Voorzitterschap
Tweede Kamer
BATAVUS
Edna Earl
s
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1950
Omstreeks Nieuwjaar geheel nieuwe
Kieswet te verwachten
Wetsontwerp leesbibliotheken wordt (wegens
bezwaren uit de Kamer) door ander vervangen
Minister Teulings doet in de toelichting
op de begroting 1951 voor zijn departe
ment van Binnenlandse Zaken enkele be
langrijke mededelingen inzake wets
ontwerpen, die in voorbereiding zijn.
Het Voorlopig Verslag van de Tweede
Kamer betreffende het aanhangige wets
ontwerp op de leesbibliotheken is voor
de minister aanleiding geweest om
bezwaren tegen het ontwerp. Het ligt
ln het voornemen, aldus de minister,
het ingediende wetsontwerp door
nieuw te vervangen.
Het door het Centraal Stembureau
voorbereide ontwerp voor een nie
Kieswet zal, nadat is kennis genomen
de adviezen van een groot aantal ins™..
ties, omstreeks de jaarwisseling bij de
Tweede Kamer kunnen worden inge
diend.
Ook een wetsontwerp tot wijziging var
de Woonruimtewet-1947 kan spoedig te
gemoet worden gezien.
Wat de financiële verhouding tussen
Kijk en Gemeenten betreft, is de minister
minder optimistisch. In het bijzonder door
de beweging, welke er nog is in de be-
lastigwetgeving, is het niet mogelijk ge
bleken met geheel nieuwe voorstellen
Inzake deze materie te komen, zodat
het komende jaar op een verlenging
de Noodvoorziening voor de gemeente-
financiën moet worden gerekend. Wel
zullen voorstellen worden ingediend
gen gedeelte van de middelen van
Gemeentefonds voor de gemeenten te
serveren, teneinde te voorkomen, dat de
uitkeringen aan de gemeenten i
jaren, waarin de middelen minder
zouden vloeien, meer of minder zouden
moeten worden verlaagd. Op deze wijze,
aldus minister Teulings, worden de be
langen der gemeenten gediend en kunnen
zij gezamenlijk door middel van het Ge
meentefonds een bijdrage leveren vooi
het voeren van een actieve anti-depressie-
politiek. De regering zal strev
spoedige oplossing van de problemen der
politie, waarvoor in het rapport van
commissie-Langemeijer verschillende
pecten worden geopend. Hangende deze
ontwikkeling zal de minister voortgaan
met het bevorderen van maatregelen,
welke ook bij de huidige constellatie voor
de organisatie van de politie noodzake
lijk zijn. De herziening van het politie-
ambtenarenreglement en het politietucht-
reglement bevindt zich in een vergevor
derd stadium. Het ligt verder in het voor
nemen van de Regeringe om de bevorde-
rings- en bekwaamheidseisen voor het
politiepersoneel bij K.B. te regelen.
Teneinde tot een principiële oplossing
van een aantal vragen met betrekking
tot de status van het Overheidspersoneel,
welk personeel na de souvereiniteits-
overdracht u*t Indonesië is teruggekeerd
en nog zal terugkomen, in de gewijzigde
omstandigheden te geraken, zal een com
missie worden ingesteld, welke zal moe
ten nagaan, welke consequenties uit de
gewijzigde omstandigheden voor de
Minister Lieftinck kon met zijn
(leeg) koffertje vertrekken
(Van onze Parlemenisredacteur)
Met het bekende bruine Koffertje.
Waarin de begrotingsstukken voor 1951.
bijeéngebonden door een fors oranje
lint. heeftgistermiddag minister Lief
tinck de millioenennota met wat daarbij
behoort aan de Tweede Kamer aange
boden.
Ditmaal hield hij een iets langere
speech dan gewoonlijk. Hij wees op het
naoorlogse economische herstel, dat er
op gericht was. te komen tot een recht
vaardige verdeling van de lasten. Maar
nu is er weer dreiging en de gehele de
mocratische wereld maakt zich op, om
de herhaling van een oorlogsramp des
noods met geweld te voorkomen. Ook
van het Nederlandse volk zullen zware
offers moeten worden geëist. Om de fi
nanciële lasten niet ondraaglijk te ma
ken. zullen verschillende maatregelen
die op zich zelf wenselijk zijn, achter
wege moeten blijven. De eis van sociale
rechtvaardigheid zal echter niet opge
offerd mogen worden. De bewindsman
besloot met het uitspreken van de we
dat de behandeling van de begroting
de daaruit voortvloeiende maatregelen
zal plaats hebben in goede samenwer
king tussen regering en Staten-Generaèl.
In het volledig besef van de realiteit.
Daarop werd het pak begrotingsstuk
op de voorzitterstafel gedeponeerd er.
kon minister Lieftinck met een leeg
koffertje naar zijn departement teru£-
Het volgende punt op de agenda was
het opmaken van de aan H. M. de Ko
ningin te zenden voordracht voor de be
noeming van de kamervoorzitter voor
het juist aangevangen parlementaire jaar
Deze aanbeveling kwam er weer precies
zo uit te zien als vorig jaar, n.!.: 1. dr L.
G. Kortenhorst, 2. mr L. A. Donker, 3.
mr J. Terpstra.
Bij de stemming voor de eerste plaats
kreeg dr Kortenhorst 66 stemmen, de
heer Terpstra 5, de heer Serrarens 3. tèr-
wijl er 1 blanco stem was uitgebracht.
Bij de stemming voor de tweede plaats
kreeg mr Donker 61 stemmen. mr
Terpstra 11. terwijl 3 blanco stemmen
waren uitgebracht. Voor de laatste
plaats kreeg de heer Terpstra 59 stem
men, ds Zandt 7, mr Oud 1, de heer Van
Dis 1. terwijl er 10 blanco-briefjes wa
ren ingeleverd.
Tegelijkertijd vergaderde de Eerste
Kamer voor het trekken van afdelingen
en de benoeming van leden van ver
schillende commissieën.
De Tweede Kamer komt voor deze
huishoudelijke zaken morgen om 1 uur
bijeen.
rechtspositieregelingen van de ambtena
ren in overheidsdienst moeten worden
getrokken.
Voorts heeft minister Teulings nog op
zijn program staan de wederinstelling van
de Centrale Commissie voor georgSniseerd
Overleg en een algemene revisie van het
Algemeen Rijksambtenarenreglement en
het Arbeidèovereenkomstenbesluit.
Goedkopere Handelingen
der Staten-Generaal
Bij de Gemengde Commissie voor de
Stenografie van de beide Kamers der
Staten-Generaal is een voorstel aanhangig
gemaakt in verband met de verleden
jaar gebleken wenselijkheid van verla
ging van de abonnementsprijs voor de
Handelingen der Staten-Generaal, opdat
een groter publiek er van kan profiteren.
Bij het uitwerken van deze gedachte
kwam de wenselijkheid naar voren, de
grote omvang van de abonnementen te
beperken en tot het invoeren van deel-
abonnementen over te gaan. Tevens werd
overwogen, een goede documentatie op
de handelingen ter beschikking van
de abonné's te stellen. Zo blijkt uit de
M. v. T. bij de begroting van het Staats
drukkerij en Uitgeverij-bedrijf.
Geen gratis beroepskeuze-advies
door arbeidsbureaux
Voor het verstrekken van individuele
beroepskeuze-adviezen door de gewes
telijke arbeidsbureaux wordt thans een
tarief van f 1 tot f 25, variërend naar
draagkracht, geheven. Dit gebeurt met
het oog op bezwaren van particuliere
stellingen, zo lezen we in de begroting
van Sociale Zaken. Werkzoekenden, die
-bij de arbeidsbureaux zijn ingeschreven,
krijgen ook voortaan gratis advies, wan
neer dit voor de arbeidsbemiddeling no
dig is. Protestants-Christelijke en R K
beroepskeuzeraden ontvangen subsidie.
Medailles Willem de Zwijgerprijs
uit Nederland
Minister Rutten heeft aangeboden de
gouden medailles voor de Willem de
Zwijgerprijs (voor het beste artikel, dat
van een Amerikaan in een Amerikaans
blad over Nederland verschijnt) in
derland te laten vervaardigen. Hij heefs
de kunstenaar Pieter Starreveld uitgeno
digd een ontwerp te maken. De medailles
zuilen worden geslagen bij Koninklijke
Begeer te Voo. schoten.
Steward Kras vloog honderd maal
naar New York
De hoofdsteward van de K.L.M. op de
route AmsterdamNew York, Th. C.
Kras, keerde dezer dagfcn op Schiphol
terug van zijn honderdste retourvlucht
op de lijn AmsterdamNew York. Hij
is een van de eerste luchtstewards ter
De K.L.M.-commodore J. J. Moll be
gint Vrijdag zijn 51ste na-oorlogse vlucht
naar Indonesië Hij is de oudste Indiëvlie-
ger van de K L M.
ECONOMIE EN FINANCIËN
Sumatra-tabaksinschrijving
Op 22 dezer is te Amsterdam de in
schrijving voor 5227 pakken Sumatra-
tabak, de laatste uit de oude Deli-oogst.
De kwaliteit ts minder dan die der vo
rige inschrijvingen, doch maakte voor
een restant-oogst 1949 een zeer behoor
lijke indruk, over het algemeen licht
kleurig met vrij goede dekkleuren. Er
werd gisteren niets uit de hand ve 1
kocht.
HANDELSOVEREENKOMST MET
TSJECHOSLOWAKIJE
De Tsjechoslowaakse regering heeft
haar goedkeuring gehecht aan een
nieuwe handelsovereenkomst met Neder
land en Indonesië, waarbij het tin. rub
ber, copra en Nederlandse industriepro
ducten ontvangt voor lichte metaalwa
ren, textiel, papier en andere artikelen.
PLAN-MARSHALL EN DE OORLOG
Hoffman, het hoofd van de E.C-A., zal
27 dezer naar Europa vliegen om met de
regeringen der Marshall-landen bespre
kingen te voeren over de economische
toestand, welke geschapen is door de be-
•apening van West-Europa. Hij zal ook
Nederland bezoeken.
Bankbiljettenomloop op laagterecord
Volgens de weekstaat der Nederlandse
Bank is de bankbiljetten omloop op het
laagste peil van 1950 en 1949 gekomen
door een daling van f 45 tot f 2773
lioen. De geldmarkt is weer ruim gewor
den blijkens de terugbetaling van i
schotten in rekening courant (die
f 52 9 tot f 50.5 min daalden), callmoney
verminderde tot pet. De totale vorde
ringen op het buitenland stegen met f i
tot f 1271 min, doch guldensvorderingen
op vreemde circulatiebanken daalden van
f 371 tot f 359 min. Vrije saldi van
reemde circulatiebanken namen van
f 553 tot f 563 min toe, andere vrije
van f 369 tot f 397 min.
ACCOORD IN JAVA'S SUIKER
INDUSTRIE
Het algemeen suikersyndicaat voor In
donesië en de Sarekat Boeroeh Goeloe'
(vereniging van suikerarbeiders) hebben
een principiële overeenkomst getekend,
inhoudende minimumlonen een drie-
ploegenstelsel, een wisselende loonschaal
met een verhoging van hoogstens 86*/-
pet en minstens 7',fc pet. Voor overwerk
wordt betaald buiten de campagne 1%
maal en in de campagne 2 maal het uur
loon. op Zondagen resp- 2 en 2\i maal.
op feestdagen 2% en 3 maal. Voorts is
voorgeschreven betaling van begrafenis
kosten, vacanties, gratis geneeskundige
verzorging, medicijnen en ziekenhuisver-
pleging. regeling van huisvesting, ont
spanning, sport en pensioen. De regeling
geldt tot 15 April a s.
Sigaren in België minder
belast
De omzetbelasting op sigaren is ir
België ingaande 1 October a.s. van 3,!
tot 1,9 pet verlaagd, op cigarillos var
4,4 tot 2,2 pet.
BESTUUR EUROPESE BETALINGS
UNIE
Nederland heeft als lid zitting in de
Europese betalingsunie, evenals Dene
marken en Duitsland. Italië ontvangt het
presidentschap. Frankrijk en Engeland
het, vice-presidentschap.
PRODUCTIE SYNTHETISCHE RUB
BER OP VOLLE KRACHT
President Truman heeft goedgekeurd,
dat de fabrieken van synthetische rubber
op volle kracht zullen werken, waardoor
de voortbrenging tot 835.000 ton per jaar
kan stijgen. Bovendien treft Amerika
maatregelen voor eigen productie van
natuurrubber en aanvoer uit landen van
het Westelijk halfrond- De wereldpro
ductie van natuurrubber steeg in Juli j.l-
tot het record van 167.500 ton, terwijl het
wereldverbruik van beide soorten rubber
van 1 Januari tot 31 Juli j.l. het record
haalde van 1.2 millioen ton. De wei
voorraden verminderen snel. Proeven
worden genomen met ru-bberaanplant
Mexico.
ECONOMISCHE CONFERENTIE VAN
HET GEMENEBEST
Ministers van tien landen van het Brit
se gemenebest hebben gisteren te Londen
handelsbesprekingen gevoerd.
De zilverprijs te Amsterdam is ver
hoogd van f94 40—96.65 tot £96.70—98.95
per kg fijn.
De rubberoogst van „De Oostkust"
N.V. in Augustus j.l. was 448.512 kg
(taxatie 446.000, Juli 376 845). van 1
Januari tot 31 Augustus 2.9 millioen kg
(taxatie 3.1 min, 1949 2.7 min).
Een guldensbedrag voor een rente
uitkering van totaal IVz pet op de cer
tificaten Joannes de Deo, Milaanf -is ge
transfereerd.
De werkloosheid in West-Duitsland
(begin 1950 2 millioen) is half Septem
ber tot 1.317.200 gedaald, waarvan 900.000
Bezuiniging op Marine
door rationalisatie
Vooral aanbouw van schepen
goedkoper
Het eindcijfer van de begroting vat
Marine voor 1951 is ruim f 35 millioen
iager dan voor het lopende jaar,
f 279 millioen. Nadrukkelijk verklaart
minister Schokking in de memorie
toelichting, dat deze vermindering v
vloeit uit cie feitelijke situatie en ratio
nalisatie. Het defensiebeleid, dat -
uitgestippeld in de vorige begrotingen
en de jongste nota is dus niet gewijzigd.
Door de gewijzigde situatie kon de to
tale sterkte van het marinepersoneel wor
den verminderd. Ook daalden de uitgaven
materieel, het aandeel in de kosten
het commando luchtvaartopleidin-
»n het materieel voor het loodswezen.
Voor de aanbouw van schepen wordt
ruim f 72 milloen gevraagd, terwijl on
langs in de nota een bedrag van f 83
millioen werd genoemd. Op elk der krui
sers is f 2,5 milloen bezuinigd, op de
vier onderzeeboten f 5 millioen en voor
kleine vaartuigen wordt een half mil
lioen gevraagd in plaats van f 1,5 mil
lioen. Voor herstel van vliegtuigen
niet f 9 millioen, maar f 5,5 millioen
nodig. Er worden geen fondsen gevraagd
voor het aanschaffen van vliegtuigen.
Minder marinepersoneel,
maar grotere staf
1951.
de i
West-Duitslands uitvoer was in
Augustus 179 (Juli 172) millioen dollars,
de invoer 203 (225) millioen.
De president van de Wereldbank,
Eugene Black, bezoekt Zuid-Slavië ter
versnelling van het crediet van 25 mil
lioen aan dat land.
Argentiniiës parlement heeft de de
blokkeringsovereenkomst met Neder
land goedgekeurd.
Voor de aflossing op de binnen
landse gevestigde schuld is in 1951 f 47,7
millioen meer nodig dan in 1950. Voor
aflossing van buitenlandse schuld is f 21,1
millioen meer nodig.
Indonesië 1200 man wordt uitgetrokke;
vermoedelijk dalen tot 20.000 man. Mi
nister Schokking acht het echter niet
itgesloten, dat de internationale span
ing zal nopen tot uitbreiding. Het korps
[ariniers is thans nagenoeg op vredes-
sterkte. maar kan zo nodig snel op oor-
logspeil worden gebracht. Voor de huis
vesting van het marinepersoneel zijn o.a
stappen gedaan bij minister In t' Veld.
De Marinestaf moet worden uitgebreid
i.v.m. het Atlantisch Pact en de Westerse
Unie. Zo blijkt uit de Memorie van Toe
lichting bij de begroting van Marine
Herziening Zondagswet en
Begrafeniswet
In de toelichting op de begroting 1951
van Binnenlandse Zaken deelt minister
Teulings mee, dat een ontwerp tot her
ziening van de Zondagswet spoedig
nisterraad zal kunnen worden
gelegd. In aansluiting aan het overleg
met de kerkgenootschappen is het inter-
departementale overleg met betrekking
tot^deze materie vrijwel geëindigd.
'ijziging vi
Begrafeniswet deelt de minister me
de betrokken commissie van advies haar
rapport inmiddels heeft uitgebracht. De
voorstellen der commissie zijn om advies
aan de Gedep. Staten en de vereniging
van Ned. Gemeenten gezonden.
Benoemingen en ontslag bij
het leger
De lt.-kol. vl-wnr B. J. Fiedeldij, de
maj.vl.wnr H. A. Maurenbrecher,
kapt. vl.wnr J. H- Lukkien, G. Cooke
W. F. A Winckel. de kapt. J. Roukens
en G. Koning, alsmede de eerste luit.vl.
wnr E. H. M. C. Poublon, allen
voormalig KNIL, zijn overgeplaatst bij
hel commando legerluchtmacht Neder
land. Kapt. Roukens is benoemd tot ma
joor en luit. Poublon tot kapt.vl-wnr.
Kapt. H. E. C van Ameijden van Duijm
(R.I. Oranje-Gelderland i en kapt. N. W.
Hofstede (reg. Limb, jagers) zijn be
noemd tot majoor. De off. van gezond
heid le kl. J. S. Keijser en W. Nanning
zijn benoemd tot dirigerend off. v. gez.
3e kl. De mil. apotheker le kl. J. H.
Stadelmann von Escholzmatt is benoemd
tot dir. mil. ap., met de rang van majoor.
Aan de luit.-kol. A. A. J. J. Thomson
in de generale staf is op zijn verzoek
»rvol ontslag uit de mil. dienst ver
leend. Hij is thans benoemd tot res.-luiL-
d1. voor speciale diensten.
Tsjechoslowakije heeft in een nota
ij de Franse regering geprotesteerd
tegen de jongste uitzetting uit Frankrijk
4 Tsjechoslowaken.
Voorzichtig sociaal beleid
Massa-onderzoek op t.b.c.
wettelijk geregeld
Vroedvrouwen krijgen meer
bevoegdheid
Een voorzichtig sociaal beleid is ge
boden met het oog op de economische
financiële toestand van ons land, zo zegt
minister Joekes in de toelichting op zün
begroting. Toch zullen de uitgaven
de gewone dienst in 1951 vermoedelijk
bjjna f 347.5 millioen bedragen t
f 267 millioen in 1950.
Vorig jaar waren er in ons land
en een half millioen verzuimdagen door
ongevallen. Om de gevaren bij de bron te
bestrijden zal een wetsontwerp op de ge
vaarlijke werktuigen worden ingediend.
Aan de unificatie en het moderniseren
van de veiligheidswetgeving wordt ge
werkt. Zo mogelijk wordt dit jaar eer
wetsontwerp herziening ouderdomsver-
zekering ingediend. Binnenkort kan
wetsontwerp tot uitbreiding der be
voegdheid van vroedvrouwen verwach
ten. Men mag zich er niet bij neerleggen,
dat in 1949 nog ruim 6300 zuigelingen
overleden, aldus de minister. De kraam
zorg zal het komende jaar worden uit
gebreid. De regering streeft er naar, dat
de ziekenfondsen kraamhulp gaan v<
strekken door gediplomeerde verzoi
sters. Er zijn thans 124 opleidingscent
Binnenkort wordt een wetsontwerp be
treffende het bevolkingsonderzoek op tu-
u--;ulose aanhangig gemankt. De t
siding van het invoeren der werk-
iheidswet vindt voortgang. De nood-
regeling kinderbijslag kleine zelfstandi
gen zal vermoedelijk in het komende zit
tingsjaar haar beslag krijgen.
Voor het verplegen van 200 t.b.c.-pa-
tiënten in Zwitserland zal voor 1949 een
suppletoire begroting van f 727.000 en
voor 1950 een van f 221 500 worden in
gediend, terwijl voor 1951 een bedrag
van f 194.000 wordt aangevraagd. Nu het
exploiteren van het Beatrix-lyceum in
Glion onmogelijk is geworden, wordt
voor de verpleging van asthmatische
kinderen, merendeels in eigen land
f 100.000 gevraagd.
Van het erf van School en Kerk
Bezoepizigswezk
Reei
Ned. Herv. Kerk
ben: te Loon op Zand
ivijk cand. P. Westland te Huizen
(N.-H.)
Bedankt: voor Ben nebroek J. J.
Stoutjesdijk te Zevenhuizen.
B enoemd: en aangenomen
Groningen G. den Arend, hulppred. te
Jubbega (Fr.)
Geref. Kerken
Tweetal: te Leeuwarden (vac.-S.
W. Bos) L. W. Muns te Berlikum en A
Plaatsman te Renkum-Heelsum.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Bedankt: voor Twijzel J. v. ij
Haagen te Ulrum.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor Ederveen H. Lig-
tenberg te Rotterdam-West.
Geref. sociaal en economisch
verband opgericht
In een gisteren te Ui recht gehouden
vergadering is op initiatief van enkel»
leden der Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
een Geref. Sociaal en Economisch Ver
band opgericht.
De heer P. Groen, te Rotterdam, die
de vergadering presideerde, zeide mei
nadruk, dat het verband slechts een
studieverband en gesprekscentrum zou
dienen te zijn. en dus geen organisatie
met doelstelling en program, als 'net
C.N.V. en het Verbon»! van Prot. Chr
Werkgevers, noch tegenover deze orga
nisaties. Het verband zal openstaan voor
hen. die de grondslag. Gods Woord en
de drie formulieren zonder de leeruil-
spraken van de gen. synode van 1942
(Utrecht) aanvaarden, ook wanneer in-
stemmers hiermede niet behoren tot de
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.). Besloten
werd deze kwestie nog nader te bezien
bij de vaststelling der statuten en teven
volgende vergadering nader
plannen te bespreken.
Naast de initiatiefnemers werden nog
enkele personen aan het voorlopig be
stuur toegevoegd, opdat hierin zowel de
werkgevers als werknemers zouden zijn
vertegenwoordigd.
Advertentie
R IJ W I ELE N
trotseren de tijd
L door degelijkheid
Meer plaatsruimte voor
de V.U.?
Prof. dr G. Ch. Aalders droeg rectoraat
Prof. dr G. Ch. Aalders. die vanmiddag
het rectoraat van de Vrije Universi'eit
in Amsterdam overdroeg aan prof. dr H.
Dooyeweerd. gewaagde evenals andere
rectores-magnifici dat hebben gedaan
van de schreiende behoefte aan moer
plaatsruimte. Hij kon echter ook cp
enkele hoopvolle verschijnselen de aan
dacht vestigen. Binnenkort kan vermoe-
delijk een tijdelijke verbetering en in
de toekomst een definitieve oplossing
verkregen worden.
Prof. Aalders memoreerde om. he4,
overlijden van prof. dr V. Hepp en de
benoeming van drie hoogleraren in de
medische faculteit, die in de komende
jaren wordt opgebouwd.
Er waren in 1949'50 1336 studenten, vr.n
wie 171 dames. Er hadden 15 promones
plaats en 339 examens werden afgeno
men. waarvan ^06 met gunstige uitslag.
Aan de theologische school der Chr.
Geref. Kerken te Apeldoorn droeg de af
tredende rector, prof. J. Hovius. zijn
waardigheid over aan prof. J. J- v. d.
Schuit, die voor het laatst als reetor op
treedt. Prov. Hovius hield daarbij een
oratie over ..De positie van de vrouw in
de Kerk van ChristBs'. Hij verklaarde
zich o.m. een tegenstander van het vrou
wenkiesrecht in de Kerk. Vervolgens
vermeldde hij de fata van de school. Er
zijn 33 studenten in Apeldoorn, or.dor
ie 28 theologen.
Delfts „speurfonds" lijdt aan
bloedarmoede
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AAGTEDIJK 18 te R'dam: Aalsum 20 te Tri
poli verw Abbekerk 18 te Suez n R'dam
Alchiba p 18 Oland; Algenib 19 te Santos
Alnati 19 Vitoria n B Aires: Alphacca 2
Rosaria n B Aires; Alpherat 19 v Montrea
n Panamacity; Alwaki 19 te Santos n J
York; Amstelpark 18 v Mcnado n Bitoeng
Andijk 19 te N York; Annenkerk 18 t
Adelaide; Arendskerk 19 Oporto n Sydney
Averdijk 19 te Philadelphia.
Parijs; I
19 t
i 18 v Palembang n Ma
Icutta n Abadan: Caltex
n Abadam: Cleodora
n Suez; Congostroo
A'dam; Coryda 18 v
DA CAPO 19 t<
;o n B Air«
EEMDIJK 17 v
burgh p 19 Fi
kong verw.; E
Den Haag 19
GOUWE 20 te
HAST I 19 te F
19
R'dam; Hector 19 Oucssant n
skerk p 19 Finisterre: Helder
n Malta; Hera 19 te A'dam;
Ciudad Trujillo; Hoogkerk p
18 St Helen
ITTERSUM 19 Charleston n Johnsonville.
JAPARA 19 te Bocroe; Jobshaven 18 te Fal-
K AT WIJK 19 v Zaandam n Nordenham:
i R'dam; Klip-
(Advertentie)
I BESSY KIVING
77
Als hij eerlijk tot mij was
gekomen en mij alles bekend had, zou
mijn ongezonde vriendschap voor
hem mij er toe hebben bewogen haar
hand in de zijne te leggen en de slag
boom der armoede op te heffen. En
de overtuiging, dat ik hem 3
leven gelukkig zou hebben gemaakt,
zou mij voldoende zijn geweest. O, de
hoogte, de diepte en de wonderlijke
kracht van mijn liefde voor
gaat elk begrip te boven! Maar hun
smaad, hun spot met mijn zwakke
goedgelovigheid, hun bittere spotlach
over mijn vreselijke, onzinnige jon
gensachtigheid, dreef mij tot wan
hoop. Ik vroeg mij af of ik krankzin
nig was, of droomde, of het slacht
offer was van een vreselijke begoo
cheling. Mijn bloed kookte in mijn
aderen, terwijl ik luisterde naar haar
zilveren stem en de melodieuze klank
van de zijne en ik wendde mij om,
verliet de tuin en keerde terug naar de
stad. Het was volle maan, maar ik
waggelde en tastte mijn weg, als een
blinde, naar de collegegebouwèn. Ik De kogel drong in Pauls hart en hij
wist, dat een der studenten een paar viel zonder een woord te zeggen dood
pistolen op zijn kamer had. Deze nam neer. Ik was ernstig in de zij gewond
ik in bezit, en ging weer terug naar en draag hier nog altijd een kogel.
de weg, die naar de pastorie leidde.
Ik begreep, dat Paul weer naar de stad
zou teruggaan en verschool mij op een
schaduwrijk plekje en wachtte op hem.
O, hoe leek de heldere pracht van de
wolkenloze hemel mij een bespotting!
Tot op deze dag haat ik de koude glans
der sterren en het gouden schijnsel
van de middernachtelijke maan! Voor
het eerst in mijn leven, vervloekte ik
de wereld en al wat er in was, ver
vloekte ik het bloed in mijn aderen,
Een kostbaar aandenken aan een ver
moord vertrouwen!"
Tot nu toe had Edna ademloos ge
luisterd, met haar ogen naar hem op
geslagen; maar nu ontsnapte haar een
doffe snik en zij beefde hevig en ver
borg haar gelaat in haar handen.
Meneer Murray kwam een stap
nader, stond dicht bij haar en ging op
snelle toon voort:
„Mijn laatste herinnering aan mijn
oude afgod is, zoals hy daar lag met
dat zo warm en snel stroomde, dat ikjzjjn m00i( verraderlijk gelaat omhoog,
niet kon luisteren naar de voetstap
pen, waarop ik wachtte. Eindelijk
hoorde ik een geliefd deuntje fluiten,
dat wij heel ons leven samen geflotpn
hadden, als wij zwierven door de bos
sen rondom Le Bocage en toen de be
kende tonen nader en nader kwamen,
sprong ik met een kreet op, die door
de nacht moet hebben geklonken als
de schreeuw van een wild beest, dat
zijn prooi bespringt.
Van alles wat er voorviel, weet ik
alleen nog, dat ik hem vervloekte en
beledigde en tartte, net zolang tot hij
het pistool aannam, dat ik in zijn han
den duwde. Wij gingen op tien pas af
stand van elkaar staan en een paar
studenten, die toevallig die weg langs
kwamen, stonden op ons verzoek stil.
Zij hoorden onze twist, gaven het
commando en wij vuurden gelijktijdig.
het haar, dat Agnes nog pas door
haar vingers had laten glijden, ge
drenkt met dauw en het bloed, dat uit
zijn zijde vloeide. Toen ik weer tot
bewustzijn kwam, lag het lijk van
Paul Hammond reeds drie weken
het graf. Zodra ik in staat was te r
zen, nam mijn moeder mij mee n<
Europa en wij woonden vijf jaar in
Parijs, Napels en op andere plaatsen.
Toen ging zij naar huis en ik begroef
mijzelf een tijdlang in het hartje van
Azië. Na twee jaar keerde ik terug
naar Parijs en gaf mij over aan een
zondig leven in elk opzicht. Ik dronk,
ik speelde en mijn middernachtelijke
avonturen zouden je ziel bezoëdelen,
als ik ze je in al hun afschuwelijkheid
schilderen. Je hebt wel in de bij
bel gelezen van mensen, die bezeten
waren door de duivel? Een woeste,
verscheurende, spottende duivel had
mij in zijn macht. Ik had mijn ziel aan
hem verkocht, op voorwaarde, dat mijn
wraak volkomen zou zijn. Ik haatte
de hele wereld met een ondragelijke,
moordende haat; en het enige plezier,
dat ik had, was mijn ras te bespotten
en te doen lijden. Het enkel noemen
van „godsdienst" maakte mij gek. De
dochter van een predikant, de zoon
van een predikant, een predikant zelf,
hadden mijn jonge leven verwoest en
ik belasterde en bespotte alle heilige
dingen. O, Edna! mijn lieveling! het is
onmogelijk om al de vreselijke ellende
van die tijd te schilderen, toen ik
rondging door de wereld om slacht
offers te zoeken en er velen vond.
Op hoeveel aardige, mooie vrouwen
heb ik Agnes' zonde van schijnheilig
heid gewroken! In hoeveel gretig luis
terende oren heb ik tedere woorden
gefluisterd, tot de mooie, blanke hand
jes mij zo goed als aangeboden werden
en ik hun liefde stelde tot een spot ei
een hoon! Ik haatte en verachtte alJ»
vrouwen en zelfs in Parijs werd ik be
rucht als een hartelozp flirt, die speel
de met de genegenheden, die ik won
die ik onder mijn voet vertrapte.
Als ooit een schitterende en schone
vrouw mijn pad kruiste, sloot ik mij
aan bij haar stoet van bewonderaars,
maakte, dat zij openlijk en onmis
kenbaar deed uitkomen, dat zij aan
mij de voorkeur gaf; dan verliet ik
haar een voorwerp van lach p»i
hoon voor haar kring. Het was geen
ij delheid, o neen, neen! Die komt voort
uit eigenliefde en die had ik niet. Het
was een haat tegen alles wat mense
lijk was, in het bijzonder tegen alles
wat vrouwelijk was.
Een van de liefste en innemendste
rouwen, die ik ooit heb ontmoet
een vorstelijk, elegant, mooi meisje
de lieveling van haar familie en van
haar gezelschapskring, draagt nu een
ordekleed en een zwarte sluier, om
dat ik geheel en al haar hart won; en
toen zij erop wachtte, dat ik haar mijn
liefde zou verklaren en haar vragen
zou mijn vrouw te worden, verliet ik
haar voor een andere schone en ik be
zocht haar nooit meer. Op de dag, dat
zij de andere wereld vaarwel zei, was
ik onder de toeschouwers en toen haar
grote droevige ogen de mijne zochten,
19 Sagres; Laertes 19 t
inberg 19 Casquets n i
19 v Abadan n R'dam
MADOERA 19 Malta n
Semarang; Mataram IS
Meliskerk 20 Singapore
'dam; Mapla 19 1
raltar; C
injefo
3 Finis
Takoradi n Accra.
Colombo; Ondina 19
teinl9 te P Elisabet
PRINS ALEXANDER 19 bij Belle Isle; Pr.
Willem II 19 te Ras Tanura; Pr. Willem
III 19 Kp Clear n Antw.
RIOUW 20 v Suez n New York.
SARANGAN 19 te Basrah; Saroen» 19 te
Singapore; Schiedijk 19 te New Or
Sommelsdij'k 18 v Galveston: Stad
maar 20 te Emden verw.; Stentor 19 Gi
braltar n A'dam; Sumatra 19 te Makas
sar; Sunetta 20 te P Said.
TABIAN 19 v A'dam n Ind.; Tawali p 19
Ouessant; Tibia p 19 Malta; Tjibodas 18 v
Semarang n Djakarta; Tjikampek 19 v Pt
Elisabeth n Kaapstad; TJisadane 18 te
Mosselbaai.
VAN HEUTSZ 19 te Penang; Venus 19 van
Gibarltar n Alexandrië.
WESTLAND 19 Ouessant n B Aires.
ZEELAND KRL) 20 te Halifax.
AGIERS- EN TROEPENTRANSPORT-
CHESHIRE 20 Colombo n Amsterdam.
GEN. S. D STURGIS 10 Oct. te A'dam verw
GROOTE BEER (9 v Aden n Djakarta.
GOYA 24 te A'dam verwacht.
OLDENBARNEVELT (emigran-
,-allë.
lerdam.
R'dam n N York
t n New York.
Said n Djakarta.
R'dam.
oy n R'dam.
n Djakarta.
19 v Aden
KOTA BAROE 20 te Roti
NIEUW AMSTERDAM 19
TABINTA 19 Burlings n 1
VEENDAM 19 Nantucket
WELTEVREDEN 19 v Bel;
WILLEM RUYS 20 Port S;
SIBAJAK 19 Minicov n
ZUIDERKRUIS 19 Mini»
MATRAM 19 v Pt Said
FAIRSEA 19 Kreta n R
Ridderzaal krijgt nieuw
meubilair
Met de aanbouw aan het gebouw v;
de Tweede Kamer aan de zijde van
Hofweg in Den Haag zal ongeveer e»
bedrag van 1.000.000 gemoeid zijn. Hier
van zal in 1951 100.000 worden
gevraagd.
Op de nieuwe begroting Hoge Colleges
van Staat en Kabinet der Koningin is
68.000 uitgetrokken voor de aanschaf
fing van nieuwe stoelen en het vervangen
van de stoffering in de Ridderzaal, omdat
naar het oordeel van de Regering het
bilair niet meer in overeenstemming is
met het representatieve karakter va
zaal. De tweede etappe van de restaura
tie van de vergaderzaal en gang vai
Eerste Kamergebouw zal 50.000 vergen.
POST VOOR GENERAL BALLOU
Post voor militairen aan boord v
het uit Indonesië terugkerende m s. G
neral Ballou moet uiterlijk morgen op
de bus worden gedaan om in een tussen
haven te worden uitgereikt.
Schaakwedstrijden bij de Ned.
Spoorwegen
Voor het personeel van de Ned. Spoor
wegen en dat der dochter-ondernemingen
worden ook deze winter door de B.S.S.
schaakwedstrijden volgens afvalsysteem
georganiseerd. Ook niet-lcden van de B.
S.S. kunnen meedoen. Zij, die hun eerste
paitij verliezen, spelen verder in
troosttournooi. Bij remise wordt de
lar door loting aangewezen. De eerste
inde vindt plaats in de laatste week
October. Ongeveer om de vijf weken zal
ronde worden gespeeld, de laatste
uiterlijk in Mei 1951. Met hen, die niet
Zond.ig willen spelen, wordt -eke
ning gehouden. Het cantal prijzen (ril-
medailles) is afhankelijk van het
aantal deelnemers.
kwam ik thuis...
Bij de Tweede Kamer zal worden
ngediend een wetsontwerp tot verlen
ging van de Noodregeling gemeeule-
financiën voor de jaren 1951 en 1952.
Er zijn nog slechts 9 Liberty-sche-
pen op zgn. bareboat-charter door het
Rijk verhuurd, doordat enige rederijen
gebruik hebben gemaakt van de optie,
.(Wordt vervolgd), de door hen gehuurde schepen te kopen.
Het jaarverslag van
uitvoering van het Delfts hogeschool
fonds vermeld, dat men vermoedelijk
moet gaan beperken. Het SDeurwerk moet
•orden gefinancierd uit het z.g. speur
fonds, dat bijeen wordt gebracht door
:en gering aantal industriëlen en andere
■ndernemingen cn nu in een toestand
verkeert dat niet meer aan alle aan
dragen kan worden voldaan.
Amerikaanse studiebeurzen
Voor het studieweer 19511952 wor
den weer Amerikaanse beurzen toege
kend voor Nederlandse studenten. In
aanmerking komen zij. die een universi
taire studie of een met Amerikaanse in
stellingen van hoger onderwijs overeen
komende opleiding voltooid hebben, of
in het lopende studiejaar zullen vol
tooien. Leeftijd bij voorkeur 25 tot 30
jaar. Formulieren en inlichtingen te ver
krijgen voor 10 October bij het Nedcr-
land-Amerika instituut.
rnd-ex
en P. Mulder te Leiden: cand-
letteren J. P Lettinga te
ind -ex wis- en natuurkunde
n Keng te Leiden: doet ex
rkunde (chemie) W. J. Ser-
Icn; doet ex wis- en natuur-
l Th. van der Plas te Leiden.
Het lied dez
aetherqolven
DONDERDAG 21 SEPTEMBER.
HILVERSUM I (102 m>.
7.00 AVRO Nieuws. 7.15 Gram 7.50 VPRO
Dagopening. 8.00 AVRO Nieuws en weerber.
Gram. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Gram.
Waterstanden. 9.35 Amusementsmuziek.
10.30 Voor de vtouw. 10.35 Gram. 10.50 Voor
inderen. 11.00 Orgelconcert 11.15 Tuln-
•praatje. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Me
dedelingen. 12.33 In 't Spionnetje. 12.38 Plano-
ipel. 1.00 Nieuws. 1.15 Metropole-orkest. 1.45
,.U kunt het geloven of niet". 2.00 Voor de
'Uw. 2.30 Viool en plano. 3.00 Voor de zle-
i. 4.00 Gramofoonmuziek. 4.30 Theater-ork.
solisten 5.00 Voor de jeugd. 5.00 Rege-
gsuitzending. 6.00 Nieuws. 6.15 Sportpraat-
6.30 Lichte muziek. 7.20 Gesprek met de
brandweerman. 7.30 Musette-orkest. 8.00 uur
Jieuws. 8.05 Actualiteiten. 8.15 Radlo-Phllh.
rkest en solist. 9.10 „In de schaduw", hoor-
pel. 9.50 Gram. 10.00 Orkestconcert 11.00
lieuws. 11.15 Sportactuallteiten. 11.30—12.00
ïramofoonmuziek.
HILVERSUM II (298 m).
7.00 KRO Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek.
.30 Gram. 7.45 Morgengebed en lit. kalender.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15 Gramof.
.40 Schoolradio. 10.00 NCRV Gram. 10.15
Morgendienst. 10.45 Gram. 11.00 KRO Voor
zieken. 11.45 Schoolradio. 12.00 Angelus.
.03 Lunchconcert. 12.55 Zonnewijzer. 1.00
euws en katholiek nieuws. 1.20 Cowboy-
liedjes. 1.35 Pianorecital 2.00 NCRV Prome-
ade-orkest en solist. 2.45 Voor de vrouw.
3.30 Tenor en orgel. 4.00 Bijbellezing. 4.45 Vo
caal ensemble 5.00 Actualiteiten voor de
jeugd. 5.30 „Xls stad en laand ble 'n kander
komen", hoorspel 5 50 Gram. 6.00 Gramof.
6.15 ..De stem van de Christelijke Vakbewe
ging. 6.30 Voor de strijdkrachten. 7.00 uur
Nieuws en weerberichten 7.15 Vrolijke mu
ziek. 7.40 Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8.05 Gram.
plaa
lafder
rie. 9.20 Marir.ierskapel. 10.15 B\
overzicht. 10.35 Gram. 10.45
king. 11.00 Nieuws. 11.15—12.0»
Engeland, BBC Home Set
inlands
1.20 Filmm
2.30 Voor de arbeiders. 12.33
s. 1.10 Medcdelln-
luzlek. 2.00 Schoolradio. 3.10
spel. 3.40 Gram. 4.00 Groot symphonle-
;t. 4.45 Causerie. 5.00 Voor de kinderen.
Weerberichten. 6.00 Nieuws. 6.15 Sport.
Orkestmuziek. 6.45 Voor de boeren 7.00
intische muziek. 7.30 Strijkkwartet en
i 8.30 Gev. programma- 9 00 Nieuws 9.13
issie. 10.00 Strijkorkest en solist. 10.30
frie. 10.45 Viool en piano. 11.00—11.03
Nieui
Ingeland. BBC Licht progr. 1500 en 247 ra.
12.00 Voordracht. 12.15 Militair orkest en
Jllste. 1.00 Orkestconcert. 1.45 Voor de kin-
eren. 2.00 Voor de vrouw. 3.00 Licht en-
imble en soliste 3.30 Voor de soldaten 3 45
ansorkest 4.15 ..Mrs Dale's dagboek". 4.30
auserie. 4.45 Schots Variëtë-orkest. 5.30 Uit
wisselingsprogramma 06 0 Orgelspel 6 30
7.00 Nieuws. 7.25 Sport.
7.30 Verzockprogramma. 8.00 Hoorspel. 8.30
ollstenconcert. 9.00 Gev. programma. 9.30
eportage. 10.00 Nieuws. 10.15 Causerie.
1.20 Dansmuziek 1100 Voordracht. 11.13
ichte muziek. 11 56-12.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Gramofoonmuziek. 12.15 Lichte mu-
lek 12.30 Weerberichten. 12.33 Voor de
ndbouw 12.40 Lichte muziek. 1.00 Nieuws.
15 en 2.00 Gramofoonmuziek. 3.00 Engelse
les. 3.15 Gramofoonmuziek. 3.40 Franse les.
Omroeporkest en solist. 5.00 Nieuws.
Gramofoonmuziek. 5.15 Voor do klnde-
6.15 Dansorkest. 6.30 Voor de soldaten.
Nieuws. 7.30 Gramofoonmuziek. 7.50
Causerie. 8.00 Verzoekprogramma. 9 00 uur
Klankbeeld. 9.30 Gram. 9 45 Actualiteiten.
1000 Nieuws. 10.15 Gram 11.00 Nleuwi.
11.05—12.00 Gramofoonmuziek.
