BEHANG?
NAAISTERS
LEERLING-NAAISTERS
KRACHT
ORGELS PIANOS
DE 3 EENEN
Leiderdorp
0,
FIETSEN - DANSEN
BIOSCOOPBEZOEK
8
ZONDAGSBLAD 11 FEBRUARI 1950
BEL ASTINGCON SULENT
Inl. omtrent opl. examens en
lidmaatschap bij het Secr.
Ned. Coll. voor Belasting
consulenten, Belg.plein
Schcv TeL 551763.
DEKKLEDEN
TE KOOP TE HUUR
H. R TROOST. Haven 14
Tel 21664
KUNST6EBST
Gebroken, gescheurd of tan
den gebroken Reparaties
vanaf f 2.- in enkele uren
gereed.
Eerste en tweede
HYPOTHEKEN
op courante onderpanden.
Billijke conditiën. Credieten,
.INTERMEDIAIR"
Regentesselaan 201. Den
Haag. Telefoon 33.28.70.
KINDERWAGENS
1 de nieuwste modellen.
LANGEZAAL
Stille Run 7 Tel. 26545
Aangesloten bij 't Financie
ringsinstituut.
TE KOOP GEVRAAGD:
alle soorten en merken
t AUTO'S EN
MOTORRIJWIELEN
J. C. v. d. VELDEN. l ijnjr-
kade 13, Den Haag. Telefoon
11.29.22.
s:
.etihuitf
«feugdigO? ...ohm,
I n Amerika hebben 1285 vrouwen de
Palmolive Schoonheidskuur gedaan onder
controle van 36 doctoren. Twee van de drie
hadden reeds na 14 dagen een
huid en teint. Dit is de Palmolive
Schoonheidskuur: Was Uw gezicht met
Palmolive Zeep. Masseer Uw huid slechts
één minuut met het weldadig-zachte Palmolive-
schuim. Daarna afspoelen. Doe dit 3 keer
per dag! Twee weken lang!
De na-oorlogse jeugd in het bijzonder
heeft Noorse levertraan van node om
het lichamelijke weerstandsvermogen
te verhogen.
Noorse levertraan bevordert de groei
kracht, versterkt beendergestel en gebit.
Noorse Levertraan
OMLIJSTINGEN
r'RUN 51 - LEIDEN
N.V. VERENICDE CONFECTIE- en
TRICOTAGEFARIEKEN „CON-
TRIC O" te Amsterdam
VRAAGT: voor haar binnenkort te openen atelier
te Alphen aan den Rijn. Julianastraat 34
Voor aanmeldingen en inlichtingen houden wij zit
ting in Hotel „CENTRAAL", Hooftstraat, Alphen
aan den Rijn, op Dinsdag 14 en 21 Februari a-s.,
's avonds van half acht tot half tien, en op Zater
dag 18 en 25 Februari a.s., 's middags van half
drie tot half zes.
LEERLING-VERPLEEGSTERS
van pos. chr. beginselen plaatsen, leeftijd 1830 Jaar.
Volledige opleiding voor het Rijksdiploma Ziekenverple
ging B kosteloos. Salaris voor leerlingen 1480,tot
1720,— per jaar: na het behalen van het diploma is het
salaris 1900^— tot 2800,— Voor kost en inwoning wordt
900,— ingehouden. Vacantie drie weken per jaar plus
vacantiegeld De Stichting zorgr voor de dienstkleding
MULO-diploma is niet vereist Schriftelijke sollicitaties
gaarne spoedig aan" de GENEESHEER-DIRECTEUR
Jeugdraad der Ned. Hervormde Gemeente
TE LEIDEN, organiseer in samenwerking met de
MARTHA STICHTING te Alphen a. d. Rijn, een
FILMAVOND
18 FEBRUARI A.S.|
Vertoond wordt de wereldberoemde Engelse Film
if
CHILDREN ON TRIAL"
(KINDEREN VOOR DE RECHTER) Tnptrin? vrii
In geb. „PREDIKER", Janvossenst. 17 1 uc&«,,,5 W,,I
Gezien de grote belangstelling, 2 voorstellingen. Aanv.
7 uur en 9 uur. Leden Chr. Jeugdorganisaties komt allen!
Muzikale medewerking
Chr. Jongens Muziekvereniging „KUNST EN GENOT".
ANTOON BRINKS
LEIDS JUtfELIERSBEDRIJF
BREESTRAAT 114 C.
Wfl brengen U in onze gero-afdeling grootste keuze
j 6- en 12-DELICE CASSETTES
In prezen van f 147.95, f 187.f 196.
f 299.65, f 818.50, f 438.20 en f 519.50.
In diverse modellen.
In het ACAD. ZIEKENHUIS TE LEIDEN kunnen
UITWONENDE
DIENSTMEISJES
geplaatst worden.
Schr. soil, te riohten aan de Adjunot-Directrlce.
Coöp. Boerenleenbank
„ALKEMADE"
TE RIJPWETERING
Voor het bijschrijven van de
rente over 1949 en voor de
contröle der spaar-, voor
schot- en rekening-courant-
boekjes wordt ten kantore
der Bank zitting gehouden:
op Dinsdag 14 Februari 1950
voor Hoogmade.
op Woensdag 15 Februari '50
voor Kaag. Nieuwe-Wete-
ring en verdere plaatsen
en tevens voor inwoners
van Rijpwetering en Oud-
Ade. wier boekjes nog niet
zijn nagezien.
Gedurende die dagen is het
kantoor der Bank geopend
des voormiddags van 9-12.
en des namiddags van 1.30
5 uur.
HET BESTUUR.
Mevr. M. Grootcndorst
Groen, Rozenlaan 33, Bos
koop, vraagt in haar gezin
2 personen, wegens ge
zondheidsredenen, voor di
eet een keurige
HULP IN DE HUISH.
die nog gelegenheid heeft
voor zichzelf te studeren.
Schriftelijke of persoonlijke
aanbiedingen zo spoedig mo
gelijk aan bovenstaand adres.
RIJWIELEN en MOTOREN
JONGEMAN
GEVRAAGD
enigszins op de hoogte met
het rijwiel- en motorvak.
In- of extern. Aanmelden zo
spoedig mogelijk. Mosquito
Service Station W. KARPES,
Terweeweg 60, Oegstgeest-
Tel. 23815.
Administr.
met technische oplei
ding, voor fabrieks-
en loonadministratie,
correspondentie, enz.
Brieven onder no 3165 bur.
van dit blad.
Machine
bankwerkers
CEVRAACD
Geen massaproductie.
Machinefabriek P. v. d.
Rotte. Herengracht 27, Lei
den.
DE „AANVULLENDE BRANDPOLIS"
de „ASSUMIJ" van 1896, VGravenhage
Vooraanstaande Juristen en economen zeggen:
„éven nuttig en éven noodzakelijk
als de gewone Brandpolis".
D. BOOT - BODEGRAVEN
TELEFOON 141 KERKSTRAAT 28.
Bizonder mooie sortering Huls- en Zaal
orgels in alle merken en dispositiën.
Zichtzendingen door geheel Nederland.
Levering franco. Voile garantie.
Brengt ons vryblyvend een bezoek of vraagt prysltyst.
ZOEKT V
Wy hebben een grote sortering. Prima papier
VOOR AANTREKKELIJKE PRIJZEN.
Haarlemmerstraat 111 - Telefoon 23867
EVANGELISATIESAMENKOMST
KOOI KAPEL
ZONDAG 12 FEBRUARI A.S.
Onderwerp
„GOD EN MENS IN ÉÉN VERBAND"
AANVANG 7 UUR. TOEGANG VRIJ.
DINSDAG 14 Febr. 7.30 D.V.
OS P. ZANDT
Delft in lokaal Linde-
DEE-TAX
26000
6 pers. wagens
oer3
en nog veel meer
t"R zijn heel wat brieven binnenge-
komen naar aanleiding van ons
stukje over „Wat mag wel en wat
mag niet". Wanneer ik die nieuwe
vragen bundel, kom ik tot twee stro
mingen onder de schrijvers, die ik
beide recht wil laten ervaren en dus
maar meteen het woord verleen, deze
week èn de volgende.
De eerste serie brieven wil nu toch
wel graag eens klaarheid op verschil
lende punten en een duidelijke uit
spraak omtrent allerlei zaken of ver
maken. De schrijvers zijn van mening,
dat ons blad een
handleiding moet
verschaffen, waaruit
we voortaan kunnen
afleiden of bepaalde
dingen tot de geoor
loofde of ongeoor
loofde behoren. Een
kleine bloemlezing
van de onderhavige
kwesties omvat fietsen (wandelen,
trammen, schaatsen, fotograferen en
handwerken) op Zondag; voorts bios
coopbezoek op werkdagen; dansen
ja of neen; gebruik van alcohol en van
vlees; gebruik van kerkgebouwen voor
filmvoorstellingen; spraakwatervallen
en bonte Dinsdagavondtreinen. En ik
kan me voorstellen dat de vragenstel
lers samen met de overige lezers in
stilte zullen vragen: „Ik ben benieuwd
hoe ze zich daar uit redden".
Ik geloof dat het allemaal veel min
der moeilijk is dan het wel lijkt. We
hebben immers in de Bijbel heel dui
delijke opsommingen van dingen, die
wél en die niet mogen. De officiële
naam daarvoor is „Zonden- en Deug-
dencatalogus" en ik schrijf voor ons
aller gemak er maar eens een over:
„de werken nu des vleses zijn open
baar; welke zijn overspel, hoererij, on
reinheid, ontuchtigheid, afgoderij, ve-
nijngeving, vijandschappen, twisten,
afgunstigheden, toorn, gekijf, twee
dracht, ketterijen, nijd, moord, dron-
kenschappen, brasserijen en dergelijke
maar de vrucht des Geestes is lief
de, blijdschap, vrede, lankmoedigheid,
goedertierenheid, goedheid, geloof,
zachtmoedigheid, matigheid". En zeg
nu asjeblieft niet dat dit geen antwoord
is op de gestelde vragen, want dat is
het wèL Het is het zelfs zó zeer, dat
talloze verdere vragen niet gesteld
zouden wórden, wanneer we eindelijk
eens ernst gingen maken met deze
apostolische aanwijzingen. Als ik in
brieven lees, hoe spijkerhard de een
de ander veroordeelt omdat zij bijvoor
beeld wel op Zondag aan het handwer
ken is en de ander dat verboden acht
terwijl die ander er nooit eens met de
vermeende zondaar over gepraat heeft
dan zeg ik: probeer nu eerst eens
de liefde in uw leven toe te laten en
de venijngeving te overwinnen, en
kom dan nog eens terug op die rest.
Ik kan dat heel rustig zeggen omdat
ik uit ervaring weet, dat men dan
nooit terug zal komen.
ONDERTUSSEN wil ik toch niet de
indruk wekken dat ik me met dit
antwoord van de hele zaak afmaak (al
maak ik me zelfs met dit antwoord
alleen dus niet van de zaak af). Want
verschillende briefschrijvers hebben
ont likt dat de grote moeilijkheid pas
kwim, toen ze een bepaald verbod in
stelden tegenover hun kinderen en
die jongens en meisjes wat later merk
ten dat ouderling of predikant of buur
of onderwijzer het helemaal niet met
vader of moeder eens waren. Daarom
en k dat sommigen aandringen op dui-
oelijke uitspraken: ze kunnen daar
mee dan de andersdenkenden bestrij
den en h'tn binnenshuise jeugd be
schermen.
Wonneer ze zich echter goed op hun
vraag bezinnen, voelen ze terstond dat
zulk ren uitspraak hier van geen door
slaggevende waarde kan zijn: er staat
geen kerk achler en zeker niet de
mening der kerken, gezamenlijk sprv
IN DE GROTE
VRAAG
kende. Mijn mening is ook maar een
meninkje tussen die van anderen en
ik heb geen enkel recht om die als
dwingende leefregel af te kondigen. Ik
heb dat voorrecht maar op één enkele
plaats ter wereld en dat is in mijn
eigen gezin. En nu proef ik in veler
brieven juist daarover verontrusting,
dat men telkens moet ervaren dat een
bepaalde gezinsstijl door invloeden
van buitenaf wordt ondermijnd. Die
ondergraving kan geschieden uit pure
vijandschap maar ook uit een zekeie
domheid. Het laatste is het geval wan
neer ouders zich in
hun eigen huise
lijke levensregel te
gengewerkt voelen
door de opvoeders
van hun kinderen.
Heel veel goedbe-
====y doeld gepraat en ge
schrijf over „geoor
loofde en ongeoor
loofde" dingen, heeft die uitwerking.
In een bepaald gezin, waar men niet
wil dat de jongens en meisjes naar de
bioscoop gaan, valt de pastorale uit
spraak dat „daar geen kwaad in zit"
zo ongeveer binnen als een bom. En
daarom zou ik zelf geen uitspraak dur
ven doen, zonder allereerst en met
nadruk te zeggen: Vertrouw je ouders,
die het allerbeste met je voor hebben
en gehoorzaam aan hun geboden. Het
woord „ieder zij in zijn gemoed ten-
richt zich tot zeif
in kan nooit een
tussen ouder en
volle verzekerd"
standige gelovigen
breekijzer vorn
kind.
dienen zich veel meer bewust te
zijn dat hun eigen levensstijl voort
durend wordt belaagd en becritiseerd.
Dat zij bepaalde geboden geven is
niet enkel hun goed recht, het is'zelfs
hun opdracht. Maar een gebod is nooit
een dood ding: het moet zin krijgen,
het wil verklaard en verduidelijkt
worden in een openhartig en blij ge
sprek. Heel veel ouders doen dat
vreemd genoeg wel, zolang de kleu
ters klein zijn. Dan zeggen ze: „Pas op,
niet aan de kachel komen, anders
brandt je je Maar tegen oudere
kinderen kunnen ze geen tekst en uit
leg meer geven. Dan wordt het stom
weg: „Dit mag niet en dat mag niet"
zonder tekst of uitleg. Daardoor ver
zwakken ze zelf hun woorden. De gro
te reden en het grote antwoord op
het „Waarom?" is dan een bits „Daar
om" „daarom is geen reden
Maar als er dan geen enkel goed
argument voor een bepaalde overtui
ging te vinden valt?, zult ge zeggen.
Ik vrees dat die overtuiging in kwes
tie dan niet zo heel erg schriftuurlijk
is en meer behoort tot de adat van een
of ander deel des lands. Zoals je bij
voorbeeld in Zeeland op Zondag geen
stap buiten de deur mag doen, maar
in het soms veel „zwaardere" Fries
land gerust twintig keer het dorp orn
mag wandelen: bij voorkeur de jon
gens linksom en de meisjes rechtsom,
zodat je elkaar in elk geval tegenkomt
En zoals je in Staphorst op een vol
strekt andere manier op het vrijers-
pad pleegt te gaan als in Breukelen
aan de Vecht. Een bepaald gebod is
dan alleen verantwoord wanneer het
tot Christus heendrijft en wanneer
Christus bij overtreding vergeten
wordt. Het gebod brengt ons leven
niet in de engte van zinloze bepalingen
en beperkingen, maar in de ruimte
van de omgang met God. En nu laat
ik het maar weer aan de lezers over
om na te gaan of hun privé-geboden
werkelijk aan die vereisten beant
woorden.
Dit is de theologische student K. Paen-
ga, studerende aan de Universiteit té
Auckland Nieuw Zeeland), een Maori
van de stam der Ngatiporou. De
Maori's hebben lange jaren strijd ge
voerd tegen de Britten en hun volle
dreigde uit te sterven. Pas na 1930 is
een andere politiek gevoerd. Vele
Maori's zijn thans mannen van naam
in de wetenschap en de politiek.
Paenga deed vier jaar lang militaire
dienst in de oorlog en vertoefde in
het Midden-Oosten en in Italië.
rouw tuóóen puinhopen
Om de andere week reist ds Maan
uit Roosteren naar Duitsland
flEDERLAND is de eerste Rijnvaart
natie. En wie dat hoort, kan eerst dan
goed beseffen, wat dit inhoudt, als hij
de haven van Duisburg-Ruhrort heeft
gezien. Honderden Nederlandse sleep
bootjes en Rijnaken varen dagelijks de
Rijn op en zoeken ligplaats in Duis
burgRuhrort, die 's werelds grootste
binnenhaven is.
Er wonen in Duitsland 100.000 Neder
landers en van dit aantal vindt men een
belangrijk deel in de industrie-gebieden
van West-Duitsland. De mensen, die op
de wal wonen èn de springvloed van
schippers, die dagelijks uit Nederland
komt, hebben in de loop der jaren op
DuisburgRuhrort duidelijk hun stem
pel gezet Van de jaren negentig al, toen
de grote trek van Nederlanders naar
Duitsland begon tot in de jaren vóór de
oorlog, zijn die invloeden steeds groter
geworden.
In feite is DuisburgRuhrort het
centrum van het Ruhrgebied, echter een
internationaal brandpunt van arbeiders
en varenslieden, want ook de Italianen
zyn, toen de Duitse industrie vóór de
oorlog begon op te komen, bij tiendui
zenden uit hun land vertrokken, om ia
het Ruhrgebied een stuk brood te ver
dienen. Maar voor een Hollander die
voor het eerst in Duisburg—Ruhrort
wandelt, is het tóch opvallend, dat de
winkels zoveel Hollandse of ver-
Hollandste opschriften dragen als „Hoek
van Holland" „Schoenreparatie" en
„Nicht viel betalen". Trouwens, bijna
iedereen in DuisburgRuhort verslaat
Nederlands en iedere winkelier kan een
aardig woordje Hollands spreken. „Ka
op de stoep sitten"....
Vijftig jaar
Gereformeerde Kerk
Malaise in Nederland bracht dus vele
Nederlanders er toe, naar Duitsland te
gaan. Het spreekt vanzelf, dat de ker
ken In Nederland hen
niet in de steek wilden
laten. Wij brachten een
bezoek aan de enige
Nederlandse Gerefor
meerde ke'rk in Duits
land, aan de Dr. Ham-
machcrstrasse in Duis
burg—Ruhrort. Een zaal
van de Evangelische
Gemeinde: een klein
preekstoeltje en een
huisorgel. Om de ande
re week preekt daar
ds. C. Maan, die in
Ruhrort nog geen pas-
kaï
vinden
steeds uit Roosteren moet
kleine Gereformeerde
Die
tofste binnenhaven Oa&ttlyk» k ti Ulmq Juf(
i Nederlandse Rynvuurds^h
kerk van Duisburg—Ruhrc.
oud. Zij bestaat reeds vanaf de eer
ste tijd, toen Nederlanders naar Duits
land verhuisden, dus bijna 50 jaar!
Maar, er is ook in do Gereformeerde
kerk veel veranderd in de halve eeuw.
Vroeger was een opkomst van 200 300
normaal, doch tegenwoordig is het aan
tal kerkgangers veel en veel kleiner.
Hoe dat komt? Ds. Maan schrijft dit
o m. toe aan het feit, dat de oudere ge
neratie langzamerhand uitsterft, terwijl
de jongere generatie zich meer en meer
aansluit aan het Duitse leven. Veel jon
gere Nederlanders, die in Duitsland zija
geboren vaak uit het huwelijk tussen
een Duitse man en een Nederlandse
vrouw en omgekeerd gaan onder in
de massaliteit van het Duitse volk en
(Voor vervolg pag. 6J.
