hr
regering kansen grijpt
Edna Earl
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1950
MINISTER SCHOKKING MEENT:
uKamer zal beleid vertrouwen als
Jules
of niets, vraagt de bewindsman
(Van onze parlementsredacteur)
;n ]Ik heb de indruk uit het debat gekregen, dat de Kamer vertrouwen wil
imtlellen in het defensie-beleid, als de regering de kansen wil grijpen, die
triif maar zij'n' kan haar de verzekering geven, dat de regering dat zal
er*»en". Met deze woorden besloot minister Schokking gisteravond of
lever: vanmorgen, want de bewindsman sprak van half elf tot half een
- zijn deel van de beantwoording van de lange rij van sprekers bij de
9S|lgemene beschouwingen over de begrotingen van Oorlog en Marine
por het lopende jaar.
Wel gezegd, maar
niet beschreven
(Van
Parlementsredacteur
diet concreet en sterk
IVij kunnei
zegge:
dat deze be-
irding
in het verband t
ichtige indruk maakte, al
>nstateren, dat er een opgaande
in de gewisselde stukken
i mondelinge beantwoording. Voor
stelde mr Schokking, dat hij
lillende vragen niet zou kunnen be-
oorden, omdat hij door internatio-
afspralien (en uit veiligheidsover-
ngen) hierin verhinderd is. Wel wil-
hij op die punten de defensiecom-
•oerig inlichten,
tederland aanvaardt zijn taak, een
leveren in parate landstrijd-
Dit kan de noodzakelijkheid
gevolg hebben, dat de soldati
(tot 18 maanden) onder de wapenen
moeten worden. Telkens zal
gelang de internationale
idigheden zulks vorderen, mc
bekeken. De bewindsman
niets verontrustends en onzekei
de betrokkenen: iedere lichting, die
wordt opgeroepen, moet rekening
aden met deze mogelijkheid. Wij kun-
dit zonder meer doen op grond var
"(Dienstplichtwet, terwijl in andere lan-
over de verlenging van de dienst-
uitj nog in de parlementen overleg moei
tden gepleegd.
z%ren van een aandeel in de parate
epenmacht de mededeling van de mi-
"lier, dat de Regering zich bereid heeft
°P klaard, ter vergroting van het con-
H. tent der lichtingen, die onder de wa-
Slijen worden geroepen, en daar er Ne-
leulandse troepen in West-Duitsland no-
emi zyn, deze daarheen te zenden, mede
d. i het oog op een tekort aan kazerne-
haamte en oefenterreinen in Nederland.
Hi|le uitbreiding van de tactische lucht-
n Bdkrachten zal een aanmerkelijke ver-
s -Mling kunnen ondergaan, dank zij de
bofe van bevriende mogendheden. De
v- bouw van de vloot zal op zijn minst
Eltijd en zo mogelijk vroeger geschie-
L De Nederlandse industrie zal in ver-
jgde mate worden ingeschakeld: be-
grijke orders zijn reeds geplaatst en
jolige bestelling is spoedig te ver-
de oorlog had de Marine
Oorlog moest echter van
grond af worden opgebouwd. Hier
.At de oorzaak van het feit, dat men
-7) de Marine verder is en concreter
zijn dan bij Oorlog. Daarom kun-
'ker>n de beide departementen nog niet
Wengevoegd worden. Het einde van
e Ki achterstand bij Oorlog is echter
vei] zicht. Geschat kan worden, dat in
:e ^ptember 1951 dan het éne ministè
re zfe van Rijksverdediging kan wor-
ijs, |n ingesteld.
[n .Vv. de instelling van een staatssecre-
de Luchtmacht (waar vooral
it Tegenslag voor de omroep:
avordering van een paar
millioen
g AVRO, de KRO en de VARA heb-
mé van de fiscus bericht gekregen, dat
Roeten rekenen op een belangrijke
een>rdering over de laatste tien jaren
exploitatie der radiobladen en de
behaalde winsten. Naar verluidt,
r Jde AVRO anderhalf millioen gulden
teJen betalen. Dat zou een ernstige
j!(nmering betekenen voor het ont-
weJen van haar werk.
crea bedragen zijn voor de drie vereni-
£n zeer verschillend door de ver-
iden wijze van uitgave der radio-
"lip. Dat de NCRV nog niets gehoord
i, is niet vreemd, omdat de Omroep-
R in Wageningen wordt uitgegeven
Jr een andere belastinginspectie r
mhiZuidvruchten duurder door
wegvallen van susidie
bij prijs van rozijnen is in enkele
ig aden gestegen van 90 cent tot 1,55
kilo. Amandelen kosten nü 4,50
1 kort geleden 3, cocos 4 tegen
0 en ook pinda's worden duurder,
de subsidieregeling is vervallen, is
(rt van gedroogde zuidvruchten uit
H-ika practisch onmogelijk geworden,
'e H rozijnen is men thans aangewezen
ak Turkije, waar de prijzen reeds zijn
dheijopen door de massale inkopen van
vee krijk, Duitsland en Scandinavië,
it d importeurs vrezen zelfs, dat Tur-
ito ide contracten niet zal kunnen na-
'ide in.
hou
te De Modjokerto, met passagiers en
Teiit aan boord, wordt in de nacht van
een|ag 0p Zaterdag uit Indonesië in Rot
kopen verwacht. De ontscheping begint
Advertentie
Lijdt niet langer
rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
;eiivpijnen. Neemt regelmatig Togal,
verdrijft in al die gevallen snel en
jnde de pijnen. Togal baat waar
middelen falen. Zuivert de nieren
-)s '(schadelijk voor hart en maag. Bij
ten. en drogist 0.83, ƒ2.08 en ƒ7.94
vult-
Drdri_
de heer Vorrink (arb.) op had aange
drongen), meende de bewindsman, dat
hiervoor de tijd nog niet gekomen
Eén van de bijzondere taken va:
staatssecretaris van Oorlog, mr Focke-
ma Andreae, is juist een reorganisatie
te bewerkstelligen, waarbij de Lucht
macht meer afzonderlijk komt te bestaan.
Zodra deze reorganisatie achter de rug
is en dat zal niet zo lang meer duren
dan komt er een staatssecretaris
de Luchtmacht.
Met betrekking tot de hogere leger
leiding gaf de minister toe, dat er
vankelijk een tasten was geweest
de juiste organisatie. Van de aanvanke
lijke opzet is men teruggekeerd. Nu is
het echter zover, dat verantwoordelijk
heden onmiddellijk vastgesteld kunnen
■orden. Nu is de tijd van aarzelingen
voorbij.
By de bespreking hiervan keerde de
minister zich tegen de heer Fens
(k.v.p.), die immers een soort voor
waardelijk Vertrouwen voor 4 maan
den in het vooruitzicht had gesteld.
Hier kon de bewindsman het niet
mee eens zijn. Niet-volledig vertrou
wen zou naast de reeds bestaande
physieke zwaarte van de te vervullen
taak zelf, ook nog een niet te dragen
psychische druk meebrengen, m.a.w.:
vol vertrouwen of geen vertrouwen.
De inschakeling van West-Duitsland in
het Europese verdedigingssysteem, waar-
met name de heren Fens (k.v.p.)
Vorrink (arb.) hadden gesproken,
braoht de bewindsman tot de verklaring,
dat de Nederlandse Regering steeds het
standpunt 'heeft ingenomen, dat bij een
rhoopt conflict de verdediging zo
mogelijk Oostwaarts moet liggen.
Duitsland zal hierbij niet kunnen wor
den gemist, al zal voor de verwezenlij
king daarvan over een zeker sentiment
heengestapt moeten worden.
De Britten
Tegenover de heer Bruins Slot (a.r.),
die had gewaarschuwd tegen een in het
huitje van Engeland gaan varen, ver
klaarde de bewindsman, dat hij bij de
besprekingen op internationaal niveau
s had gemerkt van „insulair isolatio-
ne" aan Britse zijde. Het is nu echter
naai zo, dat (nog) niet kan worden
•gegaan tot de opbouw van een ver-
dediging^macht op voet van gelijkwaar
digheid. De opbouw is afhankelijk van
het materieel, dat ieder der deelnemen
de landen al heeft. En wat de marine be
treft, staat de Nederlandse Regering op
het standpunt, dat deze niet in een hoek
gedrukt mag worden.
Het komt ons voor, dat de bewinds
man hier langs de bedoelingen van de
heer Bruins Slot heeft heengeredeneerd.
Deze toch was er juist bang voor, dat
Engeland van de omstandigheid, dat nu
eenmaal rekening gehouden moet wor
den, met wat ieder land aan materieel
ten manschappen) bezit, misbruik zou
maken om een zekere hegemonie te ves
tigen. Een standpunt, waaraan de heer
Korthals (v.v.d.) zich had gerefereerd.
En daartegen dient de Regering juist met
kracht op te komen. De minister erkende
nu echter feitelijk, dat hij t.a.v. dit vraag
stuk nog geen definitief standpunt kon
Met name de heren Fens (k.v.p.) en
Roosjen (a.r.) hadden zich ongerust ge
toond over de zinsnede in de M. v. A.,
dat de dienstplichtigen voor de drie di
visies niet zouden worden opgeroepen,
indien en voor zover het hiervoor nodige
materieel niet aanwezig zou zijn.
De bewindsman betoogde hiertegen
over, dat dit uiteraard betekende, dat
t alles, wat er in de Tweede
aezegd wordt, komt in de
Handelingen te staan. Met name de
communisten zeggen nog wel eens
iets. dat niet door de beugel kan. Zo
ook gisteren weer. De heer Gortzak
had bijv. gezegd, dat de gangsters
van Chicago uitmaken, wie president
wordt van de Verenigde Staten van
Amerika. De voorzitter vond dit be
lediging van een bevriend volk en
van een bevriend staatshoofd. Daar
om zult u deze zin in de Handelingen
niet vinden.
Er gebeurde nog meer: de heer
Gortzak hield een lofrede op een in
Indonesië overgelopen militair, die in
Nederland tot ettelijke jaren gevan
genisstraf was veroordeeld. De voor
zitter wees hem er op, dat het regle
ment van orde van de Kamer ver
biedt. dat een begaan misdrijf ge
prezen wordt. Daarom moest de ge
achte afgevaardigde het hele verhaal
terugnemen. Hij zweeg enige ogen
blikken, waarop de voorzitterlaco
niek constateerde: „Wie zwijgt, stemt
toe" en mitsdien werd de heer Gort
zak geacht, de gehele passage te heb
ben teruggenomen.
Niet alleen communisten zeggen
wel eens iets, dat niet door de parle
mentaire beugel kan. Zo overkwam
het de heer Vermeer (Arb.), dat de
voorzitter hem op de vingers tikte,
toen hij beweerde, dat deheer Gort
zak een leugen had verteld. Hij ver
anderde dit toen in: een bewering
had gedaan in strijd met de waar
heid. Een poosje later sprak hij
het „demagogisch" geluid, dat de heer
Gortzak had laten horen. De vo
zitter zei hier aanvankelijk niets v
maar toen de heer Gortzak hem
een onder-onsje hierop wees, meende
ook hij, dat hier een andere uitdruk
king voor moest worden gezocht: hier
hebt u dan de omschrijving
„demagogie", zoals u die straks in de
Handelingen zult kunnen lezen:
geven van een overdreven voorstel
ling van zaken, niet geheel in
eenstemming met de werkelijkheid.
alles op alles gezet zou moeten worden,
om dit materieel tfe krijgen. Want de
drie divisies moeten er komen. Doch het
wou moreel ontoelaatbaar zyn, de solda
ten op te roepen, wanneer zij niet vol
doende bewapend zouden kunnen wor
den. Een opvatting, die ook de heer Ti-
lanus (c.h.) die zich ook overigens
hart en ziel achter de minister
schaarde had gehuldigd. Omtrent de
grote bezetting der staven gaf de mi
nister geen positief bescheid. Wel deelde
hij mee, dat weer teruggekeerd was tot
de vroegere eis, dat een officier bij de
staf enige jaren troepenervaring moet
hebben. Niet vergeten moet worden, dat
■ankelyk zeer weinig beroeps
officieren waren. En toen ze er wel wa
rn, waren er geen troepen, want die
Lten alle in Indonesië.
Tav. de oefening Cupola op Zondag
herhaalde de minister zijn reeds eerder
gepubliceerde mening: Het ging hier om
een oefening, te vergelijken met een gas
fabriek of een electriciteitsbedrijf, die
ook op Zondag door moeten draaien.
Hierop hadden de heren Roosjen (a.r.)
1 Van Dis (sg.p.) critiek geleverd.
De minister was het eens met de heer
Vorrink (arb.), dat verslechtering van de
sociale en economische omstandigheden
het thuisfront zouden verzwakken. Hij
toonde zich dankbaar voor. de steun van
de heer Tilanus (ch.), hem verleend op
billijkheidsoverwegingen en voor de goe
de woorden van de heer Vonk (v.v.d.), die
de moeilijkheden vooral in de financiële
sector had gezien.
Melden wij ten slotte nog, dat de heren
Van Vliet (k.v.p.), Kikkert (c.h.) en Ver
meer (arb.) allerlei personeelskwesties
aanroerden, terwijl de heer Gortzak
meer dan een uur praatte over
de vredelievendheid van de Sowjet-Unie
daarom voor de begroting natuurlijk
geen goed woord over had.
Vanmiddag om 1 uur zou de staats
secretaris van Oorlog het woord voeren
i daarna die van Marine.
Maandag zullen in Tokio handelsbe
sprekingen tussen Japan en Nederland
worden geopend.
CHEM. FABRIEK .EUREKA", LEEMU1DEN
Kansen op nachtvorst
in de herfst
(Van onze weerkundige medewerker)
Nog slechts enkele dagen scheiden
ons van de seizoenwisseling van zomer
naar herfst, zodat wij eigenlijk geen na
zomer meer kunnen verwachten. De
herfst staat voor de deur en een voor
proefje hiervan met enkele stormachtige
winden hebben wij al gehad. Een twee
de voor land- en tuinbouw zeker be
langrijk herfstverschijnsel is de kans
op nachtvorst. Reeds in deze maand en
wel in de voorlaatste week van Septem
ber kunnen schadelijke nachtvorsten
optreden. Dit willen wij aan de hand
van enkele cijfers van waargenomen
temperaturen bevestigen.
In de afgelopen 30 jaar kwam er te
De Bilt in September 12 keer nachtvorst
voor. In het overzicht van Sept. 1940
b.v. lezen wij, dat er op 10, 12, 22 en 29
September op vele plaatsen in ons land
schadelijke nachtvorsten optraden. De
zwaarste nachtvorst van de laatste 50
jaar in deze maand kwam voor in de
morgenuren van 28 September 1939. In
De Bilt daalde het kwik op 10 cm bo-
ben de grond tot —2.4 gr. C., terwijl op
normale waarnemingshoogte (2.20 m)
te WintemoyJc het kwik tot op 2.5 pi
C. daalde.
Dat er toen heel wat bloemen en no
te velde staande gewassen zijn afgevro
ren, behoeft geen betoog. Ook op 24
Sept. 1931 daalde het kwik al tot 1.5
gr. C. Ook in September 1921, 1925
1928 kwamen schadelijke nachtvorsten
voor. De nachtvorstkansen zijn het
grootst boven de zandgronden van Bra
bant, Drente en delen van Friesland
Overijssel, maar ook elders is in deze
maand nachtvorst niet onmogelijk. Het
K.N.M.I. zal tijdig waarschuwen. Maar
men houde bij een te verwachten hel
dere nacht ook zelf 'n oogje in het zeil.
Van het ert van School en Kerk
Betoepingsweik
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEn.EN
AAGTEDIJK 13 Le Havre; Abbedijk 14 van
Rio de Jan n B Aires; Abbekerk 14 Guar-
dafui n Rdam; 'Akkrumdijk 14 te Durban;
Alamak 14 Kaap Bougaroni n R'dam: Al-
blasserdijk 13 Azoren. Alhena 14 te San
tos n R'dam; Almdijk 14 te Hamburg; Alm-
kerk 13 Cocoseil. n Brisbane; Alphacca
14 Rio de Jan. n B Aires; Altair 14 v Pt
Alegre n Rio Grande; Alwaki 10 te Monte
video n N York; Amsteldijk 14 v Tampa
n Brownsville: Arendsdijk 14 te Trinidad;
Ariadne 14 v Llvorno n Napels; Averdijk
14 te Boston n Philadelphia.
BARENDRECHT 13 v Aruba n St Vincent;
Bennekom 12 te Calao; Blommersdijk 14
te Camden; Boissevain 14 v Manilla naar
Singapore; Borneo 14 te Palembang.
Boschfontein 14 Pt Sudan n Beira.
CERAM 14 te Bombay n R'dam; Ceronia IS
te Calcutta; Caltex Pernis 11 Ouessant n
Ras Tanura; Caltex Delft 14 Finisterre n
Pernis; Congostroom 14 Finisterre n Am
sterdam.
DANAE 14 v Gibraltar n Oran; Drente 13 te
Calcutta.
ECHO 14 Lizard „n R'dam; Edam 15 Vlissin-
gen n Antw.; Eemland 17 te A'dam; Esso
A'dam 14 Landsend n R'dam; Esso Den
Haag 15 Gibraltar n Vado.
FRIESLAND 13 te New York; Feroci» 14 te
Drogheda.
GAASTER LAND 14 te Harllngen; Gordias 14
Matania n A'd
HAST IU 14 v N Castle n Stockholm; He
cuba 14 v Curacao n Georgetown; Heel-
sum 14 te Le Havre; Hera 14 Scilly naar
A'dam: Hoogland 14 te Kopenhagen; Hoog
kerk 14 v Kaapstad n Teneriffe.
KEILEHAVEN 14 te Cardiff; Kelbergen 14
Kp de Gate n Bagnoli; Kertosono 14 te
Cheribon.
LAREN BERG 14 v Casablanca n A'dam; La-
wak 13 te Calcutta; Lekhaven 14 FinisterTe
n Savona; Lemsterkerk 15 te Colombo n
Calcutta; Limburg 15 te Pt Elisabeth; Lis-
sekerk 14 v Suez n R'dam; Lutterkerk 14
v Pt Said n R'dam.
IACOMA 15 Royal Souvereign n R'dam;
Macuba 14 v Miri n Suez; Mapia 15 te Soe-
rabaja; Mataram 14 Gibraltar n Djakarta;
Melampus 13 v Penang n Makassar; Me-
tula 15 te Suez n R'dam; Mulan 13 van
Duinkerken n Gothenburg; Mijdrecht 14
t B Air
Ader
■ndrecht 14 Kiel
nrovia n Takodari.
Gibraltar; Oranje-
tobal; Orion 14 te
"i Malmo.
Djakarta; Po-
PHRONTIS 14
lydorus 15
'illem II 14 Dublin n Basrah; Pr. Willem
I 13 Belle Isle n R'dam; Pr. Willem IV 14
East Goodwin n Quisy; Pr. Willem V 15
te Montreal; Pygmalion 14 Y R'dam n La-
guaira.
RIDDERKERK 14 v Mozambiqpe
Rolf 15 te Antwerpen: Ronda li
Said; Rijnkerk 14 Ouessant n Kobe; Ruys
14 v Dar es Salaam r
SALAWATI 14 te Aden n New York; Schie
14 te Trinidad; Scherpendn
n Rastanura; Sommelsdijk
Stad Alkmaar 14 v Narvik n Emden; Stad
Haarlem 14 te Sfax; Stad Leiden 14 Belli
Isle n Montreal: Stad Schiedam 14 te Rot
terdam; Stad Vlaardingen 14 te Vla
gen; Stentor 14 te Izmir; Streefkerk
R'dam; Sunetta 14 v Berre n Miri.
TARIA 14 Azoren n Engeland; Tawali 15 Al
giers n A'dam; Tiba 14 Ald<
Titus 14 te A'dam; Tjipanas 15 te
midzn n Japan: Tjipondok 14 Monl
n B Aires.
UTRECHT 13 v A'dam n Gothenburg
VAN T HOFF 14 V'So
Shir'
Makas
Venus 14 Finisterre n Alexandrte.
WATERLAND 15 St Pauls Rock n B Aires
Willemstad 14 v Aruba n Curacao.
ZOKNEWIJK 14 Scilly n" N York; Zijpen
berg 15 n Saffi.
PASSAGIERS- EN TROEPENSCHEPEN
BOISSEVAIN 14 v Manilla n Singapore.
GROOTE BEER 15 te Port Said n Djakarta.
JOH. v. OLDENBARNEVELT 14 te Pt. Said
naar Australië.
KOTA INTEN 14 v Semarang n Djakarta.
LANGKOEAS 14 te Djeddah
ORANJE 15 Southampton n A'dam.
RANCHI 14 v Suez n A'dam.
WATERMAN 14 v Soerabaja n Menado.
CHESHIRE 13 v Soerabaja. 18/10 te A'dai
CITRAL 17 te Djakarta. 1V10 te A'dam.
FAIRSEA 14 Massawa. 17 Suez n R'dam.
GAROET 15 Tj. Pandam n Djakarta.
GENERAL C. C. BALLOU 14 v Djakarta
Rotterdam.
ORMONDE 14 te Suez n R'dam.
SIBAJAK 14 Enggano eeil, n R'dam.
ZUIDERKRUIS 14 Enggano eil.
KOTA BAROE 14 Gibraltar n R'dam.
MODJOKERTO 14 Ouessant n R'dam
GOYA 14 Pt Said n A'dam.
WILLEM RUYS .14 Golf v Bisaye n Djak.
Atlantische voorlichtingsdienst
opgericht
In New York hebben de plaatsvervan
gers van de Atlantische raad de oprich
ting van een voorlichtingsdienst va u deze
raad bekend gemaakt. Tot directeur i;
benoemd Theodore Newton, die bijge
staan wordt door een kleine staf. Zyr
standplaats is Londen. Taak van de dienst
Is de leden-landen van het verdrag
te lichten over de activiteit van d>
ganisatie van het Atlantisch Pact.
BESSY K IV ING
73
Zij knielde neer, bracht haar gelaat
dicht bij het zijne, gleed met haar
dunne vingers herhaaldelijk over zijn
uitgeteerde gelaatstrekken als om zich
te overtuigen van de waarheid van
haar nieuwe zintuig, het gezicht, door
het oude en welbeproefde zintuig van
het gevoel. Toen wierp zij haar hoofd
achterover met een wilde lach en een
schreeuw van verrukking. Gedurende
enkele ogenblikken hing zij over de
zieke heen, kuste hem voortdurend en
momplde op gebroken toon allerlei ge
lukkige, tedere woordjes. Nu en dan
zij haar toevlucht weer tot het
oude zintuig van het gevoel.
i een poosje, waarin de ogendokter
enkele verbanden klaar maakte, voeg
de Hulda er aan toe:
„Wie van u beiden is meneer Mur
ray? Wilt u, alstublieft, bij mij komen.
Mijn oren en mijn vingers kennen u,
aar mijn ogen niet."
Hij kwam naar haar toe en zij strek
te haar hancjen uit naar de zijne, die
zij omklemde en sloeg haar ongeoefen
de ogen naar hem op. Voor hij kon
vermoeden wat zij wilde, viel zij aan
zijn voeten, sloeg haar armen om zijn
knieën en riep uit: „Wat bent u goed!
Hoe zal ik u ooit genoeg danken? Wat
bent u goed!" Zij hield zich aan hem
vast en snikte hartstochtelijk.
Edna zag, dat hy haar optilde van
de vloer en haar weer bij haar vader
bracht, terwijl de dokter haar ogen ver
bond. Zij wachtte niet langer en sloop
stilletjes weg naar buiten.
Zij was nog niet ver gekomen, toen
zij de snelle galop der paarden hoorde
en het rollen van het rijtuig. Meneer
Murray leunde uit het raam, toen zij
haar inhaalden en beval de koetsier
stil te houden. Hij sloeg het deurtje
open en stapte uit het rijtuig op haar
„De; dokter blijft eten op Le Bocage,
wil je niet bij ons plaats nemen of -ver-,
kies je, als gewoonlijk naar huis te
lopen?" i i
„Dank u, meneer. Ik ga nog niet naar
huis én ik loop liever."
Hij boog en wilde 'zich omkeren,
maar zij haalde een fijn geparfumeerd
briefje uit haar zak.
„Meneer Murray, de schrijfster van
dit briefje vroeg mij u dit ter hand te
stellen, daar zij vreesde, dat het vorige
verloren was door de bediende, aan
wie zij het had toevertrouwd."
Hij nam het aan, keek even naar het
kleine, slordige, schoolmeisjesachtige
handschrift en stak het briefje in zijn
vestzak. Toen zei hij op zachte, ern
stige toon:
,Dit is werkelijk een aangename ver
rassing. Je bent ongetwijfeld heel wat
betrouwbaarder dan Henry. Aanvaard
mijn hartelijke dank, die ik geen tijd
heb nu te herhalen. Ik geef er gewoon
lijk de voorkeur aan om mijn geluk
geheel aan Gertrude te danken; maar
in dit geval kan ik wel verdragen, dat
ik het door middel van jou krijg. Daar
je zo vertrouwd en nauwkeurig bent,
mag ik je wel lastig vallen met het
overbrengen van mijn antwoord!"
Het rijtuig rolde voort en liet
wolk van stof na, door de avondzon
getransformeerd in een schitterend
spoor van glinstering. Edna ging op
een grashoop zitten en leunde met haar
hoofd tegen een boomstam. En al de
schittering verdween snel in hét niet
en zij was alleen in het stof.
Terwijl de zon onderging omstraalde
zij in het westen de statige boomgewel
ven met een rode gloed; alleen het
droevige gekir der duiven verbrak de
plecKtige stilte, waarin de pijnbomen
met diepe orgeltonen de lijkzang zon
gen voor. de dode dag. En de kille
schadpw van de komende nacht sloop
in purperen mantel en geschoeid met
fluwelen sandalen het zwijgende bos
binnen.
„O, was ik maar een week eerder
weggegaan, voor ik wist, dat er in zijn
zondige natuur nog enige verborgen
goedheid en erbarmen was! Als ik hem
maar volkomen kon verachten,
zou het zoveel gemakkelijker zijn hem
te vergeten. Welk recht heb ik te den
ken aan Gertrude's verloofde straks
Gertrude's man? Ik moest blij zijn,
dat hij beter is, dan ik dacht, maar dat
ben ik niet! O, dat ben ik niet! Ik
wilde, dat ik nooit geweten had, dat
hij iets goeds gedaan heeft. O, Edna
Earl! is het hiertoe met je gekomen, is
het hiertoe met je gekomen?. Wat ver
acht ik mijzelf wat haat ik mijzelf!"
Zij stond op en schudde haar dik
haar naar achteren, streek met haar
handen over haar gloeiende slapen en
)o nwagen
stond te luisteren naar het gefluit
een patrijs in de verte naar de
klacht van een eenzame duif, die zich
genesteld had in een pijnboom boven
haar.
XXII. DE GESCHIEDENIS VAN
NORMAN ARTHUR
„Mevrouw Andrews heeft geschre
ven, dat ik zo spoedig mogelijk moet
komen en ik ga Maandagmorgen op
reis, daar ik nog een dag in Chattan
ooga wil overblijven."
Edna stond op en nam haar hoed
van de stoel en meneer Hammond
vroeg: „Ben je van plan alleen te
reizen?"
„Ik moet wel, daar ik niemand ken,
die naar New York gaat. Natuurlijk
vind ik het erg vervelend om alleen
te reizen, maar in dit geval zie ik niet
hoe ik het kan vermijden."
„Zet je hoed nog niet op, maar blijf
vanavond bij mij."
„Dank u wel meneer, ik wil nog
even naar de kerk en voor de laatste
niaal het orgel bespelen. Misschien zal
ik na morgen nooit meer in ons heer
lijk kerkkoor meezingen. Mag ik na
een poosje terugkomen en een paar
uur hij u blijven?"
Gedurende het afgelopen jaar had
zij zich er aan gewend, iedere Zater
dagmiddag de psalmen en gezangen
te spelen, die meneer Hammond had
uitgezocht voor de diensten op de vol
gende dag en voor dit doel had zij
van de kerkeraad een sleutel ontvan
gen, waardoor zij de kerk kon binnen
komen, wanneer zij maar wilde. Het
kerkhof was stil en vreedzaam, als
het stof, dat in de talrijke graven lag
opgesloten; een mooi roodborstje zat
op de rand van een marmeren vaas,
die de top van een der grafmonumen
ten kroonde en dronk langzaam van
het water, dat de regenstromen van
gisteren daarin hadden vergaderd. Een
konijn knabbelde aan de bladeren van
een bos roze anjers, die gloeiden op
het graf van een kind.
Edna trad de koele kerk binnen,
ging de galerij op on nam plaats voor
het orgel. Diepe, plechtige tonen ste
gen zachtjes op uit de hoge pijpen en
langzamerhand zwollen zij aan tot lui
der, voller en rijker geluid, toen zy
zong: „Werp uw mórgen op de Heer".
Wórdt vervolgd).
Ned. Herv- Kerk.
Beroepen: te Ridderkerk R. Ban-
lema te Neder-Hardinxveld; te Rotter
dam-Vreewijk (vac.-W. Kool, toez.); H
Onstein te Lemele; te Puttershoek A. H.
C. Jacobs, legerpredikant, voorheen te
Makassar; te Maarssen (vac-P. Moeren
hout) A. A Koolhaas te Amersfoort; tï
Breda (vac.-J. C. Jorg) W- G. v. d.
Rhee te R'dam-Vreewijk; te Garderen L.
Vroegindewey te Papendrecht.
Bedankt: voor 's-Grevelduin-Capet-
le J. C. Stelwagen te Wezep; voor Nieu-
we-Tonge R. W. Steur te Ouddorp.
Geref- Kerken.
Beroepen: te Spijkenisse G. Rink»
res. legerpred te Heemstede.
Geref. Gemeenten-
Bedankt: voor 's-Gravenpolder H
Ligtenberg te Rotterdam-West.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Beroepen te Oldenzaal J. J. v. d
Hoek te Den Ham.
Minder Nederlandse universiteits
leerkrachten in Indonesië?
De plannen voor de aanstelling van
Nederlandse universiteitsleerkrachten in
Indonesië zullen volgens Radio-Indonesië
worden herzien. Het Indonesische kabi
net zal er over beraadslagen, naast Ne
derlandse docenten andere buitenlandse
leerkrachten aan te stellen. Er zal een
leerstoel voor economie worden toege
voegd aan de universiteit te Djakarta.
Bovendien zal een cursus in zakelijk
beheer worden ingesteld.
TWEE ITALIAANSE STUDIE
BEURZEN
De Italiaanse regering heeft voor het
tijdvak 1 Nov. t.m. 30 Juni as. twee stu
diebeurzen ter beschikking van Neder
landers gesteld. In aanmerking komen
zij. die in het bezit zijn van een getuig
schrift van met gunstig gevolg afgelegd
doctoraal ingenieurs- of semi-arts-exa-
men. Nadere inlichtingen worden o.m.
verstrekt door het Bureau van de Se
naat der T. H.. Oude Delft 95, Delft.
GROOTSTE SYNAGOGE IN WEST-
DUITSLAND INGEWIJD.
Dezer dagen is de Westend-synagoge
in Frankfort a. d. Main weer in gebruik
genomen. Drie jaren is er gewerkt voor
dat het van binnen volkomen verwoeste
gebouw was hersteld. De kosten bedroe
gen 800.000 Mark. De Westend-synagoge,
de grootste van West-Duitsland, i:
nog toe de enige, welke door de Duitse
regering werd herbouwd.
Het bericht omtrent plannen die
van Hervormde zijde bestaan om te ko
men tot oprichting van een Hervormde
school voor maatschappelijk werk,
hoeft in zoverre enige aanvulling, dat
deze plannen zich nog in een stadium
van voorbereiding bevinden en de sy
node der Ned. Herv. Kerk als zodanig
nog niet zijn gepasseerd.
Waarom „Verboden
Toegang" voor vrouwen?
Ds H. W. Eerland over stemrecht
in de kerk
(Van een onzer verslaggevers)
„De kerk plaatst op vele punten voor
vrouw het bordje „Verboden Toe
gang". De mannen in de gemeenten be
palen, wie predikant, ouderling of diaken
moet zijn, doch het wordt tijd, dat wij
deze gedachtengang in de kerk grondig
gaan herzien".
Aldus ds H. W. Eerland, Chr. Geref.
predikant te Lisse, in een referaat dat
hij hield op de tweede bondsdag van de
Bond van Chr. Geref. vrouwenvereni
gingen, in Zeiét.
„De massa", zo betoogde ds Eerland,
„brandmerkt de gedachte, dat de vrouw
bijvoorbeeld het diakenambt zou kunnen
bekleden, als revolutionnair en absurd,
maar dit standpunt is toch heus niet zo
revolutionnair als het lijkt."
In de bespreking die op dit referaat
volgde, werd meegedeeld, dat het stem
recht van de vrouwen in de kerk de
aandacht van het bestuur van de bond
heeft en dat binnenkort stappen in deze
richting zijn te verwachten.
Uit het verslag van de secretaresse,
mej. A. P. Verdam te Haarlem, bleek dat
het aantal verenigingen is gestegen tot
48 en het aantal leden de duizend nadert.
Mevr. F. B. Bikker-Pellikaan van Am
sterdam werd als presidente herkozen.
Mej. G. van Woerden van Delft hield
een causerie over „Vrouwen achter tra
lies" en mej. L. Kruikemeier uit Den
Haag declameerde. Ds P. de Smit van
Zeist sprak een slotwoord.
EERSTE PROT. CHR. SCHOOL OP
CURASAO GEOPEND.
In Curagao is de eerste Prot. Christe
lijke school geopend. Drs E. M. Newton,
die de gouverneur vertegenwoordigde,
verrichtte de plechtigheid.
(Advertentie)
Zwemmers zoeken naar 9000.
in Utrechtse gracht
De zweminstructeur te Rol en enige
Utrechtse jongens hebben reeds
scheldene malen gedoken naar de f 9.000
die de dochter van een Utrechtse kolen-
handelaar, zoals we melden, heeft
verloren, toen zij met haar fiets in
Weerdsingel reed. Tot nu toe hebben
geen succes gehad. De vinder mag 11000
houden.
Kon. Militaire Academie levert
eerste officieren af sinds 1939
Voor het eerst sinds 1939 levert de
Kon. Militaire Academie in Breda thans
ploeg officieren af voor de verschil
lende wapens en dienstvakken. De be
ëdiging heeft morgen plaats in Ede bij
het regiment van Heutsz, Vrijdag in Den
Bosch bij het regiment stoottroepen, t
Steenwijk bij het reg. infanterie Johan
Willem Frisö en te Ede bij de luchtdoel-
artillerieschool. Zaterdag in Roermond
bij het reg. Limburgse Jagers, te Deven-
bij het reg. inf. Oranje Gelderland,
Breda bij de artillerieschool en te
Middelburg bij de centrale opleiding ad
ministratief kader, Dinsdag in Amers
foort bij het reg. huzaren van Boreel er
het reg. huzaren Prins Alexander, er
Woensdag te Weert bij de tweede kader-
school infanterie.
Financiële berichten
NIEUWE DIRECTEUREN VAN DE
JAVASCHE BANK
Tot directeur van de Javasche Bank
zyn benoemd mr Loekman Hakim, oud
minister van Financiën van de Republiek
Indonesië en mr Indra Koesoema, die
voorzitter is geweest van de financieel-
economische commissie der „Bijeenkomst
Federaal Overleg" ter R.T.C. Tot plv.
HANDELSVERENIGING „HOLLAND"
Over 1949 stelt de Handelsvereniging
„Holland" een dividend van 16 pet
waarvan 10 pet in aandelen en 6 pet
tant (v.j. 25 pet, waarvan 20 pet in
delen en 5 pet contant). De nettowinst
bedraagt 91.900 (v.j. 152.780). De di
rectie acht het resultaat over 1949 bevre-
HANDELSVERENIGING „JAVA'
Hoewel de goederenwinst achter bleef
bij die van 1948, zijn de resultaten niet
onbevredigend, zo blijkt uit het verslag-
1949 van de Handelsvereniging „Java".
Voorgesteld wordt een dividend van 15
vaarvan 10 pet in aandelen en 5 pet
contant (v.j. 25 pet, waarvan 20 pet in
aandelen en 5 pet contant). De nettowinst
bedraagt 72.145 (v.j. 199.958).
Hoogovens keren dividenden uit
De hoogovens in IJmuiden hebben
het boekjaar 1949/1950 aan ruwijzer v
vaardigd: 423.423 ton, tegen 456.615 1
1948/'49. Noorc^-Amerika is een I
langrijk afzetgebied. Er wordt een divi
dend van 4 op de prioriteitsaandelen,
op de preferente en 8 "o op de ge-
one aandelen voorgesteld (v. j. resp. 4,
4 en 9 pet).
In verband met de uitbreiding van de
N.V. Breedband is de directie voorne-
het maatschappelijk kapitaal met
25 millioen te verhogen tot 75 mil
lioen. Indien er een dividend wordt uit
gekeerd zal cr een gratificatie aan het
personeel worden gegeven.
Wol- en katoenprvjzen
De wolprijzen in Melbourne zijn giste-
:n op het bestaande niveau gebleven.
Het grootste deel van de aangeboden
voorraden ging naar het vasteland van
Europa.
In Alexandrië stegen de katoenprijzen.
Hef lied der
aethergolven
ZATERDAG 16 SEPTEMBER.
HILVERSUM I (402 m).
7.00 VARA Nieuws. X 7.18 Gram. X 8.00
uur Nieuws en weerberichten. X 8.18 Orgel
spel. x 8 46 Gram, x 9-30-9.35 Waterstan
den. x 10.00 VPRO Medische causerie. X
10.06 Morgenwjjding. X 10.20 VARA Voor
de arbeiders ln de continubedrijven. X il-38
Fluit en piano, x 12.00 Promenade-orkest. X
12.30 Mededelingen, x 1233 H^waiianmuz.
X 1.00 Nieuws. X 1.15 Gram. X 2.00 Het
Nederlandse lied. x 2.20 Amateursuitzen
ding. x 2.50 StreekulUendlng. x 3.15 Ka
merorkest. X 4.00 „Van de wieg tot het
graf." causerie. X 4.15 Gram. x 4.25 Lichte
muziek, x 4.45 Sportpraatje. X 5.00 Gram.
X 5.30 Voor de jeugd. X 6.00 Nieuws. X 6-15
Harmonie-orkest, x 6.35 Vrouwenkoor. X
6.55 Gram. x 7.00 Artistieke staalkaart. X
7 00 VPRO „Graaf Folke Bernadotte", caus.
X 7.40 „Het vertaalde boek", causerie. X
7-55 „Deze week", causerie. X 8.00 VARA
Nieuws. X 8.05 Actualiteiten, x 8.12 VARA-
Varia. X 8.15 Gev. programma, x 9.10 Sym-
phonie-orkest. x 9.55 Socialistisch commen
taar. X 10.10 Weense muziek, x 10.40 ,.D«
commissaris vertelt verder", x U.OO Nieuws.
X 11.1512.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n (298 m).
7.00 KRO Nieuws. X 7.15 Ochtendgymn. X
7.30 Gewijde muziek. X 7.45 Morgengebed
en Ut. kalender. X 8.00 Nieuws en weerber.
X 8.15 Gram. X 9 00 Voor de vrouw, x 9.30
Gramofoonmuziek. x 10.00 Voor de kinde
ren. X 10.15 Gram. X 11.00 Voor de zieken.
X 11.45 Gram. X 11.50 Godsdienstige cause
rie. x 12.00 Angelus X 12.03 Gram. X 12J0
Mededelingen, x 1.00 Nieuws en kgtholiek
nieuws. X 120 Metropole orkest. X 2.00 uur
Harmonie-orkest. X 2.30 Gram. X 3.00 Kro
niek van letteren en kunsten, x 3.35 Gem.
X 4 05 Pianoduo. X 4.30 „De schoon-
van h%t Gregoriaans". X 5.00 Voor de
Jeugd, x 6 00 Lichte muziek. X 620 Journa-
:iek weekoverzicht, x 6 30 Voor de strljd-
ichten. x 7.00 Nieuws. X 7.15 Actualltel-
j. X 7.25 Symphonette-orkest. koor en so-
;en. X 8.00 Nieuws. X 8 05 De gewone
n zegt er 't zijne van. x 8.12 Gramof. X
8.15 „Lichtbaken", x 8 40 Gram. x 8.03
„Steek eens op heren", x 9.00 Gev. program.
X 9.45 Puzzle, x 9.55 Populair concert. X
10.35 Amerikaans commentaar, x 10.45 uur
Avondgebed en lit. kalender, x 11.00 Nws.
X 11.15 Nieuws In Esperanto, x 1120- 12.00
Utrechts Stedelijk Orkest..
Engeland, BBC Home Service 330 m.
12.00 Gram. X 12.30 „First House Presents"
X 12-55 Weerberichten, x 100 Nieuws.-X
1.10 Gev. programma. X 1.50 Mijnwerkers-
orkest. x 2 30 Orgelspel, x 3.00 Hoorspel
!t muziek, x 3 30 Schots orkest en solist.
4.30 Hoorspel. X 5.00 Voor de kinderen. X
5.55 Weerberichten. X 6.00 Nieuws, x 6.13
X 625 Populair concert. X 7.15 Over-
X 7.45 Parlementsoverzlcht. X 8.00 Ge
varieerd programma. X 9.00 Nieuws. X 9.1»
Politieke toespraak, x 9 30 Hoorspel, x 1100
vs. X 11.03 .Jor all sorts and condi
tions of men".
BBC Light Programme, 1500 en 247 m.
12.00 Orgelspel, x 12.15 ParlemenU over
zicht. x 12.30 Va ca ntlelj programmax 100
Sportparade. x 1.15 Variéte-orkest en so-
te. x 1.43 Reportage x 2.15 Lichte mu-
:k. X 2.45 Orkestconcert, x 3.30 Reporta-
s. X 5.15 Orgelspel, x 5.30 Sportberichten.
6 00 Jazzmuziek, x 6.46 Planoduo. x 7.00
Nieuws, x 7.25 Sportpraatje. x 7.30 Sym-
le orkest en solisten, x 835—9.10 In
terview. x 10.00 Nieuws. X 10.15 Dansmuz.
113612.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 en 484 m.
12.00 Salonorkest. X 12.30 Weerber. x 12.32
Licht orkest. X 1.00 Nieuws. X 1.15 Gram. X
2.00 Causerie over toneel, x 2 10 Gram. X
3.30 rgelspel. x 4.15 Gram. X 3.00 Nieuws. X
3.10 Accordeonmuzlek. x 525 Gram. x 3 30
Voor de Jeugd, x 8.00 Accordeonmuzlek. X
6.15 Gram. x 8.30 Voor de soldaten, x 7.00
n. X 7.30 Gram. x 730 Radio feullle-
X 8 00 Omroeporkest en soliste, x 9 00
Actualiteiten. X 9.15 Gram. x 10.00 Nieuws.
10 13 Verzoekprogramma, x 11.00 Nieuws. X
.05 Gram. X 12.00 Sluiting.
BRUSSEL 484 m.
1105 Gram. x 12.30 Omroeporkest. X ?.00
Nieuws. X 1.10 Omroeporkest, x 120 Gram.
X 2 00 Verzoekprogramma. X 3 00 Gram. X
lansmuzlek. x 6.30 Gram. x 7 45 Nws.
X 8 00 Omroeporkest. X 9 00 Verzoekprogr.
10.00 Nieuws. X 10.15 Dansmuziek. X 1035
Nieuws. X 11.00 Gram. X 11.55 Nieuws.
