Mettwc geihsttye (fiiwranl
Als Nederland geen recht doet, dan
naar Veiligheidsraad
wi
Wist U
ZATERDAG 22 OCTOBER 1949
BUREAUX: Hogewoerd 103.
Dir. en redactie: Tel. 204U8_ Abon
nementen: Tel. 22710. Adveftentie-
afdelingTel. 23375.
Postrekening: 5S936.
ABONNEMENTEN: ƒ4.15 p. kwartaal;
1.35 per maand0.32 per week.
ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per milimeter.
(Bij contract belangrüke korting).
DIRECTIE: F. DIEMER.
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Dertigste jaargang No 7949
„StantMstfef» fs ghebfeoen
myn bert ia tcgtjcnspoct"
Diplomaat verward in de
netten van een spionne
ARIKS, de man van Nieuiv-Guinea
Waarom eist de republiek niet Malakka op
en laat ons met rust
IJ EISEN, DAT DE NEDERLANDSE REGERING niet in strijd met de
doet, dan gaan wij naar de Veiligheidsraad. Wij hebben de contacten reeds gelegd
en zyn overtuigd van het standpunt van andere mogendheden. Wy zyn geen min
derheid, het grootste deel van het volk staat achter ons. Wy zijn hier gekomen
om te spreken met de Nederlandse Regering en niet voor de Ronde Tafel Con
ferentie, want die heeft niet het recht over ons te beslissen. Aldus is kort samen
gevat het standpunt van Johan Ariks.
Johan Ariks is de vertegenwoordiger
van 't Iriaanse volk, dat de naam Papoea
heeft afgewezen, omdat daaraan herinne
ringen hangen aan oude tijden, toen
Nieuw-Guinea de prooi was van slaven
halers. Hij is een kleine man met grijs
haar. Zijn uiterlijk en gelaatskleur tonen
duidelijk, dat wij hier een persoonlijkheid
voor ons hebben van geheel ander ras
dan de Indonesiërs. Gisteren pas is hij in
Nederland aangekomen; zonder overgang
werd hij verplant van het warme Batavia
naar een kille winderige herfstdag aan
het Nederlandse strand.
Hij is ongesteld en moet zich in acht
nemen. Ver van zijn warme eiland zit hij
ln een knusse hotelkamer bij een hete
verwarming te vertellen, terwijl buiten
de zee lawaai maakt.
Hij zet uiteen, hoe in Nieuw-Guinea
zelfs bij de primitieve stammen gespro
ken wordt over de Ronde Tafel Confe
rentie. Door de oorlog is het zelfbewust
zijn van de Irianen gegroeid en van huis
tot huis wordt er door vrienden onder
ling gepraat over hetgeen er thans in
Den Haag geschiedt. Van de adathoofden
heeft dan ook 95 procent zich uitgespro
ken en zich geschaard achter Johan
Ariks, die los van de Repoeblik Indone
sia Serikat rechtstreeks onder de Kroon
Wil blijven.
Ook voor het goddeloze plan, dat thans
ln een zeker deel der Nederlandse pers
opduikt (door wie geïnspireerd?) om
Nw.-Guinea af te staan aan de R.I.S. en
dan verder het eiland te laten exploite
ren door een chartered Company (denk
aan Cecil Rhodes) in Nederlandse han
den, voelt Ariks niets. Dat plan is hem
niet onbekend. Het gaat uit van kapita
listen en past niet bij de democratische
opvattingen van deze tijd. Bovendien:
dan zou men de T.N.I. op Nieuw-Guinea
krijgen.
De heer Ariks toont ons een aantal
rekesten en telegrammen, getekend door
vooraanstaande Irianen uit Hollandia,
Manokwari, Fakfak, Sentani, enz. zelfs
uit Radja Ampat de vier eilanden be
westen Nieuw-Guinea, waar de bevolking
Mohammedaans is. Eén rekest is afkom
stig van 300 havenarbeiders.
Er is een waarschuwing bij aan Soe-
karno, dat hij zich houden moet aan Ling-
gadjati en de overeenkomst van de Ren
ville en geen enkel recht heeft om zich
te bemoeien met de Irianen. De Neder
landse regering wordt in verschillende
stukken herinnerd aan haar plicht om
haar standpunt volkomen te handhaven.
Op 15 September j.l. zonden vooraan
staande Irianen een telegram met de
vraag, waarom de republiek niet Malak
ka, Noord-Borneo, Portugees Timor en
Australisch Nieuw-Guinea opeist, als zij
Nederlands Nieuw-Guinea wil hebben.
De afzenders willen niet bij een R.I.S..
die besmet is met communistische invloe-
De heer Ariks wijst er op. dat Hatta
Nederland niet in staat acht Nieuw Gui
nea tot ontwikkeling te brengen. Hieruit
blijkt, dat hij niet op de hoogte is van de
werkelijke toestand en de verhoudingen
tussen Nederlanders en Irianen. Hatta
wil de Irianen humaniseren. Laat hij het
eerst maar eens zijn eigen volgelingen
doen. De Irianen hebben geen bezwaar
tegen het Indonesische streven naar on
afhankelijkheid, doch laat men van de
Irianen afblijven, die hebben hun nooit
lets in de weg gelegd. Integendeel.
De boekhouding van de organisaties,
aarvan de dezer dagen gearresteerde
P. de B. uit Drachten voorzitter, secre
taris, penningmeester, administrateur en
financieel controleur was, is in beslag
genomen. Het kantoor van De B. is ver
zegeld. In aansluiting aan hetgeen we
reeds over deze zaak meldden, worden
thans nog de volgende bijzonderheden
bekend gemaakt.
Men vermoedt, dat met de gelden uit
beide instellingen (de bond van mobili
satie-invaliden en hun nabestaanden en
de stichting De Nederlandse Soldaat)
op niet vertrouwde wijze werd omge
sprongen en dat De B. een inkomen ge-
moot, dat niet in overeenstemming was
met hetgeen hy aan de fiscus heeft
eegedeeld.
De boekhouding bleek chaotisch te zijn.
De kasboeken zijn over vele maanden in
het geheel niet meer bijgehouden. De
controle wordt bemoeilijkt door het feit
dat veelal in het geheel niet blijkt, wie
Vandaag stellen wij IJ voor:
Soldaat P. C. BIJL.
legem. 27.10.22.186,
Staf Cie 413e Bat. Inf.
Veldpostkantoor Bandoeng.
Soldaat Bijl vertrok op 24 September
J948 met de Johan van Oldenbarneveldt
naar Indonesië. Hij heeft er dus al meer
dan een jaar tropendienst opzitten. Hij
kwam in Batavia aan op 21 October 1948
en werd de dag daarop 21 jaar. Na zijn
opleiding voor carrier-chaffeur kwam hij
als zodanig „in de running", maar ook de
jeep kwam wel aan de beurt. Er is no(
al gebrek aan goed materiaal, vindt sol
daat Bijl. Van 1942 af tot aan zijn op
komst als soldaat was hij in de landbouw
werkzaam. Is het wonder, dat hij naai
de aarde van het moederland terugver
langt? Zijn liefde voor het dier helpt
hem echter over het ergste heen. Zoals
de kameraadschap in Tasikmalaja dat
nog sterker mate doet. Soldaat Bijl: vc
daag hartelijk gefeliciteerd met je 22ste
verjaardag. Met de wens, dat er veel post
tal zijn!
Als Soekarno zo op Nieuw-Guinea ge
brand was, waarom heeft hij dan in zijn
onderhandelingen in 1945 met de Japan
ners verklaard, dat Nieuw-Guinea niet in
de Indonesische staat behoefde te wor
den opgenomen? Hij denkt: Van de Ne
derlanders krijg ik alles gedaan.
Wat zijn politieke tegenstanders aan
gaat. Er is een rekest geweest aan Soe
karno van een zekere Wetebosi, getekend
door zeven man. Vier handtekeningen
aren vals.
De sultan van Tidore die meent, zekere
rechten op Nieuw-Guinea te hebben,
heeft een propagandareis gemaakt, doch
kreeg niet het minste resultaat.
Daartegenover wijst de heer Ariks op
?n rekest uit het ontoegankelijke ach
terland bij Hollandia, getekend door
hoofden en onderwijzers, die zich achter
hem scharen.
In Nederland zal de heer Ariks ook
JOHAN ARIKS
spreken over middelbaar onderwijs. Hij
heeft ook een plan voor de opzet van het
bestuur, maar daarover moet nog over
leg worden gepleegd met de Nederlandse
regering. Als zijn collega's, de heren
Jouwe en Kasiepo aangekomen zijn,
hoopt hij op een audiëntie bij H. M. de
Koningin.
Contributies van militaire invaliden
in eigen zak gestoken?
Voorzitter van instellingen hield er twee auto's
en kampeerwagens op na
Vijf jaar voor tien van de elf
Amerik. communisten
De elf Amerikaanse communistenlei
ders zijn gisteren te New-York veroor
deeld. Tien hunner kregen vijf jaar ge
vangenisstraf en 10.000 dollar boete, ter
wij de elfde Robert Thompson, voorzit
ter der party voor de Staat New-York,
drie jaar zal moeten zitten en eveneens
10.000 dollar boete zal moeten betalen.
Alle beschuldigden kregen voor de uit
spraak van het vonnis gelegenheid het
woord te voeren. Eugene Dennis, secre-
-generaal van de communistische
partij en de hoofdbeklaagde uit dit pro-
zeide: „De natie zal in de toekomst
met schaamte en ergernis terugzien op
dit fascistische proces. Wy zien met ver
wen de toekomst tegemoet. Wij zijn
geen enkel misdrijf schuldig en het
minst van alles aan samenzwering tot be
vordering van het omverwerpen der re
gering, zoals hier beweerd is." Nadat Den
had gesproken, stonden de anderen
en verklaarden, dat zij zich bij de
woorden van Dennis aansloten. Alleen
Benjamin Davis, een Neger en lid van de
New-Yorkse gemeenteraad, voegde nog
iets toe aan Dennis' verklaring: „De Ame
rikaanse Neger wordt reeds meer dan
300 jaar onderdrukt. Deze uitspraak en
dit vonnis betekenen slechts voortzetting
hiervan."
Russische handelsonderneming
in V.S. overtrad de wet
Vüf Sowjet-functionarissen gearresteerd
„Amtorg", een Russische handelson
derneming in de Ver. Staten, is in staat
van beschuldiging gesteldi door een Ame
rikaanse Federale Grote Jury, omdat zij
eich niet bij de justitie heeft gemeld als
buitenlandse corporatie, die handel
drijft, hetgeen de Amerikaanse wet eist.
Zes Russische functionarissen van de
„Amtorg" zyn eveneens beschuldigd.
Eén hunner is momenteel in Rusland.
De overigen zijn gearresteerd. Volgens
de tenlastelegging heeft de „Amtorg"
gegevens verzameld voor en inlichtingen
verstrekt aan de Sowjet-Unie en gelden
uitgegeven vanwege en gehandeld op
last van de Russische regering en haar
bureaux. Dit is nooit ter kennis va:
justitie gebracht. Op deze overtreding
staat een maximum-gevangenisstraf
ar en een boete van 10.000 dollar.
bedragen by De B. heeft gestort. Vaak
werd de kas aangesproken voor uitgaven
van het huishouden en andere particu
liere zaken. Zo werd f 800 bestemd voor
nieuwe vloerbedekking in De B.'s wo
ning en een zelfde bedrag voor de studie
De laatste maanden kwamen vrij hoge
bedragen bij De B. binnen als gevolg van
de verleden jaar ingevoerde wet, die aan
mobilisatieslachtoffers uit 1914/'18 soms
belangrijke uitkeringen toekende. De B.
veranderde na aanneming van deze wet
het huishoudelijk reglement in die zin,
dat de leden (die zich voor hun leven
verbonden hadden) niet minder dan iö
pet van deze uitkering in de bondskas
zouden storten.
Behalve De B. is ook zijn jeugdige
boekhouder gearresteerd. Het bleek, dat
De B. er twee auto's en twee kampeer
wagens op na hield.
Drieduizend stuks Ned. vee
naar Peru
Het veefokbedrijf van de firma Schaap
te Deersum heeft opdracht ontvangen,
3000 stuks vee voor Peru te leveren,
waarvan 10 pet stamboekvee. Met deze
transactie is f 2Vs millioen gemoeid.
Niets aan de hand met de
deserteurs
Het Kamerlid E. Vermeer (PvdA)
heeft met minister Schokking een onder,
houd gehad over de deserteurs, die in
Schoonhoven zijn ondergebracht en die
binnenkort naar Indonesië zullen ver
trekken. De minister gaf te kennen, dat
de rechtsgang t.a.v. deserteurs blijft zo
als vroeger: als zij bereid zijn, naar In
donesië te gaan, komen zy niet voor de
krijgsraad, anders wel. Een dergelijke
mededeling verschafte ook het cc
Kamerlid G. Wagenaar na een gesprek
met de minister.
Dr Baruch trouwde met Haagse
baronesse Mackay
De voormalige Amerikaanse ambassa-
deur in Nederland, dr Herman B. Ba
ruch trad vandaag op „Bagatelle", zyn
huis in Wyandanch op Long Island, in
het huwelyk met Anna Maria baronesse
Mackay, dochter van D. J. Baron Mackay
te Den Haag. Baronesse Mackay werd in
1913 te Den Haag geboren. De huwelyks-
sluiting werd verricht door Rev. O. L.
Daley van de Presbyteriaanse kerk te
Islip op Long Island.
Heel Friesland een uur
in het donker
Technische storing in een schakeling.
Na Amsterdam en Het Gooi heeft
thans de gehele provincie Friesland een
lang in het donker gezeten. Gister-
lag om zes uur floepten overal de
lichten uit. Een uur later kwam er weer
stroom en nog 20 minuten later
brandden de lichten weer volop,
scheepvaart ondervond hinder van
uitvallen der electrische havenverlich
ting. Op straat merkte men in Lemmer
niet veel van de storing. Men heeft er
nl. .gelukkig" nog gaslicht.
De oorzaak ligt,in een technisohe sto-
ing in de schakeling van de eigen voor-
iening der centrale.
ArJte Noachs vliegt over de
Oceaan
„Zorg voor 60 emmers water, 20 pond
vlees, 200 kilo groenten en twee balen
hooi", was de boodschap die gezagvoer
der Verhey naar Schiphol seinde, enkele
uren voor hij uit Calcutta aankwam met
aan boord 400 apen, drie tijgers,
cobra, vier luipaarden, drie panters
vier olifanten, grotendeels bestemd voor
Amerika. De enige passagiere was de
25-jarige biologe miss Genevieve Cuprys.
alias Jungle Jenny, specialiste in het die
renvervoer door de lucht. Zeventien
achter elkaar had zij de dieren gevoederd
en verzorgd. Gisteravond reeds vertrok
het vliegtuig naar New York.
Onvoorzichtige grap met dodelijke
afloop
Op 18 Augustus raakte een schilder bij
het verven van de laadibruggen van de
Dordtse zeehaven een stroomrail aan.
De schilder (de Rotterdammer V. d. Bijl)
werd omhoog getrokken, twee collega's
schakelden de stroom uit, maar V. d. Bijl
viel van de 22 m hoge brug en verdronk.
De schilders hadden gedacht dat de rail
niet onder stroom stond. Zij hadden er
te voren naar geïnformeerd en de voor
man J. v. d. V. had bij wijze van grapje
gezegd: „Er staat 500 volt op die rail,
maar daar kunnen jullie toch wel tegen!"
Hij was er evenwel niet zeker van of er
inderdaad stroom op de rail stond; hij
meende van niet. Voor de R'damsc recht
bank werd tegen deze voorman 2 maan
den hechtenis geëist.
Joodse oorlogswees krijgt 30.000
in Californië
De 8-jarige Joodse oorlogswees David
de Kadt te Hilversum is plotseling
1.000 dollar (f 114.000) rijk geworden.
Zijn grootvader, David Polak uit Palo
Alte in Californië heeft deze som op
n gedeponeerd bij de Anglo
Californian National Bank. David is een
eenvoudige jongen, wiens vader, de
Leeuwardense chemicus G. S. de Kadt
en moeder, mr Bertha Polak, tijdens de
oorlog met an*tf«e familieleden door de
bezetters om dit leven zijn gebracht. Hij
ls toen onder de hoede van een pleeg
moeder gekomen.
MAANDAG ONTSCHEPING VAN DE
„GROTE BEER"
Het troepenschip „Grote Beer" wordt
i de loop van Zondagavond of in de
daarop volgende nacht in Amsterdam
verwacht. De ontscheping zal Maandag
n beginnen.
DUISTERNIS IN AMSTERDAM EN IN INDONESIË
.Kortsluiting.
PRAAG ARRESTEERT LEDEN VAN DE
AMERIKAANSE AMBASSADE
Als protest tegen de terreur weigeren priesters
het Judasloon
In een, in scherpe bewoordingen gestelde, nota aan de Amerikaanse ambassade,
heeft het Tsjechoslowaakse ministerie van Buitenlandse Zaken verklaard, over
onbetwistbare bewyzen te beschikken, dat leden van het personeel zich aan spion-
nage hebben schuldig gemaakt. In verband daarmede werd een employé van de
Amerikaanso ambassade te Praag gearresteerd, terwijl geëist werd, dat een andere
employé onverwijld het land zou verlaten. Het betreft hier in totaal vijf personen,
van wie zich drie reeds buiten Tsjechoslowakye bevinden.
De geëmployeerde, Samuel Meryn,
werd gearresteerd, twee uur nadat de
de Amerikaanse zaakgelastigde
was overhandigd. De andere, Isaac Patch
geheten, die aanzegging had gekregen
het land binnen 24 uur te verlaten, ver
telde aan verslaggevers, dat de tegen
Mayer als kabinetsformateur
De socialisten strooien wat strootjes
op zijn baan
Wat nu, als hij evenals Jules Moch struikelt
T-»E FRANSE KABINETSFORMATEUR, RENé MAYER, vindt «trootjes op ,ün
-Li toch al niet gladde baan. Die worden daar neergestrooid door de socialisten.
Sommige politieke kringen spreken zelfs van een hopeloze impasse. Zover is het
nog niet, want René Mayer houdt nog steeds vast aan de illusie vandaag te kun
nen mededelen, dat hij een regering heeft gevormd.
Hierdoor
einde gemaakt
worden aan de politieke crisis in Frank
rijk, welke nu reeds zeventien dagen
duurt. Slaagt René Mayer niet, dan
wordt het helemaal een puzzle, omdat
Mayer's partijgenoot Henri Queuille,
evenmin lust heeft opnieuw het pre
mierschap te aanvaarden. De socialisten
zijn in het geweer geroepen en houden
Zondag een nationaal congres, teneinde
'hun stand/punt definitief vast te stellen.
De vraag is nu, of René Mayer er veel
in heeft dit „vonnis" af te wachten.
Ook wordt er gezinspeeld op ontbinding
van het Parlement en het houden van
algemene verkiezingen. Het Franse blad
,ie Populaire" schreef, dat het een open
Hulpmotoren niet mee laten
tellen?
Het Eerste Kamerlid Woudenberg
(PvdA), heeft minister Spitzen schrifte
lijk gevraagd, of hij bereid is, onverwijld
maatregelen te nemen, dat rijwielen met
hulpmotor in het verkeer als gewone
fietsen gelden.
De race om de atoombom
Sowjets halen achterstand in
Een van Ameriak's bekendste atoom
geleerden acht het Amerikaanse atoom
program „inefficient en nutteloos". Hy
meent, dat Rusland zijn achterstand in de
atoombom-nace reeds binnen twee jaar
zal hebben ingehaald.
DAT een regeringscommissie ls Inge
steld voor buiten!, investeringen in Ne
derland met mr P. A. Blaisse te Den Haag,
dir. van de buitemL econ. betrekkingen,
als voorzitter.
DAT aan de inspecteur van het staats
bosbeheer ir F. W. Malsoh te Utrecht de
pers. titel is verleend van dir. van het
staatsbosbeheer.
DAT de hoofdredacteur van 't Zeeuwsoh
Dagblad te Goes, R. Zuidema, vroeger
gemeenteraadslid van Leiden, op 31 Oc
tober 70 jaar wordt.
DAT thans ook de stichting voor de
landbouw in een nota haar bezwaren te
gen het wetsontwerp op de materiële oor
logsschade naar voren heeft gebracht.
DAT J. Kooy te Boskoop is benoemd
tot voorz. van de onlangs ingestelde afd.
boomkwekerij van de stichting voor de
landbouw.
DAT de directrice van de Ned. Muziek
school te Zwolle, mej. Mies Brinkman, is
I overleden.
DAT de vorige winter in ons land 2
millioen runderen op 193.000 bedrijven
op t.b.c. werden onderzocht en het per
centage reactie-dieren nog te groot bleek
om bijzondere maatregelen achterwege
te laten.
DAT minister Mansholt gisteren in Tiel
de fruittentoonstelling Boveta opende.
DAT het Ned. consulaire agentschap te
St. Marc (Haïti) is opgeheven en de
agent E. Miot op zyn verzoek eervol is
ontslagen.
DAT de C.C.D in Sept. 1958 processen-
verbaal opmaakte tegen in totaal 2380
verdachten.
DAT dit weekeinde op de
school Geerlingshof in Houthem-Valkèn-
burg een bijeenkomst plaats vindt van
consulenten en assistenten der rijksvoor
lichtingsdiensten.
DAT de zilveren erepenning van de
pr,ov. Limburg is toegekend aan de bis
schop van Roermond, mgr. dr Lemmens,
die onlangs zijn, 40-j. priesterfeest vierde.
DAT prof dr ir H. Gelissen, dir. van
de Limburgse electriciteitsmij. te Maas
tricht, colleges over industrieleer aan de
Keulse universiteit zal geven.
DAT op 26 Oct. in A'dam de jaarverg.
van het genootschap ter bevordering van
natuur- genees- en heelkunde wórdt ge
houden.
DAT de beruchte Kamper verrader
G. J. v. d. Berg, die tot 12 jaar werd ver
oordeeld, doch uit het kamp Avegoor
ontvluchtte, weer is gegrepen.
DAT het vernieuwen van de Lange-
brug over de Bonervliet in Delfland is
gegund aan de laagste inschrijver, J. K.
Simon te Schiedam, voor f 111.800 (hoog
ste was C. Nederveen, R'dam, met
f 187.000).
DAT de oud-notaris L. J. C. J. van
Ravesteijn, vooral bekend als historie
schrijver van Rotterdam, in Voorburg op
82-j. leeftijd is overleden.
DAT het eerste lustrum van de bevrij
ding in Den Bosch Donderdag as. be
scheiden wordt gevierd en in Breda en
kele dagen later wat feestelijker, in aan
wezigheid van Poolse oud-stryders.
DAT de Limburgse ver. van scheeps
makelaars de regering heeft verzocht, de
binnenvaart naar België vrij te laten,
zulks n.a.v. de hernieuwde verplichting
voor alle binnenschippers, lid te worden
,van de Ned. Partic. Rynvaartcentrale.
vraag blijft, of de socialisten
het
kabinet zullen deelnemen. De onenigheid
betreft vooral het vinden van een for
mule voor het toekennen van salarisver
hogingen aan regeringsambtenaren en
over de te volgen politiek in Indo-China.
In de Grote Kerk te Den Haag werd
vanmiddag dit monument ont
huld, gewijd aan de nagedachtenis
van de bekende Haagse Hervormde
predikant ds D. A. v. d. Bosch, die
in het concentratiekamp Amersfoort
is overleden. Het monument draagt
als tekst: „Die met tranen zaaien,
zullen met gejuich maaien."
hem ingebrachte beschuldigingen abso
luut ongegrond waren. Volgens het pers
bureau Ceteka te Praag, genoot de gear
resteerde geen diplomatieke voorrechten.
In Westelijke kringen wordt deze maat
regel van de Tsjechoslowaakse regering
verband gebracht met de Amerikaan-
steun aan Joegoslavië, bij de verkie
zing van een zetel in de Veiligheidsraad.
Vermoedelijk zal nu Amerika een Tsje
chisch diplomaat uit de Ver. Staten uit
wijzen. Inmiddels duurt de zuivering nog
steeds voort. Thans zijn weer zes direc
teuren van de vroegere Bata-schoenfa-
brieken afgezet. Nog 28 kleine zaken
werden genationaliseerd en een aantal
andere opgeheven, omdathun voort
bestaan geen zin meer heeft! Het hotel
Libuse in Praag zal gesloten worden,
'egens het onderdak verlenen aan bui
tenlanders. De Tsjechoslowaakse bis
schoppen hebben in het geheim een her
derlijk schrijven opgesteld, dat via een
ondergronds „koeriers-systeem" aan alle
priesters werd toegezonden. Hierin geven
de bisschoppen aan de priesters opdracht
de salarisverhogingen, die de nieuwe wet
hun toekent, te weigeren. Zulks is plicht,
omdat tienduizenden gelovigen uit hun
huizen zijn gehaald en honderdduizenden
verzuchten in gevangenissen en arbeids
kampen.
Volgens een later Reuter-bericht, is de
Amerik. ambassadefunctionaris Patch, die
van spionnage werd beschuldigd,
morgen per auto naar Neurenberg
trokken, in gezelschap van zijn echtge
note, drie dochters, twee honden en i
poes. Vermoedelijk namen zij „brood
kofie" mee. In allerijl hadden zij de aller
noodzakelijkste bagage ingepakt.
Von Manstein: „Hitier
ongeschikt als officier"
Ex-veldmaarschalk verklaart zich
onschuldig
Veldmaarschalk Von Manstein, moe.
nerveus en in burger, heeft zich gisteren
te Hamburg verdedigd tegen de tenlas
telegging in het tegen hem gevoerde
proces. Kort en luid, alsof hij troepen
toesprak tijdens een parade, vertelde hij
de geschiedenis van zijn militaire car
rière. Hij ging er prat op, dat hij stamde
uit een geslacht van Pruisische krijgs^
lieden, zelfs een neef was van Von Him
denburg.
Over Hitier zei hy: „Hij miste de
noodzakelijke capaciteiten voor een goed
officier en een goed veldmaarschalk".
De hebzucht van Goering had hem on
aangenaam verrast, maar hij had ook
wel prettige mensen in de partij ont
moet. De partij van Hitler had hem
aangetrokken, omdat zij zonder oorlog
de ketenen van Versailles verbroken
had. Von Manstein gaf toe, dat het offen
sief in de Ardennen zijn plan geweest
Hij verklaarde nooit iets geweten te
hebben van de rassenvcrvolging door de
Nazi's De veldmaarschalk ontkende ten
slotte. dat Russische krijgsgevangenen
onder zijn bevel slecht behandeld
den zijn of zelfs geëxecuteerd. Hij
zelfs zover gegaan, om de SS.-doods
koppen-divisie daarover te onderhou
den.
Verkoop van kamp Crailoo
verliep verder rustig
De tweede dag van de veiling van de
inventaris uit het kamp Crailoo te Laren
verliep heel wat rustiger dan de eerste.
De belangstelling bleef echter zeer groot
fcn de prijzen waren hoog.
Kamercommissies
Een schijnbaar simpel voorstel van
enkele leden der Eerste Kamer om, even-
er voor de Tweede Kamer reeds
is, ook voor de Eerste te komen tot
Commissie voor Indonesische Zaken,
heeft nogal wat pennen in beweging ge
bracht. Dit verwondert ons niet. Want
dit simpele voorstel raakt een kern van
parlementaire stelsel. En daarom
moet het met zorg worden bezien.
Welke is de taak van het parlement?
rw gezegd een tweeledige. Samen met
de Regering vormt het de wetgevende
macht. En buitendien of daarin én tege
lijk daarmede mag het de Regering vra-
lar haar beleid.
De tweede taak is natuurlijk de moei
lijkste, want als er een wetsontwerp aan
hangig wordt gemaakt, dan krijgt het
parlement de stukken zwart op wit voor
zich. Het wetsontwerp gaat vergezeld
een door de Regering opgestelde toe
lichting en het parlement weet waarover
het gaat, kan althans over een concreet
onderwerp nadere concrete inlichtingen
vragen. Maar het beleid is ten dele een
andere zaak. Zeer zeker, het beleid zal
vaak uitlopen op een wetsontwerp en
heel de staatsregeling is in wetten neer
gelegd, maar het beleid is toch nog iets
anders en iets meer. Nu kan het parle
ment over dat beleid spreken bij de be
handeling van de jaarlijkse begrotingen
en dat doet zij dan ook ter dege. In de
practijk is dat echter niet afdoende ge
bleken. Het parlement heeft, wil het
ook zijn tweede taak behoorlijk kunnen
vervullen, behoefte aan contact van
blyvend karakter,
t nu heeft men trachten te bereiken
door het instellen van een aantal com
missies. In de Tweede Kamer zijn er
thans menen wy commissies voor
het contact met alle departementen. Het
zijn, zou men kunnen zeggen, niet for
mele verbindingen tussen Regering en
parlement, de Regering kan, wanneer
zij daartoe reden aanwezig acht en
nochtans de zaak niet belangrijk of niet
rijp genoeg is voor een officiële behan
deling, zulk een commissie de inlich
tingen verstrekken welke zij wenst te
geven. Aan de andere kant kan de Rege
ring de commissies peilen omtrent het
geen in het parlement leeft Dat kan na
tuurlijk even nuttig zijn wanneer de
Regering een beleid voert, dat straks
a! dan niet zal uitlopen op een bepaald
wetsontwerp, dan is het dienstig, dat de
Regering tijdig weet wat zij.van het par
lement kan verwachten.
Dit betekent intussen niet, dat de com
missies het parlement kunnen binden.
Ook in dit opzicht blijft het contact van
niet-formele aard. Het zou trouwens ook
niet anders mogen zijn.
Commissies zijn dus instellingen met
•n beperkt nut, waarvan ^ovendien niet
anders dan een beperkt gebruik dient te
worden gemaakt. Want als het goed is
dan worden ze niet anders gebezigd dan
en correctie op een zwak punt in het
parlementaire stelsel. Dan worden ze ge
bruikt omdat en ook alleen voor zover
bet parlement in de openbare uitoefe
ning van zijn functie aan mogelijkheden
tekort komt
Dit klemt nog te sterker, wanneer men
_jn een ander punt denkt. Hoe spoedig
zal dit contact, dit niet formele contact
een commissie uit het parlement er
niet toe kunnen leiden, dat zulk een
commissie eigenlijk gezegd gaat
meeregeren? Gebeurt dat niet. dan is dat
haars ondanks en omdat zij zich haar be
scheiden taak bewust is, maar het gevaar
gt in het wezen der zaak.
Er zijn dus in elk geval twee bezwa-
•n. Het ene is het gevaar, dat de Rege
ring met een commissie alles zo'n beetje
heeft geregeld voordat het in openbare
behandeling komt ook al behouden de
leden hun vrijheid van oordeel. En het
tweede is, dat een commissie al spoedig
wordt ingeschakeld of zich laat inscha
kelen of zich zelf inschakelt in het Re
geringsbeleid. En langs beide wegen kan
het parlement worden uitgehold.
Wij geven toe, dat dit, voor zover ons
bekend, vooralsnog uitsluitend theorie
is. De commissies doen in de practijk als
goede commissies, buiten het parlement
weinig of niets van zich horen en dus
kan men zich buiten het parlement over
haar arbeid ook geen afgerond oordeel
vormen. Maar wij hebben de indruk, dat
zij zich houden op haar bescheiden ter
rein en aan haar bescheiden taak. Dit
betekent evenwel niet, dat aan het insti
tuut van de commissies uitbreiding moet
worden gegeven indien deze niet strikt
geboden is.
Deze inleidende opmerking hebben wij
gemaakt om in een volgend artikel de
vraag onder het oog te zien, of de Eerste
Kamer in het bezit behoort te komen
van een Commissie voor Indonesische
Zaken, zoals de Tweede Kamer er thans
reeds een heeft.
Gesneuveld in Indonesië
De Regering maakt bekend, dat tot
■haar leedwezen de volgende verliezen
in Indonesië zyn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 30 Juli, na vermissing:
Soldt. lste klasse J. Dijkstra, uit
Dongeradeel.
Gesneuveld 9 October: Soldaat H.
Korsten, uit Sohijndel (Br.). Soldaat
J. W. de Waal, uit Zoelen (Gld.).
Koninklijk Ned.-Ind. leger:
In de periode van 2 t/m 8 October
geen verliezen.
Tot gisteren heeft het totaal der
E C.A.-toewijzigen aan Nederland 583
millioen dollar bedragen.
Weinig verandering
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Voor Zeeland. Holland Friesland en de
Waddeneilanden: Over het algemeen ta
melijk veel bewolking met nu en dan
buien, sommige met onweer en enkele
met hageL Matige tot krachtige Zuid
westelijke wind. Weinig verandering in
temperatuur.
Voor het overige deel van het land:
Wisselend bewolkt met slechts enkele
verspreid optredende buien en vooral
gedurende de nacht flinke opklaringen.
Meest matige wind tussen Zuid-West en
Zuid. Weinig verandering in tempera
tuur. (Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Zondag 23 October Zon op 7.18,
onder 17.28; maan op 11.16, onder 1824
