Expositie
klein
behuisden
kleine woning
Bankpolitiek door prof. dr G. M. Verrijn Staarj
TOREN EN KERK van RIJNSATERWOUDE
vragen dringend om herstel
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
ZATERDAG z» OCTOBER
Stadsnieuws
Prof. dr Perry Miller deed als nieuwe Leidse
gasthoogleraar zijn inauguratie
Merkwaardige uitspraken over onze geschiedenis
'Ue nieuwe gasthoogleraar vanwege de
Havgrd-Leiden-Fundatie, prof dr Perry
■Miller, deed zijn intrede in de Leidse
Universiteitsgemeenschap met een oratie,
die gistermiddag werd uitgesproken in
het groot-aüditorium der Universiteit.
Prof. dr Miller begon met uiteen te
"Zetten, waarom de Amerikaan gelooft de
geschiedenis van de Nederlanden te be
grijpen. De opstand der Nederlanden is
volgens hem de Amerikaanse revolutie in
miniatuur! Bovendien ziet'hij een logi
sche opeenvolging van de Pacificatie van
'Gent en de Unie van Utrecht af, langs
het z.g. Lange Parlement in Engeland
,heen naar de Amerikaanse onafhankelijk
heidsverklaring. Is deze opvatting in
hoofdzaak te danken aan de schrijver
.Motley, de Nederlander prof. Geyl heeft
■wel radicaal afgerekend met de typisch
negentiende-eeuwse opvattingen omtrent
religieus enthousiasme en vrijheidsliefde
als motoren der geschiedenis. Volgens
-hem zijn het meer de bodemgesteldheid
en de machtsverhoudingen geweest, die
de geschiedenis maakten. Ofschoon prin-
Wiener Sangerknaben
in Leiden
Het bekende knapenkoor de „Wiener
Sangerknaben", dat reeds in 1498 in op
dracht van keizer Maximiliaan van Oos
tenrijk voor de kapel van zijn hofburcht
te Wenen werd opgericht, zal ter gele
genheid van het 450-jarig jubileum ook
in de Sleutelstad komen zingen De „Wie
ner Sangerknaben", tot wie eenmaal ook
Haydn, Gluck en Schubert hebben be
hoord, zullen a.s. Maandagavond om 8
uur op het podium van de Stadsgehoor
zaal staan, om de schone traditie van
dit koor te bestendigen.
CHRYSANTEN-AVOND
Van de Leidse tuiniers- en bloemisten-
Tereniging „Door Eendracht Verbonden"
De maandelijkse vergadering van
bovengenoemde vereniging stond in het
teken der chrysanten. Nadat eerst de
huishoudelijke zaken waren afgedaan en
enige nieuwe leden geballoteerd, kon de
jury bestaande uit de heren J. H. Smit,
Joh. Jonker (ere-voorzitter) en A. Lagen
dijk tot keuring van het ingezondene
overgaan. Na een zeer moeilijke taak,
want zaal-Aniba aan de Herenstraat was
in een ware tentoonstelling herschapen,
konden de uitslagen worden bekend ge-
Prijsvraag: H. de Pree 21 pnt„ J. v. d.
Berg 20 p., G Th Buis 18 p.. J. van Oosten
19 p., en B. J Limburg 17 p.
Groepen: J v d Berg 30 punten, G.
Th. Buis 18 p.. H. de Pree 16 p., en J. B.
Korenhof 16 p.
Bloemwerk: J. var- Oosten 25 punten,
W. Dool 24 p.
Puntenstelsel: J. van Oosten 8 punten,
J. Kop 6 p. en J. B. Korenhof 4 p.
Vruchtbare besprekingen volgden o.l.v.
de heer Jonker; tot slot' een verloting van
diverse planten en bloemwerken.
DE RIJNLANDSE SCHOOLDAG
De Rijnlandse schooldag,, die aan-.
vanicelijk was vastgesteld op Woensdag-'
23 November, is nader bepaald op 16
November en wordt dit jaar in Alphen
aan den Rijn gehouden. In de middag
vergadering spreekt dr L. van Klinken
uit Doetinchem over: „Intelligentie als
probleem" en in de avondbijeenkomst
zal dr G. P. van Itterzon spreken over
"de Chr. school en de staat.
COLLECTE „HET HOOGELAND"
De collecte ten bate van het reclas-
«eringswerk van ,,Het Hoogeland" heeft
f 1468 66 opgebracht.
cipen en idealen rfatuurlijk meewerkten:
Ook deze opvatting heeft ingang, gevon
den in Amerika. En van dezé gezichts
hoek uit is de splitsing van de Neder
landen in-een Zuidelijke en een Noorde
lijke staat waar Amerika immers tot
eenheid wist te komen! een duidelijke
mislukking en een bewijs van tekort
schieten. Wanneer men er maar in ge
slaagd Was het Bourgondische rijk te
redden, was Europa thans een flink stuk
verder op weg geWeest .naar de eenheid:
En hadden de Amerikaanse soldaten niet
behoeven te sneuvelen by Arnhem- en
Bastogne!
Prol Miller verklaarde uit deze op
vattingen de verschillen tussen de Euro
pese gemeenschap en de Amerikaanse,
zoals deze haar exponent vindt in de
litteratuur. De nieuwe hoogleraar pro
feteerde daarbij, dat Europa meer en
meer ver-Amerikaanst zal worden, op
straffe van iets te worden, dat tptaal
niet .meer lijken zal op wat eens de
Westerse wereld was.
De Amerikaanse schrijver is zich be
wust te strijden voor de mensheid, juist
als Amerikaan. Want in hem wordt de
mensheid een kans gegeven de overwin
ning te bevechten op de twintigste eeuw
met haar voortschrijdende vermechani-
sering.
„Het mag gezegd worden, aldus prof.
Miller, dat de Amerikaanse schrijver zijn
taak tot nu toe met resultaat heeft ver
vuld. Ofschoon hij in vele opzichten heeft
gefaald, hij heeft de moed gehad de din
gen onder ogen'te zien. Daarom wordt
hij ook over de gehele wereld gelezen!"
JUBILEA BIJ KRANTZ
Op 1 November a.s. zullen bij de Fa.
J. J- Krantz en Zoon alhier de heren
M. v. d. Kaay, procuratiehouder, en J.
B. de Haas, afdelingschef, de dag her
denken. waarop zij 40 jaar geleden in
dienst bij. deze Firma traden. Tevens
wordt dan het 25-jarig jubileum van
de heer G. P. Broers, werkzaam in de
afdeling ververij, herdacht.
Sinds Mei van dit jaar wordt achter de Commandeurslaan in Katwijk aan
den Rijn gebouwd aan 130 montagewoningen; Een aantal van dezè huizen
zal binnenkort bewoners ontvangen, terwijl tegen het voorjaar van 1950 alle
woningen gereed zullen zijn. Foto D. Kruyt.
De heer A. M. van Zwicht
Maandag 80 jaar
De bekende boekhandelaar, de heer A.
_J. van Zwicht, Breestraat 126. hoopt
Maandag a.s. de 80-jarige leeftijd te be
reiken. Het zal de 'heer Van Zwicht die
dag zeker niet aan belangstelling ontbre
ken. Ook wij wensen hem (van deze
plaats en reeds bij voorbaat) nog tal
rijke jaren.
ZILVEREN CHR. JEUGDHULP.
Het bestuur van Chr. Jeugdhulp, welke
organisatie 25 jaar bestaat, hoopt Dins-
van 3 tot 5 uur een ontvangmiddag
te houden, waarbij belangstellenden té
vens het huis kunnen bezichtigen. Wil
iemand dit mooie werk, dat zich dienst
baar maakt aan ongehuwde moeders,
verwaarloosde kinderen en kinderen van
zieke pioeders, steunen, de penning-,
meesteresse is mevr. P. M. de Wit—
Bouwmeester, Hoge Rijndijk 2, gironum-
184267.
Dierenbescherming geen zaak van
sentimentaliteit
Onze dieren in huis en hof'9 draaide in Leiden
De afdeling Leiden van dé Ned. ver
eniging tot bescherming van dieren heeft
gisteren een succesvolle avond gehad.
Voor de nieuwe film „Onze dieren in
huis en hof' was zó veel belangstelling,
dat de grote Stadsgehoorzaal geheel vol
liep. En het zal dr mr W. Hugenholtz
en met hem tal van dierenvrienden en
-vriendinnen een bijzonder genoegen
zijn geweest, veel jeugd onder de aan
wezigen te hebben mogen zien. Want
ook en vooral de jongeren moeten weten,
dat dierenbescherming een zaak is. waar
zij met hun gehele persoon achter kun-
ken staan.
Voordat-4e ^ikn, ^erd. vertoond, sprak
3e, directeur van'"de vereniging, de. heer
■oorden. Hierin liet
hy "niet na deruwe realiteit waarmee
de vereniging vaak in aanraking komt,
naar voren te brengen. Dierenbescher
ming is geen zaak van sentimentaliteit,
aldus spr., maar van zelfverloochening.
Als men recht tegenover de Schepper
van hemel en aarde staat staat men ook
recht tegenover het schepsel. En het
dier is ook een schepsel van God. Al3
er geen dieren waren, hoe ongelukkig
zou ons leven dan zijn.
In de film weerspiegelde deze waar
heid zich op bijzondere wijze. Het pu-
K. en G. hield ouderavond in „Levendaal"
Rijk aan variatie
De Chr. mondaccordeonclub ..Kunst
en Genot" had een ouderavond. De voor
zitter, de heer H. v. d. Broek, sprak een
Welkomstwoord, Inzonderheid tot de pre
dikanten D. J. Vossers en M. W. J. Geur-
sen en de heer Hakkert oud-evangelist
in het wijkwerk.
De afdeling juniores speelde met vaart
een leuk marsprogramma. Bijzondere ver
melding verdient het matrozenlied, uitge
voerd in een passend décor. De voor
zitter gaf vervolgens een kort overzicht
van het werk en zei, dat K. en G. dank
baar is, omdat het haar mogelijk werd
gemaakt een ideaal te verwezenlijken': K.
en G. óók tamboer- en pijpercorps. Spe
ciaal dankte spr. de heer Wolfslag. Ook
de heer Roman, vroeger dirigent van K.
en Gwerd dank gebracht voor zijn be
langeloos werk, 20 jaar lang door hem
verricht.
Daarna het eerste optreden van het
pijpercorps. Deze start deed alle goeds
hopen voor de toekomst en we zien met
belangstelling naar de ontwikkeling van
deze groep. Ds Geursen bewees een vio
list te zijn, die zijn gehoor weet te
boeien. De begeleiding was bij mej. Oost
veen in goede handen. Ook de afdeling
seniores van K. en G. toonde haar kun
nen; zij maakte een beste indruk. De heer
J. van Leeuwen zong verdienstelijk en
mej. Laterveer verzorgde op kundige
wijze de begeleiding.
Het meeste succes oogstte wel de vlag-
genparade, het slotnummer, waarin alle
>nze bevrijding betrokken landen
werden geëerd met volkslied en vlaggen-
groet. K. en G. mag terugzien op een
avond, die rijk was aan variatie èn op
hoog peil stond. De heer Van Leeuwen
als dirigent beheerst zijn groep volkó-
ien. Ds Vossers dankte voor alle aange-
aams en sloot met gebed.
VIJF-EN-DERTIG.
Vijf-en-dertig N.Z.H.-jubilarissen wor-
;n as. Vrijdagavond in de Stadsgehoor
zaal gehuldigd: 34.. zilveren en één 40-
jarige, nJ. de heer A. Kruit te Haarlem.
DE E.H.B.O.-RAAD WAS BIJEEN
De E.H.B.O.-Raad hield gisteravond een
:er goed bezochte contactavond in „Den
Burcht". In zijn openingswoord wees
voorzitter P. Agema op de noodzaak, dat
E.H.B.O.-ers paraat blijven. In elk be
drijf behoort een man of vrouw te zijn,
die hulp bij ongelukken kan verlenen.
Voorts was er hersengymnastiek, spraak
waterval en een alleraardigste film.
TERPENTIINWAS
Haarl.str. 5, Tel. 20439
Lezers schrijven ons
Vrijstelling luisterbijdrage
Wanneer de mededeling in de NLC van
27 Oct betreffende vrijstelling van luis
terbijdragen voor invaliden juist is, dan
blijkt een belangrijk deel minder vali
den en invaliden gepasseerd te worden.
Dezen, de slechthorenden, besteden be
langrijke bedragen aan batterijen (meest
al meer dan de luisterbijdrage), nog af
gezien van de kosten voor aanschaffing
en onderhoud hunner gehoortoestellen.
De in uw bericht genoemde categorieën
Invaliden kunnen zonder verdere kosten
bun radio beluisteren.
Leiden, Nieuwsteeg 23.
W. Nieuwenhuys
bliek was een en al aandacht, zowel
voor het witte doek als voor de expli
caties van de heer Nieuwenhuijsen.
De film bestond uit drie acten.
eerste deed het leven zien van
hoornvee, de tweede dat van het paard
en de derde dat van de honden en
ten. In de pauze gaven vele belangstel
lenden zich al9 lid op.
BEGROTINGSVAR1A
Aan Leidens begroting voor 1950 is het
volgende ontleend.
De „De Gijselaarsbank" zal worden
gerestaureerd (kosten ƒ2150).
Voor hét onderhoud vin stratén en
-plein-en is /"288.000 uitgetrokken, vpor
onderhoud plantsoenen 165.000.
De Salarissen van de kleuterschool
onderwijzeressen zullen worden herzien.
Ook de beloning der kwekelingen.
Het aantal leerlingen der bijzondere
lagere scholen wordt voor 1950 op 6700
geschat, der openbare op 3850.
De bijdragen voor vrijwillige be
schikbaarstelling van woonruimte worden
op 10.000 geschat.
De nachtelijke bewaking van het
Stadhuis is opgedragen aan de N.V.
Leidse nachtveiligheidsdienst en controle
(die op 1 November 20 jaar bestaat!)
tegen een vergoeding van 150 per
maand.
-- Voor de verkiezing van leden der
Prov. Staten in 1950 is uitgetrokken
12.918, waarvan 7.000 voor drukwerk,
f '1.000 voor het verzenden der oproe-
pingskaarten en 4.918 voor herstellin
gen aan meubilair.
Voor onderhoud van
genkamp is 1000 uitgetrokken.
Het Rijk zal naar raming 782.231
bijdragen in' de politiekosten.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN.
GEBOREN: Paulus N, z. van C den
Uijl en G H van Wouw; Robert H, z. van
C v d Broek en H J de l'Ecluse; Maria J,
d. van L J v d Ing en J v d Werf; The-
resia J, d. van L J v d Ing en J v d
Werf; Jan C, z. van C A den Ouden en
S Kloots; Willem C, z, van W C Roest én
Aten Wolde; Ahiiie, d. vart S Groen en
E v. d Weide; Maartje, d. van M Berkheij
en A v d Plas.
55 JAAR GETROUWD.
Het echtpaar A. FlorissonJ. H. Schrij
ver, Middelweg 10A, hoopt op 14 Novem
ber de dag te herdenken, dat het vóór
55 jaar in het huwelijk trad.
Propaganda-avond Christen-Vrouwenbond
„Ons insigne en ons vaandel
De bovenzaal van de Harmonie zag cr
gisteravond bijzonder gezellig uit met
overal de sterke en vrolyke kleuren van
herfstbloemen en een zeer goede op
komst van leden met introducées. Een
goed begin Voor een propaganda-avond!
De presidente, mej. N. de Rave, opende
met Schriftlezing uit Mattheüs 10. Haar
uitgangspunt voor deze avond Was Chris
tus' Woord, dht de goede strijd gestreden
wórdt in de geest van het offer, het lijden
de volharding.
Nadat de secretaresse, mevr. Wilbrink,
de keurig verzorgde notulen had voor
gelezen, trad mevr. Van Ingen Schenau
Dor het voetlicht met declamatie o.a. uit
erzen van Jacqueline v. d. Waals.
Mej. de Rave zette hierna de betekenis
vari de N.C.V.B, voor de Christenvrouwen
uiteen. Met nadruk wees spr. daarbij op
de gróte verantwoordelijkheid, die op
haar rhst. Ook op het terrein van het
openbare leven zal de vrouw haar in
vloed tot gelding moeten brengen. Haar
gaven én krachten mogen te midden van
de gemeenschap niet onbenut blijven.
Deze arbeid moet in getrouwheid aan
Gods gebod volbracht worden,, aldus spr.
Tenslotte wees zij er nog op, dat de
N.C.V.B. open staat vooi% vrouwen uit
verschillende kerkelijke en politieke
kringen.
Na de pauze volgde behalve declamatie
een uiteenzetting van het werk van de
N.C.V.B. in Leiden. De presidente behan
delde de acht onderafdelingen, die Lei
den rijk is. De achtste, is een sedert kort
opgerichte declamatie-club o.l.v. mevr.
Van Ingen Schenau. Zij trad deze avond
voor het eerst op met een tableau „Ons
insigne en ons vaandel". De avond werd
gesloten met het zingen van „Een vaste
burcht is onze God".
HAAGSE RECHTBANK
Belediging
Voor de Haagse rechtbank heeft ziclf
terzake van belediging te Verantwöorderi
gehad M. L. uit Alphen aan den Rijn,
tegen wie de Officier zes maanden ge
vangenisstraf. waarvan drie maanden
voorwaardelijk met proeftijd van drie
jaar eiste.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan
1 verdachte conform de eis veroordeeld
i nog f 200 boete of 1 mnd. hechtenis
opgelegd.
Voorwaardelijk
Wegens belediging, had de Officier te
gen de huisvrouw E. K. te Alphen
den Rijn drie maanden gevangenisstraf
De rechtbank heeft verdachte
deeld tot drie maanden gevangenisstraf
voorwaardelijk met proeftijd
Oegstgeest
Dokter en apotheek
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
waargenomen door dokter F. W. N. Hu
genholtz, Wilhelminapark 2, tel 20390; de
dienst der apotheken door de Oegstgees-
ter apotheek, Wilhelminapark 8, tel. 26274.
Herdenking dr H. Coster
te Pretoria
De Züidafrikaanse correspondent van
de N.R.C. heeft gemeld, dat ook te Pre
toria dr Herman Coster is herdacht. Een
groot aantal oud-studenten van de Leidse
Universiteit, een aantal oud-strijders
van de tweede vrijheidsoorlog en andere
belangstellenden waren in het Hoogge
rechtshof bijeengekomen om de plech
tigheid, geregeld "door plaatselijke oud
studenten van de Leidse Universiteit en
waaraan "de organisatie ..Afrikaans-Ne
derlandse Verwantschapsband" mede
werkte. by'te wonen. Bij het borstbeeld
■an Herman Coster werden kransen
jelegd. De Unieregering was door mi
nister C. R. Swart vertegenwoordigd,
terwijl ónder de aanwezigen ook" gene
raal J. C. Smuts, de opvolger van dr
Coster als Staatsprocureur, werd opge
merkt. Verder was' de Ned. gezant in
de Unie, -Z. E. J. v. d. Berg, aanwezig.
Achtereenvolgens spraken: prof. dr M-
Bokhorst, namens het comité van oud-
Leidse studenten, en de heer A. Kuit.
voorzitter van de verwantschapsband.
Namens de Leidse Universiteit legde
de Ned. gezant een krans.
BOND VAN SPEELTUIN
VERENIGINGEN
Dezer dagen heeft de bond van Speel
tuinverenigingen voor L. en O- een le
denvergadering gehouden in het club
huis van „Marelita".
De voorzitter deelde mede. dat de be
woners van de Hoge Rijndijk en om
geving plannen hebben om een speel
tuinvereniging op te richten. Voorts kan
elke dag de toetreding van de „Prof
wijk" worden verwacht. Dank zij het
gemeentebestuur hebben de tuinen
„Ooster"- en ..Westerkwartier"
nieuw terreindek gekregen. Getracht
zal worden om bij het gemeentebestuur
gedaan te krijgen, dat ook het dek van
..Ons Eiland" zal worden verhard. In
samenwerking met de maatschappij van
Toonkunst -wil men een blokfluitcursus
in het leven roepen. De kosten zijn ge
ring. De belangrijkste agendapunten
waren het vijftig-jarig bestaan* van het
speeltuinwerk' en de collecte. Deze.
wordt gehouden op- Zaterdag 19 No
vember..- -■"
In de rondvraag waren het de afge
vaardigden van „Morskwartier", die
zich -teleurgesteld voelden, omdat zy nog
steeds niet in het bezit van een tuin
zijn.
Raad van Zoeterwoude vindt het leuk. zelf
wegnamen te bedenken
Vragen rondom de kerkrestauratie
Vooits ging de raad accoord met de
verlenging van de gas- en electriciteits-
overeenkomst met Leiden voor 15 jaar.
De piüs voor gas blijft wel gelijk, maai
de tarieven voor electriciteit worden
erlaagd.
De R.K. bewaarschool kreeg over 1949
f 200 subsidie. Nadat in de vorige raads
vergadering het punt aanstelling van een
vakoniierwyzeres nuttige handwerken
aan de St Bernardusschool aan de Hoge
Rijndtfk was aangehouden en de inspec
teur L.O. in een advies geen termen aan
wezig had geacht voor deze aanstelling,
luidde het voorstel van B. en W. thans
afwijzend. De heer Schinkel bracht naar
voren, dat de inspecteur zeer terecht
had gewezen op het feit, dat aan de
school twee onderwijzeressen zjjn, die
handwerkonderwys-bevoegdheid hebben,
lar een van hen was hiertoe niet meer
staat, terwijl de andere dan vele uren
per week haar eigen klas zou moeten
verlaten. Hij stelde daarom voor, dit on
der de aandacht van de inspecteur te bren
gen. De voorzitter was het hiermee niet
eens, want dit had het schoolbestuur in
zijn verzoek aan B. en W. moeten doen.
Op een met dergelijke redenen omkleed
verzoek zou de inspecteur opnieuw kun-
reageren. De voorz. stelde daarom
afwijzend te beschikken, hetgeen
bij hoofdelijke stemming werd aanvaard.
Wegens behoefte aan leslokalen van
de R.K. jongensschool aan de Schenkel-
weg werd een lokaal van de openbare
lagere school op Woensdagmiddag be
schikbaar gesteld f
Tot hoofd der openbare lagere school
werd m.i.v. 1 Januari 1950 de heer H.
J. Kouw te Gorinchem benoemd. Dit ge
schiedde na korte geheime zitting.
Het voorstel van B. en W. om de
nieuwe wegen, lopende van Dorpsstraat
tot de nieuwe brug aan de Korte Mie-
mng en van Schenkelweg naar Stomp-
wijk, resp. te noemen Nieuwe Provin
ciale weg en Nieuwe Stompwijkse weg
werd op voorstel van de heer Van der
Ploeg aangehouden tot de volgende ver
gadering. De raad vond het wel eens
leuk, om zelf namen te bedenken.
Onder de ingekomen stukken, die gis-
iravond tijdens de gemeenteraadsver
gadering van Zoeterwoude ter tafel
kwamen, was een schrijven van de R.K.
enstandsvereniging „De Hanze",
■in B. en W. werd gevraagd, of zy
het juist achtten, dat voor de restaura-
van de Ned. Herv. kerk.de R.K. aan-
ïers niet voor aanbesteding in nan
king waren gekomen, temeer daar
zowel rijk als provincie voor deze res
tauratie subsidie hadden verleend. Het
schrijven, dat namens het bestuur van
„De Ilanze" was ondertekend door de
heer A. J. van Bennekom, verzocht B.
en W. om hij een volgende gelegenheid
(aanbesteding toren) dit te willen voor
komen. De voorzitter, burgemeester
Smeets. antwoordde, dat de minister de
beslissing hierover aan zich had gehou-
len, maar dat B. en W. aan de kerk-
oogdij een aantal vragen over deze
kwestie hadden doen toekomen.
Tot waarnemend hoofd van de open
bare lagere school werd tot 1 Januari
1950 de heer P. C. Zandee te Leiden be
noemd.
De directeur van het telefoondistrict
id in verband met een verzoek tot
aansluiting van de Vlietweg op het tele
foonnet geantwoord, dat deze werk
zaamheden voor 1950 op het programma
stonden. Met ingang van 13 October
werd de heer Chr. C. Rotteveel tot ge
meentewerkman aangesteld.
Vervolgens legde de nieuwbenoemde
;emeuite-ontvanger, de heer J. Corne-
isse, de eed af, waarna de begroting
1950 aan de commissie van onderzoek
werd aangeboden.
Met de bank van Ned. gemeenten
werd opnieuw een overeenkomst aange-
cm in 1950 het crediet in rekening
courant voor de gewone uitgaven op
140.000 te stellen.
Ring Rijnsburg der Vrije
Universiteit vergaderde
In de bovenzaal van de Geref. Kerk
te Oegstgeest vergaderde gisteravond de
ring Rijnsburg der Vrije Universiteit,
o.l.v, de voorz.. dr C- Steketee, genees
heer-directeur van de mr dr W. v. d-
Berghstichting te Noordwijk-Binnen.
Uit de besprekingen bleek, dat de con-
tributite-opbrengst in de ring vooruit
was gegaan, (hetgeen vooral te danken
is aan 'het correspondentschap Hiltógom,
dat van f 375 op ruim f 1000 kwam. In
de bestuursvacature. ontstaan door hét
periodiek aftreden van de secretaris, de
heer J. A. Heidsma van Oegstgeest. werd
gekozen de heer Jac. Passchier te
Noordwijk-Binnen, terwijl als vierde be
stuurslid de heer C. van Egmond Dzn.
te Rijnsburg werd benoemd. De heer
Passchier, Douzastraat 27 te Noordwijk-
Binnen, zal als secretaris optreden.
Nadat de provinciale secretaris, mr H
A. C- L. Barentsen van Den Haag, en
kele bijzonderheden had medegedeeld
omtrent de financiën, sprak de heer
Jac. Kalisvaart, als propagandist vai
V-U.. een opwekkend slotwoord, onder
de titel: „Sluit de gelederen." Na enkele
psectisqhé opmerkingen zèidé spr, da.t_
we ons - .voor ogen. moeten stellen,
het wérk voor'de V-U. "dé strijd is "t
de ongelovige wetenschap. „Wordt dan
krachtig in den Heere, aldus las spr. uit
Efeze, en doet aan de wapenrusting
Gods." Met deze woorden voor ogen gaat
men ook deze winter weer aan de arbeid,
om de idee van de V.U. te brengen
ieder Calvinistisch gezin.
meubelen
Wij nodigen U uit
voor een bezoek om
U alle inlichtingen te
verstrekken
AS SE l MAN
PANDER
BREESTRAATO6
BOTERMARKT 21 -22
TELEFOON 26662
.LEI D EE KL
Lid Financieringsinstituut
Zesde druk, 1949 (480 blz.),
uitg. N-V. Uitgevers-Maat
schappij v.h. G. Delwel,
's-Gravenhage.
Een boek, welks stof ligt op econo
misch terrein en dan nog van speciaal
karakter, waarvan een zesde druk ver
schijnt, moet wel zulke goede kwalitei
ten bezitten, dat een bespreking bijna als
overbodig kan worden beschouwd. De
eerste druk verscheen in 1921. Het was
toen een boekje, bevattende 121 bladzij
den; thans is het een werk van 480 blad
zijden. Reeds jaren geleden hebben wij
het boek bij onze studies met veel genoe
gen gebruikt. Het werk is helder ge
schreven en kan zowel voor studieboek
als handboek worden gebruikt.
Deze zesde druk is, vergeleken met de
vorige, verschenen in 1942, aanzienlijk
uitgebreid- Wij hadden toen te maken
met de totale oorlogseconomie, thans zijn
_hgt de-, vraagstukken betreffende het her
stel der-vredeseconomie, welke onze aan
dacht vragen. Dat de thans heersende
economische toestanden meer invloed uit
oefenen op het bankwezen dan. vroeger,
behoeft niet te verwonderen. Ieder, die
de maandstaat van een bank ter hand
neemt, wordt b.v. getroffen door de
verhouding tussen eigen en vreemd ka
pitaal. vergeleken met zulk een staat
Machinale baksteen verknoeide de toren grondig
(Van een onzer verslaggevers)
In 1053 stond in het rustieke dorp Rijnsaterwoude een kapel. Zij was een
dochterstichting van de Kerk van Oegstgeest. Honderd jaar later sprak wen
niet meer van een kapel, maar van een kerk. De geschiedenis is hierover
uiterst spaarzaamvan de tijd tussen 1156 en 1552 is niets bekend. Pas wan
neer de kerkmeesters toestemming krijgen om een stuk land te verkopen
ten bate van het hefstel van de kerk en de herbouw van de toren die bij
een hevige storm was ingestort gaat er weer wat licht op.
Het grootste gedeelte van de Ned.
Herv. kerk van Rynsaterwoude dateert
uit de zeventiende eeuw. Het koor, thans
consistoriekamer, is omstreeks 1500 ge
bouwd. De toren.is eigendom van de
burgerlijke gemeente en vormt in „zijn
forsheid met het eigenlijke bedehuis een
imposant geheel. Wie het sfeevolle in
terieur betreedt, denkt, zo zijn kennis
daartoe in
de Friese
rijkdom de bezoeker stil doet bezichtigen.
Het spel der kleuren in deze kerk eist
aanvankelijk de meeste aandacht.. Ook
het exterieur zegt onmiddellijk, dat de
kerk van historische waarde is. De ste
nen tonen de verschijnselen der oudheid
het smallere koor wijst op de tijd van
vóór de-Reformatie. De toren heeft een
typische vorm. Het tegen hem leunende
Iraptorentje verhoogt zijn bezienswaar
digheid.
van het bouwwerk ingesteld. Sinds
dien is er niet meer over gesproken.
Toch dient spoedig ingegrepen, want
het is zeer de vraag, of de toren het
bij zwaar weer zal kunnen houden.
Dc restauratie komt vanzelfsprekend op
rekening van de burgerlijke gemeente,
deze wil niet, dat de toren wordt
hersteld, terwijl naar dè kerk, wier toe
stand ook zorgen baart, geen hand zou
worden uitgestoken. De kerkvoogdij dei-
Hervormde Gemeente Zit met financiële
moeilijkheden, mede ontstaan door de
bouw van een pastorie. En het is te be
grijpen, dat men ten aanzien van kerk
restauratie niet over één nacht ijs gaat.
Alleen het onderzoek voor het makeii
van restauratieplannen kost al f 2200.
Een gunstige factor is ongetwUfeld,
dat de kerk onder Monumentenzorg
staat en dat deze instelling bU restau-
Van verschillende zijden
dat de toren dringend restauratie be
hoeft. Het metselwerk is zeer slecht. In
1908 heeft men de toren, toen de West
en Zuidzijde werden voorzien van ont
sierende machinale baksteen, grondig
verknoeid.
ratie hoogstwaarschynlijk voor 60
zal bydragen. Dan zal de provincie
omstreeks 15 op zich nemen, zodat
de kerkelUke Gemeente slechts één-
vierde zou hebben te bekostigen.
Binnenkort zal, zo vernamen wij, deze
zaak weer met ernst worden aangeroerd.
Met belangstelling zien wij het resultaat
,der besprekingen tegemoet.
Een goede gift te goeder tijd
Wat is een goede gift?
Een gift, die bestemd is voor de vc
breiding van de „goede boodschap": het
Evangelie van Jezus Christus Een gift,
die er rekening mee houdt dat het Zen
dingswerk IV2 h 2 maal zoveel kost als
vroeger. Een gift die voortkomt uit
dankbaar en blijmoedig hart.
Wat is de goede tyd?
Deze tijd, nu de wereld van het Oosten
1 omwenteling verkeert en in een nood,
die Jezus Christus alleen kan wegnemen.
Deze tijd, nu de jonge kerken in Indo
nesië voor zulke zware taken staan en
daarbij de hulp van onze kerk vragen.
Deze tyd, nu wij nog gelegenheid hebben
om door eendrachtig samenwerken vóór
het einde van 1949 de voortgang van de
zendingsarbeid in 1950 mogelijk te maken.
Gééf zo'n goede gift te goeder tijd:
Op Zondag 13 November in de grote
Najaarszendingscollecté.
vóór de oorlog. Het boek is dan ooi
grondig herzien.
Wat hoofdstuk I betreft zouden
ize instemming willen betuigen
het betoog van d'e schrijver inzake
middenstandsbanken. In 1923 kwgmei
wij in een studie over deze banken 1
tot hetzelfde resultaat.
In verband met de Benelux is in hoofd
stuk II een historisch overzicht van
Belgische bankwezen gegeven.
In het bijzonder hoofdstuk ni,
schouwingen over enkele beginselen
de bankpolitiek, bevelen wij in de be
langstelling der lezers aan. Hier is
alleen de hoogleraar, maar tevens
practicus, de bankdirecteur, aan
woord-
Uiteraard was het noodzakelijk hoofd
stuk V. Staat en bankwezen, aan ei
ziening te onderwerpen. Was er
heen strijd over de vraag of de circula
tieban-k een particuliere dan we"
staatsinstelling moet zijn,..na de-tweed
wereldoorlog Is Ket' proces 'hóè langer'
meer ten gunste van de Staatsbank yer
lopen. Persoonlijk interesseerde 1
hoofdstuk; onize denkbeelden ten opzicht
van deze materie zijn voldoende bekent
De schrijver zegt in zijn Voorbericht, da
hy zyn eigen standpunt niet onder
len of banken zal steken. Een gelukkig
opvatting van zijn taak, vooral wi
hier de wetenschap der economie geld
Zoals men weet, de Nederlandsche Banl
is sinds 1948 Staatsbank. Persoonlijk blij
ven wij dit een gevaar vinden. De hoog
geleerde schrijver zegt daaromtrent: „He
enige werkelijk belangrijke punt betref
de uiteindelijke zeggenschap ove
geldpolitiek, belichaamd in het rech
van de Minister van Financiën c
de Ban-kdirectie aanwijzingen te geven
(blz. 449). Terecht o.i-, daar komt
zaak op neer. En prof. Verrijn Stuar
geeft op de volgende bladzijde passage
de ernstige overdenking waard.
Hierbij moeten wij het laten. Het boe}
bevat een sohat van kennis. Terecht
het op niet wendge examens onder
verplicht te bestuderen literatuur 0
genomen. Zonder overdrijving mag v
dit werk worden gezegd: Het moet in
boekerij van iedere econoom, bedryfs
econoom, accountant, financier, voorkc
men en niet alleen daarin een
hebben, maar in gevallen, waar...
vragen, welke dit boek behandelt, voom
1) Middenstandsbanken en het onder
zoek naar ha-re verhoudingen, A. W. Sijt
hoffs Uitgevers-Maatschappij, Leiden.
Een visserijweek met grote schadeposten
Storm en hors
(Van een medewerker)
Wat zal de Engelse wal aan haring
brengen'? Wij zagen, dat daar Dinsdag
goede vangsten werden gemeld. Alle
sohepen verlieten terstond de Wellen,
die op 33 gr. 10' zijn gelegen, en stoom
den op naar d'e Engelse Wal Ze troffen
het echter niet, want 's nachts stak de
storm op- Woensdagmorgen was he^
daardoor onmogelijk om te halen. Voor
de meeste schepen is het Donderdag ge
worden. De vangsten vielen niet mee
Voor de rederijen is de storm een duur
geval geworden, want bijna alle schepen
hebben hun netten voor een kleiner of
groter gedeelte verspeeld. De schade be
trof meestal 10 tot 60 netten. Wanneer
men nu bedenkt, dat ieder net op onge
veer 180 komt. kan men enigszins be
denken, voor welke grote schadeposten
de kantoren zijn komen te staan.
Vrijdag werden er boven de Engelse
wal weer vangsten gemeld. De schepen
hebben in de laatste dagen nog met een
ander euvel te kampen. Er worden n.l.
grote vangsten hors gemaakt. Deze vis
soort, die tijdens de oorlog haar geld
wei opbracht, is op 't ogenblik een waar
deloos product. Alles wordt dan ook weer
't Wordt echt gevaarlijk
in Limburg
Werden de gemoederen in Limburg
dezer dagen al opgeschrikt door een ma
niak, die met een scheermesje opereert
en het gemunt heeft op dameskleding-
stukken, thans is bij Venray een meisje
van haar haarlokken beroofd. Het 20-
jarige meisje J. werd namelijk bij he:
gehucht Halfweg door twee personen
van haar fiets getrokken. De onverlaten
pakten uit haar tas een schaar en knip
ten haar daarmee de haren grotendeels
af. De politie stelt een onderzoek in.
over boord gegooid Deze horsvtangstei
betekenen zeer zware arbeid v
schepelingen. Haring rolt met wat schud)
den vanzelf uit de netten. Horsen 2
echter zo vast, dat ze er stuk voor
uitgehaald moeten worden. Het halej
duurt zo soms uren langer dan normaal
De prijzen zijn aan weinig sohonuma
lingen onderworpen geweest. De
ringen van de afgelopen week w
als volgt: volle haring 27.50 tot 31^
per kantje; steurharir.g 13.50 tot
ijle haring 1850 tot 19.50. De 1
voer aan de Katwijkse afslag was 1
week 9768 kantjes.
(Door ziekte van onze medewerker f
moet de Visserijgolf deze week 1
len. Red. NL.C.).
WELKE APOTHEEK?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst dal
apotheken te Leiden wordt van Zaterdal
29 Oct. 13 uur tot Zaterdag 5 Nov. 8 uuj
waargenomen door: apotheek Kok, Rapea
burg 9, tel. 24807, en apotheek „Tot Huij
der Mensheid", Hooigracht 48, tel. 21060
Ds L. P. Krijger in Den Haag
aangereden
De 65-J. ds L. P. Krijger, em.-mis
predikant van de Geref. Kerken, die als ad
vlseur van de delegatie van de Soei
Kerken de zittingen van de Haagse Synod
heeft bijgewoond, ls Woensdag op de B
noordenhoutseweg ln Den Haag door e
tram aangereden Toen hij ln de nabijhi
van het huls van zijn zwager, ds H. Haspel
uit de tram stapte, werd hij door e«
die uit de andere richting naderde,
den. Ds Krijger brak vijf ribben en ki
hersenbloeding, waardoor hij ten d
verlamd. Hij is ln Bronovo opgenom
toestand was gisteravond zeer ernstig, dod
er was geen direct levensgevaar
Sylvia van der Moer. het 26-j
dat in een Finsgouddelverskamp ver
toefde, is thans door de Rijksrechercb
in Den Haag vrijgelaten.
