is als fotograferen:
vele afdrukken van een onderwerp
.IJzeren Gordijn" financiert het
Italiaanse communisme
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DINSDAG 16 JANUARI 1951
Vijimaal een blijft één
Nederlandse zangers in Haagse studio en
Engelse gramophoonplaten
(Van een onzer verslaggevers)
Vijf maal een blijft één. Dat is een waarheid, die alléén opgaat in de
wereld van het fotograferen en het gramophoonplaten maken. Éénmaal
poseren voor de fotograaf en een legioen afdrukken is mogelijk. Éénmaal
een serie liedjes zingen voor een microfoon en op een glanzende was
plaat blijft, wat er gezongen werd, voor immer vastliggen.
Maar nu de plaat!
De heer G. T. Bakker van het geluids
technisch bureau dat dezelfde naair
draagt, vertelt in zijn studio aan de Jan Die mag. dat is punt één, nooit afge-
van Nassaustraat in Den Haag, dat juist speeld worden. Als U in de studio het
dat de mensen zo zenuwachtig maakt, plaatje van de Scholtens hoort afdraaien,
sis zij voor de microfoon optreden moe-1 dan is dat niet de kostbare master-plaat,
En hier gaat het nu om. Teddy en Henk Scholten zingen. Cor Steyn dirigeert
en wie spelen er? Violen: Lex Cachet en Sem Nijveen (met sigaret), clarinet:
Cees Verschoor; guitaar: Tonny van Hast; bas: J. Diepenbroek; piano:
Manny Oet*
ten: „Als U naar de radio luistert", zegt
hij. „zal het U opvallen, als U goed op
let, dat er, bij het inzetten en ook bij
het spelen of zingen, nog wel eens fouten
worden gemaakt.
Dat is hinderlijk, maar niet blijvend
hinderlijk. U vergeet dat wel weer bij het
verder luisteren.
Maar wie een gramofoonplaat koopt
«n ieder ogenblik bij het afdraaien de
zelfde fout hoort, breekt tenslotte die
plaat op z'n knie aan stukken. Niets is
«r meer irriterend.
Daarom hebben hier de grootste musici
gezeten, gebogen over hun instrumenten.
De repetities verliepen goed, maar als
het lampje aanflitste met: „stilte" en
„opname", dan werden hen de zenuwen
de baas en van de opname kwam niets
terecht.
Geen zenuwen
Nu, van zenuwen hebben de lieden,
die door de ruit van de opnamekamer
zichtbaar zijn in de studio geen last.
Achter de microfoon staan de beide
artisten Teddy en haar man Henk Schol
ten en zij zingen een stel vrolijke lied
jes, begeleid door een klein orkestje
onder leiding van Cor Steyn. Er wordt
even gerepeteerd. Neemt U dat even ge
rust wat uitgebreid. Om zes uur begon
nen, is men om half negen klaar voor
de eerste opname. De eerste e
definitieve opname. „Master-opname"
noemt men dat. Een gedeeltelijk Engel
se uitdrukking, maar dat komt, omdat
de fabriek, die deze platen straks zal
Uitbrengen weliswaar in Heemstede
Nederlandse „pers" afdeling heeft, r
ln Engeland haar basis.
Die ..master" moet perfect zijn. Teddy
en Henk hebben zó gezongen, dat de
technicus zeker is van de beste repro
ductie. De instrumenten van het orkestje
Zijn precies zo opgesteld, dat ze het best
door kunnen komen en het rar
U. zittend in de studio en vlak bij de
uitvoerenden veel minder hoort, dan de
gevoelige naald, die stemmen en klanken
ln de was grift, zo dadelijk. Dat komt,
omdat Uw oor werkt als één microfoon
maar een bijplaatje, dat meedraaide
de opname óók vastlegde.
Die master plaat is, wat in het kran-
tenbedrijf het zetsel vormt: De grondslag
van alles wat er nu verder gebeurt.
Teddy en Henk's stemmen, de geluiden
van Cor Steyn en zijn zeven mannen, zi
worden verpakt in een doos en per vlieg
tuig naar Engeland gezonden. Daar, op
de fabriek, maakt men van die master-
opname de matrijzen, die alle verdere
platen leveren moeten. Zoals men weet
berust het principe van de gramofoon
op een kerf, die in een wasplaat gemaakt
werd. Door in die kerf een naald te laten
lopen kan men, via de gramophoon, het
geluid reproduceren. De ingekerfde plaat
is dus positief. Die js reproduceerbaar.
Van deze plaat nu wordt eerst een z.g.
moeder-plaat gemaakt. Een negatieve en
niet afspeelbare plaat, want in plaats van
inkervingen vertoont zij zeer kleine rib
beltjes, die dus op de plaat liggen. Het
zijn de omgekeerde inkervingen. Van die
moeder-plaat maakt men de z.g. vader-
plaat. Weer een positieve plaat, want eer
afdruk van de moederplaat.
Van de vaderplaat wordt een z.g. zoon-
plaat gemaakt, die opnieuw negatief is
en door de verschillende bewerkingen,
zo sterk, dat zij op een metalen schijf
kan worden gemonteerd. Het is deze
zoon-plaat, die dus voor de vierde maal
Teddy en Henk Scholten alsmede Cor
Steyn enzovoort bevat, die naar Heem
stede wordt gezonden en waarvan
daar de eigenlijke gramofoonplaten gaat
drukken. Zoals gezegd: het is een nega
tieve plaat met opliggende ribbels. Legt
men die dus in de pers en laat mer
neerkomen op een weke was-substantie.
dan drukt zij positief af en ontstaat
opnieuw een afspeelbare plaat.
Persen
Dat persen is het "werk van een ogen
blik.
De ene zijde van de plaat ligt boven,
de andere zijde onder. Op beide matrijzen
wordt het bekende gramophoonplaten
etiketje gelegd, dat hier in Nederland
maar op één drukkerij vervaardigd kan
worden. Midden op dat biljetje legt de
perser een bolletje speciaal vervaardigde
was; de pers slaat neer, drijft, met
gewicht van vele tienduizenden kilo
grammen de matrijs in de was. klapt
weer op en daar ligt de echte gramofoon
plaat. Voor de vijfde maal. maar nc
definitief: Teddy en Henk en Cor en dt
anderen in hun repertoire.
Even polijsten, een omslag erom. Er
klaar. Vijf tot zesduizend platen maak
je van een matrijs.
Belangstelling
Dit is de technisch-productieve kant
van het bedrijf. Er is ook een artistieke
zijde. Want wie, of wat voor de m
foon komt. dient nauwkeurig te worden
uitgekiend. Natuurlijk streven de fabrie
ken ernaar de beste artisten voor zich
Dank zij de radio wordt de belangstel
ling voor en de omzet van gramophoon
platen steeds groter. Het publiek wil het
,U vraagt en wij draaien" meer en meer
n eigen hand houden en zo is men na
de oorlog zich wel meer gaan toeleggen
op het verzamelen van klassieke platen,
ir" zegt de gramophoonplatenfabri-
kant: „onze grondslag vormen toch de
schlagers". Dit jaar werden er veertig
duizend platen gemaakt van het liedje
Chant encore dans la nuit". Een ander
record vormde „Good night Ireen" en
een plaat als „Het Nonnenkoor" is
de belangstelling onuitputtelijk.
De populaire sterren van het amuse
mentstoneel kunnen op, een duizend
voudige belangstelling rekenen. Het is
tuurlijk nodig eens een symphonie van
Beethoven of een sonate van Haydn op
?men en dat gebeurt gelukkig veel
vuldig, maar het is net als met goede
films: voor de fabrikant zijn dat de
stroppen!
Opera-componist Uerdi schreef D
een Requiem
Bij de uitvoering Donderdagavond door 't Toonkunstkoor
(Van onze Kunstredacteur)
De Italiaanse dichter en vrijheidsstrijder Alessandro Manzoni, de auteur van de
historische roman „I promessi sposi", overleed ln 1873. Tot zijn grootste vrienden
en vereerders behoorde ook Verdi en zo er iemand door deze dood geschokt lt
dan was h'j het wel. De altijd ietwat stugge en gesloten mens bleek plotseling
teder en liefhebbend hart te bezitten.
„Hoezeer ik tegen de afschuwelijkheid
der wereld ook ben gehard, een weinig
hart is me toch gebleven en ik we
schrijft hij aan Clarina Maffei na de be
grafenis. die hij zelf niet kon bijwonen
En hij vervolgt dan: „Ik was niet bij
de begrafenis, doch weinig zullen op
deze ochtend zo diep bewogen zijn ge
weest als ik. die zo ver weg was. Thans
is rflles UDorbij!Ik heb veel couran
ten gelezen. Geen enkele spreekt over
heni zoals het hoorde- Veel woorden,
maar niet één diepgevoelde uiting. In
plaats daarvan soms zelfs bitse uitval
len. Zelfs tegenover hem! Ach, wat zijn
wij toch een ruw volk".
Als alle drukte van de begrafenis voor
bij is, gaat Verdi naar Milaan om in een
zaamheid Manzoni's graf te bezoeken. En
daar, in de stilte van de ochtend en de
rust van de omgeving, wordt een oud
plan nieuw voor hem Neen, geen graf
steen wil hij voor zijn grote vriend la
ten oprichten, geen in steen gehouwen
monument, dat het werk van Manzo
Trio Feitkamp-Ketting-Stotijn
Toonkunstconcert in Stadsgehoorzaal
In t
matig bezette Stadsgehoorzaal
concerteerde gisteravond het Trio Feit-
kamp-Ketting-Stotijn, ditmaal onder
auspiciën van de Maatschappij
Toonkunst.
et was wederom een groot voorrecht
door deze drie eminente musici deel
genoot gemaakt te worden van de grote
muzikale schatten en geestelijke waarden
zoals die ons door componisten uit de 18e
niet te vergeten onze bewogen 20e
•uw zijn nagelaten.
Wanneer wy beweren, dat deze uitvoe
rende kunstenaars hun métier grondig
beheersen en dat hun samenspel subliem,
volmaakt is. dan doen wij hen
toch nog ernstig te kort!
Zeker, de meesterlijke beheersing van
hun handwerk trekt zeer de aandacht;
hun technische en muzikale „prestaties"
mogen indrukwekkend genoemd worden!
Wat het voortreffelijke spel van het
Trio Feltkamp-Ketting-Stotijn bovenai
zijn grote waarde geeft is de onmisken
bare manifestatie van het dienende
kunstenaarschap die we er in beluisteren
Het grootste deel van het programma
as gewijd aan Bach en zijn jongere en
oudere tijdgenoten, werken dus gecom
poneerd rond 1700, een zeer belangwek
kend tijdperk voor de ontwikkeling van
de instrumentale muziek.
Naast de „Grande sonate en trio" van
de grote clavicimist Cóuperin, een „speel
stuk" bestaande uit zeven korte delen,
hoorden we b.v. een vierdelige sonate van
Telemann en een driedelig werk van
Bach, composities die enigermate de ge
leidelijke ontwikkeling van speel- lof
dans)stuk tot sonate doen zien.
Hoewel historisch van zeer grote
waarde, is het spelen van deze muziek
toch méér dan „monumentenzorg"!
In de muziekliteratuur van de laatste
ren zijn allerlei voorbeelden te rele-
sran die er op wijzen dat een Couperin
nog grote belangstelling geniet van com
ponisten al£ b.v. Ravel, Richard Strauss
m Telemann, waarmee
ln Heemstede staat de man, die de
platen perst. Elke twee minuten een
nieuwe gramofoonplaat. De pers
werkt als een geweldig Wafelijzer.
Het wasbolletje wordt midden op de
matrijzen gelegd. De pers slaat toe en
de plaat ts gereed
en er daar een stuk of drie staan. Voor
•11e onderdelen één. Het is de taak var
de technicus de zaak zo te mixen, dal
het als één geheel klinkt.
Stilte zegt het licht.
Zelfs de violist Sem Nijveen. die al
tijd rokende speelt en een hele serie
peukjes rond zijn voeten heeft gedepo
neerd. ziet kahs de rook van zijn siga
ret geruisloos plafondwaarts te doen
Daar is het signaal opname! en daar
geeft Cor Steyn al het teken.
Drie minuten liedjes, muziek, een
praatje en wat vrolijke opmerkingen af
wisselend van Teddy en Henk en dat is
dan dat Eén kant van de plaat is klaar.
Koffie, broodjes, cola, een sigaret.
Wéér repeteren en om een uur of elf:
tweede kant van de plaat.
Daarna moet er nog een opname van
hetzelfde ensemble worden gemaakt,
dus het wordt nachtwerk!
Tito wil aansluiten bij
socialistisch Europa
Tito van Joegoslavië heeft in een inter
view met een correspondent van het Ita
liaanse nieuwsagentschap „Ansa" ver
klaard, dat hij bereid is zich aan te slui
ten bij eensocialistische derde
macht", zulks om de wereldvrede te
sterken. .Volgens hem zouden zich nog
meer gevallen voordoen, waarin landen
zich afkeren van de speciale Russische
vorm van communisme. Tito legde
nadruk op, te willen samenwerken mef
alle progressieve partijen, in de eerste
plaats met de socialistische. Deze nieuwe
betrekkingen kunnen een kracht bete
kenen in het internationaal verkeer, en
er toe bijdragen de vrede te behouden.
Wat er tussen Joegoslavië en de Komin-
form is gebeurd, aldus Tito, is
volg van het foutieve inzicht der leiding
van de Russische communistische partij.
Antwoord aan Grotewohl
W.-Duitsland onderhan
delt niet met politiestaat
In antwoord op Grotewohls voorstel
tot het houden van besprekingen tussen
Oost- en West-Duitsland over de eenheid
van Duitsland, heeft Adenauer verklaard,
dat zijn regering slechts onderhandelin
gen zal beginnen met „hen, die o
waardelijk bereid zijn, één régime
kennen, dat de vrijheid en de bescher
ming der menselijke rechten en de hand
having van de vrede eerbiedigt".
Adenauer protesteerde nogmaals tegen
de „wet op de bescherming van de
vrede" in Oost-Duitsland. Op grond var.
deze wet waren vele Duitsers over de
zonegrens ontvoerd, „omdat zij in West-
Duitsland waren geweest".
Een jongen van 17 jaar was ln de Oos
telijke zone ter dood veroordeeld, omdat
hij tegen de regering aldaar gerichte
aanplakbiljetten had aangebracht.
Een gebied, waar dergelijke zaken ge
beurden, kon men niet beschouwen als
land, dat bereid is vrije, eerlijke en
geheime verkiezingen toe te laten.
Trygve Lie, de secretaris-generaal
der V.N., confereert te Genève met lei
dende figuren van het Int. Rode Kruis
de hulpverlening aan de oorlogs
slachtoffers op Korea.
De communisten in Oost-Duitsland.
1.750.000 in getal, zullen in de komende
zes maanden gezuiverd worden van alle
„afwijkende elementen".
Weygand, de 83-jarlge Franse gene
raal, opperbevelhebber der strijdkrach
ten in 1940, lijdt sinds een week aan in
fluenza.
Tot hoofd van de afd. tandheel
kunde van de universiteit van Pretoria
benoemd dr Ph Jouberts, tandarts
Pretoria Dr Joubert heeft gestudeerd
Kaapstad en Utrecht en is met een
iderlandse gehuwd.
Geluidstechnicus G. T. Bakker gebogen over de kern van alle gramophoon-
opnamen: de kostbare „master"-plaat, bron van moeder, vader, zoon en
definitieve wasplaten
Nieuwe transferregeling
in Indonesië
Met ingang van Nieuwjaar zijn in Indo-
;sië de Gurnirekeningen van natuurlij
ke personen herdoopt in Rurni-rekenin-
gen (roepiah-rekeningen niet -ingeze
tenen) en gesplitst in kapitaalrekeningen
en inkomstenrekeningen P. Gemaks-
alve wordt zonder nader onderzoek
5000 geboekt op de P-rekeningen als in
komsten sinds 1 Jan. 1946. Men mag der
gelijke rekeningen slechts bij één bank
houden. De inkomsten op de M-rekening
mogen, gerekend van 1 Jan. 1950 geboekt
worden op de P-rekening en geremitteerd
den tot een maximum van r 5000 ex
clusief deviezencertificaten (totaal dus
per 12 maanden. Ten laste van
M-rekeningen kan men remise vragen,
doch daarmede schort men remises ten
laste van de P-rekening een jaar op. De
overmaking geschiedt naar het land,
de houder de nationaliteit bezit.
Minister Van Schaik in 't holst
van de nacht terug
Mr J. R. H. van Schaik, zal in de nacht
in Dinsdag op Woensdag uit de West in
Nederland terugkeren. De minister maakt
reis met een DC 6 van de KLM en
ordt om half 1 's nachts op Schiphol
verwacht.
In Oost-BerlUn zijn 3 Amerik. sol
daten gearresteerd, die per abuis in de
Russische sector waren gewandeld. Lon
den wacht nog altijd op antwoord inzake
2 Britse soldaten, die aldus verdwenen.
Rood oifensief in Indo-
China
Fransen hebben het zwaar
Naar men van Franse militaire zijde
oordeelt, is de Vietminh een „groot
offensief" begonnen tegen Franse stel
lingen 50 km ten Noordwesten van
Hanoi, de hoofdstad van Tonkin, zo heeft
generaal De Lattre de Tassigny, de
Franse opperbevelhebber in Indo-China
bekend gemaakt. De Vietminh maakt
gebruik van 75 mm kanonnen en z<
mortieren.
Franse troepen hebben Zondag
geregelde eenheid van het leger vai
Vietminh bij operaties in de Tonkindelta
10 km ten Noordoosten van Hanoi
volkomen verslagen, zo is uit Saigon
gemeld. In het Noordelijk gebied van de
delta werden aanvallen van de Vietminh
op drie Franse buitenposten door artille-
evuur afgeslagen.
Wet op Nederlanderschap
van vreemde vrouwen
Vrouwen van vreemde nationaliteit, die
i 10 Mei 1940 met een Nederlander zijn
gerouwd, hebben thans met ingang van
de huwelijksdag automatisch het Neder
landerschap verkregen. Dit bepaalt een
wet, die Zaterdag in werking is getre
den. Uitgezonderd zijn Duitse vrou
wen, die na 10 Mei 1940 met een Neder
lander zijn getrouwd. Zij moeten het
Nederlanderschap uitdrukkelijk aanvra
gen bij de burgemeester van haar woon
plaats, 1
dit unieke kamermuziekprogramma ge
opend werd. trok de beheerste en prach
tig genuanceerde toon van de blaasinstru
menten de aandacht: van groot stijlgevoel
getuigde vooral ook de wijze waarop Piet
Ketting de pianopartij behandelde.
In dit eerste werk bewoog het spel
zich op een niveau, dat de verwachtingen
van de meest verwende concertbezoekers,
hoe hoog gespannen ook, volkomen over
trof, een omstandigheid, die van het be
gin tot het eind van het concert besten
digd bleef.
Noemen wij tenslotte nog de meester
lijke vertolking van de fluit-sonate
Willem Pijper door Johan Feitkamp,
vertolking die ondubbelzinnig bewees dat
Pijper's muziek meer is dan „starre
intellectualiteit" en, gelijk Feitkamp en
zijn geniale secondant Piet Ketting ver
mochten te tonen, ook intens kan boeien.
Na de uitnemende uitvoering van de
„Pastorale et Harlequinade" van Pijper's
tijdgenoot Eugène Goossens (Engels com
ponist) had de Trio-sonate van Loeillet
in de geniale, doch door de versnelling
van tempo, wat bravourachtige uitvoering
o.i. beter achterwege kunnen blijven.
A. I.
Ned. escadrille naar N.-Ierland?
Eire blijft zich verzetten
De uitnodiging van Engeland aan Ne
derland om een escadrille van de M.L.D.
in Noord-Ier land aan oefeningen te la
ten deelnemen, heeft Eire nog steeds
niet losgelaten. Zoals men weet, heeft
Eire hier heftig tegen geprotesteerd.
De minister van Buitenlandse Zaaen
an Eire, Sean Mac Bride, heeft een
onderhoud over deze kwestie gehad met
minister Stikker. Hij verklaarde te ho
pen, dat minister Stikker „gebruik zal
maken van zijn goede diensten, opdat
niets de gevoelens van vriendschap en
de goede betrekkingen, die altijd tussen
beide volken hebben bestaan, zal scha
den". Intussen hebben diverse vakbonden
handelsorganisaties in Eire, speciaal
fruitimporteurs en handelaren in
radiotoestellen, zich verenigd om een
landelijke protest-actie te voeren.
symboliseren, maar hij wil zelf
maken, waaraan de tand des
tijds niet kan knagen en dat me
dan een aardse verheerlijking var
groot dichter. In zeven maanden
maakt hij zo'n monument, waarin
zelf de woorden: „Requie
dona eis Domine" beitelt. Hij schrijft een
Requiem, een dodenmis, voor Manzoni,
of beter, ter nagedachtenis van Manzoni
De dood van de dichter stelde hem
plotseling voor de realiteit van de tijde
lijkheid van 's mensen bestaan, bracht
hem plotseling weer tot het besef, dat het
leven met de dood niet ophoudt, doch
eigenlijk pas een aanvang neemt,
morte transire ad vitam" (van-de dood
overgaan tot het leven), heet het
Requiem en de 60-jarige Verdi vergeet
zijn opera's nu hij bij het graf van z
vriend mediteert over dood en leven.
Reeds eerder had hij een deel van e
Requiem geschreven, het „Libera m
Dat was na de dood van Rossini. Maar
het werd nooit uitgevoerd en hij miste de
kracht en de bezieling het werk te vol
tooien. Doch nu besefte hij weer de waar
de van de woorden van het Requiem er
zonder onderbreking vloeit het uit zijn
pen en op 22 Mei 1874 Manzoni's sterf
dag wordt de eerste uitvoering ge
geven in de San Marco te Milaan onder
leiding van Verdi zelf.
Zo geheel bezeten was Verdi
Requiem, dat hij het kerkelijke karakter
overschreed en in een spontane opwelling
als opera-componst een sterke, dramati
sche kracht aan het Requiem gaf. Maar
het betekende tevens het hoogtepunt van
al zijn werken.
Van het eerste zachte „Requiem aeter-
am" (door het koor te zingen) af, laat
is de zeldzame schoonheid van deze
ziektaal niet uit haar ban. In het „Dies
(dag des oordeels) heeft Verdi al
zijn talenten en zijn ervaring als drama
tisch componist aangewend. Na vier felle
slagen van het gehele orkest zet het koor
scherpe rhythmen en wilde chroma-
in: „Dies irae. Dies illa", waarboven
het bezuingeschal der blazers klinkt als
»n suggestieve schildering van de ba-
ïinen, die alle eenmaal tot de troon
in God zullen oproepen.
Prachtig contrasterend met de gevoel
volle bede van het „Salva me" is het „Rex
tremendae" en de b-moll melodie
majestueuze „Dies irae" is het verstilde
ontroering. Het grootste contract met het
majestueuze „Dies ireae" is het verstilde
Agnus Dei" met de unisono zangstem
men en een klein orkest. Minder krachtig,
minder beeldend, is het „Sanctus", een
geweldige fuga, welke vorm Verdi waar
schijnlijk niet wilde verwaarlozen in dit
werk en daardoor een enigszins gefor
ceerd karakter kreeg. Met dit „Sanctus'
;rweven is het „Benedictus".
Het geweldige slot „Libera me", eigen-
ik een dramatische scène tussen solo
sopraan en koor, is van een bijzondere
schoonheid. Hierin komt werkelijk
meesterlijke èn geïnspireerde fuga
thema uit het Requiem-motief. Als
de climax bereikt is zingt de sopraan nog
.Libera me" en verstild en ontroe
rend eindigt het geheel in een zacht C-dur
accoord.
Een Verdi-biograaf vergelijkt deze
componist met Dante en Michel Angelo.
En inderdaad, deze twee gigantische fi
guren hebben, ieder op eigen wijze, met
dezelfde dramatische kracht gesproken
als Verdi en evenals zij, was ook Verdi,
ondanks veel strijd, een diep religieus
Anders zou hij nooit tot
gelijk werk zijn gekomen.
Circa 47 Roemeense tankwagens met benzine
en gasoline op station te Rome
Bijzonderheden over de wijze, waarop
de Italiaanse Communistische Partij fi
nanciële ondersteuning ontvangt, zijr
gegeven door de Romeinse courant
„Vo
Republic
de Italiaanse Republikeinse Partij. Het
gemeengoed, deelt de schrijver mede,
dat de Italiaanse Communisten een deel
hun fondsen verkregen uit grote en
nauwkeurig omschreven invoer- en
uitvoertransacties met landen achter het
Comité Burgerrecht geen
politieke partij
Het is de plicht van iedere Nederlan
der, deel te nemen aan het politieke le-
Het belang van het land kan geen
afzijdigheid verdragen, zo heeft het Co
mité Burgerrecht uitgesproken. Het co
mité zal echter nooit als een politieke
partij aan de verkiezingsstrijd deelnerpen.
Het meent, dat ieder in partij-politiek
verband zijn idealen en opvattingen moet
uitdragen.
In Schiedam alleen bouwen als
huurprijs hoger wordt
De hoofdingenieur-directeur van de
wederopbouw en volkshuisvesting in
Zuid-Holland heeft de bouw van 96 wo
ningen in Schiedam volgens het goed-
kope-woningenplan (verminderde sub
sidie) afhankelijk gesteld van een huur,
die gemiddeld 20 cent per week hoger
ligt dan die voor 126 enkele jaren ge
leden gebouwde woningen. De huur van
de te bouwen huizen wordt dan ƒ7.55
per week.
Regering steunt kolonie
in Brazilië
De 600 R.K. boeren uit Nederland, die
j> een nederzetting in Brazilië een
coöperatie hebben gesticht, zijn door ver
schillende omstandigheden in financiële
moeilijkheden geraakt. Om hen te hel
pen zal de regering binnenkort een wets
ontwerp indienen, dat in overleg met de
Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond is
opgesteld, ovendien heeft minister Joe
len gevolmachtigde uitgezonden om
de goede gang van zaken in de kolonie,
die bij Sao Paolo is gelegen, zoveel mo
gelijk te waarborgen. Deze gevolmach
tigde is de heer Chr. J. J. Hogenboom,
politiek en sociaal adviseur van de direc
tie der Senembah Maatschappij N.V.
„IJzeren Gordijn" onder de dekmantel
van niet-bestaande firma's, die valse na
men droegen.
Van 30 September 1950 af hadden 47
tankwagens uit Roemenië, 700.000 liter
mineraal olie, benzine en gasoline be
vattend, op het emplacement te Rome
gestaan. De lading zou een „geschenk"
zijn van Roemeense ondernemingen aan
de „Lega delle Cooperative Italiane"
(bekend onder de naam van Ital-Coop),
waarvan de voorzitter -was Signor Mo-
randi, lid van de met de communisten
optrekkende Italiaanse Socialistische
Partij.
Het Ministerie van Buitenlandse Han
del had de 47 wagons op het emplacement
vastgehouden, in afwachting van het re
sultaat van het onderzoek; de entrepot-
kosten kwamen de Ital-Coop te staan op
een som van 60.000 lires per dag.
„Unita", het orgaan van de communis
tische partij, maakte melding van het
onderwerp op de 25ste November 1950,
hoewel niet om dezelfde redenen. De
weigering, van de Regering om de inhoud
van de wagons zonder heffing in Italië
toe te laten was „een zware slag voor de
coöperatieve ondernemingen in Zuid-
Italië voor welke handelshuizen de edel
moedige gift van olie en smeermiddelen
was bedoeld.
Terwijl alle voorraden, die in het kader
van de Marshall-hulp aankomen met
geestdrift worden begroet, saboteren de
Ministers geschenken van vredelievend
karakter, die voor de Italiaanse arbei
dersklasse bestemd zijn."
Een communiqué van de Ital-Coop, door
„Unita" aangehaald, vermeldt, dat of
schoon het voor vroegere „geschenken"
toegestaan deze franco te vervoeren
•rij van rechten in te klaren, het Mi
nisterie van Industrie, toen dit deze
de t
le Ital-Coop
de firma's,
ren gemach-
ding petroleum gewaar was geworden,
besloten had, dat de inhoud
gons niet rechtstreeks aan i
kon worden ter hand gesteld,
worden verkocht aan één va
die hiertoe door de Staat wa
tigd.
Door springende autoband
gedood
De 24-jarige chauffeur H. Dijkstra is in
Zuidhorn het slachtoffer geworden van
bedrijfsongeluk. Hij was bezig de
reserveband van een auto op spanning
brengen, toen de velg van de band
sprong. D werd door een stuk metaal
dodelijk getroffen.
)uitse „goodwill"
en... voorwaarden
JjET DOEL van de Sow jet-politiek it
nooit geweest, de eenheid van Duits
land te bevorderen. Natuurlijk. Rusland
zou. wel een „één en onverdeeld" Duits
land" wensen, maar dan met een com
munistisch etiket. Moskou heeft juist het
sluiten van een vredesverdrag met Duits-
hnd belet, om te voorkomen, dat er dan
een democratisch regiem zou worden ge
vestigd. De Russen zijn er de oorzaak
van, dat er door Duitsland thans een zeer
scherpe scheidingslijn loopt. Het gevolg
hiervan is, dat de bezettingstroepen ge
bleven zijn, Oost-Duitsland ongeveer de
positie heeft van een Russische satelliet
staat, en West-Duitsland, ofschoon aarze
lende, aansluiting zoekt bij de democra
tieën van West-Europa. „Aarzelende", om
dat bij een volkomen integratie met het
Westen, de kans zeer groot is, dat Duit
sers tegenover Duitsers komen te staan,
mocht onverhoopt een wereldconflict uit-
Het valt niet te ontkennen, dat sinds
de beëindiging van de wereldoorlog aan
het verslagen Duitsland „full speed"
grote rechten en vrijheden zijn toege
staan. Het heeft, begrijpelijk, kans ge
zien uit de tegenstelling en spanningen
tussen „Oost" en „West", politieke en
economische munt te slaan. In het bij
zonder toonde Amerika zich royaal met
het verlenen van concessies. Maar ook
Moskou heeft steeds getracht, de Duit
sers in het gevlij te komen. En feitelijk
duurt nu al jaren lang dat touwtrekken
om Duitsland.
In tegenstelling hiermede, was de rede
van de Britse Hoge Commissaris, Sir
Ivone Kirkpatrick, zoiets als een knuppel
in het hoenderhok. Het was volkomen
juist, hetgeen hij op-
Cmerkte. Een Mars-
f Verklaarde bewoner> die Duitse
uitzicht kranten zou lezen,
V aldus Sir Kirkpa
trick, moet wel de
indruk krijgen, dat het Duitse volk bij
iedere gelegenheid een graantje wenst te
pikken, nu eens in het Russische dan
weer in het Westelijke kamp. Volgens
hem, had het Duitse volk geen behoefte
aan bijzonder vriendschappelijke relaties
met wie dan ook. Ja, het Duitse volk
toonde weinig begrip voor de opofferin
gen, die een bondgenootschap met zich
meebrengt. Vandaar, dat hij de regeer
ders van Bonn er met kracht toe aan
spoorde, om eindelijk eens partij te kie-
;n en offers te brengen voor de defen-
e van het Westen.
Sir Ivone Kirkpatrick wenste derhalve
met spoed aan het West-Duitse „geaar-
zel" waarop wij doelden, een einde ge
maakt te zien. Wat hij later betoogde,
dat zij door deze „Anschlusz" toch de
hoop op een hereniging van West en
Oost-Duitsland niet behoefden op te ge
ven. kan men eer beschouwen als een
doekje voor het bloeden. Op verrassende
wijze heeft de Duitse kanselier dr
Adenauer, daar prompt op gereageerd.
In zijn rede te Westfalen wees hij zelf
de mogelijkheid van een „neutraal Duits
land" van de hand. Hij erkende, dat een
geneutraliseerd Duitsland maar al te
spoedig in de Russische maalstroom zou
zijn gezogen en voorts zou Amerika wel
eens zijn belangstelling voor Europa
kunnen verliezen. Europa, aldus Aden
auer, kon slechts bestaan, indien Duits
land tot het Westerse kamp behoorde.
Macht van Rusland over Duitsland zou
het einde van de vrijheid en derhalve ook
het einde van het Christelijke Westen
betekenen.
In deze woorden van Adenauer valt
;n zeer zelfbewuste toon te beluisteren.
Hij is er van doordrongen, dat de positie
van Europa hachelijk wordt, als West-
Duitsland zich niet volkomen bij West-
Europa aansluit. Weliswaar kantte hij
zich tegen een conferentie over de her
eniging der beide Duitse delen, waartoe
de Oost-Duitse premier Grotewohl heeft
uitgenodigd, maar anderzijds zag hij ook
een gevaar in de komende „viermogend-
heden-conferentie". De verklaring van
zijn angst is deze: Praten met Grotewohl
betekent hernieuwde pressie, als hij niet
toebijt. Een mislukking van een „vier-
mogendheden-conferentie", zal de situa
tie nog meer verscherpen.
Ook thans heeft Bondskanselier Aden-
ler zich een handig koopman getoond.
Aan de ene kant biedt hij volledige sa
menwerking met het Westen aan, aan
de andere kant stelt hij zijn voorwaar
den. Zo verlangt hij dat het „bezettings
recht" met spoed vervangen wordt door
verdrag, terwijl de Geallieerde Hoge
Commissie moet plaatsmaken voor een
conferentie van ambassadeurs. Als West-
Duitsland een bijdrage levert voor de
Europese defensie, dan moet die hoofd
zakelijk gefinancierd worden door de
Geallieerden. De positie van het Duitse
defensie-contingent mag niet verschillend
jo van die der andere bondgenoten.
Dit zijn uiterst belangrijke condities.
Door deze te stellen, oefent Adenauer
druk uit op de besprekingen over de
Duitse herbewapening, die te Bonn be
gonnen zijn. Het procédé der Duitse her
bewapening zal geruime tijd in beslag
nemen. Ten eèrste gaat het om de ver
sterking der Geallieerde troepen in
West-Duitsland en ten tweede over de
Duitse bijdrage in het te vormen Euro
pese leger. Zoals bekend, werd op de
conferentie van Brussel de basis gelegd
voor die Duitse bijdrage en hebben de
Geallieerden voorgesteld, dat de Duitse
contingenten ongeveer vijf- a zesduizend
an sterk zullen zijn.
Er zal nog heel wat water door de
Rijn vloeien, eer men het hierover eens
is en de parlementen der Deutsche Lan
der zullen vermoedelijk het laatste woord
spreken. In dit verband citeren wij het
oordeel van de „New York Herald
ibune", welk gezaghebbend orgaan
op wijst, dat feitelijk noch de Geal
lieerden noch de Duitsers gereed zijn
vast plan voor herbewapening.
De wijze waarop dit nieuwe leger ge
vormd zal worden hangt voor een goed
deel af van de steun, die de regering van
Adenauer eraan kan verlenen. Uiteinde-
EJ'.c komt het neer op de psychologische
houding der West-Duitse bevolking. Ver
moedelijk, aldus het Amerikaanse blad,
zal de tegenwoordigheid van nieuwe
Amerikaanse divisies in Duitsland tevens
morele steun betekenen en het mogelijk
maken, dat door Bonn militaire schema's
worden geaccepteerd, die voor het ogen
blik geen voldoende steun ondervinden.
De volkomen inschakeling van West-
Duitsland bij West-Europa, de deelne
ming aan de Atlantische verdediging ho«
noodzakelijk ook, wettigt overigens geen
optimisme ten aanzien van de „viermo-
gendheden-conferentie", waar de Russen
de lakens wensen uit te delen.
Radio Luxemburg zendt voortaan
)8.4 meter (voorheen Radio Frank
fort). Radio Frankfort zeldt thans op
505.8 meter en de zender der Ameri
kaanse strijdkrachten te Frankfort op
216.5 meter.
Het troepenschip Volendam wordt
hedenmiddag te Rotterdam verwacht
De ontscheping der militairen en burgers
zal Woensdagmorgen om 9 uur beginnen.
