Nieuwe Leidsche Courant | 1951 | 2 mei 1951 | pagina 2

Firma B. de Kier bestaat deze
maand 75 jaar

|MTiTB7ra|

Goudkleurig motje: een gezworen
vijand van de mens

Leven in de Leidse brouwerij

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

WOENSDAG 2 MEI 1951

Karl Barth werd schuld van Duitse inval

Vooral in de Prot.-Chr. kringen in onze stad neemt de boekhandel De Kier
een voorname plaats in, zowel'bij groten als bij kleinen, bij vooraanstaan
den en bij eenvoudigen. De aanleiding tot deze constatering is het feit,
dat de firma De Kier over enige dagen op 12 Mei 75 jaar bestaat.
Ook- wij verwachten bij 'dit jubileum grote belangstelling, temeer omdat
deze firma er in geslaagd is zich onder ons populair te maken en te houden.

De heer B. de Kier is in 1913 in de
zaak gekomen. Tien jaar voor de twee-

Die 75 jaren bevatten een interessan
te geschiedenis^ In 1670 trok het geslacht
van De Kier van Frankrijk naar Leiden,
niet voor de vrijheid van het geloof
(want het Edict van Nantes was tot 1685
van kracht), maar uit commerciële over
wegingen Tot 1800 vond men zijn bestaan
in de industrie (lakenweverij), daarna
in de tuinderij. De heer B. de Kier, de
stichter van de zaak. had echter een
zwakke gezondheid; voor hem was het
tuinwerk te zwaar. Daarom begon hij
zijn eigen boeken te verkopen. Boeken
van oude schrijvers, zoals Brakel. Smy-
tegelt en Comrie, die hij bemindé. Zo
werden in het pand Derde Groene-
steeg 51 enige tijd naast sla en andere
groenten boeken verkocht. Maar de
groenten verdwenen al gauw van het
toneel en de boekverkoop breidde zich
Vit.

Ook ln de omgeving van Leiden wer
den de oude schrijvers met liefde ge
lezen. Zo toog de heer De Kier naar
Woubrugge, Katwijk, Leiderdorp, Roe-
lofarendsveen, Scheveningen, Benthui
zen en Boskoop. Vooral aan de Kat-
wijkse vissers heeft hij veel verkocht.
Als er schepen naar zee moesten, was
de afzet groot. De vraag naar psalm
boeken en bijbels maakte de handel
nog levendiger.

In 1893 is de heer De Kier overleden,
"Het bedrijf werd toen voortgezet door
de weduwe met de 20 jarige zoon J. de
Kier. Een jaar later werd de eerste ca
talogus uitgegeven. De boeken waren
hierin gerangschikt naar de formaten.
Van 1899 tot 1906 had de firma een boe
kenstalletje op de Zaterdagmarkt. Gok
kwamen professoren en studenten er
graag. In 1915 kwam men tot oprichting
van de uitgeverij Buurman-De Kier.
Deze heeft tot 1930 bestaan. De school-
boekhandel begon in 1917, met drie plan
ken. Er zijn er nu wel meer......

GEMEENTE LEIDEN

Officiële publicaties

DODENHERDENKING 1951

Burgemeester en Wethouders van Lei
den verzoeken de ingezetenen de vlag op
4 Mei a.s. te J8.00 uur halfstok te hijsen
en haar te 20.45 uur weder in te halen.

Teneinde het wapperen te voorkomen
ware de vlag vast te maken.

Zij herinneren er aan, dat de algemene
stilte in acht genomen moet worden van
20.00 uur tot 20.02 uur. Twee minuten
klokgelui vóór en twee minuten klokge
lui n a de algemene stilte zullen het be
gin en het einde van deze stille herden
king aangeven

INZAMELING HUISVUIL

Op Hemelvaartsdag zal geen huisvuil
Worden ingezameld:

Men gelieve op die dag geen emmers
®an de openbare straat te plaatsen.

Het ophalen van huisvuil uit die per
celen. welke gewoonlijk op Donderdag
worden bediend, zal nu plaats vinden op
Maandag 7 Mei c.k.

De Directeur Gem. Reinigings-
Ontsmettingsdienst

Expositie beeldende kunst
in gymnasium

Op Initiatief van de wethouder van
onderwys, de heer J. C. van Schaik, wor
den enige tentoonstellingen van beelden
de kunst op de middelbare scholen ge
organiseerd, teneinde de leerlingen in de
gelegenheid te stellen met het werk van
beeldende kunstenaars in aanraking te
komen. Dit plan, dat stellig alle aan
dacht verdient, is thans voor het eerst
verwezenlijkt door de tentoonstelling van
een collectie grafiek, waaronder werk
van M. C. Escher, H. van Kruiningen, Jan
Wittenberg, W. Beuning, Alfred Löb e.a.,
in het Gymnasium aan de Fruinlaan.
Belangstellenden, ook buiten het school
verband, zijn welkom en wel op Dinsdag
8 Mei, Donderdag 10 Mei en Donderdag
17 Mei van half 3 tot half 5. De heer H.
A. Gerretsen zal dan aanwezig zijn om
indien gewenst enige toelichting bij het
werk te geven.

Opbrengst Emmabloemcollecte

De Zaterdag in Leiden gehouden
Emmabloemcollecte heeft f 2758,89 op
gebracht.

Kinderdienst in de Kooikapel

Morgenochtend om 10 uur wgrdt ln de
Kooikapel een kinderdienst gehouden
voor jongens en meisjes boven 6 jaar.
De heer M. I. de Jonge zal vertellen over
de Hemelvaart van Jezus. De dienst is
niet alleen bestemd voor de jeugd in de
Kooi! De Hervormde Jeugdraad, hoopt,
dat -de kerk eivol zal zijn.

Televisie in „Het Prof je"

Onder auspiciën van de firma Pelten-
burg vond gisteravond in het clubhuis
van de buurtvereniging „De Professoren-
wijk" een televisie-uitzending plaats.
Aanwezig waren o.a. de bestuursleden
van de buurtvereniging en de ere-voor
zit ter, de heer D. van der Kwaak. Ver
beterde technische middelen hadden het
mogelijk gemaakt de uitzendingen v
Philips nu meer stabiel op het scherm
krijgen. Als binnenkort Lopik in
lucht zal komen, zullen ook de „sneeu
stormen" op het scherm verdwenen zijn
Een groot deel van de uitzending werd
in beslag genomen door in de ontspan-
ningszaal van Philips gespeelde boks
wedstrijden. De verrichtingen va:
dèelnemers waren vrij duidelijk te
gen.

de wereldoorlog verhuisde men naar de
Nieuwe Rijn. Drie maanden na de ope
ning overleed de heer J. de Kier. Na zijn
dood kwam ook zijn zoon de heer J. de
Kier in de zaak. In 1940 werd het be
drijf gesplitst in nieuwe en oude boek
handel. De oude boekhandel werd enke
le maanden voor de bevrijding geteisterd
door een hevige brand. Een jaar later kon
dit deel van de zaak weer worden ge
opend. De heer De Kier herinnerde ook
nog aan de lezingen, die men voor 1940
in samenwerking met de Chr. kunst
kring organiseerde.

Een belangrijk gegeven is ongetwij
feld ook, dat de Duitsers in December
1941 een groot aantal boeken weghaal
den, genoeg voor twee vrachtwagens.
Men zou namelijk verboden lectuur
in zijn bezit hebben, zoals boeken van
Karl Barth. Toen de inval werd gedaan,
lagen juist tweehonderd exemplaren
van de beroemde rede van prof. Cle-
veringa voor clandestiene verzending
gereed. Maar die zagen de heren niet.
De firma De Kier gaat er een feest van
maken. Op 12 Mei is er 's morgens een
intieme bijeenkomst in de zaak. 's mid
dags wordt in het Vlies een receptie ge
houden en enige dagen later hoopt men
een dag met het personeel uit te gaan.

De heer J. J. van den
Berg in het zilver

Gisteren herdacht de heer J. J. van den
Berg, wonende aan de Haagweg, dat hij
25 jaar geleden als vertegenwoordiger
in dienst kwam bij de N.V. Oliehandel
Americol te Delft.

's-Morgens was er een intieme huldi
ging op het kantoor. De oudste directeur,
de heer C. J. Trinthamer, somde de
diensten van de jubilaris op en schonk
hem een enveloppe. Dè heer M. H. A.
Wensveen vertolkte de gevoelens vai
personeel. Hij bood drie geschenken
En de heer B. van Laren huldigde de
heer Van den Berg nog eens op rijm.
's-Middags was er in het Vlies te Leiden
een receptie. Vele relaties gaven hier
van hun belangstelling blijk.

Zilveren N.Z.H.-jubilea

De heren G. J. A. van Daalen, conduc
teur. en K. C. W. Dijkstra, wagenvoer
der I, beiden te Leiden, hopen op 9 Mei
25 jaar in dienst van de N.Z.H. te zijn.

Advertentie i

■I cigarettes |K

Morgen extra treinen

Morgen rijden er weer extra trei
nen. Van Leiden naar Amsterdam van
's morgens tien tot 's avonds zes uur om
het uur en van Amsterdam naar Leiden
ook om het uur en van 's morgens 10-17
tot 's avonds 6.17. Het zijn alle treinen,
die stoppen te Warmond, Voorhout,
Noordwijkerhout, Lisse, Hillegom. Voge
lenzang, Heemstede en Haarlem.

1300 Belgen bezochten
Sikkens' lakfabrieken

Niet minder dan 22 autobussen en 12-!
auto's brachten gisteren ongeveer 1300
Belgische schilderspatroons naar de
Sikkens' lakfabrieken te Sassenheim. De
auto's konden van de grens af deelnemen
aan een rallye. Bij de fabriek aangeko
men W&chtte de Belgen een grootse ont
vangst. Onder de vrolijke tonen van een
band, waarvan de muzikanten gestoken
waren in Volendammer pak, werden zij
naar de eetzaal gebracht. Meisjes in
klederdracht waren daar vlotte serveer
sters. Ongeveer vijftig werkstudenten,
verrichtten allerlei hand- en spandien
sten en zorgden voor.een vlotte gang
van zaken onder leiding van personeel
van Sikkens. Men kon de fabriek bezich
tigen en een voortreffelijke kleurenfilm
van het bedrijf gaan zien, waarna een
tocht naar de bollenvelden en Keuken
hof op het programma stond.

Geslaagd voor het
E.H.B.O.-diploma

Voor het eenheidsdiploma E.H.B.O.
slaagden de dames J. J. Stuits, A. Bet-
zema, J. van Driel, J. van Leeuwen, J.
Gussenhoven, J. Schattekerk. A. van
Dorp en C. Visser. Voorts de heren C.
Binnendijk, L. C. Hoogeveen, J. v. d
Reijden, J. Visser. C. Guleij. J. de Jager,
W. van Oosten, J. M. v. d. Weyden, P.
v. d. Walle, J. Springer, W. Henderson,
F. Sloos, W. van Vuuren, A. Bakker, J.
Scheurwater, J. Kromhout, J. F. Meul,-
J. Mallo, G. Rol. J. Voorham en J. E.
Roggeveen. Examinator was dokter J. G.
Bazuin, docent dokter H. W. J. W. J.
Kortmann.

Uur loon voor Haak-In

Het gehele personeel van de Hollandse
Constructiewerkplaatsen en de Ned. Elec-
tro-lasmaatschappij heeft besloten een
uur loon af te staan voor Haak-in. Dit
personeel mag wel een pluim op de hoed
worden gezet, want voor de stichting
19401945 werkt het ook al een uur.

Predikbeurten voor Hemelvaartsdag

LEIDEN: Ned. Herv. Gemeente: Pie
terskerk 10 u. ds De Wit. Hooglandse
kerk 8.30 u. ds Van Achterberg. Kooi
kapel 10 u. kinderdienst (spreker de
heer De Jonge (jeugdouderling), onder
werp: „Hemelvaart.

Geref; Kerk: Zuiderkerk 9 u. ds Plomp.
Mors-Rijndijk: 9 u. dr Westerink.

Geref. Kerk (art. 31): 10 u. ds Keizer
(in gebouw „Rehoboth").

Chr. Geref. Kerk: 10 u. ds Jansen.

Geref. Gemeente: 10 u. ds Rijksen.

Evang. Luth. Gemeente: 10.30 u. ds
Smit Duyzentkunst.

Evang. Christen-gemeenschap: 10 u. de
heer Van der Horst.

LEIDERDORP: Ned. Herv. Gemeente:

u. ds Van der Wiel van Leiden.

Geref. Kerk: 10 u. ds Dijk.

OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente:
Pauluskerk 10 u. ds Visser.

Geref. Kerk: 10 u. ds Eringa; voor
Mors-Rijndijk zie men Leiden.

Geref. Kerk (art. 31): 8.30 u. ds De

(al van Rijnsburg.

VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem.:
Dorp 10 u. ds Pras van Katwijk aan Zee.

Welke apotheek?

De avönd-, nacht- en Hemelvaartsdag-
dienst wordt van hedenavond 18 uur tot
Zaterdag 5 Mei 8 uur waargenomen door:
apotheek Duyster, Nieuwe Rijn 18, tel.
20523 en de Doeza-apotheek, Doezastraat
31. teL 20313.

Een dokter nodig

De dienst der huisartsen zal morgen
worden waargenomen door de dokters
Van Alphen, H. de Haan, De Jager, Jas-
përse en Stoffers.

Zuiderkerk krijgt stompe
toren

Aan de toren van de Zuiderkerk wordt
momenteel gedokterd. Wat er aan de
hand Is? De Uzeren „spits" gaat er af
moét er af omdat zü by storm gevaar
kan opleveren. Dat Is jammer, want de
fraaie Zuiderkerk krygt nu een stompe
toren. Er komt namelijk hoogstwaar-
schgniyk niets voor in de plaats, aange
zien de toren op een hogere druk boven
niet berekend is.

De heer J. Fontein
in het goud

Er is gisteren niet veel gewerkt bij
de N.V, houthandel v/h P. Fontein Pzn
aan de Havenkade. De directeur, de heer
J. Fontein, jubileerde immers! Als 14-
jarige jongen kwam de gouden jubilaris
in de zaak, waaxvan hij nu reeds
20 jaar directeur is. De heer Fontein
weet wat werken is: soms maakte hij
weken van meer dan 130 uur en ook
thans wordt het 's avonds nog wel eens
9 uur, voordat hij naar huis kan gaan.

Vele zakenrelaties en bekenden van
de heer Fontein zijn hem gisteren komen
geluk wensen en heel wat bloemetjes en
sigaren mocht hij in ontvangst nemen.
Ook nog een gouden polshorloge met
gouden armband.

vergoeding ingevolge art. 101 van de l.o.-
wet 1920 over 1950 werd voor de bij-

L.A.K. sloot iilmseizoen

Gisteravond heeft het Leids Acade
misch Kunstcentrum het filmseizoen be
sloten met een vertoning van de indertijd
hier te lande verboden film van René
le Henaff „Les gueux au paradis". Dal
zij verboden werd, zal niemand van d«
vele belangstellenden verwonderd heb
ben. Immers, mocht de kinderlijkheid var
„Grazige weiden", bijv. al menigeen niet
overmatig duidelijk zijn geweest, bij déze
film is het voor een nuchtere en ernstige
Nederlander al héél moeilijk, in de grap
jasserij van twee als heiligen verklede
nietsnutten en in hun avontuurlijke tocht
een alleen-maar-kinderlijke verbeelding
te zien van simpele, maar daarom nog
niet slechte mensen. Inderdaad staat de
mentaliteit van de bewoners van de
Franse Midi wel heel ver af van de onze.

Vooraf ging „Suite fran^aise", een do
cumentaire, waarin de overeenkomst tus
sen de Fransen van vroeger en nu in

houding, gelaaten levenswijze werd

gedemonstreerd.

Na afloop had de heer W. de Vogel,
die alle voorstellingen van dit seizoen
voorbereidde en toelichtte, een hartelijk
applaus in ontvangst te nemen.

C. Th. R.

Rijndijk: 10 u. de heer Sierat van Oegst-
geest.

Geref. Kerk: 10 u. ds Den Boer.

Geref. Kerk (art. 31): 10 u. student
Van den Bos (plaats niet hekend).

ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gemeen
te: 10 u. ds Poslma.

Jongen brak dijbeen

De 8-jarige M. K. uit de Van Baarle-
straat reed gistermiddag met zijn trek-
wagen op het trottoir van de Rijnsbur-
gerweg. De jongen viel uit het vehikel
en moest met een gebroken linkerboven
been. naar het Acad. Ziekenhuis'worden
gebracht.

Burgerlijke stand van Leiden

GEBOREN: Antonius Th. Chr. zn v.
D- Jansen en C. J. W. van der Weijden;
Angenieta dr v. A. Harteveld en A. Assië;
Antonia dr v. J. W. Marks en W. C. de
Roo; Janneke H. dr v. P. J. de Doelder'
en M. D. ter Hoeve; Johannes F. zn v.
H. Gordijn en E. E. Blansjaar; Klaas zn
v. A. Ruitenbeek en V. G. von Wartburg;
Marianne dr v. W. Bodrij en G. M. de
Waal; Ingrid C. dr v. P. A. Domen en
M. ,T. Rijnders; Elisabeth M. dr v. J. de
Prie en K. A. van Dam; Franciscus A.
zn v. H. P. de Bruijn en A. Smit; Theo
dora C. dr v. P. van Leeuwen en S. G.
Vitry; Hendrika J.- dr v. G. Goudkuil en
M. Wolvers: Pieter zn v. P. Glasbergen
en J. M. Nieuwenhuijs; Thomas H. zn
v. J. H. Janssen en T. B. van der Krogt;
Hillegonda J. dr v. J. Hoogervorst en F
J. Fase; Cornelia dr v. J. W. van Voort-
huijzen en H. C. Blonk; Jan zn v. A. de
Vries en M. Wassink; Wilhelmina E. dr
v. W. F. Neuteboom en W. E. van der
Nat; Romana dr v. G. B. Sanavro en J.
Hendriks; Ferdinand E. zn v. D. Gal-
jaard en M. G. Jongerheld; Antje M. dr
v. A. Ravensbergen en M. M. Hasselo;
Johan Chr. zn v. B. Agterhorst en G. B.
Lantinga.

OVERLEDEN: W. M. A. Kleine, huisvr
van Van Gijlik, 72 jr; J. J. H. Meskers,
zoon, 2 jr; G. H. Zekveld, huisvr. van
Seidell, 57 jr; T. F. A. F. Heijnen, man,
62 jr; E. C. J. Montagne, wed. v. Laven,
87 jr; D. Welling, man, 74 jr.

GETROUWD: M. van der Laaken en
D. E. Smit; D. J. Cannoo en A. T. IJper-
laan.

Bij glazen wassen gevallen

De 46-jarige postbode J. C. P., wonen
de Pieterskerkkoorstecg, was gisteravond
omstreeks half tien bezig met het zemen
van de ramen aan dc achterzijde van zijn
woning. Hij tuimelde daarbij van de ven
sterbank en kwam via een dubbel gla
zen dak in een 4 meter lager gelegen
kantoorlokaal terecht. Met een linker-
enkelfractuur, pijn in de rug en het ach
terhoofd, werd de man naar het Acad.
ziekenhuis vervoerd. Van levensgevaar
was gelukkig geen sprake.

Prof. Van Itallie promo
veerde 50 jaar geleden

Op 6 Mei zal het 50 jaar geleden zijn,
dat prof dr L. van Itallie van 1907 tot
1936 hoogleraar in de artsenij bereidkun-
de en vergifleer aan de Leidse univer
siteit te Bern promoveerde tot doctor
in de natuurwetenschappen. Van prof.
Van Itallie's hand verschenen verschii-
lende werken, o.a. omtrent toxicologie
en gerechtelijk scheikunde, welk boek
geschreven werd tezamen met dr H. G.
Bijlsma.

LEIDERDORP

De „Noormannen" komen.

Morgen hoopt de burgemeester
West-Kapelle met zijn „Noormannen",
de plaatselijke voebalvereniging,
zoek te brengen aan Leiderdorp. Het
gezelschap van 80 personen zal om
streeks 12 uur officieel door het gemeen
tebestuur worden ontvangen in het
Dorpshuis waar ook een koffiemaaltijd
zal worden gebruikt. Daarna zullen de
„Noormannen" de strijd aanbinden tégen
R.C-L. Om kwart over 2 speelt het 2e
elftal tegen een combinatie van R C L.,
om half 5 komen de le elftallen der
beide verenigingen tegen elkaar in het
veld.

Dat hun komst met meer. vreugde
wordt 'begroet dan omstreeks het jaar
800 blijkt wel hieruit dat de Leider-
dorpse bakkers spontaan ruim honderd
krentenbollen ter beschikking stelden-

Op 2e Pinksterdag hoopt R.CL. een
tegenbezoek te brengen aan de Zeeuwen.

SASSENHEIM
De begrafenis van de heer
C. H. ScheHers

De begrafenis van de heer C. H. Schef-
fers. die Maandag met zijn auto in de
Leidsevaart onder Voorhout geraakte er
verdronk, zal Vrijdagmiddag om 2 uui
plaats vinden op de algemene begraaf
plaats.

De heer Scheffers bereikte de leeftijd,
van 47 jaar. Sinds 1944 werkte hij
bloembollenhandel samen met de heer
F. Kroes, voor wie de heer Scheffers de
tweede vennoot is, die hem door de dood
ontviel. Voordien werkte de heer Kroes
samen met de heer A. Leclercq. Het
plotselinge heengaan van de heer Schef
fers is een gevoelig verlies voor de firma.
De overledene laat een vrouw en twee
dochters achter.

VOORSCHOTEN

Doktersdienst

De dienst der huisartsen wordt op
Hemelvaartsdag waargenomen door dok
ter Tonino.

ZOETERWOUDE

Herdenking.

Vrijdagavond zal in het gebouw „Ons
Huis" een.herdenkingssamenkomst wor
den gehouden. Spreker is ds D. Postma.
Aanvang om half 8.

Scheepvaaitbeiichten

AAGTEDIJK 1 R'dam.

BORNEO 30 Colombo.

CALTEX UTRECHT 1 Ouessant n Sldon. Co-

rilla 1 Stanlow.

DANAE 1 Vigo.

FELIPES 1 Pladjoe.

GORDIAS 1 Gibraltar.

HEELSUM 1 Houston. Hermes 1 Hamburg.
IRIS 30 Kopenhagen. Ibis 30 A'dam n Parijs.
KLIPFONTEIN I A'dam.

Amsterdams BeursoVerzicht

Amsterdam, 1 Mei

Deze week, waarin de beurs twee
dagen gesloten blijft, houdt de beroeps-
handel zich afzijdig. Ook het publiek
was schaars met orders, zodat de markt
gekenmerkt werd door lusteloosheid en
minimale handeL De koersen waren
hiermede in overeenstemming, behou
dens enkele uitzonderingen bleven de
verschillen, die voor het merendeel
nadelig waren, beperkt.

Het verslag der K N.S M. en niet min
der de ontkenning der emissiegeruchten
verleenden deze aandelen enige steun
Aandelen Maxwell monteerden van 223
tot 238, n.a v- optie op het bezit der
maatschappij in Amerika. Escomptobank
ging in open hoek op 56 (55). Aandelen
Javasche Bank reageerden met een sty-
ging van twee punten op de nationalisa-
tieberichien.

De industriemarkt liep een kleinig
heid achteruit, By de cultures waren de
labaks- en rubberpapieren eveneens wat
lager. Suikers handhaafden zich beter.
•Scheepvaart sloot goed prijshoudend
Staatsfondsen hielden zich minder goed,
met name investeringscertificaten, die
een half punt lager waren.

Het agio voor Amerikanen liep met
een vol punt achteruit.

Romeinen werkten met doodkisten, wij met
chemische middelen

(Van een onzer verslaggevers)

IS MAAR ZO'N KLEIN, aardig vlindertje vol goudpoeder, zo'n uiterst
teer insectje.... en toch zo'n felle vijand van de mens! Die kleren-
mot, die talrijke eitjes legt op uw dure zwarte pak, uw mooiste wollen
jurk, uw bontjas.eitjes, waaruit die schandelijk-vraatzuchtige larven
te voorschijn komen. Neen,- uw kaal geworden pakje zoeken ze zich bij
voorkeur niet uit, de rakkers, ze moeten het hebben van de goede wol, het
echte bont. Door de eeuwen heen heeft de mens deze hardnekkige vijand
vervolgd en bestreden: de Romeinen, door hun wollen stoffen in dood
kisten te bergen, de mensen in de middeleeuwen door verpakking in
leeuwenhuiden; onze overgrootmoeders werkten met kamfer en naphta-

linemaar wij, mensen van deze tijd, gaan de vernielers met moderne

chemische middelen te lijf. Mottenbestrijding is wetenschap geworden!
Hebt ge u dat ooit gerealiseerd? Wat daar aan vast zit, kunt ge zien in een
afdeling van het Vezelinstituut T.N.O. te Delft.

Binnen enkele uren na de paring is het
wüfje reeds in staat 50100 eitjes te leg
en na een dag of zes komen de lar-
tevoorschijn. De motvlinders leven
slechts enkele dagen/ De larven eten zich
zo'n week of drie rond en zijn dan op
het toppunt van hun vraatlust en
bruikbaar*voor de experimenten.

Zij worden voorzichtig verzameld ei
een stukje stof, dat bedekt wordt met
glazen potje, dat weer met paraffine goed
op de stof wordt gesloten, „te grazen"
gezet. Nu gebruikt men voor de.deugde-
lykheidsproeven altyd een stuk geprepa
reerde stof naast een stukje niet-grepre-
pareerde stof van hetzelfde weefsel en
na veertien dagen zijn de resultaten dan
goed zichtbaar.

Het ene stukje ls als het preparaat
goed is! gaaf en de larven liggen dood,
het andere stukje is stevig aangevreten
en soms, vooral wanneer men met bont
experimenteert, vrijwel verwoest. Daarbij

zijn de larven rond en vet

Intussen ontwikkelen de in de kweek-

Waar de mot vandaan is gekomen? Men
neemt aan dat hy oorspronkelijk op hui
den van gestorven dieren huisde en dat
hü, toen de mens dierenhuiden ging dra
gen, meegekomen is naar de woningen,
om daar lustig voort te telen in huiden,
gesponnen wol en latere voor hem sma
kelijke textiel.

Lezen wij niet reeds in de Bijbel: „Ver
gadert U geen schatten op de wereld,
waar ze de mot en de roest verderft?"
Ook toen al was de mot gesignaleerd als
vüand van de mens.

En zo is het gebleven, heel de geschie
denis door en in alle landen ter wereld.
De sultan heeft zijn wandtapijten door
de motten zien vergaan, de ridder het
bont van zyn mantel, de salonjonker zijn
gepoederde pruik, de huismoeder het
zuinig-bewaarde baby-uitzetje.

Altijd weer die mot, die mot!

Maar met de ontwikkeling der chemi
sche industrie is ook de mottenbestryding
in andere banen geleid. Langzamerhand
kwamen er verschillende synthetische
producten aan de markt, welke de oude,
beproefde middeltjes als kamfer en
naphtaline poogden te verdringen.

Ervaringen

Een Duitse firma kwam in 1920 met
het eerste chemische bestrijdingsmiddel;
anderen volgden. Tussen 1925 en 1940
echter kwam de wetenschap door e
ring en proefnemingen een heel stuk
verder. O.m. bleek in de practijk, dat
bepaalde soorten groene stoffen niet door
mot werden aangetast en bij onderzoek
kwam aan het licht, dat het zgn. Martius-
geel, een aan het verfbad toegevoegde
kleurstof, deze motechtheid veroorzaakte.

Er werd toen gezocht naar soortgelijke
verbindingen, welke echter kleurloos
moesten zyn en aan het toch noodzake
lijke verfbad konden worden toegevoegd.

Men is thans zover gevorderd, dat ver
schillende zure verfstoffen zich stevig op
de vezel hechten en daardoor motecht
heid, meestal voor de totale levensduur
der artikelen kunnen bewerkstelligen,
ook, wanneer de stoffen herhaalde malen
gewassen of chemisch gereinigd worden.

Natuurlijk is het niet bij de eerste vin
dingen gebleven. .Zoals dat altijd gaat,
komen er telkens nieuwe en naar men
zegt verbeterde preparaten aan de markt.

Ter voorlichting van de industrie
derzoekt men nu in het Vezelinstituut de
deugdelijkheid van de aangeboden prepa
raten. Fabrikanten zenden tal van mon
sters ter onderzoek en ook particulieren
zyn gerechtigd, inlichtingen te vragen of
beklag te doen, indien goederen, voor
motecht verkocht, niet aan de garantie
voldoen.

Weet ge overigens, dat ge, behalve
motten, nog een andere, minder zichtbare
wolvijand in uw huis kunt hebben, n.l.
het tapijtkevertje, dat éven vraatzuchtige
larven kan voortbrengen als de mot? Ook
tegen deze opeters beveiligen U vrijwel"
alle motwerende middelen.

Mottenkwekerij

Voor de onderzoekingen heeft het Ve
zelinstituut eerst een keurige motten
kwekerij ingericht. Bij juiste tempera
tuur- en vochtigheidsgraad (hiervoor
wordt thans een speciaal lokaal ingericht)
worden de motten in glazen potten ge
kweekt. De vlinders worden door
glazen apparaatje in een pot geblazen
vinden daar een dikke laag van de beste

Vorig jaar doceerde aan de Leidse
versiteit, als gast uit Amerika, Perry
Miller. Hij kwam van een van de be
roemdste universiteiten uit de Verenigde
Staten, die van Harvard, waar hij onder
wijs geeft-in de geschiedenis van dt
Amerikaanse letterkunde. Vorig jaar heb
ik het op deze plaats over hem gehad;
ik hoorde uit zijn mond het mooie
haal van Davy Crockett. De aarde
namelijk eens vastgevroren, maar Davy
sloeg een beer net zo lang. totdat de olie
uit zijn huid de aardas weer ontdooide.
En diezelfde Perry Miller stond in de
grote collegezaal een negerlied te zingen
Zoiets was nog nooit vertoond in Leiden.

Maar er was nog meer nooit vertoond.
Miller liep de sociëteit aan de Brcestraat
binnen, alsof hij er altijd kind aan huis
was geweest Hij zat met zijn studenten
te kletsen en nodigde hen uit bij h>
aan huis te komen. Toen hij eens aan e
student vroeg, of deze bij hem kwam
eten, wist de goeie jongen niet. wat hij
hoorde. Een professor, die een student
te eten vroeg, dat moest een vergissing
zijn. Maar het was geen vergissing. Het
was alleen maar de gewoonte van Ame
rikaanse professoren, die Perry Miller
hier toepaste. Hij probeerde een beetje
leven in de Leidse brouwerij Ie krijgen.
Dat lukte hem, toen hij hier teas, niet

Terug in Amerika heeft hij zijn schrijf-1
machine gepakt en daaruit oi

hier niet lukte. Hij schreef over'zijn er
varingen in Europa en wel op een dei-
gelijke manier, dat Leiden weer eens in
last is. Want zo heel prettig is het niet,
wat hij schreef. Dus hebben we, bij allen
die het zich aan kunnen trekken, de
nodige deining.

Wat heeft hij nou eigenlijk gezegd'.

I Rond het Rapenburg

We!, dat de instelling van de Nederlandse
student verkeerd is: hij staat veel tt
van de maatschappij af; dat het systeem
van ons middelbaar en hoger onderwijs
niet zo heel erg' best is; dat de vernieu
wing maar heel langzaam komt, als daar
tenminste sprake van is; dat de Europe
anen niets van Amerika begrijpen en dal
zij over dat verre land de vreemdste
vragen stelleri. Voorat over dat laatste
is Perry Miller gevallen. En hij ziet als
oplossing voor dat probleem de uil
zending van zoveel mogelijk Europese
studenten naar Amerika. Want, zegt hij,
i student, die in de Verenigde Staten
geweest, doet meer dan twintig gast
hoogleraren. Alle andere studenten luis-
ren naar hem. zodat er begrip voor

Er zijn in dil artikel harde noten ge-
arlikel I kraakt. Er zijn dingen gezegd, die niet
getoverd, dat wél bereikt heeft, wat hem j prettig in de oren klinken, vooral niet

wanneer een ingewijde welhaast kan
ten, wie Miller op de korrel neemt. Maar
afgezien van die kleine prikken
jectief bekeken, voor zover dat mogelijk
is, moet toch menigeen erkennen: Miller
heeft gelijk. Niet op ieder punt van zijn
betoog. Hij is er soms zelfs falikant naast.
Maar er spreekt uit zijn artikel ook een
bijzondere gevoeligheid; bijvoorbeeld
als hij zegt, dat er achter de vriendelijk
heid en voorkomendheid van de Europe
aan toch iets schuil gaat van gevoelen
tégen Amerika. Wie het maar erkennen
wil, wie zichzelf goed kent en diep
zijn hart durft te kijken, moet toch toe
geven, dat hier waarheid gesproken (s.

Het is natuurlijk prachtig,

Miller zegt, dat er meer Europeanen «f
Amerika moeten. De studenten zullen
best aan willen. Maar evenzeer is het
nodig, dat de Amerikanen naar Europa
gaan, want zij moeten óók eens weten,
dat niet alle Nederlanders op klompen
lopen, om maar iets te noemen. Er zijn
dat spreekt, grotere problemen, die hun
aandacht ruimschoots verdienen.

Wat men er verder ook van zeggen
wil: het is wel eens goed, dat er een
frisse wind door een oud huis waait. Al
is die wind dan fel en lijkt hij soms
op 'n kleine orkaan. Misschien verstrooit
hij ook wat stof, dat anders beslist was
blijven liggen. Dan zal Perry Miller zich
voldoende beloond achten.

Daar hebt ge dan lüjand nr 1: de
weinig aantrekkelijke larf, rond e
vet geworden op uw kleding. De
foto rechts vertoont geen gekleur
de Paaseieren, maar een vergroting
van enkele Amerikaanse tapijt
kevertjes, waarmede ook proeven
worden genomen.

potten achtergebleven larven zich weer
tot vlinders, welke regelmatig drie maal
per week met het glazen zuig-apparaat j
worden gevangen en in nieuwe potten
worden overgedaan. In één pot komt de
vangst van één dag: 2001000 vlinders.

Juiste toepassing

Wij hoorden in het Vezelinstituut, dat
sommige in het verfbad toegepaste artike
len, beste resultaten geven. (Het is echter
voor de huisvrouw niet mogelijk, deze
middelen in een verfbad te verwerken,
dat kan uitsluitend de fabrikant), Spuit
en strooimiddelen kunnen wel goed zijn,
maarwórden meestal niet goed toe
gepast. Zij werken ter plaatse en wan
neer men dus een kledingstuk of tapijt
niet op elk plekje raakt, houdt men altijd
mot-kansen.

Zo is het ook met kamfer en naphta
line. Een paar balletjes of wat'kristallen
strooien is niet voldoende. Deze midde
len doden motvlinders, wanneer de lucht
in gesloten koffer of kist geheel ver
zadigd is van de sterke geur, doch de
dodelijke uitwerking op larven is du
bieus. Zyn er dus in het opgeborgen gocdi
al eitjes meegesmokkeld, dan kunnen d»
gevolgen teleurstellend zijn.

Ei* zijn verschillende soorten bestrij
dingsmiddelen van motten, zoals bijv.
kamfer en naphtaline; contactvergiften
welke door de huid van de larf dringen
en de zenuwen aantasten, en vraatver
giften.

Bij toepassing van deze laatste prepara
ten eet de larf een kleinigheidje van een
woldraadje of een haartje, wordt vergif
tigd en eet niet meer, zodat hij ten slotte
sterft.

Beschouwt men een stukje geprepa
reerde stof, waarop de larven hebben ge
leefd, dan is er niets aan te zien; slechts
onder de microscoop zou men de luttele
beschadiging kunnen waarnemen.

Zo werkt het Vezel-institupt, ook in
relatie met buitenlandse firma's en labo
ratoria, uitermate voorlichtend voor in
dustrie en wetenschap.

BEURS VAN AMSTERDAM

Off. not. medeged. door de Ver. v. d. Effectenhandel. Am
i bieden, Jaten. ged. en b., t ged. en L, x ex-div Am

DINSDAG 1 MEI.

OBLIGATIES ViL Am

VK.

Ne<3. dollar ...3%1C8A 108 Bronswerk 118% 118

Ned. 1951 3% 98% 97Bührmann 113 113','2

Nederl. 1948 ...3% 93 Dikkers en Co 159 163',3

Belegglngscer 3% 93A D.R.U1455

Nederl 1950 3% 92%tElectr. Zuurfabr 199%

47 S—3% 92% 92^ Electr. Dordt114

Can. CyC A 117%

It C 83 86*

I F 38 385

C441^ 44%«

eJ C 61% 62A
89% 91%

Bethl St<
Chrysler
Douglas t

Nederl 1898—05 3 90%

Nederland 37

Dollarlening '47 3 100%

100%

r P A.

..125% 123

N.WS. innn SU 750. Hero

172 170% Nat Distin
152* Nat. Steel

roótbnm m-vfl 91 Holland Meelt. 82% 82'

jrooi bom 1946 91 Katlen0urg

Fund Loan113% 113% Holl Beton 221 220

War Loan '32 3% 10U Holl. Draad 253 254

Bandoeng 4 57 58 Holl. Kunstzijde 152*

Batavia 1937 A 3 60 Holl. Melksuiker 217% 208>

Gelderland 194» 3 94 Int. Gew Beton 146% 144

Rotterd 3e 37 3% 95% 95%* Int. Kunatz. Ind 97 96

Z.-HolL 2e '38 3 90% 89%

B.v.Onr Z. CvC

52 V;

Fnea-Gr HB 3% 91%
HoU HB K 3V« 90%
Nat Hyp B 3 88%
West HB NO 3% 91%
Bergb Jurg 3% 98
Lever Br. 3% 101%
Philips 48 3% 96%
Philips dollar 3%114

3% 106%

Int. Viscose 142*

53* Klinker IsoUet 53* 53%
lOBtf Kondor A 245;

St Brand C 6A CA

U. S. Stee; c".!. 48%* 48%
Ei Mij Aniem 45%* 45%*
Overz Gas Mij... 59% 59%

Am. Telepli173%x 173%

Cities Service C 105%' 108%

rtacno Corp 21%* 21%

Mrsum ivly 118% 118*

921

90 Kor

79%
r 145',4 145 Houth

Ned Zou» 323/ 322

91 Kon Pharm. 170"

97% Kon. Ver Tapijt 270

101% Kon Ketjen 153

96 KoudU* 127'

Leid Textiel 158

Leid. Wolsp 213

170%

127%

B V 230 230

Soc. de la Cére... 93'

Baiaalsche 3% 97% 97%
Comp. W.L. '38 4 94A 94%
Dell Spoor '37 3% 60%' 61*

N-l Spoor '37 3% 36 36%

Sam Joana 4 26% 26%

Sem. Cher. '18 6 21

Amst Olymp....

A dam '47 5-3!

K-Petr ConvO 3% 108'

4 148% 14éS
4 229% 231%

AANDELEN

108% Ned My Have
Ned Scheepst
Noord Vezeivr

Nyma

Padang Porti c

Nat Herstel 85%J 85

Ned BK Zuid-Air 222'% 222%

Ned. Cred Bank 100% 101

Rott. Bank 168 168%

Twentsche Bk C 166% 167

Int. Bel Unie 188% 188% SUnP"

R. Beleg cone.. 203 203% stokvli
NAm.-Ned. Ubk 72%* 73*

N.W.PecUie Hbk 169/ 168/

Ver. Tr a tl. B H.. 15% 15%

Albatros 155% 155%

t A «„.3285 323 Ver Toui

-103/ 101% VlissinRenKatoen

De Scbelde (NB. 126 126 Thomsens Haven 147% 147%

- Fields C 82%

"ard 80 79

eouck C 61% 60%
Co 14A* A

b 51% 51%

irweg 34% 34%

Spoor 12% 12*

C 176

124

Scholtens aard m 173

153%

153 155

St. Spanjaard 144% 144%*

Stork en Co 142% 143%

Dr249% 250r

164% 160%

102% 102%*

Ver Blik

Allan 6t Co

84% 54%

A'dam Ballast 132% 1335 Wits

Bergh Papier ...181 172%x VVlier

Breda Mach (abr 140 Zwar

22%

71

N Y Centr C....„ 23t|

86 Pennsyiv. C 24%

139t 139% S Pac S74% 74'

72% 171% Union Psc 110% 112

93 192% Canada Pacific C' 2!)% 29,1

99 197 Orsniebnnm 170t 169'

Vorige le Koers

koers tape 14.40

ACTIEVE AANDELEN
Bsokeo

Cult Ind Bank 54% 5411

Nat Handelsbank 90%

N Hand. Mo CvA 154% 154%

Industrie

Alg Kunstz Unie 171 169%

Bergh en Jurgens 312 313

Berkels Psteni 115% 115

Fokker N Vliegt
v Gelder Zoneo
Hoogovens

Bandar Ru.ber

art125%

Lloyo 150
He 154%

Phlllpe Gem Bezit 246%

Hhlllpe Gem B Pr 156%

Wilton Feyenoord 162%

•Mlllton 2e rubrt'k 214*

Moeara Enira

300

■r A 299%
•wr"

l'abak

Dell-Batavia120%

Dell-MlJ Cert104*

Senembah-MO 96%

1