OP BEZOEK BIJ KAPITEIN WESTERLING
ACHTER DE MUREN VAN CHANGI
Getuige, die 12.000 kilometer
reizen moest
Koningin woonde de uitvoering
van „Petrouchka" bij
Bas Wallaart speelde gister
avond zijn afscheidswedstrijd
De heer H. E. A. Gastelaars
verlaat het Laura-comité
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 7 TU111950
(Van John Thiessen Jr.)
SINGAPORE, 20 Juni 1950.
Zoals U bekend zal zijn, vertrok ik Donderdag 15 Juni van Schiphol om
als getuige voor Westerling in Singapore op te komen. Het zal zeker
•en zeldzaamheid zijn en blijven, dat een getuige meer dan 12.000 km
reizen moet. Met prof. Gerbrandy in eigen persoon aan het stuur bereikte
ik veilig het vliegveld.
moet dit alles eens rustig opschrijven."
„Dat heb ik gedaan," zegt hij en over
handigt me een groot aantal volgetikte
bladen, bevattende het verhaal van zijn
ie en van zijn gaan naar Singapore
(hierop komen wij morgen uitvoerig
terug. Red.). Het werpt een schel licht
op het hoe en waarom der gebeurte-
„John", zegt hij, „weet je, dat ik meer
in 300 brieven gekregen heb uit alle
delen van de wereld en dat mijn cel wel
een persbureau lijkt. Hij laat me een
brief van een schoolvriend zien, Nerin
Emrullah Gun, thans een van 's werelds
bekendste correspondenten bij de „Ca-
nado Mondial", met het voorstel or
de Amerikaanse pers een artikel
Westerling te plaatsen, waarvan de op
brengst voor Westerling zal zyn. Ei
Zelfs mandje kersen
bleef achter
Gelukkig had ik alle speciale geschen
ken voor Westerling afgewezen, want ik
had al 30 kg. overvracht. Trouwens, had
ik erin toegestemd om iets van dat alles
mee te nemen, dan was het zeker het
mandje kersen geweest, waarmee een
oude dame kwam aandragen. Maar aan
gezien die kersen toch beschimmeld zou
den zijn aangekomen, heb ik haar aan
geraden, ze zelf te verorberen. Ik moet
zeggen, dat allerwegen het medeleven op
vallend was.
Evon voor ik het vliegtuig Instapte,
werd Hr terzijde geroepen door een mij
totaal vreemde persoon, die me nadruk
kelijk wilde vragen toch vooral te zorgen
dat Westerling niet naar Holland kwam,
anders was het met hem gedaan. Geluk
kig kon lk hem tevreden stellen met de
mededeling, dat op de „Recorder" die lk
Mj me had, een officiële mededeling van
een regering stond, dat Westerling in dat
land welkom was alleen al op vertoon
ran een bewijs van Nederlanderschap.
Opgewekt en tevreden kon ik mijn spe
ciale missie beginnen. Zij gold de man
Westerling, door velen veracht en be
spot. maar voor meerderen een man vau
moed en prestige.
Van alle Intercontinentale vluchten
welke ik gemaakt heb, was dit wel de
mooiste. Tot Rome een hoop Amerika
nen, die het heilige jaar wilden vieren,
daarna Egyptenaren die naar het Zuiden
gingen, en zo viel het op, dat onze K.L.M.
nog altijd internationale vermaardheid
Damascus was een evenement. De
Arabische pers begon een vraaggesprek
en interesseerde zich voor Westerling.
Het interview werd in het Arabisch neer
gekrabbeld. Een foto werd gemaakt en
bijna had ik de rode baret van Wester
ling nog uit het vliegtuig moeten halen.
Met de belofte dat als Westerling bin
nenkort Damascus aandoet er een groot
diner op hem wacht, namen we afscheid.
Zware dobber
De dag na aankomst te Singapore heb
lk een uitvoerig gesprek met zijn advo
caten. Ze hadden niet gedacht, dat de
achtergrond van de hele zaak zo ernstig
zou zijn, en zü" blij, dat ik gekomen ben.
We bellen meteen de officier van Justitie
op, of ik mijn vriend mag bezoeken. Het
zal een zware dobber worden. Meer dan
80 personen hebben het al gevraagd, ook
vele journalisten, maar allen Is het ge
weigerd.
„O", zegt de Officier van Justitie, „de
getuige die 12.000 km. gereisd heeft; moe
ten we toelaten," en dan krijg ik de
officiële mededeling van „Secretaris van
Koloniën", dat ik Westerling bezoeken
mag.
Het is half twaalf en met een vrien
delijke Maleier aan het stuur, die zelfs
nog een woordje Soendanees spreekt, ga
ik op weg naar de Changi-gevangenis,
die 13 mijl buiten de stad ligt, een ge
bouw met hoge, dikke, grijze muren. Ik
heb voor Westerling appelers, peren en
druiven meegebracht en wat chocolade-
Nog voordat lk op de ijzeren deur klop,
gluren een paar donkere ogen door een
getralied venster en een deel van de
grote deur opent zich. Een tweede deur
wordt ontsloten en keurige wachten met
groene baretten het lijkt wel, of ik bij
de „speciale troepen" ben aangeland
en gebruinde gezichten ontsluiten poort
na poort, totdat lk bjj de hoofdwacht
kom.
Zijn jongens
Na nog even getelefoneer duurt het
niet lang meer, of met een Britse be
waker staat Westerling voor mij. We
worden In het kantoor geleid van mr
Spurgeon, een van de beide gevangenis
directeuren. Mr Spurgeon is een aller
aardigste man, die zelf hier knijp heeft
gezeten onder de Japanners en misschien
zullen vele Nederlanders, die ook in dit
oord gevangen zaten, hem nog wel ken
nen. Hü laat ons alleen en we kunnen
vrijuit spreken. Westerling ziet er patent
uit. Men had mij gezegd, dat hij wat
terneergedrukt was, maar deze man die
voor me zit, vraagt me meteen: „Wat
gaan we doen?" Ik zeg hem: „Eerst zor
gen, dat je eruit komt" „Ja," zegt hü,
en hü laat erop volgen, dat hü zün jon
gens niet ln de steek wil laten. Dat Is
de echte Westerling.
Dan begint hü te vertellen van het
moment, dat we elkaar op Java vaarwel
hebben gezegd en wat daarna gebeurd
is. Ik onderbreek hem en zeg: „Ray, je
PUZZLEPROMINENTEN
De duyteboom is weer geschudt.
De silverappels ploften needer.
Men smaeckt verruckt het soete nut
en apegaept nae 't volghent weeder.
1. H. van Schie, Baljuwstraat 35,
Katwijk aan Zee; 2. mej. H. v. d.
Haak, Brouwerstraat 25, Rijnsburg;
3. P. Aalbersberg, Hermanstraat 15,
O pluckersvolck beyvert u
den boom te schudde nae uw oordeel.
Misviel u het profyt oock nu,
dan vanght gü soms een volghent
voordeel.
aanbieding om voor de film te werken,
een verleidelyk aanbod van Warner
Brothers.
Een ander schrüven is van de „London
Daily Mail" met een uitnemend voorstel
en een schitterende aanbieding. Ook ont
dek ik een brief van Alfred van Sprang
met de mededeling, dat hü geprobeerd
heeft Westerling te bezoeken, maar dat
hem dit niet was toegestaan.
De eerste
We hebben nog veel besproken, dat in
dit stadium niet neergeschreven kan
worden, maar we hebben afgesproken,
door te gaan tot er recht geschied is.
Het laatste kwartier staan er drie ge
vangenbewaarders bü ons die één en al
oor zyn voor wat ik meedeel over de
ontwikkeling in Indonesië en Europa. En
als ik, na drie uur bü hem te zijn ge
weest, hem de hand druk, kükt Wester
ling mij aan en zegt: „Je gaat niet terug
zonder mij, John." Mijn antwoord ls kort
en krachtig: „Remember that, Ray!"
De bekende procedure van afmelding
en het opengaan van al die binnen- en
buitendeuren voltrekt zich snel en dan
sta ik weer buiten, maar ik heb Wester
ling gesproken als de eerste, die buiten
zijn advocaten by hem toegelaten werd.
Morgen hoop ik hem weer te zien, dan
moet hij voor de rechtbank verschenen.
En als Westerling naar Singapore ge
bracht wordt om verhoord te worden,
vereist dit speciale maatregelen, heeft
me de wacht verteld.
(Nadruk verboden)
Bijzondere manilestatie in het Holland Festival
!et was voor de 2000 mensen, die gisteravond het Haagse Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen bevolkten, een grote verrassing, vlak voor het begin van deze
Holland Festival-uitvoering, Koningin Juliana te zien binnenkomen. Onze Vorstin
werd begroet met het Wilhelmus, gespeeld door het Concertgebouw-orkest oJ.v.
Gustave Cloez.
De zaal gaf door de talrijke prachtige,
avondtoiletten een feestelüke aanblik en i
onder de aanwezigen waren ook burge
ter Schokking en mr Reinink, secr.-
van het departement van Onderwys,
Kunsten en Wetenschappen.
Het belangrykste deel van deze avond
as ongetwijfeld de uit- en opvoering van
Strawinsky's „Petrouchka" door het Con
certgebouworkest o.l.v. Pierre Monteux
het Grand Ballet de Monte Carlo, met
de choreografie van Michel Fokine. Het
behoort in ons land tot de uitzonderingen
de „Petrouchka" in zijn geheel te zien en
horen uitvoeren. Dit werk, waartoe de
aanleiding eigenlyk was het plan om een
stuk voor piano en orkest te schrijven
a la Webers „Konzertstück", is een van
de klassieke composities van Strawinsky.
De speelsheid van dit pianostuk nog
opgenomen in het tweede tafereel van
„Petrouchka" inspireerde hem en de
choreograaf Diaghilev het werk uit te
breiden tot een dramatisch ballet, waar
van de hoofdfiguren drie levende pop
pen zouden zijn, die optraden bij een Rus
sisch volksfeest. Met dit werk heeft
Strawinsky muzikaal gezien eei
stap vooruit gedaan en o.m. hi
van de bitonaliteit geopend. Er zijn ook
heel nieuwe klankdiménsies gekoi
de orkestrale kleurenpracht viel
wel hoogty. Juist hier toon Strawinsky
een eigen physionomie al? nu
als colorist. Dit Russische volksfeest, met
volksdansen, een tovenaar en een pop
penkast, alles in een primiteit en een
carnaval van kleur, beweging en rhyth-
me, is een van de grootste creaties ge
worden van het Russische ballet.
En hier vinden we de volkomen gelyk-
•aardigheid van de beide elementen in
deze kunst. De uitbeelding in de bewe
ging en de muziek verdringen elkaar
niet, omdat deze kunst synthetisch is.
feite zü geen der beide elementen
sen, ook al wordt de „Patrouchka"
vaak alleen als orkeststuk gespeeld. Er
de „Patrouchka" een krachtig stuk
Russische folklore gegeven, volbloedig
levenslustig. En zo dus geniaal
tieeft Monteux het dan ook met het Con
certgebouworkest gespeeld. Zo heeft ook
de Monte Carlo-groep het in de beweging
uitgebeeld, niet ruw, niet ongebolsterd,
iart en verve. En hier is
ideale eenheid bereikt tussen de elemen-
de alomvattende synthese der
(een vaak genegeerde synthese)
.1. klank, rhythme, lijn, beweging en
gelaatsuitdrukking. Dank zü vooral de
prachtige prestaties van Rosella High-
tower, Nicolas Orloff en Raoul Celada,
die de drie poppen dansten.
Voor de pauze ging de pantomime Gi
selle met muziek van Ad. Adam (1803—
1856). We willen direct erkennen dat deze
muziek, niet al te best gespeeld door
het Concertgebouworkest o.l.v. Cloez, niet
tot de grote werken kan worden gere
kend. Doch vergeleken met de andere
balletmuziek uit de tijd van Adam
het een hoogtepunt en het prototype
het Frans-romantische ballet. De muziek
raakte echter op de achtergrond bü
psychologisch zo uitermate sterke
gave van het beminde en ongelukkige
meisje Giselle door Tamara Toumanova.
Dat was na een Pavlova de grootste
creatie van deze rol, ook technisch. En
Allen i Uledhi.ll,
JThiessen Jr. »sy see fer.
;ig the Ooamiés.oner of Prisons
infomed sc&ordxngly,
I have ths hotwijx to b«,
CeatOepA,
tour obedient servant,
rfjL
- a 9ShK -*
Hier hef machtige papier, dat t
En hielp U. V. S. aan een 30 zege op
Quick Boys
BAS WALLAART, de populaire aanvoerder van U.V.S., heeft gisteravond defini
tief een streep gezet onder zü11 actieve voetballoopbaan. En het kwam zo uit,
dat hü zü" laatste wedstrüd met het elftal, waarvoor hü zoveel betekend heeft,
speelde tegen het elftal, waarvoor hü veel zal gaan betekenen: Quick Boys. Nog
even en we krügen de Kantebeen-school van U.V.S., tegen de Wallaart-school van
Quick Boys te zien.
bleef het, ondanks de hardnekkige po
gingen van Quick Boys om een beter
resultaat te boeken.
Na afloep van de wedstryd werd Bas
Wallaart in de cantine hartelük gehul
digd. Voorzitter Wondergem liet alle ver
diensten, die Bas voor zün club en het
Nederlandse voetballeven heeft gehad, de
revue passeren, en bood hem namens
U.V.S. een vulpenhouder en vulpotlood
ln étui en zyn vrouw bloemen aan.
De heer W. Caro, voorzitter van de afd.
Leiden van de K.N.V.B., schetste wat
Bas, de sportieve, voor de L.V.B. heeft
betekend en overhandigde hem, als klein
aandenken voor zijn medewerking aan
de Bond, een ets van de Waag.
Wethouder A. J. Jongeleen betitelde
Bas als een fijne voetballer en als een
waardig vertegenwoordiger van de men
sen, die het goed met de sport menen.
De afscheidswedstrijd van Bas was nu
niet direct een geweldige. En dat kon
.et, als men de omstandigheden in
acht neemt. U.V.S. had wekenlang geen
bal aangeraakt en Quick Boys moest
noodgedwongen met een elftal uitkomen,
dat vele invallers telde. Slechts Bouw,
De Best, Barnhoorn, Zandbergen, v. d.
in het eerste elftal
present, waarvan Vis en Zandbergen bo
vendien nog op voor hen vreemde plaa:-
sn speelden.
Het aardige was echter, dat Quick
Boys, ondanks deze handicap, toch voor
maal het stopperspil-systeem
in toepassing bracht. Natuurlijk gebeur
de dit niet vlekkeloos. Dat kon onder
deze omstandigheden ook niet. Maar we
toch, dat de Boys op de ingesla
gen weg moeten voortgaan.
De betere techniek van U.V.S. was in
deze wedstrijd meer waard dan het en
thousiasme van de Katwykers. Het ging
slechts om, hoe lang Quick Boys be
stand zou zijn tegen het voor hen uitput
tende spel der Leidenaars. En dat viel
alles mee. De Best c.s. hebben tot het
einde dapper party geboden en had Van
Wel in het laatste kwartier niet een
paar maal ten koste van een corner red
ding kunnen brengen, dan waren de
blauw-witten aan een verdiend tegen-
punt gekomen.
U.V.S. wilde het vaak veel te mooi
doen, vooral voor het doel van Bouw.
Bovendien was het met het schieten van
de thuisclub niet best gesteld. Zo kwami
het, dat ze eerst 1 minuut
de leiding kon nemen. M. de Wolf, die
het Quick Boys-doel herhaaldelyk
Hillegomse arts promoveerde te Leiden
„Het veischijnsel dei linkshandigheid"
Dokter A. van Straaten. arts te Hille-
gom. promoveerde gistermiddag aan d«
faculteit der geneeskunde van de Leidse
Universiteit tot doctor in de geneeskun
de op het proefschrift „Proeve ener ver
klaring van het verschynsel der links
handigheid". Zijn promotor was prof. dr
E. A. E. D. Carp.
In de inleiding tot zyn proefschrift
ees dr Van Straaten er op, dat het
probleem van de linkshandigheid heden
ten dage weer in het licht der belang-
s filing staat Over dit onderwerp ver
schijnen telkenmale nieuwe overzichten
en beschouwingen, wetenschappelijke
zowel als meer populair gestelde. Spr.
hoopte, dat men het feit, dat een samen
vatting nog eens in een proefschrift ver
scheen, niet euvel zal duiden.
Van practisch belang is, dat het ver
schijnsel van de linkshandigheid niet
mag worden opgevat als van minder
waardige aard en dat men steeds meer
en wel voornamelijk in onderwijskrin
gen er van wil gaan afzien, de van na
ture linkshandigen tot rechtshandigen
om te vormen. Van meer wetenschappe
lijk belang echter is het feit, dat recent
onderzoek aantoonde, dat men naa:
pure rechtse en de pure linkse typen
een grote groep dient te onderscheiden
van overgangsvormen, een groep die ge
vormd wordt door individuen, welke
met betrekking tot hun handigheid geen
onafhankelyke grootheden behoeven te
vertegenwoordigen, maar die zich door
aanpassing van linkshandigheid oi
rechtshandigheid trachten om te scha
kelen.
Naast de meer theoretische beschou
wingen richtte dr Van Straaten het prac-
Militaire oefeningen
in Het Kanaal en Noord-Duitsland
De eerst komende twee weken zullen
vliegtuigen, onderzeeërs en schepen van
de vijf landen van het Verdrag van
Brussel (Engeland, Frankryk en de Be-
neluxlanden) oefeningen houden in Het
Kanaal. Het doel der manoeuvres is 't
oefenen in de bescherming van c
vooien tegen vliegtuigen, duikboten
mijnen. Na afloop zullen te Brest in
Frankrijk besprekingen plaats vinden
tussen de bevelhebbende officieren.
In Noord-Duitsland zullen van 25 tot
29 Juli gecombineerde landmanoeuvres
worden gehouden door het Britse RUn-
leger en de Noorse en Deense troepen,
die in West-Duitsland zijn gestation-
neerd.
Voor het houden van besprekingen
met Amerikaanse militaire autoriteiten
zyn te Washington de stafchefs der
Franse gewapende diensten o.l.v. gene
raal Lecheres, aangekomen.
De heer Bartoe van Emma uit Dordrecht
liet zijn waarderende woorden van
fraaie zilveren asbak vergezeld gaa
de heer J. Pluimgraaff, voorzitter
Quick Boys, vertelde, hoezeer zyn club
Wallaart als voetballer waardeerde. Zyn
beste wensen gingen vergezeld
bloemen.
Koos Fasel was de woordvoerder
de strydmakkers van Bas. De waardering
voor de scheldende aanvoerder werd uit
gedrukt ln een actetas, terwyl de jongens
mevr. Wallaart in de bloemetjes zetten.
Ook de heer M. Wolters bood Bas nog
iets aan.
Het staat nu vast, dat de sympathieke
initiatiefnemer van de Alphense rijwiel-
vierdaagse. de heer H. E. A. Gastelaars,
de gelederen van zy'n naaste medewer-
kers vandaag, bü het eindigen var
derde Laura, gaat verlaten,
hoog had gezocht, schoot tegen de paal L D*gepensionneerde referendaris
en Fasel wist de terugstuitende bal on- de P T T. heeft in 1947 het prachtige ini-
houdbaar lang. de uitstekend op dreef tiatiel genomen voor het organiseren
zijnde Bouw in het net te plaatsen. vierdaagse fietstochten door het hart
Tonny Kantebeen verhoogde in de Holland en Utrecht, met het doel de deel-
tweede helft de score tot 2—0, toen hij i nemers dagen van zeer gezonde ontspan-
dichtby een voorzet van Laurier be-ning te verschaffen. Aan deze tochten
nutte en het was Blom, die Bouw met j ligt niet de wedstrijd-gedachte ten grond
laag schot in de uiterste hoek voor slag. maar uitsluitend het toeristisch prin-
de derde maal passeerde (3—0). Daarbij cipe. De honderden personen, die nu
Zon op de derde dag
L.A.U.R.A.-rijders naar Utrecht en weer
naar Hilversum
Tempo btehoefde niet moordend te zijn
Een voor velen onbegrijpelijk besluit
de Lauratochten hebben deelgenomen,
hebben dit gerespecteerd. En zij hebben
de heer Gastelaars leren waarderen. In
eenvoudigheid heeft hij zich als organi
sator van deze vierdaagse opgeworpen en
juist zijn eenvoud deed een grote kring
van vrienden en vriendinnen rondom
hem ontstaan. De woning van de heer
Gastelaars stond altijd wagenwijd open.
Enkele weken geleden al vingen wy
het gerucht op. dat de heer Gastelaars
zou heengaan. Och, er zijn zo veel ge
ruchten. Maar dit bleek werkelijkheid
te bevatten. Zyn besluit is nu gevallen.
En wij kunnen het slechts betreuren. Met
hart en ziel gaf de heer Gastelaars zich
aan de Laura. En wy vragen onwillekeu
rig. wat toch wel de reden van dit heen
gaan mag zün. Voor velen is deze be
slissing onbegrijpelijk.
Alphen heeft veel aan de heer Gaste-
„Opa" Berkhouwerfverscheen gisteren
toch aan de start. Wel had hü meer last
van de smak, die hü op de Amsterdamse
keien had gemaakt, dan de dag er voor,
maar het ging wel volgens hem. En dat
dit waar was, bleek wel in deze zw
stc rit van de vier. „Opa" reed hein
kwiek en opgeruimd uit.
Het sombere wolkendek was er de
oorzaak van, dat de eerste 50 km naai
de Domstad in snel tempo werden af
gelegd. Men vreesde, dat deze derde dag
een herhaling zou worden van die van
vorig jaar, toen het goot en stormde.
Maar de vrees bleek ij del.
Bij de grens van Utreoht kwam het
André Eglevsky als Albert en Marjorle
Tallchief, als de Koningin der Willis ga
ven eveneens een wonderlyke sublimatie
van dans. Daar stond het groepwerk
by achter. Langdurig heeft men geap
plaudisseerd voor deze byzondere mani-
festie in het Holland Festival.
Corn. Basoski.
Naar 't open
vrije strand
mooiste deel van het parcours. De his
torische stad Utrecht werd doorkruist
o.l.v. de politie aldaar en langs de sin
gels en straten stonden vede belangsiel-
Vanuit de Domstad ging het via De
Bilt, Bilthoven, Soestdijk en Baarn vour
de tweede maal naar de „hoofdstad" van
het Gooi: Hilversum. Van het Gooi kun
nen de rijders maar niet genoeg krijgen.
Het natuurschoon is er dan ook on
geëvenaard.
's Middags ging er zowaar een warm
zonnetje schijnen. Een prettige terug
tocht werd daardoor verzekerd. Het
snelle tempo van 's morgens werd vaar
wel gezegd en rustig peddelde men
„huis"waarts. Minder vroeg dan anders,
veelal tussen 4 en 5 uur. kwamen de
rijders op het IJsclubterrein aan.
De Avada-wagen heeft zo nu en
nog wel dienst moeten doen, maa:
voor zover bekend zyn er geen per
soonlijke ongelukken gebeurd.
Vandaag, de grote dag met het kleinst
aantal af te leggen kilometers, voei
deelnemers o.m. naar Rotterdam,
afstand bedraagt ongeveer 104 km.
Lou Bandy vond 's avonds in de
L.A.U.R.A.-tent een zeer welwillend ge
hoor. G. van Mild en zijn band verhoog
den de gezellige stemming nog meer.
JOURNALIST H. A. L. HOEFT NIET
TE ZITTEN
De Haarlemse rechtbank heeft de 45-j.
Amsterdamse journalist H. A. L. veroor
deeld tot f 500 boete subs. 50 dagen hech
tenis en ontzegging van de bevoegdheid
gedurende vier maanden een motorrijtuig
te besturen.
Hij was door de kantonrechter in
Haarlem veroordeeld tot vier weken
hechtenis en een verbod van een jaar om
motorvoertuig te besturen. Veertien
dagen geleden was dezelfde straf geëist.
laars te danken.
Prins verwelkomde 1300
Amerik. studenten
„Geloof niet aan slogan van een
stervend Europa"
(Van een onzer verslaggevers)
Gisteren zün twee schepen vol Ameri
kaanse studenten de Rotterdamse haven
binnengelopen: de Volendam met 1325
jongelui, de General Ballou met 1515. De
studenten op de Volendam
morgen verrast dat Prins Bernhard ln
eigen persoon hen kwam verwelkomen.
De Prins sprak op een manier, die
jongeren aantrekkelük vinden: namelijk
zo gewoon mogelyk. Hy sprak over het
samen vechten in de oorlog, niet omdat
we dat zo leuk vonden, maar uit bittere
noodzaak. In Europa zullen de Ameri
kanen allerlei tegenstellingen met de
nieuwe wereld ontmoeten. „Gelooft niet
In de domme slogan van het stervende
Europa. Houdt Uw ogen open en ge zult
zien hoe springlevend Europa is."
Toen de Prins aan boord ging.
de ovaties niet van de lucht. De Ameri
kanen wilden wel wat terug doen,
een cadeautje hadden ze niet meegeno
men. Maar een der studenten, Francis
Fisher, zegde de Prins dank en overhan
digde een origineel geschenkje: een „col
legesweater", een lang shirt, dat byna
tot de knieën reikt en dat elke Ameri
kaanse student draagt. Op het shirt wa
ren alle namen der Amerikaanse univer
siteiten geschreven.
Vele studenten stapten over in de trein
naar Parijs. Er zün vliegtuigen gechar
terd voor Londen en Kopenhagen. Naar
verluidt zullen ongeveer 400 hun vacan-
tie ln Nederland doorbrengen. De reis ls
georganiseerd door het Ned. bureau voor
buitenlandse studentenbetrekkingen.
Chr. Emigratiecentrale bestaat
12 V4 jaar
De Chr. Emigratie Centrale houdt op
5 Augustus in het gebouw voor K. en W
te Utrecht de algemene ledenvergade
ring. Het is dan precies twaalf en een
half jaar geleden, dat de Centrale ont
stond uit de Geref. Emigratievereniging.
tische en proefondervindelijke onder
zoek op de bepaling der handigheid bij
tweelingen. Verder trof hij vergelijkin-
tussen de categorie der één- en die
der twee-eiige tweelingen. In de disser-
waren zestien stellingen opge-
f?*
Begin van het begin
De kortgeleden overleden veldmaar
schalk Wavell heeft eens gezegd: „Nie
mand wenst te sterven; wat beweegt de
soldaat dan zijn leven in de waagschaal
te stellen?" Generaal Mac Arthur, die
thans in Korea de soldaten weer aan
voert in de krijg, heeft datzelfde pro
bleem overdacht. Hij formuleerde het
positiever. n.l. zo: „De mens wil niet
vechten en sterven, tenzij hij weet waar
voor hij vecht en waarvoor hy sterft."
Aan deze twee uitspraken moesten we
denken, toen we de nota inzake het
defensiebeleid (waarover we een vorige
week reeds schreven) nader bestudeer
den, voor zover het daarin gaat om de
opbouw van een legermacht.
Over het „Waarom een soldaat vecht"
zouden meer uitspraken van bevelheb
bers aan te halen zijn. er zou meer over
te zeggen, zijn, maar deze twee tonen dui
delijk aan. dat het voor de vorming van
een goed leger absoluut noodzakelyk is.
dat de soldaat vertrouwen heeft in het
apparaat waarvan hij deel uitmaakt en
ten tweede, dat hij gegrepen is door het
ideaal waarvoor hij de oorlog ingaat.
Voor de legeropbouw is dat van het
grootste belang, want hoever de tech
niek dan ook voortgeschreden mag zijn,
een leger zonder soldaten is vooralsnog
ondenkbaar.
Het vertrouwen in het ideaal en de
paraatheid van het militaire apparaat
hangen ten nauwste samen. Hoe zal men
de bevolking, en de soldaat in het bij
zonder, warm maken voor een ideaal,
als de regering in gebreke blyft het
noodzakelijke militaire apparaat ter be
scherming van dat ideaal in dit geval
het behoud van het territoir in West-
Europa. en dus ook van Nederland, als
essentiële voorwaarde voor het in vrij
heid voortbestaan van het Nederlandse
volk te verschaffen?
In de nota toont de regering dit te
beseffen. We lezen daar n.l.: „Het is
slechts verantwoord van militairen te
vergen een verdedigingsstrijd aan te
gaan. indien zy in voldoenden getale, be
hoorlijk bewapend en uitgerust kunnen
optreden."
Nederland, zo zegt de nota verder, is
niet vergeten, dat zijn strijdkrachten de
laatste wereldoorlog ingingen met een
volstrekt onvoldoende bewapening. Daar
om dienen tijdig de nodige voorbereidin
gen getroffen te worden. Men kan zich
over deze uitlatingen slechts verheugen,
want alleen als men dit als uitgangspunt
neemt, mag men verwachten, dat de wil
tot verdedigen en tot zelfhandhaving
levend zal blijven.
Maar tegelijkertijd vraagt men zich
toch af. waarom de regering zo laat tot
dit inzicht is gekomen. Twee jaar ge
leden schreven we dit reeds en het is
nadien in velerlei toonaard herhaald.
Meer dan eens is gezegd: het is de hoog
ste tijd, dat begonnen wordt met de op
bouw van een strijdmacht. Maar Den
Haag zweeg. En vandaag moet aan de
opbouw van die strijdmacht nog begon
nen worden. Natuurlijk zyn daar rede
nen voor. De ongelukkige Indonesische
politiek van de regering is er slechts
een van. De controverse tussen het
financieei-mogelyke (een uitermate rek
baar begrip) en het militair-noodzalijke
is een tweede. En er zyn nog meer rede-
Maar hoe het ook zij, vijf jaar na de
oorlog bezit Nederland nog geen strijd
macht en is het niet in staat zulk een
strijdmacht op korte termyn op de been
te brengen.
Want de minister moge dan in de nota
zeggen, dat we beschikken over can
groot aantal behoorlijk geoefende mili
tairen (de uit Indonesië teruggekeerden»,
die voor de landsverdediging van grote
betekenis zijn, aan de andere kant moet
helaas gezegd worden, dat de minister
niet in staat is deze troepen op korte
termijn te mobiliseren. En dat om de
heel eenvoudige reden, dat er voor deze
troepen geen wapenen zyn en dat een
mobilisatieschema ontbreekt.
Deze troepen had men in korte tijd
paraat kunnen hebben, indien men ze
bij hun terugkeer uit Indonesië had kun
nen indelen en indien men de nodige
wapens en munitie in de verschillende
mobilisatiecentra had kunnen opslaan.
Maar dit militair-noodzakelijke was
volgens de regering financieel niet mo
gelijk. Het is dus niet gebeurd en zo
staan we vandaag nog, by het begin,
misschien zelfs nog maar by het begin
van het begin.
De legeropbouw is dus urgent, uiter
mate urgent. Die toon beluisteren we in
de nota o.a. wat te weinig. We zün nuch
ter genoeg om te begrypen, dat men niet
alle andere volksbelangen opofferen kan
aan de defensie, maar anderzijds is ook
waar, dat het verlies van onze zelfstan
digheid het eind van vele, zo niet alle
volksbelangen betekenen zou. En daarom
is de defensie van het grootste belang.
Dat dit geld kost is duidelyk, maar
hier kan de samenwerking zoals die ga-
regeld is in het pact van Brussel en in
het Atlantisch Paot, ons zeer te staae
komen. Niet zo, dat wij op onze lauwe
ren kunnen rusten, maar wel in die zin,
dat doublures voorkomen kunnen wor
den, dat de geldmiddelen zo efficient
mogelyk worden besteed.
Als taak voor de Nederlandse krijgs
macht ziet de regering het in hoger ge
allieerd verband tegenhouden van de
vijandelyke strijdkrachten waarvoor
land- en luchtstrijdkrachten nodig zijn.
In de tweede plaats dient gezorgd te
worden dat 'svyands luchtstrijdkrachten
afdoende kunnen worden bestreden en
daarvoor moet beschikt kunnen worden
over een luchtmacht en luchtafweer. In
de derde plaats dient de krygsmacht te
zorgen voor het openhouden en bescher
men van onze havens en zeeverbindin
gen. een specifieke marinetaak dus. En
tenslotte dient gezorgd, dat het achter
land rustig blyft, en hier komt de be
tekenis van de Nationale Reserve naar
In een volgend artikel willen we be
zien. of het beleid, dat de regering voe
ren wil bij de opbouw van de krijgs
macht van dien aard is. dat de hier ge
stelde taken behoorlijk kunnen woraen
vervuld, en of op die wijze het onmis
bare vertrouwen van de bevolking ia
het militaire apparaat verkregen ka*
