Nieuwe Engelse methode om
vis te verzenden
Leen van Schie, de transport-
generaal van Katwijk
Ambon: het recht moet zijn
loop hebben
Provincie Zuid-Holland gaat
belasting niet verlagen
CHR. FILMACTIE
„De grote trek"
19: IÏÏEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 27 OCTOBER 1950
Filets in aluminium blikjes
Een nieuwe manier voor het verzenden van verse vis, die volgens de verwachting
een omwenteling zal teweegbrengen in de tegenwoordige methoden van visbehan-
deling, is onlangs in Engeland in practyk gebracht. Zy bestaat uit het verpakken
van moten vis in aluminium blikjes. In de afgelopen 150 jaren is steeds gepoogd
nieuwe wegen te bewandelen om de nadelen van de snelle bederfelijkheid te over
winnen. De vis werd gerookt, ingeblikt, gepekeld, bevroren en gedroogd. De hoe
veelheid vis, die op deze wyze werd behandeld, is klein vergeleken by de kolossale
hoeveelheden, die in de natuurlijke vorm worden genuttigd. De handhaving van
de kwaliteit van verse vis gedurende langere tyd blyft daarom het hoofdprobleem
by de behandeling en verzending.
Tegelijkertijd zoekt men naar
eenvoudiging door de tijd te bekorten.
Conservering en verpakking op fabrieks-
schepen, die een intensieve dienst
oefenen op de marktplaatsen, is ven
delijk dè manier. Op grond van deze
overwegingen heeft men een nieuw pro
cédé uitgedacht, waarbij de versheid
van de vis voor kleinhandelsverkoop
wordt bewaard. In Engeland wordt thans
verse gefileerde vis in grote
(cheidenheid verpakt in aluminium
blikjes in fabrieken bij de visdokken
en vervoerd met de minst moge
lijke vertraging naar groot- en klein
handelaren voor verkoop aan het publiek,
De uitvinder van het blikje is Cynl
r. Saunders, directeur van Consumer
Packs Ltd te Huil. De te verpakken vis
wordt zorgvuldig uitgekozen uit de da
gelijkse aanvoer en met vrachtauto's
naar de conserveerfabriek gebracht. De
wordt verpakt in filets. Behalve het
voordeel van de filet-vorm (geen last
de consument om de vis te moeten
schoonmaken), is er het voordeel
de fabriek, dat de afval uit één stuk
bestaat, wat de bijeenzameling verge
makkelijkt voor verzending naar de vis-
meelfabriek. De bewerkers verkrijgen
en opmerkelijkè handigheid en tot
nog toe is er geen machine uitgedacht,
die met hen in snelheid of nauwkeurig
heid kan wedijveren.
Kleine soorten
Schelvis, kleine kabeljauw, schol, bot,
ijting en andere kleine soorten vis zijn
het geschiktst voor dit soort verpakking.
Voor de füering wordt de voorkeur ge
geven aan vis van ongeveer 4 Eng. pon
den, daar het product dan van geschik
te grootte en gewicht is voor het koken-
De eindbewerking, vóórdat de filets in
de aluminiumblikjes worden gelegd, is
het wassen. Het waswater is gewoonlijk
iets gechloord, om de oppervlaktebac
teriën te doden. De filets worden in blik
jes van 114 Eng. ponden inhoud ge
soldeerd.
Uil proeven is gebleken, dat zelfs bij
betrekkelijk ruwe behandeling en
blootstelling aan hoge zomertempera-
turen, de blikjes over lange afstandien
.kunnen worden vervoerd, zonder ern
stige deuken op te lopen, terwijl de in
houd goed blijft. Het blikje kan worden
geopend door het deksel met
open te snijden.
Advertentie)
Leids hoogleraar protes
teert tegen Duitse
brochure
- i.-
fra
Jhr mr W. J. M. van Eysinga
over de Rijnvaart
Jhr mr W. J. M. van Eysinga, hoog-
Ifiraar te Leiden, heeft in een open brief
wart ,an mr K. P. van der Mandele, voorzit
ter van de Kamer van Koophandel er
vo ^hrieken voor Zuid-Holland, zijn stand-
eeni Punt kenbaar gemaakt over de brochur-i
van de Heidelbergse privaat-docent
cr J. Barmann, getiteld: „De vrijheid
van de Europese binnenscheepvaart
Volgens d.r Barmann zou de buitenlandse
tcheepvaart niet de vrijheid hebben, ge
bruik te maken van de Rijn binnen de
"Duitse grenzen De privaat-docent con-
tludeerde, dat de ineenstorting van
Duitsland in 1945 dit land het recht geeft
2.-, ïich var. verschillende verplichtingen
- os te maken, en wel speciaal van de
3'1 verplichtingen tegenover Nederland, aan
105)1 reik land d.e voor Duitsland verloren
5W [egane scheepsruimte ten goede is ge-
'^hptomen.
Prof. Van Eysinga vindt het in zijn
open brief ontoelaatbaar, dat Duitsland
tich niet zou houden aan de verdrags
verplichtingen tegenover Nederland, dat
n 1940 door Duitsland wederrechtelijk
s overvallen en welk land de toege
brachte schade nog steeds niet heeft
p'j [oedgemaakt. Ten slotte betreurt de
loogleraar het, dat de brochure afkom-
Itig is uit Heidelberg, de stad, die op
Wetenschappelijk gebied zo'n goede
laam heeft.
„Avifauna" eindpunt van
herfsttocht van de
K. N. A. C.
118
De K.N.A.C. zal op T en 4 Novembe:
•s. een herfsttocht houden. Het
ftschrijvingen bedroeg ruim 261
,'t Vertrekpunt is ditmaal Arnhem gekozen
-jj^et eindpunt van de tocht is „Avifauna"
Alphen aan den Rijn, waar de deel-
;rs Zaterdagavond. 4 November
r af zullen aankomen.
ju- Een Mr Kesperweg bij
Schoonhoven
Schoonhoven werd i
j. Hdertekend. waardoor een ruiling tot
_J and is gekomen tussen de prm
de gemeente Schoonhoven van
4T fn die nodig zijn voor de aanleg
jtj m nieuwe provinciale weg. die heit
ii>i adje uit zijn isolement zal verlossen,
ïoï evens krijgt hierdoor het uitbreidings-
5 an der gemeente effect. De weg zal op
- oorstel van de gezamenlijke raadsleden
m Schoonhoven de naam dragen van
commissaris der Koningin, mr L A
csr
491
50Jt 0ord,Ser van Trygve Lie de vlag d<
]7er. Naties aangeboden
rtit van het Griekse di
°rea, hetwelk de volgende maand
n$n rtrekken Trygve Lie heeft voorgesteld
:o*£ December te bcschou; g g
t de rechten
e wereld.
87ü
Ze kennen hem allemaal
Ze kennen hem allemaal, de 2000 vissers van Katwyk. Dertig jaar geleden kenden
ze hem ook al een klein rap ventje, dat met de sleepboten van IJmuiden mee
voer naar de zeilloggers, die binnengebracht moesten worden en dat op een handige
manier aan boord klauterde, om voor de vissers een plaatsje te bespreken in de bus
van Van Schie. Hij is er wel eens een nacht blijven slapen ook, dat kleine onder
kruipsel, want dan kon de schuit wegens de mist niet binnenkomen. Leen heette
hy. Leen van Schie. Zestien jaar was dat jongmens, toen hij met een stuk bravour
van nog-eens-io zware autobussen van Katwijk naar IJmuiden joeg om de vissers
af te halen.
Van de eerste 100.000 blikken zijn 60%
van 7 en 14 en de rest van 1, 2 en
Eng. ponden. De laatste groep wordt al
leen verkocht in verpakte vorm, maar
de grotere blikken worden geleverd
aan visverkopers, ziekenhuizen en eet
huizen. De visverkopers zijn daardooi
in staat öf verse vis aan te bieden uit
de grotere blikken óf de kleinere onge
opende blikken.
Het is ook van belang de tijd tussen
vangst en verpakking van de vis te ver
korten: verpakken op zee en snel ver
voer naar de consument. De hiervoor ge
bruikte vis zal hoogstens ongeveer drie
dagen voor het ontschepen zijn gevangen,
schoongemaakt en met ijs geconserveerd
De maximum daarmee gepaard gaande
tijd zal dus ongeveer 4 tot 5 dagen zijn,
wat zeer gunstig afsteekt bij het ge
middelde van 10 dagen, zoals tegenwoor
dig het geval is.
Bedrijfsintensivering en massaproductie
geven ook doornen en distels'
Probleem van de plantenziekten van
grote betekenis
(Van onze medewerker de heer G. Docter te Rijnsburg)
By de tegenwoordige stand van zaken In de land- en tuinbouw is het probleem
van ziekten in de gewassen van grote betekenis. Doordat de bedryv
geïntensiveerd worden, om de productie te verhogen, vergt men zeer
grond. Het is niet te verwonderen, dat de natuur zich tegen deze gang van zaken
verzet. De plant kan daardoor een prooi worden van verschillende belagers. Dit
wordt nog te meer duidelijk, als we letten op de massaproductie. We telen thans
elk product in massa. De planten-parasiet kan daardoor te kust en te keur gaan,
ils de mens dit niet verhoedt by het uitvoeren van de opdracht, die God hem gaf,
to de aarde te bebouwen en te bewaren. De „doornen en distels" zyn thans velerlei.
heel veel bollen een eitje. De vlieg heeft
w-el iets weg van een bij; er zijn echter
maar 2 vleugels, zoals bij alle vliegen.
Uit het eitje komt een made, die zich
in de bol vreet en daar blijft tot het
volgende voorjaar. In die tijd wordt de
gehele bol inwendig vernield. In het
De marechaussee heeft dat jong nog
eens een week lang elke dag een bekeu
ring aan de broek gesmeerd. Een heel
geldkistje vol bonnetjes heeft hij er
overgehouden. Nu is dat allemaal
ders. Nu is Leen van Schie een beetje
de generaal van de NZH-bussen gew
den. die bij tientallen de dienst tuss
Katwijk en IJmuiden onderhouden. Hij
spint zogezegd zijde bij het feit, dat
Katwijk geen vissershaven heeft, maar
dat is hem direct vergeven, want hij
doet zijn werk goed. Niet dan?
Elke morgen tussen half acht en
negen kunt ge hem aan de radio vinden,
om de loggers uit te luisteren. „Morre-
ge komme we thuisstome, Aay. Mooi t
serijtje geweest. Tot morrege. Over
stoppééé". En dan weet Leen genoeg.
Morgen staat er een groen busje van de
NZHVM op de Zuidzij in IJmuiden en
elke „morgen" als er een logger thuis
vaart. Dat mankeert nooit.
Maar het is nachtwerk vaak. De tele-
We onderscheiden: 1. dierlijke para
eten, vooral de insecten; 2. plantaardige
parasieten, de zogenaamde zwamziekten;
3. de virusziekten, veroorzaakt door een
smetstof; 4. gebrekziekten, die een gevolg
van eenzijdige voeding of een ver
keerde behandeling van planten.
Achtereenvolgens wil ik deze groepen
n een paar artikelen bespreken.
Alvorens hiertoe over te gaan, wil ik
met alle nadruk de aandacht vestigen op
zeer belangrijke regel by de teelt
alle gewassen. Ik bedoel dit: zorgt
oor, dat de cultuuromstandigheden
het gewas zo gunstig mogelijk zyn.
Een plant, die in een gezonde omgeving
groeit, weet de vijanden lang van zich
„f 1c houdan. D.ie „tondetooi'S' he"
alle gewassen niet dezelfde,
geeft een kalkrijke grond aan de knol
voet van koolsoorten geen kans, terwijl
•ond de aardappels juist schurftig
maakt. Spint wordt in een vochtige
omgeving bestreden, terwijl deze omge-
ing juist aan zwamziekten kans geeft.
We kunnen dus de omstandigheden niet
altijd maken, zoals we die wensen, maai
op dit gebied is toch zeer veel te berei
ken. b.v. door een doelmatige bemesting,
het inachtnemen van allerlei cultuur-
maatregelen, enz.
Bij de gebrekziekten hoop ik op een
1 ander terug te komen.
Allereerst dan de schadelijke insecten.
We onderscheiden: wespen, mieren,
kevers. muggen, vliegen, vlinders,
bladluizen, bloedluizen, schild
luizen, onweersbeestjes of thrips,
mollen en oorwormen. Andere schadelijke
dieren zijn millioenpoten, slakken, rond-
(de aaltjes) en kleine spinnen
Wespen en gevleugelde mieren hebben
2 paar vleugels, vliegen en muggen
1 paar. Dat is een belangrijk kenmer
kend verschil. De schade, die gewone
wespen aanrichten, is het aanvreten
zacht fruit, zoals peren, pruimen
druiven. Voor de winter sterft het volk
uit, alleen de moerwespen of koninginnen
overwinteren. Het is dus van betekenis
deze wespen in het voorjaar te vangen.
In geval we in de zomer een nest ont
dekken. is het goed 's avonds een beetje
calcid of een ander blauwzuurmiddel in
het gat van het nest
nest met een zode af te sluiten. Andere
schadelijke wespen zijn de bladwespen
i de zaagwespen.
De bladwespen leggen hun eitjes op
bladeren van rozen, peren en bessen-
struiken. Uit de eitjes komen de larven,
die hier rupsen zijn. Deze rupsen onder
scheiden zich van de rupsen van vlinders,
doordat ze meer dan 8 paar poten heb-
worden bastaardrupsen genoemd.
De rupsen vreten van de bladeren der
verschillende gewassen. Bestrijding
mogelijk door D.D.T. te spuiten of te
stuiven.
ippelzaagwesp legt al tamelijk
vroeg in de zomer zijn eitjes op jonge
appeltjes. De rupsjes, die er uit komen,
vreten het klokhuis uit. De aangetaste
appels vallen af. Als zich onder de appel
boom geen groenten of bessenstruiken
bevinden, is een bespuiting met HCH
(of 666) aan te bevelen. Het tijdstip van
spuiten moet zijn, als de larfjes uit
komen.
Tot de nuttige wespen behoren de
sluipwespen. Deze leggen hun eitjes in
schadelijke insecten, die dan door larfjes
de sluipwesp levend gegeten
den. Zo leeft er een sluipwespje
bloedluis. Weer anderen vallen de rups
van het koolwitje aan. Uit zo'n aange
taste rups ontstaat dan een hele massa
popjes. die later weer sluipwespjes
worden. De gele popjes moet
sparen, omdat we hierin
bestrijding
vroege voorjaar kruipt de volwassen
made uit de bol en verpopt zich
grond. Uit deze pop komt in Mei de
vlieg weer te voorschijn. Er zijn tal
middelen om de vlieg te bestrijden. Twee
ervan zijn het „vliegzoeken" in het v
jaar en een warmwaterbehandeling
gerooide bollen. Bij het vliegzoeken
den de achterblijvende planten in het
vroege voorjaar uit de grond gestoken,
de bollen doorgesneden en de made ge-
geeft men de bollen
vaak een warmwaterbad van 43"6" C. of
later van 42° C„ gedurende een paar
De maden worden hierdoor voor
groot deel gedood.
De chrysantenvlieg legt de eitjes op de
bladeren van chrysanten. De maden ver
oorzaken witte, slingerende gangen in de
bladeren; ze vreten het bladmpes tussen
de opperhuid van het blad weg. Een be
spuiting met Parathion is het beste mid
del tegen de vlieg. Voor alle belagers
van de chrysant is dit trouwens een uit
stekend middeL
De koolvlieg is ongeveer net zo groot
als onze huisvlieg. De Plantenziekten-
kundige Dienst waarschuwt via de radio,
wanneer het optreden het ergst is. Er
komen twee of drie generaties per jaar
voor. Het wijfje legt bij verschillende
planten een tiental eitjes. De eitjes zijn
met het blote oog goed te zien als hel
derwitte streepjes. De maden, die uit deze
eitjes komen, vreten zich in de wortel
en voet der koolplant. Van jonge kool-
planten blijft bijna niets van het wortel
stelsel over en ook oudere planten staan
vaak los in de grond. Bladeren krijgen
een loodkleur en gaan vaak slap hangen.
Er zijn verschillende middelen om de
koolplanten tegen deze parasiet te be
schermen. Het eenvoudigste middel is
het gebruik van stuif-666 (H.C.H.). Met
behulp van een oude vimbus strooit men
een beetje van dit poeder aan de Zuid
kant bij de voet der koolplanten. De
vlieg legt nl. de eitjes aan de zonzijde.
Een bezwaar van 666 is, dat het de smaak
kan bederven van wortel- of knolgewas
sen. die na de kool geteeld worden
(peen, kroten, aardappels). Bij gebruik
van gezuiverde 666, die aanmerkelijk
duurder is, vervalt dit bezwaar. Ook kan
men Parathion spuiten bij de voet der
koolplanten, of de planten behandelen
met sublimaat, forbiat of vruchtboom-
carbolineum.
De uien- of preivlieg is iets kleiner dan
de huisvlieg. Er komen verscheidene
De hoofden van de rijksluchtvaart
diensten van België, Denemarken,
Engeland, Finland, Griekenland,
Ierland, Luxemburg, Nederland,
Noorwegen, Oostenrijk, IJsland,
Zweden en Zwitserland, die een
congres van enkele dagen in otis
land hebben gehouden, hebben ook
een bezoek aan Leiden gebracht.
Zij dineerden daarbij in de Rötis-
serie „Oudt Leyden" aan de Steen
straat. De stemming onder hen
was zeer goed. Hoe kon het ook
anders na een dag zwaar confere
ren. Onze fotograaf maukze tijdens
het diner deze opname. Hei lezjek
aan Leiden duurde drie uren. Men
vertrok om 11 uur 's avonds weer
naar de Hofstad.
Foto N. van der Horst.
Lezers schrijven ons
generaties per jaar, zodat men geen juist
tijdstip van bestrijding kan opgeven.'In
April begint ze haar eitjes te leggen
de voet van uien- of preiplanten. De
maden verwoesten de bol of de voet
de plant geheel. Een middel, dat goede
resultaten geeft, is een zaadbehandeling
met D.D.T. Bij 100 gram zaad voegt
40 gram D.D.T. 50%. De D.D.T. moet een
kleverige stof bevatten. Deze stof noemt
men „sticker". Mén koopt dus D.D.T.-
sticker. Het zaad wordt er goed me
mengd, zodat elk zaadje omgeven is door
een laagje D.D.T. De ontkieming van
zaad verloopt iets langzamer. Mocht
in het gewas schade optreden, dan kan
een bespuiting met Parathion nog enige
uitkomst geven.
Een vijand van de peen is de wortel-
vlieg. Deze veroorzaakt de wormstekig
heid in peen. Een bespuiting met 0.3%
vruchtboomcarbolineum van het jonge
gewas is een middel, dat wel enigszins
helpt. De bespuiting moet na 10 dagen'
tot drie keer toe herhaald worden. Er
mag met zonnig weer niet gespoten
den. Dan ontstaat bladverbranding.
Van de muggen zijn vooral schadelijk
de lajigpootmug en de koolgalmng.
De langpootmug vliegt in Augustus
September en legt dan de eitjes meest op
vochtige, humusrijke grond. Uit de eitjes
komen in het najaar de pootloze maden,
emelten genoemd, te voorschijn. Deze
emelten blijven in de winter in de grond
beginnen in het voorjaar met
hun vraatzuchtige kaken aan allerlei
plantenworteltjes te vreten. In vochtige,
nachten komen ze ook boven de
grond. Dan is het geschikte moment
gebroken om ze te bestrijden. Men
strooit dan zemelen, die met Parijs' groen
vergiftigd en met water korrelig
maakt zijn. De emelten vreten hiervan
gaan dood. Op 1 are is een pond
zemelen, vergiftigd met 20 gram Parijs'
groen, voldoende.
De koolgalmug is een zeer klein mugje,
dat zijn eitjes legt in het hart van kool
planten. Vooral bloemkool wordt aange
tast, sluitkool veel minder. Is het kooltje
eenmaal gevormd, dan is het gevaar ge-
Uit het eitje komt een made, die het
hart uit de koolplant vreet. Soms verrot
dan het hart van de kool. Ook kan er
draaihartigheid optreden. De bladeren
zich draaiend om het hart van de
plant en er vormen zich zijspruiten.
De Plantenziektenkundige Dienst waar-
sohuwt via de radio, wanneer de hoofd-
ylucht van het insect plaats vindt. Dan
het tyd om te spuiten met nicotine,
pyridine-zeep of parathion. Dit laatste
is het voordeligst en is ook afdoende.
Een bespuiting moet' na 7 dagen her
haald worden, totdat de P.D. laat om
roepen, dat de hoofdvlucht voorbij is. Er
moet goed in het hart van de kool ge
spoten worden. Verschillende generaties
kunnen per jaar voorkomen.
Begrotingspositie 8V2 ton verslecht)
Het college van Gedep. Staten heeft
de provinciale begroting voor het jaar
1951 aan de Provinciale Staten aangebo
den. Het beeld van de provinciale finan
ciën is minder gunstig dan in 1950, aldus
het college. De uitgaven zijn bijna ander
half millioen hoger en de inkomsten kon
den slechts ƒ621.000 hoger worden ge
raamd. Ten opzichte van het vorig jaar
de begrotingspositie daardoor met on-
veer 854.000 verslecht. In verband
hiermee schijnt het niet waarschijnlijk,
natuurlyke j dat de provinciale opcenten op de grond
de koolrupsen hebben. belasting kunnen worden verlaagd. hoe-
Op deze wijze kennen
nuttige insecten dan we vermoeden.
Zo zijn er sluipvliegen. die rupsenplagen
voorkomen, lieveheersbeestjes die blad
luizen vreten, vlinders, die bloemen be-
Hoewel er nuttige vliegen zijn, be
schouwen we toch heel veel soorten als
schadelijk. In de tuinbouw zijn het vooral
de narcisvlieg. de chrysantenvlieg, de
koolvlieg uienvlieg. preivlieg en de wor-
als „de dag telvlieg. die veel schade aan de gewassen
in de ge-1 toebrengen.
I De narcisvlieg legt in Mei en Juni bij
de natuur,wel dat vraagstuk bestudeert.
Het college verwacht een verdere stij
ging van de uitgaven, daar in 1951 het
provinciaal wegenplan een uitgave van
acht millioen gulden vordert en ook de
bouw van een nieuw provinciehuis bin
nenkort op de begroting zal gaan druk-
Gelukkig is er in de loop der voorbije
jaren een belangrijke reserve gevormd
die straks als stootkussen kan dienen.
Om echter aan begrotingstekorten in
de toekomst te ontkomen, kan het col
lege geen voorstel tot belastingverlaging
doen. Een dergelijke verlaging zou ove
rigens de belanghebbenden weinig ver
lichting geven. De provincie zou er daar
entegen ernstig door gedupeerd worden.
Het college deelt mee, dat de meubi
lering der kamers van het college, in
1945 aangeschaft, moet worden ver
nieuwd. Daarvoor is ƒ22.000 nodig.
De kosten van waterkeringen konden,
zonder de personeelskosten, ƒ235.000 la
ger worden geraamd.
De uitkering van het Rijk voor de
secundaire wegen kon ƒ373.000 hoger
worden, dank zij de sterke stijging, die
de opbrengst van de motorvoertuigen-
belasting vertoont
Dit bedrag is nodig om de hogere ren
teuitgaaf van ƒ364.000, nodig geworden
door het leningsbedrag voor verbetering
van de secundaire wegen groot ongeveer
zeven millioen gulden, te dekken.
Het subsidie aan gemeenten voor ver
pleging van geesteszieken werd ƒ700.000
hoger geraamd.
Het college stelt tenslotte voor de ont
werpbegroting vast te stellen en het col
lege te machtigen, geldleningen aan te
gaan tot een totaal van ten hoogste
millioen ter dekking van de uitgaven op
de kapitaaldienst voor 1951.
Daar lees ik in de N.L.C. van heden,
24 October, dat het uitstel van repatrië
ring van de nog in Indonesië verblij
vende militairen zijn oorzaak zou vin
den in de noodzakelijkheid om de kam
pen van Ambonese militairen, die nog
niet zijn gedemobiliseerd en wachten op
verscheping naar Ambon, te bewaken.
Een fel protest niet alleen van de ouders
van deze militairen, maar van iedere
Nederlander, die nog over een greintje
ridderlijkheid en fatsoen beschikt, is hier
wel op zijn plaats. Een protest tegen de
minderwaardige taak die men onze
jongens denkt op te dragen.
Die Ambonezen behoren niet te wor
den bewaakt. Zij hebben recht op ver
voer n^ar Ambon. Dat is de taak van
onze regering, die grote verplichtingen
heeft tegenover 't'volk van Ambon. En in
geen geval tot taak heeft de R.I.S. in de
kaart te spelen en door het isoleren van
Ambonese troepen zich naast de R-I.S.
te stellen in de overval op Ambon, dat
strijd voor een rechtvaardige zaak.
Misdadigers bewake men, maar geen
trouwe kameraden, die vaak in critieke
situaties niet aarzelden hun leven voor
de Nederlandse zaak te offeren. Redac
tie, wat men Ambon thans aandoet acht
ik zo weerzinwekkend, dat ik geen
woorden kan vinden om mijn verachting
er over tot uitdrukking te brengen. Men
wordt werkelijk onpasselijk als men ziet
hoe men van Nederlandse zijde zich
blijkbaar uitslooft om de zogenaamde
Unie in stand te houden, een Unie, waar
van ik vast geloof, dat men van Indo
nesische zijde reeds plannen uitbroedt
om haar te gelegener tijd te verbreken.
De ellende, di
Indonesisch beleid heeft veroorzaakt,
nu tot een hoogte gekomen, dat zich
willekeurig de vraag opdringt: Is dat
democratie, dat men zich onder alle
standigheden te voegen heeft naai
inzichtten van een regering, ook dan
wanneer die inzichten leiden tot op mis
daad gelijkend onrecht? Nee. laten we er
geen doekjes om winden: wie een trouw
kameraad, die zijn leven voor ons in de
waagschaal stelde, in de steek laat, nu
deze voor recht en gerechtigheid strij
den moet, ja zelfs diens vijand hand-
Jpandiensten verleent, handelt min
derwaardig. Wat baten krantenartikelen,
protesten van kerkelijke en politieke
zijde, protestvergaderingen enz., wanneer
vaststaat, dat degene, die daadwerkelijk
helpen kan, namelijk de regering, vol
hardt in haar afwijzen van daadwerke
lijke hulp? Slechts daden kunnen hier
uitkomst geven.
Daarom geen bewaking van op Java
astgehouden Ambonese militairen, maar
terugvoering van deze militairen naar
hun land door de zorg van onze Marine,
die tevens het vervoer van voedings
middelen en medicamenten voor haar
rekening dient te nemen. Velen met mij
zullen zich er over hebben verbaasd, dat
de weigering van de R.I.S. om de zo.
dringend nodige voedings- en genees
middelen aan het volk der Zuid-Moluk-
ken te doen toekomen niet onmiddellijk
gevolgd is door een daad der Nederland-
regering, namelijk de wandaad van
de R.I.S. verijdelen door zelf het ver-
op zich te nemen. Het is een schan
de, dat die middelen hun doel nog steeds
niet hebben bereikt. Laaf de nood van
Ambon, van de Zuid-Molukken ons dan
steenkoud? Moet alles ten offer ge
bracht worden aan het behoud van de
Unie? Vreest men eigen belangen te
schaden en offert men aan het behoud
in desnoods alles, ook eer en plicht,
op? En moeten wij in naam van een
zogenaamde demooratie dit alles koud
1 gevoelloos slikken?
Redactie, ik denk aan de daad van
Koningin Wilhelmina. toen Europese
staatshoofden blijkbaar de moed misten
Paul Kruger, wiens land door Enge
land was overvallen, te ontvangen. Toen
geen lafhartig gedaas over het gevaar
mogelijke sancties, geen vrees voor
dreigende represailles. Nee. een daad in
1 van recht en gerechtigheid: het
zenden van een Nederlands oorlogsschip
om de grijze president te halen. En de
Gelderland was, zo het had moeten zijn,
klaar voor het gevecht.
Wat ik zou willen? Dat geen Neder
lands militair zich verlagen zou om
trouwe vrienden als boosdoeners te be
waken. Dat onze eigen mannen in vol
komen eensgezindheid met de Ambone
zen op Java, gesteund door alle goed
willende Nederlanders, van zodanig ver
zet tegen de R.I.S. inzake de overval op
de Zuid-Molukken blijk geven, dat men
het van die zijde geraden zou achten
de vijandelijke actie te staken. Dat oij
uitblijven op korte termijn van ingrijpen
door de Veiligheidsraad ons land des
noods met militaire machtsmiddelen een
eind zou maken aan de strijd. Verlangens,
riekend naar revolutie? Een onschuldig
voor recht en vrijheid strijdend volk,!
een volk, dat ten onzen bate trouw was,
tot de dood redden van de ondergang, is
dat revolutie? Het zij zo, dan maar
De dood van de Unie?
De redding van het volk der Zuid-
Molukken zij ons de dood der Unie
waard. Want door de dood van deze
Unie zal in nieuwe glans herrijzen de
oude unie met het volk van Ambon, ge
grond op de trouw van eeuwen. Fiat
justitia (et pereat mundus): Het recht
moet zijn loop hebben (al zou de wereld
er bij vergaan).
H. J. Lamers,
LEIDEN. Hoge Rijndijk 30-
Taak volbracht, dus nu
naar huis
Eindelijk eens een mededeling van de
regering. En zoals wij wel hadden ver
wacht een teleurstellende. Rustig wordt
medegedeeld, dat onze jongens pas over
enige maanden thuiskomen. Nu .s het
weer zo, dat zij de kampen van de Am
bonezen moeten bewaken. Uit de Drie
ven van de jongens blijkt niet, dat zij
bewakingsdiensten hebben te verrichten.
Wel dat zij zich gruwelijk vervelen en
dat de stemming beneden peil is. Dt ion.
gens gaan door het steeds maar weer
uitstellen van hun vertrek naar het va
derland moreel naar de afgrond. Wie
denkt er nog aan hen? Alleen de ouders
en de verwanten, die tevergeefs wacn-
ten. Gelukkig blijkt, dat er ouders zyn,
die zich gaan verzetten tegen de manier,
waarop de regering met onze manren
regeri'ng'doar'haar
Aan dr ir A. L. S. Biir te Buenos
Aires is ontslag verleend als lid. tevens
secretaris van het college van overleg
voor de voedselvoorziening en de bui
tenlandse agrarische aangelegenheden.
foon heeft Leen expres niet naast zijn
bed staan, want als hij er uit moet om
een uur of twee. omdat er de volgende
dag heel vroeg een bus klaar moet staan,
wil hij liefst helemaal goed wakker zijn,
om in één moeite door de chauffeur ook
maar even te waarschuwen.
Hei is ook druk vaak. Als de nieuwe
teelt begint en heel Katwijk moet naar
IJmuiden om te varen, jakkeren de bus
jes dag en nacht en als het Engelse wal-
seizoen op toeren raakt, zoals deze week,
jakkeren de busjes wéér. Want de man
nen van de vloot willen na de reis zo
gauw mogelijk naar moeder en daar kan
Leen een hoop aan doen. Leen en zijn
chauffeurs.
Het is allemaal glad-georganiseerd nu
en er is weinig meer over van de wilde
historie, die dit vissersvervoer achter
zich heeft.
In 1920. toen de oude Van Schie met
dit werk begon, hotsie er een hoogpotig,
luidgrommend vehikel op en neer, dat
de naam „Perl" over de radiateur ge
schilderd had staan. Elke week liep er
een lager uit die kar en de straatver
lichting van Noordwijkerhout was meer
malen defec: wegens het groot gedreun,
dat deze „Perl" in samenwerking met de
kinderhoofdjes veroorzaakte. Vijftig
vissers werden er koelbloedig op de
laadbak gestouwd en ze schenen nog
levend over te komen ook, ondanks de
massieve banden.
Later is er een dunbandig Chevroletje
gekomen en nóg later echte bussen meï
gordijntjes en bagagerekken.
De jonge Van Schie heeft IJmuiden
leren kennen als zijn broekzak. De goeie,
ouwe tijden, toen er nog vrolijkheid was
aan de Koningin Wilhelminakade en
IJmuiden nog leefde als een jonge deer
ne. Hij kan er een historisch overzicht
van geven, dat interessanter is dan wat
de geschiedenisboekjes aan onze nazaten
straks onder het hoofd „Visserij" diets
zullen maken.
Er zijn ook donkere slagschaduwen
over dit bedrijfje, dat een bedrijf werd,
gevallen. Neem de ramp van de logger,
die in 1926 vlak bij de pieren bleef in
een woedende October-storm Het was
de KW 157, die tezamen met een col
lega door hoge zeeën de pieren rondde.
Toen die ander voor de wal lag, was er
van de 157 geen mast meer te bekennen.
Vergaan
Leen van Schie heeft toen de zware
tijding naar Katwijk gebracht, met de
voet zo ver mogelijk op het gaspedaal.
Dat ging toen haast nog vlugger dan
met de telefoon. In Katwijk is dit leed
aangezegd by de walschipper, of de dam-
baas als ge dat beter verstaat. Die heeft
het weer aan de dominé doorgegeven.
Later zijn met de resten van de gebroken
logger de lijken van de bemanning aan
gespoeld en Leen heeft ook deze droeve
lading naar Katwyk gereden.
Vergroeid is hij met de visserij. De
schippers en de afhouwers kennen hem
en ze zwaaien als ze hem op straat
tegenkomen. Leen noemt hen feilloos
bij de naam. Hij is nu in dienst van de
Noord Zuid en de sjeu is er wat afge
raakt. Alles is in geregelde banen ge
komen met dat vissersvervoer en die
jaagpartijen van vroeger, toen het er
op aan kwam om er het eerst bij te zijn,
bestaan alleen nog maar in de herinne
ring.
Net als de wilde dagen, waarop het
zó druk liep. dat zelfs de zusters van
Leen op de bok klommen en vissers gin
gen halen uit IJmuiden
J. F.
Weer varen drie troepenschepen naar
Nederlandse havens
„Nelly"
Het troepenschip „Nelly" vertrok op 16
October uit Tandjong Priok en zal ver
moedelijk op 11 November a.s. te Rotter
dam aankomen. De volgende Leidenaars
en streekgenoten zyn aan boord:
LELDEN
Sold. I J. Gijzenij, Nw. Waardstraat 16;
sergt. A. B. Pley, Lage Rijndijk 106; sold.
L. van Weerden. De la Reystraat 20;
sold. J. L. Vrij, Magd. Moonstraat 50;
sold. W. Th. A. Bergers, Pieter de la
Courtstraat 24; le It. F. F. H. J,
Reijden, Hoge Mo raw e g 22.
ALPHEN AAN DEN RIJN
Sold. P. Bruné, Julianastraat 7; sold. I
L. Hoge nes, Oudshoornseweg 160; sold.
C. van Rijn, Van Reedestraat 12; sold. H.
E. Vries, Gnephoek 38.
HAARLEMMERMEER
Korp. C. M. Barendregt, Sloterweg
1090; sold. I G. Valk, Lisserdij'k 521.
HILLEGOM
Sold. H. J. Walter, Venenburgeriaan 33.
LISSE
LAN GERAAR
Sod. J. C. M. v. d. Kroon, Langer
Aarseweg 134.
LEIDERDORP
Sold. J. Heykoop, Van de Valk Bou-
manweg 28.
NIEUW-V ENNEP
Sold. I W. Eveleene, St. Antonius-
straat 2.
NOORD WIJK
Wmr. H. Veenstra. Dahliastraat 70;
Wmr. A. Wam el ink. Hoofdstraat 7a; sold.
T. Vink, Muiderstraa* 12; wmr. A. Cra-
er, Piet Heinstraat 70.
OEGSTGEEST
Sold. G. van Delft, Mauritslaan 17;
sold. I J. Gerzonius, Hoge Morsweg 6a.
RIJNSBURG
Sold. I J. Glasbergen. Spinozalaan 13
SASSENHEIM
Sold. H. J. Herreur, Bernhardtstraat 8;
O.W.L J. Zuilman, Hoofdstraat 118.
VOORSCHOTEN
Sold. W. J. Stouthamer, Oranjekade
WASSENAAR
2e Lt. W. F. M. Westerman. Backers-
haegenlaan 58; sergt. M. Verhoefi,
Adrianastraat 3; adj. 0.0. H. L. J. Koe
nen, Rijksstraatweg 306a.
„Castel Bianco"
Het troepenschip „Castel Blanco" ver
trok op 12 October uit Tandjong Priok
en zal vermoedelijk 9 November in
Amsterdam aankomen. De Leidenaars en
streekgenoten, die met deze boot repa
triëren, zijn:
LEIDEN.
Sold. I J. J. Janssen, Lage Ryndijk
71A; sergt. W. Filippo, Jan Vossen-
steeg 52.
HAZERSWOUDE.
Sold. J. A. van Kempen, Rijndijk 167.
SASSENHEIM.
echtgenote,
KATWIJK AAN ZEE.
Sergt.-maj. W. C. Nyeboer, v. d. Vecht-
straat 61.
„Atlantis"
Met de „Atlantis", die op 12 October
vertrok en vermoedelijk op 10 November
in Amsterdam zal aankomen, arriveren:
OEGSTGEEST.
Mej. Tji Lay Hiang, Zendingshuis.
SASSENHEIM.
Sergt.-maj.-adm. H. A. F. v. d. Berk.
Oosthaven 43.
WASSENAAR.
R.O.v.G. II J. C. de Neef, Van Heecke-
Dr K. Verhofstad S.J. zal prof. dr J.
H. C. Creyghton opvolgen als directeur en
hoofdredacteur van het R.-K. weekblad
D« Linie. Prof. Creyghton blijft redacteur.
FILMAVOND in de ZUIDERKERK
HEDENAVOND OM 8 UUR
De grootste kleurenfilm over Z.-Afrika
GERARD HOEK. de bekende omroep-
leider der N.C.R.V. komt hierbij
spreken Toegangskaarten a 75 cent
dagelijks bij Firma Kouwenhoven en
'«avonds aan da kerk.
