Jliruwc £ciJtsrt)e (üburmtl
c-
De
jongste atoomproeven bekrachtigen
de voorsprong van Amerika
Reddingsploegen kwamen een kwartier
na de explosie in actie
MARGARET TRUMAN:
Anglo Iranian nog slechts een
„voormalige" maatschappij
Jenever wordt waarschijnlijk
1.50 per liter duurder
Wist U
Credietcontröle
DONDERDAG 14 JUNI 1951
BUREAUX: Steenstraat 37.
Directie, Abonnementen- en Adver
tentie-afdeling: Tel. 22710 en TeL
23375. Redactie: Tel. 20408.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ5.15 per kwartaal,
ƒ1.72 per maand; ƒ0.40 per week
AD VERTENTIËNƒ0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Twae #n 'dertigste Jaargang Wo 1
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHR1STEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
,Stantvaslicb Is ghebteoen
myn bert lo tegenspeel"
Heilsoldaten hoorden
hun generaal
De wereld staart naar Eniwetok
De jongste proefnemingen op het afgelegen eiland Eniwetok, gelegen in
de Stille Oceaan, hebben de Amerikaanse atoomdeskundigen nieuwe en
nuttige gegevens verstrekt over de ontwikkeling van de waterstofbom.
Zulks werd bekend gemaakt op een persconferentie, belegd door de
commissie voor atoomenergie en het Amerik. departement van Defensie.
Zoals men weet, werden de atoomproeven in April en Mei j.l. gehouden.
Het is uiteraard van het grootste belang, dat Amerika ten aanzien van
het atoomwapen een voorsprong blijft behouden op Rusland.
De plaatsvervangende leider van de
wetenschappelijke proeven op Eniwetok,
dr Alvin Graves, verklaarde, dat nieuwe
gegevens en een nieuw inzicht waren
verkregen inzake de verschijnselen, welke
het eerste stadium der ontwikkeling
van een waterstofbom moeten optreden.
Terwijl Gordon Dean, de voorzitter van
de commissie voor atoomenergie te ken
nen gaf, dat geen der berichten, als zou
de V.S. de Waterstof hebben ontwikkeld,
gebaseerd was op officiële uitlatingen,'
vertelde dr Graves, dat hij van geluk
mocht spreken, als slechts een paar
proefnemingen resultaten hadden afge
worpen. Generaal James Cooney, ver
klaarde, dat hij herhaling bewezen was,
dat stralingen het reddings- en herstel
werk na een bovengrondse ontploffing
van een atoombom, niet zouden vertra
gen. De blijvende straling beperkte zich
slechts tot een klein gebied.
Luit.-generaal Quesada, die het com
mando voerde over de afdeling, belast
met het uitvoeren der experimenten,
legde er de nadruk op, dat de vrees vooi
aanwezige radio-activiteit het onmiddel
lijke reddingswerk, ingeval van een aan
val, niet mocht vertragen. Reddingsploe
gen werden vijftien minuten na de ont
ploffingen naar de gevaren-zone uitge
zonden.
waren voorts 110 vliegtuigen bij de
proeven gebruikt en verscheidene straal
vliegtuigen werden tot dicht bij de atoom
ontploffingen gevoerd. Byna 9000 perso-
waren bij de experimenten, die de
uitgebreidste worden genoemd, welke
totnogtoe gehouden zijn, aanwezig,
vergden twee jaren van voorbereiding
schatting zouden er nog wel twee
jaar nodig zijn, om alle gegevens uit te
Onder de rook van Bandoeng
Nieuwe overval op
West-Java
Vier Nederlanders
vermist
Voor de tweede maal in deze week is
er, naar Ass.. Press meldt, door gewa
pende bandieten een overval gepleegd
op een theeonderneming op West-Java.
De Nederlandse administrateur en zijn
gezin van drie personen zijn waar
schijnlijk daarbij om het leven gekomen.
Een bende van 400 man, met automati
sche wapens uitgerust, heeft een aanval
gedaan op Ardjasari, 16 km bezuiden
Bandoeng. De arbeiderswoningen en kan
toorgebouwen werden grotendeels met de
grond gelijk gemaakt. Na een kort ge
vecht sloegen 15 man politie, die de
onderneming bewaakten, op de vlucht.
De arbeiders vluchtten eveneens en ver
telden de militaire politie, hoe tientallen
gewapenden het huis omsingelden, waar
in de ongewapende administrateur en zijn
gezin vertoefden. Later op de dag zijn
versterkingen van politie en leger uit
Bandjaran naar Ardjasari gegaan, maar
tot dusverre is niets vernomen over het
lot van dit Nederlandse gezin.
Russische eisen zijn
onaanvaardbaar
Dean Acheson zeer
teleurgesteld
Op zjjn wekelijkse persconferentie
heeft de Amerik. min. van Buit. Zaken
Dean Acheson, verklaard, dat de
waarden der Russen, gesteld op d<
ferentie der „plaatsvervangers" te Pa
rijs, onaanvaardbaar zijn. Op die basis
kan geen bijeenkomst van de „Grote
Vier" plaats vinden. Er zijn geen nieuwe
,vredesvoelhorens" voor een regeling var
het Koreaanse conflict geweest. Wij her
inneren eraan, dat het al dan niet op de
agenda plaatsen van het Atlantisch Pact
te Parijs, één der voornaamste geschil
punten was. De jongste zitting heeft gis
teren slechts een paar minuten geduurd
omdat geen der afgevaardigden het
woord wenste. Dean Acheson toonde zich
over de houding van Moskou zeer teleur
gesteld. De Britse plaatsvervanger Da-
vies heeft te kennen gegeven, dat het
Westen vastbesloten blijft, om zijn de
fensie tegenover de Sowjet-Unie krach
tig op te bouwen.
Drie doden op derde
Veilig Verkeer-dag
Ongelukken in Amsterdam, Rotter
dam Venlo en Schin-op-Geul
Ook gisteren, de derde dag van de
Veilig Verkeer-week, zijn verkeersonge
lukken met dodelijke afloop voorgeval
len en wel in Amsterdam, Jtotterdam en
Venlo.
In de Roelof Hartstraat in Amsterdam
werd gisteren de. bestuurder van een
bakfiets aangereden door een vracht
auto met aanhangwagen. De man is in
de loop van de dag overleden.
De negenjarige jongen J. P- Postuma
uit de Stokroosstraat te Rotterdam klom
gisteren op de Brielselaan op een lang
zaam rijdende rangerende treinwagon.
Hij viel er van af en kwam onder de
wielen terecht. De jongen is later over-
De vier-jarige J. S. uit Venlo kwam
gisteravond al spelende op de Kalden-
kerkerweg onder een zware vrachtauto
terecht. Het kind werd onder een wiel
op slag gedood.
Dinsdag heeft een dronken chauffeur
op de Provinciale weg bij Schin-op-Geul
(L.) een vier-jarig meisje aangereden,
dat vrijwel onmiddellijk is overleden-
De chauffeur, W. uit Valkenburg, is ge
arresteerd.
De 21-jarige E. M. v. d. Pol uit de
Fabristraat te Schiedam kwam gisteren
tijdens werkzaamheden op zev
hoogte in een loods van de Rotterdamse
Droogdokmaatschappij in aanraking met
een electriciteitsdraad en viel
neden. Hij werd door de electrische
schok op slag gedood-
werken. Slechts vier vliegtuigen, alle
radiografisch bestuurd, gingen bij de
proeven verloren.
De atoomproeven op Eniwetok zijn een
volledig succes geweest. De uitwerking
der voornaamste explosies was vyf maal
groter dan die, van een tot dusver tot
ontploffing gebrachte atoombom. De
gloed was zo groot, dat waarnemers er
tydelyk door verblind werden op een af
stand van 25 km, waarbij men zich nog
voorzien had van speciale brillen.
De proefbom werd van een zeer hoge
toren tot exploïsle gebracht. Van deze
toren werd naderhand geen spoor meer'
gevonden en evenmin van die dieren op
het eiland.
Edward Hebert. lid van het Amerikaan-
Huis van Afgevaardigden, is oogge
tuige geweest van één atoom-explosie.
Hij beschreef die als volgt: „Duisternis
plotseling was alles licht. Door de
groene bril had ik de zon enkele minuten
tevoren als een klein stipje gezien, nu
opeens een wonderlijke schitte
ring".
De voormalige voorzitter van de
Amerik. „commissie voor de atoom
energie", David Lilienthal, heeft in een
radio-interview gezegd, geschrokken te
zijn van de „bruikbare aanwijzingen", die
het rapport de Russen heeft gegeven.
Lilienthal noemde de onthullingen van
dit rapport zelfs een verschrikkelijk ge-
Gistermiddag ontvingen H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard op
Soestdijk Margaret Truman. In de tuin van liet paleis kreeg de fotograaf
gelegenheid, dit opgewekte plaatje te maken.
een liet en vastberaden meisje
Verrukt over Nederland en haar bezoek
aan Soestdijk
(Van onze verslaggeefster)
op de stoep van de Tobias Asserlaan 4
„Wat is ze lief", werd er gisteravond
gezegd, toen een handjevol journalisten
het geluk hadden gehad een kwartiertje
te mogen spreken met Margaret Truman
de Amerikaanse presidentsdochter. „En
wat zijn haar foto's een stuk minder aar
dig dan de werkelijkheid", zei een ander.
Zo is het, Margaret Truman is een van
die persoonlijkheden, die iets ondefi
nieerbaar charmants over zich hebben.
Wat het precies is, valt moeilijk te zeg
gen. Ze heeft heel lichtblauwe ogen en
is zeer blank, wat door de diepe kleur
paarsblauw van haar eenvoudige, maar
uitstekend zittende japon, nog beter uit
kwam.
Ze was teruggekeerd van haar bezoek
aan Soestdijk, waar zij door Koningin
Juliana ontvangen was. De prisesjes
Beatrix en Margriet waren er ook ge
weest en Prinses Beatrix had vloeiend
Engels gesproken. „Het was enig, zo hui
selijk", vertelde Margaret. „Ik vind uw
land erg mooi, vooral de vele ramen in
,'de huizen vallen me op, de huizen zijn
open en daar houd lk van".
Ze zou graag langer blijven maar moet
weer binnen de zes weken uit en thuis
zijn, daar haar nieuwe concerten wach
ten. Het speet miss Truman de opening
het Holland Festival te moeten
maar ze moet Donderdag om half
acht te Brussel aanzitten aan een diner
minster Van Zeeland. Ze hoopt
der door de Koningin-Moeder van Bel
gië te worden ontvangen.
Veel rust wordt haar op deze va
tietrip niet gegund: „Ik zal proberen uit
•usten als ik weer thuis ben", zegt
lachend, „in elk geval was de reis e
heerlijke verandering na het drukke s
zoen dat ik gehad heb".
Wanneer men wil uitvissen of zij bij
m eventuele tweede reis bijv. ov
jaar, nog als presidentsdochter zal
zen, dan laat ze zich niet vangen. Even
min laat ze zich verleiden om haar prij
zend oordeel over Nederland verder te
uiten dan het redelijke.
zou graag eens gewinkeld heb
ben, maar heb daar geen gelegenheid
toe. Naar een zangleraar ben ik in Euro-
pa heus niet op zoek, lk heb een uitste
kende in New York".
Wanneer iemand haar vraagt of z
in Parijs ook kleren zal kopen, is het d:
plomatieke antwoord „Ik hoop'wel een
winkel te kunnen binnen lopen e
ens rond te kijken, maar de New
Yorkse ontwerpers zouden het niet leuk
vinden als ik naar Parijs moest gaan
mijn garderobe te kiezen".
irgaret weet wat ze zeggen en r
gen zal en vat deze Europese tour
rleus on. „Een volgend maal kom ik wel
eens stilletjes; ik ben blij dat ik de kans
heb gekregen naar Europa te gaan en ik
niét weten, hoe lk er anders ooit ge
komen was".
Danis het ons toegemeten kwartiertje
n. De radio krijgt nog een paar n
ten. Nog maar één avond en een halve
dag resten Margaret voor Nederland. Ze
wil die goed gebruiken en heeft dus
geen tijd te verliezen.
Post voor 70 pet binnen
twaali uur besteld
Bij de wederopbouw van het postver
voer na de bevrijding is de P TT. i
geslaagd de leuze ,.'s Avonds gepost,
's morgens besteld" met veel inspanning
weer te verwezenlijken. Ruim 70 DCt
van de totale hoeveelheid poststukken
wordt in de eerste bestelling opgenomen.
Aan de eis, dat iedei-een zijn post heeft
ontvangen, eer hij naar zijn werk gaat,
zou echter slechts kunnen worden vol
daan door het aantal bestellers aanzien
lijk uit te breiden, aldus minister Wem-
mers in de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer over de P.T.T.-oegro-
ting 1951. Daartegenover zou dan echter
staan, dat voor deze bestellers geen dag
taak van normale duur kan worden ge
vormd- Toch wordt er ondanks de vele
organisatorische en financiële bezwaren
naar gestreefd de bezorging zo vroeg
mogelijk te laten plaats hebben, vooral
in de zakenwijken.
Perzië tapt alreeds uit het olievaatje
Britse missie rondgeleid langs vervuilde en
vervallen krotten van Teheran
H.K.H. Prinses Wilhelmina woonde
gisteren in het Paardebos te Baarn
de Nat. velddag van het Leger des
Heils bij. De Prinses verlaat na de
samenkomst de tent.
Op groente-export naar België
Vaste heffing in plaats
van minimumprijzen
De minimumprijzen voor de export var
Nederlandse groente naar België zijn
gisteren opgeheven en vervangen door
vaste heffing per dag, die de expor
teurs moeten betalen. Hoewel dus de Bel
gische markt nog steeds door een ver
hoogd prijspeil wordt - beschermd, bete
kent de nieuwe maatregel het einde var
veel administratieve rompslomp voor dt
Nederlandse veilingen.
De militaire gouverneur van Abadan
heeft opdracht gegeven over de „Anglo
Iranian" voortaan slechts te schrijven als
de „voormalige oliemaatschappij". Het
in de Perzische taal versohijnende dag
blad, waarvan de uitgifte wordt bekos
tigd door de Brits-Iraanse oliemaatschap
pij, moet zich aan dit voorschrift hou
den. Anders zal de uitgifte van" hét blad
worden gestaakt en de hoofdredacteur
vervolgd worden. In opdracht der Per
zische regering werd de Britse delegatie
te Teheran rondgeleid door de achter
buurten van de stad.
De Engelsen zagen de vervuilde en
vervallen krotten, waarin circa 500.000
inwoners van Teheran wonen. De
voorzitter van de „Anglo-Iranian"
heer Basil Jackson, verklaarde „dat het
ontzettend was", aldus het betreffende
Reuterbericht. Deze rondleiding was ken
nelijk bedoeld om de verklaringen van
premier Mossadeq te onderstrepen. Deze
had namelijk verzekerd, dat de naasting
der olie slechts werd uitgevoerd ten
voordele van de arme Perzische bevol
king. Perzië aldus Mossadeq, zal nu jaar
lijks 120 imillioen pond sterling verdie
nen met de genationaliseerde olie-in
dustrie. Dit bedrag is achtmaal zo hoog
als het inkomen, dat het land thans uit
zijn oliebronnen ontvangt.
Inmiddols heeft Perzië aan Zweden,
België, Zwitserland, Frankrijk accoun
tants gevraagd voor de raffinaderij te
Abadan. Een Fransman is benoemd tot
eerste accountant, maar Zweden en Bel
gië hebben het verzoek afgewezen,
Volgens Ass. Press is een Perzische
grenssoldaat door de Russen neergescho
ten en gedood, omdat hij zich aai
Ter wille van de Benelux
Eerste Kamer accoord met verhoging
van de accijnzen
(Van onze Parleonentsredacteur)
Zonder hoofdelijke stemming, met al
leen de communisten tegen, ging de Eer
ste Kamer gistermiddag accoord met het
wetsontwerp tot goedkeuring van het
Benelux-verdfig tot unificatie van ac
cijnzen en het waarborgrecht, benevens
de wijzigingen, die in verband met dit
verdrag in de Nederlandse wetgeving
moesten worden aangebracht.
Tevoren hadden de heren Molenaar
(V.VD.) en Van Santen (Comm.) nog
eens gewezen op de bezwaren van de
verhoging van de accijns op gedistilleerd
(aanvankelijk tot f 475 en later, wan
neer het basis-verdrag in zake de eco
nomische unie het parlement is gepas
seerd, tot f 596.50). Een liter jenever van
38 pet, die op het ogenblik nog ongeveer
zes gulden kost, zal hierdoor plm. f 1.50
duurder worden. De heer Van de KLeft
(Arb.) wees op het verheugende, dat nu
weer een stap wordt gezet op de weg
naar de verwezenlijking van de econo
mische unie tussen de Benelux-landen,
waarby heus wel enig risico mag wor
den genomen. Minister Lieftinck onder
schreef dit standpunt volkomen.
Eveneens zonder hoofdelijke stemming,
met alleen de communisten tegen, ver
enigde de Kamer zich met de conclusies
Verklaring bureau Zuid-
Molukken
Het bureau der Zuid-Molukken in Den
Haag meldt dat het met de zaak-Sweerts
in België niets heeft uit te staan. Het
bestuur, welks samenstelling sedert 18
Febr. j.l. als volgt is: C. Wairata. K. J-
Vigeleyn Nikijuluw (deze vertoeft thans
in Amerika en wordt vervangen door
Th. O. Kuhuwael) en J. Patty, heeft
nimmer Sweerts of enig ander persoon
aangezocht, illegale hulpacties ter bevrij
ding der Republiek der Zuid-Molukken
op touw te zetten.
De algemeen gevolmachtigde van. de
R.Z.M., P. W. Lokollo, kwam in opdracht
zijner regering naar West-Europa om
alle mogelijke hulp te halen. In deze
hulp trachtte de heer Lokollo te voor
zien door het organiseren van verbindin
gen met Ambon. Derhalve moet het bu
reau Zuid Molukken alle berichten te
zijnen nadele afwijzen.
de verzoekschrif
ten in zake het adres van C. Baron van
Breugel Douglas met betrekking tot zijn
terugroeping als ambassadeur te Moskou.
In deze conclusies wordt, zoals men
weet, uitgesproken, dat de minister van
Buitenlandse Zaken de beschuldigingen
waarop de terugroeping is gegrond,
moet intrekken. De Kamer vraagt de
minister, haar mee te delen, op welke
wijze rechtsherstel zal worden bevor
derd. De heer Van de Kieft (Arb.) kon
digde aan, bij de behandeling van de
begroting van Buitenlandse Zaken na
der terug te zullen komen op de vraag,
hoe de reohtspositie van de buitenlandse
ambtenaren wordt geregeld.
De Kamer komt opnieuw bijeen op
Dinsdag 19 Juni. Dan komt eerst in be
handeling de Communistische interpel
latie over de handel met Rusland er
dere Oost-Europese landen, vervolgens
de begroting van Economische Zaken
daarna de garantiewet voor ex-K.N.I.L.-
militairen.
„Hier die camera".
zei koning Faroek
Koning Faroek van Egypte, die mei
zijn IS-jarige echtgenote Koningir,
Narriman op de huwelijksreis is, i:
gisteren op Capri aangekomen. Nau
welijks aan land stelde hij zich in het
bezit van een samera van een Britse
toerist. Deze wilde een foto ni
van de stoet van auto's, die Koning
Faroek en Koningin Narriman
hun gevolg naar het luxueuze Hotel
Royal deden. De koning liet zijn
stilhouden, stapte -uit, liep glim
lachend op de stomverbaasde tc
toe en ontnam hem zonder moeite zijn
camera. Daarna reed de koninklijke
stoet verder. Lachtend en schertsend
met Koningin Narriman en zijn ge
volg vroeg de koning om een filmrol,
die in de camera paste. Hij verwijder
de eigenhandig de oude film en deed
er een nieuwe in. Vervolgens liet hij
een politie-agent komen, die de
camera aan haar eigenaar mi
terugbezorgen.
Bijna heel Capri was uitgelopen
de koninklijke bezoekers aan
haven te verwelkomen.
DAT de generaal-majoor Opsomer.
chef van de strijdkrachten te velde en
zijn chef-staf het einde meemaakten van
de oefening van de genieschool bij Maas
tricht.
DAT bij Rucphen (N-B.) een smokke
laar werd gearresteerd en vier anderen
hun fietsen, alsmede 17.000 boekjes Bel
gische sigarettenpapier, achter lieten.
DAT de Veenendaalse raad besloot tot
aankoop van bouwgrond voor de kogel-
lagerfabriek S-K F. te A'dam en er extra
bouwvolume beschikbaar is voor wonin
gen van arbeiders bij deze fabriek.
DAT ten N. van Ede een complex be
voorradingsmagazijnen voor het leger
wordt gebouwd.
DAT P- j. Kers jr, die van 1927 af zijn
vermaarde radio-kooklessen heeft gege
ven, afscheid van de microfoon heeft ge
nomen daar hij- leider wordt van hel
ontvangstcentrum van de Limburgse ko
lenmijnen te Heerlen.
DAT staatssecr. Muntendam gisteren
in Franeker een rede hield t g-v. het
100-j. bestaan van de psychiatrische in
richting aldaar.
.vT te Straatsburg is opgericht een
federatie van West-Europese bonden van
veehandelaren met de Rotterdammer C.
P. Alkemade als vertegenwoordiger van
Nederland.
DAT twaalf motorboten van het Britse
leger tijdens een oefenreis van 15 tot
18 Juni en 17—18 Juli R'dam bezoeken
an 18—20 Juni en 16—17 Juli Den
Helder.
DAT in Limburg in Mei 989.400 ton
kolen is gedolven tegen 1.025-200 ton in
April en per dag gemiddeld 39-600 en
41.000 ton.
DAT min. Peters in zijn geboorte
plaats Well een kermis op het kasteel zal
bijwonen t.b.v. de verwoeste kerk.
DAT op 14 Juni in verscheidene plaat
sen de prijzen van de jeugdtekenwed-
strijd van het Plan Marshall worden
uitgereikt.
DAT de eerste steigerpaal plechtig is
geplaatst voor de herbouw van de koe
pelkerk te Willemstad.
DAT in A'dam proces-verbaal is opge
maakt tegen enkele jongens, die gisteren
brand stichtten in het perceel Roemer
Visscherstraat 48, hetwelk al een half
jaar leeg stond.
DAT de dir. van het alg. mijnwerkers-
fonds te Heerlen- mr F. B. M. Wobbe,
benoemd is tot officier in de orde van
Leopold II.
DAT Gedep- Staten van Overijssel het
Zwolse besluit om het sportfondsenbad
door de gemeente te laten overnemen,
niet heeft goedgekeurd.
DAT tien steenkooldeskundigen van
de OE.E.S. dezer dagen de Limburgse
mijnen bezochten.
DAT de Limburgse Comm. der Konin
gin op 20 Juni in Heerlen een nieuwe
coöp. zuivelfabriek zal openen.
DAT gisteren het museum mr Simon
in Gijn te Dordt na uitvoerige re.
ratie officieel is heropend.
DAT de KNAC min. Stikker heeft ge
vraagd het gerucht over het afschaffen
an het visum voor Oostenrijk per 1
nli, zo spoedig mogelijk te bevestigen.
DAT de commissaris der Koningin
Limburg met de gouverneur van Belgisch
Limburg steenkolenmijnen in het grens
gebied bezocht.
DAT drie van de vier verdachten in d«
zaak betreffende de muiterij op de
Congostroom in A'dam tot 4 maanden
werden veroordeeld en de vierde een
straf ontliep wegens een fout in de dag
vaarding.
DAT bij de D.A.F. te Eindhoven eer
nieuw type jeep van volledige Neder
landse constructie wordt ontworpen.
DAT te Eenrum de grote boerderij van
de weduwe Vrieling is uitgebrand, door
dat een knecht wat benzine had gemorst
bij een hete motor.
DAT in het dorpje Kortezwaag in Oost-
Friesland een bijtschildpad is gevangen,
welk Noord-Amerikaans dier op onver
klaarbare wijze in Friesland verzeild is
geraakt.
DAT de e v. mode- en huishoudbeurs
Femina van 28 Sept. t.m. 10 Oct. in de
R'damse Ahoy'-hal wordt gehouden.
Russische zijde van de grens zou hebben
bevonden. Er wordt een onderzoek inge
steld naar dit incident door een Perzi
sche militaire
Stichting van de Arbeid
Nieuwe loonsverhoging
niet nodig
Onderzoek van S.E.R. naar
beperking verbruik
Van April op Mei zijn de prijzen on
geveer even hoog gebleven, zo heeft het
bestuur van de Stichting van de Arbeid
voldoening vastgesteld. Daarom be
hoefde de 5 procent verbruiksbeperking
vrijwel niet te worden overschreden en
geen aanleiding om de lonen te
verhogen.
Het bestuur van de stichting, die uit
erkgevers en werknemers bestaat, zal
overleg met de regering tot aan he1
begin van de winter de verhouding tus-
lonen en prijzen gadeslaan en blijven
overwegen of compensatie noodzakelijk
zal zijn. Men blijft daarbij nog rekening
houden met een verbruiksbeperking van
5 procent.
Maar tevens meent het stichtingsbe
stuur. dat een nieuwe analyse van de
economische toestand van ons land nodig
opdat aan de hand daarvan o.m. kan
worden bepaald of de verbruiksbeper
king van 5Vo wellicht behoort te wor
den gewijzigd. Een dergelijk onderzoek
ïaar de mening van de stichting door
de S E R. moeten worden ingesteld. (In
zijn Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de begroting van
Economische Zaken zegt minister Van
den Brink o.a. dat hij juist dezer dagen
tezamen met minister Joekes aan de
S ER- heeft ve.rzocht over deze kwestie
advies uit te brengen. Red.)
De indexcijfers van het CBS. illus-
eren het bovenstaande. Moest men op
i April j 1. 22 pet meer betalen voor
het op een huishoudboekje 1949 bere
kende (gezinnen met bruto weekloon
f 50f 60, gemiddeld 4 personen
groot), op 15 Mei was dat nóg 22 (jn
Maart 17, in Juni 1950 8).
Het indexcijfer van groothandelsprijzen
vertoonde van 31 Maart op 30 April een
stijging van één punt (van 44 op .45
pet hoger dan in 1948).
Stalen tentmasten van
circus afgeknapt
Jos. Mullens heeft weer
25 mille schade
Gistermiddag is de grote tent van het
Nederlandse circus Jos. Mullens op het
Phoenixterrein te Haarlem door eën
rukwind gegrepen. Twee van de vier
stalen masten knapten af en de tent
stortte in. Dertig werklieden werden
onder de zeildoeklawine bedolven.
Collega's trokken hen er onder vandaan;
twee van de dertig bleken lichte ver
wondingen te hebben opgelopen.
Onder het talrijke publiek ontstond
:n ogenblik een paniekstemming. De
schade door dit ongeluk beloopt onge-
25.000, waarbij inbegrepen de
entreegejden voor twee reeds uitver
kochte voorstellingen, welke moesten
worden afgelast. Men hoopte vandaag
met een nieuwe tent te kunnen be
ginnen.
Zoals men weet, heeft vorig jaar in
Utrecht een brand grote schade aan het
zelfde circus aangericht.
Dit is Benita Lasseter, die het oe-
stond om de Geheime Dienst te ver
schalken en van Frankrijk uit over
Tokio door te dringen in Seoel, om
dat zij haar man, die als majoor aan
de Koreaanse strijd deelneemt, zo
graag wilde ontmoeten. Zij heeft nu
zijn dringende raad opgevolgd en is
naar Tokio teruggekeerd.
Beschonken chauiieuis
worden thuisgebracht
In Arnhem, waar aan de bepalingen va
het nieuwe wegenverkeersreglement zee
streng de hand wordt gehouden, aarzelt
de politie volgens de Tel. niet orr
café binnen te stappen, waarvoor
auto geparkeerd staat. Zit de bestuurder
van deze auto achter een borrel of een
glaasje bier, dan wordt hem verboden
met de wagen naar huis te rijden.
Dergelijke maatregelen zijn van invloed
op de omzet van verscheidene caféhou
ders, die het van auto-rijdende klanten
moeten hebben. Sommige caféhouder
hebben nu autorijles genomen en als eei
klant een beetje aangeschoten is, brengt
de caféhouder hem met zijn eigen wagen
wel even thuis.
Een bank, zo heeft een grappenma
ker eens gezegd, is een instelling,
waar men u een parapluie leent als het
weer is, om haar terug te vragen,
leer het begint te regenen, maar
„door de bank" hebben vooral ten onzent
de banken recht op nog wel iets meer
dan grapjes. Zy hebben ook recht op
aardering.
Banken plegen by ons serieuze instel
lingen te zijn. De regering erkent dat
ook, wanpeer zy nog wel in haar toe
lichting bij het onlangs ingediende wets
ontwerp dat een toezicht op het crediet-
wezen wil invoeren het voorzichtige
beleid der bankiers prijst. Aan dat be-
zo geeft zy toe, is het te danken,
dat het met banken zelden mis pleegt te
gaan.
Daar komt nog by, dat naar de rege
ring zelf ook erkent, toezicht op het ere-
dietwezen, zoals zij dit thans voorstelt,
niet zal kunnen verhinderen, dat in indi-
•iduele gevallen onjuiste gedragingen in
het bankwezen aan de dag treden.
Zo kan men zich gevoeglijk gaan af
vragen, wat de regering dan wel met dit
wetsontwerp beoogt. Zij prijst de ban-
om het voorzichtige beleid, dat zij
:-n. Zij geeft verder toe, dat toezicht
niet zal betekenen, dat er geen fouten
worden gemaakt. Toch wenst zy con-
tróle op het credietwezen.
Ziet zij niet in, dat deze conclusie wei
nig logisch en weinig voor de hand lig
gend moet heten? Waarbij dan nog komt
en fout van een bank die onder con-
tröle heet te werken, dubbel ernstig is.
Want behalve de hank is dan ook de re
gering in het geding.
"TilT is intussen slechts een zijdelings
punt, dat by dit wetsontwerp tot
toezicht op het credietwezen aan de orde
komt. In feite reikt dit wetsvoorstel veel
dieper. Het gaat niet alleen om toezicht
op de banken, maar om het credietbeleid
i de credietpolitiek in het algemeen.
Wat wil dit wetsontwerp? Het wil con
trole op het bankwezen mogelijk maken.
Het vil iets negatiefs en het wil iets po
sitiefs. Het negatieve is, dat naar het
oordeel der regering de particuliere ban
ken met de credietpolitiek welke zij me-
i te moeten voeren het economischs
monetaire beleid van de overheid niet
behoren te kunnen doorkruisen. Met an
dere woorden: in haar economisch en
monetair beleid kan de regering de ban
ken niet als dwarskijkers gebruiken.
Dus worden zy uitgeschakeld, Maar..j
n terstond weer te worden ingescha
keld. Want de banken behoren niet al
leen de regering niet tegen te werken,
zy behoren, zo wil het dit ontwerp, inte
gendeel algemeen geldende normatieve
voorschriften te kunnen krijgen voor de
wyze waarop zy hun bedryf voeren.
T"\E minister van Financiën, thans reeds
een man die men niet zo maar over
het hoofd kan zien, wordt door dit wets
voorstel nog eens een extra machtig
man. En wel in bijzondere zin. Want wat
hier aanhangig is, is een machtigings
wet, die aan de minister zëer vérstrek-
straks in zyn persoon twee functies zyn
erenigd die zich kwalijk in één persoon
erenigen laten. Immers, de minister
5 als minister zelf belanghebbende by de
credietverlening, hij heeft zelf crediet
nodig, maar aan de andere kant wil hij
in staat gesteld worden, aanwijzingen te
geven,omtrent de in het algemeen te voe-
:n credietpolitiek.
Er is wel gezegd, dat het financiële be
id van de laatste jaren de regering niet
tot de eerst aangewezene maakt om op
de banken controle te gaan oefenen. Ge
neesmeester, genees uzelf, zo zyn vele
critici geneigd op te merken. Zeker is,
dat deze wet, juist als machtigingswet,
alles mogelijk kan maken. Bij zulk
machtigigswet geeft men veel uit
handen.
Wat ligt daarbij voor de hand? Dat de
beheersing van het bankwezen en van
het credietwezen wordt dienstbaar ge
maakt aan het regeringsbeleid. De ban
ken, die naar het oordeel der regering
haar politiek niet behoren te kunnen
doorkruisen, lopen tegelijk daarmede
het gevaar, dienstbaar te worden ge
maakt aan de toenemende verstatelijking
het leven. Want laten we niet voor
bijzien, dat de banken tevens toegangs-
•egen zijn tot handel en.industrie.
Wij begrijpen, dat er toezicht behoort
te zijn op het bank- en credietwezen.
Maar waarom niet een onafhankelijk
lichaam met die contröle belast? Er is
op dit wetsontwerp reeds veel critiek
geoefend. Er zal, vermoeden wij zo, door
de geneesmeesters in het parlement nog
wel aan gedokterd worden.
De Valera weer Iers
premier
Coalitie van Costello
gewipt
Eamon de Valera, leider van de con
servatieve partij is gekozen tot premier
van Ierland, zulks met een meerderheid
van vijf stemmen boven zijn rivaal John
Costello. De stemmenverhouding was 74
stemmen vóór de Valera en 69 vóór
Costello. Van 1948 af stond Costello aan
het hoofd van een coalitie-regering, be
staande uit zijn eigen partij (de recht*
georiënteerde) „Fine Gael", de Ar
beiderspartij, de Nieuwe Republikeinen,
de Boerenpartij en de Onafhankelijken.
De partij van de Valera vormde de
sterkste groep in de Dail. De verkiezing
van de Valera betekent, dat het land
weer een regering van één partij krijgt.
De Valera is tussen 1932 en 1948 even
eens premier geweest.
WEERBERICHT
Meer bewolking
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Tamelijk veel be
wolking met enkele ver
spreide buien. Meest matige
Zuidelijke wind. Vrij warm
•r (Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Vrydag zon 4.1921.01: maan onder
1.24, op 16.12 uur. 19 Juni V.M.
