Jlieuiuc £eiltótf|c GTouraitt
;Bloemlust' overtreft
verwachtingen
Asylrecht voor Ambonezen op Javaf die
op „zwarte lijst" staan
Vóór April wil regering beslissen over
afvloeiing en repatriëring
Zware rode druk veroorzaakt
deuk in het front
Superbewapening zal opnieuw
30 milliard meer eisen
Wist U
Klaarheid nodig
VRIJDAG 29 DECEMBER 193B
BUREAUX: Steenstraat 37
Directie, Abonnementen- en Adver
tentie-afdeling: Tel. 22710 en Tel
23375 Redactie: TeL 20408.
Postrekening: 58936.
ABONNEMENTEN: 4.50 p. kwartaal;
1.50 per maand; 0.35 per week.
AD VERTE NTIËN: 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting)
Een en dertigste Jaargang No 8311
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK
Directie: F. DIEMER
CHR1STEL1JK-NAT10NAAL DAGBLAD
Voor leiden en Omstreken
.Stantoasticf) is «Mora
myn hert ia icgljenspott"
Minister s'Jacob verklaarde
Donkere dagen na Kerstmis
MINISTER S'JACOB heeft gisteren in de Eerste Kamer een belangrijke
mededeling gedaan: de Ambonnese militairen die bij de Indone
sische regering op de „zwarte lijst" staan, zullen in ieder geval van de
Nederlandse regering asylrecht ontvangen. De minister brak met het
standpunt der Ambonnezen, dat dwang om te gaan naar door de
Republiek Indonesië beheerst gebied uitgesloten moet zijn.
Voor 1 April a.s. wil de regering een.de betrokkenen zich naar elders insche-
I beslissing tav. de demobilisatie onzer!pen. Het vonnis berust volgens spr. op
I Ambonnese soldaten en de thuisvaart
de Nederlandse mannen der K.L., die nog
in Indonesië zijn achtergebleven. Dit is
de uitkomst van het Eerste Kamerdebat,
gistermiddag rondom de wetsontwerpen
betreffende het onder de wapenen blij
ven en de uitzending van dienstplichtigen,
welke beide zonder hoofdelijke stemming
zijn aangenomen met de communisten als
tegenstanders.
1 De heer Wendelaar voerde aan, dat de
Ambonnezen niet onvrijwillig mogen
worden afgevoerd. Hij wees er op. dat
een telegram, waarop de minister zich
in de Tweede Kamer beroepen had,
door de betrokkenen afgezonden
Spr. begreep niet waarom de regering
zich ongerust maakte over het vonnis van
de president der Haagse rechtbank. Hij
juichte het toe. dat ds Sahetapy naar In
donesië zou reizen om een onderzoek in
te stellen naar de vrijwilligheid van die
afvoer.
De heer Algra wenste zekerheid, dat de
eer in dienst geroepen troepen hun
oefening zouden voltooien, maar door
sommige onderdelen wordt slechts gere
peteerd, door andere niets uitgevoerd.
Hij vroeg naar de veiligheid der K.L.-
mannen in Indonesië, van wie er pas 2
zijn doodgeschoten, naar voeding en kle
ding, naar de schepping van een belan
gentegenstelling tussen Nederlandse en
Ambonnese soldaten. Wat de afvoer be
treft, kan spr. een dwangpositie voor de
regering mogelijk achten al mag zij ge
vaar voor leven en veiligheid der betrok
kenen niet bevorderen, maar een schijn
baar vrijwillige afvloeiing is afschu
welijk.
De heer Kerstens sprak over gemak
kelijke beïnvloedbaarheid der Ambon-
door agitatoren, die gaarne in troe-
•ater vissen. Hij vroeg of de heer
Wendelaar niet te goedgelovig was en
vergeleek diens rede met een detective
roman. Spr. stelde meeste vertrouwen ihi
gezagsdragers ter plaatse.
De heer Jonkman wenste een erken
ning. dat de regering ten aanzien van de
terugkeer der K.L. mannen de zaak niet
in de hand heeft. Volgens spr. moet de
K.L. zo spoedig mogelijk naar huis zon
der rechterlijke tussenkomst. Hoger be
roep moet uitmaken hoe de bevoegd
heden van rechter en administratie zich
met elkaar verhouden. Wat vrijwillig
heid betreft, moet de regering eens de
knoop doorhakken, maar spr. hoopte dat
de regering alles zou doen voor de Am
bonnezen wat in haar vermogen is.
De heer Van Santen sprak van schade
vergoeding voor de dienstplichtigen die
langer in Indonesië moeten blijven.
De minister aan het woord
Minister s'Jacob zeide. een speciaal
derzoek te hebben ingesteld naar
wijze waarop weder onder de wapenen
geroepen dienstplichtigen werden ge
oefend. De eerste rapporten w
droevend. Thans is de toestand
het verbeteren. Deze lichting kan
nog op een vrij behoorlijk peil komen.
Spr. noemde het kort geding ei
tegenvaller. Eens moet men tot een b
sluit komen en als minnelijk overleg niet
slaagt, komt men voor de keus
afvloeiing ter plaatse of te gelasten, dat
erouderd reglement.
De gevolgen van het kort geding op
mensen zelf, zijn desastreus vol
gens spr.
te moeten
brenging naar Suriname, Nieuw-Guinea
Nederland. In Suriname voelt mer
t voor. Afvloeiing naar Nieuw-Gui
Nederland noemde spr. misdadig,
want de meesten hunner zijn kinderen.
Ook de Unci en de republiek vroegen
mogelijkheid van afvloeiing ns
Nederland, maar 12000 zielen hierheen
brengen is toch al te gortig. Een kamp
twee maal zo groot als Westerbork
nodig zyn.
volgens spr. geen andere keuze
dan Ambon. Hij heeft het volle vertrou-
de twee mannen, met deze taak
belast, generaal Scheffelaar en kolonel
Van Santen. Tevens vermeldde de
nister telegrammen van de afgevoerden
de Kei-eilanden, die o.a. seinen, dat
zij daar zijn aangekomen en alles uitste-
Spr. heeft ds Sahetapy duidelijk
maakt, dat er voor April een beslissing
moet komen.
De minister achtte het beter dat
soldaten zich ongewapend buiten bewe
gen, noemde de kleding ruim terwijl de
Internat, bemoeienis
met Nw-Guinea
Britse stap in Den Haag;
Amerikaanse te Djakarta
De Engelse ambassadeur in Nederland,
sir Philip Nicholls heeft gisteren een
onderhoud gehad met hoge functionaris
sen van het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Naar thans bekend is heeft de
ambassadeur op het ministerie een aide-
mémoire achtergelaten. Engeland acht
het van het grootste belang om moeilijk
heden in Nw-Guinea te voorkomen, daar
dit land van onmiskenbaar strategisch
belang is.
Ook heeft de ambassadeur der Indo
nesische regering de minister van buiten
landse zaken er aan herinnerd dat Enge
land een bevredigende oplossing wenst.
Tegelijkertijd wordt uit Djakarta ge
meld, dat de Indonesische premier de
Amerikaanse ambassadeur, Merle Coch
ran, heeft ontvangen, en een half uur
lang met hem een onderhoud had over
de mislukking der conferentie. Hierop
beraadslaagde Natsir met Pelaupessy en
Abdoel Gani en werd hij ontvangen door
ir Soekarno, die op 30 December a.s.
zaak zal aanroeren in een paleisrede
gelegenheid van Mohammeds geboorte-
da8- Tl "4
De Australische minister van Buiten
landse Zaken Spender heeft geweigerd
zich uit te laten over de afloop dj
Nw.-Guinea-conferentie.
Zoals wij gisteren reeds meldden is
te Makassar met uitzondering van de on
misbare bedrijven overal gestaakt. Vele
duizenden uit alle groeperingen en par
tijen hebben een betoging gehouden voor
het gouverneurskantoor, waar uitdruk
king werd gegeven aan hun teleurstelling.
Zij wilden de overeenkomst van
R.T.C. opzeggen, de Unie verbreken
de Indonesische revolutie niet als ge-
cindigd beschouwen, voordat Nw.-Guinea
bij Indonesië is gevoegd.
De Sydney Morning Herald meldt, dat
Tito voelt zich bedreigd
Maarschalk Tito heeft in het Joego
slavische parlement een boekje open ge
daan over de bedreiging door de Kom-
inform-landen. Naast de Russische leger
macht. staan in Roemenië, Hongarije en
Bulgarije circa 700.000 man. gereed Joe
goslavië „op te slokken". Met het oog
op deze permanente aggressle is het
noodzakelijk, het totaal der militaire uit
gaven te verhogen tot 29 milliard dinar
(circa 2 milliard gulden). De drie, aan
Joegoslavië grenzende landen hebben
zioh bij herhaling schuldig gemaakt aan
schending van het vredesverdrag, door
hun legersterkte aanzienlijk op te voeren.
Tito legde er de nadruk op. dat Joego-j
slavië vrede wilde, „maar niet tot elke
prijs."
Dalai Lama uit Tibet
gevlucht
Naar Ass. Press uit Calcutta meldt, is
de Dalai Lama uit Tibet gevlucht en
wordt hij tegen midden Januari in Sik
kim aan de Tibetaanse grens verwacht.
Volgens andere berichten is de 17-jarige
Dalai Lama in Gyanatse, 160 K.M. ten
Z.W. van Lhasa gearriveerd. Hij is onder
weg naar India.
Passage naar Indonesië
10 pet duurder
De Maatschappij Nederland en de Kon.
Rott. Lloyd verhogen de passagetarieven
op de vaart tussen Nederland en Indone
sië met ongeveer 10 procent, in verband
o.a. met de gestegen brandstoffenprijzen
en de reeds eerder sterk toegenomen be
drijfskosten. Desnoods zullen de tarieven
nog hoger worden.
klachten over voeding minder worden.
De heer Wendelaar was voldaan maar
pleitte voor het kleine deel, dat op de
zwarte lijst staat. Dè minister zegde asyl
Vandaag is de overweg bij Heiloo, die tot nu toe onbewaakt was. voorzien
van afsluitbomen van Amerkaans makelij. Deze bomen sluiten slechts het
rechterweggedeelte af. Worden de bomen dus aether iemand geslotendan
kan men de spoorbaan in elk geval nog verlaten. Daarmee heeft Heiloo de
primeur van Nederland.
Minder Canadezen naar Korea
Witboek verkondigt bakerpraatje, dat Amerika
de aggressor is
ONDER ZWARE COMMUNISTISCHE DRUK, hebben de strijdkrachten
der verbonden legers op de Oostelijke flank van het front in Korea
terrein verloren. Sommige eenheden trokken 15 km terug en een bataljon,
in zijn geheel, meer dan 4 km. Er vindt thans sterker concentratie van
rode troepen plaats aan het centrale en Oostelijke front. Kleine groepen
Chinezen verplaatsen zich Oostwaarts uit Kaesong naar Korangpo, 50 km
ten N.O. van Seoel. Noord-Koreaanse divisies zijn-bij de 38ste breedte
graad een aanval begonnen, maar het staat nog niet vast, of er Chinese
troepen aan deelnemen.
Uit het hoofdkwartier van McArthur
verluidt, dat twee vijfde gedeelte van de
gehele militaire macht van het commu
nistische China. namelijk de derde en
vierde veldlegers, tegen de verbonden
troepen zijn ingezet, of in gereedheid
worden gehouden, om in de strijd te
worden geworpen.
De Noord-Koreaanse regering heeft
;n „witboek" uitgegeven, waarin zij hei
bakerpraatje verkondigt, „dat de oorlog
op Korea ontketend werd door de Ame
rikaanse „imperialisten" en hun stroman,
Syngman Rhee. Dit rapport zal aan de
Ver. Naties en aan buitenlandse ambas
sades worden toegezonden.
-1 zeer groot aantal van Canada's
345 kwartiermakers op Korea, zullen
huis terugkeren. Blijkbaar is men
van plan, alle 10.000 man van de
speciale troepenmacht van Canada, naar
Korea uit te zenden
Australië verwondering
zorgdheid heeft gewekt, dat Engeland in
gebreke is gebleven, om de houding var
Australië inzake Nieuw Guinea te steu-
nen In plaats daarvan heeft Whitehall Morgen, Maandag
een starre politiek van non-interventie 11 en
gevolgd, evenals Washington.
Zuid-Afrika wenst 25.000
immigranten
Zuid-Afrika kan de eerstkomende drie
jaar 25.000 immigranten opnemen. Vooral
technici, onderwijskrachten en ver
pleegsters is grote behoefte. De Zuidafri-
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Dönges verklaarde dit gisteren op
persconferentie in Brussel. Hij wa:
doorreis naar Nederland. Maandag
trekt de minister uit ons land naar Lon
den. waar hy als vertegenwoordiger var
dr Malan de conferentie van eerste mi
nisters van landen van het Britse ge
menebest zal bijwonen.
-| Extra treinen rond de jaarwisseling
Dinsdag a.s.
verband met de verwachte
drukte weer extra treinen rijden.
De jongste cijfers betreffende de Ame
rikaanse verliezen bedroegen: 39.015 man.
hetgeen 19044 meer is dan een week
tevoren, gerekend vanaf 22 December.
Hiervarf zijn: 6432 gesneuvelden, 5571
vermisten en 27.012 gewonden. Deze cij
fers wei-den door het mAerik. min. van
Defensie gepubliceerd.
Een geschenk met vertraging
Tzumangeen isolationisme meer
Drastische maatregelen tegen hamsteraars en
„onvaderlandlievende" huisvrouwen
"PRESIDENT TRUMAN heeft zijn wekelijkse persconferentie gehouden.
Toen hem de vraag gesteld werd, of wijziging van de Amerikaanse
politiek ten opzichte van de Chinese nationalisten overwogen werd, wenste
hij daar niet op in te gaan. Van belang was zijn uitspraak voor Europa,
dat de Ver, Staten nimmer tot.-het isolationisme zouden terugkeren. De
benoeming van een Amefik&anse ambassadeur bij Ffanco-Spanje, moest
niet worden uitgelegd als een koerswijziging der politiek van het State
Department. Zulks had slechts de betekenis van een „ordelijker wijze van
zaken-doen".
Op 8 Januari zal Truman zelf de „Stat?
of Union" -boodschap aan het Con
gres voorlezen. Men verwacht, dat de
jaarlijkse boodschap van de President
het Congres, zal worden gevolgd
door een begroting, welke voorziet in
totaal bedrag aan uitgaven voor het
jaar, beginnende 1 Juli 1951, van circa
75 milliard dollar. Dit betekent derhalve
een stijging in uitgaven van ongeveer 30
milliard dollar, vergeleken bij verleden
De Ver. Staten gaan voort met het
nemen van drastische maatregelen, ver
band houdende met het afkondigen van
de nationale noodtoestand. Zo is thans
het hamsteren van een 55-tal schaarse
materialen, welke onontbeerlijk zijn voor
de productie van defensie- en burger
lijke goederen, verboden. Het is de han
delaars, verbruikers en ook huisvrou
wen, in de Ver. Staten voortaan bij de
wet verboden, van deze materialen gro
tere voorraden te hebben, dan voor een
redelijke voorziening in de behoeften
noodzakelijk is.
Dit verbod heeft betrekking op cement,
houtsoorten, papier, gietijzeren buizen
en een groot aantal metalen en chemi
caliën. De materialen mogen voor we
derverkoop niet gekocht worden tegen
prijzen, die boven de geldende markt
prijzen liggen. Deze bepalingen beogen
zwarte handel te voorkomen.
Peking blokkeert
Amerik. bezit
De maatregelen van de Ver. Staten te
genover communistisch China hebben
„represailles" uitgelokt. Minister Tsjoe
En Lai heeft namelijk order gegeven al
le activa van de Amerikaanse regering
en ook van particuliere Amerikaanse on
dernemingen, welke binnen zijn grenzen
aanwezig zijn, onder staatscontrole te
«lellen. Alle Amerikaanse rekeningen
«ijn geblokkeerd.
De waarde aan activa, waarop de
maatregel van communistisch China be
trekking heeft, zou minder bedragen dan
100 millioen dollar. De meeste Ameri
kaanse bezittingen in China, waren reeds
in beslag genomen bij het overnemen
van de macht door de communisten.
Tenslotte vermelden wij nog, dat de
Ver. Staten de Sowjet-Unie een nieuwe
nota hebben doen toekomen voor een
vredesverdrag met Japan. Zo nodig, zal
Amerika een vredesverdrag met Japan
afsluiten, zonder Rusland. In herinnering
zij gebracht, dat reeds eerder te Lake
Success tusen Fuster Dulles en Malik
over dit onderwerp contact is geweest.
Dit is dr H. R. van Houten, die bin
nenkort als Nederlands gezant naar
Mexico gaat. Op het ogenblik is dr
Van Houten chef van de directie
buitenland van het ministerie van
Buitenlandse Zaken.
DAT in Moerdijk voor de gebr. Nies-
tern en Co. te Delfzijl en de werf De
Waal en Zee te Zaltbommel een scheeps
werf gebouwd zal worden, waar 250 tot
man werk vinden (kosten fl mil-
DAT Sj. Th. Miedema uit Leeuwarden
er weken naar Italië gaat om propa
ganda te maken voor Fries handwerk en
rundvee en in het voorjaar Italiaanse
journalisten en veefokkers naar Fries
land komen.
DAT tot directeur van de culturele
raad Limburg is benoemd drs J. Hansen
te Roermond, die vermoedelijk ook het
Limburgs festival in Juli en Augustus
zal organiseren.
DAT in A'dam de bouw van een ma
gazijn van 800 m2 op een terrein van
het ministerie van Oorlog bij de Hem-
brug is aanbesteed en de inschrijvingen
f87.000 (Ter Braak. A'dam) tot f102.000
(V. d. Galie, Deventer) beliepen.
DAT de grote veerboot Gorinchem 5
vandaag weer tussen Gorinchem
Sleeuwyk in de vaart is genomen.
DAT de raad van Assen besloot lot
aanschaffing van een watergasinstallatii
van f375.000. daar voorlopig nog geer
aardgas uit Coevorden is te wachten.
DAT de tarieven voor autostalling
m.i.v. 1 Januari verhoogd mogen wor
den blijkens een wijziging in de prijzen-
beschikking 1949, afgekondigd in d?
Staatscourant van gisteren.
DAT alle lopende invoer- en betalings
vergunningen voor de import van wal-
serijproducten, stalen buizen en smeed-
stukken uit Duitsland uiterlijk 9 Januari
icr verificatie moeten worden ingediend
bij het Centraal Rijksbureau, Huygens-
park 3839. Den Haag.
DAT de Britse mijnenveger-escorteur
Truclove van 2 tot 7 Januari opnieuw in
Rotterdam wordt verwacht.
DAT volgens enquêtes van de A.N.V.V
en de E.C.A. 26 pet. van de Amerikanen
die ons land bezochten het contact me:
de bevolking het aardigste van alles had
den gevonden.
DAT men in Oirschot een moerasbevei
van 92 cm lengte en een gewicht van
negen pond heeft gevangen en in Schijn-
del zeven grote bunzings.
DAT de A'damse vrijwillige politie
(voor assistentie op feestdagen e.d.) op
6 Januari haar eerste lustrum viert en
thans 475 manschappen heeft, terwijl men
streeft naar 2000.
DAT het wrak van het 900 tons sleep-
schip Jata in de Waal bij Opijnen. waar
door reeds drie aanvaringen werden ver
oorzaakt, waarschijnlijk nog deze week
wordt geborgen.
ringsresolutie omzetbelasting 1947. de
erkenning van op 31 December bestaande
kinderbijslagregelingen en een deviezen-
bekendmaking voor het betalingsverkeei
met Israël.
DAT de consul W. J. v. Buiren is be
last met de leiding van een vice-con-
sulaat to Mannheim en mr A. Furnée
met de leiding van het tot consulaat-
generaal verheven consulaat in Frank
fort a.d. Main.
DAT B. en W. van Hardinxve'.d plan
nen hebben voor de aanleg van een bin
nenhaven van 1 ha, een buitenhaven var
0.7 ha, en een industrieterrein van 4 5 ha,
die goedkoper zijn dan vroegere
DAT opsporing wordt verzocht van de
22-jarige marinier Harmen van Beek
Hilversum, die sinds Vrijdag, toen hij
met verlof naar huis ging. wordt v«
DAT de internationale rijbewijzen v;
Indonesië. Suriname en de Ned. Antilii
erkend worden voor automobilisten, die
hier tijdelijk vertoeven.
DAT de Alg. Ned. Zuivelbond (F.N.Z.)
gisteren in Utrecht accoord ging met de
brief, die de Stichting voor de Land
bouw en de F.N.Z. aan de Tweede Kame:
hebben gericht i.v.m. de melkprijsveria-
ging.
Babies in ziekenhuis
verwisseld
Meisjes pas na acht dagen
bij eigen moeder
Twee baby's, die bijna gelijktijdig in
het Stads- en Academisch Ziekenhuis te
Utrecht werden geboren, zijn acht dagen
lang verzorgd door een vreemde moe
der. Bij vergissing werd de blonde Grada
Zijl gevoed door de blonde mevr. V.
d. Berg uit de Lombokstraat, en de zwart
harige Cornelia Hendrika v. d. Berg door
de donkere mevr. Van Zijl van de Ab-
stederdijk. Pas een dag nadat de moeders
haar woning teruggekeerd waren werd
het abuis ontdekt, aldus Het Parool.
Tijdens het wassen van de kleine Corrie,
die Corrie niet was, vond mevr. V. d.
Berg op het smalle babyruggetje een
naampleistertje. De zusters hadden het
er in het ziekenhuis opgeplakt om de
borelingetjes uit elkaar te kunnen hou
den. Tot haar verbazing zag mevr. V. d.
Berg, dat niet haar naam op het pleister
tje stond, maar „Van Zijl". Dezelfde mid
dag bracht een dokter de beide baby's
naar de (werkelijke) ouders.
Vriendin van weduwe
was oplichtster
Liet schuldbekentenis tekenen
en riep deurwaarder
Een Ïndo-Europese vrouw, die heeft ge
tracht haar vriendin voor f5.000 op te
lichten, moet zich binnenkort voor de
rechtbank verantwoorden. Zij ontmoette
•Amsterdam een vriendin, die onlangs
-t haar gezin was gerepatrieerd. De
°ude^ kennis zat in moeilijkheden, door
dat de nalatenschap van haar overleden
echtgenoot geblokkeerd was. De ander
zei. dat de weduwe wel geld los zou
krijgen als ze maar een oude schuldbe
kentenis liet zien. De weduwe liet zich
bepraten en tekende een schuldbekente
nis van f5.000 aan de ander. Enkele
dagen later kreeg zij spijt en vroeg ze
het papiertje terug, maar de vriendin be
weerde, dat het was zoek geraakt. Spoe
dig daarna verscheen echter een deur
waarder om de geringe bezittingen van
de weduwe in beslag te nemen. De vrouw
wendde zich tot de politie en na enige
moeite bekende de raadgeefster.
Staatsschuld van Indonesië
stijgt
De staatsschuld van de republiek
*'nd?.nas*a 's 'n November met r.
millioen toegenomen.
Alweer een planter
vermoord
Eerst thans wordt gemeld, dat op
18 December de Nederlandse planter, ac
heer M. M. Jansen, employé der koffie-
onderneming Soember Djambe in Djenv
ber in zijn woning overvallen en ver
moord is. Terwijl hij zat te schrijven
werd hij van achteren aangevallen. Hi
was pas 24 jaar. Het stoffelijk overscho'.
van de heer Dekker, die op 13 November
in het Soekaboemise werd ontvoerd, is
op aanwijzing van desabewoners var.
Tjikembar opgegraven en te Soekaboem
aarde besteld. Tegengesproken word
er bij een overval in het Soeka
boemise 13 personen, onder wie twee Ne
derlanders, zijn vermoord.
Bromfietsen zonder rijbewijs
naar België
Nederlandse bestuurders van brom
fietsen kunnen voortaan de Belgisch?
grens passeren zonder dat zij een inter
nationaal rijbewijs, een nummerbewijs
nummerbord of internationale plaat be
hoeven te hebben.
Urk aan zeezijde geïsoleerd
wrt is aan de zeezijde geïsoleerd. De
stoombootdienst Urk-Enkhuizen is ge-
staaki en ook vissersschepen zien geen
kans meer, door het ijs tc komen.
Am. regering neemt rubber-
handel in handen
De Amerikaanse regering heeft de ge
hele in- en uitvoer van natuurrubber, be
nevens de distributie, in eigen handen
genomen.
De Nieuw-Guinea-conferentie is dus
mislukt en beide delegaties zijn onve-r-
rlchterzake uiteengegaan. Onverrichter-
zake? Neen, want wy zagen reeds, dat.
terwijl de Indonesische delegatie in haar
star afwijzende houding volhardde, de
Nederlandse delegatie met ver-gaande
concessies voor de dag is gekomen. En
omdat de zaak niet tot een oplossing
kwam, zijn deze concessies er nog. Zoals
de N.R.C. gisteren schreef: Men is een
trede op de onderhandelingstrap afge
daald. Welke men niet meer beklimmen
kan.
De Nederlandse voorstellen mogen dan
door de Indonesische regering zijn afge
wezen, zij liggen er. Men moge ze thans
uitleggen als blijken van Nederlandse
toenaderingsgezindheid en er zijn bladen,
die dit doen. Maar ze zijn evengoed blij
ken. dat het met de vasthoudendheid der
Nederlandse regering weer kwalijk ge
steld is. En de Indonesiërs, die de beste
diplomaten zijn, zullen ervan weten te
profiteren. Daarom, ook heeft het nog
wel zin, iets van de voorstellen te zeggen.
Eén er van kwam hierop neer, dat de
souvereiniteit over Westelijk Nieuw-Gui
nea zou worden opgedragen aan de Ne
derlands-Indonesische Unie. Wij zagen
reeds dat prof. Romme dit voorstel kon
waarderen, althans 'meer kon waarderen
dan het andere voorstel, dat internatio
nale inmenging beoogde.
Die waardering van prof. Romme voor
het regeringvoorstel is niet toevallig. Om
dat te begrijpen moet men enigszins in
het verleden teruggaan en wel naar de
tijd, waarin nog allerlei gewichtige be
spiegelingen gewijd werd aan het ka
rakter dat de Nederlands-Indonesische
Unie zou gaan dragen.
Wat moest, zo luidde de vraag in die
dagen, wat moest die Unie worden?
Moest z"y veel omvatten of weinig? Moest
zii een „zware" Unie worden of een
„lichte"? Men weet, hoe het in de prak
tijk is geworden. Het is een uiterst, lichte
Unie geworden. Wy menen dat Romme
zelf eens heeft gesproken van een veder
lichte Unie. En vederlicht is zy inderdaad.
Deze vederlichte Unie zou dus nu be
st worden met de souvereiniteit over
Westelijk Nieuw-Guinea, al zou het be
heer over dat land dan bij Nederland
blijven. Een vederlichte Unie dan met
zware taak. Wat zou dit anders kun-
betekenen dan dat daardoor de Unie
zelf ook verhoudingsgewijze zwaarder
werd. Wy nemen aan, dat prof. Romme
hier snel bepaalde perspectieven heeft
gezien, een tegemoetkoming aan zijn
oude wens van een zwaardere Unie.
Op het eerste gezicht zit in deze idee
iets aannemelijks. Men denke aan een hu
welijk, dat in het begin wat stroef schijnt
te lopen. Beide echtgenoten staan wat
vreemd tegenover elkaar. Maar dan komt
er een kind. En dan is de verhouding tus
sen de echtelieden plotseling ook veel
beter. Zy hebben nu iets gemeenschappe
lijks.
Zou het ook zo gaan met de Neder
lands-Indonesische Unie, uitoefende het
ouderlijk gezag over het kind Nieuw-
Guinea? Men mocht hét hopen. Maar wfj
hebben alle reden om aan te nemen, dat
het in de praktijk geheel anders zou
In de eerste plaats is het huwelijk tus
sen Nederland en Indonesië al met de
grootste moeite tot stand gekomen. De
band, zo meende men in Indonesië, moest
vooral niet te sterk zyn. Dttt Is voor een
huwelijk natuurlijk al een vreemde op
vatting. Maar bovendien, Nieuw-Guinea
is helemaal niet een kind uit dit huwe
lijk. Het zou hoogstens een kind zijn, dat
door Nederland in dit huwelijk wordt in
gebracht. Het is bovendien een kind. dat
door Indonesië aan Nederland wordt be
twist.
Nog afgezien van het feit, dat deze in
feite vederlichte Nederlands-Indonesische
Unie op de gemeenschappelijke souverei
niteit over Westelijk Nieuw-Guinea in
het geheel niet is ingesteld en berekend,
zou Nieuw Guinea in de praktijk behalve
een gemeenschappelijk bezit, ook een oor
zaak worden van voortdurend krakeel.
En de reeds zo -vederlichte Unie zou
langs deze weg voor beproevingen komen
te staan, die haar wankel bestaan ernstig
in gevaar zouden brengen. Het is ons
niet duidelijk, dat de regering dit niet in
ziet. Ziet z'y het misschien wel in en heeft
zij gespeculeerd op de waarschijnlijkheid,
dat de Indonesische regering, die in het
geheel niet op een zwaardere Unie is ge
brand, het zou verwerpen? Heeft zy het
gedaan om aan het buitenland te laten
zien. hoe ver zij bereid is te gaan?
Wij moeten aannemen, dat dit bij haar
niet heeft voorgezeten, maar dan moet
toch wel worden gezegd, dat zij na
haar stellige verzekeringen in het ver
leden een vreemde en laakbare hou
ding heeft aangenomen, die, al is het
voorstel dan verworpen, èn Nederland èn
Nieuw-Guinea nog heel veel last en pijn
kan veroorzaken.
Wat thans zeker gevraagd mag wor
den, is dat bij voorkeur langs de weg
van een Kamerdebat over de gescha
pen situatie volledige klaarheid wordt ge-
WEERBERICHT
Meer bewolking
Tot morgenavond verwacht
De Bilt: Nu en dan overdrij
vende wolkenvelden en hier
en daar tijdelijk mist, maar
bijna overal droog weer.
Weinig wind. In de Nooi et-
Westelijke helft van net
land lichte vorst tot tempe-
iet vriespunt. Elders in het
land gedurende de nacht cn ochic-.-.d
plaatselijk strenge, overigens matige :ot
lichte vorst. lOpgemaakt te 10 uur).
Zaterdag: Zon 8.48—16.37; Maan 23.27—
11.47 uur. 1 Jan. L.K.