flieuwe £riJtsrije GTouranl
Amerika zal niet afzien van de bases
in het Spanje van Franco
Admiraal Sherman vliegt morgen
naar Parijs en Londen
Kremlin zoi zijn politiek
radicaal wijzigen
In een 34-voets jol arriveerde
Allcard te Plymouth
Wist U
Waarom het gaat
- WOENSDAG 18 JULI 1951
BUREAUX: Steenstraat 37
Directie, Abonnementen- en Adver
tentie-afdeling: Tel. 22710 en Tel.
23375. Redactie: TeL 20408.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 5.15 per kwartaal;
ƒ1.72 per maand; ƒ0.40 per week.
ADVERTENTIËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHR1STEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Twee en dertigste jaargang No 927S
.Slantoasticii is gljtbltvrB
mgn furt in Icgljeaspoet"
Onbevredigende discus
sie over groentijd
Tactische zet in de wereldpolitiek
ADMIRAAL FORREST SHERMAN heeft generaal Franco het recht
gevraagd, gebruik te mogen maken van Spaanse zee- en luchtbases.
In het bijzonder worden genoemd de vliegvelden van Madrid, Barcelona
en Sevilla, de havens van Cadiz en Carthagena en enige strategische
punten in Spaans-Marokko. De Amerikaan zou tegenover Franco heb
ben verklaard, dat dit kan geschieden op grond van een Spaans
Amerikaanse overeenkomst, waarbij het niet nodig is, Spanje tot het
Noord-Atlantisch Pact te doen toetreden. Sherman zou de Caudillo ook
hebben meegedeeld, dat Amerika bereid is, deze bases in gereedheid
te brengen voor de ontvangst van Amerikaanse oorlogsschepen en vlieg
tuigen. Uiteraard zou Franco hiervoor een nieuwe prijs willen bedingen,
in de vorm van kapitaalgoederen en zwaar militair materieel. Morgen
zal Sherman te Parijs besprekingen voeren met Eisenhower en Vrijdag
confereert hij met de chef der Britse marinestaf, admiraal Lord Fraser.
Dit is de tendenz van de berichten van
j Reuter, Ass. Press, en A.FP. Vanzelf
sprekend staat de reis van admiraal For
rest Sherman, die vergezeld wordt door
zijn echtgenote en schoonzoon, in het mid
den der belangstelling. Hier is sprake
van een sensationele manoeuvr
wereldpolitiek. Te Madrid heeft hij niet
slechts geconfereerd met generaal Fran
co, maar ook met de chef van de Spaanse
marinestaf, waarbij wij aantekenen, dat
de min. van Marine zelf, zich
teel te Madrid bevindt.
Men krijgt de indruk, dat de Spaanse
regering over dit alles gepolst is, maar
natuurlijk is nog niets definitief, omdat
Parijs en Londen ook een stem in het
kapittel hebben. Deze landen nu zijn, al
dus Reuter, niet slechts gekant tegen
'pogingen om Spanje in het Noord-Atlan
tische verdrag op te nemen, maar zij
lachten het ook onjuist, als Amerika een
aparte militaire overeenkomst met het
Spanje van Franco sluit. Er is zelfs
sprake van een ernstig protest van Pa
rijs en Londen bij Washington.
I Hoe is nu de stemming in Amerika?
Senator Tom Conally, voorzitter der „Se-
I naatscommissie voor de buitenlandse be
trekkingen" acht het „hoogst gewenst"
dat Amerika de bases in Spanje krijgt.
Engeland moet zich hierin niet mengen.
Een zelfde standpunt wordt ingenomen
jdoor de Democratische Senator Harry
Ned. wielrenner in Frank
rijk aan dood ontsnapt
In ravijn van 70 meter diepte
gestort
ren
yy
Gistermiddag is de Nederlandse wiel
renner, Wim van Est, op wonderbaar
lijke wijze aan de dood ontsnapt. Op een
smalle pasovergang van de col Aubisque,
een der hoogste bergen van Frankrijk,
op een plaats, waar de uiterst gevaar
lijke, zig-zag dalende weg een uiterst
scherpe bocht maakt, is de man, doordat
izijn band sprong, in volle vaart van de
weg afgeraakt en een ravijn ingereden.
Toen de Nederlandse volgers bij het punt
kwamen, waar Van Est in de diepte was
gevallen, zagen ze hem liggen, tientallen
meters beneden hen; hij was, na een aan
tal salto mortales te hebben gemaakt, op
een groene strook terechtgekomen, juist
op een plek waar zich geen stenen be
vonden. Daarna moet hij nog tientallen
meters langs de steilte omlaag zijn ge
gleden, totdat een bosje een verdere val
'stuitte. Toen lag hij 70 meter diep.
Achteraf bleek hij er met builen en
schrammen te zijn afgekomen. Hij werd
pn een ziekenhuis opgenomen en zal bin
nenkort naar zijn woonplaats St Wille-
brord (N.B.) terugkeren.
Jonge vrouw met mes
aangevallen
Drama in Amsterdam
Omstreeks zes uur gisteravond heeft
zich in een huis in de Reguliersdwars
straat bij het Rembrandtplein te Am-
jsterdam een drama afgespeeld, waarbij
een 23-jarige vrouw en de eveneens 23-
jjarige fabrieksarbeider A. van G. le
vensgevaarlijk werden gewond.
De vrouw J. W., had in het huis, waar
een oom van haar woont, een kamer
gehuurd. Zij had geruime tijd samenge
woond met de fabrieksarbeider, die gis
teren op bezoek kwam. De man was
[waarschijnlijk gekomen om haar te be-
(wegen weer bij hem te komen. Toen zij
vv jdit weigerde trok hij een dolkmes en
H bracht de vrouw vier steken in borst
en rug toe. Op het geschreeuw van de
j| i medebewoners snelde een agent de wo-
4| ning binnen, maar hij kwam te laat om
IÉ te verhoeden dat de jonge man gichzelf
imet de dolk twee steken in de buik gaf.
De ijlings gewaarschuwde G.G.D.
ïbracht beiden naar het Binnengasthuis.
De vrouw is er het ergste aan toe.
Voorts werd gisteren in Amsterdam de
70-jarige kapper J. A. B., die op 13 April
zyn 63-j. echtgenote met een broodmes
een steek in de rug toebracht, veroor
deeld tot een jaar m.a., waarvan zes
-maanden voorw.
Met mes bedreigd: een jaar
In Arnhem is gisteren twaalf maanden,
.waarvan vier voorwaardelijk, geëist te
lgen de 21-jarige jongeman W. H. K., die
op 5 Mei in Velp, het meisje Mary P.,
met wie hij enige tijd omgang heeft ge
had, met een mes in haar woning heeft
aangevallen. Door ingrijpen van huis
genoten had de aanval geen resultaat.
Petsche vraagt om drie
uur uitstel
De Franse voormalige minister van Fi
nanciën heeft Woensdagmorgen preside
'Auriol verzocht hem nog drie uur t
te geven om te trachten overeenkomst
I bereiken over het programma voor e
coalitie-regering.
Petsche zal nu hedenmiddag om 3 u
(Nederlandse tijd) bij de President v<
slag uitbrengen. Men gelooft, dat zijn kan
sen om te slagen slechts „matig" zijn.
Bird, lid van de commissie voor de strijd
krachten. En ook bekende politieke fi
guren als Richard Rusell, McCarthy,
McFarland en Senator Wiliam Know-
land steunen het Amerikaanse streven.
Laatstgenoemde verklaarde, dat de bij
drage van Europa voor Korea toch al
teleurstellend is en deze landen moeten
het systeem der „gemeenschappelijke
veiligheid" niet in gevaar brengen.
Intussen, voor de Amerikaanse bases
zal Franco een hoge prijs vragen: Dol
lars voor grondstoffen, vliegtuigen en
andere legermateraal. Vermoedelijk zal
Franco vandaag nog de nieuwe ministers
bekend maken, die nieuw „Spaans" bloed
in de regering moeten brengen en ver
betering van het regeringsapparaat.
Koningin en Prins in '52
naar V.S. en Canada
De president van de Verenig
de Staten van Amerika en mevr.
Truman, alsmede de gouverneur-
generaal van Canada en lady
Alexander of Tunis hebben uit
nodigingen gericht tot H.M. de
Koningin en Z.K.H. de Prins der
Nederlanden om in de loop van
het volgende jaar officiële staats
bezoeken aan de Verenigde Sta
ten en Canada te brengen.
De Koningin en de Prins heb
ben deze uitnodigingen in begin
sel aanvaard. Het tijdstip zal
nader worden vastgesteld, zo
wordt thans van officiële zijde
bekend gemaakt.
Koningin in Den Haag
De Koningin heeft heden ten paleize
Lange Voorhout in Den Haag dr D. B.
Bosman ontvangen ter overhandiging van
zyn geloofsbrieven als buitengewoon en
gevolmachtigd ambassadeur van de Unie
van Zuid-Afrika. (De heer Bosman had
tot voor kort de rang van gezant). De
erewacht werd gevormd door mariniers,
terwijl de Marinierskapel de volksliede
ren speelde.
De Koningin was reeds vroeg ten palei-
ze. Om 9 uur ontving zy minister Staf
en om 10 uur de heer Van Waardenburg,
gouverneur van Nieuw-Guinea.
Hartelijk toegejuicht door de honderdduizenden Belgen maakte koning
Boudewijn gisteren zijn eerste rijtoer. Op zijn gezicht stond nog de grote
ernst te lezen van het ogenblik, waarop Boudewijn de Eerste trouw zwoer
aan zijn volk. De koninklijke auto verlaat het paleis.
België verbiedt invoer
van tomaten en sla
Onze tuinders weer verrast
door plotselinge maatregel
Met ingang van vandaag heeft België
plotseling de invoer van Nederlandse to
maten en sla stopgezet, aldus verneemt
de Nieuwe Leidsche Courant.
Ook zou er sprake zijn van een Bel
gisch invoerverbod van andijvie, maar
hierover zijn nog geen officiële berich
ten ingekomen. De uitvoer van onze an
dijvie naar de Belgen is echter niet groot,
in Nederlandse tuinbouwkringen
vraagt men zich met grotere ongerust
heid af of de Belgische grenzen straks
wellicht ook gesloten zullen worden voor
bospeen en bonen, welke producten thans
>n belangrijk deel van het exportpak-
;t naar België uitmaken.
Hoewel omtrent de reden van het in
voerverbod van tomaten en sla geen
officiële verklaring wordt gegeven,
neemt men in Nederlandse tuinderskrin-
aan, dat de Belgische minister dit
besluit onder druk van de Belgische
tuinders heeft genomen om de afzet van
de Belgische producten te bevorderen.
Men acht in ons land dit invoerver
bod in strijd met de geest van het ver
drag tussen Nederland en België, temeer
daar Nederland alle maatregelen heeft
genomen om onze producten niet bene
den de door België vastgestelde mini
mumprijzen op de markt te brengen.
Boudewijn vraagt Pholien
aan te blijven
Communisten „schitterden" door
afwezigheid
Na de nationale feestdag van gisteren,
vanwege de historische eedsaflegging
door Koning Boudewijn, zijn de Brusse
laren weer rustig aan de arbeid gegaan.
Ten paleize hebben de deputaties van
Kamer en Senaat hun nota's van ant
woord op de troonrede aangeboden. Ko
ning Boudewijn heeft het ontslag van de
regering niet aanvaard en premier Pho
lien verzocht aan te blijven. In aanslui
ting aan onze uitvoerige reportage van
gisteren melden wij nog, dat de commu
nistische volksvertegenwoordigers en
senatoren de eedsaflegging van Koning
Boudewijn niet hebben bijgewoond. Het
is de eerste maal. dat parlementsleden
afwezig bleven op die plechtigheid. Bij
de inhuldiging van Koning Leopold
ren de communisten wel aanwezig.
Lesvliegtuig in aardappel
veld te Rilland Bath
Een militair lesvliegtuig van de vlieg
basis Woensdrecht met twee inzittenden
moest vanmorgen een landing maken it
aardappelveld te Rilland Bath. De
beide bestuurders, een leerling en
instructeur, werden niet gedeerd,
toestel is vrijwel onbeschadigd. Waarom
het toestel aan de grond moest, is niet
bekend.
Koningin wenst jonge
Koning geluk
Koningin Juliana en Prins Bern-
hard hebben gisteren het volgende
telegram gestuurd aan Z.M. Boude
wijn, Koning der Belgen:
„Op deze dag van Uw plechtige
troonsbestijging zenden wij U onze
allerbeste wensen voor een voor
spoedige regering. In de overtuiging
dat de vervulling van Uw zware tmk
het Belgische volk tot zegen zal strek
ken, spreken wij tevens ons vertrou
wen uit in de steeds groeiende sa
menwerking en vriendschap tussen
onze beide volken".
Schijnmanoeuvre of realiteit
Door aggressie te laten varen en toenadering
te bevorderen
GAAT RUSLAND zijn buitenlandse politiek radicaal wijzigen? Diploma
tieke waarnemers bij de V.N. zijn van mening, dat dit inderdaad het
geval is en een der eerste stappen daartoe zou zijn het bewerkstelligen van
een vrede op Korea. De jongste berichten uit Moskou bevestigen de kern
van de vertrouwelijke mededelingen, die een diplomaat uit Oost-Europa
kort voor de radio-rede van Jacob Malik aan een Westers journalist had
verstrekt.
De diplomaat gaf, aldus deze journalist,
Michael Fry van Reuter, toe, dat Rus
land in de afgelopen vier jaar zes grote
nederlagen had geleden, ni.l.:
De pogingen, ortT Griekenland te
knechten.
het Marshall-plan te
De actie, ot
torpederen.
3. De aanval
lantisch pact en
Europese landen te intimideren.
De blokkade van West-Berlijn.
6. De politiek van Rusland in het al
gemeen, die n.b. resulteerde in een nau
were aaneensluiting der Westelijke mo
gendheden.
In het licht van de gebeurtenissen der
laatste jaren hebben diplomaten bij de
V.N. voorspeld, dat de Russische bui
tenlandse politiek van de aggressieve in
de consoliderende fase zal overgaan,
waarbij het hoofddoel zou zijn, het ver
minderen van de internationale span
ningen. De uitvoering van de Westelijke
defensieplannen zou daardoor vertraagd
worden en Rusland zou de gelegenheid
krijgen zijn binnenlandse economie op
te bouwen. De Moskouse correspondent
de „New York Times" wijst even-
op symptomen van toenadering.
Een dier symptomen is de verschijning
Moskou van een Engels blad, dat
„nieuws" heet en dat een „nauwer,
beter begrip tussen de Sowjet-Unie en
de Angelsaksische wereld" moet bewer
ken
Vliegtuig waarin Van Mook
zat, kreeg ongelukje
Dr H. J. van Mook was een van de 21
passagiers van de KLM-Constellation
PH-TDI, welk toestel gisteren bij de start
op Idle Wild (New York) door nog onbe
kende reden van de zijkant van de start
baan afliep en ijlings tot stilstand moest
orden gebracht.
De passagiers konden ongedeerd uit
stappen en de machine bleek ogenschijn
lijk onbeschadigd. Na een oponthoud van
uur vertrokken de inzittenden met
ander toestel, de PH-TDL, naar
Nederland.
Wet Goederenvervoer
Binnenschepen aangenomen
(Van onze parlementsredacteur)
De Tweede Kamer nam vanmiddag z.
h. st de Wet Goederenvervoer Binnen
schepen aan. Tevoren was met 1346
stemmen een amendement-Algera ver
worpen. Door deze beslissing blijft de
bepaling gehandhaafd, dat in het bestuur
van de schippersbeurzen ook verladers
zullen moeten worden opgenomen.
Alleen de A.R. en de S.G.P. stemden
voor het amendement dat alleen de
schippers in het bestuur wilde hebben.
Nadat de jonge koning Boudewijn
gisteren de eed op de Belgische
grondwet had afgelegd, verzamel
de zich voor het koninklijk paleis
in Brussel een enorme menigte, die
haar nieuwe vorst wenste te zien.
De Jan van Brakel na
vijf jaar weer thuis
Na een verblijf van vijf jaar in de Indo
nesische wateren is het opnemingsvaar
tuig van de Kon. Marine, de Jan van Bra
kel, gisteren de haven van Nieuwediep
binnengelopen. Het verblijf in Indonesië
is voor de tachtig opvarenden interessant
en leerzaam geweest vanwege de hydro
grafische opnamen die zijn gemaakt, maar
de thuisreis is minder prettig verlopen.
Tussen Colombo en Aden kwam het
schip in de beruchte West-moesson te
recht. De Jan van Brakel kreeg het
zwaar te verduren. Door de hevige slin
geringen van het schip moesten verschei
dene opvarenden met een min of meer
ernstige hersenschudding in de zieken
boeg worden opgenomen, doch de mees
ten genazen op weg van Aden naar Den
Helder.
Een matroos eerste klasse, A. J. G. den
Haan uit Wateringen, had echter een zeer
zware hersenschudding opgelopen en
moest terstond na het afmeren in Nieu
wediep met de ambulancewagen naar
het militair hospitaal te Overveen wor
den vervoerd.
De niet ernstige schade kon op de ver
dere thuisreis gemakkelijk worden her
steld en de algemene mening is dat een
minder sterk schip dan de vooroorlogse
Jan van Brakel het er slecht zou hebben
afgebracht.
In ell maanden over de Oceaan
Begin van een romance met een 23-jarige
bekoorlijke, Portugese verstekelinge
Allan Allcard, een 35-jarige scheeps-
architect, is in Plymouth aangekomen,
na geheel alleen in een 34 voets jol, twee
maal de Atlantische Oceaan te zijn over
gestoken.
Op de laatste étappe van de tocht, van
Casablanca naar Plymouth, had Allcard
te kampen met harde tegenwind. Veertig
dagen heeft hij over dit laatste stuk V3n
1.300 mijl gedaan.
Hij arriveerde met rode ogen door ge
brek aan slaap, en het enige voedsel, dat
zich nog aan boord bevond, waren vijf
aardappels, een handvol scheepsbeschuit
en twee blikjes corned beef.
Allcard stak in 1949 voor de eerste
maal geheel alleen de Oceaan over. In
September van dat jaar arriveerde hij
in New York na 81 dagen op zee te
hebben rondgezworven.
De terugreis in de jol „Temtress" aan
vaardde hij elf maanden geleden. Bij
het vertrek van de Azoren bemerkte
Allcard, dat hij een knappe 23-jarige
verstekelinge aan boord had, de Portu
gese Otilio Frayao. Hij zette mej. Frayao
in Lissabon aan wal, maar daarna is zij
naar Engeland gegaan, waar zij haar
DAT een van de grote A'damse con
fectiemagazijnen op de eerste dag van
de uitverkoop 100.000 bezoekers moet
hebben gehad, waarmee alle records ge
broken zijn, en er Maandag nog 60.000
kwamen.
DAT de nieuwe weg HulstClinge
Namen, de kortste verbinding tussen
Zeeuwsch-Vlaanderen en Antwerpen,
gisteren is geopend.
DAT F. M. I. Schneiders, parlements-
red. van De Maasbode, benoemd is tot
ridder in de Pauselijke Sylvesterorde.
DAT de enige uraniummijn van Noor
wegen gesloten wordt nu dit land de be
nodigde hoeveelheid uranium van Ne
derland krijgt.
DAT van 1923 Juli opnieuw een
Amerik. opleidingsschip de R'damse ha
ven bezoekt, nl. de Empire State, met
350 officieren en leerlingen aan boord.
DAT een door J. Twerda bewoonde
kapitale boerderij bij Cubaard
eigendom van mevr. Harinxma thoe
Slooten, gisteren door hooibroei totaal
afbrandde, en verzekering de schade
dekt.
DAT gisteren de eerste groep lucht-
vaartgezinde jongeren van dit jaar in
Teriet de drieweekse gratis zweefvlieg-
cursus begon, en er in Augustus nog een
groep wordt opgeleid.
DAT de K. v. K. in Maas en Waal
plannen heeft om Nijmegen tot een na
tionaal middelpunt te maken van groot
handel in groenten en fruit, door er een
semi-permanent marktsysteem in te
DAT de zes in ons land verblijvende
Indonesische journalisten gisteren R'dam
bezochten.
DAT de directie van de N.S. in prin
cipe bereid is de bouw van een nieuwe
brug over de lijn Nijmegen—Venlo aan
de Graafsewr te Nijmegen te betalen.
DAT de Hoge Raad het vonnis ver
nietigde van een pLv. kantonrechter te
Hilversum, die iemand die 's avonds op
de fiets zonder achterlicht reed, vrij
sprak daar de wettelijke term „bij nacht"
rijden volgens de rechter betekende: ge
durende de gehele nacht rijden.
DAT in Vledder het hu'-'elijk is vol
trokken tussen twee rusthuisbewoners,
de 74-jPopke Boersma en de 75-j.
Hendrikje de Vries, die beiden reeds ge
huwd rijn geweest
DAT de Amerik. min. van landbouw.
Charles F. Brannam. Donderdag op
Schiphol komt om in één dag Ned. boe
renbedrijven te bezichtigen, hij op de
ambassade in Den Haag zal lunchen, en
naar Brussel zal rijden, waarbij min.
Mansholt hem tot de grens zal verge-
DAT negen Kamerleden volgende
week Woensdag Het Sticht zullen bezoe
ken i.v.m. het wetsontwerp tot wijziging
van de grenzen van de stad Utrecht en
randgemeenten.
DAT het regiment veldartillerie Prins
Maurits te Harderwijk Vrijdag een
ouderdag organiseert.
DAT een koe van de landbouwer E.
Hut te Tripscompagnie (Gr.) het leven
heeft geschonken aan een kalverdrieling,
twee van het vrouwelijk en een van het
mannelijk geslacht.
DAT gisteren te Waalwijk de automa
tische telefooncentrale in gebruik is ge
steld. doch Den Haag pas eind van dit
jaar Waalwijk e.o. kan draaien.
DAT de statuten van de Bond van
Belanghebbenden en Zoons van Belang
hebbenden inzake de Zuiderzee-steunwet
te Harderwijk de koninklijke goedkeu-
ring verwierven.'
intrek bij vrienden heeft genomen.
Allcard wilde zich tegenover verslag
gevers niet uitlaten over een romance
met zijn aardige verstekelinge, maar hij
zei wel, dat zij een grote rol zou spelen
in het boek, dat hij thans over zijn een
zame reis schrijft, aldus A.P.
„Ik heb het boek op zee al helemaal
geschreven," zei hij, „maar ik zal nog
wel drie maanden nodig hebben, om het
bij te schaven".
De reizende ambassadeur van Tru
man, Harriman, heeft besprekingen
gevoerd met de Perzische premier
Mossadeq en ofschoon over de resul
taten van die onderhandelingen nog
niet veel bekend is, gaat het er voor
het oog van de wereld erg vriend
schappelijk naar toe; twee lachende,
minzame diplomaten
Maar de olie blijft met dat al een
„brandende kwestie...."
In Korea gesneuveld
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in Korea ir ge
sneuveld de, oorspronkelijk als
vermist opgegever. soldaat B. van
der Wal. Hij was 23 jaar oud. ge
huwd en afkomstig uit Rotterdam.
Thans zijn in Korea in totaal
52 Nederlanders gesneuveld.
ER is de lezer kan het weten
onlangs een voorontwerp van wet
verschenen met betrekking tot het hoger
onderwijs. Het is opgesteld door een
kleine commissie, bestaande uit de hoog
leraren Van der Pot, Donner en Rutten,
nadat een uitgebreider staatscommissie
reeds over heel het onderwerp een lijvig
rapport had uitgebracht. Het kan ook
bekend zyn, dat prof. Donner blijk heeft
gegeven, op enkele belangrijke punten
af te wijken van de inzichten, door zijn
beide mede-commissieleden aangehangen.
Wat wil het voorontwerp onder meer?
Uitgaande van en erkennende het onder
scheid tussen het openbaar en het bij-
zonder onderwijs wil het de mogelijkheid
openen, dat de openbare universiteiten
en hogescholen een grotere zelfstandig
heid en autonomie zullen verwerven.
Daarnaast stelt het voor de instelling
van een zgn. Hoge Academische Raad,
een college waarin naast ten hoogste
zes. door de Kroon aan te wijzen leden
elke universiteit en hogeschool (ook de
bijzondere) door twee leden vertegen
woordigd is.
Deze Hoge Academische Raad zal een
schakel moeten vormen zowel tussen de
universiteiten en hogescholen onderling
als tussen deze en de maatschappij. De
Raad zal o.m. tot taak krijgen van advies
te dienen bij de instelling van nieuwe
leerstoelen aan openbare universiteiten
en hogescholen en bij de benoemingen
van hoogleraren aan deze universiteiten
en hogescholen.
TEGEN dit voorstel is nu in het jongste
nummer van het Nederlands Juris
tenblad een artikel verschenen van dr.
R. L. Drilsma. Zijn verweer, hierop neer
komend dat het voorstel de vrijheid van
het openbaar hoger onderwijs bedreigt,
is van merkwaardig karakter. Dat blijkt
al dadelijk, wanneer hij zonder meer
zegt, dat de bedoeling van het voor
ontwerp is: terugdringen van het open
bare onderwijs ten gunste van het con
fessionele.
Waarom, zo luidt zün vraag, is men
aan bijzondere universiteiten wel vrij in
de benoeming van hoogleraren, terwijl
voor de openbare universiteiten (mits
zelfstandig verklaard) die vrijheid wel
wordt mogelyk gemaakt, doch dan alleen
na inschakeling van die Hoge Academi
sche Raad. waarin nota bene ook ver
tegenwoordigers zitting hebben van bü-
zondere universiteiten. Juist in die
inschakeling van die^Ioge Academische
Raad ligt voor dr. Drilsma een bezwaar.
Welk bezwaar dat is? Wèl, dat naar
h\j vreest, via de Hoge Academische
Raad de richting van het openbaar hoger
onderwüs zal worden bepaald en dat met
name de vertegenwoordigers der byzon-
dere universiteiten binnen die Raad zich
daarbü zullen laten gelden. Zelf willen
de voorstanders van het bijzonder hoger
onderwijs vrij zyn, als het gaat om be
noemingen aan hun eigen universiteiten,
aldus dr. Drilsma, welnu, laten ze dan
ook de openbare universiteiten dezelfde
vrijheid gunnen.
REIDEN we teveel, toen we dit ver-
*-i weer merkwaardig noemden? Dr.
Drilsma wil de vrijheid verdedigen van
het openbaar onderwijs. Maar daarbü
gaat hü uit van een zekere vooronder
stelling, deze namelijk dat openbaarheid
en vrijheid zonder meer samengaan. Dat
echter is niet zo. De vrijheid wordt hier
door de openbaarheid beperkt.
Wil men het anders gezegd hebben?
Bü het bijzonder onderwijs heeft men in
vrijheid een bepaalde keuze gedaan,
heeft men gekozen voor bepaalde opvat
tingen en voor bepaalde richtingen
binnen het onderwijs dat men geven wiL
Maar het openbaar hoger onderwijs,
juist als openbaar hoger onderwys, kan
dat niet hebben. Betekent dat, dat de
hoogleraren aan het openbaar hoger
onderwijs hun eigen overtuigingen maar
opzij moeten zetten? Dat betekent het
allerminst.
Het betekent wèl, dat de openbare
universiteiten en hogescholen zich niet
bepaaldelijk in deze of gene richting
mogen gaan ontwikkelen. Dat behoort
aan het karakter van dit onderwijs in
de weg te staan. Wat voor een bijzondere
universiteit geen bezwaar behoeft te zijn,
behoort voor een openbare universiteit
contrabande te blijven.
"l^ANDAAR ook, dat het bezwaar van
dr. Drilsma tegen de ziensw-yze van
prof. Donner in deze niet opgaat. Prof.
Donner acht het onjuist, wanneer straks
de openbare universiteiten een grote
zelfstandigheid kunnen verwerven, o.m.
hierin uitkomend dat ze haar eigen hoog
leraren mogen benoemen. Wy onder
schrijven dit bezwaar van prof. Donner.
Juist zo immers opent men de mogelyk-
heid, dat een openbare universiteit zich
wel dadelyk gaat ontwikkelen in een
zeer bepaalde richting.
Dr. Drilsma redeneert juist 8nder9om.
Het openbaar onderwijs, zegt hü. moet
vry zyi In de bepaling van zün inrichting
en in de keuze zyner leerkrachten. Daar
om geen inschakeling van de Hoge
Academische Raad, waarin zelfs ver
tegenwoordigers zitten van de byzondere
universiteiten. HU ziet hierin van de zyde
der voorstanders van het bijzonder on
derwys zelfs een belaging van de vrijheid
van het openbaar onderwijs.
Dr. Drilsma moge inzien, dat open
baarheid en vrijheid hier geen gelijk
staande begrippen zün, dat de openbaar
heid de vrijheid voor een belangrijk deel
uitsluit, en ook dat van vertegenwoor
digers van byzondere universiteiten
binnen de Hoge Academische Raad voor
het karakter van het openbaar onderwüs
generlei gevaar te duchten is.
Maar dan moet ook ook voor dr.
Drilsma vaststaan, welk dat karakter
is. Want om de bewaring van dat ka
rakter gaat het.
(Advertentie)
Reparatie en Wikkelinrichting
voor Electromotoren en Stofzuigers
ABSPOEL
Korevaarstraat 16 Telef. 26164
Latei opklaringen
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Aanvankelijk veel
bewolking, maar later plaat
selijk opklaringen. Droog
weer. Zwakke tot matige
Noord-Westelüke wind. Wei
nig verandering in tempera
tuur.
(Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Donderdag: xon 4.41—20.50; maan ondw
4J\ op SL42. 24 Juli E.K.
