Nieuwe Leidsche Courant | 1951 | 24 januari 1951 | pagina 2

Dankbaar voor de ontvangen waardering,
moedig de toekomst tegemoet

Het college con amore achter de
motie-Woudstra

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

WOENSDAG 24 JANUARI 1951

Burgemeester en wethouders antwoorden

Erg hard is de Leidse raad met de behandeling van de begroting 1951 gisteren
weer niet opgeschoten. Het zal tenminste de vraag zijn, of men er vandaag mee
klaar komt. Maar dat vindt ook zijn reden in het feit, dat vanmiddag niet
vergaderd. Alleen de avond is voor het vervolg van het „festyn" gereserveerd.
Alle leden, die wat op hun hart hadden by de algemene beschouwingen, hebben
dat nu gedaan. De burgemeester en de wethouders hebben naar beste kunnen
weten geantwoord, en vanavond om 8 uur wordt dus de tweede ronde ingezet.
Dan mogen zy, die al het woord voerden en die „nog niet helemaal bevredigd'
zijn, het nog eens dunnetjes over doen en de sluizen van hun welsprekendheid
opnieuw open zetten.

meisjes moeten er van profiteren. Spr.
zal nog eens nagaan, hoe dit te bewerk
stelligen.

Invoering van het leerlingstelsel vooi
gemeentepersoneel tot 21 jaar Is stellig
gewenst.

Het aantal jongens uit Leiden, dat
de Ambachtsschool gaat of wil gaan. is
thans gelukkig weer groeiende. Mathesis
krijgt het volgend jaar een dagcursus
voor uitgebreid lager nijverheidsonder
wijs (u.l.n.o.). Verdere bekwaming be
hoeft dan niet uit&luitend meer in de
avonduren plaats te hebben.

Het aantal kinderen, dat werd op
gegeven voor een Mythyl-school
(voor lichamelijk gebrekkigen)was
miniem. Als het bestuur de zaak se
rieus blijft aanpakken, staat spr. wel
willend tegenover het streven.
Wanneer we over de gehele linie het
vermenigvuldigingscijfer voor schoolgeld
terugbrengen van 2 op 1, scheelt dat de
gemeente 100.000 aan inkomsten, aldus
spr. B. en W. durven dat verlies mo
teel niet te dragen, omdat er niets anders
tegenover staat.

K. en O. wordt in Leiden bijzonder
op prijs gesteld. Spr. wilde deze stich
ting gaarne een pluim op de hoed
steken. In geen enkele andere stad
is een dergelijke instelling te vinden.
K. en O. heeft reeds velen tot de
kunst gebracht, zü het dan meer pas
sief dan actief.

De voorzitter

Minimumtarieven voor taxi's

De voorzitter, het eerst het woord
voerend bij de beantwoording, zegde mr
Woudstra alle steun toe bij zijn motie.
Of de Mare zal worden gedempt of niet.
is nog niet beslist. Spr. wenste niet in te
gaan no de details van de bezetting bij
de politie, maar meende dat de R.K. niet
zijn achtergesteld.

Tot.mevrouw Braggaar zeide spr., dat
de gehuwde vrouw niet onnodig zal
den gerasseerd. De voorzitter greep deze
gelegenheid aan tot het uitspreken
een compliment voor de dames-raads
leden.

Er bestaat te Leiden geen bijzondere
behoefte aan maatregelen tegen open
bare dronkenschap. Met de wens van de
heer Aalders inzake het geven van straat
namen zal rekening worden gehouden.
Voor minimumtarieven voor taxi's
voelden B. en W. aanvankelijk niet
veel. B. en W. hebben deze kwestie
indertijd wel ernstig overwogen. Het
is moeilijk de belanghebbenden tot
overeenstemming te brengen. De
meeste taxibedrijven werken inder
daad met verlies. Van bevoordeling
van een bepaalde onderneming is
geen sprake. In één opzicht zijn de
andere zelfs bevoordeeld. Spr. toon
de zich bereid, de kwestie nog eens
in het college van B. en W. te be-

Inderdaad verricht een bepaalde ge
meentedienst wel eens cyclostylewerk,
maar dan steeds alleen voor verenigingen,
die nauw bij de gemeente betrokken zijn.
Voor andere verenigingen zal dit niet
worden gedaan.

De contrólg op café- en bioscoopbezoek
Is zo streng mogelijk en wordt geregeld
uitgeoefend. Spr. zal er zo nodig nog
verdere aandacht aan besteden.

Weihouder Van Schaik

Onderwijs maar oók cultuur
Het is voor wethouder Van Schaik
altijd weer een bijzonder genoegen,
de jaarlijkse ontmoeting met de raad
te hebben, waarbij dan; de gedachten
over en weer worden uitgesproken.
Zowel voor het- college van B. en W.
als voor de raad is dit „begrotings
festijn" nuttig.

Kwam vroeger het onderwijs meer ter
«prake, sinds de bevrijding wordt ook
veel aandacht gevraagd voor het cultu
rele leven. Bij beide sectoren moet ern
stig rekening worden gehouden met de
geestelijke zuilen, die ons land nu oen-
maal heeft. De bemoeiingen dienen meer
gericht te zijn op stimuleren dan op recht
streeks ingrijpen.

De heer Van Dijk heeft gevraagd om
meer vakonderwijs voor meisjes. Spr. wil
niet graag terug komen op de beroeps-
handwerkonderwijzeres.

Amsterdam heeft die functie nog wel,
voor vakonderwijs en lichamelijke opvoe
ding. Noordwijk kent de functie ook,
maar daar liggen de zaken anders. Het
openbaar ohderwijs regelt in dit opzicht
het bijzonder. In Leiden is het onmogelijk
de verlangens van de heer Van Dijk in
te willigen. Het département zou dat
moeten doen.

Het vakonderwijs voor meisjes, op de
huishoudscholen gegeven, is Inderdaad
voor uitbreiding vatbaar, aldus zei de
Wethouder tot mej. Van Nienes. Nog meer

Hoe talrijke inwoners actief tot de
kunst te brengen en hun aanleg tot ont
wikkeling te doen komen? De acht-urige
arbeidsdag bracht het probleem der vrije
tijdsbesteding, die nog lang niet in goede
banen is gekomen. Spr. meent, dat de
gemeente in dit opzicht een taak heeft.
Die taak moet er vooral op gericht zijn,
de grote massa te grijpen. Het gros der
bevolking heeft geen stap voor de kunst
over en gaat liever in de bioscoop de tijd
doden. Spr. hoopte, dat er een organisatie
zal komen, die het vraagstuk der vrye.-
tijdsbesteding goed onder de loupe gaat
nemen. Mede om de groep „massa-jeugd"
kleiner te doen worden. Of de overheid
dit werk en de komende tentoonstelling
zal subsidiëren, is nog niet bekend.

Tegen de. lezingen voor^K. en O-, be
doeld door de hèer Van .Weizen, is slechts
.één klacht bij het bestuur binnengekomen.
B. en W. achten zweminrichtingen hard
nodig. Het terrein aan de Burggraven-
laan zal vermoedelijk aan de sportstich
ting komen.

De heer Van Stralen heeft gespro
ken over de staatsburgerlijke vor
ming. De wethouder vertelde iets van
het rapport over een gehouden en
quête dienaangaande. Bij het V.H.M.O.
komt deze vorming helaas het minst
tot haar recht. Spr. was daarover zeer
teleurgesteld. B. en W. zullen nagaan,
wat er gedaan kan worden.
Onderwijskrachten zijn er te Leiden
voldoende te 'krijgen. Naar spr. hoopte,
over enkele jaren (in de topjaren) ook
nog.

Het Is sprekers streven, om in de
lagere klassen zoveel mogelijk over
te gaan tot het meubileren met tafels
en stoelen in plaats van met banken,
aldus de wethouder op een vraag van
de heer v. d. Burg. Als het kan zelfs
ook in de middenklassen.

Door culturele zorg kan veel defaitisme
worden overwonnen. Spr. hoopte daarvan
in het komende jaar het besté.

De sociale secfor

Wethouder Menken heeft nog een
waslijst met vraagstukken

Maar vele zijn ook al opgelost

Al zijn er ook al heel wat tot een oplossing gekomen, de wethouder van sociale
aangelegenheden, de heer Menken, heeft in zijn sector nog tal van vraagstuk
ken. Spr. deelde deze vraagstukken als volgt In: middenstandszaken, personeels
aangelegenheden, volksgezondheid en algemene sociale zaken (waaronder drei
gende werkloosheid).

De heer Frohwein, aldus spr,, moge
weten, dat de verhouding tot de Leidse
middenstandscentrale zeer goed is. Als de
Verhouding van jde heer Frohwein tot de

P.v.d.A. ook zo goed was

Over de personeelszaken, met name
over de bevorderingen, stelde de heer
Questroo enkele vragen. De verantwoor
delijkheid van het college voor de pro
moties en de salariëring is zeer zwaar.
Zowel het belang van de gemeente ala
dat van het personeel moet in het oog
worden gehouden. Gestreefd wordt naa-
de grootst mogelijke efficiency in het
personeelsbeleid. De beslissingen worden
pas genomen als alle facetten zijn beke
ken. Fouten in de bevorderingen zijn
pijnlijk en dienen dus zoveel mogelijk te
worden voorkomen. Er bestaat gelukkig
een goede verstandhouding tot de orga
nisaties.

De heer Schoonderwoerd den Bezemei
vroeg op korte termijn om langere vacan-
ties voor het gemeentepersoneel onder
de 21 jaar. Maar er is ook nog een cen
traal orgaan, dat daarover mede beslist.
Men betrachte dus enig geduld.

Er zijn ambtenaren, die een gratis
abonnement bij >do N.Z.H. hebben. Die
worden gegeven door de N.Z.H. en niet
door B. en W.

Oudeliedenzorg is dn de eerste plaats
een taak van de kinderen. De gemeente
moet slechts aanvullend werk verrichten.
Tot drie maal toe zijn de plannen bespro
ken voor een verzorgimgs-tehuis voor
ouden van dagen. Maar de beschikbare
huizen waren ongeschikt. Nieuwbouw is
pok al menigmaal besproken, maar B. en
W. durven er nog niet aan.

Spr. adviseerde mevr. Braggaar haar
voorstel inzake een tehuis voor
ouden van dagen in te trekken. Laat

eerst de commissie voor het oudelie-
denvraagstuk rapport uitbrengen.

Wat het voorstel van mevrouw Brag
gaar tot het uitbreiden van het aantal
consultatiebureaux voor zuigelingen en
kleuters betreft: de kruisverenigingen
willen bureaux in de Professorenwijk en
in de nieuwe wijk aan de Lage Morsweg
Zij hebben de eerste taak. Er is ook een
tekort aan artsen op dit terrein. Daar
door is uitbreiding van het aantal spreek
uren niet mogelijk. Spr. verzocht
mevrouw Braggaar, ook dit voorstel in te
trekken.

Stap voor stap moet worden verder ge
gaan. Het technisch samengaan van
Wit-Gele en Groene Kruis kan grote be
dragen besparen. Spr. legde er nogmaals
de nadruk op, dat in Leiden al heel wat
werk is verzet

Dat geldt ook ten aanzien van de
G.G.D. Deze heeft een dienende taak. Zo
spoedig mogelijk zullen B. en W advies
uitbrengen over'het aanstellen van een
nieuwe arts.

Over de kwestie: stads-academisch
ziekenhuis hebben B. en W. al veel
besprekingen gevoerd. Maar een Juist
beeld heeft het college nog niet ver-

Het idee van mevrouw Braggaar. om de
badhuizen in het begin der week voor
huisvrouwen beschikbaar te stellen voor
het doen van de was, was voor spr.
nieuw. Hij zou de mogelijkheid er van
onderzooken.

Over de eventuele inrichting van een
crèche (kinderbewaarplaats) is etyi
rapport verschenen. Ook spr. vreesde,
dat er voorlopig wel niet veel van
zal komen: veel te duur.

Da landelijke commissie-Van Rhijn

maakt plannen ter bestrijding der werk
loosheid. Ook te Leiden is reeds een
kleine werkcommissie gevormd. Moet er
daarnaast nog een plaatselijke commissie
komen, als bedoeld' door de heer Piena?
B. en W. hebben dat inderdaad over
wogen. Maar zulke commissies werken
vaak zo traag. Toch voelde spr. wel wat
voor het plan van de heer Piena.
Langdurige werkloosheid is een
ramp. Spr. wilde de raadsleden ieder
persoonlijk zeggen: Er zyn nog
andere zaken dan geld alleen. Er moet
aan de werklozen ook steun worden
geboden op moreel en ander gebied.

weihouder Menken zoekend naar wat
bindt en niet naar wat scheidt. Laat de
geest van saamhorigheid de raad bezielen.

Meest omstreden afdeling

De heer Jongeleen ziet perspectieven
voor de volkshuisvesting

Iedereen kan vrij een huis bouwen

De heer JONGELEEN. wethouder van
Openbare Werken, dankte voor de hem
en zijn dienst gebrachte waardering voor
het werk. Leidens bouwvolume voor de
drie jaren '51'53 is inderdaad 1050, dus
350 per jaar. Dat betekent een teleur
stelling. Nodig zijn 450 woningen per
jaar, dus de toewijzing is te klein. Maar
spr. dacht in 1951 aan 500 woningen te
komen, gezien het aantal dat nog in
aanbouw is en andere omstandigheden.
De vrije sector zal bovendien inderdaad
vrij zijn. Iedereen kan dus vrij een huis
boinven.

De Marebruggen zijn inderdaad slecht.
Spr. wil er dan ook geen verantwoorde
lijkheid voor dragen Vernieuwing van
hét wegdek van de Hooigracht is nog
niet mogelijk; te duur en er zijn nog te
weinig kliBkerstenen.

Met veel belangstelling heeft spr. ken
nis genomen van de waardering van de
heer Frohwein voor sprekers werk. De
heer Frohwein heëft echter ook gezegd,
dat spr. meer moet luisteren naar de
heer Van Iterson en hem. Maar de heer
Frohwein is zo vaak afwezig en kan
dus niet altijd beluisterd worden

Er zijn thans meer perspectieven
voor de bouw van middenstandswo
ningen. Het saneren van de binnen
stad, hoe sympathiek ook, kan voor
lopig niet doorgaan. De woningnood
dwingt er toe, de krotwoningen nog
te laten staan. Wel gaan B. en W-
steeds óver tot het aankopen van
krotwoningen in bedoelde wijken,
als de gelegenheid daartoe zich
voordoet.

Om dezelfde redenen kan ook van het
aanleggen van de verkeerswegen Noord-
Zuid en. Oost-West voorlopig niets
komen.

Waren er voor de oorlog maar meer
krotten opgeruimd, zegt spr. met dr Gos
lings, en waren er maar meer scholen
gebouwd.

B. en W. staan niet onwelwillend tegen
over het voorstel van de heren De Hos-
son en Questroo tot het instellen van een
welstandscommissie (commissie van ad
vies voor alle aangevraagde vergunnin
gen voor bouw en/of verbouw).

De opmerkingen van de heer Aalders
over de namaak-Oud-Hollandse stijl be
streed spr. - De monumentencommissie
werkt inderdaad wel eens langzaam. Het
aantrekken van industrie heeft steeds de
aandacht van B. en W.

Mevrouw Goudswaard had gevraagd
om een Vrouwenadviescómmissie volks
huisvesting. De tips van deze spreekster
kosten allemaal geld, aldus de wethou
der, die voor de commissie niét veel
voeldé.

Öf wij inderdaad in staat zullen
zijn, te bouwen tegen de door We
deropbouw aangegeven prijzen, is
voor spr. nog een open vraag.

Met de firma Zandvoort is spr. in
onderhandeling (schade bij brand en
herbouw stadhuis). Overdreven zuinig
heid met de cultuurgrond achtte spr.

Dokter Kortmann wees op het
probleem van de Haarlemmerstraat-
Als wü ïn Leiden geen afstand doen
van bepaalde hobby's, aldus de wet
houder, komen we nooit tot een
goede verkeersregeling. Door die
ho.bby's is het eenrichtingverkeer op
de Breestraat bijvoorbeeld ook mis
lukt

De heer Questroo en óok de heer Van
Weerlee hebben zich er aan gestoten,
/oor de meubilering van de Stads-
zaal slechts één Leidse firma was uit
genodigd. Maar er was sprake van een
speciaal werk: toneelbetimmering. Ver
reweg de meeste werkzaamheden zijn

door Leidse firma's verricht. De wet
houder vond overigens de animo van de
Leidse bouwers voor de woningbouw niet
bijster groot.

De opmerkingen van de heer Van Iter
son over het uitbreidingsplan deden spr.
de vraag stellen: „Wat wilt u nu eigen
lijk?" De wethouder meende er van ont
slagen te zijn, op al, de vragen een ant
woord te geven, omdat ze al eerder aan
de orde zijn geweest.

Wat de montagebouw betreft, dc
omstandigheden nopen er toe. Spr.
is blij, dat binnenkort weer ruim
100 montagewoningen kunnen wor
den gebouwd. Ondanks alle bezwa-

Inderdaad hebben K.N.V.B.-mensen de
sportterreinen aan ae Haarlemmerweg
afgekeurd. Maar deze terreinen waren
nog niet klaar en nog niet opge'everd.

De heer Van Iterson maakte opmer
kingen over de uitbreiding van het aan
tal ambtenaren bij Openbare Werken.
Iedereen moet het duidelijk zijn dat deze

Nog zes sprekers in eerste instantie

De heer De Hosson vraagt om
minimum taxitarieven

Opnieuw apologie van de heer Van Stralen

VOORDAT DE BURGEMEESTER
woorden der gestelde vragen
leden het woord gevoerd. Dat v
Maandagmiddag en -avond er bij, nann
algemene beschouwingen.

Eerste spreker in de zitting van gister
middag was de heer De Hosson
(k.v.p.), die zich verheugde over de vorm
van de Memorie van Antwoord, maar
niet over de inhoud. Spr. roerde enkele
kleine zaken aan. Op hét terrein der
efficiency achtte spr. nog wel wat te
ontginnen, ook in de huishouding der
gemeente. Het bedrijfsleven kan voor
beelden géven. Spr. verwonderde er zich
over, dat men de inrichting der ver
schillende takken van dienst zo efficiënt
vindt.

Het instellen van de „welstandscom
missie" achtte spr. noodzakelijk. Spreker
schaarde zich achter, de heer Frohwein,
maar alleen voor wat de woorden over
de middenstand betreft. Hij vroeg voorts
zo groot mogelijke bestrijding van
de „massificatie". Als men het woord
sociaal uitspreekt, moet men niet alleen
aan de arbeiders denken, maar ook aan
de kleine middenstanders. Spr. richtte
dit als een ernstige waarschuwing tot
de P.v.d.A.

De heer Frohwein: „Maar 't zijn
toch uw vrienden!?"

sn stem: die je je feilen'

De taxibedrijven hebben te worstelen
iet een moordende concurrentie: Mini
mumtarieven zouden bindend moéten

nodig was, aldus spr., gezien het vele
werk dat onderhandenof in voorberei*
ding is.

De wethouder zei. het weer niet in
zijn hand te hebben. Er is eind 1950 ge
durende 7351 mandagen niet gewerkt
wegens regen of vorst. Laat de heer Van
Iterson maar zeggen, waf er niet deugt
bij de woningbouw! Er zijn sinds de be
vrijding ruim 1500 woningen gebouwd
of nog in aanbouw. De cijfers van de
he'er Van Iterson deugen volgens spr.
niet.

De gemeente Leiden heeft zich burëiö
verklaard, tal van gerepatrieerde gezin
nen te huisvesten. Ook de huisvesting
van de studenten heeft sprekers aah-
dacht.

„Hef is uit met de pret"

Ook wethouder Van der Kwaak ziet de
financiële toestand somber in

Binnenkort beperking van het gasverbruik met 20%

„Het Is uit met de pret om het in goed Leids te zeggen. Het is uit met de
sluitende begrotingen. De debatten hebben wel aangetoond, dat dit geen prettig
idee is. Het tekort is echter niet weggepraat. Drie jaar hebben.we gewerkt onder
-een noodwet gêmeentefinancien én drie" jaar heeft Leiden"zlcfi aardig 'kunnen
redden. De raad heeft zich "gisteren en vandaag ook tevreden betoond over-W&fe te
Leiden gebeurd is."

fthouders overgingen tot het beant-
gemaakte opmerkingen, hebben nog zes raads-
gistermiddag van 2 tot 4 uur. Met die
namen welgeteld 28 raadsleden deel aai

worden voorgeschreven, wil men die be
drijven redden. Er worden zeer slechte
dagen gemaakt cn de kosten zijn uiter
mate hoog.

Zo komt men er toe, het rijtijdenbe
sluit massaal te overtreden. Maar de
ambteparen, zeggen: „Vecht je maar
dood". In vele andere steden gelden wel
minimumtarieven. Het is jammer, aldus
spr., dat .een bepaalde onderneming de
hegemonie wil voeren en dat deze geen
afspraken wenst te maken. Juist bij deze
firma gaat het gemeentebestuur steeds
om advies en juist deze. onderneming
krijgt de beste standplaatsen, vaak bijna
voor de deur van andere ondernemers.
Maar die laatsten wérken ook voor hun
gezinnen!

Spr. deed B. cn W. het voorstel om
mnimumtarieven in te stellen: 90 cent
voor de eerste 400 meter en verder in
en buiten de stad 25 cent per' km. In
vele andere plaatsen Is men reeds hoger
en het directoraat-generaal voor de prij
zen gaat met de verhoging accoord.
„Liefde kan niet van één kant ko
men," aldus mr Geertsema. Als
de socialisten zich beijveren om de
beter-gesitueerden tot een offer te
bewegen, moeten de arbeiders ander
zijds meehelpen door langer te wer
ken. Laat nïeri de'realiteit in het oog
houden: de huidige werkloosheid
moet niet helemaal aan „Korea"
worden geweten, maar ook aan som
mige maatregelen van de Regering.
Minister Lïcftinck heeft óók ineens
ontdekt, dat ér bezuinigd moet
worden.

Speciale aandacht vroeg spreker voor
woonruimte voor studenten. B. en W.
staan sympathiek tegenover het bouwen
van een studenteneentrum, maar dat is
niet voldoende. Het inrichten van stu
dentenhuizen voor andere doeleinden
moet worden voorkomen. Daartegenover
wilde spr. in grotere mate overgaan tot
het vorderen vat woonhuizen voor stu
denten.

Spr. was het helemaal niet eens met
de heer Van Dijk om het vermenigvul
digingscijfer van 2 op 1 te brengen. Het
hebben van kinderen is maar niet „toe
vallig".

Spr. reageerde sterk op de opmerkin
gen van de heer Van Weerlee over de
middenstand. Het was de P.v.d.A, die de
ondernemiugsbelasting in het lieven riep,
het waren de rechtse partijen die voor
de opheffing ervan zorg droegen.

Ten slotte beantwoordde spr. de vraag
van dë heer Van Oyen (k.v.p.): Wat

Zo sprak de heer Van der Kwa;
wethouder van financiën, gisteravond
de raad. Hij merkte op, dat de nieu
regeling nog wel minstens twee jaar op
zich zal laten wachten en verdeelde het
wetsontwerp in enkele punten, waarop
hij nader inging. Alles is nog onzeker en
de regering kan nog alle kanten uit. Het
nieuwe ontwerp is een ernstige aanslag
e zelfstandigheid van de gemeente.
Wie had dat gedacht! B. en W. steunen
dan ook graag de motie van de fractie-,
leiders (motie-Woudstra). Het ziet er
de gemeenten somber uit. De ge
meenten worden, blijkbaar, de sluitpost
's Rijks begroting. En de noodvoor
ziening was er juist nog wél, om de nood
lijdendheid van de gemeenten 'te. voorko-

Spr. heeft er zich zeer over verwon
derd, dat sommigen in de raad thans
zeggen, dat de wethouder van finan
ciën te optimistisch is geweest. In
tegendeel! Spr. heeft steeds gewe
zen op de dreigende gevaren. In 1950
zei spr.: „Leiden is er met deze be
groting nog lang niet!" Dat grondde
hy toen op de stijging der kolen-
prijzen, een komende volgende loon-
rondc en op tal van andere argu
menten

Spr. kon niet begrijpen, waar het toen
malige college in de jaren vóór de oorlog
de middelen vandaan zou hebben moe
ten halen, om de verbeteringen aan te
brengen, die sommige ledén achteraf
toen verlangd zouden hebben.

De heer Woudstra heeft gewaarschuwd
,Als B. en W. met de minister gaan over
leggen, laten zij dan gaan als naar een
crediteurenvergadering". Spr. zou zeg
gen: „Liever niet! Ze kunnen me overal
naar toe sturen, behalve naar een credi

teurenvergadering. Je bent blij, als je
daar vandaan komt met 15 pet van je vor
deringen".

Wanneer de objectieve maatstaven wor
den aangelegd, dan zal men in Den Haag
inzien, dat Leiden, recht heeft op wat
het vraagt. Als, zoals in 1948, de subjec
tieve maatstaven worden aangelegd, is
ook Leiden de dupe.

Mr dr Knol heeft gevraagd om spre-
kers visie. Die is deze: „Ik bevind me
op een spoorwegovergang, terwijl de
trein er aan komt. Ik zwaai met mijn
armen en nu is de grote vraag, of
dé centrale seinpost bijtijds het sig
naal op onveilig zet. Indien niet
dan zullen er talrijke slachtoffers

Andere steden, ongeveer even groot
als Leiden hebben vaak grotere tekorten.
Voor alle gemeenten tezamen is"f 14 mil -
lioen beschikbaar gesteld. Dat ziet er dus
somber uit, maar spr. heeft vertrouwen
in Ged. Staten. Hij hoopt, dat reeds deze
week hun advies gereed komt. Iedere dag
nen B. en W. paraat vinden, om de
cijfers te verdedigen. Als het machtigste
wapen de nood is, zullen wij dit wapen
toeten hanteren.

Het geval wil, dat Leiden grote wer
ken onder handen heeft of onder
handen moet nemen. Bezuinigd moet
er worden, maar bezuiniging mag niet
het minimum-levenspeil verlagen
Kan men verschillen omtrent de be
stemming van de vernieuwingsfondsen?
Inderdaad kan men over het principe
verschillen, aldus spreker.

1 van gemeenten zijn reeds in een
impasse geraakt bij het verkrijgen van
lang en/of kort geld. Vele gemeenten zijn
al overgegaan tot het opnemen van geld;
in rekening-courant, mét een rente van

3%. (Normaal kan men voordeliger te
recht bij kasgeld-financiering). Het col
lege heeft ook in deze alles gédaan
het kon. Bovendien deelde de wethouder
mede,.-vandaag met een nieuw voorstel
té""zullen komen.

Spr. zegde de heer Z.underman kwar
taaloverzichten toe tegen 1 Jan. 1952.
Maar hij moet er niet te veel van ver
wachten. De eerste stappen zijn gedaan
efficiency-onderzoek. Hieruit kan
de raad opmaken, dat B. en W. alles op
alles zetten, om de efficiency te betrach
ten.

De kolenposltie baart grote zorgen.
Er komt zeer binnenkort 'n beperking
van het gasverbruik met 20 pet.

De kwestie toonkamer lichtfabrieken
ilin: ovérl'eg tussen directie, installa
teurs en de wethouder worden geregeld.
De samenwerking is goed.

Het. vorig jaar gaf "spr. de raad deze
waarschuwing: Wie steeds met vlijt, al
tijd mij groet Mij overal in prijst
nooit, hoewel .ik fouten maak
Op deze.fouten wijst Houd ik, hoe
hij praten moog' Zeker tot een
volgend jaar in 't oog." Thans wil hij
de raad. het volgende meegeven:

Hij die wat weet van het mijne.
Ga naar huis en bekijk' het zijne.
Vindt hy daar geen gebreke-n,
Dan kan hij kwaad van het mijne

spreken.

Persoonlijk acht spr. het een voorrecht
n. mét dé bescheiden gaven en krachten
die hij ontvangen heeft, in déze tijd op
déze plaats onder déze omstandigheden
goede stad te mogen dienen. Zeker,
ziet het hele wereldgebeuren als
een donker schilderij voor zich en toch
krijgt deze schilderij pas betekenis en
zin voor spr., wanneer er het juiste licht
op valt. Deze belichting kunnen wij niet
een zaklantaarn of kunstlicht aan
brengen. maar het moet van Boven ko-
Het Licht Jezus Christus geeft spr.
kracht, doet hem gaan en geeft hem, dat
hij ook in 1951 zijn werk met blijdschap
zal. verrichten.

Met Bowientje naar

de begroting

En omdat Bowlentje nog altijd de hoop
koestert, dat ik eens beter laat dan
nooit een wat meer financiële inslag
zal krijgen, zei ze gisteren tegen me:
moesten eens naar de gemeente-begro
ting gaan luisteren".

Ik zat net in deel IX van de Ensie te
blaren en vond m'n home meer dan ooit
castle. Buiten was het hier en daar.
Want er viel regen, wat volgens De Bilt
alleen „hier en daar"' plaats zou hebben,
n linkerschoen zat een gat ter groot-
n een tientje. Een gouden tientje,
bedoel ik. En, alweer gehoorzaam aai
Bilt, woei er op de Nieuwe Rijn een zuid
westenwind. Want de Nieuwe Rijn ligt In
het kustgebied. Nee, die gemeentebegro
ting kon me gestolen worden.

zo zaten we dus een half uur later
op de publieke tribune.

„Stakkers!" zei Bowientje.

„Wie? De gemeenteraadsleden?" vroeg
ik.

nee," zei ze. „Die kunnen heerlijk
praten. Net zoveel als ze maar willen.."
Zonder in de rede gevallen te wor-
',n," zei ik. „Daarom is het zo'n leuk
baantje, vroede vader te zijn".

„Ik bedoel die collegas van je aan de
overkant; op de perstribune. Die moeten
alsmaar opschrijven, omdat die anderen

ereis wat willen zeggenDaaadg!"

Wuft zwaaide ze met haar handje naar
Enserink, die, welgedaan, zijn pen met
vaardigheid over het papier dreef.

Wat spreekt die meneer Woudstra
knap", zei Bowientje, terwijl ze vol be
wondering keek naar de fractieleider
de Protestants-Christelijke partij, die, de
linkerhand in de zak, stond te doceren.
„Hij lijkt iets op een schoolmeester met
een stomme klas. Hij is haast irritant van
geduldigheid, maar ze luisteren naar
'm, 2ie je wel? De burgemeester ziet er
goed uit, hè? Nog wat pipjes, maar flink
uitgerustNou nou, hoor je wat me
neer Woudstra daar zegt? Dattie de P.v.
d.A. nog lang zo gek niet vindt. In elk
geval stukken beter dan de rojen
voor de oorlog. Koops zit het allemaal
vurig neer ie pennen. Allicht! Dat zullen

de Vrije-Volkers wel lustenVind je

ook niet dat bode Van Vliet dat nieuwe
pakje keurig staat? Net een bootsman, of

zoietsAardige japon, van mevrouw

Goudswaard. Die mevrouw Braggaar is
nou echt het type van de degelijke,
standige huisvrouw, hè? Ah, daar geeft
de heer Van Weizen een nummertje weg.
Ideaal voor de stenograaf, zoals dit
spreekt. Wat gek, dat de Protestants
Christelijke partij geen vrouwelijke af
gevaardigden heeft, hè? Hoe zou dat
komen?"

„Nou....," zei ik, zolang we
mannen hebben als, enfin, noem ze 1
op, kunnen de dames beter kousenstop-

een wijnrood japonnetje mij prachtig
zou staan bij die stemmige sto'elbekleding
en dat notenhout? Ai, Jantje van Stralen
is aan 't declameren geslagen. Lijkt wel
iets van Vondel. Moest Joost weten, dat-
ie nog eens door de Leidse P. v. d. A. ge
bruikt zou worden. Wat een gewichtig
mannetje is die meneer Frohwein, zeg!
Hy kijkt net of de rest van de vroedschap
uit tobbers bestaat. Een aparte kwaliteit,
lijkt me. Iets duurs, zo j>p 't oog. Wie is
die gezelligerd daar?"

„Dat is meneer Van Oyen!"

„Ach zo! Genoegelijk baasje".

Bowientje heeft een veel te
dige spraak over zich, vind ik,
ze 't' over de raad heeft. Het zijn per slot
van rekening achtbare heren. Onz<
geerders.

„Zitten ze altijd zo te dampen?", ging
ze voort, terwijl ze de aandacht
Hoofdredactie van de Leidsche Courant
trachtte te trekken, doch tevergeefs,
want juist nam de heer Van Dijk het be
dachtzame woord. „En is dat nu bode
Van den Broek, die thee rondbrengt
Dat is een duur pakkie, dat dokter Gos
lings draagt. Zoiets moet je ook nog eens
kopen. Reuze interessant, zo'n begroting.
Die arme meneer Jongeleen zit maar te
pennen. Mooi haar heeft-ie, hè? Die me
neer Bool lij\t me een zeer bekwaam

„Hoe dat zo?"

„Nou, de manier, waarop hij z'n sigaret
rookt. Zo contemplatief. Wat zitten ze
toch lang te' zaniken over de woning
bouw. Ik voor mij vind dat we in Leiden
niet klagen mogen. Maar dat komt na
tuurlijk omdat we zelf wèl een huis heb
ben. Die meneer Knol zit er maar mak

kelijk bij; maar ik geloof, dat 'm niks
ontgaat".

„Zou je nou eens niet even je mond..'
Ha, daar gaat meneer Questro pra
ten. Dat vind ik fijri. Die 'spreekt zo
dig. Hoe krijgen ze 't verzonnen, zeg
een klok in 't behang te verwerken! Dat
gobelin, bedoel ik, is magnifiek. Het lijkt
me anders heel wat om zo'n zaal schoon
te houden. Alleen al het opwrijven

die stoelen en tafelsZie je wel hoe

keurig die mannen allemaal hun as in de
asbak doen? En dan moet je ze thuis
zien! Daar mag alles. Vrouwlief is er

goed voorMoet je eens kijken zeg'.

Daar zit Karei Links! Hij is aan *t teke
nen. Zou hij óns zien zitten? Ik zou het
enig vinden als ik eens in de krant kwam
Kan je daar nu eens niet voor zorgen'.
Waarom gaan we eigenlijk niet op de
perstribune zitten? Effentjes mag toch
zeker wel? Er is nog ruimte genoeg. Oei,
ik geloof dat Karei Links naar mij kijkt!
Zit m'n haar goed? Hij tekent me uit! O,
ik ben zó benieuwd. Ik geloof dat meneer
Van Schaik het in de gaten heeft. Die is
ook aardig grijs, zeg! Hoe zit dat eigen
lijk, bij de Protestants-Christelijke par
tijen, zijn die erg tegen emancipatie':
Heus, ik vind dat er nog best een paar
vrouwen bij konden. Boem, wat doet de
burgemeester nou? Sluit-ie de vergade
ring? Wat jammer. Hij ziet er nou toch
wel een beetje moe uit. Reuze interessant
zo'n begroting. Nou heb ik tenminste
beetje idee hoe onze stad bestuurd
wordt".

Stemgerechtigden van Leiden! Mocht
ze ooit op een lijst komen te staan, stem
nochtans nooit, orh Uwent- en mijnentwil
op dat Bowientje van mei

de begroting zyn?, aldus vroeg de heer
VanStra 1 en (p.v.d.a.). Naar sprekers
mening mag hierop stellig niet worden
bezuinigd. Er moet worden gekomen tot
een aanvullende opvoeding van jongeren
en ouderen. Het is voor onze fractie een
genoegen, aldus spr., dat dit deel van
de taak van B. en W. in het bijzonder
in handen van een deskundige P.v.d.A.-
is. Vóór alles komt het aan op per
soonlijkheidsvorming. Er moet worden
gestreefd naar een schoolgemeenschap
n aan de kunstzinnige vorming moet
eel meer aandacht worden besteed. Dit
deel van de bestuurstaak is van even
groot belang als de volkshuisvesting.

Spr. kon zich van harte aansluiten aan
de woorden van mr Woudstra over de
aantasting van de gemeentelijke autono
mie. Maar men gooie socialisme en com
munisme niet op één hoop. De P.v.d.A.
wil de euvelen van het particulier bezit
opheffen, niet het particulier bezit zelf.

Tot de 'heer Frohwein zeide spr., dat
die maar eens 'het program van de
P.v.d.A. raison van vijf cent moest
aanschaffen. Dan zou hij wat beter van
het streven der party op de hoogte ko
men. Overigens is het communistisch
manifest in 1848 verschenen en niet in
1847, aldus verbeterde spr. de heer
Frohwein.

De heer Questroo: Die eerste was
in proefdruk. (Grote hilariteit).
De P.v.d.A., aldus de heer Van Stralen,
staat niet meer op het standpoint van
de klassenstrijd, zoals het communistisch
manifest dat deed. En ze is aan geen
enkele religie of filosofie gebonden.

Spr. citeerde een gedicht van „Gheèst
van Vondelen", dat op zijn bureau was
gewaaid en dat de opmerkingen van de
heer Frohwein hekelde.

De heer Van Stralen ging ten slotte
op de opmerkingen van de heer Van
Oyen over de overgang van spr. naar
de P.v.d.A. Spr. wil een vooruitstrevende
politiek aanhangen, en daarom voelt hy
zich niet thuis bij de Christelijke poli
tieke partijen.

Zijn B. en W. er stellig van overtuigd,
it er by de minister n i e t s te bereiken
is hangaande het opruimen van krot
woningen? Als dat zo is, zal spr. de
voorstellen der communisten niet
steunen.

Als Christen in de P.v.d.A. weet spr.
zich verbonden met de Christenen In de
andere partijen. Doordrongen van de
wetenschap, dat wij op aarde geen heil
staat zullen verkrijgen, wil spr. de ge
rechtigheid betrachten en medewerken
de opheffing van de armen en de
verdrukten. God zal zorgen voor de ge
baande wegen en voor de wonderen. Spr.
wil niet kiezen tussen Amerika en Rus
land, maar zijn eigen weg gaan.

De heer Boezaard (comm.) protes
teerde tegen deaanvallen uit de raad
tegen de bewapening. Hij verdedigde
de voorstellen tot sanering van de bin
nenstad en tot aanleg van de verkeers-
vegen Noord-Zuid en Oost-West, om het
'erkeer ln de smalle straten te vermin
deren. Bestrijding van de werkloosheid
aohtte spr. noodzakelijk.

De heer v. d. Burg (p.v.d.a.) was
et gerust over het tekort aan onder
wijspersoneel en pleitte voor een nog
betere vakopleiding, voor uitbreiding van
het aantal gymnastieklokalen en voor
enkele kleinere zaken. Spr. zou zich als
Christen nooit kunnen thuisvoelen in de
liberalistische-kapitalistische V.V.D.

Maar al te veel heeft de Kerk zich
geschaard aan de zijde van het kapita
lisme. De kapitalistische geest vermate-
rialiseert het leven. Onder positief-
Ohristelijk verstaan we nog altijd de
houding van Talma: „Als we moeten
kiezen tussen een millioen e» de- roens.r-
kiezen we de mens."

De heer De KI e r (prbt.-chri) volgde5
4e heer Knetsch in diens betoog over
erkloosheid en zegde toe, het voor-
stel-Piena te zullen steunen.

Er is gesproken over naastenliefde en
,er „sterk-zijn" om het werk aan te
kunnen. Er moest spr. één ding vtyi het
hart: We moeten het verwachten yan
Jezus Christus alleen. Dan is er gerech
tigheid en naastenliefde. Hy geeft de
moeden kracht en sterkte, die die geen
iterkte heeft. Spr. wenste B. en W.
dit toe.

WCT—I.

v-d. KWAAK*

Motie van leiders
der raadsfracties

Protest tegen aantasting van
het recht der gemeenten

De fractieleiders-mr C. J. Woudstra,.dr
J. Goslings, Alb. van Dijk, A. O. Froh
wein en H. van Weizen hebben gisteren
de volgende motie ingediend:

De raad der gemeente Leiden;
kennis genomen hebbende van het
ontwerp van wet tot verlenging der wet
noodvoorziening gemeentefinanciën;

overwegende, dat de bij genoemd ont
werp voorgestelde bepalingen t.a.v. de
ondernemingsbelasting een aantasting
betekenen van het recht der gemeenten
op de opbrengst dezer belasting, zolang
de aanslagen nog worden opgelegd;

dat de voorgestelde uitkeringen uit
's rijks kas aan het gemeentefonds, en
uit het gemeentefonds aan de gemeen
ten, zulks wegens het verlies der onder
nemingsbelasting, een verstarring beteke
nen van inkomsten van het fonds en van
de gemeenten, omdat het verband tussen
de opbrengst van genoemde belasting en
de uitkeringen daardoor verbroken

dat door het wetsvoorstel de gemeenten
afhankelijk worden van subjectieve op
vattingen inzake de behoeften van het
gemeentefonds;

dat de voorgestelde mogelijkheid tot
reservering van baten van het gemeen
tefonds in dezelfde richtitng kan werken;

dat het wetsvoorstel het eigen belas
tinggebied der gemeenten verder in
krimpt,, en de vrijheid van handelen der
gemeenten verder hepërkt, waardoor het
voor de gemeenten steeds moeilijker
wordt haar taak te vervullen;

besluit deze motie ter kennis te -
brengen van de regering en van de leden
van de tweede kamer der staten-gene-
raal.

(Zie vervolg op pag. 3),