Boswachter ziet seizoenen verglijden
in eeuwig zingende bossen
Kraamkamer in Australië taboe
voor vaders in spe
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 23 JUNI 1951
Ambtenaar van Staatsbosbeheer moet
heel wat in zijn mars hebben
MET BEIDE HANDEN beschuttend rond de kop paft boswachter Mulder
zijn pijpje aan. Als de tabak langzaam doorgloeit blaast hij enkele
grote rookwolken uit en dan kijkt hij om zich heen naar de kaars
rechte stammen van de Douglas-sparren aan zijn linkerhand en naar het
jonge loofhout aan zijn rechter. Een kleine man in een groene jas en groene
rijbroek, de in laarzen gestoken benen stevig op de grond geplant en het
groene hoedje even achter op het hoofd geschoven. Hij staat daar als een
koning in zijn rijk, deze boswachter, want wijd rondom hem strekken zich
de Speulder en Sprielder bossen uit als een zee van groen in allerlei scha
keringen.
Statige beuken, jonge lariksen, grove van 53 jaar heeft bereikt. Maar bomen
dennen in bonte afwisseling. En over dil
prachtig stuk natuurschoon even ten Wes
ten van Apeldoorn met een oppervlakte
van 1600 ha zwaait Mulder als bosbouw
kundig ambtenaar de scepter.
..Dat Douglasbos met die lariksen
tussen is 43 jaar oud." zo vertelt hij. „De
bomen zijn gemiddeld zo'n 23 meter hoog
en het zal niet meevallen om ergens an
ders in Nederland zulke stammen te vin
den. Jaarlijks halen we hier per ha voor
ƒ400 hout uit en als dit stuk was ver
pacht als landbouwgrond, zou het maar
40 per ha opbrengen."
Ja, onze gastheer heeft grote liefde
voor zijn bossen. Hij kent iedere boom
en verpleegt ze of ze zijn kinderen waren.
Maar dat is slechts één kant van zijn
werk. Ook bomen worden ten slotte ge
kweekt om geld op te brengen en zonder
hartzeer gaat hij dan ook jaarlijks de
bomen merken, die geveld moeten wor
den, het hout opmeten en schatten en de
zes publieke verkopingen bijwonen, die
in zijn gebied worden gehouden.
Mooie opbrengst
Vol trots vertelt hij dan ook, hoe in
„zijn" bossen jaarlijks 4 tot 5000 m3 hout
wordt geveld, wat 160.000 oplevert, ter
wijl de kosten van de hele boswachterij
jaarlijks slechts ƒ60.000 bedragen. Dat
is vrijwel nergens in Nederland mogelijk,
behalve in deze oude bossen op de Ve-
Een mooie opbrengst verheugt hem
zeer. want nog veel te veel leeft de ge
dachte, dat de bosbouw eigenlijk maar
een luxe bedrijf is, dat geen geld op
levert. Dat is een gedachte die de bos
bouw geen goed doet. Daarom is elk
bewijs van het tegendeel onze boswach
ter zeer welkom.
Aan de andere kant is het bij het
Staatsbosbeheer natuurlijk niet alleen om
winst te doen. Terwille van het natuur
schoon en de recreatie blijven vaak bo
men staan, die in feite „kaprijp" zijn.
We wandelen verder langs de smalle
laantjes, waar het zonlicht, gezeefd door
het blader- en naaldendak, vrolijke lichte
plekken tovert. Bij ieder perceel geeft de
heer Mulder een uitvoerige toelichting.
„Kijk, dit is een beukenbos met een
onderplant van Japanse lariks. Ieder jaar
worden wat beuken weggehaald
een jaar of wat staat hier een lariksbos.
Op een andere plaats hebben we weer
grove dennen met een onderplant van
Douglassparren en zo wisselt de beplan
ting van een bepaald perceel geregeld.
Meestal wordt een loofbos afgewisseld
met een naaldbos en omgekeerd."
Beschermende beuken
„Waarom plant u niet meteen een be
paalde boomsoort, die dan groeien kan
tot de bomen volwassen zijn?" willen
„O, daar zijn verschillende redenen
voor. In de eerste plaats hebben hier bijv.
de jonge lariksen in de eerste jaren de
bescherming van de beuken nodig. Die
beuken houden het felle zonlicht tegen,
beschutten de jonge boompjes voor koude
nevels en nachtvorst. Bovendien is déze
wisselbouw beter voor de grond en ten
slotte wordt nu in het najaar de grond
groeien nu eenmaal langzamer naar de
volwassenheid dan mensen en dit eikje
is nog maar in zijn puberteitsjaren.
Dan is daar in het Sprielderbos het
Solsche gat. Een prachtig stukje natuur
schoon. deze waterplas in de diepte aan
alle kanten omzoomd door hoog geboom
te. Maar 's nachts is het hier niet pluis,
want dit gat is ontstaan, doordat een
klooster met goddeloze nonnen door de
aardbodem verzwolgen werd. Rond het
middernachtelijk uur zweven dan ook
witte gestalten over het water en soms.
als het heel stil is, kan men in de diepte
de klok van de kloosterkapel horen
luiden.
Een eeuw achter
Midden in de bossen ligt het gehucht
Drie. dat volgens onze gastheer zijn naam
dankt aan het feit. dat hier vroeger
slechts drie huizen stonden. Het plaatsje
is niet erg gegroeid, want nu staan er
welgeteld"vijf. Eén hiervan is het „Bos
huis" en het zal moeilijk zijn om een
romantischer plekje op de Veluwe te
vinden dan de binnenkamer van dit café-
annex-snoepwinkel met zijn enorme
schouw. De tegelwand en de oude borden
zouden menige liefhebber van antiek
doen watertanden en de statige Friese
klok tikt de tijd zo langzaam weg, dat
de olielamp boven de tafel niet vreemd
aandoet. Het leven is hier minstens een
eeuw achter bij dat in de grote stad.
Boswachter worden
In dit vertrek vertelt boswachter Mul
der ons, hoe een jongen, die van het
leven in de natuur houdt, het moet aan
leggen om bosbouwkundig ambtenaar bij
het Staatsbosbeheer te worden.
Om toegelaten te worden tot de cursus
van de Nederlandse Heidemaatschappij
in Arnhem, moet hij een jaar gewerkt
hebben in de bosbouw of op een land
bouwbedrijf en ook moet hij het diploma
een landbouwwinterschool bezitten.
Is hij voor het toelatingsexamen geslaagd,
wordt hij te werkgesteld in land- of
bosbouw. Dan gaat hij vijf maanden naar
ursus voor theoretische studie. Ruim
twintig vakken worden hier behandeld,
grond, knabbelen er even aan en laten
ze dan liggen. Moet je zien, hier ligt er
een en daar en daar
Zijn blik voorspelt de brutale knagers
niet veel goeds, want zij worden niet
onder „wild" maar onder „schadelijk ge
dierte" gerekend en dus mogen ze het
gehele jaar door geschoten worden. „Een
inkele keer loopt er ook wel eens een
ee door de jonge aanplant, maar dat is
:en mooie stoffering van het landschap,
vaarop veel prijs wordt gesteld. Deze
vinter heb ik ook nog vijf wilde zwij
nen geschoten," vertelt de heer Mulder,
als we het over zijn jachtavonturen
hebben.
voor de zon en even later plenst de regen
neer. De druipende bomen laten het
ter met emmersvol op onze hoofden n
stromen en zo komt er een eind aan i
tocht door dit mooie land, waar nergens
nijdige bordjes met „Verboden toegang"
de wandelaar weren.
Bij de boswachterij nemen we afscheid
in onze gastheer, die zo met zijn bossen
vergroeid, dat hij zelfs zijn laatste
vacantie niet aan zee. maar in het Zwarte
Woud heeft doorgebracht. Een mooi be
roep is het zeker, dat beroep van bos
wachter. Deze mensen moeten nog iets
zich hebben van de geest der middel-
»uwse bouwmeesters, die bouwden voor
■igheid en ijverig begonnen
kathedraal, die ze nooit voltooid zou-
Ook boswachter Mulder zal nooit een
statig bos zien staan op de plaats waar
zijn Douglassparren laat planten.
Maar niettemin werkt hy met liefde
oogstend wat zijn voorgangers
plantten en zorgend voor wat zijn op-
s Middags schuiven donkere wolken volgers oogsten zullen.
Het Speulderbos by Drie.
Dr Drees op 5 luli
65 jaar
Défilé van arbeiders langs
zijn woning
Op 5 Juli zal de minister-president
niet dichtgedekt met een naaldenbed,
maar vermengen de naalden zich met de
bladeren. De lucht kan daardoor beter
toetreden en dat bevordert de humus-
vorming."
Hoe langer we door deze boswachterij
dwalen, hoe duidelijker het ons wordt,
;en bosbouwkundig ambtenaar heel
wat in zijn mars moet hebben om zijn
werk op verantwoorde wijze te kunnen
doen. Ook al heten deze mensen in de
wandeling nog steeds boswachter, het is
heus niet hun taak om achter stropers
te jagen of ondeugende jongens ach
ter de broek te zitten.
„Ik ben wel onbezoldigd rijksveldwach-
r en als ik een stroper bezig zie. laat
ik hem niet lopen," zo zegt de heer Mul
der. „Maar ik heb deze bevoegdheid toch
voornamelijk om tegen houtdieven te
kunnen optreden. Vooral als het hout ge
kapt ligt. moet je wel op je qui vive zijn
oor deze lieden."
Romantische plekjes
Er zijn veel romantische plekjes in de
Speulder- en Sprielderbossen. Niet ver
van de hoofdweg ApeldoornAmersfoort
staat de Koningseik. De drie Koningen.
an 1813 tot 1890 Nederland regeer
den, kwamen hier dikwijls jagen en bij
de Koningscik werden dan 's middags de
tafels gedekt voor een lunch in de open
lucht. De oude eik is gestorven, kwa
jongens stookten een vuurtje in de half
verrotte stam en slechts een geblakerde
stronk rest thans nog van deze woudreus.
e troonsbestijging van Koningin Wil-
helmina werd echter een nieuwe eik ge
plant en door een hekje beschermd houdt
deze nog de oude traditie levendig. Een
zou niet zeggen, dat dit spichtige
boompje toch al de respectabele leeftijd,
i tweede Luther zal op-
De boswachter te midden van zijn
zorgenkinderen: bomen en nog eens
bomen.
zoals bosgeschiedenis, houtteelt, landme
ten en waterpassen, ontwatering enz. enz.
Tijdens excursies wordt het geleerde toe
gelicht. Dan volgt weer een periode van
practisch werken, terwijl na een tweede
vijfmaandelijkse cursus ten slotte het
diploma behaald kan worden.
Als de jongeman dan een tijdlang heeft
gewerkt bij de aanplant, de verpleging
oud bos en van jong bos enz., kan
vorden aangesteld tot adspirant-bos-
bouwkundig ambtenaar, waarna hij later
boswachterij onder zijn beheer kan
krijgen.
Dan heeft hij de top bereikt, want de
houtvester, die als hoofd van een hout-
•sterij verschillende boswachterijen on
der zich heeft en dus zijn superieur is,
ioet bosbouwkundig ingenieur zijn en
i Wageningen gestudeerd hebben.
Vlak bij het „Boshuis" is de kwekerij,
aar we natuurlijk ook een kijkje ne-
en. In lange perken worden hier de I staat het boek van Franckens ongetwij-
?rschillende boomsoorten uitgezaaid om I *ehi bij dat van Thijs Booy ten achter-
later in het bos te worden overgeplant. I De opzet is niet bijster sterk en vertoont.
bed Douglassparrctjcs van waar het de R K kerk gebrek aan stijl
•gt dc boswachter. Het isverwijt, zelf ook gebrek aan stijl, ook
zijn 65ste verjaardag vieren. Ter gele
genheid hiervan zal de Haagse Socialis
tische Arbeidsbeweging langs zijD wo
ning aan de Beeklaan 502 defileren. De
stoet zal worden opgesteld en vertrekt
van de Prinsegracht des avonds kwart
acht. De voorzitter van de Party
van de Arbeid, de heer J. J Vorrink, en
de voorzitter van bet NVV, de heer H
Oosterhuis, zullen na afloop van het
défilé de jubilaris toespreken.
De N.V. Pletterij v/h L. I. Enthoven
te Delft zal 7 pet uitkeren (als v. j.).
De N. V. Allan en Co. te R'dam
keert 4 pet uit (v. j. nihil).
Fantast benadeelde PTT
voor f 25.000
Richtte fabrieken op en reed
in een grote slee
Het was haast niet te geloven, wat de
l-jarige A. v. L. na de bervrijding alle
maal op touw gezet had. Vóór zijn grote
verdiensten tijdens de bezetting werd hij
aan een sigarenzaakje geholpen in Lei
den. Hij breidde deze winkel uit met
een postagentschap van de P.T.T., richtte
vervolgens een sigarenfabriek op, een
tabaksververij, een grossierdery en kocht
een huis en een grote auto.
Met dat postagentschap liep het enkele
jaren geleden mis. Aanvankelijk vulde
hij de tekorten nog aan doch allengs
werden de bedragen groter. Met aange
boden cheques manipuleerde hij op zo'n
merkwaardige wijze, dat er op een zeker
moment een tekort van bijna f 25.000
ontstond, alsmede een tekort in de post-
zegelkas. Toen werd er ingegrepen.
Twee jaar lang had hij dit gedaan, zon
der dat men er iets van merkte. Dezer
dagen stond L. voor de Haagse recht
bank terecht om zich voor deze verduis
tering en valsheid in geschrifte te ver
antwoorden. Hij gaf alles toe.
De O. v. J. eiste een jaar gevangenis
straf m.a. De verdediger, mr C. H. D.
Suermondt noemde Van L. een grote op
timist, die dacht, dat alles hem zou luk-
kén.
Uitspraak 3 Juli.
De aandeelhoudersvergadering van
N.V. Kon. Pharm. Fabr. v/h Brocades-
Stheeman en Pharmacia heeft het divi
dend vastgesteld op 5 pet voor pref. en
8 pet voor gewone aandelen.
„De knuppel in 't geboortevertrek"
Tegen het giote moment woidt de man
naar builen gestuurd
TV"AAR IK MEEN is het in Holland geen probleem meer, of de man in de
kraamkamer mag zijn, wanneer zijn vrouw zich daar bevindt en is
het een uitgemaakte zaak, dat in de meeste inrichtingen daartoe verlof
wordt gegeven. In Australië is deze kwestie echter actueel geworden,
doordat zij aan de orde is gesteld door een Nederlands echtpaar, aldus meldt
de Australische correspondent van de N.R.C.. Op de frontpagina van een
der leidende bladen in Australië, „The Sydney Morning Herald", stond
dezer dagen de foto afgedrukt van het echtpaar J. Curvers. Als 's mans
leeftijd werd vermeld 30 jaar; hij is Nederlander, zijn vrouw, 26 jaar, is
een Belgische. Zij zijn een jaar in Australië en mevrouw Curvers verwacht
binnen drie maanden haar eerste kind.
Aan de reporters van The Herald
telde de heer Curvers, dat zyn vrou»
hij zelf afkomstig zyn"van grote families
Nederland en de vaders altyd in de
kraamkamer aanwezig waren, wan
kind werd geboren. De heer Curvers
meer dan dertig ziekenhuizen in
Australië gevraagd, of hij op het grote
moment bU zyn vrouw mocht zyn. Men
ond de vraag hoogst ongepast. Na de
afwijzende antwoorden van ziekenhuizen
probeerde Curvers een dokter te krijgen,
de bevalling aan huis te verzorgen.
Tien doktoren, die hij er om verzocht,
eigerden, omdat zy geen helpster kun-
en krijgen. „Maar zij probeerden ook
iet er één te bespreken", voegde Cur
vers aan zyn verklaringen toe.
Wanneer nu geen enkel ziekenhuis
deze vader in spe wil toestaan bij de ge
boorte van het kind aanwezig te zijn, dan
zal hy zelf in zyn woning als verloskun
dige optreden, luidde de aankondiging.
Gevaarlijk stadium in het
Midden-Oosten
Sowjet-Unie heeft
•n gegeven, dat zij wel een conferentie
>r ..Grote Vier" blijft begeren,
•rbindt er de onmogelijke
:n, dat het Atlantisch Pact als het
tamste pun f op de agenda moet worden
geplaatst. Zulks staat gelijk aan eer
Het Pact immers betekent
slechts een bescheiden poging om
Russische militaire aggressie te kunnen
Mocht thans een wereldcon
flict uitbreken, dan zouden de Pact-
es een Russische bezetting van
■Europese landen, w.o. Nederland,
kunnen tegenhouden. Ten aanzien
Corea blijft Washington ernstig reke
ning houden met de mogelijkheid v
breiding van het conflict, aangezi
uit geheime militaire rapporten gebleken
dat de Chinezen op uitgebreider schaal
;n luchtoffensief uiillen beginnen en in
Noord-Korea bases worden aangelegd.
Zulks zou tengevolge hebben, dat Ame
rika met de andere Verbondenen
1ergaan tot het bombarderen van bases
in Mandsjoerije, waar McArthur en ook
-generaal Wedemeyer voorstanders van
aren. Terwijl Foster Dulles, Truman's
speciale afgezant ter voorbereiding van
Japans vredesverdrag, na zijn be
zoeken aan Londen en Parijs iets opti
mistischer gestemd naar Washington
terugkeerde, staat het olieconflict tr
Perzië op overkoken. De gehele Midden-
Oosten politiek komt daardoor in eer
kritiek stadium te verkeren. De Britse
minister van Buitenl. Zaken verzekerde
het Lagerhuis, dat alom in het Mid
den-Oosten troepen gereed
te grppen, want Britse
levens verkeren tengevolge van de ge
spannen toestand in Perzië in gevaar.
Immers onbekookte fanatieke demon
stranten gingen te Teheran reeds ovei
tot baldadigheden, waar zy het gebouw
Indien er geen veranderingen komen,
zal een tweede Luther opstaan
THIJS BOOY, die onlangs de houding i De eerste oplage bestaat uit vijftig
van de kerk tegenover de jeugd enduizend exemplaren Maar Ghiele Fran-
ir, het bijzonder de houding van vele ekens is pas tevreden, wanneer daarop
predikanten aan een critiek heeft on-vijf herdrukken van hetzelfde aantal
derworpen, heeft thans een R-K. collega l zullen volgen. „Dan eerst zal deze kla-
gekregen. Er is namelijk (bij de Stich-
ting „Het Katholieke Boek" te Amster
dam i onder de sprekende titel ,.De ko
gel door de kerk" verschenen „een zeer
nstig woord tot alle katholieken
roenstoot een beweging worden,
door eindelijk de sleur en de dommel,
het conservatisme en de verstarring,
doorbroken zullen worden".
Typerend voor dit R.K. boek is al da-
Nederland". In dit geschrift van 198 delijk. dat de bezwaren van de schrijver
bladzijden oefent een schrijver, die zich zich „natuurlijk" niet richten tegen de
de schuilnaam heeft gekozen van Ghiele leer. maar alleen tegen menselijke zwak-
Franckens, scherpe critiek op bepaalde heden. Als goddelijke instelling, zegt hy,
verschijnselen binnen de R-K. kerk. Hij zal de kerk ondanks alle gebreken blij-
gaat/ zelfs zover, te zeggen, dat, indien j ven bestaan. Maar daarnaast is de kerk
geen radicale veranderingen worden
ingevoerd,
Er is in een deel van de R.K. pers op
deze critiek weer een tamelijk felle
tiek geoefend. Anton van Duinkerken
schreef, dat de feiten, waarop de schrij
er zijn boek baseert, oncontroleerbaar
ïjn. Ook is er, merkt Van Duinkerken
op. geen systematiek in het betoog, het
:n klachtenboek geworden, naargees-
/an voorkomen, vitzuchtig van toon,
■zeng van stijl, kleinmoedig van
geest.
lezing van de hartekreet van
Ghiele Franckens moeten we een deel
deze anti-critiek onderschrijven.
Maar dat geldt dan cok voornamelijk de
m g e v i n g In aanpak en in diepte
behandeling van deze precai
goed, dat hij dit zegt, want anders zouden
misschien wel zo'n bosje loof hebben
uitgetrokken in de verwachting aan het
indereinde een smakelijk peentje te vin
den. Dit groen lijkt meer op wortelloof
dan op boom-in-wording. Een arbeider
kruipt op z n knieën langs het bed om
het onkruid zorgvuldig te verwijderen,
want anders zou het de sparretjes ten
slotte volkomen verstikken.
Onze gastheer foetert luid op de konij-
?n, als hij langs de bedden loopt. „Die
mormels trekken de boompjes uit de.
Toch
inh
hierin, dat het tamelijk veelvuldig
herhalingen vervalt.
och mag dit niet betekenen, dat de
dit boek daarom zon
der betekenis zou zijn. Anton van Duin
kerken vertelt, dat er in R-K. kringen
druk gegist wordt, wie toch wel de
schrijver is die zich achter deze schuil
naam verbergt. Deze belangstelling
wijst er reeds op, dat de schrijver hier
instelling, die in de tijd
menselijke maatschappij bestaat en dus
voor verandering vatbaar is en al even
zeer voor misbruiken.
Het blijkt wel, dat de schrijver is aan
gegrepen door de verontrustende ge
loofsafval, met name in de grote steden
En uit deze bezorgdheid groeit dan zijn
critiek op bepaalde verschijnselen binnen
de kring der geestelijkheid. Welke zijn
bezwaren concreet genomen.
Welnu, om enkele te vermelden: hij
acht het bedenkelijk, dat er geen
ximum leeftijd is, waarop een pastoor
zijn emeritaat moet aanvragen. Er h
vooral een schromelijk tekort aan huis
bezoek. De spreekuren van de pastoor
zijn vaak zo gesteld, dat slechts weinigen
kunnen komen. En dan de bittere klacht,
dat de pastoors dikwijls bijzondere be
langstelling hebben voor kerkleden uit
hogere standen en zich aan kerkledi
uit lagere standen aanzienlijk minder
gelegen laten liggen.
el dat de schrijver
niet gemakkelijk tot het uiten van
critiek gekomen is. Ook hier openbaart
zich een typisch R.K. trek. Ons goede
Roomse volk schrijft hij, is niet opge
voed in een sfeer van critiek op de pries-
op het kerkelijk leven- Dan
wijst hij er op hoe in de protestantse
kerken de leden in de kerkeraden een
critische en corrigerende taak hebben,
het slot van zijn boek,
J^UIDELIJK
de trant van deze kerkeraden te bedoe
len.
In het algemeen wil hij in het kerke
lijk leven de leek meer naar voren ge
schoven zien. Nog veel te vaak komt het
naar zijn ervaring voor. dat de pastoor
van een lekenactie niet weten wil en op
zijn best de leek wil gebruiken voor wat
loopwerk.
Wat de schrijver voorts bepleit is de
stichting van kleinere parochies en klei
nere kerken. Dat zal dan ook tot ge
volg hebben, dat een kapelaan wat spoe
diger pastoor kan worden, wat thans
vaak lang op zich schijnt te doen wach
ten. Maar welke bezwaren hij ook heeft,
steeds klinkt daardoorheen de klacht
over het geringe huisbezoek. De mensen
verlaten de kerk eerst dan, wanneer zij
zich door de kerk verlaten voelen. Daar
om huisbezoek, ook door leden.
Ook is er de klacht over de banken-
verhuur en de kerkelijke belasting.
Waarom, wil de schrijver weten, zijn er
protestantse kerken, waar deze niet
noodzakelijk blijken en waarom moeten
ze wel gehandhaafd in de R-K. kerk, met
alle vaak stuitende verschijnselen daar
aan verbonden? In dit verband noemt hij
het tarievenstelsel voor huwelijken en
begrafenissen en hij brandmerkt dit stel
sel als „ergerlijke obstakels op de weg
naar een parochiale gemeenschap".
"VT O ETEN wy nog meer klachten
dit boek vermelden? Typerend ook
is. dat een deel van de gelaakte
schijnselen in verband wordt gebracht
met de ongehuwde staat der geestelijken.
En herinnerd wordt aan het woord van
Pestalozzi, dat echtgenoot en kinderen
de beste opvoeders zijn van de man.
Wat de Protestant voorts interesseren
moet. is wat de schrijver opmerkt over
de aanstelling van kapelaans en pastoors.
Daarin heeft, zoals bekend, de leek geen
enkele stem. Onder Protestanten hoort
nen wel eens de verzuchting, dat een
.bisschop" nog wel eens nuttig werk
:ou kunnen doen in het bevorderen van
:en rouleersysteem voor predikanten.
Maar de Prot. kerk kent nu eenmaal
geen bisschop. Juist andersom is de
klacht in dit boek: Het zou, meent de
schrijver, geen kwaad kunnen als aan
de parochies zelf een bescheiden advi
serende stem zou worden verleend in een
aangelegenheid die voor hen van levens
belang is-
Dit boek staat in het teken van de
zurige wens. dat kerk en priester weer
't Verklaarde
uitzicht
den. De Britse mis
sie, vol „goodwill"
naar Teheran ver
trokken. werd door
de Britse minister
Morrison teruggeroe
pen. Al mocht dan de Amerikaanse min
van Buitenl. Zaken, Dean Acheson, zijn
teleurstelling en grote bezorgdheid uiten
over de koppige houding der Perzische
regering, welke tot het afbreken der
onderhandelingen leidde, zulks betekent
nog niet, dat „in ieder geval" de Ver.
Staten een eventueel militair ingrijpen
der Britten, mochten Britse levens en
ligendommen in gevaar komen te ver
ieren. zullen steunen.
Er zijn redenen genoeg, om bij Londen
tot de uiterste gematigdheid aan te drin
gen. De toestand in het Verre Oosten,
de oorlog op Korea, de speciaal Franse
moeilijkheden in Indo-China, de actie
der Arabieren in Palestina, het falen der
diplomatieke bemoeiingen op de confe
rentie der „plaatsvervangers" te Parijs
plaats het verstandige
inzicht, dat men voor een wereldkriig
nog niet gereed is, wettigen geen ex
plosie in het Midden-Oosten.
Wij, Nederlanders, hebben in Indonesië
de zegeningen ervaren van het „ont
waakte Oosten", waarbij Britten en
Amerikanen „om redenen daarbuiten" er
blijkbaar weinig voor voelden, het voor
ons op te nemen. Op soortgelijke wijze
ervaren nu dc Britten, hoe het nationa
listische „ontwaakte Perzië" een streep
haalt door hun rechtmatige belangen.
Wederom rijst de vraag, in hoeverre
Washington zich verplicht acht. even
tueel Britse militaire actie te steunen,
ook al lunchte, al bemiddelende, de Ame
rikaanse gezant te Teheran, dr Grady,
met de Sjah.
Voorshands moet men wel conclude
ren. dat in Perzië en daardoor in het
gehele Midden-Oosten. Engeland en de
andere Westelijken een diplomatiek échec
lijden. Vermoedelijk zal het niet tot een
gewapend ingrijpen komen, tenzij Per
zische fanatici zich zullen vergrijpen aan
het leven der Britten. Het is stellig te
wijten aan de voortdurende spanning
tussen Oost en West, dat de heren van
Teheran de kans schoon zagen, zelf de
olie-macht in handen te nemen. Voor l.ct
Westen zal zulks een behoorlijke finan
ciële aderlating betekenen, maar, als de
Perzische regering zich niet kan ver
zekeren van buitenlandse hulpkracht,
voor een gezond technisch beheer der
olie, dan zal de. volgens Mossadeq „uit
gemergelde bevolking" van Teheran ei
nog beroerder aan toe zijn.
Terecht merkten Amerikaanse bladen
zoals de .New York Times" op, dat Perzië
het risico loopt van anarchie, bankroet
en Russische penetratie, als Teheran de
huidige koers blijft volgen met betrek
king tot het nationalisatie-plan. Wij Ne
derlanders hebben in het nieuwe Indo
nesië gezien, hoe de zaken daar gekel
derd zijn, hoe de inheemse bevolking het
loodje moet leggen, toen de „ni.
heren" meenden, zelf het heft in handen
te kunnen nemen. Alsof daar geen jaren
lange ervaring en eruditie voor nodig is
De dwaasheid van de gehele oliekwes
tie is des te groter, nu men in Engeland
te laat ervaart, dat niet het „nationali
satie-recht" het essentiële is, maar d«
levering van de olie aan dc huidige Wes
terse markten. Nu het Westen een ver-
liespunt in Perzië geboekt heeft, is hel
advies Van de „New York Times" aar
Londen, in ieder geval geweld te voor
komen, terwijl Teheran verstandig doet
de belangrijke natuurlijke rijkdommen
doen verspillen door onwetend
heid en dwaasheid. De Amerikanen heb
ben gemakkelijk praten, maar de Britten
voelen deze olie-misère in de eerste
Bovendien dreigt het nog grotere ge
vaar van de Russische troepen aan de
Perzische grens en Sowjet-penetratie,
zoals wij die elders in de Aziatische ge
bieden hebben gezien. Op Korea vechten
de Chinezen voor de Russen; straks win
nen de Perzische inheemsen olie voor
Moskou! Wat wil er, n'en dcplaise het
optimisme van Foster Dulles, in deze
omstandigheden van een vergelijk over
Japan, een vredesverdrag al dan niet met
de Russen, terecht komen?
Toen de directrice van
kliniek in Sydney omtrent de kwestie
werd geïnterviewd, erkende deze, dat in
derdaad in Europa de man by de ge
boorte van zyn kind aanwezig mag zyn,
doch in Australië is dat nog nooit toege
staan. De Australische vrouwen zouden
dat niet willen, voegde de directrice er
aan toe. Omstreeks het grote moment
wordt de man weggezonden, hy maakt
een wandeling, komt terug en krijgt een
kop thee. terwyl hem het nieuws wordt
verteld.
Zo gaat het in Australië.
Voor en tegen
Nu is blijkbaar „de knuppel in de
kraamkamer geworpen", want plotseling
zijn vele vrouwen in de pen geklommen
en schrijven haar mening in de kranten
neer. Daar zijn Australische moeders bij,
die zekere aantallen kinderen kregen
zonder dat de man er bij aanwezig was.
Sommigen vinden de idee belachelijk,
doch anderen voelen met de Nederlandse
a.s. moeder mee.
Mevrouw H. Yorna, die mededeelt met
een Nederlander getrouwd te zijn, had
van haar man gehoord, dat misschien in
het Zuidelijke gedeelte van Nederland
mannen in de kraamkamer aanwezig
mogen zyn, doch zeker niet in de Noor
delijke provincies.
Er zyn echter Nederlandse immigran
tenmoeders, die mevr. Curvers bijvallen,
doch de Australische mevrouw Collins
vindt „manvolk" in de kraamkamer niets
gedaan. Een andere Australische trekt
van leer tegen de ziekenhuizen; toen
haar baby geboren werd. was ze om
ringd door mannen en vrouwen, allen
studenten; zij ziet er geen bezwaar in als
er „slechts" een echtgenoot b\j zou zyn.
De discussie omtrent dit punt is nog
niet ten einde, doch de ziekenhuisdirec
ties hullen zich in stilzwijgen. Standpunt
is standpunt en men schijnt niet van zins
te zyn „over stag" te gaan.
Zal de heer Curvers de oplossing der
kwestie binnen drie maanden acuut
maken? En moet hy voor onze immi
grantenvrouwen in blyde verwachting, de
.wegbereider" zijn?
Zoek de professor I
Het roemruchte adellijk huis der
Lamarottes heeft eigenlijk maar
één grote geleerde opgeleverd
professor Eustatius, die omstreeks
1850 in het oerwoud verdween
nader zullen komen tot het volk. En
indien niet.Welnu, dan acht de
schrijver het te vrezen, dat nog eens
een tweede Luther zal opstaan. Deze
waarschuwing weerklinkt op meer dan
één bladzijde van dit boek. Dat hij nog
niet is opgestaan de auteur wil dit
nog alleen toeschrijven aan een sterk
indifferentisme en vrij algemene lus
teloosheid. Oppositie veronderstelt,
meent hij, altijd nog actieve interesse-
En het doel van zijn geschrift ziet hij
hierin: een tweede Luther het gras voor
de voeten weg te maaien
in de gedaante van een 9 meter
lange python en in de pijnlijke
onzekerheid of deze soort gevaar-
lijk was of niet. Typisch „De
Lamarotte"! Tot op het laatste
moment geen greintje geheugen
voor dingen die er op éinkomen!
De schilder opbellen? Ho maar.
Dat wordt nu al eeuwenlang dom
weg vergeten. Zie me zo'n kasteel
eens aan. Het rimmelt van verve
loosheid. De sneeuwstorm zwiept
door de erkers. En
witter dan wit wee
klaagt het familie-
spook:
„Gedenk te verven!
VeH met
Hoger omzet De Gruyter
P. de Gruyter en Zn N.V. te 's Her
togenbosch had in 1950 ccn verhoogde
omzet en groter productie in de fabrie-
ken. Het aantal winkels is vermeerderd.
Na afschrijvingen ad f 1.9i0.8) .run res-
f2.9 (23» min exploitatiesaldo. Ge-
declareert wordt 6 (6» op pref. aande-
n. en prior-aandelen 7.2 (7.2» op pref.
instdelende aandelen en 6 <6> pc: op
vone Naar nieuwe rekening gaat
f515.844 (365.723).
Tot 10 October nog in blik
verpakte artikelen
De termijn waarin het aan kleinhan
delaren nog is toegestaan artikelen in
blik voor de binnenlandse markt af te
leveren, is tot 10 October verlengd Zo
als men weet. was het tijdvak reeds op
10 Mei Ji. afgelopen. De winkeliera
kunnen dus thans hun voorraad m blik
verpakte artikelen nog van de bank
doen.
