llieuuir ^ciJtsrljc ÜTouranl
d
Wil de internationale divisies samen
stellen uit nationale brigades
West-Europese landen komen daarvoor
15 Februari in Parijs bijeen
Radio-uitzending door tumult
onderbroken; later hervat
DEKEN- en STOPFEKWEVERS
Eisenhower dringt op spoed aan
met troepen sturen
Wist U
Ons technisch
onderwijs
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1951
BUREAUX: Steenstraat 37
Directie. Abonnementen- en Adver
tentie-afdeling: Tel 22710 en Tel
23375 Redactie: Tel 20408
Postrekening: 58936
ABONNEMENTEN: 5.15 p. kwartaal;
1.72 per maand; 0.40 per week.
ADVERTENT1ËN: 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Hoofdredacleun Dr. E. D1EMER
Chef-Red.» H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantvasticfj is gbtbftven
tnyn bert ia tcgbenspoet"
Een en dertigste jaargang No 81fl
Jan Courage
is dood
Frankrijk komt met concrete plannen
Een concreet en gedetailleerd Frans plan, dat voorziet in de vorming
van Europese divisies onderverdeeld in brigades van verschillende
landen zal 15 Februari aan de vertegenwoordigers der Westeuropese
landen worden voorgelegd. Zij zullen zich dan negen dagen later
dan oorspronkelijk de bedoeling was te Parijs om de conferentietafel
scharen om over de vorming van een Europees leger te praten.
In Franse kringen is men zeer opti-
Het plan bevat volgens Reuter de vol
gende punten:
1. De benoeming van een Fransman
tot opperbevelhebber, rechtstreeks onder
geschikt aan generaal Eisenhower, de
opperbevelhebber der Atlantische strijd
macht In Europa.
2. Een gemeenschappelijke oorlogsbe
groting der deelnemende landen.
3. Dezelfde uniform en dezelfde op
leiding voor alle soldaten.
4. Brigades van 4000 èi 6000 man als
„basis-eenheden", gevormd uit manschap
pen van dezelfde nationaliteit.
5. Enige brigades van verschillende
nationaliteit vormen samen een Euro
pese divisie.
6. Het hoofdkwartier wordt gevormd
door officieren van verschillende natio
naliteiten.
België en Italië hebben zich reeds gun
stig over het plan uitgelaten. Engeland
heeft daarentegen doen weten, dat het
niet aan het Europese leger zal deel
nemen en (evenals de V.S.) waarnemers
naar de conferentie zal zenden.
Nederland zal in de loop der bespre
kingen beslissen, of zijn delegatie als
waarneemster of als deelneemster aan
de conferentietafel zit.
mistisch. Men meent, dat het zgn. plan-
Pléven de krachtige steun heeft van ge
neraal Eisenhower. Bovendien zijn de
Amerikanen er thans na Plévens be
zoek aan Washington van overtuigd,
dat het plan de beste oplossing vormt
voor de inschakeling van Duitsers in de
Westelijke defensie.
Intussen zullen premier Pléven en mi
nister Schuman 12 .Februari te Porto
Fino nog een voorbespreking over het
plan hebben met de Italiaanse premier
De Gasperi. Waarschijnlijk zal dan ook
een gemeenschappelijke Frans-Italiaanse
houding ten aanzien van de strategie in
het Middellandse-Zee-gebied ter sprake
komen.
Rondom de Kabinets
crisis
Nadat de ministers Drees en Van
Schaik gisteren de opdracht ontvingen
tot de vorming van een kabinet, dat
geacht kan worden het vertrouwen te
genieten van het parlement, is er nog
niet veel gebeurd. Slechts hebben zij in
de namiddag een half uur geconfereerd
met minister Lieftinck. En verder heb
ben zij de gehele avond ieder in eigen
woning doorgebracht
Hedenmorgen om kwart voor tien ont
vingen de kabinetsformateurs op het dep
van Algemene Zaken aan het Plein 1813
de heer H. W. Tilamis. Tweede Kamer
fractievoorzitter van de C.H.U.
Om kwart over 11 verliet de heer
Tilanus het Kabinet van de minister
president.
Uit de Pers
Romme wenst
„zelfde brede basis"
In de Volkskrant van hedenmorgen
merkt prof. Romme op, dat hij zich zou
verheugen, indien „een breed samenge
steld kabinet" de leiding van 's lands
zaken zou hernemen. Dit zou volgens de
heer Romme betekenen, dat er „na de
crisis-Oud geregeerd gaat worden onder
dezelfde signatuur als vóór de cisis-Oud."
Prof. Romme herinnert er aan, dat hij
in een artikel van eergisteren te kennen
had gegeven, dat het hem zou spijten
indien mr Stikker in de vorming van een
kabinet niet zou slagen. „Die spijt is in
middels ons deel geworden," zo schrijft
de heer Romme thans. Intussen, nu aan
de heren Drees en Van Schaik de op
dracht is verleend, koestert hij de hoop,
dat er tussen deze opdracht en het resul
taat van mr Stikker's arbeid een recht
lijnig verband bestaat. Dat verband zou
dan zijn een breed samengesteld kabinet.
Bij de leiding van 's lands zaken, aldus
vervolgt prof. Romme, zal voor ieder
kabinet de militaire en sociale verdedi
ging van volk en land voorop moeten
staan. Hij verlangt, dat het nieuwe kabi
net bij zijn optreden een „leiding-geven
de uiteenzetting" zal verstrekken „waarin
het geheel der samenhangende problemen
wordt gesteld en zonder terughoudend
heid aan het volk wordt voorgezet, wat
voor de oplossing dezer levensproblemen
noodzakelijk is en wat daartoe door rege
ring en volk moet worden gedaan."
Militaire en sociale verdediging, aldus
prof. Romme in dit artikel, zijn twee
kanten van dezelfde zaak.
De leer der
betrekkelijkheid
WIE IS DIT
Eens even kijken naar dit hondje, het
blad, het potje en de sikkel. Een grote
internationale figuurja, denk
eens evennee, die is het niet
Weet U het niet? Kom, kom, kijk eens
op pagina 51
Comité Wereldraad van Kerken:
Actie ter voorkoming
van de oorlog
„Alles in het werk stellen tegen
't communisme"
Het uitvoerend comité van de We
reldraad van Kerken heeft een beroep
op de Christenheid over de gehele we
reld gedaan om actie ter voorkoming
van de oorlog te voeren. Het comité be
veelt aan, dat op iedere plaats, waar
gevaar voor oorlog bestaat, een waar
nemer van de Verenigde Naties wordt
geplaatst
Alles moet In het werk worden ge
steld om het totalitaire communisme
met alle middelen behalve oorlog tegen
te gaan. aldus het comité, dat deze week
in Bièvres bij Parijs heeft vergaderd.
Westerling naar Ambon?
Volgens een bericht in De Telegraaf
is het einddoel van Westerlings reis de
Zuid-Molukken om opnieuw te gaan
vechten met de republiek Indonesia. Er
zouden sterke aanwijzigen zijn, dat hij
zich per vliegtuig daarheen zou bege
ven en per valscherm landen.
Tijdens een uitzending van Philips' experimentele televisie werd dezer dagen
een leugenontdekker, een Amerikaanse uitvinding voor psychologische onder
zoekingen gedemonstreerd. Het apparaat werd geconstrueerd door ir E. E.
Carpentier (tweede van links) van Philips. De psycholoog A. van der Zee
(tweede van rechts) leidde de onderzoekingen. Mej. J. Castelijns fungeerde
als „slachtoffer".
Gevangenispoort opende zich
Alfred Krupp weer
vrij man
Werd met veel bloemen
afgehaald
Alfred Krupp en 28 andere Duitse oor
logsmisdadigers, wier vonnissen Woens
dag door de Amerik. autoriteiten werden
herzien, zijn vanmorgen uit de gevange-
Landsberg ontslagen. Krupp werd
bij het verlaten van de gevangenispoort
begroet door zijn broeder Berthold von
Bohlen, een directeur van de Krupp-
fabrieken te Essen, en zijn Amerikaanse
verdediger, Earl Carroll, die uit San
Francisco was overgekomen.
Tot de andere prominente vrijgelaten
gevangenen behoort de vroegere generaal
Wilhelm Speidel, broeder van Hans i
Speidel, voormalig stafchef van wijlen
veldmaarschalk Rommel. Hans Speidel is
de drie Duitse militaire deskun-1
digen, die op het ogenblik met de ge
allieerden in Bonn besprekingen voeren
/er de mogelijkheden van de vorming
an een Duitse strijdmacht in het kader
3n het voorgestelde Europese leger.
Tientallen fotografen stonden bij de
gevangenispoort de vrijgelatenen op te
wachten. Speidel gaf de aanwezige jour
nalisten een hand en uitte telkenmale zijn
vreugde over zijn vrijlating.
Familieleden en vrienden der vrijge
latenen buiten de poort hadden allen
bloemen bij zich.
Pak sneeuw tijdens het
weekeinde
Het is niet onmogelijk, dat uit de
grauwe lucht boven ons land vandaag of
morgen een pak sneeuw zal neerdwarre-
len. In Schotland en Ierland zijn de eerste
witte vlokken sinds de vorige golf
koude reeds gevallen. De oorzaak is
opdringen van een oceaandepressie
dz Britse eilanden en de Golf van Biscay e
in ie richting van het vasteland, zo meldt
het K.N.M.I.
Tegelijkertijd stroomde koude lucht uit
Rusland de Balkan binnen. Ook in Duits
land en het Oosten van ons land ging het
'.zen. Berlijn en Hamburg meld-
morgen een temperatuur van
negen graden beneden nul. In Groningen
het twee graden en in Leeuwarden
één graad.
Wat er verder gebeurt valt nog niet
met zekerheid te zeggen, maar in elk ge
val zullen de temperaturen vooral in de
Noordoostelijke provincies dalen en ook
overdag niet meer boven het vriespunt
komen.
Minister spreekt over de voetbal
prijsvragen
Minister Struycken heeft informatieve
besprekingen gevoerd met verscheidene
instellingen op cultureel en sociaal ge
bied, die zich met de voorbereiding van
voetbalprijsvragen bezighouden. Deze
besprekingen hebben nog niet tot een be
slissing geleid.
ChuTchill neemt regering
weer op de korrel
Winston Churchill, de leider van de
oppositie in het Britse Lagerhuis, heeft
gisteren opnieuw een motie ingediend,
die als zij Dinsdag wordt aangenomen
het aftreden der regering en nieuwe
verkiezingen zal betekenen. In deze mo
tie verlangt Churchill, dat de regering
van haar besluit om de ijzer, en staal
industrie te nationaliseren, terugkomt.
epnheBëèqgnreriegatnBocl
Indonesië heeft voor 37 millioen Duitse
marken locomotieven, benevens ander
spoorwegmateriaal uit West-Duitsland be
steld. Tevens onderhandelt men te Ham
burg over levering van kustvaarders en
vrachtschepen.
Opnieuw relletjes om Van Kempen
Enorme Haagse politiemacht op de been
tien arrestanten
(Van een onzer verslaggevers)
OVERVALWAGENS, JEEPS, politie te paard, ruim honderd agenten in burger en
in uniform rondom en in het Haagse Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
hebben enige oproerkraaiers er niet van doen terugschrikken om ook tijdens het
tweede optreden van Paul van Kempen in Den Haag te demonstreren tegen de:
dirigent. Na de pauze moest de radio-uitzending zelfs enige tijd verbroken worden,
omdat het tumult te groot werd.
diens 41-jarige echtgenote, een 18-jarige
beeldhouwster, een 25-jarige vrouw en
een 19-j. Rijswijkse kantoorbediende uit
de zaal verwijderd en naar de overval
wagens gebracht.
Even later kon toch de verbin-
Lang vóórdat dit Verdi-concert door
het Radio-Philharmonisch Orkest met
Omroepkoor en solisten een aanvang
nam, was de politie met een enorme
macht aanwezig. Er waren, zo mogèlijk.
nog meer agenten op de been dan bij het
concert van j.L Dinsdag. Toen Paul van
Kempen het dirigeerstokje hief werd er,
evenals Dinsdag op een fluitje geblazen
en moest de dirigent wachten tot de
herrie over was. Nauwelijks was de
dader door recherdheurs verwijderd, of
een man en een vrouw bezigden uitroe
pen als:: „Weg met de fascisten". „Zijn
jullie de concentratiekampen vergeten
met de millioenen vergaste Joden?" „Weg
met Paul van Kempen". Uiteraard gaf
het enig oponthoud, vóór de ordeverstoor
ders. een 21-jarige en een 18-jarige Am
sterdammer, een 32-jarige vertaler en een
38-jarige werkster uit Den Haag, uit de
zaal waren geleid en naar de/foverval-
wagen gebracht waren. Vóór de pauze
bleef het daarna tamelijk rusiig en kon
tiet "opera-concert ongestoord uitgevoerd
worden. Er was in het begin in de zaal
nog een buisje met traangas gegooid,
maar de uitwerking hiervan is door re
chercheurs met behulp van zeepsop, dat
klaar stond, gelocaliseerd. In verband
met deze traangasaffaire was een 26-
Jarige Delftse student gearresteerd. Welis
waar werden verschillende stinkbommen
door de „anti's" gebruikt, zodat de zaal
vergeven was van de stank, doch in elk
geval behoefden de concertgangers niet,
zoals j.l. Dinsdag, de gang op om daar
wat op verhaal te komen.
Na de pauze echter, toen het concert
via de radio uitgezonden zou worden,
achtten verscheidene tegenstanders van
Van Kempen het ogenblik daar, om hun
stem te laten horen. De luisteraars in den
lande en daarbuiten konden, nog vóór de
muziek speelde, voor hun toestel een
groot tumult horen. Om beurten
schreeuwden dames- en herenstemmen
„Weg met Paul van Kempen" er er was
nog geen noot muziek de aether ingegaan,
of de omroeper moest er tussen komen
en aankondigen, „dat helaas de uitzen
ding geen doorgang kon vinden, daar het
onmogelijk was. onder deze omstandig
heden behoorlijk te musiceren". Terwijl
radio-H'sum gramofoonplaatjes draaide,
werden in Den Haag de raddraaiers, een
40-jarige bloemenkoopman uit Den Haag,
(Adv^
mtie)
heeft plaatsing voor BEKWAME
Aanmelden aan de fabriek: Vestestraat 1 E
ding met het Gebouw
tot stand komen, omdat de rust er goed
deels was weergekeerd. Nog enkele malen
werd er tijdens de tweede helft van dit
concert geroepen en werden er stinkbom
men stukgetrapt, doch verder verliep de
uitvoering zonder incidenten. In totaal
heeft de politie gisteren dus vier vrouwen
Zeven arrestanten waren lid ener com
munistische partij. Hoofdcommissaris
Valken was gedurende de gehele uitvoe
ring in de zaal aanwezig.
Ook premier De Gasperi
naar Truman
Maar eerst spreekt hij met Pleven
De Italiaanse minis tea-president, De
Gasperi, zal voor het einde van Febr.
een bezoek brengen aan president Tru
man, zo werd gisteravond te Rome of-
Gasperie echter een conferentie
zijn Franse ambtgenoot Pleven. Deze
bijeenkomst zal op 12 en 13 Febr. u
Santa Margherita Ligure aan de Italiaan,
se rivièra plaats vinden.
Bij Rhenen heeft men een Fran
kische begraafplaats ontdekt. Ver
moedelijk heeft men hier te doen
een oorspronkelijke heidense
begraafplaats, die tot in de Chris
telijke tjjd voor het bijzetteen van
doden is gebruikt. Foto links: de
heer C. van Duyn, die de leiding
heeft bij de opgravingen, met twee
potjes van Frankisch maaksel,
irin men voedsel voor de doden
stopte. Foto rechts: een overzicht
jan de graafwerkzaamheden.
Schilder zwaar gewond,
zijn vrouw gedood
De Waalwijkse kunstschilder Theo
van Delft is gisteren met zijn auto op
de weg Nijmegen-Grave in aanraking
gekomen met een passerende vrachtauto.
De heer Van Delft verloor de macht
over het stuur en de wagen botste te
gen een boom langs de weg. Zijn 60-j.
vrouw die naast hem zet, werd op slag
gedood. Zelf werd hij zwaar gewond
aan het hoofd.
Andere ongelukken
De 30-jarige houwer P. J. de Rooy uit
Brunssum verloor gisteren het leven in
de staatsmijn Emma te Treebeek, toen
zijn hoofd bekneld raakte tussen een uit
het dak schietende steen en een Jacobs-
stijl van de pijlerbetimmering. Hij was
vader van drie kinderen.
Op de Boxtelseweg te Vught is de
65-jarige voetganger Van Berkel aldaar
door een bestelauto aangereden en op
slag gedood.
Bijna 40.000 man werken
bij Philips
Ir F. J. Philips deelde tijdens ee
eenkomst van de raad van bestuur
personeelsraad in Eindhoven mede. dat
het aantal leden van het personeel
Eindhoven in een jaar tijds met 3000 tot
28.000 is gestegen. Het personeel ln alle
Nederlandse Philipsbedrijven steeg
34.000 tot 39.300.
Philips is van plan voor het personeel
binnen drie jaar 5000 woningen klaar of
aanbesteed te hebben. Men hoopt dit
jaar reeds 1500 van deze woningen aan
te besteden. In deze vergadering gaf ir
P. F. S. Otten een overzicht van het jaar
1950, dat hij goed noemde en de plannen
voor 1951.
En wil zelf uitmaken, hoe omvangrijk
die moeten zijn
„Een spoedig naar Europa gezonden eenheid zou gelijk staan met twee of drie
later gezondene wegens de physieke en psychologische factoren, die thans in de
inspanningen voor een gezamenlijke herbewapening een rol spelen," zo heeft
Eisenhower gezegd tijdens de vergadering met de commissie van buitenlandse
zaken en die voor de strijdkrachten van het Amerikaanse huis van afgevaardigden.
Volgens de na afloop gegeven verkla
ring weidde Eisenhower niet uit
hoeveelheid Amerikaanse land-, lucht
en zeestrljdkrachten, die Europa zullen
worden toegewezen. Hij had „volledig
vertrouwen in het vermogen van de
Westerse landen om binnen redelijke tijd
een effectieve verdedigingsmacht op te
bouwen." De generaal sprak ook „zijn
grote tevredenheid uit over het nieuws,
dat Nederland op het punt staat zijn
defensie-inspanningen te verdubbelen."
Amerika zou slechts een „klein deel"
van de Westeuropese verdedigingsmacht
moeten leveren, maar Eisenhower zeide
bewegingsvrijheid nodig te hebben bjj het
bepalen van het aantal eventueel door
Amerika te zenden troepen.
Radio en televisie
ingeschakeld
Generaal Eisenhower heeft gister
avond in een rede voor een groot aantal
Amerikaanse radio- en televisiezenders
opgemerkt, dat het alternatief van
rechtstreekse deelneming aan de verde-
DAT de gisteren uitgebroken brand in
het graanpakhuis De Verwachting te
Zaandam vanmorgen nog niet geblust
DAT gisteren 16 stewardessen-op-de-
begane-grond op Schiphol slaagden en ze
over een jaar de lucht in mogen.
DAT de stichting De Hoge Veluwe in
derdaad, zoals geruchten zeiden, nog en
kele financiële zaken uit de bezettingstijd
moet regelen, maar het nationale park
geenszins in gevaar is.
DAT wijlen prof. dr G. v. d. Leeuw
s voorz. van de culturele Nederland
Zuid-Afrika-commissie is opgevolgd door
r dr J. Donner, pres. van de Hoge Raad.
DAT de directeur van de persdienst
der Amerikaanse ambassade in Den Haag,
Coulter D. Huyler jr, zich gisteren in Rot
terdam inscheepte aan boord van de Da-
lerdijk, die hem naar Amerika terug
brengt.
DAT een 5 en 6 jarige jongen op het
kerkhof in Duizel bij Eindhoven met
een hamer drie dagen lang een groot
aantal grafzerken heeft vernield of be
schadigd.
DAT Scholten's aardappelmeelfabrie
ken te Groningen over 1949-'50 8 pet
(v.j. 9) uitkeren.
DAT de jachthaven aan het Alkmaar-
dermeer door de gem. Akersloot voor 40
mille is verkocht aan G. C. Lamens uit
Voorburg.
DAT de fa Brabant-Oost te Eindhoven
met ruim 644.000 laagste inschrijfster
was voor de bouw van een brandweer
kazerne aldaar (hoogste 694.000).
DAT van 21 tot 25 Febr. in Boven-
karspel een tentoonstelling van getrok
ken bolgewassen wordt gehouden.
DAT A. A. J. Warmenhoven, van het
Ned. bureau voor internat, techn. hulp.
als deskundige is toegevoegd aan de Ne
derlandse delegatie naar de ECAFE-t
ferentie te Lahore van 28 Februari tot
7 Maart.
DAT de C.P.N. bij pres. Truman tele
grafisch heeft geprotesteerd tegen de
electrocutie van vier negers in Martins
ville (V.S.), die een blanke vrouw had
den aangerand.
DAT men de 20 passagiers van het Su
rinaamse schip Kon. Emma, hetwelk door
machinestoring bij Venezuela in moei
lijkheden i3 gekomen, door de hoge zeeën
nog niet van het schip heeft kunnen
DAT het aannemingsbedrijf v. h.
Zwolsman in Den Haag opdracht ver
kreeg voor de bouw van 302 eengezins
woningen voor de gem. Almelo en 300
eensgezinswoningen voor Deventer.
DAT de A'damse verkeerspolitie,
het ernstig ongeluk, overweegt de bin
nenkomende vrachtauto's op hun rem
men te controleren en de chauffeurs, zo
nodig, het verder rijden te beletten.
DAT het Geref. soc. en econ. verband
op 7 Februari in Utrecht een landelijke
vergadering zal houden.
DAT Apeldoorn de Duitse vluchtelin
gen, die zijn ondergebracht in Lang-
warden en Redenkirchen (landkreis We-
9ermarch) geadopteerd heeft, en er van
daag vrachtauto's vol goederen werden
verzameld.
DAT de wrakken in het IJsselmeer,
waarvan de vissers veel last hebben, zul
len worden opgeruimd.
DAT het eerste nr is verschenen van
De Bouwondernemer, orgaan van de
Ned. Bond van Bouwondernemers, v. d
Spiegelstraat 9, Den Haag.
DAT is opgericht de Ned. Ver. van
grossiers in rijwielen en rijwielonderde
len (voorl^ecr. mr J. H. Jonker te
A'dam).
DAT de Twentsche Bank op 8 Febr.
de inschrijving opent op 850 gew. aan
delen a f 1000 van de Electromotoren-
fabriek Dordt, koersende 108 ct., met
claim op één nieuw voor twee oude aan
delen.
DAT de gem. Purmerend een zwem
bad wil gaan bouwen.
diging van West-Europa „volslagen ho
peloosheid" is. In deze rede, die door
millioenen werd beluisterd, zei de gene
raal, dat voor het behoud van een vrt
Amerika het zenden van Amerikaanse
troepen naar Europa strikt noodzakelijk
is. „Alle regeringen, die ik onlangs be
zocht heb, waren het er mee eens, dal
de uitvoering van hun defensieprogram
ma's versneld moeten worden ondanks de
economische en andere moeilijkheden
ondanks belangrijke taken, waardoor v
bepaalde naties abnormaal veel gevergd
GENERAAL EISENHOWER
Amerika moet Europa bewapenen
Eisenhower was voorts van mening,
dat, „hoewel er verschil van opvatting
aangaande de diplomatieke houding te
genover Aziatische landen tussen Ame
rika, Engeland en Frankrijk moge be
staan," er geen sprake van was, dat deze
landen niet solidair met Amerika w
ln het bieden van tegenstand aan
munlstische aggressle. Hij was niet
oordeel, dat Amerika de wereld op mili
tair en economisch gebied zou kunnen
onderhouden. Het was voor Amerika wel
van belang aan te dringen op een „werk
gemeenschap".
ZON EN MAAN
Zondag: zon 8.17-17.32; maan 7.46-14.44
uur. Maandag: zon 8.16-17.34; maan 8.19
•16.16 uur. 6 Febr. N. M.
„Het algemeen vormend karakter van
het voortgezette onderwijs, dat aan alle
ontwikkelingsmogelijkheden van de mens
ten goede aandacht moet besteden, brengt
mede, dat de sfeer van de school zoveel
mogelijk daarmede in overeenstemming
zijn. Met name zal de geestelijke
vorming van de jeugdige leerling met
levensovertuiging van het gezin,
ruit hij komt, moeten overeenstem-
i. Naarmate het onderwijs meer alge-
te vorming tracht te geven, moet die
voorwaarde nog meer dwingend worden
geacht".
Voor deze uitspraak in de nota over
et lager technisch onderwijs van
minister Rutten kunnen wij dankbaar
zijn, omdat hierin de noodzaak van
confessioneel onderwijs, ook van tech
nisch onderwijs, ten volle wordt
erkend. Helaas vindt deze uitspraak niet
bij iedereen erkenning. Ware dit het ge
val. dan zou niet zo vaak in gemeente
raden zo heftig worden gedebatteerd
het al of niet afgeven van een
noodzakelijkheidsverklarmz voor het
ambachtsonderwijs. De linkse meerder
heid in de gemeenteraad van Groningen
heeft bedoelde verklaring toch maar
tegengehouden.
Het is daarom des te meer reden om
dankbaar te zijn, dat de minister een
wijziging zou wensen te zien aange
bracht in de wettelijke regeling voor
het technisch onderwijs, in deze zin, dat
de noodzakelijkheidsverklaring
de gemeenteraad van de plaats,
een confessionele lagere tech
nische school zou moeten worden ge
vestigd, wil vervangen door een advies
van de gemeentebesturen, die belang
hebben bij het stichten van zo'n school
an Ged. Staten. Hierdoor zou niet
alleen een tijdsbesparing worden ver
en. doch bovendien geeft een advies
veel grotere mogelijkheden voor school
stichting. aangezien een noodzakelijk
heidsverklaring toch altijd een defini
tieve uitspraak in gunstige, of in ongun
stige zin betekent.
Bovendien zou met een advies niet
het belang van één bepaalde gemeente,
doch van een aantal gemeenten in een
streek voorop staan, waardoor onderlinge
concurrentie of naijver zal kunnen wor
den vermeden en ook zou de politiek
meer zo meespreken als bij een
noodzakelijkheidsverklaring het geval
kan zijn.
Dat de eindbeslissing bij de Kroon
blijft, achten wij juist, doch een advies
in bovenstaande zin is van meer be
tekenis dan een noodzakelijkheidsver
klaring. omdat dan meer waarborgen voor
een beslissing, welke rekening houdt met
de levensovertuiging der ouders, aan
wezig zijn.
Voor het confessioneel technisch onder
wijs zien wij hier dan ook meer moge
lijkheden. Doch dan is het tevens zaak,
dat de voorstanders van dit onderwijs
het grote belang hiervan inzien. Reeds
eerder is in ons blad hierop de aandacht
gevestigd en daarom menen wij goed te
doen nogmaals er op te wijzen, dat het
tijd wordt, dat de Prot. Chr. groepe
ringen nagaan, waar een redelijke be
hoefte bestaat aan een confessionele
ambachtsschool. Laat men in die plaatsen
streken, waar een dergelijke school
inderdaad bestaansrecht heeft, de handen
ineenslaan en deze zaak ernstig bestu
deren en verder ter hand nemen. Des
tijds is ook op deze plaats opgemerkt,
dat er minstens 25 Prot. Chr. ambachts
scholen dienen bij te komen, wil de
achterstand op dit gebied enigszins wor
den ingehaald. Want de achterstand is
schrikbarend. Op het totaal van 180 be
staande of in oprichting zijnde ambachts
scholen, zijn er slechts zestien, welke
uitgaan van een Prot. Chr. vereniging
nijverheidsonderwijs en van dit
aantal zijn er nog verscheidene pas in
oprichting. Voor het middelbaar tech
nisch onderwijs zijn de cijfers nog veel
ongunstiger, want op het aantal van 66
deze scholen is er geen enkele van
Prot. Chr. richting, terwijl er zes R.K.
scholen van deze soort zijn.
Wanneer deze wijziging van de Nijver
heidsonderwijswet tot stand zou komen
het aantal Prot. Chr. technische
scholen in de naaste toekomst zou kun-
worden uitgebreid, waarbij uiter
aard rekening zal dienen te worden ge
houden, zou ook het voornaamste be
waar tegen het voorbereidende leerjaar
ervallen. Immers, wanneer de leerling
dit jaar moet doorbrengen aan een
neutrale school, komt de levensovertui
ging van de ouders zeer sterk in he*
gedrang.
Een andere wetswijziging, die de
amster zich voorstelt, heeft betrekking
op de voorwaarden ter verkrijging van
subsidie. Thans is het zo, dat de wet
gever geen eisen stelt ten aanzien van
de samenstelling van de besturen. Nu
wordt het wenselijk geacht in het Sub-
sidievoorwaardenbesluit zodanige bepa
lingen op te nemen, dat de financiële,
technische en geestelijke aspecten van
het onderwijs op deskundige wijze wor
den behartigd. De gemeenschap, voor
welke de school bestemd is. zal zo ruim
mogelijk in het bestuur dienen vertegen
woordigd te zijn, terwijl tevens waar
borgen aanwezig moeten zijn, dat het
bedrijfsleven in het besturen der school
wordt betrokken.
De tweede wijziging in materiële zin,
welke gewenst wordt geacht, is. dat de
bijdragen van de leden van een vereni
ging en giften m een fonds zouden kun
nen worden gestort, welk fonds dan ge
heel ter beschikking van de besturen
dient te blijven ten behoeve van uit
gaven, die thans niet mogen worden
verantwoord. Dit beteken: verlichting
voor de administratie, doch bovenal een
meer onafhankelijk zijn van het school
bestuur. Voor gemeentelyke scholen zou
dan ook een dergelijk fonds moeten wor
den gesticht, opdat deze scholen met
worden bevoordeeld.
Kouder
Tot morgenavond verwacht
«i De Bilt: Matige tot krach
tige en langs de Wadden-
kust later tijdelijk harde
wind tussen Zuid-Oost en
Oost. Overwegend zwaar
bewolkt met voornamelijk
in het Zuid-Westen van het
land later enige neeslag. hoofdzakelijk
in de vorm van sneeuw. In de Noord-
Oostelijke helft van het land lichte tot
matige vorst, elders temperaturen om het
vriespunt tot lichte vorst. (Opgemaakt te
10 uur).