Bh FRAU DR OTTILINGER, tweede verdachte a m m i 5 am s m _;W as Muziek NIEUWE LEIDSCHE COURANT 4 Het Ween.se Irving Ross-mysterie (IV) „Bepaalde betrekkingen", die tegen de Sowjet-Unie gericht waren (Van een speciale medewerker) TTET IRVING ROSS-MYSTERIE was niet alleen voor de Russen een vervelende AA affaire; ook de Amerikanen zaten in het nauw. Pientere lieden begrepen spoedig;, dat het «eval Irving Ross een van de honderden drama's betekende in de ondergrondse spionnage-stryd tussen de belde grootmachten. En de Russen, die op het gebied van de internationale spionnage het sptjt ons dit te moeten verklaren alle andere mogendheden stukken vóór zijn, wisten het geval Ross selfs nog in hun voordeel te draaien. Dat wil zeggen, zq zagen kans om met „onthullingen" te komen. Onthullingen die natuurlUk ten nadele van de Verenigde Staten waren. Zy lieten Dana Superina namelyk op haar „ziekbed" verklaren, dat Irving Ross „bepaalde betrekkingen" had onderhouden met Frau Doctor Mar- garete Ottilinger. Betrekkingen die tegen de Sowjet-Unie waren gericht. En dit eist een nadere toelichting. Want Frau dr Margarete Ottilinger is nu niet bepaald de eerste de beste in Middenenropese kringen. ccés aan de Economische Hogeschool Wenen, welk instituut zij in 1942, voor- haar doctorsbul, verliet. On- Frau Dr Ottilinger is een hoogst inte ressante vrouw. Zij is thans ongeveer dertig jaar oud en studeerde met groot Duitsland, waarheen is uw „vlucht"? HET BEZOEK van de president der West-Duitse republiek aan Berlijn, ves tigt nog weer eens de aandacht op de volkomen gespleten toestand, walkin Duitsland is komen te verkeren. De „joyeuse entrée" van president Heuss bood gelegenheid te over voor reclame en het uitstippelen van de demarcatie lijn tussen democratie en het totalitaire stelsel. Want, dit is het onderscheid tussen „Oost" en „West", dat er in West-Duits land geen concentratiekampen bestaan, en dat de pers en de verkiezingen er vry zijn Het moet iedere Duitser ui: het hart gegrepen zijn, toen Heuss profeteerde, dat Ber- 'l Verklaarde uitzicht r cf r> i hui 'ic hoofdstad zou zijn ...'«-.'„I.* van één onverdeeld I uitzicht Duitsland. Het beeld, dat Duitsland thans vertoont, is dat van een wagen, waar voor twee paarden gespannen zijn, maar het ene paard wil links en het andere paard trekt naar rechts. middellijk daarop trad zij in dienst, als secretaresse, van het „Verbond der In dustriëlen". Het behoeft geen betoog, dat zij door deze functie te vervullen, aardig op de hoogte moet zijn geweest van Hitiers oorlogsproductie. Na de bevrijding zien wij haar belangrijk werk verrichten in het „Bundesministerium für Vermö- genssicherung und Wirtschaftsplanung", om in Augustus van het jaar 1947 te wor den belast met de leiding van de afdeling „planning". Voorwaar een opmerkelijke carrière. En zeker niet voor een vrouw. Margarete Ottilinger is van middelbare grootte, slank, heeft prachtige bruine ogen en dito haren en is werkelijk een vrpuw van opvallende schoonheid. Ze heeft dus wél alles mee. Tot zover de algemeen bekende feiten Niet bekend, althans niet openbaar, is het feit. dat zij in 1945 betrekkingen met de Sowjet-Unie onderhield. Dit gebeurde in de periode dat er nog geen Amerikanen. Britten of Fransen in Wenen waren, doch alléén Russen. Het is niemand minder dan de befaamde auteur Curt Riess, die Frau Doctor Margarete Ottilinger ervan beschuldigt, met de Russen een hoogst voordelige zaak te hebben gedaan. Zij was, uit hoofde van haar functie van secretaresse van de Oostenrijkse fabrikan- tenbond, op de hoogte van de bewaar plaatsen en ook schuilplaatsen van waardevolle Duitse materiaalvoorraden. En zo lichtte zij de Sowjet-Russische In de toekomst kan Duitsland zich autoriteiten in omtrent oriënteren op West-Europa, deel hebbende aan de distributie der Europese producten en lid zijnde van de Europese Raad, óf het kan bekoord worden door nauwer relaties met de Sowjet-Unie hetgeen dus zou neerkomen op een nieuw verdrag van Rapallo, gelijk tus sen Duitsland en Rusland in 1922 werd afgesloten Bij de beoordeling van het probleem- Duitsland, dient men in het oog te hou den. dat de huidige splitsing een opge legde politieke is. maar zulks betekent geenszins, dat ook de psychologische sa menhang van het Duitse volk verbroken werd Die ondergrondse samenhang blijft en wordt aangewakkerd door natio nalistische tendenzen Hieruit vloeit.voort. dat zowel Amerika als de Sowjet-Unie leuren met de „een heids-gedachte". terwijl de Duitser ter bereiking van dit sluimerende ideaal, de werkelijkheid in het oog moet houden: hij moet leven! Het is geen geheim, dat de Ver Staten steeds meer aandringen op een nauwer samengaan van Europa met West-Duitsland. Zulks is dan ook in derdaad de enige methode om te verhin deren. dat in de toekomst een herenigd Duitsland de bondgenoot zal worden van de Sowjet-Unie. Men stelle zich de uitwerking voor van deze politieke zet van Moskou tegenover Washington, indien de Sowjets kans kre gen het Duitse technische apparaat, de Duitse productie en de Duitse weerbaar heid in dienst te stellen van hun impe rialisme. Voor het ogenblik is daar niet veel kans op. omdat Amerika en de an dere Westelijke mogendheden bijtijds hebben ingegrepen en medewerkten aan de vorming van een aparte West-Duitse republiek. Hierop volgde de creatie van een Oost- Duitse staat, waarvan de leiders echter geheel moeten dansen naar het pijpen van Moskou. Merkwaardig genoeg, heeft de premier der Oost-Duitse regering. Otto Grotewohl. te kennen gegeven, dat de Russen voorlopig geen afzonderlijk vredesverdrag met Oost-Duitsland zullen afsluiten. Hieruit heeft men wel afgeleid, dat Moskou in de toekomst toch weer bereid zou zijn, de besprekingen over het Duitse probleem te hervatten. Dit is natuurlijk best mogelijk, maar in geen geval bete kent het. dat men van een afzonderlijke vrede heeft afgezien, juist om het herstel van de Duitse eenheid niet te belemme ren. En dit wilde Grotewohl de Duitsers wysmaken. Tegen de vele bezwaren van Britten en Fransen in, blijft Amerika er op wijzen, dat de Duitse industriële productie on ontbeerlijk is voor de Europese welvaart Evenzo is Duitslands stabiliteit een nood zakelijke voorwaarde voor het bestaan van een evenwichtig Europa. Vandaar, dat Amerika zijn economisch hulppro gramma wil voortzetten, tot de Duitse economie haar evenwicht heeft terugge vonden. En wat is nu het doel er van? Duitsland moet op krachtige wyze gaan bijdragen tot de Europese frontvorming tegenover de Sowjet-Unie. Zulks in de eerste plaats ook in economische zin. Hier rijst dus de vraag, in hoeverre willen Engeland en Frankrijk hiertoe medewerken. Op de weg der nieuwe Europese aamen werking, liggen al weer vele voetangels en klemmen. Zowel Groot-Brittannië als West-Duitsland wensen stevige econo mische relaties met Oost-Europa Frank rijk moet het met lede ogen aanzien, dat de Duitse staal- en kolenproductie be langrijk toeneemt. Tegenover de door Amerika gepredikte, samenwerking met Duitsland, staat het nuchtere feit. ver oorzaakt door de „struggle for life", dat de Europese landen toch weer afzonder lijk naar nieuwe markten en grondstof fen uitzien. De pijlers, waarop de West-Europese samenwerking bel-ust, zijn uiteraard niet zo sterk, omdat de politieke en economi sche situatie, zowel in Engeland als ln Frankrijk, zeer wankel is. En toch moet het daarheen, dat men eendrachtig tegen over de grote problemen krachtiger stel ling neemt, zoals de „ontmanteling" in Duitsland, de deelneming van Duitsland aan de Westelijke Unie etc. Doet men zulks niet. dan zal Moskou •r de vruchten van plukken. De voor sprong der Sowjets in het communistische China en de penetratie in Azië, zou Duitsland er toe kunnen verleiden zijn toekomst aan deze macht te koppelen. veelheid telegraaf- en telefoonkabels. Het niet uitgesloten, dat Frau Doctor hier door haar vrijheid kocht. Zeker is vol gens Curt Riess dat zij van de Russen de helft van de verkoopsprijs van het Wehrmachtsmateriaal ontving. Als dou ceurtje Over een verdere „samenwerking" met de Sowjet-aut'oriteiten is niets bekend. Zulks lijkt ons ook minder waarschijnlijk. Frau Ottilinger bleek meer belangstelling te hebben voor de Amerikanen dan voor de onvriendelijke, stugge en gevaarlijke Russen. Minder prettig Dat de Russen dit minder prettig von den, is begrijpelijk. Zij konden èen ver standige handige «eonome. als Frau Otti linger ongetwijfeld is, zéér goed gebrui ken. Vooral haar uitgebreide kennis van de Oostenrijkse industrie en handel en haar leidende functie in het ministerie, had de N.K.V.D. grote diensten kunnen bewijzen. Het was juist door haar werk op het ministerie dat zij eigenlijk méér wist van Russisch standpunt gezien dan dan gezond voor haar was. Zo kende zij bijvoorbeeld de inhoud van de 155 geheime dossiers over de 155 fabrie ken die door de Sowjet-Russische autor;- onder „Verwaltung" waren gesteld, vat voor Moskou van evident belang Frau Dr Margarete Ottilinger wist, juist omdat zij chef was van de afdeling planning", alles van de plannen en werk zaamheden van de belanghebbenden bij de betrokken afdeling. Zo stonden de zaken toen Dana Supe- na met de hierboven bedoelde „onthul lingen" kwam. En zo werd de aandacht an Irving Ross' vroegere secretaresse af- :eleid door een in Oostenrijk en vooral n Wenen zo bekende figuur als Marga rete Ottilinger, in het helle daglicht te plaatsen. Voor insiders een hoogst door zichtige manipulatie, een oude truc in het spionnagewezen, maar wederom met suc- s toegepast. De „Otulinger-stunt" werd handig ln elkaar gezet. Op de 5e November 1948, dus precies vijf dagen na de moord op Irving Ross, reed Frau Ottilinger met haar onmiddellijke chef, Minister Dr Peter Krauland, in een dienstauto van Wenen Linz. Linz ligt in de Amerikaanse van Oostenrijk. Op de demarcatie- ussen de Sowjet- en de Amerikaanse werd de auto weliswaar even door Sowjet-soldaten aangehouden, doch na inzage van de papieren van de Minister Frau Ottilinger. onmiddellijk doorgang verleend. Maar wie schetst de verbazing van de beide inzittenden toen zy, enig* uren later uit Linz terugkerend;, door n klein leger Sowjet-militairen werden staarde gehouden, en dezelfde papieren die kort geleden in orde bevonden waren, ihans argwanend onderzocht zagen door enige hoge Russische officieren. Na enige moeite zag de Minister kans zijn identiteit te bewyzen. Frau Dr Margarete Ottilinger werd, ondanks het heftige protest van de Oostenrijkse hoogwaardigheidsbekleder, eenvoudig vastgehouden Schijnheilig Nog spraken de schaarse Sowjet- Russische persberichten niet van spion- Eindelijk weer eens volle netten Er wordt weer meer haring gevan gen De aanvoeren van de laatste dagen wijzen het uit, de vissers halen weer volle netten binnen Dit is wel nodig, gezien het resultaat van de laatste tijd Men hoopt maar. dat de goede berich ten nog wat aanhouden. MR FOCKEMA ANDREAE NAAR INDIË. De staatssecretaris van oorlog, mr W H. Fockema Andreae, zal waarschijnlijk aan 't eind van deze maand voor mil. besprekingen naar Indië vertrekken Op de motor-tentoonstelling in Londen werd dit auto'tje ten toon gesteld: een driewieler, die een maximumsnelheid van 160 km. ban bereiken. nage. Men beperkte zich tot de verklaring dat het ging om enige „onnauwkeurig heden" in de pas van Frau Ottilinger. Men deelde de op sensatie beluste journalisten glimlachend mede dat het alles wel op misverstand zou uitdraaien. „Frau Ottilinger zou wel spoedig losgelaten orden". Onwillekeurig zal vele lezers ;n kille huivering langs de rug omhoog klimmen bij deze Russische bekendma king. Het is nog niet zo lang geleden dat ander dictatoriaal aangelegd volk zijn politie-autoriteiten tegen de hongerige en mishandelde gevangenen liet zeggen: „Sie werden bald frei gelassenSchrijver dezes hoorde deze woorden óók eens legen zich uitspreken. En daarbij werd zeer vriendelijk geglimlacht. De zon moest echter nog ruim tweehonderd maal opgaan voordat de dictatoriale belofte werd ingelast. Zéér onder de indruk reed Minister Dr Krauland naar Wenen terug. Gelukkig had hij nog de tegenwoordigheid van geest om de actetas van zijn charmante ondergeschikte mee te nemen. Zijne Ex cellentie liet deze in Wenen, onder ge tuigen, openen. Op enkele hoogst onbe langrijke circulaires na. was de actetas van Frau Ottilinger ledig. Een omstandig heid die later zéér belangrijk zou blijken De Oostenrijkse regering besloot enige uren rustig af te waohten. Men hoopte altijd nog dat de Russen een dergelijke belangrijke autoriteite als Frau Ottilinger toch ongetwijfeld was. wel na de over tuigende woorden van Minister Dr Krau land, -zouden loslaten. Maar enige drin gende .telefoongesprekken met de Sowjet-. Russische bezettingsautoriteiten voldoende om de grootste optimist te doen eranderen in een treurende zonder enige hoop. Bij de Russen verliep alles immers volgens plan". En dat plan hield in dat het „geval Irving Ross" zou overgaan in „een geval Ottilinger". En dus belandde de schone Margarete in een donkere ge vangeniscel. bewaakt als een kostbaar kleinood door een schare niet te vermur wen NKVD-mannen. Maar de Oostenrijkers lieten het er zo maar niet by zitten. De Sowjet-Russische bezettingsautoriteiten werden overstroomd met een stortvloed van telefoontjes en bezoeken. Doch niets hielp. Een en ander ging nu juist precies zoals de Russen het raag gewild hadden. Onuitputtelijk m hun excuses: „het onderzoek was nog niet gesloten, men werkte er koorts achtig aanof: „men moest nog enige ;en in deze zaak horen die onderweg n", dan wel: „er zijn zéér 'belangrijke feiten aan het licht gekomen, wy kunnen nog nie#uitlaten Damrubriek Alle correspondentie betreffende deze rubriek te zenden aan W. Hoekstra, Wildhoeflaan 7, Den Haag. Oplossingen moeten 8 dagen na plaat sing der vraagstukken worden inge zonden. Oplossing vraagstuk no 116 (J. Wit tenberg). Wit speelt: 37—31, 34—29, 49—39, 36— 31. 15x11. 31—27, 33X19, 13-6, 45—40. 5Qx8. Oplossing vraagstuk no. 116 J. Wit tenberg) Wit speelt: 34—30, 39—34, 32—28, 43— 38, 44—40, 34 x 3, 48x17, 3x15 wint. De meeste oplossers waren vol lof over deze vraagstukken, terwijl enkelen van mening zijn dat de slotstand van no. 115 niet gewonnen is. Wil de auteur dit even nazien en mij berichten wat zijn me ning is? Oplossingen ontvangen van: M. Muis. S. Korpershoek, P. Landers. P. van Bommel. G. van Rhee, (zal het een an der bespreken), L. H. Kurpershoek, L Mulder, L. J. Manni, W, Dommisse, L. van Dinteren, S. Krols, Iz. van Rij, Andr van Putten, K. Biesaart, L. Kerskens, H. van Rooden, B. Lammers, L. van Straaten, K. Wolf, B. van der Bie, W. J Bals Wnz., F. J Smith, J. de Vries, P. Hulsker, W. F. Bolle, G. Verbiest. T. Plaizier, K Rusting, N Maas en „Dam- Correspondentie. J. V. Dank voor toezending. C. R. Zal U per brief antwoorden. P. K. Met de tegenwoordige stand van -zaken-=is het niet mogelijk op de hoogte te zijn van alles wat er op dam-gebied gepubliceerd wordt in binnen- en bui tenland. Fraaie Party-Combinatie Auteur: Ir Sonier, Parijs. Vraagstuk no 117 Met ingang teijen hebben visgebied van Dollard vrij te geven èn voor Duitse vissers. an de volgende week komt tan een jarenlange twisi Dollard; de Duitse autori- ïr thans in toegestemd he* de Eemsmonding en de Ned èn Puzzle uitgesteld Wegens ziekte van onze puzzle-redac- teur moest de wekelijkse denksport komen te vervallen. Candidaten-prys- winnaars nog even geduld dus! Sé 53 msmjÊ O m Zwari: 3, 816 ,1b, 19, 2326. Wit: 27, 30, 32. 33, 35—40. 42, 43. 45 48. 49. Wit 1. 28—22 2 40X20 3. 27—21 4. 33x22 5. 32x21 6. 35x30 7. 3540 8. 38X16 A 2 3. 33—29 4. 39x30 5. 27—21 6. 32X5, e Een combinatie 1 partijstand! Zwart 25x34 15x24 A 26X28 18x27 16X27 24X35 35X33 14X25 23X34 25x34 26X28 i twee type zetten i Wanneer rle klokke roept ter Kerke ZEE VOL LEIDEN: Ned. Herv Gem Pieterskerk. uur ds Kamma; Hoogl. kerk. 10 30 uur ds Mackaay, Haarlem (jeugddienst); Oos- erkerk, 10 uur ds Sprayt; 5 u. ds Vossers (H.D.): Marekerk, 10 u. ds Jonker, Bode graven; 7 u. ds Geursen; Kooikapel, 10 u. mej. dra Snethlage; hedenav. 7 u. avond gebed; Morsweglokaal, 10 u. ds Swynen- burg; Geref. Minnehuis. Do. 7 u de heer De Groot; Eglise Wallonne, 10 30 uur ds Cabanis; Acad. Ziekenhuis. 10.30 uur ds Kuilman; Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 uur d» Maaskant; 5 uur ds Van Boeyen, Kat- wyk aan Zee; 8 u. „De kerk spreekt naar ;n": 8 uur ds Van Duinen, Wasser.aar- Zuid; Herengracht, 10 uur ds Plomp; 5 u. dr Westerink; Oude Vest, 10 u. dr Weste rink; 4.30 uur ds Plomp; Morsweg, 10 u. ds Van Boeyen; 5 u. ds Maaskant; Geref. Kerk, art. 31, 10 uur „Prediker"; 5 en 8 u. Evan-g. Luth. Kerk, ds Keizer; Chr. Geref. Gem., 10 en 5 uur ds Jansen; Geref. Gem. (in Evang. Luth. kerk), 830 en 2.30 uur ds Rijksen; Evang. Luth. Gem., 10.30 uur ds Smit Duyzentkunst (HJD.); Remonstr. Gem., 10.30 uur da Luca, A'dam; Doops- gez. Gem., 10.30 uur ds Broer, Hilversum; Vera, van Vrijz. Herv., Leidse Volkshuis, 10.30 uur dr Boersema; Evang. Chr. Ge meenschap, 10 uur dhr Van der Horst; 5.30 uur dhr Spierenburgen, Alphen a. d. Rijn; Wo 8 uur dhr Pereboom en Verver; Stads-evangelisatie „Jeruël", 10 u. breken des Broods; 5.30 uur dhr Quellhorst; Di r bijbelbespreking; Wo 8 uur jeugd- samenkomst; Vr. 8 u. bidstond; Leger des Heils, hedenavond 7 uur bidstond; 8 uur openL samenk. Steenstraat); Zo 10 uur heiligin-gsdienst; 6.46 uur openl. samenk. (Gangetje); Zo 7.30 u. Veriossingssamen- komst; Ma 2.16 uur Gezinsbondsamenk.; Di 7.30 uur soldatensamenk.; Do 8 uur heiligingsdienst (leider: majoor Hordijk); Vrije Kath. Kerk, 10.30 uur gez. H. Mis. ABBENES: Ned. Herv. Gem., 9.30 uur ds Breeuwsma; 3 uur ds De Jong. ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv. Gem., Julianastraat, 9 u, ds v. d. Hoeven, Utrecht; 10.30 uur ds Emmen, Den Haag; 1.30 u. ds Lambour; kapel Gouwsluis, 10 u. ds Stehouwer; „Jonathan", 6.30 uur ds Stehouwer; Oudsh.weg, 10 u. ds Veenen- daal; Martha-Stichting, 1030 u. ds Meyer,- Geref. Kerk, Zuiderkerk, 10 u. ds Kuiper, 9assenheim; 6.30 uur ds Mulder; Noorder- kerk, 10 uur ds Wijma; 6.30 u. ds Kuiper; aula Chr. Lyceum, 10 uur ds Mulder; 6.30 ds Wijma; Oudshoorn, 11 en 4.30 uur ds Tom; Geref. Kerk, art. 31, n. bekend; Chr. Geref. Gem., 10 en 6 uur ds Baay; Oud-Geref. Gem., 9.30 en 4 u. leesdienst. BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gem.. 930 en 6 uur ds De Heer (v.m. H.D.); Geref. Gem., 9.(30 en 4 uur leesdienst. HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Gem., 30 en 6.30 u. ds Roelofsen, Bodegraven; Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 uur ds Oussoren. HOOGMADE: Ned. Herv. Gem., 10 uur ds De Jong (dankstond voor het gewas). DE KAAG: Ned. Herv. Gem., 10 en 5 u. ds Corts. KATWIJK AAN ZEE: Nieuwe kerk, 10 uur ds Pras; 5 uur ds Burgy, Den Haag; 6.30 uur ds Jonker, Bodegraven; Oude kerk, 10 u. ds Bonting, Rijnsburg; 6.30 u. ds Van Ieperen; Kapel, 10 uur ds Van der Vakcentralen op de bres voor Nederlanders in Indië De raad van vakcentralen heeft in sen brief aan minister Van Maarseveen gevraagd tijdig maatregelen te nemen, waardoor de veiligheid van de Neder landers, in het bijzonder die van vrouwen èn kinderen, in Indonesië onder alle om standigheden gewaarborgd is. Voorts wordt van de Nederlandse re gering gevraagd op te komen voor de sociale belangen van de Nederl. ambte naren en van de Nederl. werknemers in dienst van particuliere ondernemingen. Men dient, aldus de brief, de verhou ding: Nederlander-ambtenaar en R.I.S.- overheid niet te idealiseren. Ook die Ne derlanders-ambtenaren worden „vreem delingen" voor R.I.S.-autoriteiten. Daarvan moet de Nederlandse rege ring redelijkheidshalve de consequenties dragen. Zij moet die ambtenaren onont beerlijke zekerheidsstellingen geven in zgn. „garantie-wet", e te verlenen garantie dient, volgens adressant, ook te gelden voor hen, die vrijwillig afvloeien, omdat moeilijk vast te stellen zal zijn of afvloeiing gedwon gen dan wel vrijwillig geschiedt. Hatta en Nieuw-Guinea een persconferentie te Schevenin- gen verklaarde de republikeinse premier drs Moh. Hatta. dat de kwestie Nieuw- Guinea zou moeten worden opgelost langs vriendschappelijke weg. Hij zag het aldus, dat nu één deel van Indonesië vrij was en het andere niet. Het Indone sische volk beschouwde het volgens hom als een morele plicht, Nieuw-Guinea ook te bevrijden. Aanspraken op buitenlands gebied in de Archipel achtte hij thans nog ndet nodig. Of hij ooit de wens van die gebieden naar onafhankelijkheid zou steunen, wist Hatta niet Of Soekarno hier zou komen voor ae souvereiiniteitsoverdraoht kon drs Hatta niet zeggen. Prins Bemhard heeft gisteren een kort bezoek gebracht aan het Haagse stadhuis, ter gelegenheid van een huwe- lyksvoltrekking. Krift; Geref. Kerk, 10 en 5 uur ds Pyl- Geref. Kerk (art. 31). 10.30 en 5 u. ds Boersema; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds Van der Bijl; Geref. Gem. (Remise straat), 10 en 5 uur leesdienst. KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned. Herv. Gem., 10 en 6.30 u. ds Poort; Geref. Kerk. 10 en 6.30 u. ds mr Mulder, Leiden. LEIDERDORP: Ned. Herv. Gem., 10 en 30 u. ds Honnef (v.m. H.D.); Wo. 630 u. ds Honnef (dankstond voor het gewas); Geref Kerk. 10 en 630 uur ds Dijk. LEIMUIDEN: Geref. Kerk. 9 30 en 2.30 ur dr de Bondt, Den Haag-West. LISSE: Ned. Herv. Gem., 10 u. ds Jonge- boer (H.D.); 5 uur ds mr Alma; Geref. Kerk, 10 uur ds Meynen, Den Haag-West; r ds Veenhuizen, Nieuwer-Amstel; Geref. Kerk. art. 31, 10.30 en 4.30 uur ds Verleur; Chr. Geref. Gem., 10 uur lees dienst; 3.30 uur ds Visser, Sassenheim; Geref. Gem., 10 en 4 uur ds de Gier; Oud- Geref. Gem., 9.30 en 3 uur leesdienst; Ned! Prot. Bond, 10.15 uur mèj. dr Klink, Den Haag. NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv. Gem., 10 en 7 uur ds Meuzelaar; Geref. Kerk. 10 en 5 uur ds Von Meyenfeldt; Wo 7.30 uur ds Von Meyenfeldt (dankuur Dor het gewas). NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv. Gem., 10 uur ds Van Wijngaarden, IJmui- ;n; 5 uur ds Siddré; Geref. Kerk, 10 en uur ds Bouma. NOORiDWIJKERHOUT: Ned. Herv. Gem., 10 u. ds Spalimg; 7 uur ds De Wit, Leiden. OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente, Groene kerkje, 10.15 uur ds Visser (H.D.); Pauluskerk, 10 uur ds Callenbach (oogst dienst); 5 uur ds Visser; Hoge Mors, 10.30 mr ds Van Ieperen. Katwijk aan Zee; .Irene". 10 uur dienst; Geref. Kerk, 10 en uur ds Eringa; Mors-Rijndijk, 9 en 5 u. ds Van Rhijn, Leiderdorp; Wo 7 uur ds Jonker. Voorburg (dankuur v. h. gewas). RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Gem., iO uur leesdienst; 630 uur dhr Dekksr, Alphen aan den Rijn; Wo. 7 uur ds De Haan, Aarlanderveen (dankstond voor het gewas); Chr. Geref. Gem., 9.30 en 3 uur leesdienst. RIJNSBURG: Ned. Herv. Gem., Grote kerk, 10 uur ds Siddré. Noordwijk; 5 uur ds Bonting; Kleine kerk, 10 u. dr Zandee, Warmond; 5 uur ds Knottnerus, Hillegom; Geref. Kerk, Rapenburg, 9 uur ds Post; 10 30 en 5 u. ds Torenvliet, Leiden; 6. d. Linde; Voorh.weg, 10 uur ds v. d. Linde; 5 uur ds Post; Geref. Kerk, art. 31, '1 en 5.30 u. ds De Wal; ChT. Geref. Gem., I en 5 uur ds Brandsma. TER AAR: Ned. Herv. Gem., 930 uur ds De Jong, Nieuwkoop; 7 uur ds Huls, Gouda; Wo. 7 uur ds Roelofsen, Bode- »n (dankstond v h. gewas); Geref. Kerk, 10 u. leesdienst; 6.30 u. ds Munni'k. VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem., Dorp. 10 uur ds Harmeyer, legerpredikant (HD.); 5 uur dhr v. d. Berg, Valkenburg; Rijndyk, 10 uur ds Burgy, Den Haag; Geref. Kerk, 10 en 5 uur ds Den Boer; Vo. 8 uur ds Den Boer (dankstond v. h. ;ewai); Geref. Kerk, art. 31, 10 en 5 uur ds Van der Jagt. WARMOND: Ned. Herv. Gem., 10 uur ds Geursen; 7 uur dr Zandee. WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gem., 9.30 Jr ds Lambour, Alphen a. d. Rijn; 6.30 u. ds Van Dalen, Den Haag; GeTef. Kerk, 30 en 6.30 uur Br Dalmeyer, Schiedam. VALKENBURG: Ned, Herv. Gem„ 10 6.30 uur ds Baas; Geref. Kerk, 10.30 u. ds Post; 5 uur ds Van der Linde: Geref. Kerk, art. 31, 8 45 en 3 uur ds Boersema. ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gem., 10 7 uur ds Postma. dissonanten 23 Thans neemt Ed de gelegenheid „We spraken daarstraks over die meneer de Ridder" „Ja." „Weet u dat die het Tine al verschil lende keren lastig heeft gemaakt?" Een vragende blik. „Beetgepakt, en gezoend, en zulk soort gemeenheden méér" Dit is zowat alles wat Ed er nog over weet te zeggen, en hij zegt het zonder hoogdravendheid, en zonder enige drift nu. Toch wacht hij in spanning af, wat Tine's vader antwoorden zal. Als 't nodig mocht blyken kan hij er toch nog wel een schepje bovenop doen 't Is echter geenszins nodig. „Dan za'k voortaan zorgen dat ik d'r bij blijf", neemt Gijsbert Noteboom zich voor. „Daar zie je noukijk! Het is geen kwaaie kerel, hoor, 't is 'n echte meneer, in héél z'n doen en la ten. maar d'r is een spreekwoord, dat zegt: ledigheid is des duivels oor kussen. En nou zie je 't weer"-- Ed vindt dat ze hiermee wel genoe gen kunnen nemen. Alleen vraagt hij zich even af, hoe zijn zelfbewuste va der onder deze omstandigheden zou zijn opgetreden. Hij kan het maar moeilijk verkroppen, dat ie in de ogen van Tine deze middag toch eigenlijk maar een kwajongensachtige indruk moet hebben gemaakt Of zou het haar niet opgevallen zijn? Hij hoopt het! XIII. De volgende dag is het Zondag. Nog minder dan de vorige avond is Ed het er met zichzelf over eens, of hy de belangen van zijn Tineke wel flink genoeg behartigd heeft 's Morgens, in de kerk, naast zijn va der gezeten, kan hy niet laten, voort durend hierover te piekeren. Waren Tine en hij maar eenmaal verenigd, getrouwd. Eer het zó ver is, zal hij zich niet helemaal zeker kunnen voe len van zijn liefst bezit. Want o, het moest maar eens gebeuren dat die de Ridder z'n zinnen op Tine heeft gezet, en haar ook nü nog niet met rust laat. Gijsbert Noteboom, de held uit het verleden, is nog maar een oud, arge loos man. En hoe dikwijls lees je niet in de kranten van jonge meisjes, wier eer en wier leven aan een bruut ten prooi valt? Als de tussenzang is opgegeven, en het orgel in de hoogte zonder voor spel opeens met een machtig geluid de eerste klanken laat horen, zingt Ed niet dadelijk mee. Hij ziet van terzijde z'n vader aan- Nieuwenhuizen zingt de psalm met betere intonatie dan de gemeenteleden om hem heen. Maar meteen luistert hij scherp naar het orgel. De organist is Nieuwenhuizen z'n leerling en, sinds een half jaar, zijn opvolger Nu Ed. later dan de meeste andere jonge mannen, tot zelfstandigheid be gint te komen, moet hij erkennen, dat hy toch véél van zijn vader zou kun nen leren. De oude Nieuwenhuizen is inderdaad iemand die, ondanks veel gebreken, iets bewonderenswaardigs heeft weten te maken van z'n leven. Het leven van zijn vader is, denkt Ed even, als dat orgelspel boven hun hoofden: verheven, machtig, en vol majesteueuze plechtigheid. Of speelt het gebrek aan afstand tot z'n vader hem weer parten?.. Nu ook Tine d'r vader op de hoogte is moeten we niet te lang wachten met trouwen, overlegt Ed, terwijl de dominee aan z'n toepassing begint. Ik wil eengoed iets bijzonders ma ken van mijn levenvan óns levei.Maar ik zal nooit iets be reiken in de schaduw van myn va der Tine en ik, we moeten zo gauw mo gelijk ons een eigen vryheid en een eigen bestaan verschaffen. De oude Gijsbert Noteboom is even eens naar de kerk geweest. Naar „de nieuwe kerk", zoals ze 't gebouw noe men in 't dorp ter onderscheiding van de „ouwe kerk", die nog slechts dient voor samenkomsten van alge mene aard. Langzaam, bijna strompelend, ln ge zelschap van twee andere oude baas jes, legt hij de terugweg af. „Een mooi prekie jonges", verzucht uit de grond van z'n hart het ene baasje, dat een lange grauwe baard heeft. Het antwoord laat lang op zich wachten. De een is z'n levenlang boe renknecht geweest, en z'n rug is ge kromd; de ander was visser, en heeft nu dagelijks z'n rheumatik als met gezelzulke mensen zijn uiteraard niet bijster spraakzaam op hun ouwe dag. Ook Gijsbert Noteboom is een zwijgzaam man. Hy mummelt op z'n tabakspruim, en hy zweet méér dan ooit. Hy dragt natuurlyk 't zwarte pak vandaag. „Ik ben bly dat ik weer eens gegaan ben", zegt weer 't baasje met baard, dat vroeger boerenknecht Geen van drieën hebben ze var leven veel meer te verwachten. Geen van drieën hebben ze zich veel tyd gegund, om te prakkezeren over volgend leven alhoewel ze gaarne aannemen wat ze van dominee's hoor denMaar nou wordt 't ernst. ,,'t Is mooi as je 't je durft eigenen", merkt Gysbert Noteboom eindelyk op. „Dat motte we durven!" vindt de kromme arbeider. Jatobt Gysbert, dat is het nou juist' Het mót!Mar as je nou geen zekerheid heb dat 't voor je eige óók bestemd isAs je die zekerheid niet heb, dan ben je ongehoorzaam, zegge ze---- Maar hoe kryg je die zekerheid?Een mens leeft or te zegge maar laag by de grond, klem beetje hoger maar dan beesteEn de dingen waarvan ge sproken wordt, zyn hoog Z'n vrouw is in de hemel, daar twy- felt Gysbert geen moment aan. Maar dat was een goed mens. Zy had deze wereld met blydschap verlaten Hy'zelf zit erg aan de aardse dingen vast hoor.Nou die loopeenden weer, morgen. Zelfs onder de preek heeft hij daaraan moeten denken! Da's verkeerd!glad en al keerd van 'em 't Ouwe, rheumatiekige vissertje heeft zich buiten de kwestie gehou den. (Wordt vervolgd). (Advertentie) mét NUGGETtfae.' "703 Opdat gij fn volle kondt be grijpen, welke de breedte en le.n pte en diepte en hoogte zij en bekennen de liefde fan. Christus, die de kennis te bo ven gaa Ig en J9a t is Paulus' hartstochtelijk verlangen, s zijn bede, zijn smeking tot God, we zouden kennen de liefde van Christus. Eigenlijk is hier geen beginnen Want die liefde, zegt hij, gaat de kennis te boven. Zy is te groot om door geest te worden omvat. Zij stijgt boven de mogelijkheden van onze men selijke kennis uit. De omvang van die liefde! Zy beeft breedte, lengte, diepte en hoogte. Haar afmetingen zijn naar alle richtingen on metelijk uitgebreid. En nu wil Christus, dat wij ons er op gaan bezinnen, hoe breed, hoe lang, hoe diep en hoe hoog die liefde wel is. Dat we onze ziel uit strekken om die zee vol liefde te over zien. En dan ons emmertje uit die ze« vol zouden scheppen. Als we in die ken nis nu maar groeien. Om „ten volle te kunnen begrijpen". De kennis van Christus' liefde is de bron van ons Christelijk leven. Hiernaar moeten wij allen terug. Vóór alles de liefde zien. Hieruit kunnen we onze kracht putten, ook de kracht om on* kruis te dragen. Uit die bron puttend, gaat ons geloof bloeien en vruchten dra gen. Dan alleen wordt in ons leven de lof geboren voor Hem, Die onze liefde waard is. Leiderdorp Ds H. van Rhyn. Geref. predikant. GESCHIEDENIS VAN EEN GROOT MAN „Het leven van prof. dr A H. de Har tog" door dr mr M. Visser. (Uitg. De Graafschap-Aalten) Het mag wel een verdienste worden genoemd, dat de auteur, als niet theo loog een biografische studie over het leven van de geniale mens, prof. dr de Hartog, heeft geschreven. Het boek is, volgens de schrijver, de vrucht van een jarenlange studie Het is ontstaan in de donkerste tijd van ons nationaal bestaan, in welke tijd de auteur zijn geestelijke existentie heeft opgebouwd door het 'e- ven van De Hartog te overdenken. Prof. de Hartog! Wie onzer zal het dur ven tegenspreken, dat hier de naam wordt uitgesproken van een brillam fi guur, een man die het waagde te over bruggen, wat jarenlang als scherpe te genstelling werd genoemd: de theo.ogie en de wijsbegeerte. Men heeft weieens gezegd, dat De Hartog voor de theolo gen teveel wijsgeer en voor de wijsgeren teveel theoloog was en toch niets is m.n- der waar Wanneer wy het werk van dr mr Visser bestuderen dan ieren wy De Hartog kennen als de begenadigde mens. in wiens leven het tot volle klaar heid kwam, dat (wat reeds dr Kuyper in zyn Encyclopedie der H. Godgeleerd heid zegt) door het feit der zonde de formele arbeid van het denken me' i* aangetast, dat er maar één logica is en dat de verduistering des verstands, die de Christelijke kerk beiydt, geen aan tasting van het wezen der logica kan betekenen, doch enkel ziet op het mt- breken der menselijke sympathie voor de Goddelijke waarheid. Terecht zegt De Hartog. dat het verschil niet zit in het, naar de ervaring waarnemend en logisch besluitend menselijk denken, het hoofd, maar in het menselijk willen: het hart. Daarom kon De Hartog in zijn rede, by de aanvaarding van het Hoog leraarsambt zeggen, dat de theologie al* wetenschap een leidende plaats kon 'n- nemen, maar dat de theoloog daarbij steeds leerling bleef. Het spreekt wel vanzelf, dat wij hier het werk van dr mr Visser niet ten- volle kunnen bespreken en daarom wil len v/ij eii-digen met er op te wijzen, dat dit sublieme werk thuis hoort in de boe kenschat van ieder i.—er ontwikkelde leek, een werk, dat hem in stille uren veel voldoening zal kunnen schenken, omdat hij de mens De Hartog meer en beter zal leren kennen, die mens, di® in zijn vaak zo moeilijke, leven toch moe at ervaren, dat zyn kracht stond in het lioht van Hem, die aller kTachten Kracht en aller lichten Licht moet heten WAT WENST U Uil DE AETHEM? Radioprogramma voor vanavond HILVERSUM 1 7.— Artistieke staalkaart VPRO 7 30 Bij bellezing VARA 7.45 Voor de Nederlanders in Duitsland 8.— Nieuws 8 05 Actualiteiten. 8.12 Vara-varla. 8.15 Dansmuziek. 8.45 Gev. programma 9 45 Soc commentaar. 10.— Sex- 0 25 „Onder de pannen", hoorspel 10.45 Metropole orkest. 11.— Nieuws. .11 15 Socia- :he Jeugddemonstratie voor de vrede 1.45-12.00 Gram. HILVERSUM U Nieuws 7.15 Actualiteiten 7.25 Septet 7.50 „Jongeren pakken zelf aan", causerie. 8.— Nieuws 8 05 De gewone man zegt er 't van 8.12 Gram 8 15 ..Lichtbaken 8 40 Gram. 9— Gevar programma. 9 45 Spelre gelwedstrijd. 10.— Amusementsmuziek 10.30 „WIJ luiden de Zondag ln" 11.— Nieuws 11 15—12 00 Maastrichts Stedelijk Orkest Wat de radio Zondag brengt HILVERSUM I (301.5 m). 8.00 VARA. 10 00 VPRO 10 30 IKOR. 12.00 AVRO. 17.00 VPRO 30 VARA. 20.00—24 00 AVRO. 8.00 Nieuws en Weerberichten. 8.15 Gram 10 Tulnbouwpraatje. 8.45 Semi-klassieke muziek. 9.10 Sportmededellngen. 9.13 Ver- zoekprogramma. 9.45 „Geestelijk Leven", cau serie. 10.00 „Geef het door", causerie. 10.05 Voor de Jeugd. 10.30 Protestantse kerkdienst. 1200 „Musica AnUqua". 12-30 Voor de Jeugd. 12.40 Orgelspel. 1.00 Nieuws. 1.15 Me dedelingen of gram. 1.20 Pianospel. idblad 8 40 Gram. 8 55 Voor de vrouw 9 00 am. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Populair ïcert. 10.50 Gram. 11.00 „Op den Uitkijk", iserie. 11.15 Carillon en orgel. 12 00 Gram. 12.30 Mededelingen. 12.33 „In 't Spionnetje". 12.38 Cowboyliedjes. 1.00 Nieuws. 1.15 Dans muziek. 1.45 Gram. 2.00 „Wat gaat er om ln ie wereld?", causerie. 2.20 Fianoconcert. 2.40 „Vergeten verleden", causerie. 2.50 Mezzo plano. 3.15 Gev. programm afreker i Grar 205 g. 2.30 Het C< en solist, ln de pauze: lilmpraatje. 4 30 Sport- revue. 5.00 „Gesprekken met luisteraars" 5.20 Muzikale causerie. 5.30 „De avonturen van Ome Keesje". 5 50 Meisjeskoor 6.05 Re portage. 6.15 Nieuws en sportuitslagen. 6.30 Voor de Ned. strijdkrachten. 7.00 Radlolym- pus. 7.30 Lichte muziek. 8.00 Nieuws, 8.05 Actualiteiten. 8.15 Omroeporkest, het groot omroepkoor eh solisten. 9.15 „Paul Vlaande ren", hoorspel. 9-50 Amusementsmuziek. 1010 Cabaret. 10 40 Vioolspel. 11.00 Nieuws. 11.13 Dansorkest. 11.40—12.00 Gram. HILVERSUM II (416 ml. 8.00 NCRV 8.30 IKOR. 9.30 KRO. 17.00 NCRV. 19.45—20.00 KRO. 8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gram. 830 Protestantse kerkdienst 9 30 Nieuws en wa terstanden 9.43 Gram. 10.00 Planovoordracht. 10.25 Hoogmis. 12.00 Angelus. 12.03 Gram. 12.15 Apologie. 12 35 Gram. 12.40 Lunchcon cert 12.35 Zonnewijzer. 1.00 Nieuws en ka tholiek nieuws en mededelingen. 1 20 Kamer orkest en solist. 2.00 Reportage en amuse mentsmuziek. 5.00 Protestantse kerkdienst. 6.30 Gewijde muziek. 6.45 Omroeporkest. 7.00 Kamerkoor. 7.15 „Kent gU uw Bijbel?", cau serie. 7.30 Nieuws. 7.45 Katholiek overleg. 8.05 De gewone man zegt er 't zijne van 8.12 Gevarieerd programma. 10.45 Avondge bed en liturgische kalender. 11.00 Nieuws. 11.15—12.00 Gram. Wal de radio Maandag brengl HILVERSUM I (301.5 m). 7.00—24 00 AVRO. 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 7.30 Ochtendblad. 8.00 Nleuw6. 8.15 Radio-och- 4.35 Voordracht. „Musicalender". 5 30 Voor de padvinders. 5 45 let rijk over zee. 6.00 Nieuws 6.15 Gram. .30 Voor de Ned strijdkrachten. 7.00 Voor de kinderen. 7.05 Fllmprogram- la 7.30 Muzikale causerie. 7.45 Landbouw- ubrlek. 8.00 Nieuws. 8 05 VolksUederenkwar- st. 830 Gev programma. 11.00 Nieuwa. 1 15—12.00 Gram. HILVERSUM II (416 m). 7.00—24.00 NCRV. 7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muziek. 7.45 Eea /oord voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbe richten. 8.10 Sportuitslagen. 8.20 Gram. 9.15 9.30 Waterstanden. 9.35 Fa- 10.10 Residentie Orkest. 10.30 Morgendienst. 11.00 Gram 1120 Voordracht. 40 Zang en piano, 12 10 Gram. 12 30 Me- ïdellngen. 12 33 Metropole orkest. 1.00 uur ieuws 1.15 Orgelconcert. 2 00 Schoolradio. 2.35 Gram 3.00 Causerie over kamerplanten. 3.30 Koor en orgel. 4.00 Bijbellezing 4.45 Voor de 5.15 Piar tol. 5.45 Orgelspel. 6.20 Sportuitslagen. 6 30 8.00 Niei 8.15 Verzoekprogra Grar 9.00 esprong een melodie", hoorspel. 10 Gewijde muziek. 9 55 Internationaal vangellsch commentaar. 10.05 Concertge- mworkest en soliste 10.45 Avondoverden- ng. 1100 Nieuws. 11.15—12.00 Gram. RADIO-CENTRALES. ZONDAG. l 3. )r. 1.15 „Kilima Ha\ ing. 4.45 Ork.muz. en ork. 8 00 Bont. 11.15 Gram. 0 Gram. 10.30 Ork. Jet de s" 2.00 Opera 'iv. 7.30 Peter id. 1015 Verz. 8 32 Verzoekprogr. 10.10 Joh Mac Arthur >rk. 11.00 Billy Cotton en ork. 1125 Herden- ingsdlenst. 1.10 Verz. progr. 2 30 Robert 'arnon en ork. 3 30 BBC Pevue ork. met mannenkoor. 4.00 Lond. Philh. ork. 8.30 Palm 'ourt Orch. 10.00 Billy Ternent en ork. MAANDAG. progr. 5.15 1 progr. 8.10 Concert 8 32 Ochtendconcert. 9.10 Gt. 12 00 BBC Welsh Orch. 2 00 BBS Schots ork. 4 00 Amusementsork. 5 00 Monia Liter tri». 6 30 Walsmuziek. 7.15 Regent ork. 8 00 Amu sementsorkest. 9.15 Omroepork. met viool solist. 9.55 Gram. 11.20 Nat Temple en ork.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 4