Jlieuiuc £eiltótf|c GTouraitt ;Bloemlust' overtreft verwachtingen Asylrecht voor Ambonezen op Javaf die op „zwarte lijst" staan Vóór April wil regering beslissen over afvloeiing en repatriëring Zware rode druk veroorzaakt deuk in het front Superbewapening zal opnieuw 30 milliard meer eisen Wist U Klaarheid nodig VRIJDAG 29 DECEMBER 193B BUREAUX: Steenstraat 37 Directie, Abonnementen- en Adver tentie-afdeling: Tel. 22710 en Tel 23375 Redactie: TeL 20408. Postrekening: 58936. ABONNEMENTEN: 4.50 p. kwartaal; 1.50 per maand; 0.35 per week. AD VERTE NTIËN: 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) Een en dertigste Jaargang No 8311 Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER Chef-Red.: H. W. J. ENSERINK Directie: F. DIEMER CHR1STEL1JK-NAT10NAAL DAGBLAD Voor leiden en Omstreken .Stantoasticf) is «Mora myn hert ia icgljenspott" Minister s'Jacob verklaarde Donkere dagen na Kerstmis MINISTER S'JACOB heeft gisteren in de Eerste Kamer een belangrijke mededeling gedaan: de Ambonnese militairen die bij de Indone sische regering op de „zwarte lijst" staan, zullen in ieder geval van de Nederlandse regering asylrecht ontvangen. De minister brak met het standpunt der Ambonnezen, dat dwang om te gaan naar door de Republiek Indonesië beheerst gebied uitgesloten moet zijn. Voor 1 April a.s. wil de regering een.de betrokkenen zich naar elders insche- I beslissing tav. de demobilisatie onzer!pen. Het vonnis berust volgens spr. op I Ambonnese soldaten en de thuisvaart de Nederlandse mannen der K.L., die nog in Indonesië zijn achtergebleven. Dit is de uitkomst van het Eerste Kamerdebat, gistermiddag rondom de wetsontwerpen betreffende het onder de wapenen blij ven en de uitzending van dienstplichtigen, welke beide zonder hoofdelijke stemming zijn aangenomen met de communisten als tegenstanders. 1 De heer Wendelaar voerde aan, dat de Ambonnezen niet onvrijwillig mogen worden afgevoerd. Hij wees er op. dat een telegram, waarop de minister zich in de Tweede Kamer beroepen had, door de betrokkenen afgezonden Spr. begreep niet waarom de regering zich ongerust maakte over het vonnis van de president der Haagse rechtbank. Hij juichte het toe. dat ds Sahetapy naar In donesië zou reizen om een onderzoek in te stellen naar de vrijwilligheid van die afvoer. De heer Algra wenste zekerheid, dat de eer in dienst geroepen troepen hun oefening zouden voltooien, maar door sommige onderdelen wordt slechts gere peteerd, door andere niets uitgevoerd. Hij vroeg naar de veiligheid der K.L.- mannen in Indonesië, van wie er pas 2 zijn doodgeschoten, naar voeding en kle ding, naar de schepping van een belan gentegenstelling tussen Nederlandse en Ambonnese soldaten. Wat de afvoer be treft, kan spr. een dwangpositie voor de regering mogelijk achten al mag zij ge vaar voor leven en veiligheid der betrok kenen niet bevorderen, maar een schijn baar vrijwillige afvloeiing is afschu welijk. De heer Kerstens sprak over gemak kelijke beïnvloedbaarheid der Ambon- door agitatoren, die gaarne in troe- •ater vissen. Hij vroeg of de heer Wendelaar niet te goedgelovig was en vergeleek diens rede met een detective roman. Spr. stelde meeste vertrouwen ihi gezagsdragers ter plaatse. De heer Jonkman wenste een erken ning. dat de regering ten aanzien van de terugkeer der K.L. mannen de zaak niet in de hand heeft. Volgens spr. moet de K.L. zo spoedig mogelijk naar huis zon der rechterlijke tussenkomst. Hoger be roep moet uitmaken hoe de bevoegd heden van rechter en administratie zich met elkaar verhouden. Wat vrijwillig heid betreft, moet de regering eens de knoop doorhakken, maar spr. hoopte dat de regering alles zou doen voor de Am bonnezen wat in haar vermogen is. De heer Van Santen sprak van schade vergoeding voor de dienstplichtigen die langer in Indonesië moeten blijven. De minister aan het woord Minister s'Jacob zeide. een speciaal derzoek te hebben ingesteld naar wijze waarop weder onder de wapenen geroepen dienstplichtigen werden ge oefend. De eerste rapporten w droevend. Thans is de toestand het verbeteren. Deze lichting kan nog op een vrij behoorlijk peil komen. Spr. noemde het kort geding ei tegenvaller. Eens moet men tot een b sluit komen en als minnelijk overleg niet slaagt, komt men voor de keus afvloeiing ter plaatse of te gelasten, dat erouderd reglement. De gevolgen van het kort geding op mensen zelf, zijn desastreus vol gens spr. te moeten brenging naar Suriname, Nieuw-Guinea Nederland. In Suriname voelt mer t voor. Afvloeiing naar Nieuw-Gui Nederland noemde spr. misdadig, want de meesten hunner zijn kinderen. Ook de Unci en de republiek vroegen mogelijkheid van afvloeiing ns Nederland, maar 12000 zielen hierheen brengen is toch al te gortig. Een kamp twee maal zo groot als Westerbork nodig zyn. volgens spr. geen andere keuze dan Ambon. Hij heeft het volle vertrou- de twee mannen, met deze taak belast, generaal Scheffelaar en kolonel Van Santen. Tevens vermeldde de nister telegrammen van de afgevoerden de Kei-eilanden, die o.a. seinen, dat zij daar zijn aangekomen en alles uitste- Spr. heeft ds Sahetapy duidelijk maakt, dat er voor April een beslissing moet komen. De minister achtte het beter dat soldaten zich ongewapend buiten bewe gen, noemde de kleding ruim terwijl de Internat, bemoeienis met Nw-Guinea Britse stap in Den Haag; Amerikaanse te Djakarta De Engelse ambassadeur in Nederland, sir Philip Nicholls heeft gisteren een onderhoud gehad met hoge functionaris sen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Naar thans bekend is heeft de ambassadeur op het ministerie een aide- mémoire achtergelaten. Engeland acht het van het grootste belang om moeilijk heden in Nw-Guinea te voorkomen, daar dit land van onmiskenbaar strategisch belang is. Ook heeft de ambassadeur der Indo nesische regering de minister van buiten landse zaken er aan herinnerd dat Enge land een bevredigende oplossing wenst. Tegelijkertijd wordt uit Djakarta ge meld, dat de Indonesische premier de Amerikaanse ambassadeur, Merle Coch ran, heeft ontvangen, en een half uur lang met hem een onderhoud had over de mislukking der conferentie. Hierop beraadslaagde Natsir met Pelaupessy en Abdoel Gani en werd hij ontvangen door ir Soekarno, die op 30 December a.s. zaak zal aanroeren in een paleisrede gelegenheid van Mohammeds geboorte- da8- Tl "4 De Australische minister van Buiten landse Zaken Spender heeft geweigerd zich uit te laten over de afloop dj Nw.-Guinea-conferentie. Zoals wij gisteren reeds meldden is te Makassar met uitzondering van de on misbare bedrijven overal gestaakt. Vele duizenden uit alle groeperingen en par tijen hebben een betoging gehouden voor het gouverneurskantoor, waar uitdruk king werd gegeven aan hun teleurstelling. Zij wilden de overeenkomst van R.T.C. opzeggen, de Unie verbreken de Indonesische revolutie niet als ge- cindigd beschouwen, voordat Nw.-Guinea bij Indonesië is gevoegd. De Sydney Morning Herald meldt, dat Tito voelt zich bedreigd Maarschalk Tito heeft in het Joego slavische parlement een boekje open ge daan over de bedreiging door de Kom- inform-landen. Naast de Russische leger macht. staan in Roemenië, Hongarije en Bulgarije circa 700.000 man. gereed Joe goslavië „op te slokken". Met het oog op deze permanente aggressle is het noodzakelijk, het totaal der militaire uit gaven te verhogen tot 29 milliard dinar (circa 2 milliard gulden). De drie, aan Joegoslavië grenzende landen hebben zioh bij herhaling schuldig gemaakt aan schending van het vredesverdrag, door hun legersterkte aanzienlijk op te voeren. Tito legde er de nadruk op. dat Joego-j slavië vrede wilde, „maar niet tot elke prijs." Dalai Lama uit Tibet gevlucht Naar Ass. Press uit Calcutta meldt, is de Dalai Lama uit Tibet gevlucht en wordt hij tegen midden Januari in Sik kim aan de Tibetaanse grens verwacht. Volgens andere berichten is de 17-jarige Dalai Lama in Gyanatse, 160 K.M. ten Z.W. van Lhasa gearriveerd. Hij is onder weg naar India. Passage naar Indonesië 10 pet duurder De Maatschappij Nederland en de Kon. Rott. Lloyd verhogen de passagetarieven op de vaart tussen Nederland en Indone sië met ongeveer 10 procent, in verband o.a. met de gestegen brandstoffenprijzen en de reeds eerder sterk toegenomen be drijfskosten. Desnoods zullen de tarieven nog hoger worden. klachten over voeding minder worden. De heer Wendelaar was voldaan maar pleitte voor het kleine deel, dat op de zwarte lijst staat. Dè minister zegde asyl Vandaag is de overweg bij Heiloo, die tot nu toe onbewaakt was. voorzien van afsluitbomen van Amerkaans makelij. Deze bomen sluiten slechts het rechterweggedeelte af. Worden de bomen dus aether iemand geslotendan kan men de spoorbaan in elk geval nog verlaten. Daarmee heeft Heiloo de primeur van Nederland. Minder Canadezen naar Korea Witboek verkondigt bakerpraatje, dat Amerika de aggressor is ONDER ZWARE COMMUNISTISCHE DRUK, hebben de strijdkrachten der verbonden legers op de Oostelijke flank van het front in Korea terrein verloren. Sommige eenheden trokken 15 km terug en een bataljon, in zijn geheel, meer dan 4 km. Er vindt thans sterker concentratie van rode troepen plaats aan het centrale en Oostelijke front. Kleine groepen Chinezen verplaatsen zich Oostwaarts uit Kaesong naar Korangpo, 50 km ten N.O. van Seoel. Noord-Koreaanse divisies zijn-bij de 38ste breedte graad een aanval begonnen, maar het staat nog niet vast, of er Chinese troepen aan deelnemen. Uit het hoofdkwartier van McArthur verluidt, dat twee vijfde gedeelte van de gehele militaire macht van het commu nistische China. namelijk de derde en vierde veldlegers, tegen de verbonden troepen zijn ingezet, of in gereedheid worden gehouden, om in de strijd te worden geworpen. De Noord-Koreaanse regering heeft ;n „witboek" uitgegeven, waarin zij hei bakerpraatje verkondigt, „dat de oorlog op Korea ontketend werd door de Ame rikaanse „imperialisten" en hun stroman, Syngman Rhee. Dit rapport zal aan de Ver. Naties en aan buitenlandse ambas sades worden toegezonden. -1 zeer groot aantal van Canada's 345 kwartiermakers op Korea, zullen huis terugkeren. Blijkbaar is men van plan, alle 10.000 man van de speciale troepenmacht van Canada, naar Korea uit te zenden Australië verwondering zorgdheid heeft gewekt, dat Engeland in gebreke is gebleven, om de houding var Australië inzake Nieuw Guinea te steu- nen In plaats daarvan heeft Whitehall Morgen, Maandag een starre politiek van non-interventie 11 en gevolgd, evenals Washington. Zuid-Afrika wenst 25.000 immigranten Zuid-Afrika kan de eerstkomende drie jaar 25.000 immigranten opnemen. Vooral technici, onderwijskrachten en ver pleegsters is grote behoefte. De Zuidafri- kaanse minister van Buitenlandse Zaken Dönges verklaarde dit gisteren op persconferentie in Brussel. Hij wa: doorreis naar Nederland. Maandag trekt de minister uit ons land naar Lon den. waar hy als vertegenwoordiger var dr Malan de conferentie van eerste mi nisters van landen van het Britse ge menebest zal bijwonen. -| Extra treinen rond de jaarwisseling Dinsdag a.s. verband met de verwachte drukte weer extra treinen rijden. De jongste cijfers betreffende de Ame rikaanse verliezen bedroegen: 39.015 man. hetgeen 19044 meer is dan een week tevoren, gerekend vanaf 22 December. Hiervarf zijn: 6432 gesneuvelden, 5571 vermisten en 27.012 gewonden. Deze cij fers wei-den door het mAerik. min. van Defensie gepubliceerd. Een geschenk met vertraging Tzumangeen isolationisme meer Drastische maatregelen tegen hamsteraars en „onvaderlandlievende" huisvrouwen "PRESIDENT TRUMAN heeft zijn wekelijkse persconferentie gehouden. Toen hem de vraag gesteld werd, of wijziging van de Amerikaanse politiek ten opzichte van de Chinese nationalisten overwogen werd, wenste hij daar niet op in te gaan. Van belang was zijn uitspraak voor Europa, dat de Ver, Staten nimmer tot.-het isolationisme zouden terugkeren. De benoeming van een Amefik&anse ambassadeur bij Ffanco-Spanje, moest niet worden uitgelegd als een koerswijziging der politiek van het State Department. Zulks had slechts de betekenis van een „ordelijker wijze van zaken-doen". Op 8 Januari zal Truman zelf de „Stat? of Union" -boodschap aan het Con gres voorlezen. Men verwacht, dat de jaarlijkse boodschap van de President het Congres, zal worden gevolgd door een begroting, welke voorziet in totaal bedrag aan uitgaven voor het jaar, beginnende 1 Juli 1951, van circa 75 milliard dollar. Dit betekent derhalve een stijging in uitgaven van ongeveer 30 milliard dollar, vergeleken bij verleden De Ver. Staten gaan voort met het nemen van drastische maatregelen, ver band houdende met het afkondigen van de nationale noodtoestand. Zo is thans het hamsteren van een 55-tal schaarse materialen, welke onontbeerlijk zijn voor de productie van defensie- en burger lijke goederen, verboden. Het is de han delaars, verbruikers en ook huisvrou wen, in de Ver. Staten voortaan bij de wet verboden, van deze materialen gro tere voorraden te hebben, dan voor een redelijke voorziening in de behoeften noodzakelijk is. Dit verbod heeft betrekking op cement, houtsoorten, papier, gietijzeren buizen en een groot aantal metalen en chemi caliën. De materialen mogen voor we derverkoop niet gekocht worden tegen prijzen, die boven de geldende markt prijzen liggen. Deze bepalingen beogen zwarte handel te voorkomen. Peking blokkeert Amerik. bezit De maatregelen van de Ver. Staten te genover communistisch China hebben „represailles" uitgelokt. Minister Tsjoe En Lai heeft namelijk order gegeven al le activa van de Amerikaanse regering en ook van particuliere Amerikaanse on dernemingen, welke binnen zijn grenzen aanwezig zijn, onder staatscontrole te «lellen. Alle Amerikaanse rekeningen «ijn geblokkeerd. De waarde aan activa, waarop de maatregel van communistisch China be trekking heeft, zou minder bedragen dan 100 millioen dollar. De meeste Ameri kaanse bezittingen in China, waren reeds in beslag genomen bij het overnemen van de macht door de communisten. Tenslotte vermelden wij nog, dat de Ver. Staten de Sowjet-Unie een nieuwe nota hebben doen toekomen voor een vredesverdrag met Japan. Zo nodig, zal Amerika een vredesverdrag met Japan afsluiten, zonder Rusland. In herinnering zij gebracht, dat reeds eerder te Lake Success tusen Fuster Dulles en Malik over dit onderwerp contact is geweest. Dit is dr H. R. van Houten, die bin nenkort als Nederlands gezant naar Mexico gaat. Op het ogenblik is dr Van Houten chef van de directie buitenland van het ministerie van Buitenlandse Zaken. DAT in Moerdijk voor de gebr. Nies- tern en Co. te Delfzijl en de werf De Waal en Zee te Zaltbommel een scheeps werf gebouwd zal worden, waar 250 tot man werk vinden (kosten fl mil- DAT Sj. Th. Miedema uit Leeuwarden er weken naar Italië gaat om propa ganda te maken voor Fries handwerk en rundvee en in het voorjaar Italiaanse journalisten en veefokkers naar Fries land komen. DAT tot directeur van de culturele raad Limburg is benoemd drs J. Hansen te Roermond, die vermoedelijk ook het Limburgs festival in Juli en Augustus zal organiseren. DAT in A'dam de bouw van een ma gazijn van 800 m2 op een terrein van het ministerie van Oorlog bij de Hem- brug is aanbesteed en de inschrijvingen f87.000 (Ter Braak. A'dam) tot f102.000 (V. d. Galie, Deventer) beliepen. DAT de grote veerboot Gorinchem 5 vandaag weer tussen Gorinchem Sleeuwyk in de vaart is genomen. DAT de raad van Assen besloot lot aanschaffing van een watergasinstallatii van f375.000. daar voorlopig nog geer aardgas uit Coevorden is te wachten. DAT de tarieven voor autostalling m.i.v. 1 Januari verhoogd mogen wor den blijkens een wijziging in de prijzen- beschikking 1949, afgekondigd in d? Staatscourant van gisteren. DAT alle lopende invoer- en betalings vergunningen voor de import van wal- serijproducten, stalen buizen en smeed- stukken uit Duitsland uiterlijk 9 Januari icr verificatie moeten worden ingediend bij het Centraal Rijksbureau, Huygens- park 3839. Den Haag. DAT de Britse mijnenveger-escorteur Truclove van 2 tot 7 Januari opnieuw in Rotterdam wordt verwacht. DAT volgens enquêtes van de A.N.V.V en de E.C.A. 26 pet. van de Amerikanen die ons land bezochten het contact me: de bevolking het aardigste van alles had den gevonden. DAT men in Oirschot een moerasbevei van 92 cm lengte en een gewicht van negen pond heeft gevangen en in Schijn- del zeven grote bunzings. DAT de A'damse vrijwillige politie (voor assistentie op feestdagen e.d.) op 6 Januari haar eerste lustrum viert en thans 475 manschappen heeft, terwijl men streeft naar 2000. DAT het wrak van het 900 tons sleep- schip Jata in de Waal bij Opijnen. waar door reeds drie aanvaringen werden ver oorzaakt, waarschijnlijk nog deze week wordt geborgen. ringsresolutie omzetbelasting 1947. de erkenning van op 31 December bestaande kinderbijslagregelingen en een deviezen- bekendmaking voor het betalingsverkeei met Israël. DAT de consul W. J. v. Buiren is be last met de leiding van een vice-con- sulaat to Mannheim en mr A. Furnée met de leiding van het tot consulaat- generaal verheven consulaat in Frank fort a.d. Main. DAT B. en W. van Hardinxve'.d plan nen hebben voor de aanleg van een bin nenhaven van 1 ha, een buitenhaven var 0.7 ha, en een industrieterrein van 4 5 ha, die goedkoper zijn dan vroegere DAT opsporing wordt verzocht van de 22-jarige marinier Harmen van Beek Hilversum, die sinds Vrijdag, toen hij met verlof naar huis ging. wordt v« DAT de internationale rijbewijzen v; Indonesië. Suriname en de Ned. Antilii erkend worden voor automobilisten, die hier tijdelijk vertoeven. DAT de Alg. Ned. Zuivelbond (F.N.Z.) gisteren in Utrecht accoord ging met de brief, die de Stichting voor de Land bouw en de F.N.Z. aan de Tweede Kame: hebben gericht i.v.m. de melkprijsveria- ging. Babies in ziekenhuis verwisseld Meisjes pas na acht dagen bij eigen moeder Twee baby's, die bijna gelijktijdig in het Stads- en Academisch Ziekenhuis te Utrecht werden geboren, zijn acht dagen lang verzorgd door een vreemde moe der. Bij vergissing werd de blonde Grada Zijl gevoed door de blonde mevr. V. d. Berg uit de Lombokstraat, en de zwart harige Cornelia Hendrika v. d. Berg door de donkere mevr. Van Zijl van de Ab- stederdijk. Pas een dag nadat de moeders haar woning teruggekeerd waren werd het abuis ontdekt, aldus Het Parool. Tijdens het wassen van de kleine Corrie, die Corrie niet was, vond mevr. V. d. Berg op het smalle babyruggetje een naampleistertje. De zusters hadden het er in het ziekenhuis opgeplakt om de borelingetjes uit elkaar te kunnen hou den. Tot haar verbazing zag mevr. V. d. Berg, dat niet haar naam op het pleister tje stond, maar „Van Zijl". Dezelfde mid dag bracht een dokter de beide baby's naar de (werkelijke) ouders. Vriendin van weduwe was oplichtster Liet schuldbekentenis tekenen en riep deurwaarder Een Ïndo-Europese vrouw, die heeft ge tracht haar vriendin voor f5.000 op te lichten, moet zich binnenkort voor de rechtbank verantwoorden. Zij ontmoette •Amsterdam een vriendin, die onlangs -t haar gezin was gerepatrieerd. De °ude^ kennis zat in moeilijkheden, door dat de nalatenschap van haar overleden echtgenoot geblokkeerd was. De ander zei. dat de weduwe wel geld los zou krijgen als ze maar een oude schuldbe kentenis liet zien. De weduwe liet zich bepraten en tekende een schuldbekente nis van f5.000 aan de ander. Enkele dagen later kreeg zij spijt en vroeg ze het papiertje terug, maar de vriendin be weerde, dat het was zoek geraakt. Spoe dig daarna verscheen echter een deur waarder om de geringe bezittingen van de weduwe in beslag te nemen. De vrouw wendde zich tot de politie en na enige moeite bekende de raadgeefster. Staatsschuld van Indonesië stijgt De staatsschuld van de republiek *'nd?.nas*a 's 'n November met r. millioen toegenomen. Alweer een planter vermoord Eerst thans wordt gemeld, dat op 18 December de Nederlandse planter, ac heer M. M. Jansen, employé der koffie- onderneming Soember Djambe in Djenv ber in zijn woning overvallen en ver moord is. Terwijl hij zat te schrijven werd hij van achteren aangevallen. Hi was pas 24 jaar. Het stoffelijk overscho'. van de heer Dekker, die op 13 November in het Soekaboemise werd ontvoerd, is op aanwijzing van desabewoners var. Tjikembar opgegraven en te Soekaboem aarde besteld. Tegengesproken word er bij een overval in het Soeka boemise 13 personen, onder wie twee Ne derlanders, zijn vermoord. Bromfietsen zonder rijbewijs naar België Nederlandse bestuurders van brom fietsen kunnen voortaan de Belgisch? grens passeren zonder dat zij een inter nationaal rijbewijs, een nummerbewijs nummerbord of internationale plaat be hoeven te hebben. Urk aan zeezijde geïsoleerd wrt is aan de zeezijde geïsoleerd. De stoombootdienst Urk-Enkhuizen is ge- staaki en ook vissersschepen zien geen kans meer, door het ijs tc komen. Am. regering neemt rubber- handel in handen De Amerikaanse regering heeft de ge hele in- en uitvoer van natuurrubber, be nevens de distributie, in eigen handen genomen. De Nieuw-Guinea-conferentie is dus mislukt en beide delegaties zijn onve-r- rlchterzake uiteengegaan. Onverrichter- zake? Neen, want wy zagen reeds, dat. terwijl de Indonesische delegatie in haar star afwijzende houding volhardde, de Nederlandse delegatie met ver-gaande concessies voor de dag is gekomen. En omdat de zaak niet tot een oplossing kwam, zijn deze concessies er nog. Zoals de N.R.C. gisteren schreef: Men is een trede op de onderhandelingstrap afge daald. Welke men niet meer beklimmen kan. De Nederlandse voorstellen mogen dan door de Indonesische regering zijn afge wezen, zij liggen er. Men moge ze thans uitleggen als blijken van Nederlandse toenaderingsgezindheid en er zijn bladen, die dit doen. Maar ze zijn evengoed blij ken. dat het met de vasthoudendheid der Nederlandse regering weer kwalijk ge steld is. En de Indonesiërs, die de beste diplomaten zijn, zullen ervan weten te profiteren. Daarom, ook heeft het nog wel zin, iets van de voorstellen te zeggen. Eén er van kwam hierop neer, dat de souvereiniteit over Westelijk Nieuw-Gui nea zou worden opgedragen aan de Ne derlands-Indonesische Unie. Wij zagen reeds dat prof. Romme dit voorstel kon waarderen, althans 'meer kon waarderen dan het andere voorstel, dat internatio nale inmenging beoogde. Die waardering van prof. Romme voor het regeringvoorstel is niet toevallig. Om dat te begrijpen moet men enigszins in het verleden teruggaan en wel naar de tijd, waarin nog allerlei gewichtige be spiegelingen gewijd werd aan het ka rakter dat de Nederlands-Indonesische Unie zou gaan dragen. Wat moest, zo luidde de vraag in die dagen, wat moest die Unie worden? Moest z"y veel omvatten of weinig? Moest zii een „zware" Unie worden of een „lichte"? Men weet, hoe het in de prak tijk is geworden. Het is een uiterst, lichte Unie geworden. Wy menen dat Romme zelf eens heeft gesproken van een veder lichte Unie. En vederlicht is zy inderdaad. Deze vederlichte Unie zou dus nu be st worden met de souvereiniteit over Westelijk Nieuw-Guinea, al zou het be heer over dat land dan bij Nederland blijven. Een vederlichte Unie dan met zware taak. Wat zou dit anders kun- betekenen dan dat daardoor de Unie zelf ook verhoudingsgewijze zwaarder werd. Wy nemen aan, dat prof. Romme hier snel bepaalde perspectieven heeft gezien, een tegemoetkoming aan zijn oude wens van een zwaardere Unie. Op het eerste gezicht zit in deze idee iets aannemelijks. Men denke aan een hu welijk, dat in het begin wat stroef schijnt te lopen. Beide echtgenoten staan wat vreemd tegenover elkaar. Maar dan komt er een kind. En dan is de verhouding tus sen de echtelieden plotseling ook veel beter. Zy hebben nu iets gemeenschappe lijks. Zou het ook zo gaan met de Neder lands-Indonesische Unie, uitoefende het ouderlijk gezag over het kind Nieuw- Guinea? Men mocht hét hopen. Maar wfj hebben alle reden om aan te nemen, dat het in de praktijk geheel anders zou In de eerste plaats is het huwelijk tus sen Nederland en Indonesië al met de grootste moeite tot stand gekomen. De band, zo meende men in Indonesië, moest vooral niet te sterk zyn. Dttt Is voor een huwelijk natuurlijk al een vreemde op vatting. Maar bovendien, Nieuw-Guinea is helemaal niet een kind uit dit huwe lijk. Het zou hoogstens een kind zijn, dat door Nederland in dit huwelijk wordt in gebracht. Het is bovendien een kind. dat door Indonesië aan Nederland wordt be twist. Nog afgezien van het feit, dat deze in feite vederlichte Nederlands-Indonesische Unie op de gemeenschappelijke souverei niteit over Westelijk Nieuw-Guinea in het geheel niet is ingesteld en berekend, zou Nieuw Guinea in de praktijk behalve een gemeenschappelijk bezit, ook een oor zaak worden van voortdurend krakeel. En de reeds zo -vederlichte Unie zou langs deze weg voor beproevingen komen te staan, die haar wankel bestaan ernstig in gevaar zouden brengen. Het is ons niet duidelijk, dat de regering dit niet in ziet. Ziet z'y het misschien wel in en heeft zij gespeculeerd op de waarschijnlijkheid, dat de Indonesische regering, die in het geheel niet op een zwaardere Unie is ge brand, het zou verwerpen? Heeft zy het gedaan om aan het buitenland te laten zien. hoe ver zij bereid is te gaan? Wij moeten aannemen, dat dit bij haar niet heeft voorgezeten, maar dan moet toch wel worden gezegd, dat zij na haar stellige verzekeringen in het ver leden een vreemde en laakbare hou ding heeft aangenomen, die, al is het voorstel dan verworpen, èn Nederland èn Nieuw-Guinea nog heel veel last en pijn kan veroorzaken. Wat thans zeker gevraagd mag wor den, is dat bij voorkeur langs de weg van een Kamerdebat over de gescha pen situatie volledige klaarheid wordt ge- WEERBERICHT Meer bewolking Tot morgenavond verwacht De Bilt: Nu en dan overdrij vende wolkenvelden en hier en daar tijdelijk mist, maar bijna overal droog weer. Weinig wind. In de Nooi et- Westelijke helft van net land lichte vorst tot tempe- iet vriespunt. Elders in het land gedurende de nacht cn ochic-.-.d plaatselijk strenge, overigens matige :ot lichte vorst. lOpgemaakt te 10 uur). Zaterdag: Zon 8.48—16.37; Maan 23.27— 11.47 uur. 1 Jan. L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1950 | | pagina 1