chileen Robledo, die de hattrick ver
richtte.
Sunderland, de andere ploeg uit
Noord-Oost-Engeland, had minder suc
ces. Op Highbury ging Sunderland tegen
Arsenal met 30 ten onder. Deze wed
strijd trok de meeste belangstelling. Er
waren niet'minder dan 66.137 toeschou-
Meer spanning bracht het treffen tus-
Communist viaagt:
Vier doden bij de
oefening Mars?
Twintig anderen, zouden
ernstig gewond zijn
Het Eerste Kamerlid Schoonenberg
(C.P.N.) heeft minister Staf schriftelijk
gevraagd of het waar is, dat tijdens de
onlangs gehouden militaire oefening Mars
vier militairen van de 21ste regiments
gevechtsgroep dodelijk zijn verongelukt
en twintig anderen ernstig werden ge
wond.
Voorts vraagt hij of het waar is, dat
tijdens deze oefening tanks over
Bchuttersputten hebben gereden en
daardoor van een militair een hand werd
afgekneld en van een ander een been.
De heer Schoonenberg vraagt verder
o.m., of de minister wil bevorderen, dat
de namen van de bij militaire oefeningen
verongelukte militairen ln de toekomst
door de legerleiding worden bekend ge
maakt.
Nederlandse leden van Uniehof
in Djakarta
De Nederlandse leden van het Uniehof
zyn Zaterdag in Djakarta gearriveerd.
ZÜ werden verwelkomd door hun Indo
nesische collega's. Maandag en Dinsdag
worden informele bijeenkomsten gehou
den en Woensdag zal de zitting formeel
beginnen. Na afloop van de zitting, die
twee weken duurt, zullen de Nederl. le
den met de Oranje naar Nederland terug
keren. Minister president Sukiman biedt
Maandag een diner aan.
„Internationaal Vredesfonds"
van regering gevraagd
De Nederlandse Beweging tot bevorde
ring van internationale vrede en van in
ternationale veiligheid heeft regering
en volk in een oproep uitgenodigd ge
zamenlijk een Internationaal Vredesfonds
of Opbouwfonds in het leven te roepen,
waarvan de gelden uitsluitend mogen
worden besteed voor de economische en
■ociale verheffing van de gebieden bui
ten ons land, die in hun ontwikkeling
»tjn achtergebleven.
sen Fulham en Charlton, waarin Fulham
het eerste punt in de wacht sleepte, ter
wijl twee minuten voor het einde de
gelijkmaker tot stand kwam.
Veertien dagen draait de Engelse com
petitie nu en nog slechts vier clubs zijn
ongeslagen. Het zijn Bolton Wanderers
eerste divisie, Notts County in de
tweede divisie en Carlisle United en Old
ham Athletic in de derde divisie.
In de tweede divisie blijken zowel
Sheffield Wednesday als Sheffield United
van plan zich weer zo spoedig mogelijk
in de eerste divisie te spelen.
De uitslagen luiden:
Eerste divisie: Arsenal—Sunderland
30; BlackpoolWolverh. Wanderers
3—2; Bolton Wanderers—Manchester
United 1—0; Derby County—Stoke City
4—2; Fulham—Charlton Athletic 3—3;
LiverpoolHuddersfield Town 21;
Manchester City—Aston Villa 2—2;
Middlesbrough—Burnley 50; Newcastle
United—Tottenham Hotspur 7—2; Ports
mouthChelsea 10; West Bromwich
AlbionPreston North End 11.
Tweede divisie: Barnsley—Sheffield
United 34; Birmingham CityNotting
ham Forest 02; Blackburn Rover:
Coventry City 01; Cardiff City—Brent
ford 20; Hull CityWest Ham United
11; Leeds UnitedEverton 12; Leices
ter CityLuton Town 33; Notts County
—Bury 21; Queens Park Ranger:
Swansea Town I—1; Rotherham United
Doncaster Rovers 20; Sheffield
WednesdaySouthampton 3—1.
waren het Coen v. d. Bijl, Hans van
Campen en Joep Jongeleen, die er tus
senuit gingen. Tot 250 m. zwom men ge
lijk op- Van Campen moest toen loslaten
i Jongeleen kwam iets voor.
Iedereen dacht: met gratife van Coen,
aar het feit, dat deze ziek geweest was
daarom niet had kunnen trainen,
wreekte zich. En hoewel Joep, door zig-
:e zwemmen (hij was eens aan de
overkant om 50 meter verder z'n hoofd
bijna aan de lage wal te stoten) veel tijd
verloor, kwam hij steeds meer voor te
liggen en hij finishte in de bevredigende
.-an 16 min. 37 sec.; 2. C. v. d. Bijl
17- 33; 3- H- van Campen 18 40; 4. P. v. d.
Neut 22.26; (goed werk van deze junior,
die op de 500 m mee had moeten zwem
en stellig kampioen geworden zou
zijn, wanneer hy niet te laat was gear
riveerd); 5. L. van Deursen 23 2; 6. W-
Lammers en 7. N. Vreeswijk.
De dames lieten alle heren voorgaan en
de eerste tikte aan na 26 min. 1 sec.
Dit was Pauli Hofman; 2. Nel Schreuder
16.29; 3. mevr. Vis 29 54; 4. mevr. Zaun-
brecher 34-10; 5 mej. J. Arlman; 6 mevr.
Ketel-Vermeulen; 7. mevr. Mol-van Rijn.
De organisatie was in handen van de
Alphense zwemclub. De Alphense Red
dingsbrigade, onder leiding van de heer
Jb. de Raat. hield een oogje in het zeil-
Om de wereldtitel dammen
Roozenburg en Keiler
speelden remise
De eerste partij van de tweekamp om
de wereldtitel dammen tussen Roozen
burg en Keiler, Zaterdagavond te
Utrecht gespeeld, is in remise geëindigd.
Nieuwe voorzitter Kon. Belgische
Voetbalbond
Tot opvolger van de onlangs overle
den voorzitter van de Koninklijke Bel
gische voetbalbond, kanunnik Dessaih,
Is de heer Georges Hermesse benoemd.
Visserijgolfjes
Eind goed, al goed
De laatste marktdag van de vorige
week heeft een goed besluit gevormd
van een over het algemeen zeer bevre
digende serie marktdagen en hier er
daar liepen de prijzen zelfs nog op. Fijn-
vis b.v. kreeg een duwtje omhoog, waar
door de grote „lappen" ruim f 4 per kilo
opbrachten. De haring, waarvan ni<
overdadig veel werd aangevoerd, kon
zich eveneens in een warme belangstel
ling verheugen. De stijgende scholaan-
voer drukte de prijzen nog niet.
voor de grote en middelsoorten werd grif
f 73 betaald, terwijl de kleintjes het wat
kalmer deden met f 29 f 8. (De kwali
teit schommelde erg). Schelvis kwam in
het slechte hoekje terecht, waardoor
slechts f \6 werd geboden voor de grote
en f 28 f 16 voor de braat. De handel
in wijting verliep eveneens vrij lusteloos:
niet hoger dan tot f 15 per kist.
Fortuinlijke schipper Bal
De schipper van de Batavia houdt de
wind mee, want zijn geringe vangst van
900 kisten Noordharing tijdens een 10-
daagse reis viel zo gunstig in de markt,
dat hij een besomming maakte van liefst
f 16000. Van de verse-haringloggers werd
de KW 41 de beste met f 7400 en de HD
nam de hoogste besomming vai
?rse-visloggers voor zr-> rekening met
8060. Van de kotters deed de IJM 11
•n ?oede gooi met f 2720.
Wat meer ruimte aan de overkant
In de marktregeling op Engeland is een
niet onaanzienlijke verbetering ingetre
den door het feit, dat met ingang
vandaag de Nederlandse trawlers ook in
Aberdeen mogen markten tot een n
mum van 1200 kisten daags. De Vios, die
Vrijdag in Huil marktte en daar
1379 kit haring loste, heeft er een
moeten laten, want 400 gingen naa
vismeelfabrieken. Niettemin maakte het
schip voor een 9-daagse reis nog f 18000.
Beste dag
De haringtrawllogger KW 161 had Za
terdag een puik visserijtje: in enkele
trekken haalde de bemanning ruim 450
kisten haring en 60 bijvis scheep.
Maandagkoorts
Iet was vandaag weer behoorlijk druk
IJmuiden, want er lagen niet minder
dan 3 trawlers, 13 loggers en 11 kotters
de markt, die voor een ware stort
vloed zorgden. De Mary, de Polderman
de Sumatra hadden tezamen bijna 4000
kisten haring, waar 3 loggers in de vroe
ge markt nog eens 1000 bijdeden. en de
10 loggers voor de tweede beurt hadden
5000 kilo tong, 200 kisten haring, 200 ma
kreel, 420 schelvis, 234 diversen en nog
wat andere rondvis. terwijl de 11 kotters
900 manden aanvoerden.
Dinsdag ook aan de maat
De Eveline, die vandaag is blijven
.'erliggen voor morgen, zal met zijn 1400
kisten makreel en 400 bijvis vermoedelijk
flink wat concurrentie van de haring-
trawlers krijgen, hoewel nog niet vast-
t hoeveel schepen er morgen aan de
wal komen.
Zaterdag binnen; KW 175 KW 21 KW
189 KW 94 KW 12 KW 41 KW 30 KW 34
KW 64 KW 155 KW 133 KW 108 KW 166
KW 140 KW 28 KW 53 KW 31 KW 107
KW 53 KW 59 KW 62 KW 210 KW 24
KW 26 KW 16 KW 25 en KW 77.
Naar zee: KW 21 en KW 84.
Zondag binnen: KW 69 KW 73 KW 7
en KW 85.
Grootste trawler ter wereld
De grootste motortrawler ter Wereld,
de „Jutland", is m Denemarken ge
bouwd voor een rederij te Bordeaux.
Het schip meet 1600 br.t., heeft een 1400
I.P.K. dieselmotor en zal 60 koppen
gaan tellen. Het is bestemd voor de ka
beljauwvisserij op de New-Foundlandse
banken en bij Groenland.
Zoute naar West-Duitsland
Er is 100.000 beschikbaar gesteld
voor de invoer in West-Duitsland van
gezouten haring uit Nederland.
Verdrag voor de Stille Oceaan
Amerika, Nieuw Zeeland en Australië
hebben te San Francisco een verdrag on
dertekend tot het verlenen van weder
zijdse bijstand. Dit berust op dezelfde be
ginselen als het Atlantisch Pact. Met het
AmerikaansPhilippijnse verdrag en
dat, hetwelk thans te San Francisco on
dertekend gaat worden, is een netwerk
van verdragen tot stand gebracht, dat de
veiligheid in de Stille Oceaan beoogt.
S.S.S.K. won met niet minder dan 71
Het was niet zozeer S.S.S.K.. de pittige
Klaaswaalse club, die A.R.C. Zaterdag de
das omdeed, dan wel het S.S.S., het stop-
per-spll-systeem. dat in de tweede helft
de Alphenaren een zware nederlaag toe
bracht. Het werd n.1. na een
stand, niet minder dan 71
gastheren.
Dat a
tal-.
Beide ploegen op de eerste plaats
Het was Zaterdag verrassend spel, wat
Pernix I en III lieten zien. Vooral gezien
het feit, dat de Leidenaren hun veld
zes weken moesten missen voor werk
zaamheden en de training dus practisch
stil lag.
Pernix I (bijna volledig) heeft de
VOPS-wimpel op zeer duidelijke wijze
weer gewonnen.' JYaast heel vlot spel
zagen we weer eens ae oude schotvaar
digheid. Van SNEL werd met 20 ge
wonnen, maar tegen ODI kwam het
schot pas goed los. Dat leverde een
41 zege op. Tenslotte werd VEO vol
komen overspeeld en de oranjekragen
haalden er een 50-overwinning uit
Doordat de andere twaalftallen elkaar
de punten afsnoepten, ontstond de vol
gende eindstand:
Pernix 3 gespeeld 6 punten (11—1)
SNEL.... 3 2 (3—4)
ODI 3 2 3—5)
VEO 3 2 1—8)
Wy voorspelden niet te veel, door het
jonge Pernix III ook de beste kansen
te geven tegen de tweede twaalftallen
de andere vereniging. Tegen SNEL II
werd het gelijk (11). ODI II ging met
40 ten onder en VEO leed een 02
nederlaag. De eindstand werd hier;
Pernix III 3 gespeeld 5 punten (71)
SNEL II.. 3 3 (3—3)
ODI II.... 3 2 (3—6)
VEO II ..3 2 (3—6)
De vier verenigingen kunnen op een
prettige middag terugzien, want er werd
sportief gespeeld. Voor elk twaalftal
was er nog een kleine verrassing, die
specifiek Schiedams was
Marathon te Enschede
Fin Karvonen won
overtuigend
Te Enschede werd Zaterdag de derde
internationale marathon gewonnen door
de Fin Karvonen, in 2 uur 29 min. 02.
Onze landgenoot Overdyk, die als zeven
de binnenkwam, verbeterde met zijn tijd
van 2 uur 43 min. 42 het Nederlands
record op dit nummer, (oude record
2 uur 46 min. 37.2).
De uitslag van de eerste tien luidt:
1 Karvonen (Finland) 2 uur 29 min. 02;
2 Cerou (Frankr.) 2 uur 35 min. 31.4;
3 Richards (G.B.) uur 39 min.; 4 Josset
(Frankr.) 2 uur 42 min. 12.1; 5 Systad
men in een ere-wedstrijd uitkwam.
verband met feestelijkheden te Klaas
waal.
In het eerste kwartier waren de gast
heren sterker, mede doordat de A.R.C.-
verdediging teveel voor het eigen doel
bleef hangen. Daarna kwamen de zaken
in evenwicht en werden de roodbroeken
zelfs wat sterker.
Het was midvoor Bos, die na twintig
minuten AR.C. de leiding gaf (0—1).
Met pittig spel verstreek de eerste
helft, die een 11 ruststand bracht
Dat deed dus niets vermoeden van
komende nederlaa- Maar jt zou spoe
dig blijken. Roest en Van Wieringen ver
zuimden n.l. als achterspelers do vleu
gels van de gastheren te dekken (de
halfspelers hebben tot taak de binnen-
spelers te houden, de stopper bewaakt
de midvoor). De S.S.S.K. links- en rechts
buiten profiteerden prachtig van hur
vrijheid. Het was toen spoedig 3—1.
Bij A.R.C. ging men wat op elkaar
lopen mopperen; doelman v. d. Mark
deed z'n best niet meer en zonder veel
moeite brachten de gastheren de stand
op 7—1.
Die uitslag was lang niet nodig ge
weest; maar als de bezieling ontbreekt
en men over en weer elkaar verwijten
gaat maken, ja, dan is zoiets te
wachten. Men kon het echter ditmaal
nog als een lesje beschouwen, dat geen
;ad deed. Dat is volgende week
ders. Het ontbreken van Den Hoed werd
sterk gevoeld.
A'dam) 2 uur 43 min. 42; 8 Soerensen
(Denem.) 2 uur 46 min. 41; 9 Meskens
(België) 2 uur 48 min. 09; 10 Van der
Zande (Olympia, Halsteren) 2 uur 51
min. 39.
E.V.C.-bestuurslid wegens
fraude geroyeerd
De bondsraad van de Algemene jond
an werkers in chemische, voeding- en
fabriekmatige bedrijven, aangesloten bij
de E.V.C., heeft de secretaris-penning
meester P. S. wegent financiële onregel
matigheden ten nadele van deze organi
satie ontheven van al zijn functies. Aan
Zeer wijde perspectieven openen zich
VAAK WORDT DE VRAAG GESTELD, of de atoomenergie, die thans
slechts voorbestemd schijnt te zijn om het mensdom schrik aan te
jagen, straks de mensheid toch nog veel gemakken zal brengen. Volgens
dr Gerald Wendt, een bekend Amerikaans geleerde, staat de atoomenergie
thans te onzer beschikking als een factor, die er toe kan bijdragen, de hui
dige optimistische verwachtingen in vervulling te doen gaan. Zij kan, vol
gens hem, energie leveren om al het werk te doen, dat er in de wereld te
doen valt. Indien het eenmaal zo ver is, dan zullen industrie en welvaart
niet gereserveerd blijven voor slechts de paar landen, die de beschikking
hebben over steenkoolmijnen en oliebronnen. De volkeren zullen dan ge
bruik maken van atoombrandstoffen, welke gemakkelijk en goedkoop
overal in de wereld geleverd kunnen worden. Een kilogram van deze
brandstof heeft slechts de omvang van een kleine citroen, doch kan even
veel energie leveren als ruim 3000 ton steenkolen.
Dr Wendt schrijft voorts: „Dit feit op
zichzelf opent reeds vooruitzichten op
vestiging van staalfabrieken in Zuid-
Amerika, katoenfabrieken in Egypte,
chemische fabrieken in India en Indone
sië, kunstmestfabrieken in alle delen
van Azië en bijgevolg betere oogsten
meer voedsel. Atoombrandstoffen kun
nen in streken met lage temperaturen
warmte verschaffen en in tropische ge
bieden voor de nodige koeling zorgen,
niet te vergeten de electrische stroom
welke zij voor de steden en huishoude
lijk gebruik in alle delen
kunnen leveren. Zij kunnen bijdragen
tot de aanleg van goede verkeerswegen
uitgebreid electrisch spoorweg
net, grootse irrigatiewerken ln gebieden
welke thans onvruchtbaar zijn, nieuwe
mijnen en nieuwe bosbouw, tot
gere productie van de landbouw
verhogen van het welvaartspeil. Dit al-
vrijwel de gehele wereld,
slechts afhankelijk van eer> nieuwe hoe
veelheid energie, welke geleverd kan
worden door het uranium".
Met behulp van deze energie kan net
werk verricht en kunnen de goederen
geproduceerd worden. Een kleine trac-
verricht thans het werk van 100
paarden, doch heeft behalve benzine en
olie geen voedsel nodig. Een stoomma
chine van een trein of een fabriek levert
1000 pk of meer en ontleent haar energie
goedkope steenkolen. De huidige
industrië beschaving is van deze brand
stof afhankelijk. Doch aangezien steen
kolen niet goedkoop zijn, kan de Indu
strie beter gebruik maken van atoom
brandstoffen en atoommachines welke
vermogen van 10.00° pk r' meer ont
wikkelen, Atoom-energie die dag en
nacht zonder enige onderbreking door
kan werken waarmede alles kan worden
vervaardigd van materialen af tot kle-
1 de mens
verder veraangenaamt toe, in alle lan-
.n de wereld, in Alaska, Siberië
Zuidpool en alles wat daar tussen
ligt.
Voor allen
Die landen welke gebrek aan steen
kool en olie hebben zullen in de eerste
plaats met atoom-energie gebaat zijn.
En het is daarom van zoveei belang dat
de Verenigde Staten aangeboden hebben
kennis op het gebied van de atoom-t
installaties ter beschikking
de U.N.O. te stellen op voorwaarde dat
hiervan geen gebruik zal worden ge
maakt voor de vervaardiging van wapen
tuig.
Inmiddels worden fn de Verenigde
Staten de onderzoekingen op het gebied
atoom-machines energiek voortge
zet De heer Gordon Dean. de Voorzitter
de Amerikaanse Commissie
Atoom-Energie, schat dat vrijwel 75 pet
van alle kosten, welke aan onderzoekin
gen worden besteed en hetzelfde percen
tage van de bereikte resultaten
waarde zullen blijken te zijn voor
lievende doeleinden. Hieruit blijkt dat
vertrouwen stelt in het gebruik van
nieuwe atoom materialen tot heil van de
mensheid.
Indien deze veronderstelling juist ls,
dan openen zich nog wijdere perspectie
ven. De luchtvaart zou bijv. een nieuw
tijdperk kunnen ingaan indien de vlieg
tuigen door atoommotoren gedreven zou
den kunnen worden. Vliegen zou goed
koop zijn en binnen ieders bereik komen
Een groot verkeersvliegtuig op de trans
atlantische route moet thans voor elke
vlucht 38.000 liter benzine met
wicht van ongeveer 30 ton innemen. In
dien gebruik zou worden gemaakt van
atoommotoren dan zou de benodigde
brandstof hoogstens 10 20 gram wegen
Het zelfde vliegtuig zou dan 30 ton meer
vracht of 300 extra passagiers kunnen
Wanneer het niet langer nood
zakelijk is een groot gewicht aan brand
te voeren, dan zou vliegen even
goedkoop worden als elke andere vorm
transport. De mensheid zou zich
vrijelijk van vliegmachines
rijdend
Bovendien zou het vliegbereik van
zulke vliegtuigen veel groter zijn, aan
gezien zij nooit gebrek aan brandstol
behoeven te krijgen en evenmin de reis
behoeven te onderbreken om brandstol
in te nemen. Het is inderdaad een feit.
dat men er nog niet in geslaagd is atoom-
motoren te bouwen, doch hierbij mogen
wij niet over het hoofd zien dat 50 jaren
geleden vliegen nog een toekomstdroom
was en dat de eerste transatlantische
vlucht welke inderdaad een ware sen
satie veroorzaakte, pas 32 jaar geleden
is volbracht.
Het is evengel niet waarschijnlijk dat
atoomenergie die algemene toepassing
zal vinden waarover men zo dikwijls
hoort spreken. Atoommotoren en brand
stoffen zouden waarschijnlijk niet op
kleine schaal gebruikt worden, en waar
schijnlijk zullen er geen door atoomener-
De atoomklok. Men heeft de klok
deze naam gegeven, omdat haar tijd
aanwijzing uiteindelijk gebaseerd is
op bepaalde periodieke gebeurte
nissen, die zich in het binnenste der
atomen, de bouwstenen der materie,
afspelen. De klok loopt nauwkeu
riger dan welk uurwerk ook.
gie gedreven automobielen komen, geen
atoomkachels voor de verwarming van
de huizen, geen atoomstrijkijzers of lam
pen. Dit houdt direct verband met hei
feit dat een gedeelte van de energie
welke vrijkomt bestaat uit gevaarlijke
stralen. Bij grote motoren en in fabrie
ken kunnen deze stralen opgevangen
De Amerikaanse geleerde dr
Gerald Wendt, die een artikel
heeft geschreven, waarvan we
hiernaast een gedeelte hebben
overgenoxnen, is ten volle bevoegd,
zich over de ontwikkeling van de
atoomenergie uit te laten. Hij
heeft reeds twee boeken over dit
onderwerp geschreven onder de
titel „Het begin van de atoom
eeuw" en „Atoomenergie en de
waterstofbom". Als chemicus en
als schrijver over wetenschappe
lijke onderwerpen heeft hij naam
gemaakt; hij hield voorts vele le
zingen over deze onderwerpen. Dr
Wendt was werkzaam in de han
del, bij opvoedkundige instellin
gen en bij tijdschriften, o.a. als
wetenschappelijk redacteur van
„Time", het bekende Amerikaanse
tijdschrift, en als schrijver van
hoofdartikelen voor „Science Il
lustrated".
worden bijv. door dikke muren, doch in
kleine installaties zouden deze stralen
gevaren opleveren. Vandaar dat atoom
energie voor huishoudelijk gebruik uit
sluitend in de vorm van electriciteit ot
stoom in een centrale zal worden opge
wekt om dan door een laagspanningsnet
of door buizen naar steden, dorpen en
fabrieken gebracht te worden.
Het gebruik van atoom-energie in vele
verschillende vormen zou het leven vol
komen anders maken dan thans. Doen
een veel grotere revolutie zal zich op
andere gebieden voltrekken, dank zij de
nieuwe kennis welke onderzoekers op
het gebied van de medicijnen, de chemie
de landbouw en natuurkunde zullen ver
garen door middel van nieuwe hulpmid
delen, waarmee nieuwe wegen geopend
zullen worden voor onderzoekingen wel
ke op hun beurt nieuwe gebieden zullen
ontsluiten, evenals de uitvinding van de
microscoop vele jaren geleden.
Geheim
Niemand heeft byv. tot dusverre kun-
ïn vaststellen hoe de groene planten
gebruik maken van de zonne energie
de groei van bladen, takjes en
vruchten met behulp van water en kool-
uit de lucht. Toch berust hierop het
gehele principe van het leven. Zonder dit
zouden er geen planten zyn en zonder
planten zouden de dieren niet kunnen
bestaan. De wereld zou dan kaal en
naakt zijn. Men tracht dit geheim op te
lossen met gebruikmaking van koolzuur
dat in de atoomovens radio-actief ge
maakt wordt en daarna door de straling
duidelijk te zien geeft, welke weg het
volgt. Hierdoor is het mogelijk geworden
de chemische reacties in de planten op
oet te volgen. Dan zal het mogelijk
ae plantengroei uoeiti eiiende
wyze te bevorderen, en op deze wijze
de oogst van de in cultuur gebrachte
grond te verdubbelen, nog gezwegen van
het in cultuur brengen van nieuwe gron
den, of zelfs van de bodem van de zee.
Op deze wijze zal het tevens mogelijk
worden de inwoners die e wereld bevoi-
van voldoende voedsel te voorzien
hongersnood te voorkomen, een ramp
welke er thans de oorzaak /an is dat net
huidige aantal van twee milliard nog te
groot blijkt om behoorlyk gevoed te
worden. De aarde zal dan veel dichter
bevolkt zyn dan thans, doch atoom-ener
gie zal cr voor zorgen, dat de grotere be
volking gevoed wordt.
Staat had advocaten moeten toelaten
(Van een onzer verslaggevers)
J~\E HAAGSE SPEELCLUB ARISTO is Zaterdag door de vice-president
van de Haagse rechtbank, mr A. J. Paulus, onontvankelijk verklaard
m haar, tegen de Staat gerichte vordering. In kort geding had mr S. van
Oven Maandag jl. voor deze president verzocht het politie-optreden tegen
de speelclub op 3 Augustus jl. onrechtmatig te verklaren, de Staat te be
velen zich te onthouden van verdere-maatregelen en hem te gelasten het in
beslag genomen spelmateriaal terug te geven.
Ten aanzien van de eerste en laatste
verklaarde de president zich onbe
voegd.
De tweede eis: zich te onthouden
verdere maatregelen, wees de president
af. De overheid, zo overwoog hij, han
delde uitsluitend ln het belang
Een toekomstbeeld, zoals een Amerikaanse ontwerper het zich droomthet
atoomvliegtuig, kruissnelheid 2400 km per uur, verticale landingen met behulp
van tegenraketten, brandvrij bij ongelukken en gebouwd van titanium.
strafvervolging. Op goede gronden kon'
zij aannemen, dat in de Aristoclub ha
zardspel bedreven werd.
De bevelen tot inzekerheidstelling vol
deden, hoe summier zij ook waren, aan
de wettelijke vereisten. Wel is waar was
het niet toelaten van advocaten tot de
verdachten in strijd met de wet, doch
dit feit, hoe betreurenswaardig ook en
door gedaagde niet voldoende geëxcu
seerd met een beroep op het grote aan
tal gearresteerden, kan niet leiden tot
toewijzing van dit deel van de els.
Ten aanzien van de eis tot teruggave
overwoog de president, dat het nemen
ven een dergelijke beslissing niet aan
hem staat.
De eis werd in zijn geheel afgewezen
en de eiser, dus Aristo, kreeg de kos
ten, berekend op f 100.— te dragen.
De uitspraak werd door vele Aristo-
leden bijgewoond, die zich kennelijk
onthutst toonden.
Mr S. van Oven verklaarde nog niet
te weten, of hij van deze beslissing in
hoger beroep zal gaan.
Reeds 38 Nederlandse experts door
U.N.O. uitgezonden
Het aantal experts dat onder toezicht
van de Ver. Naties is uitgezonden voor
technische bijstand aan minder ontwik
kelde gebieden is van 31 December jL
tot eind Juni gestegen van 54 tot 384. Aan
het einde van dit jaar zal het vermoe
delijk ruim 1300 bedragen. Eind Juni
waren er 33 Nederlanders uitgezonden.
Ons land nam daarmee een derde plaats
in na de Ver. Staten met 120 en Engeland
met 49 deskundigen.
De Ned.-Belgische N.V. Tudor Ac
cumulatoren MU te Amsterdam zal in
Leiden een fabriek bouwen.
