„Hier" moest Hollandia liggen, maar
het was niets!
Onvergetelijke receptie van de Leidse
Chr. Besturenbond
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 29 MAART 1930
NIEUW-GUINEA IV
Locdsen, krotten en wat dies meer zij
en daarmee uit
DIT UITROEPTEKEN achter het opschrift boven dit artikel moet men ver
staan als: „laat U niet in de maling nemen". Ik waarschuwde daartegen
reeds in mijn vorig artikel, maar wie het niet gezien heeft, loopt er ongetwijfeld
toch nog in. Daarom zal ik enigermate omstandig Hollandia, dat als hoofdplaats
van Nieuw-Guinea doorgaat, trachten te beschrijven. Ik doe dat maar weer volgens
de historische methode, die ook in het vorige artikel is toegepast, d.w.z. verhalend
van de indrukken, die we opdeden by onze aankomst aldaar.
naar boven om te buigen, zodat er zo
iets als een dakraampje ontstaat; men
kan er op ieder willekeurige plaats
wanden in aanbrengen om een indeling
in kamers te verkrijgen; men kan er
badkamers, aanrechten en wat al niet
meer in construeren; kortom, men kan
ermee leizen en schrijven. Ramen en
deuren zijn steeds voorzien van mus
kieten-gaas, zodat het er behoorlijk mus-
kietenvrij in kan zijn.
Welnu, in zulke quonsetts zijn de troe
pen op Nieuw-Guinea vrijwel steeds on
dergebracht en die vindt men dan ook
in de kloof op Hollandia; daarnaar dan
ook het „Kloofkamp" genoemd. Direct
rechts aan de ingang staat een kerk, op
stijlvolle wijze opgetrokken van dunne
boomstammen; een bronzen plaat naast
de deur van de constitorie-kamer ver
meldt, dat het een geschenk is van het
Amerikaanse leger als vergoeding voor
een bij de bezetting van Hollandia ver
woeste kerk. Het is een noodgebouw,
het wordt een beetje gammel, maar het
kan toch nog heel wel worden gebruikt.
Achter in het kamp hebben de Ameri
kanen een beekje afgedamd, waardoor
een klein zwembadje ontstaan is. Dat
was dus rechtsom.
Linksom gaat de weg steil naar bo
ven, maakt een vervaarlijke en gevaar
lijke haarspeldbocht en huppelt dan vro
lijk over en om allerlei bergtoppen. We
zitten hier midden in het Cycloop-ge
bergte, dat volgens de verhalen een zeer
rijk ertshoudend gebied moet zijn- Of
het waar is kan ik niet controleren; men
moet voorzichtig zijn met de verhalen
over Nieuw-Guinea, want de mensen, die
geacht kunnen worden het te weten,
spreken elkaar meestal falikant tegen.
Het komt mij voor, dat niemand nog
het naadje van de kous van Nieuw-
Guinea weet.
Gedurende deze overpeinzing in
werkelijkheid duurt, het iets langer
hebben we een dikke tien km door dit
prachtige bergland afgelegd; een paar
malen hebben we in de diepte beneden
ons de baai van Hollandia en de Hum-
In de vroege morgen van 21 December
kwamen we voor de kade van Hollandia
te liggen; een soort Sinterklaas-achtige
spanning bezielde ons allen, want hier
zouden we dan werkelijk, na ruim 14
dagen varen, aan land gaan. We stonden
bij wijze van spreken allen met onze
hoeven in het zand te graven als paar
den, die al te lang hebben moeten stil
staan, begerig als we waren om ons te
gaan installeren in het land en de plaats
van onze bestemming-
Maar wat duurde het lang, voordat
de ontscheping begon! Waarom gingen
de troepen niet aan wal? Waar bleven
de kwartiermakers, die vooruit gegaan
waren en zeggen moesten, waar we
onze kwartieren konden vinden? We la
gen al meer dan een uur gemeerd en
nóg kwam er geen schot in! Waarom
•werden de kwartiermakers niet telefo
nisch geroepen om de nodige aanwijzin
gen te geven?
„Verbazing is de grondslag voor alle
wetenschap", moet Plato gezegd hebben,
dan moeten we wel een hechte weten
schappelijke grondslag ontvangen heb
ben uit de antwoorden op onze vragen.
Waarom de kwartiermakers niet kwa
men? Wel, omdat ze niet wisten, dat
we er waren! Waarom ze dan niet
telefonisch gewaarschuwd werden? Om
dat er geen telefonische verbinding was!
Waarom er dan niet gauw iemand
heen gestuurd werd om ze op te halen?
Dat werd ook reeds gedaan, maar heen
en terug was maar even twee uur rij
den! Maar waar lag dan in de lieve
vrede Hollandia?
Hier!
Toen kwam de klap op de vuurpijl
met het verbijsterende antwoord, kort
en vernietigend voor ons zelfvertrouwen,
een geestelijk knock-out: HIER!
,.Hier", het werd zo ontwapenend-sim
pel gezegd, maar wat was dat „Hier"?
.Hier" was een steiger, waaraan de boot
gemeerd lag; daarachter een rijtje ha
venloodsen; daarachter een weg!, die
links steil naar boven liep, zich verlie
zend in een haarspeldbocht en rechts
verder langs de kust lopend en daar
achter weer een hoge, steile bergrug
Van onder tot boven begroeid. Dat moest
dan Hollandia zijn; men was geneigd te
vragen, of het San achter die hoge berg
lag; maar neen. dat was de bedoeling
niet: daarachter was niets. Het „hier"
moest in de meest letterlijke zin worden
opgevat. Dus restte er geen andere con
clusie, dan dat Hollandia, de hoofdstad
van Nieuw-Guinea, niets was. maar dan
ook helemaal niets-
Laat ik echter de situatie van Hollan
dia nu eens wat meer systematisch gaan
uiteenzetten.
Inderdaad, dat was Hollandia. Maar
gaat men de weg rechts af, dan komt
men langs allerlei gammele loodsen.
■wij praten hier van goedangs, over
een prachtige mooie brede brug, het
enig mooie van Hollandia. linksom in
een brede kloof, die, zeg maar een
kilometer lang. in het gebergte door
dringt Aan de ingang daarvan ligt een
hospitaal van de Dienst Volksgezondheid,
aan welks hoofd ik tot mijn vreugde
mijn klassegenoot van de Lagere School,
de vroegere Keucheniusschool in de
Zomerhofstraat te Rotterdam, thans de
arts D. Metselaar, aantrof. Verderop in
de kloof staan dan de quonsetts, waar
de militairen in gelegerd moesten wor
den.
Men moet weten wij leven hier op
de puinhopen van de Amerikaanse oor
logvoering in het Verre Oosten; ook als
we het nog eens over Biak krijgen moet
dit geweten worden. Nieuw-Guinea en
dan Hollandia en Biak, waren de spring
plank voor Amerika om in '44 en '45
Japan op de knieën te krijgen. Ik kom
daar allicht nog wel eens op terug. De
Amerikanen moesten hier, waar niets
anders te vinden was, dan wildernis en
oerwoud, een modern miljoenen-leger
onder dak brengen. Ze hebben dat op
de bekende Amerikaanse grootscheepse
wijze gedaan en daarbij ook de quonsett
gebruikt-
De quonsett is een vorm van gepre
fabriceerde woning. Het is eigenlijk heel
simpel: een tunnel van gegolfd-ijzeren
platen, 15 m. lang, waarvan de boog
ongeveer 7 m. omspant- Binnen dat ka-
eer zijn er allerlei mogelijkheden van
inrichting en afwerking. Men kan er
ramen in aanbrengen door eenvoudig
één of meer gegolfde platen in de wand
boltbaai zien liggen, wat een prachtig
gezicht geeft. Maar dan komen we aar
de grootste nederzetting van Nieuw-
Guinea, Kota Baroe. Als men dat ook
nog tot Hollandia wil rekenen, dan is
Hollandia inderdaad de hoofdstad, want
daar woont alles, wat groot en heerlijk
is in Nieuw-Guinea bij elkaar. Maar
denk nu toch echt niet aan zoiets als
Den Haag, wanneer u hoort, dat daar
b.v. sinds enkele weken de gouverneur
Van Waardenburg resideert. Wat Kota
Baroe is, kan ik misschien nog het beste
duidelijk maken door te vertellen, dat
men er met een kleine woordspeling
Krotje Baroe van gemaakt heeft: inder
daad, het is één verzameling van krot
ten. Men ziet niets dan verroeste plaat
ijzeren daken; het lijkt wel een opslag
plaats van oud-roest.
Men vindt daar overigens een behoor
lijk groot en goed geoutilleerd zendings
hospitaal, waar dr. Rutgers 'aan het hoofd
staat. Wanneer men Kota Baroe eigen
lijk alweer uit is, ziet men tegen de
bergen opgebouwd nog een groot ge
bouw liggen, waardoor de plaats toch
echt nog een beetje het cachet van resi
dentie krijgt. Het is het oude hoofd
kwartier van MacArthur, wiens huis
men hierheen overgebracht heeft om
thans als verblijfplaats van de opperste
Nieuw-Guinea te fun-
Kamp „Ifar"
Het kamp Ifar ligt over een uit
gestrekt heuvelland verspreid- Overal
liggen groepen quonsetthutten. Daar is
het KL-kamp, daarachter tegen de hel
ling op het KNIL-kamp met er tegen
over de cantine en een rij gezins-quon-
setts, rechts van het KL-kamp is het
stafbureau van het troepencommando
gelegen met de officiersverblijven, ach
teraan ligt het hospitaal en meer naar
voren de pasang-grahan, de logeergele-
genheid.
Het is er mooi. Men heeft er het wijde
uitzicht over de heuvels en dalen; tel
kens heeft men prachtige doorkijkjes op-
het Sentani-meer, dat wazig in de verte
ligt, bovenop een heuvel staat een een
zame watertank laatste overblijfsel
van de plaats, waar vandaan MacArthur
zijn stoten op het hart van Japan lan
ceerde: de MacArthur-hill.
Nu weet u iets van Hollandia, de
„Hoofdstad van Nederland-over-zee".
Een hoofdstad, die er niet is, een re
sidentie, die een krotten-geschiedenis is
een hoofdkwartier van de landmacht
dat bijna niet te bereiken is.
Onthoudt u dit nu maar als toepassing
en moraal: Nieuw-Guinea is een land,
waarmee je op moet passen want het
neemt je altijd weer in de maling.
Vandaar die uitroepteken achter het
opschrift!
Biak, 24 Februari 1950
C. GLAUBITZ,
legerpred. 434 bat G-P.I.
K.I. onder liet rundvee maakt steeds
meer opgang
„Vita Nova" te Leiden kocht Gustaaf 3441 aan
(Van onze deskundige medewerker, de
heer J. van der Goot te Wassenaar)
Uit verschillende publicaties in de
landbouwbladen is in de laatste jaren
gebleken, dat de kunstmatige insemina
tie (K.I-) onder het rundvee ook in ons
land belangrijk is toegenomen. Momen
teel wordt ongeveer tien procent van de
veestapel kunstmatig geïnsemineerd.
Nu ligt het allerminst in onze bedoe
ling om hier het vóór en tegen van K-I.
tegen, elkaar te gaan afwegen, Het is r.u
eenmaal zo: wat de één ziet als de beste
weg, ondervindt bij de ander weer be
zwaren. Dit is ook en vooral het geval
bij een zo diep in de bedrijfsvoering in
grijpende maatregel als de K.I. Nog af
gezien van het feit. dat sommigen naast
Eerste en Tweede Kamer wederom
bijeen voor Regentschapswet
Heftig protest tegen houding der communisten
(Van onze parlementaire redacteur)
Wederom waren de 100 leden van de
Tweede Kamer en de 50 Senatoren van
<le Eerste Kamer bijeen in de Ridder
zaal. Daar was aan de orde de wettelijke
regeling van de voogdij over de kinderen
der Koningin en het regentschap van
Z K-H. Prins Bernhard.
De oommunisten kwamen het eerst
■an het woord bij monde van de heer
Gortzak. Zijn fractie wenst, principieel
gekant tegen een monarchie, noch aan
het debat, noch aan de tot standkoming
van de wet mede te werken. In zijn be
toog, dat hij en zijn genoten zich noch
tans niet wilden keren tegen het huis
van Oranje, werd hij door voorzitter
Kranenburg afgehamerd, toen hij insi
nueerde, dat ons vorstenhuis zich zou
lenen tot een politiek, gericht tegen een
deel van het volk en zulks in dienst van
«en ander volk.
De voorzitter der Tweede Kamer, mr
Kortenhorst. als voorzitter der commis
sie van rapporteurs daarentegen somde
in kortee, welgekozen wóórden op, al dat
goede, dat de Prins als soldaat, als
goodwill-ambassadeur en anderszins voor
ons land heeft verricht.
De heer Schmal (C.H.U., Tweede Ka
mer) wenste te wijzen op de gemaakte
juridische fouten (het boetekleed siert
de man!) die erkend hadden moeten
worden en had bezwaren tegen de wijze
vaA icdiery ng van de wet.
Deze bezwaren worden niet algemeen
gedeeld. Namens de regering wilde mi
nister Van Schaik een ernstig protest
doen horen over de houding van de heer
Gortzak. De regering is zeer verheugd
over de wijze, waarop de Staten-Gene-
raal de 2 wetsontwerpen (voogdij en re
gentschap) ontvangen hebben.
Z.K.H. heeft zich tot den huidigen dag
voor ons land uiterst verdiensteelijk ge
maakt en niemand anders had het re
gentschap beter gepast.
De minister antwoordt de heer Schmal,
dat inderdaad de wetsontwerpen wat
laat zijn ingediend, doch noch op dit
punt, noch op die der andere opmer
kingen van de heer Schmal, wil de re
gering uitvoerig ingaan. Het zijn im-
slechts kleine en inmiddels verbe
terde, fouten. De wetsvoorstellen zijn
fout geadresseerd, een en ander
ging volgens usance en ook staatsrech
telijk ziet de minister de Verenigde Ver
gadering als een bijzondere manier van
samenwerking tussen de beide Kamers.
Daar de communisten de zaal hebben
verlaten, werden beide wetsontwerpen
■h.s. aangenomen. Hierdoor is Z.K.H.
Prins Bernhard der Nederlanden belast
met de voogdij gedurende de minderja
righeid der prinsessen en met het re
gentschap van de minderjarige troon
opvolgster, indien H.M. de Koningin zou
komen te overlijden, tijdens die minder
jarigheid.
de technische bedenkingen bezwaren
hebben van meer principiële aard.
Het ontstaan en de ontwikkeling van
het K-I.-wezen is in Nederland in niet
geringe mate te danken aan het feit, dat
vele plaatsen van ons land verschil
lende besmettelijke ziekten heersten on
der het rundvee en dat deze verwerping
van de vrucht ten gevolge hadden. Door
dat men de stier geïsoleerd houdt van
de koeien, kan men in de meeste geval
len deze besmetting voorkomen door
middel van inseminatie. De veehouder:
hebben terecht in de K.I- toen ook eer
geducht wapen gezien ter bestrijding
van dit veel geld kostend kwaad. Na
tuurlijk zijn er nog meer voordelen,
aanzien waarvan zo langzamerhand wel
mag worden verondersteld, dat ze
doende bekend zijn.
Op een zeer belangrijk onderdeel
de K.I. willen wij echter in het bijzon
der het licht laten vallen en wel het
stierenmateriaal, dat men gebruikt.
Van N.R-S.-zijde wijst men er betrok
kenen steeds op, dat hier een zeer ge
wichtig probleem ligt voor de ontwik
keling van de veefokkerij. Doordat er
van enkele stieren een belangrijk aantal
afstammelingen kan komen, speelt hier
de kwaliteit van de vaderdieren wel de
eerste rol, zowel wat hun exterieur-af-
stamming als wat hun productie-afstam-
ming betreft- Ohs land heeft er aller
minst behoefte aan om hiermee risico's
te lopen. Verscheidene K.I.-verenigingen
zijn er dan ook op uit om het allerbeste
materiaal voor hun vereniging ter be
schikking te krijgen.
Zo ook de nog jonge K.Ï.-vereniging
.Vita Nova" te Leiden, welke thans
haar tweede verenigingsjaar is. I
eerste jaar is niet onbevredigend
t en er is nog steeds toeneming van
het ledental. Bovendien is er een
groot aantal koeien. Momenteel staan
op het dekstation vijf stieren,
n het zwartbonte veeslag en drie
blaarkoppen.
Het bestuur is van mening, dat
in oudere stieren meer houvast heeft
at hun nakomelingschap betreft- En
terecht! Het vorige jaar werd de beken
de zwartbonte rijkspremiestier Adelbert
Ad erna 2 aangekocht uit Noord-Holland,
welke stier in N. H. een goede staat van
dienst had en van goede afstamming is.
Adelbert Adema 2 was het vorige jaar
we-kampioen op de centrale keu
ring te Alkmaar. We willen gaarne evén
stilstaan bij de nieuwe voorlopige
koop van de vereniging, namelijk de
Gustaaf 3441 rijkspremiestier.
Verscheidene keren hebben wij reeds
op de bijzondere kwaliteiten van Gustaaf
Hoogstandje van een locomotief. Dit merkwaardige vooral had dezer dagen
plaats bij de machinefabriek Demka in Utrecht. Een der locomotiefjes ging
op eigen houtje een ritje maken en kwam op deze wijze tot stilstand.
Anemonen- en ranonkelkwekers ketsen vór
ming van een eigen groep af
TELEURGESTELDE COR BROEZE
VAN DE BOLLEN AKKERS
(Van een onzer medewerkers)
Tegenvaller voor Oor Broeze! Deze
Beverwijker had met enkele anderen een
plan in elkaar gezet om de anemonen-
ranonkelcultuur op een hoger plan te
brengen. Zo zat dan dezer dagen een ta
melijk uitgebreide familie in de bestuurs
kamer van het Krelagehuis en na een
korte inleiding van de heer Broeze ver
kondigden de pro's en anti's hun theorie
ën. Toen gevraagd werd, of de heren, die
vóór de vorming van een eigen groep
waren, wilden opstaan van hun zitplaats,
bleef tot verbazing van vriend en vijand
iedereen rustig zitten. „Heren", zei Cor
Broeze, „ik dank u!
Het blijft toch een feit, dart aan de ane
monen-cultuur -nog wel het een en ander
valt te verbeteren- De exporteur krijgt
af en -toe klachten ui-t het buitenland en
de kwekers jammeren, dat sommige par
tijen teruglopen. De anemonen schijnen
nu -niet bepaald op Hollandse bodem ge
brand te zijn. Ze worden gekweekt in
Frankrijk, Italië, Australië en vooral de
Amerikanen kunnen met deze cultuur
tamelijk goed- uit de voeten. Het ligt dus
voor d'e band. dat men een in alle op
zichten deugdelijk product moet kweken.
Echter achtte men zioh blijkbaar heel
goed in staat zijn eigen, peultjes te doppen
Er zijn natuurlijk kwekers, die al jaren
lang aan een partij 'hebben zitten selec
teren en die het klappen van de zweep
zo goed kennen, dat ze waarlijk geen
groep of vereniging 'nodig hebben
hun goed- tegen vriendelijke prijzen
baas te geven. Zou hert soms zo zijn. dat
de vergaderde schare ditmaal uitsluitend
of voor het overgrote deel uit die lieden
bestond? 't Is maar een vraag
De wekelijkse keuring in Haarlem
Koude kas-narcissen begin
nen te komen
De keuringscommissie kan weer aan
een nieuw hoofdstuk 'beginnen: het keu
ren van warenhuis- en koude-grond nar
cissen. Er waren er ditmaal nog wel niet
zo bar veel. maar dat is een kwestie van
één. hoogstens twee weken-
De Ver. Culturen, Noordwijk. stelden
naast ine. Catriona de bijzonder mooie
ine. Fleurimont ten toon: donkergeel
fraai gevormd dekblad met brede, platte
zaoht-oranje cup. De gele trompet Domi-
nator domineert door grootte. Inc. Red
Ace, zon-geel dekblad met oranje-rood
cupje behaalde het get. v. verd. De
Oegstgeestse specialisten G- Lu'bbe Zn
waren er met een grote groep, waa
zeer terecht een gouden medaille
werd toegekend. Daar stonden de grote
gele trompetten als Prins Bernhard en
Robey, de typisch zwavelgele Moonrise,
de room-gele Grape Fruit. inc. Yellow
Sun. de ongenaakbare!, de bleek-gele
Peking, de grote bic. Trocadero ei
witte trompet Gloria, die het get eerste
klasse in de wacht sleepte.
D. W. Lefeber. Lisse, presenteerde
product dat ontstaan "was uit een krui
sing van Scarlet Elegans- x Fortune:
prima gevormd zacht-geel dekblad met
oranje-rode cup- Een mooi ding! G
Zandbergen-Terwegen, Sassenheim, toon
de de fraaie melkwitte triandus Tre-
samble. J. A. v. d. Zwet Zn, R'veen,
waren er weer met de beste trompet-
zaaiing nr A 12 van buiten. Van M. C.
van Staaveren, Alsmeer, was er de
bekende witte lelie White Queen, terwijl
gebr. Man. Aalsmeer, een collectie cycla
men voor het voetlicht brachten,
kwaliteit onovertrefbaar. Er stond één
exemplaar, waaraan meer dan honderd
bloemen zatenl Aan deze groep -
een gouden medaille toegekend-
gewezen. Zijn eigenaar, de heer A. H-
Rotteveel te Oude Wetering, komt
woord van hulde toe, dat hij hem
bijzonder goede verzorging heeft gege
ven. Gustaaf heeft zich dan ook ndet
betuigd gelaten en op zijn vorige stand
plaats is een grote schare afstammelin
gen te bewonderen. Naast het kampioen
schap van de grote NR.S.-jubileumten-
toonstelling te Den Bosch kan verder
vastgesteld, dat hij vanaf 1-jarige leef
tijd steeds in zijn klasse nr 1 is geweest
op de keuringen, w.o. enkele kampioen
schappen. Het uitstekende exterieur
heeft Gustaaf aan zijn afstamming te
danken- Zijn fokker de heer F. J. Scbuï-
ringa te Oldehove (Gr.) heeft de laatste
20 jaar in overwegende mate het manne
lijk fokmateriaal geleverd voor de
blaarkopfokkerij, uitsluitend uit dezelf
de moederstam als waaruit Gustaaf is
ontsproten. De exterieur-afstamming is in
zes geslachten van vaders- en van moe
derszijde van zodanige hoge kwaliteit,
dat al deze dieren zonder uitzondering
Ln het stairiboek zijn ingeschreven boven
de 80 punten. Niet alleen de vaders, die
in de pedigree voorkomen zijn steeds de
overwegende vaderdieren geweest in
Groningen, maar ook de moeders hebben
op de keuringen en fofcveedagen
hoge rol gespeeld. Dit zou van mindere
waarde zijn indien deze vrouwelijke
dierën niet goede productiedieren v.
geweest. De moeder is echter, evenals
vijf opeenvolgende grootmoeders, inge
schreven in het keurstamlboèk.
Wij hopen, dat Gustaaf ruimschoots
aan de hoge verwachtingen mag beant
woorden. Dat de aangesloten bedrijven
mede door zijn toedoen tot zeer goede
resultaten mogen komen, vooral ook wat
de productie betreft.
De demonstra tietuin „Treslong" te
Hillegom zal Vrijdagmorgen om half 11
officieel worden geopend.
Wat de in 1953 te houden Flora betreft,
ten heeft zo hier en daar een lichtje
opgestoken. De medewerking, die in het
vooruitzicht is gesteld, is overal zeer
;unsti/g, Hoewel alle aanbiedingen nog
liet aan een nader onderzoek zijn onder
worpen, ziet het park Groen endaal in
Heemstede er 'het meest aantrekkelijk
uit.
;t Keukenhof-bestuur heeft het
hoofdbestuur bericht, dat het niet bereid
is, de tentoonstelling in 1953 voor een
jaar te sluiten om gezamenlijk op neu
traal terrein alle krachten op de Flora
te concentreren.
De Ned. gladiolen-vereniging heeft
oorgesteld, de eisen voor het toekennen
an een getuigschrift eerste klasse te
Er komen dit jaar weer speciale i
iss-en-keuringen en wel op 3 en 4 er
7 en 18 April.
Het bestuur van die stichting „Beurs
te Hillegom" zal uit zeven personen be
staan :vier aan te wijzen door het hoofd
bestuur en drie door de gemeente Hil
legom, terwijl er tevens een raad van
toezicht zal komen bestaande uit drie
personen: één te benoemen door het
Geen reden tot pessimisme bij groenten-
en fruitexport
Men zal echter schouder aan schouder moeten staan
De heer N.A. Laarman, directeur van
de economische dienst van het centraal
bureau van de tuinbouwveilingen in
Nederland. hield gisteren in de Turk
een voordracht over export-vooruitzich
ten voor de tuinbouw.
Het gezegde: een land moet expor
teren of sterven- geldt in het bijzonder
voor de tuinbouw, aldus spr.. daar an
ders de binnenlandse markt overvoerd
raakt. De Nederlandse tuinbouw be
schikt echter over een sterke en hechte
organisatie, die dus recht heeft op de
volle steun der leden- Hierdoor kan men
economische onheilen voorkomen.
Spr. ging vervolgens de afzetmogelijk
heden in het buitenland na. Voor Duits
land heeft men daar het gelukt is
df nieuwe koers te gebruiken van
het contingent nog 42 millioen gulden
beschikbaar. Hoewel de meningen hier
over verdeeld zijn. achtte spr. dit toch
toereikend, gezien de cijfers van vorige
jaren. Minder voordelig is de drang
sommige exporteurs, eenmalige fusten te
gaan gebruiken; hiermee moet men t
zichtig zijn. Daarnaast is er van Duits
land een niet onbelangrijke heffing op
de import te verwachten. Hiertegen zal
men zich met kracht verzetten en een
beroep doen op de Duitse regering om
begrip te tonen voor een vrij handels
verkeer. Voorlopig kunnen alle verse
jroenten vrij worden ingevoerd; frui'.
look druiven en meloenen) is niet aan
contingent gebonden. Men zal reke
ning moeten gaan houden met een sterke
mcurrentie van Italië en Griekenland.
Met Engeland is nog geen definitief
handelsverdrag afgesloten, wel is er een
regeling getroffen, waardoor enige ver
betering ds ontstaan op verleden jaar.
Besprekingen tussen de plantenziekten-
kundige diensten van Nederland en En
geland kunnen misschien invloed uit
oefenen, daar de maatregelen ten aan
zien van de coloradokever b.v. te dras
tisch zijn te noemen.
België zal niet veel voordeel opbren
gen. Het protocol van 19 Mei 1947 is hier
uog steeds een handicap.
Wat Zweden betreft hebben onlangs
gehouden besprekingen zeer goede voor
uitzichten geopend. De import van verse
groenten is hier zo goed als vrij. De
kracht zal hier vooral in vroege pro
ducten moeten worden gezocht.
De export naar Noorwegen. Finland.
Denemarken, enz., heeft een vrij regel
matig verloop; steeds wordt getracht
deze uit te breiden.
De liberalisatie (vrijmaking) van de
handel houdt in, dat tussen de bij het
Marshall-plan betrokken landen de pro
ducten vrij zullen kunnen worden ge
wisseld. Dit zal steeds grotere export
mogelijkheden bieden. Daartegenover
En ten slotte zal die Algemene Verga
dering worden gehouden op Maandag 17
April. De agenda ziet er niet naar uit,
dat het concertgebouw enige schade zal
oplopen
staat, daf de wereldconcurrentie gewel
dig zal toenemen, zodat de uiterste
krachten gevergd zullen worden om een
plaats op de wereldmarkt waard te zijn.
Pessimisme of vrees achtte spr. ech
ter niet goed. maar aan de producten zal
grote aandacht besteed moeten worden
om op de buitenlandse markt goed voor
de dag te komen; met vereende krach
ten zal men hiervoor moeten strijden.
Vergiftiging te Rijnsburg
voor de kantonrechter
Voor de kantonrechter te Leiden stond
terecht de slager J. E. Oudshoorn te
Rijnsburg, aan wie ten laste was ge
legd een overtreding van de Warenwet
en Vleeskeuringswet, doordat hij lever
worst aan zijn klanten had afgeleverd,
waardoor zich in Rijnsburg vele geval
len van vergiftiging hadden voorgedaan
in Jnni 1949.
Verdachte werd bijgestaan door zijn
raadsman mr J. van der Plas te Kat
wijk aan Zee. De ambtenaar O.M- eiste
een geldboete van f 300. omdat de
ambtenaar vermoedde dat de verdachte
in de leverworst bestanddelen had ver
werkt, die niet geheel vers meer waren.
Zoals de raadsman echter aantoonde,
lag de oorzaak van de vergiftiging in
het vlees, dat aan de slager door de
rijks-toewijzingscommissie was toege
wezen, waarin door de keuringsdienst
voor waren eveneens bacteriën waren
aangetroffen, zodat de slager er geen
enkele schuld aan had. dat hij toevallig
van dit vlees in voorraad heeft gehad.
Wegens afwezigheid van alle schuld
werd de slager derhalve ontslagen van
alle rechtsvervolging.
Minimumprijzen voor
export van bloembollen
Naar wij vernemen zijn er thans mi
nimumprijzen vastgesteld voor de uitvoer
van bloembollen en -knollen van de oogst
1950. In afwijking van de regeling van
het vorige jaar gelden deze prijzen niet
voor uitvoer naar België en Luxemburg,
daar binnen Benelux-verband voor deze
landen geen minimumexportprijzen meer
worden vastgesteld. De minimumexport
prijzen voor de uitvoer naar de Verenig
de Staten en Canada zijn aangepast aan
de door de devaluatie ontstane nieuwe
wisselkoersen, zodat de prijzen in dollars
uitgedrukt nagenoeg dezelfde zijn als die
van het vorige jaar. Op de uitvoer naar
beide genoemde landen wordt een hef
fing gelegd, die overeen komt met 75 pet.
van de na de devaluatie ontstane koers
winsten. Er is te dien aanzien dezelfde
weg gevolgd als voor gladiolenknollen
van oogst 1949. De opbrengst wordt ge
bruikt voor vakdoeleinden en voor be
strijding der kosten van het Bedrijfschap
voor Sierteeltproducten.
Voor het binnenland zijn eveneens mi
nimumprijzen vastgesteld, waarbij de tul-
penprijzen in twee inplaaits van in drie
klassen, zoals het vorige jaar het geval
was, zijn ingedeeld.
Woorden en bloemen getuigden van
waardering en vriendschap
Belangrijke verklaring namens de Hervormde kerkeraad
Met een gevoel van grote tevredenheid kan de Leidse Christelijke Besturenbond,
die, zoals bekend, in deze dagen zijn veertig-jarig bestaan herdenkt, op de in het
gebouw voor Chr. Sociale Belangen gehouden receptie terugzien. Het is zelden
voorgekomen, dat de Besturenbond op één avond zóveel woorden van lof en waar
dering van tal van kanten heeft toegezwaaid gekregen als gisteravond het geval
En er zijn ook gedachten van waarde uitgedrukt, die verkeerde meningen, als
er waren, wegnamen en wellicht reden hebben gegeven tot bijzondere ver
heuging.
Als eerste spreker trad de heer
Tjeerdsma. vertegenwoordiger van het
hoofdbestuur van het C.N.V., naar voren.
De veertig jaren, die achter ons liggen,
hebben ons heel wat te zeggen, aldus spr.
De omstandigheden, waaronder de Be
sturenbond' van thans zijn weg moet
gaan, zijn geheel anders dan voorheen.
Met nadruk zei de heer Tjeerdsma, dat
de belangrijkheid van de Besturenbond
in het algemeen is toegenomen en dat
de Leidse in de kring van het hoofdbe
stuur een zeer goede naam heeft- Men
hoeft hem niet achter de broek te zit
ten. Spr. deelde nog mee. dat juist gis
teren in het hoofdbestuur is gesproken
over de taak en de plaats van de Bestu
renbond. Zijn taak is groot.
Namens de Leidse Besturenbond (van
de moderne vakbeweging) voerde de heer
Ten Brummelaar het woord. Hij begon
met te herinneren aan de mensont
erende toestanden, waarin de arbeiders
van veertig jaar gleden verkeerden.
Het was eigenlijk geen wonder, dat
grote stromen arbeiders zioh afwendden
van de Kerk.
wy
lieeft vervuld en dit nog doet Er is in
de loop der jaren heel wat gepresteerd
en heus niet alleen door de algemene be
weging. Wy juichen het zeer toe, dat na
de bevryding de samenwerking tussen
beide organisaties hechter is geworden.
deze ontwikkeling zich
Ook de R.K. arbeidersbeweging ver
heugde zich over het bereiken van de
mijlpaal van vier decennia Chr. sociale
strijd. De heer Oostdam bracht de har
telijke gelukwensen over. De heer Piena
sprak namens de Raad van Arbeid.
De wijze koning Salomo heeft eens
gezegd:- „Het is alles ijdelheid". Aan deze
woorden herinnerde de heer Schone-
veld, oud-voorzitter van de Besturen
bond. Maar gelukkig niet om daarmee
het werk van de organisatie, die hij vele
jaren heeft mogen leiden, te karakteri
seren. „Ik zou de laatste zijn. die dat
zou doen". De Besturenbond heeft ge
werkt op een wijze, die alle respect af
dwingt. Spr. wees op de woorden van
Paulus: ,,Gij hebt het gèloof behouden".
Het is het geloof geweest, dat tot strijd
heeft aangespoord.
Namens alle afdelingen van de Be
sturenbond en de Besturenbond van
Leiderdorp wenste de heer Van Rossen
(van „Unitas") geluk. Wij hebben heel
moeilijke tijden achter de rug. De bezet
tingstijd was één van deze. God heeft
onze arbeid gezegend en voor ondergang
bewaard. Spr. uitte de wens, dat de Be
sturenbond in Leiden zijn werk met veel
;gen zal mogen voortzetten.
Het Arbeidsbureau zou zijn werk niet
goed kunnen uitvoeren zonder nauw
contact met de werkgevers- en werk
nemersorganisaties, verklaarde de heer
Hazelhoff. Het contact met de vakver
enigingen is steeds zeer prettig ge
weest. Spr. noemde' in het bijzonder de
samenwerking met de heer Van Cittert
in de commissie van advies-
Wethouder Menken vertelde heel
grappig, dat drie wethouders „trek"
badden in de receptie. Men heeft het
aldus opgelost: de heer Van der Kwaak
heeft de wydingsdienst bygewoond,
wethouder Jongeleen is vanavond in de
en de
de receptie toege
wezen. Wy stellen het als overheid zeer
op prys, dat deze organisatie in onze
stad leeft en werkt, aldus de heer Men
ken. Ook gewaagde spr. van zyn per-
sooniyke appreciatie. De warmte van het
positieve Christendom wordt immers in
de Chr. Besturenbond gevonden-
Er is vaak sprake geweest van een
louter mate-
De Chr. sociale actie heeft de
waarde van de werkende mens ln het
de arbeider zelf doen stygen.
lichaam achtte spr. de grootste
dienste van de principiële vakorganl-
De heer Klerk Wolters was woordvoer
der van de woningbouwvereniging
..Eensgezindheid" en de heer Knetsch
vertolkte de gevoelens van de onder
scheidene organisaties van de Chr. Be
sturenbond en van de Prot, Ohr. raads
fractie. De Vakbeweging is wel niet
politiek georiënteerd, maar toch heeft zy
het streven van de politieke bewe
ging steeds haar medewerking ver-
Zeer belangryk was de verklaring van
ds D. J. Vossers. die met ds J. de Wit de
Kerkeraad van de Leidse Hervormde
Gemeente representeerde. „Ik ben ge
noeg op de hoogte met het werk van de
Chr. Vakbeweging om hier van ganser
harte myn gelukwensen te kunnen aan
bieden. In myn tweede gemeente heb
en afdeling van de Chr. bouwvak
arbeiders en een van de Chr. landarbei
ders mee helpen oprichten. Het werk
m het C.N.V. is zeer te waarderen.
Helaas bestaan er verkeerde meningen
n aanzien van de houding van de Ned.
Hervormde Kerk tegenover het C.N.V.
Men denkt dan, dat deze critisch en
afwyzend zou zyn. Dit is echter niet het
gevaJ. De Generale Synode heeft uitge
sproken, dat zy veel waardering koestert
wat het C.N.V. zowel in sociaal als
in geestelijk opzicht heeft gedaan. Het
heeft het leven van de arbeiders op een
hoger plan gebracht. Er is een bewaren
de kracht van uitgegaan in de kring der
arbeiders, waar theorieën van ongeloof
e.a. hen van de Kerk zouden hebben
vervreemd. Men begrypt. dat voor deze
worden de grootst mogelyke aandacht
bestond.
Verder kwamen hun gelukwensen aan
bieden afgevaardigden van de Chr. Be
sturenbond van Noordwijk en Leider
dorp, van de coöperatie „Ons Doel", de
afdeling Leiden van de Ned. Christen-
vrouwenbond en de afdeling Leiden van
de Ohr. middenstandsbond. Ook merk
ten wjj enkele commissarissen van het
gebouw en de heer Wernsen. oud-pen
ningmeester van het C.N.V„ op. Vel»
■bloemstukken sierden de receptiezaal.
Er waren ook verscheidene gelukstele
grammen binnengekomen. Vanmiddag is
er een kindermiddag en vanavond een
grote feestavond.
Ds D. J. Vossers was ook onder hen, die het bestuur van de Leidse Chr,
Besturenbond kwamen gelukwensen met het jubileum. Hy deed dit namens
de Hervormde Kerkeraad en was vergezeld van ds J. de Wit
- Foto N. van der Horsk
