KENT U ARABISCH?
Nieuw-Guinea, laatste restje
oud-vaderlandse glorie
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
i
Wat een vraag! „Natuurlijk niet," zal menigeen geneigd zijn te zeggen. Maar
wacht even met uw antwoord. Een mens kan en kent soms meer dan hij zelf
weet. Ik ben van plan u te bewijzen dat u tamelijk veel Arabische woorden
gebruikt, zij het dan ook onbewust. We kunnen al dadelijk de aandacht'
vestigen op een aantal dat met het Arabische lidwoord al aanvangt. De
alchimie, de kunst van het goudmaken, althans het zoeken er naar. Het
tweede deel: chimie, is afkomstig van een Grieks woord dat sap betekent.
We kunnen daaruit dus afleiden dat men heeft getracht door toevoeging
van plantensappen aan bepaalde stoffen, goud te maken. Veel heeft dit niet
opgeleverd, tenzij waar is wat Da Costa zegt: dat de moderne chemie „kiem
de in 't slijk der alchimie".
bepaalde hoeveelheid papier, Arabisch
is. Het luidt daar rizma, wat een bundel
kleren, een baal wol of fluweel en derr
gelijke beduidt. Daaruit is ook te begrij-
En dan hebben we alcohol. Oor
spronkelijk was dit woord al-cohl, d.i.
het zwarte, vluchtige poeder van lood-
zwavel, waarmee Oosterse vrouwen de
oogleden bestrijken en verven. Met toe
speling op de eigenschap van dit poeder,
dat het snel vervliegt, gaven Europese
scheikundigen aan wijngeest de naam
van alcohol.
Verder is er al g eb ra te noemen.
Dit woord beduidt: het verenigen van
delen tot een geheel en vandaar bij
wiskundigen de herleiding van breuken
tot een geheel. De tegenwoordige bete
kenis is daaruit ten slotte ontstaan.
Ook een alkoof kent iedereen. Hier
hebben we te doen met het woord kobba,
dat een verwulf, koepelvormig gebouw
of vertrek aanduidt. Het betekende een
afgeschoten vertrekje, waar men zien en
horen kon, wat in een zaal gesproken
werd en gebeurde. De verwisseling van
b in f of v komt veel voor. Men denke
slechts aan de hertog van Alva, die ook
vaak Alba wordt genoemd. Maar we zijn
er nog niet Ook het woord abrikoos
is Arabisch. Het was daar ..al barkok",
wat vroegrijpe perzik beduidt. De uit
gang o o s zou, naar men meent, een na
volging van die van framboos zijn- Ook
het woord admiraal komt uit het
Oosten. Amir of emir betekent bevelheb
ber. En daaraan hebben we waarschijn
lijk ons woord te danken, dat onder in
vloed van een ander woord de d kreeg,
die het b.v. in het Frans niet bezit.
En nu we toch eenmaal bij de oorlog
zijn aangeland, kan ik op het woord
arsenaal wijzen, dat eigenlijk darse-
naal moest luiden. Het eerste deel is na
melijk het woord dar huis) dat ook
nog wel in aardrijkskundige namen
voorkomt.
Sana'a is „maiken". Daartussen staat
het lidwoord, zodat het geheel beduidt:
„huis. waar iets gemaakt wordt". Dit is
inzonderheid op schepen toegepast en op
wat ter verdediging daarvan nodig was.
Van dit woord naar m a g a z ij n is maar
een kleine stap- Het Arabische machzen
of met de verzachte uitspraak machazen
komt van een werkwoord, dat „bewaren"
betekent. Een magazijn is dus een plaats,
waar men iets bewaart.
Het woord almanak is waarschijn
lijk van Egyptische oorsprong, maar
door bemiddeling der Arabieren tot ons
gekomen. Professor Dozy meent dat
deze laatsten de eerste lettergreep voor
hun lidwoord hebben aangezien. A v e r ij
is al eveneens uit Arabië afkomstig. Het
beduidde beschadigde koopwaar en is via
Genua en Pisa algemeen Europees ge
worden. Het woord atlas als stofnaam
ftijne blinkende stof voor dameskleren)
heeft zijn oorsprong te danken aan het
Arabische woord voor glad, effen. Een
man zonder boord is atlas. Ook gladde
effen zijde noemen we atlas. In het
Duits gebruikt men dit woord nog om
satijn aan te duiden. Als het een boek
met kaarten betekent, heeft het met het
Arabisch niets te maken. In 1595 werd
het door de aardrijkskundige Mercator
het eerst gebezigd. Hij no„emde zijn kaar-
ten-collectie zó naar de mythische Atlas,
die veroordeeld werd de aarde te tor
sen wegens een vergrijp tegen Zeus
Arak is thans o.a. in Indonesië een
sterke drank uit gegiste rijst, suiker of
kokosnoten. Dit woord betekent: zweet,
wel te verstaan het zweet of sap der
dadels. Men verkreeg dit door in de top
van de stam een kom uit te hollen,
waarin zich het opstijgend sap verzamel
de. Later werd het de algemene naam
voor overgehaalde sterke dranken.
Het woord cijfer is het Arabische
cifr, d wz. ledig, dus nul. Het Engelse
cipher heeft deze betekenis nog. zowel
letterlijk als figuurlijk. „A mere cipher"
is wat wij „een grote nul" noemen
Eigenaardig is dat de Europeanen het
woord cijfer, als de naam van het alge
mene telteken, zonder bepèèlde waarde
op de overige negen hebben toegepast
Een woord, dat Bijbelkenners ogenblik
kelijk zich herinneren, is karmozijn.
Het is een rode kleurstof, die van de
cochenille wordt gemaakt, een insect, dat
leeft op de bladeren van een kleine
eikensoort. Gedroogd en tot poeder ge
stampt, geeft dit dier de rode kleur, die
in het Arabisch kermezï, bij ons karmo
zijn heet. In een der novellen van
Arthur van Schendel, getiteld „Het
Zwijntje" wordt ook de term kermes-
rood gebruikt, wat dus met ons kermis
niets heeft uit te staan.
Ook het woord matras is Arabisch.
Het luidt matrah en komt van het werk
woord taraha. dat „van zich werpen" be
tekent. Het is een kussen om op te zit
ten- Een matras was namelijk in Arabië
niet bestemd om op te slapen, maar men
legde of wierp ze óf op een laag raam
óf op de grond en als men elders wilde
gaan zitten, nam men ze op en wierp ze
daar neer.
Het zal misschien verwondering wek
ken dat ook het woord riem voor een
tuig c
te i
dat
papier bij hen Ries heet.
Hoogstwaarschijnlijk heeft Europa zijn
eerste katoempapier van de Arabieren
gekregen. Dezen zouden dan de fabri
cage van katoen- en linmenipapier in
Spanje hebben ingevoerd.
Ten slotte het woord sjorren. Dit
komt van het Arabische djarra, d.w.z
trekken, voortslepen- Het is een scheeps-
woord geworden en onze zeelieden na-
et van de Spanjaarden over. Dit
waarschijnlijk Basken, die wij in
vroegere tijden als vissers in dienst had-
t Arabisch is, kan men
mip of meer voelen, dunkt me. Het
komt van sjariba (drinken). En het
zelfstandige naamwoord hierbij beho
rend is sjarba of sjerba (een teug).
Den Haag. Dr F. C. Dominicus
Volksgericht in Drente
verijdeld
In het Drentse dorp Nijeveen zou
gisteravond een volksgericht worden
gehouden, dat echter door ingrijpen
van de politie verijdeld is. Gewoonlijk
worden deze volksgerichten gehouden,
wanneer een meisje door haar jongen
in de steek is gelaten. Hier gold het
echter de betrekkingen van een ge
huwde caféhouder met een eveneens
gehuwde vrouw uit Steenwijk. De
beide bewuste personen, die gisteren
een autorit hadden gemaakt, waren
de gehele dag geschaduwd en om half
negen gisteravond trok de gehele be
volking van Nijeveen naar de woning
van de betrokkene om te trachten
hem tot inzicht te brengen. Ook de
predikant van het dorp was aanwe
zig. Terwijl deze achterom het huis
binnenging trok de jeugd het café
binnen, zonder dat het echter tot wan
ordelijkheden kwam. Men wilde
klaarblijkelijk het onderhoud, dat de
predikant met de betrokkene had, af
wachten. Omstreeks half tien ver
schenen politiemensen uit de omge
ving ten tonele, die de zaal ontruim
den en met gebruikmaking van de
gummiknuppel de samenscholing op
straat uiteendreven. In de woning
werd inmiddels het onderhoud voort
gezet. Tegen tienen was ogenschijn
lijk althans de rust in het dorp weer
gekeerd.
Volgens de weekstaat van de Ne
derland-se Bank van 6 dezer is de bank-
biljettenomloop van f 3009 millioen tot
f 2938 4 millioen gedaald. De vorderin
gen op het buitenland daalden met f 7
millioen tot f 786 millioen. Callmoney
was l)z pet.
OERWOUD EN NOG EENS OERWOUD
Nieuw Guinea is een land, waarvan we voor enkele maanden wel wisten, dat het
bestond, maar daarbij bleef het dan toch bijna geheel. Deze of gene had mogelijk
wel eens gehoord van de exploratietochten van Colijn en dat was ongetwijfeld
romantisch-interessant, maar daarmee was Nieuw-Guinea toch aan de uiterste
buitenkant van onze belangstellingssfeer blijven steken.
lezen, moet ik daarheen verwijzen. Mijn
opmerkingen moet men verteren met het
zout. dat zich bewust is met ondeskun
dige simpelheid van doen te hebben.
Het lijkt me dan ook maar het beste
En zie. daórin is nu verandering geko
men door de politieke ontwikkeling van
de laatste maanden. Nu is Nieuw-Guinea
ineens het enige stukje Nederlands ge
bied. dat we in Oost-Azië hebben over
gehouden en daarmee is het in het brand
punt van onze belangstelling getrokken.
Dat hoop ik tenminste! Ik hoop zeer
vurig, dat het Nederlandse volk een in
tensievere belangstelling aan de dag zal
leggen voor dit laatste restje van oud-
vaderlandse glorie, dan het dit voorheen
voor Indië heeft gedaan. Want laten we
eerlijk zijn, als doorsnee-Nederlanders
wisten we van Indië toch niet veel meer
dan een onnozel sohoolrijtje van Moesi.
Djam-bi, Indragiri. Toba-meer en dan
nog een paar flarden.
Ik waag het dan ook alleen iets te
gaan schrijven over Nieuw-Guinea, om
dat ik me verplicht voel een. al was het
dan nog zo klein, kiezelsteentje bij te
dragen om aan de veronderstelde be
langstelling enig voedsel te geven.
Als ik het hier over kiezelstenen heb,
moet men dat niet opvatten als een
uiting van nederige hoogmoed. „Men
moet niet denken, dat men Barthiaan is.
wanneer men Bartje gelzen heeft", heeft
de hoofdredacteur van dit blad eens ge
sproken. Men zou deze uitspraak kunnen
variëren tot: ..Men moet niet menen een
Nieuw-Guineakenner te zijn, wanneer
men een blauwe Maandag in Nieuw-
Guinea zit."
Trouwens wat stelt men zich voor
van dit „zitten" in Nieuw-Guinea? In
derdaad. er valt niet veel anders te doen.
dan op een paar km2 te blijven „zitten",
als men tenminste niet wil blijven staan,
wat op den duur vrij vermoeiend wordt
Of, natuurlijk men moest als een
meest moeten gaan wérken, maar dat is
een ander chapiter, hoewel het mij in dit
land heel hard nodig schijnt! Maar b.v.
met een auto van de ene plaats naar de
andere rijden; in mijn werk: van de ene
post naar de andere, zoals dat overal
elders door de legerpredikanten in Indo
nesië gedaan is en waardoor men hier en
daar en overal indrukken opdoet en het
land, zij het oppervlakkig leert kennen,
nee, dat is er hier echt niet bij, want
practisch overal kan men 2.3 km rijden
en dan houdt de weg eenvoudig op en is
er niets dan ondoordringbaar oerwoud
met slechts hier en daar een Papoe-
paadje. Lópen, dat kan dus nog; maar dat
is toch niet zo eenvoudig als in het
Haagse Bos of Leidse Hout- Ik hoop
daar nog wel eens op terug te komen.
Eenvoudig verhaal
Ik wil maar zeggen: al zit men hier -nu
op Nieuw-Guinea. daarom weet men nog
niets van Nieuw-Guinea af Men ver
wachte van mij dan ook niet iets gezag
hebbends te vernemen over aard. karak
ter, taal van de bevolking; noch ook over
bodem, flora, fauna van dit land. Er be
staat een speciaal Nieuw-Guinea-tijd-
schrift. waarin echte kenners schrijven,
iemand, die iets goeds over dit land wil
Nieuws ran en voor Katwijk
Katwijk aan den Rijn
Arjos bijeen
De Arjos hield een ledenvergadering
ln de zaal achter de Geref. Kerk, De
leiding was in handen van de heer Adr.
Durieux Azn. Deze sprak een kort woord
van welkom. Aan het woord kwam
voorts de heer Jac. Vliegenthart, die
sprak over: „De organisatie van onze
partij".
De grondslag der A.R. Partij is vast
gelegd im 1878, onder mr Groen van
Prinsterer, dr Abr. Kuyper en mr J. W.
de Savornin Lohman. Er volgde een ge
animeerde bespreking.
Het politiek overzicht werd verzorgd
door mej. J. Korpelshoek Jdr. Op 8
Maart zal de jaarvergadering worden ge
houden. De heer Jac. Vlaegenthart ein
digde met dankgebed.
Filmvoorstellingen
Gisteren heeft het comité Ouden van
dagen een viertal filmvoorstellingen ge
houden in het PatTonaatsgebouw. De
Katwijkse fotograaf de heer D. Kruyt,
die vorige zomer de tocht met de ouden
van dagen heeft meegemaakt en toen een
film heeft opgenomen, verzorgde het
programma. De vier voorstellingen wa-
1 ren uitstekend bezocht. De eerste twee
waren voor kinderen en om 7 en 8 uur
was er een voor volwassenen. Aardig op
bet witte doek al die bekende gezichten.
Allervermekelijkst was het, toen de heer
Kruyt de film terugdraaide en alles ach
teruit ging lopen. Vóór deze film Ver
toonde de heer Kruyt de door hem deze.
zomer opgenomen Visserijfilm,
De heer H. A. van den Anker sprak
een woord ter opwekking om straks, als
de zomer weer komt, opnieuw de actie
te steunen.
Koperen geitenfokvereniging
De geitenfokvereniging „Vios" hield in
café „Duinzicht" haar jaarvergadering
Deze droeg een feestelijk -karakter in
verband met het 12%->arig bestaan van
de vereniging. De voorzitter, de heer J.
M. de Best, sprak een openingswoord en
heette in het bijzonder welkom de spre
ker van deze avond, de heer S. de Jor.g,
en verder de -nieuwe Rijnsburgse leden
De heer C. van der Kamp. oud-bestuurs
lid en mede-oprichter van de vereni
ging. werd tot ere-lid benoemd. Deze
dankte met enkele woorden. Het verdere
van de avond werd in zeer gezellige
sfeer doorgebracht.
Katwijk aan Zee
Morgenavond, 8 uur, wordt in het
U.N.I.-gebouw een jong-Hervormden-
avond gehouden van wijk Zuid. Ds J. C.
van Ieperen zal spreken over: „Trouwen
is houwen". Deze lezing is de 4e in een
serie, waarbij gesproken wordt over
sexuele vraagstukken.
Hoog en laag water
Donderdag 9 Febr.: hoog waiter 7.46 eo
19.21; l*a>g waiter 3.26 en 15.52.
reportage-gewijs te gaan schrijven,
laat ik slechts proberen te vertellen, hoe
ik hier zo verzeild geraakt ben en wat
ik hier meemaak.
Laat ik dan mogen vertellen, dat ik
hier zit als legerpredikant van het enige
infanterie-bataljon, dat op dit ogenblik
op Nieuw-Guinea geplaatst is, een ba
taljon van het Garderegiment Prinses
Wij zijn 28 September uit Rotterdam
met de „Volendam" vertrokken, als
laatste bataljon, dat compleet naar de
tropen ging; 25 October kwamen we
NIEUW-GUINEA
Ds C. Glaubitz, reserve leger-pre-
dikant bij het bataljon van het garde
regiment Prinses Irene, welk bataljon
thans op Nieuw-Guinea is gelegerd,
heeft zich bereid verklaard om in ons
blad enkele artikelen te schrijven
over dit enige overgebleven Neder
landse rijksdeel in de Oost-Aziatische
Archipel.
In dit eerste artikel van zijn hand
spreekt hij de hoop uit, dat ons volk
meer belangstelling zal tonen voor
het „laatste restje van oud-vaderland
se glorie" dan het dit voorheen in
doorsnee voor de vroegere rijksgebie
den van Indonesië heeft gedaan.
Wij hopen en vertrouwen, dat de ar
tikelen van ds Glaubitz een blijvende
belangstelling voor Nieuw-Guinea by
onze lezers zullen wekken.
voor Padang op Sumatra's Westkust,
waar we ontscheepten. We bleven in Pa
dang en omstreken (van Fort de Koek
in het Noorden tot Painan in het Zui
den) tot 4 December, toen we op de
KPM'er „Thedens" inscheepten voor
Nieuw-Guinea, waar we tussen 15 en 21
December over 5 verschillende plaatsen,
nl Fak-Fak, Sorong, Manokwari, Biak en
Hollandia. een afstand van. 1000 km
hemelsbreed tussen de eerste en de
laatste plaats! werden aan land gezet.
We voelden ons zo langzamerhand meer
zeevarend dan landlopend, want we had
den toen ongeveer zeven weken op zee
gezeten, waarbij we de drie wereld
oceanen, Atlantische. Indische en Stille,
bevaren hadden tegen slechts vijf weken
aan land.
Maar toen waren we er dan ook!
En nu zitten we hier.
Niet met verlof
En wat doen we hier? Laat ik v
op stellen, dat we hier wel degelijk
militaire taak hebben, al bestaat die niet
in hard vechten en schieten en s
velen. We zitten hier in elk geval offi
cieel niet met „verlof", zoals men di
Holland soms schijnt te denken.
Maar het ligt niet op mijn weg or
deze militaire aangelegenheid in te gaan.
Het is voor het ogenblik mijn taak
heel vluehtigjes te vertellen, hoe het
hier toegaat en hoe het er hier uitziet.
Ik stel mij voor, dat ik eerst i
eens zal beginnen met stuk voor stuk
over de plaatsen, waar we troepen afge
zet hebben, te vertellen. Maar dat moet
dan een volgend' maal.
Alleen. nu ik er even- over pieker,
wat ik allemaal voor indrukken heb op
gedaan, voel ik wel heel sterk myn to
tale onvermogen om de sfeer, het totaal
beeld in woorden te vertolken. Och,
men raakt zelfs reeds na een maand aan
deze volslagen andere wereld gewend
Een mens heeft het wondere vermogen
om zich heel snel aan veranderde
standigheden aan te passen; een Papoea,
die tien jaar geleden nog nooit een
vliegmachine had gezien stapt er nu
even rustig in als, en misschien nog wel
rustiger dan de heer Plesman zelf; hy
accepteert dat ding gewoon Zo verba
zen wy ons hier ook niet meer over heel
die vreemde wereld en die vreemde
mensen, we accepteren dat gewoon
Maar ga het nu maar eens vertellen en
realiseer je hoe totaal anders het is, dan
alles, wat je in Nederland hebt meege
maakt.
Dan moet myn schrijven vaak een
vechten met woorden en begrippen
worden.
Biak, 27/1/50.
C- GLAUBITZ,
legerpred. 434 Bat. GRPI.
Het historische kasteel te Borgharen zal volgens de bewoner binnen tien jaar
in puin liggen. Het gebouw staat op rijshout, dat alleen ln een vochtige grond
stevig blijft. Doordat de waterleidingmaatschappij haar water uit deze om
geving betrekt, zijn de slotgrachten nu drooggevallen. De dikke kasteel
muren vertenen al scheuren.
Eerste Kamer over de
garantiewet
Vrijwilligheid is selchts schijnbaar.
Blijkens het voorlopig verslag van de
Eerste Kamer inzake de garantiewet
voor nldisohe overheidsdienaren, maak
ten enige leden "hun stem afhankelijk
van de vraag of de regering door latere
wetsontwerpen enkele van de ergste be
zwaren zou wegnemen. Zij wezen er op,
dat het K N ID -personeel niet onder het
ontwerp viel en dat er geen garantie was
voor de oudere pensioenen, waarbij een
bedrag van niet meer dan f 25 millioen
per jaar zou betrokken zijn. Enkele
leden waren geneigd, hun stem aan de
voorgestelde regeling te onthouden, om
dat de ambtenaren onder niet te ontken
nen economische dwang werden overge-
Andere ldden betoogden, dat de z.g.
vrijwilligheid slechts schijn was. Daar
aan wordt n.l. ernstig afbreuk gedaan
door verlies van 'pensioenrechten, ook
voor hen, die reeds meer dan 20 jaar m
de tropen hebben gediend en een belang,
rijk bedrag aan pensioenpremies hebben
gestort. Voor de ambtenaren, die in In
donesië blijven, vormt het onderwijs
hunner kinderen een element van on
zekerheid. Voor deze ambtenaren blijft
slechts een beperkte mate van mogelijk-
heden over en zij zullen slechts in een
betrekkelijk lage functie de dienst kun
nen verlaten. Tevens wijzen deze leden
op. de mogelijkheid, dat de R.I.S. na twe»
jaren de levenspositie der ambtenaren
ernstig zou kunnen schaden.
Vele leden waren voldaan, dat het
ontwerp belangrijke verbeteringen had
ondergaan. Zij wezen er op. dat een bij
zondere tegemoetkoming nodig is voo:
de bestuursambtenaren, -die speciaal
voor die functie waren opgeleid, die al
tijd hebben gegolden als de verpersoon
lijking van het Nederlands gezag en aan
wie steeds de overgang naar een andere
werkkring geweigerd is.
BZij vroegen voorts: Zijn er ambteno
ren geweest, die tegen verder dienen on
der de R.I.S. zulke bezwaren hadden,
dat zij op staande voet ontslag genomen
hebben en wat is er va nhen geworden?
Sommige leden wensten zioh hun
stem voor te houden,
Versoheidene leden pleitten voor de
kort-verbanders, die bij vrijwillig ont
slag èn de uitkering èn de overtocht ver-
Vele leden wilden inlichtingen over de
toekomstige positie van het personee.
der pensioenfondsen.
Enkele leden vroegen of het inderdaad
juist is, dat de Nederlandse regering
overgang van Indische ambtenaren in
Nederlandse staatsdienst verbiedt.
Enige leden maak.ten zeer ernstig be
zwaar tegen de bepaling, dat nagelaten
betrekkingen zich in Nederland moeten
vestigen.
Lisse
Woningbouwver. „Volksbelang"
Onder voorzitterschap van de heer M.
v. d. Lans hield de woningbouwvereni
ging „Volksbelang" haar jaarvergade
ring. De heer M. Hordijk memoreerde in
zijn jaarverslag de -grote toeneming van
het ledenaantal. Tevens wees hij op de
resultaten. -De'heer J. Zaneveld gaf een
overzicht van de financiën. In het af
gelopen jaar kwamen 38 woningen ge
reed en in gebruik, terwijl er nu 35
bijna weer gereed zijn. Het centraal bu
reau voor verificatie bracht een gunstig
rapport uit. De aftredende bestuursle
den werden herkozen. De gevoerde las
ter door enkele personen tegen de heer
Hordijk als zou deze zich door zyn func
tie een betere woning hebben verschaft
werd door de vergadering met een da
verend applaus als minderwaardig van
de hand gewezen, zodat er werkelijk
niets va.n deze blaam overbleef. De tu
tjes-zaak Oranjelaan en Emmas tr
werd met grote meerderheid van ste
men verworpen. De vereniging wil dus
geen plantsoen.
Ter Aar
Vergadering onderl. broelglasverzekering
In café Verhoef hield de onderlinge
broeiglasverzekering Heta haar 20ste
jaarvergadering. Na opening door de
voorzitter, de heer A. Hijdra, volgde me
dedeling over de aanschaffing van een
ledenregister en werd een telegram voor
gelezen, waarin de juridische adviseur,
mr W. Hugenholtz, de verzekering ge
lukwenste met haar 20-jarig bestaan
De verlies- en winstrekening sloot met
een winstsaldo van f867,48. De balans
sloot met een kapitaalsreserve van
f5600,94. Er waren 150 schadegevallen
tot een -bedtrag van f4775,70. Het totaal
verzekerd kapitaal bedroeg op 1 October
1948 f335.192. Op 1 October 1949 wa*
f439.809. Het rapport van de acc
tantsdienst luidde gunstig.
De drie aftredende bestuursleden, de
heren Hijdra, J. Egberts en P. v. d. Ster,
werden by acclamatie herkozen,
contributie werd vastgesteld op f3 v
hen, die meer dan f5 premie beta
Is de premie lager dan f 5, dan bedraagt
de contributie f 1,50. Vervolgens werd
een bestuursvoorstel tot wijziging
statuten en huishoudelijk reglement op
tafel gebracht. Omdat het vereiste
tal leden niet aanwezig was. kon er niet
gestemd worden.
Chr. Volksonderwijs
De Dinsdagavond gehouden vergadering
werd geopend door de voorzitter, de heer
J. Bogerd. Het uitvoerige jaarverslag
de secretaris gewaagde van zorgen n
ook van zegen. De penning-meester moest
een stijgende uitgavxenlyn tonen. De he
ren H. Hegeman en C. Mulder werden
met -grote meerderheid van stemmen her-
In de rondvraag werden nog ver
schillende zaken bespraken. Vragen wer
den tot aller bevrediging beantwoord.
Jeugdorganisaties hebben
bijna 1 millioen leden
Zestig procent meer dan in 1937
Het aantal leden van de Nederlandse
jeugdorganisaties is sedert 1937 met
bijna 60 pet gestegen, zo blijkt uit de
statistiek van de vrije jeugdvorming
over 1949. De Protestants-Christelijke
groepen komen iets boven dit gemiddel
de uit en de R K. blijven er bijna 20 pet
onder. De Joodse verenigingen tellen nog
slechts 37 pet van het aantal leden in
1937- Het ledental van de organisaties,
die niet aan een levensbeschouwing of
staatkundige beginsel zijn gebonden,
steeg met niet minder dan 167 pet.
Van de 960.000 personen, die op 1 Ja-
wVi waren aangesloten, waren er 44
pet vrouwelijke. Ongeveer 48 pet was
bij R.K. en 32 pet by Protestants-Chris
telijke verenigingen ingeschreven. De
padvin-d-ersorganisaties telden gezamen-
ïim 190.000 leden.
Stakingsgolf over Indonesië
In Medan zijn de benzinepompen leeg
Te Makassar is een aantal havenarbei
ders van de B.P.M. in staking gegaan-
Het contactlichaam van de Makasarse
vakverenigingen heeft aan de scheep
vaartmaatschappijen een aantal looneisen
toegezonden.
In Medan hebben 200 arbeiders van de
Petroleum Board te Glugur nabij de stad
het werk neergelegd, waardoor de ben
zinetoevoer naar Medan geheel ver
lamd is. Alle pompen zyn leeg en de
particulieren rijden hun laatste liters op.
De vakvereniging, die de staking organi
seert, eist een loonsverhoging van 50
procent. De bond van petroleumarbei-
ders heeft plannen voor een staking in
geheel Oost-Sumatra.
Aan de andere kant hebben de arbei
ders van de Medanse machinefabriek na
10 dagen het werk hervat na een loons
verhoging van 30 tot 40 procent.
Te Semarang is het werkvolk van de
British American Tobacco Cy, weer op
ie oude voorwaarden aan de slag gegaan.
De arbeiders der banken te Djakarta
(Batavia) zullen Donderdag naar hun
werk terugkeren.
GOUVERNEUR VAN WAARDENBURG
TE HOLLANDIA
Gouverneur Van Waardenburg is te
Hollandia op Nieuw-Guinea aangekomen,
een Iriaans jongenskoor van het
internaat Joka hem een zanghulde bracht
Hierop inspecteerde de inspecteur de
erewacht der Koninklijke Marine, der
Kon- Landmaoht en het Kon. Ned. Ind
Leger.
Schietpartij te Djakarta
De polisie militer heeft te Djakarta
(Batavia) een inval gedaan in het pand
Telokbetongweg 5. Na een schietpartij
zijn arrestaties verricht. Een dame er
haar drie zoons, van wie de jongste 12
jaar is, zijn meegenomen. Een der direc
teuren van de Unilever, de heer A. W.
J. Caron, werd aangehouden onder ver
denking van het geven van lichtsignalen,
doch later vrijgelaten.
Gemeld wordt dat te Djokja arresta
ties zyn verricht van volgelingen van
kapitein Westerling.
^^uchtïg en ^^luchtig
De toren van Oldemoorn wordt ge
restaureerd. Dit bouwwerk wykt af van
het gewone Friese type dorpstoren. Die
van Oldeboorn is 70 meter hoog en lijkt
meer op een stadstoren. Toch staat hy
maar in een klein dorp. Eeuwen- geleden
moet het evenwel een aanzienlyke han
delsplaats zijn geweest en toen men in
1736 een toren bouwde leefde men mis
schien nog in de al vergleden glorie. In
elk geval, de Oldeboorners wilden de
hoogste toren van heel Friesland bou
wen. Tot nu toe genoot Tzum die eer.
Daar was de toren namelijk 72 meter. In
een nacht klauterden enkele Oldeboorn-
sters met een touw op de toren van Tzura
om de lengte te meten. Maar de Tzum-
mers waren ook niet van gisteren en
sneden ongemerkt enkele meters van het
touw af. Zo werd de toren van Olde
boorn toch korter. Maar dat is een oude
historie. Zo oud dat men nu al vreest,
dat de toren met al zyn- 70 meter naar
beneden zal komen als het eens fiks
waait. Maar zover zal het niet komen.
Voor die Drentse kappers moet men- op
passen. Eerst liet die van Een van zich
spreken en nu beweert kapper Lunshof
uit Assen-, dat hij met het grootste gemak
over spiegelgladde wegen kan lopen-. Hij
presteert dat met een soort stalen zooi
en-hak, licht als een veertje en bin-nen
vijf seconden te bevestigen. „No-glip"
noemt hy het. want zoiets moet natuur
lijk een Engelse naam hebben. Bind de
ijzers maar onder als het vriest! Om te
glyden of om juist niet te glijden. Een
Hilversumse oud-SS'er vond, dat hij ei
best eens met een huurauto van door kon
gaan. Hij „huurde" een wagen in de ra-
diostad. reed naar Roosendaal, stapte
daar over in een andere huurauto, reed
door België en kwam na een- week terug
in zijn huis om koffers te halen. De po
litie zat hem op te wachten. In Ede
stortte de achterzijde van een huis' in
terwijl de familie vóór zat. Het gevaar
bestond, dat ook de rest naar beneden
zou komen en daarom werd het huis ont
ruimd. 't Gaat niet goed in de sigaren-
industrie. Sommige fabrieken in Tegelen
stelden een deel van het personeel op
wachtgeld. Na de feestdagen is de pro
ductie achteruit gehold. De rokers willen
een goede, goedkope sigaar, maar de fa
brikant moet ook duurdere kwijt kun
nen, anders komt hij niet aan zyn, trek.
Dat kon wel eens een zware 'pijp wor
den, vooral voor de kleine fabriekjes.
Het is nu 49 jaren geleden, dat vijf jonge
lieden uit Oosterwierum voor de dienst
plicht gingen loten. Ze namen het er die
dag eens van en beloofden elkaar plech
tig nimmer te trouwen. Ze zyn nu 68
jaar oud, ongetrouwd en goed gezond.
Volgend jaar willen zij hun gouden vry-
gezellendom vieren.
B. B. N. vreest opnieuw
concurrentie van de treinen
Medewerking aan nieuwe plan (auto's
zonder chauffeur) afgeraden
De bond voor bedrijfsautoverkeer, de
B.B.N., heeft zyn leden gewaarschuwd
tegen de plannen van de Spoorwegen, om
samen met de Bovag auto's zonder chauf
feurs voor treinreizigers beschikbaar te
stellen.
De B.B.N. herinnert aan- ervaringen, op
dit gebied in het verleden opgedaan. Met
die leden zal nader worden overlegd hoe
men- het best kan voorkomen, dat (zoals
de B.B.N, -dit ziét) weer een- aantal parti
culiere bedrijven opgeslokt wordt door
de N. S.
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1950
Notaris plaatste valse
handtekening
Een jaar de gevangenis in.
De Roermondse rechtbank heeft giste,
tn notaris P. T. uit St Odiliënberg
eenkomstig de eis tot een jaar gevange
nisstraf veroordeeld, met ontzetting
het ambt voor zes jaar. Het geldt h:
een zaak uit 1913.
Toen stierf notaris L. P. Lienaerts.
werd door de erfgenaam, notaris F.
Lienaerts belast met de afwikkeling v
ae zaken. In 1922 stierf ook deze. In 1931
veroordeelde de rechtbank T. tot reke-
ning en verantwoording over zyn beheer.
T. toonde en onooglijk vodje papier
een verklaring van notaris F. P. Lie
naerts. dat T. geen verantwoording schul
dig was. Van dat ogenblik af is het een
twistpunt tussen vele handschriftkun
digen, of de handtekening echt is.
rechtbank heeft thans aangenomen, dat
de handtekening vals is.
CHINA CONTRA RUSLAND IN DE V.N,
Dr Tsiang. het hoofd van de Chinees-
nationalistische delegatie, heeft in- di
zgn. kleine assemblée der V.N. een be
roep op alle ledienstaten gedaan geen
enkel door de communisten georganiseerd
regiem te erkennen De Assemblée be
spreekt thans een klacht van nationalis
tisch China, waarbij de Sowjet-Unie
aggressie wordt beschuldigd.
Intussen blijven de Russen en hur
tellieten het werk der V.N. boycotten.
Uit protest tegen de aanwezigheid van
de afgevaardigde der Chinese nationalis
tische regering hebben de Sowjet, Pools»
en Tsjechische afgevaardigden de verga
dering van de econ. en soc. raad der V.N.
verlaten.
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
WOERDEN. 8 Febr. Kaasmarkt. Aa
gevoerd werden- 91 artijn kaas: le soort 1
—2—, 2e soort 1.88—1.93, handel flauw.
2 20, Jonge konijnen 0 40-1. duiven 0
0.36. oude kippen 2 10.
WESTERLEE. 6 Febr. Andijvie 97-
prei I 1.36—1.53. idem II 1.19—1.27. v
46—45, idem II 38, dit alles per kg; boe
kool 1 53—2.30 per 7 kg: selderij 8.90—10.80
per 100 bos; spruiten 8 80—15.80 per 15
Amsterdams Beursoverzicht
Amsterdam, 7 Februari 1950
In de technische positie van de markt
was vandaag geen wijziging gekomen
Wederom nam het publiek een afwach
tende houding aan. De koersen konden
zich slechts met moeite handhaven.
Er schijnt nogal wat om te gaan
diverse kleinere cultuurondernemingen
die niet in open hoek verhandeld
den. De beurs heeft, door ervaring
geworden, de neiging om het nieuv
Indonesië met een zekere gelatenheii
te aanvaarden. Het verloop van de markt
was onregelmatig. De koersfluctuatie)
bleven van geringe omvang
Tegen het sluiten van de markt viel
echter over de gehele linie enig herstel
te bespeuren, zodat met name de cultures
zelfs nog iets boven het vorige slotpei]
de markt verlieten.
Op de scheepvaartmarkt trok de
vaste tendens voor K.N.S.M. de aandacht
die 4 Vz procent verbeterde op de ve
wachting van een gunstig jaarverslag.
Nederlandse staatsfondsen hadden e-
zeer stille en prijshoudende markt
Amerikanen genoten lichte belangstellinj
van het publiek.
BEURS VAN AMSTERDAM
Off. not. medeged. door de Ver. v. d. Effectenhandel
bieden laten ged. en bieden t ged. en laten
DINSDAG 7 FEBRUARI.
1 OBLIGATIES VJC.
Am. Can CvG A 301»
Am. Car Foun
dry C v 10 A. 3014 3014
Am. Enca 101 101)4
Am. Smelt. C. 61fj 61tf
Als 't net vol is, brandt
de lamp
Een engelsman heeft een instru
mentje geconstrueerd, waardoor vis
sers kunnen zien, wanneer hun netten
vol zijn. Het instrumentje wordt aan
één vap de kurken van een visnet be
vestigd en geeft met behulp van een
gewone fiets- of zaklan-taarnbatterij
over een grote afstand zichtbare licht
signalen. Deze signalen zijn gebroken
zolang het net nog niet gevuld is,
maar zij veranderen in een onafge
broken straal als het net vol is.
HOGE MILITAIRE AUTORITEITEN
LUNCHTEN IN DEN HAAG
De Britse lt.-generaal Keightly, opper
bevelhebber van het Rijnleger. de Franse
generaal De Lattre de Tassigny, de staf
chef van de Westerse Unie, baron Van
Hardenbroek, de opper-ceremoniemees
ter van H.M. de Koningin, generaal
Kruis en andere hoge officieren lunchten
gisteren in De Witte Brug in Den Haag.
VIER MINISTERS OP VEILIGHEIDS
CONGRES
Minister Joekes zal het negende na
tionale veiligheidecongres openen, dat op
23 en 24 Februari in Amsterdam wordt
gehouden. Sprekers zullen zijn: F. de
Boer, dir. N.D.S.M.; B. J. Kerkhpf, voorz
stichting bevordering wegenbou-w, H.
Groenewegen, KLM; H A. C. Huysmans,
Kaüh. textielarbeidersbond; G. S. K.
Blaauw, Hoogovens-IJmuiden.
De tweede dag worden de vergaderin
gen van de secties haven-, landbouw, en
bouwveiligheid geopend resp. door de
ministers Rutten, Mansholt en In 't Veld.
Op deze vergaderingen zullen in totaal
20 personen spreken.
Amerikaanse wapenleveranties
beginnen in Maart
De democratische senator Tom Conally.
voorzitter van de Amerikaanse Senaats
commissie voor buitenlandse politiek,
heeft medegedeeld, dat de eerste ver
schepingen van Amerikaanse wapens er.
uitrusting voor de verdediging van West-
Europa begin Maart zullen plaats heb-
De Japanse industrie heeft in De-
oember jJ. weer het vooroorlogee peil
bereikt.
Nederl. 1948 3)4100%
Beleggingscer 3)4 ÏOO^
Nederl. 47 3—3)4 98^ 98 >4
Nederl. 1896-'06 3 98',4 98^,
Nederland '37 96)4 98)4
Dollarlening '47 3 98^ 98)4
Investerings C 99* 99*
Ned. 1962/64 3100^ 100^,
N.W.S. f 1000 3)4 81^ 81-A
Spaarb. f 100 2)4 100)4* 100)4*
N'ed.-Ind. '37 A. 97)4 97)»
Grootboek 1946 98)4 98)4
Allan Sc Co77)4 77)4
A'dam Ballast 154)4 165
Bergh Papier 199)4
Breda Machlabr. 141
Bronswerk 129 128)4
Buhrman 13314 134
Dikkers en Co.... 183 182
D. R. U141* 143)4*
Electro Zuurfabr. 224)4 223)4
Electr. Dordt145 146
Emball. Houth. 128)4 129)4*
Heemaf 174)4 174)4*
Heineken 186 1875
Bethl. Steel C.... 108)4 1
Chrysler 71^*
Douglas Aire...... 80 -
Gen. Electric 49)4
100)4
Hoek's Ma
Holland r
Holl.
Ho 11. I
ïh,......244*
ieel 11314 113)4
- 272t 270
265/ 259
Gelderland
Den Haag '38 102)45 102)4- Hn„ 20«'
Z.-HoU. 2e '38 MM* 100-i
Int. Kunstst Ind.
Viscose Comp.
Frie8-Gr HB 3 9814 97'
HoU. H.B. K. 3)4 99)4
Nat. Hyp. B. 3)4 100
Westl serie NO 3) 10014
Bergh Jurg. 3)4 104)4 1041
Stokvis 3)4112)4 112:
CockeriU4105)4 -
Soc. de la Cere 4) 102)4 102'
Bataafsche 314 104)4 1043
'Kon. Petr. 3)4 104!» 104)
Comp. W. L. '38 4 101)4 101!
,DeU Spoor 3)4 89)4 90
IN-I. Spoor '37 3)4 62f|
Sam. Joana 4 44 45'
Sem Cher. '18 3 46 47
lAmst Olymp. 3133 136)
47 3—3)4 101
Klinker Isoliet
Kondor A 282
Kon. Ned Papier 166)4 166)4
Kon Ned. Zout 347)4 347)4
174
Kon. Ver. Tapijt 233
Kon. Ketjen 183'
Lettergieterij242/ 240/
Lev. Br. 4 CP 104)4 104)4t
Lyempf 163t 162)4
Lijm Delft CvA 150t 146
Meelf. N B CvA 247)4 24714
Chem. f. Naarden 177)4 178
Vredesteln Auto 129 12814
N.-I. Portlandcem 70)4*
Nedap103 104
|L«v« Br.JÜ105A I0SA Med Gtet.
.Philips '48 314 103fi 103%t Netj Scheepsb.'.- 139 137
-Philips dollar 314106)4 106'.4
iivnvi v» Rommenh. Koolz. 163 160/
AANDELEN Rott Droogdok 303 303)4
Amst. Bank 178t 177)4 Rouppe v. d. V. 134
[Amst. Goed.bank 120 123* Vredesteln rubbei 163)4 164)4
C 217)4 217)4 De Schelde (N.b.) 122 122)4
Schol tens aardrn. 2005 203
Stokvis 800 169)4 169)4
8214 stork en Co. Pr. 142)4
Ver. Blik '49 195)4
Java Bank C
Nat. Herstel
Ned.-Ind. Esc.
N. Bk Zuld-Afr. 190t 18914
IRott. Bank 183 182
Twentsche Bk C 1811 179)4
R. Beleg.
192 192
Ibk 73* 74
Alg. Norit A. 317 317
Ver. Pharmac. 106)4 107
Ver. Touwf. pref. 144
Vlissingen Katoen 250
Werkspoor 135t 134
i 142/ Wlu Textiel 171
206)4 Wljers
Nat Steel101
Rep. Steel 27*| 27f|
St Brandts C. 6^
U. S. Steel C. 96)» 97*
A.N.I.E. MIJ 85)4* 85)4«
Ned.-Ind. Gas 90*
Am. T Sc T tr. k. 163*
Cities Service C. 77)5
Borsum Mij 1391'.
Cur Handel Mi) 275
Eur. Azië H. Mi) 134
H. Gilntzel 109)5
Houth. W. Pont 155)5
Internatio178
Linde Teves 138)47 138'
Mol. Hand. Ver. 117 120*
Tels Co124* 123!
Mid. Cont Petr. 43)4 43'
Shell C. 38)4 38'
Holl. Stmb. Mij. 120 120
Oostzee171)4
Arendsburg 163'
Besoekl161*
Sedep Cult. Mij 139
Mlchlels-Arnold 111)4* 112)4
Modajac Cult MIJ 62)4
Ngombezi ..285 278
Alb. Heyn A201 2021 j
Blaauw Vriessev. 1297
Walvischvaart ree 116)4 116%
Thomsens Haven 144)4 144
Marshall Fields... 29>2
Montg.
Ned. Ind. Spoor...
Atch. Topeka C...
Illinois
N. Y. Centr. C....
Pennsylv. C
S. Pac. C
163)4
178)4
163)4'
L'nior
►nada Pacific C 16)4*
at Cher. A.... 10)4
Voorlopig genoteei
•nb. Organ. 210 210 Ned. Fitting li
Kolon Bank
N.-lnd. Handelsb.
N. Hand Mu CvA
I Industrie
'Alg Kunstz. Unie
Bergh en Jurgens
Berkels Patent
Calv. Delft C. v. A-
Centz. Suiker Mij
Fokker N. Vliegt.
Gelder en Zonen
Hoogovens
j Lever Br. C. v. A
Ned. Ford Autom
|Kabelfabriek
Philips Gem. Bezit
Philips Gem. B. Pr
Wilton Feyenoord
BlUlton 2e rubriek
Petroleum
IDordtsohe Petrol.
Kon. Petr
Moeara Enim
Rubber
Amst Rubber
88'4-90 91}-2 Bandar Rubber
106-)4 106)4-7 Dell-Bat RUbb-
Java-China-Jap lijn
Kon. Ned. St. N.B.
Kon. Paketvaart
Ned. Sch. Unie
Van Ommeren
Rotterd. Lloyd
St Mij Nederland
Suiker
Hand. V. A'dam
Javasche Cultuur
