IWilllWnMM
TWEEHONDERD JMR GELEDEN SCHREEFBACH
Z'N LAATSTE KORAAL
Chefarine A
Edna Earl
NIEUWE LEIDSCHE COURAN*
ZATERDAG 29 JUU 1950
„Bach is begin en einde van alle muziek"
/^HRISTOPH, ga papier halen, ik hoor muziek in mijn hoofd, schrijf jij
v-i op". Het was heel laat in dè avond van de 27ste Juli 1750, dat Johann
Sebastian Bach deze woorden richtte tot zijn schoonzoon Johann Chris-
toph Altnikol. Haastig haalde Christoph papièr en ganzepèn en noteerde
Bachs dictée. het koraal „Vor deinen Thron tret* ich hiemit". Toen het
klaar was fluisterde Bach heel zacht: „Dat is de laatste muziek die ik in
deze wereld maak". Een dag later, des avonds om kwart over acht, stierf
Bach. Hy was vijf en zestig jaar oud geworden.
Tweehonderd jaar geleden stond Bach's
vrouw, Anna Magdalena Wülken, bij het
sterfbed van haar echtgenoot in het Can
torhuis te Leipzig. Het was hetzelfde huis
waarin Bach haar in Mei 1723 had binnen
gedragen en waar hij zijn liefdesliederen
voor zijn vrouw had geschreven. Liederen
als „Bist du bei mir, Geh' ich mit Freu-
den. Zum Sterben und zu meiner Ruh'
of „Willst du dein Herz mir schenken. So
fang es heimlich an, Dass unser beidei
Denken. Niemand erraten kann".
Tweehonderd jaar geleden. Vrijdag
morgen 31 Juli 1750, werd het stoffelijk
overschot van Johann Sebastian Bach op
het Johanneskerkhof te Leipzig ter aarde
besteld. „Hij is in God zacht en zalig ont
slapen", waren de woorden van de predi
kant. Anna Magdalena hoorde deze woor
den niet meer. In haar hoofd klonk nog
het laatste koraal, dat Bach maakte: „Vor
deinen Thron tret' ich hiemit".
Tweehonderd jaar geleden lagen daar
In Leipzig de talrijke nog niet uitgegeven
manuscripten van muziekwerken, slechts
bewaard door een alleen en in armoede
achtergebleven weduwe. Leipzig wilde
deze muziek graag opbergen, als zijnde
te ouderwets. Het is gelukt, maar niet
voor altijd. In 1850 werd een Bachgesell-
schaft opgericht en in 1869 begon men
met de uitgave van de volledige werken
van Bach, mede dank zij de stoot die
Mendelssohn in 1829 gedaan had met de
eerste uitvoering na Bachs dood van de
Matthaus Passion. Dank ook zij de actie
die Schumann voerde in het „Neue Zeit-
schrift für Musik" en in 1834 klaagde
Schumann in het „Damenkonversation-
lexikon": „Vergebens sucht man einem
Denkmal, nicht einmal die Spur van sei-
nem Grab ist zu treffen".
Tweehonderd jaar geleden tenslotte,
stierf de man, die zijn werk begon met
het opschrift „Jesu juva" en besloot met
de woorden „Soli Deo Gloria". De jonge
ren van zijn tijd wilden dat niet meer.
Men wilde nieuwe wegen gaan, zonder
dat afhankelijke „Jesu juva". En zij zijn
die nieuwe wegen gegaan, ook Bachs zoon
Philip Emanuel. Maar het waren dood
lopende wegen en de namen van Philip
Emanuels vrienden zijn vergeten. Bachs
naam niet, want na hem kwamen groten
als Mozart en Beethoven, Mendelssohn
Brahms, Schumann en Reger. En die
hoe anders geaard ook beseften
de grootheid van Bachs kunst. Laat ik
een enkele stem doen horen. Het is die
van Max Reger. die zei: „Sebastian Bach
1st für mich Anfang und Ende aller Mu
sik; auf ihm ruht und fuszt jeder wahre
Fortschritt. Was Bach für unsere Zeit
bedeutet;,— pardon bedeuten sollte?
Ein gar ïjkraftigliches, nie verslegendes
Heilmittel, nicht nu für alle Komponisten
unt Musiker, die an „miszverstandenem
Wagner" erkrankt sind, sondern für alle
jene „Zeitgenossen", die an Rückenmark-
scbwindsucht leiden. Dasz Bach solange
verkannt sein konnte, ist die gröszte Bla
mage für die „kritische Weisheit" des 18
und 19 Jahrhunderts". Reger leefde
1873 tot 1916.
Geen baanbreker.
Nu zou men zich natuurlijk kunnen af
vragen, gezien de belangrijkheid van
Bach, of hij dan een baanbreker of een
vernieuwer was. En dan moet het ant
woord ontkennend luiden. Bach was geen
baanbreker en zeker geen revolutionnair.
Op zichzelf beschouwd, is het helemaal
niet bevreemdend, dat iemand, wiens
werk niet vernieuwend was, toch nog
eeuwen na zijn dood, niet aan betekenis
heeft ingeboet. Is het niet zo, dat de
lutionnairen veelal later alleen maa
historische betekenis behouden. Er zijn
kunstenaars, die een totale omwentelngi
in de kunst hebben teweeggebracht. Maar
dat wil nog niet zeggen, dat hun werken
daarom gemeengoed (in de goede zin van
het woord) zullen blijven. Veeleer zullen
de voortzetters van die verandering, de
voleinders, hun betekenis behouden. En
zo is Bach ook een voleinder geweest.
Bach heeft in zijn kunst alles, wat ziet
tot de 18e eeuw in de kunst had gemani
festeerd, gezuiverd, gepuurd en tot eer
synthese gebracht. Hij hervond de band
met de traditie; hij greep terug op het
contrapunt, dat omstreeks 1600 barbaars
werd genoemd; hij voltooide wat Monte
verdi en Schütz met hun omwenteling
trachtten te bereiken. Bach is een af
sluiter van een kunstperiode, zoals Pa-
lestrina was en Lasso. Bachs kunst kon niet
verder voltooid worden; zij wai
eens het woord van Reger te citeren „het
begin en het einde". Het begin en
einde van die wonderlijke synthese
al het voorafgaande.
Doch nu moeten we niet denken, dat
Bach alleen maar een voortzetter
het oude contrapuntische ideaal. Hij heeft
het contrapunt tot de tophoogte gebracht,
inderdaad, maar het grootste wonder bij
Bach was de volledige versmelting van
het contrapuntische, lineaire, horizontale
principe met het klankrijke, harmonische,
verticale. Hij verbond harmonie en con
trapunt, zonder dat een van beide geweld
wordt aangedaan. Dit element moeten
toch vooral niet vergeten, want het is
waardevol voor het juiste inzicht in Bachs
werk. Het tekent Bach mede tot een ex
ponent van de levenshouding der Barok.
Bij de Barok zijn de grenzen tussen
verschillende disciplinen der kunst uit
gewist: het is de dynamische kunstrich
ting na de statische wereldbeschouwing
van de Renaissance. Alles wordt met
me levensgloed doorstroomd, die van bin
nen naar buiten uitstraalt. Het mirakel
van Pygmalion is volbracht, het beeld
wordt levend.
Deze levensgloed kenmerkt ook de
kunst van Bach. In Bachs tijd wilde men
die gloed nog niet. Men begreep nog niet
hoe Bach alles tot een groot geheel
samenbond en bij een uitvoering van de
Matth. Passion door Bach moet een adel
lijke weduwe hebben opgemerkt: „Be-
hüte Gótt, ihr Kinder. 1st es doch als ob
man in einer Opera-Comödie ware". Die
uitspraak is tekenend en leerzaam. Teke
nend voor het toenmalige wanbegrip van
Bachs kunst. In Bachs muziek is er in
geen onderscheid tussen de wereld
lijke en de kerkelijke werken. Alleen de
tekst geeft hét karakter aan. Alle muziek,
die hij schreef, of het nu de Cantate 78
„Jesu, der du meine Seele" of de Kaffee
cantate is, is „eine wohlklingende Harmo-
ur Ehre Gottes". Het duet in eerst
genoemde cantate: „Wir eilen mit x
schwachen, doch emsigen Schritten, o Je- dansvormen te scheppen. Bachs pure
Meister, zu helfen zu dir!" is, zuiver1
muzikaal gezien, niets geestelijker dan
het slotterzet uit de Kaffee-cantate: „Die
Katze lasst das Mausen nicht, die Jung-
fern bleiben Coffeeschwestern". Evenals
bij Mozart, is ook bij Bach alle muziek
die hij schreef, zo zuiver en zo rein, dat
r ten alle tijde mede voor het aan
gezicht van zijn God kon verschijnen.
Bachs muziek is dynamisch, zoals Bach
zelf ook een dynamische persoonlijkheid
Maar in deze dynamiek behield hy
het zeldzame gevoel voor evenwicht, ook
in zijn fantasie, ook in zijn levenslust.
Hij kende de echte vreugde en wist naast
het „und weinte bitterlich" verrukkelijke
msavomm
Joh. Seb. Bach aan het orgel.
ziek is niet aan tijd gebonden, zij heeft
thans, tweehonderd jaar na zijn dood, nog
dezelfde betekenis.
Bach is dood; hij is „in God zacht en
zalig ontslapen", zoals de predikant op
het graf te Leipzig zei. Maar zijn muziek
is gebleven als een klinkend bewijs
zijn kunstenaarschap, van zijn Godvrucht
en van zijn waarheidsliefde. Mogen de
huidige componisten en allen die cultuur
dragers heten te zijn, in hem een blijvend
voorbeeld hebben.
Corn. Basoski.
Wanneer de klokke roept ter kerke
LEIDEN: Ned. Herv. Gem., Pieters
kerk, 10 u. ds Ottevanger; 7 u. ds Van
der Velden, Feyenoord; Hoogl. kerk,
8.30 u. ds Van der Graaf. Heino; 10.30 u.
ds Norel, Leiden; Wo. 7.30 uur avond
stilte; Oosterkerk, 10 uur ds Kuilman;
Marekerk, 10 u. ds Kelder, Utrecht; 5 u.
ds Kuilman (H.D.); Kooikapel, 10 uur
de heer Geursen, Haarlem; Morsweg-
lokaal, 10 u. ds Van der Graaf; Tehuis
voor Ouden van Dagen, Do. 7 uur dhr
De Groot; Eglise Wallonne, 10.30 u. geen
dienst; Acad. Ziekenhuis, 10 uur ds De
Wit; Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 uur ds
Honig; 5 u. ds Nijhuis, Gouda; Heren
gracht, 10 u. ds Maaskant; 5 u. ds Van
Dijk, Den Hulst (O.); Oude Vest, 10 u.
ds Van Dijk; 5 u. ds Maaskant; Geb. v.
Chr. Belangen (in combinatie met Oegst-
geest-Mors-Ryndijk), 10.30 u. ds Nijhuis,
Gouda; 5 u. ds Honig; Geref. Kerk, art.
31, 10 u. „Prediker" en 5 u. Doopsgez.
Gem., ds Keizer; Chr. Geref. Gem., 10 en
dhr Van Leeuwen; Rijswijk; Geref.
Gem., 10 en 5 uur ds Rijksen; Evang.
Luth. Gem., 10.30 uur de heer Roskam;
Remonstr. Gem. (in Doopsgez. kerk),
10.30 uur da Poortman; Ver. van Vrijz.
Herv., Leidse Volkshuis, 10.30 u. ds Van
Wijk, Alkmaar; Evang. Chr. Gemeen
schap, 10 uur dhr Ververs, Den Haag;
dhr Drewes, Den Haag; Za 8 uur
openlucht samenkomst Vrouwenkerkhof;
Stads-evangelisatie „Jeruël", 10 uur dhr
Schouten; 5.30 uur dhr Nieuwenhuizen;
Di. 8 uur bijbelbespreking; Vr. 8 u. bid
stond.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gem., Julianastraat, 9 uur ds Lambour;
10.30 u. dr Gravemeyer, Den Haag; 6.30
ds Stehouwer; Kapel Gouwsluis, 10 u.
ds Lefeber; geb. „Jonathan", ds Lefeber;
Oudsh.weg, 10 u. ds Nauta; Hooftstraat.
en 6.30 uur ds Van den Ent Braat,
Opheusden; Martha-Stichting, 10.30 uur
ds Meijer; Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10
ds Visscher, Zwijndrecht; 6.30
ds Bremmer, Bruinisse; Noorderkerk, 10
uur ds Mulder; 6.30 u. ds Visscher; Aula
Chr. Lyceum, 10 u. ds Bremmer; 6.1
ds Mulder; Oudshoorn, 10 en 6.30
ds Tom; Chr. Geref. Gem., 9.30 en 6
ds Baay; Oud-Geref. Gem., 9.30 en
leesdienst; Geref. Kerk, art. 31, 10
leesdienst; 3 uur ds Keizer.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gem., 9.30
en 6 uur ds De Heer; Geref. Gem.,
en 6 uur leesdienst.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Gem.,
9.30 en 6.30 u. ds Van der Leeden (H.A.
en Dankz.); Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 u.
ds Oussoren.
HILLEGOM: Ned. Herv. Gem., 10 u
ds Jongeboer, Lisse, 7 u ds Knottnerus;
Geref. Kerk 10 en 5 u ds Boss, Ermelo;
Geref. Kerk, art. 31. 10 en 7 u ds Ten
Hove, Terneuzen; Chr- Geref. Gem.,
en 5 u ds Sluiter.
HOOGMADE: Ned. Herv. Gem., 10
ds De Jong (voorber. H.A).
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gem., 9.30 en 5.30 uur ds Goverts;
Geref. Kerk, 9.30 en 5 uur ds De Valk'.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Heiv.
Gem., Nieuwe kerk, 10 u. ds Pras; 6 u.
ds mr Alma, Lisse; Oude kerk, 8.30 uur
ds Van der Krift; 10 uur ds Spaling,
Noordwijkerhout; 6 uur ds Bouman;
Kapel, 10 uur ds Van der Krift; Geréf.
Kerk, 8.30, 10.30, 4.30 en 6.30 u. ds Pijl
man .Hillegersberg; Geref. Kerk (art.
31), 10.30 en 5 u. prof. Schilder, Kam
pen; Chr. Geref. Gem., 10 en 5 u. ds De
Bruyne, Hilversum; Geref. Gem.
misestraat), 10 en 5 uur leesdienst
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gem., 10 en 7 u. ds Poort; Geref.
Kerk, 10 en 7 uur ds Wolven.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Gem., 10
en 6.30 uur ds Honnef; Geref. Kerk, 10
en 6.30 uur ds Dijk.
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Gem., 9.30 u.
dr Oppenheimer, Leiden; Geref. Kerk,
9.30 en 6.30 u. ds Aalders, Leeuwarden.
LISSE: Ned. Herv. Gem., 10 u. ds mr
Alma; 5 u. ds Jongeboer; Geref. Kerk,
10 en 5 u. ds Seinen, Naarden; Geref.
Kerk, art. 31, 10.30 en 4.30 u. ds Verleur;
Chr. Geref. Gem., hedenavond 8 uui
straatprediking hoek Wagenstraat: di
Prins, A'dam; Zo. 10 en 4 u. ds Prins,
A'dam; Geref. Gem., 10 en 4 uur
dienst; Oud-Geref. Gem., 9.30 en 3
leesdienst; Ned. Prot. Bond, g. d.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Gam., 10 uur ds Siddré; 7 u. dr Rasker,
Vacantie van moedei
Dagenlang heeft Mams geploeterd,
't Leek compleet een „Wasserij";
De vacantiegangers pakken
't Schone goed in plunjezakken
En vol moed vertrekken zij.
't Jongste zoontje gaat kamperen
Ergens op de Drentse hei;
Met zijn vrienden torst hij tenten.
Dekens, pannen, instrumenten.
Want muziek dat hoort er bij.
d'Oudste jongen gaat uit zeilen.
De bij uitstek mooie sport,
Die in onze lage landen
Onder alle rang en standen
Meer en meer beoefend wordt.
En de dochters met vriendinnen
Gaan er met de fiets op uit;
't Plan is maandenlang bekeken,
Want die paar vacantieweken
Dienen danig uitgebruit
Moeder „viert" haar vrije dagèn
Kalmpjes thuis, zich welbewust,
Nu zij 't zich eens kan gedogen,
Wijl haar kroost is uitgevlogen,
Dat ze waarlijk snakt naar rust.
Gré KempenSterkenburg.
Haarlem: Geref. Kerk. 10 en 5 u. ds Von
Meyenfeldt.
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gem., 10 en 5 u. ds Overduin, Enschedé;
Geref. Kerk, 8.30, 10.30 en 5 u. ds Tim
ier, Den Haag-O.; Geref. Kerk, art. 31,
en 3 uur ds De Wal.
NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv.
Gem., 10 uur ds Cupedo, Noordwijk aan
Zee.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente,
Groene kerkje, 10.15 u. ds Brokken, Em-
jeugddienst); 7 u. ds Callenbach;
Pauluskerk, 10 u. ds Visser; Hoge Mors,
9 u. ds Callenbach; Geref. Kerk, 10 en
5 uur ds Toornvliet; Mors-Rijndijk, zie
Zaandam; Geref. Kerk, art 31, 8.30 en
3 uur prof. Holwerda, Kampen.
onder Leiden; Ver. van Vrijz. Herv., W.
de Zwijgerkerk, 10.30 uur ds Noorman,
OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned.
Herv. Gem., 10 uur dhr CnoSsen, Woer
den; Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 u. ds Ver
veen, Hemrik.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gem., Grote
kerk, 10 uur ds Bonting; 5 u. ds Groene-
woud: Kleine kerk, 10 uur ds Groene-
woud; 5 uur ds Bonting; Geref. Kerk,
Voorh.weg, 10 u. ds Krijger, Schiedam;
5 uur ds Hajer, Leiden; Rapenburg, 9 u.
ds Hajer; 10.30 en 5 u. ds Van der Linde;
6.30 uur ds Krijger; Geref. Kerk, art. 31,
10 en 5.30 uur ds Hagens, Hillegersberg;
Chr. Geref. Gem., 10 en 5 u. ds Brandsma.
SASSENHEIM: Ned. Herv. Gem., 9
10.30 uur ds Krijkamp; 5 uur ds Van der
Krift, Katwijk aan Zee; Geref. Kerk,
9.30 en 5 u. ds Kuiper; Chr. Geref. Gem.,
10 en 5 uur leesdienst; Ned. Prot. Bond,
geen dienst.
TER AAR: Ned. Herv. Gem., 9.30 uuj
ds Roelofsen. Bodegraven (H.A); 6.30 u
dhr Van der Sluis, Oudshoom (Dankz.)
Geref. Kerk, 10 uur leesdienst; 6.30 uui
ds Munnik.
VALKENBURG: Ned. Herv. Gem., 10
en 6.30 uur ds Baas (v.m. H.A); Geref.
Kerk, 9 en 6.30 uur ds Van der Linde,
Rijnsburg.
VALKENBURG: Geref. Kerk, art 31,
8.45 en 3 uur prof. Schilder Kampen.
VOORHOUT: Ned. Herv. Gem., 10 u.
ds Beker.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem.,
Dorp, 10 u. ds Kloosterman, Vlissingen;
7 u. ds Gravemeyer (jeugddienst); Rijn
dijk, 10 uur ds Knottnerus, Hillegom;
Geref. Kerk, 10 en 5 uur ds Den Boer.
Geref. Kerk. art 31, 10.15 en 3.30 uur
ds Van Venetiën, Wormerveer.
WARMOND: Ned. Herv. Gem., 10 en
7 uur dr Zandee.
Wassenaar
Ned. Herv. Kerk, Dorpskerk: 9 u. ds
Peters; 10.45 u. ds Peters; 5 u. ds Wage
naar; Kievietkerk 10 u. ds Groenewegen;
7 u. ds Van Wijngen.
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gem., 8.31
uur. Geref. Kerk, 10.30 uur „Immanuel1
en 2.30 uur Geref. Kerk, ds Van Dijk;
Geref. Kerk, 10.30 en 6.30 u. ds Ploeger,
Goor.
Zoetermeer
Ned. Herv. Kerk, 10 en 6.30 u. dr Wol-
dendorp; Geref. Kerk 10 en 6.30
Le Cointre; Geref. Gemeente 10 er
u. leesdienst; Herv. Evangelisatie
6.30 u. de heer Kruithof; Vrijz. Her\
den geen dienst. Geref. Kerk (Art. 31
K.O.) 9.45 en 7 u. ds Boersema.
ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gem.,
10 uur dr Van Wijngaarden, Leiden.
Financiële berichten
AANDEELHOUDERS
VERGADERING N.H.M-
De aandeelhoudersvergadering van de
N.H.M. stelde het dividend vast op 4 pet.
voor pref- en 7 voor gewone aandelen.
VOORGESTELDE DIVIDENDEN
De Fransch Soudan Handelmij- 6 pet.
slotdividend, tezamen met interim 10
pet.; Groenhoedenveem 4 (4) pet.; Am
sterdam Rubber 9 (8) pot.; Dikkers en
Co. 8 (8) pet.
OPGERICHTE N.V-'s
N.V. Electrotechnische fabriek W. D.
Peiger te Rotterdam, kap. f 500.000, gepl.
volgestort f 151-000 door inbreng; Hol
lands-Zwitserse Machine- en Apparaten-
fabriek N.V. te Enschede, kap. f 500 000,
gepL en volg. in contanten f 212.000; F.
Goyarts en Zonen Zaadteelt te Roosen
daal. kap. f 1 millioen, gepl- en volg.
300.000, waarvan f 120.000 in contanten;
Bottelmij. Het Gooi te Loosdrecht, kap.
498.000, alles gepl. en 37 pet. volgestort
in contanten.
AANDEELHOUDERS
VERGADERINGEN
De jaarvergadering der N.V. Houthan-
dèl v/h William Pont stelde het dividend
vast op 9 pet. voor gewone en 6.39 pet.
pref. aandelen; van Frans
Smulders te Utrecht op 9 pet-; de j.v. der
Javasche Cultuurmij. verleende uitstel
indiening der jaarstukken; de j.
Pasir Karet keurde de jaarcijfers
goed; de tweede buitengewone aandeel
houdersvergadering van B. I. de Vries
keurde de statutenwijziging goed.
EMISSIE UDENHOUT
De aandelen-emissie van de steenfa
briek Udenhout is geslaagd.
Indonesiës invoer in Mei was f 274
millioen roepiah- De thee-uitvoer wa:
2462 ton bruto, vorige maand 1462-
Op 30 Juni j.L was de wereld-
scheepsbouw met uitzondering van Oost-
Europa 1.9 millioen ton, waarvan 307.000
ton in Nederland (106.000 ton tankers)
Voor de Sowjetunie was in het buiten
land 29.702. ton in aanbouw.
Eind 1949 reden in België 221.437
personenauto's en 130.800 vraefhtautos'.
In Singapore worden weer Japanse
fietsen verfcocht voor 18 Straits-dollars
het stuk.
De Prodentafabriek van Erdal is in
Soerabaja begonnen met fabricage
tandpasta-
Krian is 21 Juli j.L de maaltijd be
gonnen.
De theeveiling van 27 dezer te Am
sterdam opende 25 tot 40 cents hoger dan
verwaoht, later waren de prijzen 80 tot
110 cents hoger.
Mei
Begin Augustus vertrekt een Indo
nesische handelsmissie naar India vooi
aankoop van gereedschappen, lichte land
bouwmachines, metalen, manufacturen,
huishoudelijke artikelen, aluminiumpro-
ducten, electro-motoren, geneesmiddelen
en chemicaliën.
De Züïd-Preanger Rubbermy. boekte
in 1948' en 1949 f 67.128 winst. Winst
transfer is aangevraagd.
(Advertentie)
Viervoudige werking
van Chefarine „4".
Wanneer zware hoofdpijn, hevige
periodieke- of andere pijnen niet
te verdrijven zijn, neem dan eens
Chefarine „4". Elk tablet bevat
vier wereldberoemde geneesmid
delen. Eén ervan Chefarox zorgt
dat zelfs de gevoeligste maag tóch
niet van streek raakt.
BESSY KI VING
j ------ i eiccil mee, aai
i doorzoeken, maar met even weinig urpistar.,4
resultaat als tevoren. Zij glimlachte 3°2S? g'evolge'
nm haar piMn -«dacht dat „V- 1?u m,et *ekomen om het
geheim ,te ontzegelen. Het is vreemd.
Toen zij deze zag, keerden haar ge
dachten terug naar het onderwerp, dat
haar deze avond had beziggehouden en
zy herinnerde zich plotseling het ge
wicht, dat de geleerden bij dergelijke
woordafleidingen hechten aan oude
Coptische inscripties.. Zij nam van de
boekenplank een groot boek, bevat
tende vele afdrukken van deze letters
en tekeningen van triomftochten uit
gehouwen in granietblokken en voor
stellende de gevangenen en weidse
hofhouding van de een of andere
Ramses of Sesoshis.
Terwijl Edna gebogen zat
tekeningen in het boek, voor een poosje
al het andere vergetend, werd zij zich
plotseling bewust van de tegenwoor
digheid van iemand anders in df
kamer, want ofschoon er een volmaak
te stilte heerste, had zij een zeker ge
voel van de nabijheid van het een of
andere menselijke wezen en met een
schok keek zij op, verwachtend een
paar ogen op zich te zien gevestigd.,
Maar geen levend ding ontmoette haar;
haar eigen dwaasheid e
stellen in een kind, waarvan hij eigen
lijk zo weinig af wist. Het moet zeker
een eigenaardige gril geweest zijn, die
hem deze zaak in mijn handen deed
stellen, maar ik wil tenminste het
trouwen niet beschamen, dat hij ir.
gesteld heeft. Met de inhoud van dat
grafgewelf kan ik niets te maken heb
ben en toch wilde ik, dat de sleutel
weer veilig in zijn handen terug was.
Ik vind het onaangenaam hem te ver
bergen en heb al die tijd het gevoel,
dat ik zijn moeder bedrieg."
Deze woorden werden half onbe
wust geuit, terwijl zij de sleutel betast
te en gedurende enkele seconden stond
zij daar denkend aan de heer van dit
huis en zich afvragend, welk een jam
merlijke invloed zo vroeg reeds zijn
leven had verduisterd en verwoest en
of het waarschijnlijk was, dat hij nog
zou terugkeren naar Le Bocage
zij het zou verlaten om in het ru
der grote wereld haar geluk te be
proeven. Het licht danste op en neer
over haar gelaat en gestalte en
lichtte de brede plooien van haar
rood-wollen kleed, met de Perzische
kant langs haar blanke hals en dunne
kaarslicht scheen nu juist over het
zwart marmeren stand beeldje, dat
afschuwelijk grijnsde, terwijl het de
wacht hield over de Taj Mahal.
Edna ging er heen, plaatste de kan
delaar op de steen, waarop de tombe
rustte en er voor neerhurkend, onder
zocht zij het slot. Een spin had zich
genesteld in het gouden slot en een
fijn web gesponnen over de voorkant
van het tempeltje. Edna veegde het
luchtige weefsel weg en trachtte de
kleine wever uit zijn hol te verjagen,
maar hij trok zich steeds verder terug
en eindelijk nam zy het sleuteltje uit
haar zak en stak het ver genoeg ir
dpening om de indringer te verdrij'
die zich neerliet aan een van zijn
zijden draden en haastig uit het ge
zicht verdween. Zy trok de sleutel
terug en speelde er mee, terwijl zij
nieuwsgierig naar het mausoleum keek.
Zij
haar zakdoek en wreef zorg-
blik en de onverbroken stilte van dej viildig de spinnewebben af, die zich
nacht ging over alle dingen, omhul- om de minaretten hadden geslingerd,
lend zelfs het geklingel der schape- „Het is juist vier jaar geleden van
bellen, dat verklonken was onder de daag, dat mijnheer Murray mij deze
olmbogen. Wetende dat geen bijge-1 sleutel gaf, maar hy beval my de Taj
De Slaapzak
polsen en het scheen liefkozend te
toeven op haar glanzend, vol haar, op
het schone, gladde voorhoofd, de vast
beraden en toch tedere mond. Haar
grote ogen leken spookjesachtig mooi
in het milde kaarslicht en overscha
duwd door de zware wimpers.
Weer schrok het meisje en keek
over haar schouder, onder de indruk
van diezelfde martelende overtuiging
dat er iemand in de kamer aanwezig
was. Ze greep de kandelaar, stak de
gouden sleutel in haar zak en keerde
zich om, ten einde de kamer te
laten. Plotseling stond zij stil, want
ditmaal vingen haar sterkgespannen
gehoorzenuwen het onmiskenbare ge
luid op van het breken of het sprin
gen van een vioolsnaar. Zij kon niet
zeggen, waar het vandaan kwam
dacht bij zichzelf, dat misschien
muis, die zijn verblijf ergens in deze
kamer had, verschrikt door haar te
genwoordigheid, opgelopen was tegen
een van de talloze glazen en porse
leinen vazen op de étagère. Zij plaat
ste het boek weer op de plank, waar
zij het had weggenomen, sloot de kast,
waarin de manuscripten geborgen
waren, af en keek de kasten na, die
zij alle op slot vond. Toen haastte zij
zich de kamer uit, sloot de deur
nam de sleutel mee. Zij ging naar haar
eigen kamer, haar zenuwen meer van
streek, dan zij zich wel wilde
kennen.
Nog lange tijd vermoeide zy haar
hersens met het zoeken naar een ver
klaring van de vreemde gewaarwor
ding, die zij had ervaren, maar ten
slotte, ontstemd door haar rusteloos
heid en dwaas bijgeloof, was zij juist
op het punt in te slapen, toen een
woest geblaf van Ali haar van schrik
deed opspringen. De hond scheen bijna
wild, als een razende heen en weei
lopend onder een woest gehuil en ge
jank; maar eindelijk stierven de ge
luiden weg en langzamerhand werd
de rust hersteld. Edna viel in slaap
spoedig nadat het fluiten van de lo
comotief en het geraas der wagens
haar te kennen gaven, dat de trein
van vier uur juist in de richting van
Chattanooga was vertrokken.
- (Wordt vervolgd)
Het lied der aethergolven
PROGRAM ZATERDAG
HILVERSUM H «v
VPRO BIJbelléztóg
Causerie
VARA Nieuws
Act. problemen
HILVERSUM I
VARA Nieuws
Postduivenber.
de tulrtbóuw
Voor de militairen
Postdulvènber.
KOR Ev. Luth. dienst
AVRO Gram.
Zondags club
Orgel
afrekenen
Boekenhalfuur
Residentie orkest
VARA Orke
Koor
Hoorspel
Reportage
Lichte muziek
9.00 Gram.
9.45 Puzzle
9.55 Concert
10.25
10.35 Benelux
10.45 Avondgebed
11.00 Nieuws
11.15 Nieuws ln Esperanto
11.20 Gram.
ZONDAG
HILVERSUM n
8.00 NCRV Nieuws
8.15 Koor
8.20
8.30 Morgenwijding
9.15 Orgel
9.30 KRO Nieuws
9 45 Gram.
10.00
10.10 Hoogmis
11.45 Kamerorkest
12.00
12.15 Apologie
12.35 Gram.
'12.40 Lunchconcert
12.55 Zonnewijzer
2 30 Discussie
2.55 Viool en plano
3 35 Opera
4.05
4.10 Kath. Thuisfront
4.15 Sport
4.30 Lof
5.00 Kerkdienst IKOR
T v. d. StrtJdkr.
!Tt
gij Uw Bijbel
Waterstanden
Dansmuziek
Morgenwijding
[n 't spionnetje
Gram.
Cello
7.15 Kent
7 30 Nieui
7.45 KRO
8 00 Nieuw
8 05 De ge-
10.45 Avondgebed
11.00 Nieuws
11.15 Gram.
MAANDAG
HILVERSUM H
7.00 NCRV Nieuws
7.15 Gymn.
730 Gram.
7.45 Een woord v.
8.00 Nieuws
8.15 Gewijde muziek
8.40 Strijkorkest
9.35
10.00
1015
10.30 Morgendienst
11.00 Gram.
11.15
1130 Voordracht
11.40 Alt en plano
12.00
12.10 Gram.
1.00 Nieuws
1.15 Mandoline ensemble
1.45 Gram.
3.30 Vrouwenkoor
3.45
4.00 Bijbellezing
4.30
4.45 Vocaal enserr
5.00 Voor de kin-
5.15 Musette-orkei
Filmprogr. 6.30
Engeland, BBC Home Service 330 m.
12.10 CrlUeken; 12.55 Weerberichten:
1.00 Nieuws: 1.10 „Country Questions":
1.40 Operamuziek; 2.10 Causerie; 2.30
BBC Schots orkest en solist; 3.15 Klank
beeld; 4.00 BBC Opera orkest; 5.00 Voor
de kinderen; 5.55 Weerberichten; 6.00
Nieuws: 6.15 Voordracht; 630 Militair
orkest; 7.00 Nieuws Londens orkest; 7.45
Avonddienst; 835 Llefdadigheidsoproep;
8.30 Hoorspel; 9.00 Nieuws; 9.15 Cause
rie; 9.30 Hoorspel; 10.15 Bariton en
piano; 1032 Epiloog; 11.00—11.03 Nieuws
Engeland, BBC Light Programme
1500
i 247 i
12.00 Twintig vragen; 1230 Verzoek
programma; 1.45 Gevar programma;
2.45 Gram.; 3.15 Gevarieerde muz.; 3.45
Gevarieerd programma; 4.15 Filmprogr.;
5.15 Gevarieerd programma; 5.45 Dans
muziek; 630 Gram.; 7.00 Nieuws; 7.30
Lichte muziek; 8.30 Community singing:
9.00 Gevar. programma: 10.00 Nieuws:
10.15 Orgelspel; 10.45 Rhythm, muziek:
11.15 Gevarieerde muziek; 11.56—12.00
Nieuws.
Brussel, 324 m.
12.00 Gram.; 12 15 Accordeonmuzlek;
.'2.30 Weerberichten; 12.32 Gram.; 1245
Accordeonmuzlek; 1.00 Nieuws; 1.15
Gram.; 1.30 Voor de soldaten; 2.00 „Don
Giovanni", opera (deel 2); 3.20 Kamer
muziek; 4.00 Operettemuz.; 4.45 Spaanse
dansen; 5 00 Gevarieerde muziek; 5.55
Sportuitslagen; 6.00 Gram.; 630 Gods
dienstig halfuur; 7.00 Nieuws; 7.30 Ge
varieerd programma; 9.30 Actualiteiten;
9.45 Orgelspel: 10 00 N'.euws; 10.15 Ver-
zoekprogramma; 11.00 Nieuws; 1105—
12.00 Gram.
Brussel, 484 m.
12.00 Kunstoverzicht; 12.08 Gram.; 1.00
Nieuws; 1.15 Verzoekprogramma; 230,
300 en 4.00 Gram.; 4.30 Dansmuziek:
6 00 Gram.; 7.00 Godsdienstig halfuur;
7.45 Nieuws; 8.00 Omroeporkest en so
liste; 9.00 Gram.; 10.00 Nieuws; 10.10
Zuldamerikaanse muziek; 10.30 Dans
muziek; 10.55 Nieuws; 11.00 Gram.; 1135
ZONDAG
PROGRAMMA 3.
8.00 Nieuws
920 Apéritief
9.30 Conc.
10.00 Casinoprogr.
11.00 Beiaard
11.05 Vrol. muz.
11.45 Journaal
12.00 Zang
12.15 ACc. ork.
12.30 Weer
12 32 Chansons
12.45 Verv. acc. ork.
1.00 Nieuws
1.15 Gram.
130 V. d. soldaten
2.00 Don Ciovanni
320 Kamermuziek
PROGRAMMA 4.
8.00 Plano
820 'Way out West
8.40 Leger des Hells
9.00 Nieuws
9.10 Macpherson
9.30 Gram.
10.00 Ene. Hartley
10.30 Ork. Cotton
11 00 Mil. ork.
11.30 Zondagm. z. zorgen
12.00 Mlddagconc.
12.30 Verz. pr.
I.45 EduraUng Archie
2.15 Down your way
3.15 Sing song fr. Blackp.
3.45 Big Bill's Prairie
4.00 Opera
5 00 Pioneers
5.45 Dansork.
6 30 MIL ork.
7.00 Orkest
7.45 Grand Hotel
8.30 Comm. Singing
9.00 Dansmuz.
10.00 Nieuws
10.15 Macpherson
11.15 Minlatuurork.
11.56 Nieuws
MAANDAG
PROGRAMMA 3.
7.00 Nieuws
7.05 Gram.
7.30 Gymn.
7.50 Gram.
8.00 Nieuws
9.00 Nieuws
9.05 Lichte muz.
10.00 Zang
10 30 Misique
10.45 Gram
II.20 Klass. conc.
11.55 Gram.
12.00 Gershwin
12.15 Trio Fontaine
12.30 Weer
12.40 Verv. Trio
1.00 Nieuws
1.15 Those were the days
155 Crick
2.00 BBC North, orch.
3 00 Omr. ork.
4.00 Elias
4.30 Schubert
5 00 Nieuws
5.10 Orkest
6.00 V. d. soldaten
7.00 Nieuws
7.30 Pop. muz.
8.00 Kamerork.
9.00 Concert
11.00 Nieuws
11.05 Casino
PROGRAMMA 4.
7.00 Nieuws
7.00 Nieuws
7.15 BBC Light i Orch.'
7.50 Lift up your hearts
755 Weer
8 00 Nieuws
8.10 Conc.
9.00 Nieuws
9.10 Verz. pr.
10.00 Arb. ork.
11.00 Dagboek
11.15 Dansork.
11.45 Ork. Leon.
12 30 Gram.
12.55 Weer
1.00 Mil. ork.
I.45 Voor de kinderen
2 00 Tsjaikowsky
3.00 Webb strijkork.
3.45 Orkest
4.15 Dagboek
4.30 Orkest
5.45 Piano
6.00 Orkest
6.30 Macpherson
7.30 Concert
9.00 Verz. pr.
9.30 Variété
10.00 Nieuws
10.15 Stapleton
II.00 Kwintet.
Engeland, BBC Home Service 330 m.
1200 Reportage: 1225 Gram.; 12.55
Weerberichten; 1.00 Nieuws; 1.10 Lichte
muziek; 1.55 Sportuitslagen; 2.00 Amu
sementsmuziek; 3.00 Voor de vrouw;
3.15 Lichte muziek; 4.00 Reportage; 4.30
Causerieën; 5.00 Voor de kinderen; 555
Weerberichten; 6.00 Nieuws; 6.15 Sport:
620 Voor de arbeiders; 6.45 Gevarieerde
muziek; 7.30 Symphonle-orkest en so
list; 9.00 Nieuws; 9.15 Hoorspel; 1030
Sopraan en piano; 11.00—11.03 Nieuws.
Engeland, BBC Light Programme
1500 en 247 m.
12.30 Voor de jeugd; 1.00 Militair or
kest; 1.45 Voor de kinderen; 2.00 Amu
sementsmuziek; 3 00 Lichte muziek; 3 45
Amusementsmuziek; 4.15 „Mrs Dale's
dagboek"; 4.30 Lichte muziek; 5.15
Dansmuziek: 5.45 Pianospel; 6.00 Lichte
muziek: 6.30 Orgelspel; 7.00 Nieuws;
7.25 Sportuitslagen; 7.30 Gevar. muziek;
8.00 Gevarieerd programma; 8.30 Hoor
spel; 9.00 Verzoekprogramma; 9.30 Ge
varieerd programma; 10.00 Nieuws; 10.15
Lichte muziek; 11.00 Rhythmische mu
ziek; 11.15 Lichte muziek; 11.56—12.00
Brussel, 324 i
solisten;
12.00 Gram.; 12.16 Trio en
12.30 Weerberichten; 12.33 Vooi
12.40 Trio en solisten; 1.00
i muziek; 2.00 Voor
iporkest en soliste;
5.00 Nieuws; 5.10
1.15 Klas
les; 620
;oldater
9.15 Zang; 9.25
Lichte muzie
Pianovoordracht; 6 30 Voor de
7.00 Nieuws; 7.30 Populaire mi
Radiofeuilleton; 8.00 Kamerc
solist; 9.00 Actualite
Gram.; 9.35 Zang:
Nieuws: 10.15 Verzoekprogramma: 11.00
Nieuws; 11 05—12.00 Gram.
Brussel, 484 m.
12.05 Gram.; 1.00 Nieuws; 1.10, 1.30,
2.00, 3.00 en 4.00 Gram.; 5.10 Dansmuz.;
6.30 Omroeporkest; 7.15 Gramofoon; 7.45
Nieuws; 8.00 Avondconcert; 10.00 Nieuws;
10.15 Gram.; 10.55 Nieuws; 11.00 Dans
muziek; 1155 Nieuws.
