■Bill
VOORSCHOTEN stimuleert de
particuliere woningbouw
ZOETERWOUDE
klaar voor afweer
Een prettige en aantrekkelijke
forensengemeente: Oegstgeest
LEIDERDORP op weg naar een
industriegemeente
WARMOND - dorp van watersport
zonder goed water
Jt.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT IS lUBOEUM-UITGAVE 1950
Verkeersproblemen binnenkort opgelost
Het zal niet zo lang meer duren of Voorschoten zal 10.000 inwoners hebben en
hiermede zal dan een mylpaal zyn bereikt in de ontwikkeling van deze gemeente,
wier bevolking in de laatste jaren zeer is toegenomen. Maar deze groei maakt het
huisvestingsprobleem er niet gemakkelijker op en zo is het percentage van inwo
ningen in Voorschoten tamelijk hoog. „De tot nu toe gebouwde woningen zijn
eigenlijk een druppel aan de emmer", zegt burgemeester C. J. van der Hoeven.
Er zijn in Voorschoten nu 106 (goed
kope) montagewoningen gebouwd, die in
baksteen zijn uitgevoerd en worden be
woond door zowel arbeiders als midden
standers en beter-gesitueerden. Voor-
schotens burgemeester meent, dat er een
tendenz te bespeuren valt, dat particulie
ren willen gaan beginnen met woning-
(bang voor annexatie)
Burgemeester H. J. J. A. Smeets kent
Zoeterwoude zo langzamerhand door en
door, kunnen we wel zeggen. Hij is er
al 30 jaar gemeentesecretaris en de
laatste 1214 jaar tevens burgemeester.
Op 1 October hoopt hij dit jubileum te
vieren. Men kan ook niet zeggen, dat
deze burgervader in zijn dorp ingedom
meld is, want hij zit nog vol plannen,
die indien ze zo snel verwezenlijkt
konden worden, als hij gewend is de
zaken af te handelen Zoeterwoude
een andere aanblik zouden geven. In de
toekomst zal Zoeterwoude niet meer het
langgerekte en uitgestrekte dorp zijn
Ned. Heiv. Kerk te Zoeterwoude
van nu, maar het zal eens een echte
dorpskom rijk zijn.
Zoeterwoude valt uiteen in twee ge
deelten: dat met de industrie en
andere met de land- en tuinbouw
veeteelt. De industrie wordt gevonden
in de buurtschappen Hoge Rijndijk, Gel-
derswoude, Weipoort, Zuidbuurt, West
einde en Vliet. De landbouw en veeteelt
zetelen in het dorp. Als de industrie ter
sprake komt, wanneer we een gesprek
!met burgemeester Smeets voeren, zegt
„We hebben hier ook een aarde
werkfabriek en zet u er vooral bij, dat
die onder Zoeterwoude valt en niet on
der Leiderdorp. Dat laatste geldt alleen
voor de post!"
In zijn werkkamer liggen een paar
stenen. Monsters blijkbaar. We vragen
wat die precies te beduiden hebben.
„Vanochtend juist een bespreking over
geweest. We gaan namelijk een nieuwe
weg aanleggen van de Dokter Kort-
mannstraat naar de Zuidbuurtseweg.
Dan zullen we klaar gekomen zijn met
het wegennet." Dit is gepresteerd sinds
het burgemeesterschap van de heer
Smeets. Toen hij zijn ambt aanvaardde,
waren alle wegen nog met grint bedekt.
Nu lopen er klinker- of asfaltwegen,
„We mogen geen industrie meer heb
ben," vertelt hy verder, „want Zoeter
woude moet volgens het Nationale Plan
een groene zoom blijven. Alleen klein-
Industrie is toegestaan."
Woningnood? Net als overal. De lijst
vermeldt 70 zoekenden. Er worden ge
bouwd: 33 woningen. In October zullen
er 11 van in gebruik worden genomen.
Verder is er een zeer mooie boerderij
opgebouwd. Vlak na de oorlog werden
bouw en hy acht dit ook het beste. De
gemeente heeft voldoende rijpe bouw
grond gereed liggen, zodat het gemeente
bestuur aanvragen gaarne in ernstige
overweging zal nemen. Het is bekend,
dat Voorschoten een begeerde woonge-
meente is en velen, die in Den Haag of
Leiden hun dagelijks brood verdienen,
hebben zich hier gevestigd en zouden
niet graag meer met de stad willen rul-
De gemeente zal alles doen om Voor
schoten te maken tot een ideaal woon
oord en in het uitbreidingsplan is daar
mee wel degelijk rekening gehouden. Er
zyn mooie gazons en plantsoenen gepro
jecteerd en van het Park tot naar het
midden van de Papelaan zal men straks
door een aaneensluitende strook van
bomen, heesters, planten en bloemen
kunnen wandelen. In deze wyk tussen
Papelaan en Stadwyk zullen verschei
dene openbare gebouwen worden gezet.
Nog deze maand heeft de aanbesteding
plaats van een nieuwe Ned. Herv. school,
met vijf lokalen en er is een plan in
wording bö het gemeentebestuur om te
komen tot oprichting van een overdekte
zweminrichting. Burgemeester Van der
Hoeven is wat dit plan betreft zeer op
timistisch gestemd. Een open zwembad
is niet voldoende rendabel te maken, zo
meent hü, en wanneer de zweminrich
ting er ls, zullen ook inwoners van Voor
burg en Leidschendam hiervan willen
profiteren. Dan bestaat nog behoefte aan
een goed sportterrein en in 't verschiet
liggen de plannen tot vestiging van een
gezondheidscentrum en de aanleg van
een nieuwe begraafplaats. Deze laatste
is zeer nodig, want thans is de toestand
zo, dat er elke tien jaar graven moeten
worden geruimd.
Een verbetering, die in de naaste toe
komst haar beslag zal krijgen, ls de weg-
omlegging in het centrum van het dorp,
waardoor binnenkort alle verkeer ge
bruik zal moeten maken van de Paral
lelweg. Hieraan heeft de N.Z.H. volle
dige medewerking verleend en de tram
baan wordt zodanig verlegd, dat deze
geen röbaan meer zal zijn. De situatie,
die dan zal ontstaan, betekent zowel
voor de gemeente als voor het verkeer
een aanzieniyke verbetering.
Wordt Voorschoten ook een industrie
gemeente? Op deze vraag antwoordt
burgemeester Van der Hoeven, dat zich
in de laatste jaren wel kleinere indus
trieën in Voorschoten hebben gevestigd,
doch het gemeentebestuur is niet voor
nemens de pogingen om industrie aan te
trekken tot in het oneindige voort te
zetten. Het karakter van Voorschoten als
woongemeente moet worden gehand
haafd en de industrie mag zeker geen
stempel op de gemeente gaan drukken.
Er zijn thans nog enkele aanvragen voor
industrievestiging in behandeling by het
gemeentebestuur en indien mogeiyk zul
len deze worden ingewilligd, want na
tuurlek is industrie ook van belang voor
de gemeente.
Plekjes als deze vindt men in
Leidens omgeving legio. Een
fraaie foto van het ophaalbrug
getje te Hoogmade.
Het eigen karakter blijve gehandhaafd"
Wist U dat de gemeente Oegstgeest een „troetelkind" bezit? NeenLaten
wij U dan maar direct vertellen, dat het de dienst van gemeentewerken
en plantsoenen is. En deze dienst biedt alle mogelijke service aan de in
woners, want vijvers en plantsoenen worden verzorgd, alsof het de kin
deren van de gemeentenaren zijn. Zo is Oegstgeest een prettige, aantrekke
lijke forensengemeente en dit karakter moet tot elke prijs bewaard blijven,
zegt burgemeester H. L. du Boeuff, wanneer wij met hem in zijn werk
kamer in de nieuwe vleugel van het raadhuis zitten te praten.
de gemeente een toewijzing voor wo
ningbouw gekregen, die tamelijk bevre
digend is, doch het blijft voor het ge
meentebestuur toch onmogelijk alle wo
ningzoekenden te helpen. Er zijn thans
ongeveer 150 huizen in aanbouw, waar
van er 60 worden gebouwd volgens
standaard-type. Dat de woningbouwver
enigingen zich- actief betonen bij het
maken van plannen, acht burgemeester
Du Boeuff een verheugend verschijnsel,
al zou hy wensen, dat er nog veel meer
Het behoeft niet te verwonderen, dat
Oegstgeests eerste burger niets van in
dustrialisatie in zijn villadorp wil weten
„Wij zullen de vestiging van industrieën
zeker niet bevorderen en er uitbreiding
aan geven. Het gehele karakter van de
gemeente verzet zich er tegen".
Natuurlyk valt ons dan ook het woord
„annexatie" uit de mond. Maar de heer
Du Boeuff maakt vlug een afwerend ge
baar. Neen, daartegen zullen hy en 't ge
hele gemeentebestuur zich met hand en
tand verzetten. Oegstgeest is niet ver
weven met Leiden, zo luidt zijn oordteel.
en de Sleutelstad heeft nog grondgebied
genoeg voor woningbouw. Oplossiftg
problemen tussen gemeenten zal volgens
een intercommunale regeling mo
worden geregeld. „Misschien zullen
wel eens grenzen moeten worden r
getrokken, maar er is geen reden
Oegstgeest zijn zelfstandigheid te ont
nemen", verkla--t de burgemeester, die
voor's nog vertelt, dat het aantal Leide-
naars, dat hier woont, meer en meer af
neemt.
Oegstgeest heeft een zeer gemengde
bevolking en van heinde en ver komen
de inwoners om hier een rustig woon
oord te vinden. Een opmerkelijk ver-
sohijnsel is, dat vele gerepatrieerde ge
zinnen uit Indonesië in Oegstgeest
onderkomen trachten te vinden, w
door de woningnood nijpend is. Nu heeft
Maar landbouw en veeteelt worden
niet verwaarloosd
Burgemeester K. van Diepeningen
stelde er prijs op bij ons gesprek er de
nadruk op te leggen, dat Leiderdorp er
naar streeft een industriegemeente le
worden. Dat wil niet zeggen, dat dit
dorp over een jaar of tien geen dorp
meer zal zijn. Ook voor het behoud van
het dorpsaspect staat het gemeentebe
stuur op de_hres.
K.L.M.-luchtfoto van de Verenigde Touwfabrieken te Leiderdorp.
Er zit muziek in Warmond. Niet alleen,
dat er in dit 3500 inwoners tellende dorp
twee muziekkorpsen zijn. die overigens
onderling in de beste harmonie met el
kaar leven, maar in deze mooie gemeente
aan de rand van één van Nederlands be
kendste watersportgebieden wonen
nijvere dorpelingen, die weten wat wer
ken is. En zij hebben een intensief ver
enigingsleven, zodat er vooral in de win
termaanden een nuttige vry'e tijdsbeste
ding wordt gevonden.
Warmond draagt een uitgesproken
landelijk karakter en burgemeester jhr
mr L. M. E. von Fisenne zou niet graag
willen, dat dit verloren ging. „Men moe',
zich hier thuis gevoelen en onze gemeen
er 14 arbeiderswoningen voor grote ge
zinnen in gebruik genomen. Maar tij-
dens de oorlog zyn enkele huizen afge
broken en de vroegere bewoners daar
van zullen het eerst aan een huis wor
den geholpen.
„wy zijn geen ryke gemeente," zegt
burgemeester Smeets, „maar noodiydend
zijn we ook niet. De gemeenterekening
over 1948 sloot zelfs met een batig saldo
van f24.000" Op het ogenblik telt Zoe
terwoude (met een totaal van 5500 in
woners) drie werklozen en dit getal zal
van de winter oplopen tot naar schat
ting 7 8. mits er geen strenge vorst
voor de deur staat, die het land- en tuin-
bouwbedrüf lam legt. Het gemeentebe
stuur heeft grote belangstelling voor
de sport en de jeugd. Wie om subsidie
aanklopt, wordt niet gauw teleurgesteld.
In het uitbreidingsplan, dat nog in
voorbereiding is, heeft men rekening
gehouden met de aanleg van een sport
park Verder zal worden gebouwd op
zodanige wijze, dat Zoeterwoude een
kom zal krygen. Het verenigingsleven,
zowel van Protestantse als van R.K.-
zyde, is zeer sterk.
„Ik heb weer vrees voor annexatie
door Leiden", onthult burgemeester
Smeets tenslotte. „In 1897 en in 1919
hebben ze al een gedeelte geannexeerd.
Maar ik heb mUn maatregelen getrof
fen", vertelt hij verder. Welkedat
onthult burgemeester Smeets n*f niet.
te moet niet alleen een ideaal woonoord
blijven", zo zegt hy met nadruk, „maar
zij moet tevens haar aantrekkingskracht
voor de watersportliefhebber behouden".
De watersport betekent voor Warmond
zekere welvaart en met haar neven-
bedrijven is zij toch een bron van in
komsten waarvan indirect ook de mid
denstanders profiteren.
In de oorlogsjaren kwamen vele men
sen in Warmond hun vacantie door
brengen, omdat aan een prettig verblyf
aan het strand niet viel te denken En
na de bevrijding is in vergelijking me:
de vooroorlogse jaren een styging van
het aantal watersport-enthousiasten goed
merkbaar geweest, terwyl er tevens
verschuiving valt waar te nemen
watersport gaat meer en meer ii
richting van een volkssport. De kleinere
boten van de man met de smallere beurs
worden talrijker, waardoor er ook
deze zijde van het leven in Warmond,
zoals dit „reiït en zeilt", irmziek zit.
Neen, de watersport is geen probleem
voor Warmond, maar wat wel een be
nauwend vraagstuk voor de gemeente is.
is het water, het leidingwater wel te
verstaan. Want uit hetgeen de burge
meester ons vertelt blijkt, dat de drink
watervoorziening beneden alle peil is
hetgeen van directe invloed is op de hy
giëne. Er zal op korte termijn een nood
oplossing moeten worden gevonden, wan'
er moet worden ingegrepen, aldus de
burgemeester, die natuurlijk evenals all'
burgervaders ook over de woningnood
in zyn gemeente spreekt. Na de oorlo;
zijn er 34 huizen gebouwd, maar dit aan
tal is onvoldoende om aan de vraag te
voldoen.
Wie in Warmond komt, zal er byna
geen industrieën aantreffen. Onze ge
meente is totaal ongeschikt voor vesti
ging van industrieën, aldus jhr mr Von
Fisenne. Zij is wel uitnemend geschikt
voor wat men zou kunnen noemen am-
bachtsbedryven en vele werknemers uit
de omgeving vinden hier emplooi
kleine bedrijven, die b.v. annrx aai
watersport zijn, zoals de jachtwerven
en zeilmakerijen. Werkloosheid kent
er dan ook niet en tal van inwoners heb
ben volop werk in de bloembollencul
tuur. Warmond telt een zelfstandige af
deling van „Bloembollencultuur", wat
wel op wijst, dat de gemeente ook
op dit gebied haar woordje meespreek;
Warmond heeft een belangrijke RK
Nijverheidsschool, alsmede een tuin-
bouwinstituut. terwijl het alom bekend
heid geniet, doordat hier het groot-semi
narie van het bisdom Haarlem is geves
tigd. Dit seminarie is te vergelijken met
d? theologische faculteiten J-- universi
teiten en de theologische hogescholen in
ons land en in zijn gebouwen wonen on
geveer 300 personen hoo-^eraren, stu
denten en persor rel.
Over de bevolking is de burgemeester
best te spreken. Zy is gemoedelyk en
goedaardig. Vroeger Leiderdorp is al
heel oud waren landbouw en veeteelt
de hoofdmiddelen van bestaan, maar deze
situatie is de laatste tyd sterk gewyzigd
De industrie heeft hier een plaats ver
overd en zy is er op uit op de belang-
rykste plaats beslag te leggen. De be
staande industrieën zijn vooruitstrevend
genoeg om met omvangryke plannen
voor de dag te komen. Met trots vertel
de de burgemeester, dat een industrie uit
Leiderdorp de stenen voor het Vredes
paleis heeft geleverdi- Het gemeentebe
stuur is bereid nieuwe industrieën te
ontvangen.
Een en ander houdt niet in, dat land
bouw en veeteelt worden verwaarloosd.
De landbouwbedryven staan op behoor
lijk peil en men streeft er naar de vee
stapel zo goed mogelyk te doen zijn.
Vooral het zwartblaarvee treft men in
Leiderdorp aan.
Nog zyn er vele gemeentenaren die
hierin hun bestaan vinden. Leider
dorp kent grote en puike boerde
rijen. En als men dan de wyde wei
landen overschouwt dan is het niet
denkbaar, dat de industriële sector
wel eens „nummer één" zou kunnen
worden. Verleden en heden hebben
nog treffende overeenkomsten.
De snelle bevolkingsaanwas vergroot
het aantal problemen. Maar men zet al
les op alles om deze ontwikkeling bij
te houden. De objecten waaraan in de
toekomst byzondere aandacht zal moe
ten worden besteed, zyn: de scholen, de
vergroting van de capaciteit van het
buizennet van de waterleiding, de cen
trale riolering, sportvelden en de Lei-
derdorpse brug. Natuurlyk is dit aantal
in een bloeiende gemeente steeds voor
uitbreiding vatbaar. De financiële posi
tie der gemeente is gelukkig zelfstandig,
zodat de burgemeester de toekomst ook
niet donker inziet Toch zal grote zui
nigheid moeten worden betracht. Be
sprekingen zyn nog gaande om te komen
tot een schooltanddienst en doorlich
ting van de hele bevolking op t.b.c.
Hooiende boeren onder de
rook der Sleutelstad
werd gebouwd. In het uitbreidingsplan
van de gemeente richting ovule dorp
en in de buurt van Oud-Poeïgee8t zal
plaats zijn voor voldoende huizen, maar
er zullen nog wel enige Jaren heen gaan
vóór dat het woninggebrek hier zal zyn
opgeheven
Een instelling, die Oegstgeests burger
vader byzonder waardeert, is het veer
tiendaagse spreekuur van het voltallige
college van B. en W., waar ieder zyn
wensen inzake huisvesting kan kenbaar
maken. Hiervan wordt een druk gebruik
gemaakt en op deze wijze kan iedereen
er van overtuigd zijn. dat zijn wensen
en eventuele klachten serieus worden
besproken in het dagelijks bestuur der
gemeente.
Vanzelfsprekend is Oegstgeest een
beetje trots op zijn raadhuis, dat na de
uitbreiding en restauratie voldoet aan de
eisen, die in een gemeente als Oegst
geest aan hei gemeentehuis mogen worden
gesteld. Maar de gemeente, die geluk
kig niet tot de noodlijdende behoort,
moet zuinig huishouden en het meest
gewenste voor ons zou zijn, aldus de
burgemeester, dat bij wijziging van de
financiële verhouding tussen ryk en ge
meenten t type van bewoners zich zou
weerspiegelen in de inkomsten der ge-
p -»)
,.ER ZIT SPIRIT IN DE
RIJNSBURGERS!'
Er s
bi
i ZIT SPIRIT IN DEZE MENSEN",
burgemeester, nir P. N. Höweler, ov
Dat is het oordeel van de Rynsburgse
jr de ingezetenen van zyn gemeente,
degelyke, hardwerkende mensen met grote vakkennis en zo ls Rynsbnrg
irende gemeente, die het vóór de oorlog wel moeilyk heeft gehad, maar
toch nooit noodiydend is geweest."
mr Höweler ls trots op „zyn"
Rijnsburgers, die hun hoofdbestaan vin-
in het kweken van snybloemen, bol-
issen of groenten. En getuigen niet'
ra", de Tuinbouwveiling en „Bloem-
van de nijvere handen van de inwo-
van de gemeente op de grens van
het bloembollengebied? Je hebt er niet
n bekwame kwekers, maar ook han-
■en, die de producten, de bloemen in
hun variëteiten van soorten en kleuren
de groenten naar tal van plaatsen in
land vervoeren en zelfs wordt de
glorie van Rijnsburg uitgedragen tot
r de grenzen, b.v. in Brussel en Parys.
ij verstaan hun vak, die Rynsburgers,
het forceren van bolgewassen, zoals
dit in Rijnsburg geschiedt, ls uniek In
ons land. De rode tulpjes moeten juist
vóór Kerst, niet te vroeg en niet te laat,
klaar zijn om in ontelbare huiskamers te
kunnen getuigen van de „forceer-kunst",
die hier wordt beoefend.
Het is vruchtbare grond in Rijnsburg
en omgeving en juist daarom levert het
probleem van vestiging van industrie
moeilijkheden op. De commissie voor be
houd van cultuurgrond doet haar invloed
gelden en het onderzoek, of er industrie-
grond is en waar deze ligt, gebeurt dan
ook serieus. De soorten grond van de
eventueel voor industrie geschikte ter
reinen worden nauwkeurig onderzocht,
opdat zo weinig mogelyk cultuurgrond
verloren zal gaan.
Daar komt nog bij, dat industrievesti
ging tal van problemen opwerpt, zo zeide
•gemeestcr Höweler tegen ons. De in
dustrie moet zijn gelegen aan een weg
if een vaarwater; waterleiding, kabels
oor electriciteit en telefoon, enz. moe-
en worden aangelegd en dat alles kost
•eel geld. De industrieën, die er zyn, b.v.
le conservenfabriek, worden telkens uit
gebreid en bovendien brengt industrie
vestiging met zich mede, dat werknemers
van buiten Rijnsburg worden „geïmpor
teerd". Dan gaat het huisvestingspro
bleem een wogrdje meespreken. Neen,
wij hebben de indruk, dat Rijnsburg meer
zit te wachten op huizen voor ziin eigen
inwoners dan op industrieën.
Rijnsburg ziet zyn toekomst niet som
ber in. Er zijn nog mogelijkheden ge
noeg. Zeker wanneer de onderlinge ver
standhouding er blijft, zoals deze nu is.
Er mag dan al verschil van „ligging" zijn,
de samenwerking tussen de verschillen
de groeperingen is er goed. De Rynsbur
gers zijn trouw meelevende leden in hun
kerkgemeenschappen. De Zondagsrust
wordt- hier gevoeld en bewust beleefd.
Nagenoeg alle inwoners richten op do
Zondag hun schreden naar de kerkge
bouwen. En dit aantal zal wellicht over
enige jaren zijn vermeerderd. De Geref.
Kerk heeft plannen voor een derde kerk
gebouw en ook in de kring van de Vrij
gemaakte Geref. Kerk bestaan plannen
tot kerkbouw. De Ned. Herv. Gemeente
heeft thans twee predikanten en het is
niet onmogelijk, dat do Geref. Kerk in
de toekomst het aantal predikantsplaat
sen op drie zal brengen/
Rynsburgs bevolking is er van over
tuigd, dat alleen aan de zegen des Heren
alles is gelegen, waarom zy dan ook d«
toekomst van haar dorp daarvan afhao*
