Sim
D
B. en W. van Leiden maken bezwaar tegen
ontwerp-reglement „Rijnland"
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
DINSDAG 18 OCTOBER
„De gemeente heeft zich al en zal zich nog belangrijke
offers moeten getroosten"
DükgTaaf en hoogheemraden van Rijn
land deden B en W. van Leiden een
exemplaar toekomen van een ontwerp
besluit tot herziening van het reglement
voor het hoogheemraadschap van Rijn
land, welk ontwerp, zoals bekend is, met
ingang van 13 September 1949 gedurende
een maand ter secretarie van het hoog
heemraadschap ter inzage werd nederge-
legd. Met betrekking tot een tweetal pun
ten zijn de belangen der gemeente Lei
den bij het ontwerp betrokken, waarom
B. en W. gemeend hebben hierop de aan
dacht van de raad te moeten vestigen.
Voorop willen B. en W. stellen, da
volgens het thans geldende reglement ir
Rijnland alle aanslagen over de onge
bouwde eigendommen worden geheven
In verband hiermede worden de 16
hoofdingelanden en 16 hoofdingelanden
plaatsvervangers, die Rijnlands bestuur
telt, door de stemgerechtigde ingelanden
in 16 districten benoemd. Het ontwerp
"betrekt onder de omslag mede de ge
bouwde eigendommen, tengevolge v
van het aantal hoofdingelanden en hoofd
ingelanden-plaatsvervangers wordt ge
bracht op 26, waarvan 16 voor het onge
bouwd, te benoemen, als vanouds, door
de stemgerechtigde ingelanden en
voor het gebouwd, aan te wijzen door of
vanwege de besturen der gemeenten met
belangrijke bebouwingen. In evenredig
heid met de opbrengst der heffing van
een omslag van de gebouwde eigendom
men in de voor aanwijzing van hoofdinge
landen en hun plaatsvervangers in aan
merking komende gemeenten, zal Leiden
één hoofdingeland en één hoofdingeland
plaatsvervanger kunnen aanwijzen.
De heffing voor gebouwd worfdt in de
bij het ontwerp gevoegde toelichting op
de volgende gronden gemotiveerd:
le- de gebouwde eigendommen zijn
gebaat door het onderhouden van water
keringen en het beheersen door bemaling
van de boezemstand en het verzorgen
van de -hoedanigheid van het boezem-
2e. de neerslag op gebouwde eigen
dommen moet vlugger en in groter per
centage worden afgevoerd dan het he
melwater, dat op de ongebouwde eigen
dommen valt. De bemalingscapaciteit
voor gebouwde eigendommen is daardoor
relatief veel groter;
3e. het waterbezwaar als gevolg van
het lozen van huishoud-, industrie- en
bronwater. De steeds verdergaande ver
vuiling van belangrijke delen van de
boezem heeft Rijnland genoopt maatre
gelen te nemen, bestaande in boezem
bemaling en gelijktijdige inlating van
zoet water in Gouda.
De argumenten, welke voor de hef
fing van een omslag van gebouwde
eigendommen worden aangevoerd,
hebben B. en W. met betrekking tot
de gemeente Leiden niet overtuigd,
Plan-Rodenburgerpolder
Eenmaal komen er 1160 woningen.
B. en W. hebben de raad thans het
partieel uitbreidingsplan „LeidenRoden
burgerpolder" ter vaststelling aangebo
den. Het omvat het gemeentedeel, be
grensd door de spoorbaan Leiden
Utrecht, de Franchimontlaan, de Van de
Sande Bakhuyzenlaan, de Lorentzkade.
de Burggravenlaan (met inbegrip van
gronden ten Noord-westen daarvan), de
Roomburgerlaan, het Zuidelijk deel van
de Rijndijkstraat, de Dozystraat en de
Kanaalweg.
De in het ontwerp begrepen gronden
worden voornamelijk bestemd voor ar
beiders- en middenstandswoningen meer
gezinswoningen. woningen voor ouden
van dagen, openbare gebouwen, sportter
reinen, speelweide en groenvoorziening
De woningbouw is in vrij ruime mate
in meer woonlagen ontworpen. Het totaal
aantal te bouwen woningen zal 1160 be
dragen.
dat het in de omslag betrekken van
die eigendommen een eis van billijk
heid kan worden genoemd. Immers
deze gemeente heeft niet een even
redig belang bij de beheersing van
de waterstand, aangezien de stad
als boezemstad Is aangelegd en by
uitbreidingen met zodanige aanleg
wordt voortgegaan. Uit dien hoofde
heeft Leiden zich belangrijke offers
moeten getroosten en staan nog be
langrijke uitgaven te doen. Verder
heeft de gemeente door de aanleg
van een centrale riolering en de op
richting van de rioolwaterzuiverings
inrichting zeer" belangrijke bedragen
ten koste gelegd ter voorkoming van
de verontreiniging van het boezem
water, terwijl de exploitatie van ge
noemde inrichting de gemeente jaar
lijks pl.m. f 32.000 kost.
In een en ander hebben B. en W. aanlei
ding gevonden bij de Staten dezer pro
vincie bezwaren in te dienen tegen de
heffing van een omslag van de gebouwde
eigendommen dn deze gemeente. Daar
het indienen van bezwaren als hier be
doeld in beginsel tot de bevoegdheid van
ïad behoort, komt het B. en W. nood-,
zakelijk voor, dat de raad het bezwaar
schrift van B. en W., dat met het oog op
oor het indienen van bezwaren ge
stelde termijn spoedshalve werd inge
diend, bevestigt door ook zijnerzijds een
bezwaarschrift van gelijke strekking bij
de Staten der provincie in te dienen.
Kadercursus C.J.M.V., ring
Katwijk en omstreken
Een der doelstellingen van het CJMV
is: in dit najaar vooral het ringwerk
te activeren. Daartoe worden kadercur
sussen gegeven, deels door de algemene
secretarissen van het CJMV, deels door
de leden van de prov. commissies,
de ring Katwijk en omstreken behoren
de afdelingen: Katwijk-Binnen, Rijnsburg.
Rijndijk, Valkenburg, Voorschoten en
Wassenaar. Vrijdag 30 September werd in
Voorschoten een werkvergadering ge
houden, bedoeld als inleiding op de ka
dercursus, waar de heer Slettenhaar
sprak over „CJMV het kan, het moet!*
Ongeveer 70 personen woonden deze
vergadering bij. Donderdag j.l. kwamen
de bestuursleden in Katwijk-Binnen bij
elkaar om te spreken over: „Wat zoek
je in de CJMV?" Nu staat er nog een
drietal van dergelijke samenkomsten op
het programma, n.l. 10 November
Rijnsburg over: „Verenigingstechniek";
8 December in Voorschoten over „Onze
Bijbelbespreking", en 12 Januari te Val
kenburg over: „Onze omgang". Deze on
derwerpen worden alle ingeleid door de
heer Anth. v. d. Berg, die namens de
ring Katwijk zitting heeft in de prov.
commissie van Zuid-Holland. Mogen
deze pogingen met succes worden be
kroond, zodat steeds meer jongeren zich
scharen onder de vaandels van ons
Chr. jeugdwerk.
KINDEREN UIT HAMBURG
De Duiitse kinderen uit Hamburg, die
Zaterdag in Leiden zouden aankomen,
zullen, zo vernamen wij van het bureau
gezinszorg aan de Oude Rijn, eerst Vrij
dag alhier arriveren.
Uitgebreide agenda voor Leidens raad
Bij de volkscredietbank tweeduizend gulden te leen
Telefoon voor de raadsleden
De gemeenteraad van Leiden verga
dert Maandag 24 October te 2 uur en
nodig ook te 8 uur n.m. Bovendien
is de raad bijeengeroepen tegen Maan
dag 81 October. De agenda voor a.s.
Maandag luidt als volgt.
Benoeming van een curator van het
gymnasium (vac. prof. dr J. N. Bakhui
zen van den Brink; aanbeveling: 1. ds
D. J. Vossers, 2. ds J. de Wit).
Benoeming van mr R. Streng tot secre
taris van de commissie van toezicht op
het middelbaar onderwijs.
Eervol ontslag aan mej. A. J. Kok als
onderwijzeres aan de opleidingsschool
)or U.L.O. aan het Schuttersveld.
Beschikbaarstelling van 92 voor rol
gordijnen voor de verduistering van een
lokaal der R.K. school Haarlemmerstraat
240 (voor het gebruik van de film bij
het onderwijs) en van 59.14 voor leer
middelen voor de R.K. school Os- en
Paardenlaan 2.
Beschikbaarstelling van 10.500 voor
in schoolwerktuin in plan-Noord (men
zie elders in dit nummer).
Beschikbaarstelling van 34.100 voor
drie voetbalvelden aan de Haarlemmer-
trekvaartweg (zie elders).
Het indienen van bezwaren bij Prov.
Staten met betrekking tot het ontwerp
besluit tot herziening van het reglement
voor het hoogheemraadschap van Rijn
land (zie elders).
Aankoop van wel- en teelland aan de
Lage Morsweg (samen groot 2.99.24 ha,
ad 1.60 per m2).
Aankoop van teelland In de Bos- en
Gasthuispolder (1.05.55 ha ad 0.70 en
26.35 hef ad 0.75 per m2).
Beschikbaarstellen aan de Licht
fabrieken van 14 m2 grond a$n de
Alexanderstraat voor een hoogspannings
station (reeds 16 m2 voor uitgetrokken).
Wijziging van de begrotingen 1947
1 1949.
Vaststellen van een regeling betref
fende de vergoeding van de telefoon
kosten aan de raadsleden (kosten van
aansluiting, abonnementskosten plus ge
sprekken tot 15 per jaar).
Voorstel Inzake het overnemen van
De bouw van montagewoningen nabij de
Lage Morsweg
De 74 worden er 80 van het type „Montalbouw"
In Juli machtigde de raad B. en W. tot
het doen voortgang hebben van de bouw
ven 74 montagewoningen cp het huidige
woonwagenkamp aan de Lage Morsweg.
De plannen zijn thans gereed. Door ge-
20 Tariefsverlaging
Telefoon 22444
Weer een Leids bouwplan
voorlopig van de kaart!
Ged. Staten maakten bezwaar
tegen de ramingen
Op 24 Januari j.l. stelde de raad
f 176.500 beschikbaar voor het bouwrijp
maken van grond ten Noorden van de
Timorstraat in verband met de voor
genomen bouw van 68 woningen. De
voorzitter van Ged. Staten heeft thans
verzocht, de op het bouwrijp maken be
trekking hebbende ramingen hetzij voor
lopig af te voeren, hetzij voor zoveel no
dig te herzien, zulks naar aanleiding van
het feit, dat bij Ged. Staten enkele be
zwaren bestaan tegen bet ontworpen
stratenplan. Omdat een nieuw plan nog
niet gereed is en in verband hiermede
de verschillende nader te ramen bedra
gen nog niet bekend zijn. kunnen al
dus B. en W. aan de raad de des
betreffende ramingen thans geheel wor
den afgevoerd. Te zijner tijd hopen B.
en IV. met herziene ramingen te komen.
Electrificering van de lijn
Leiden-Alphen
De Ned. Spoorwegen hebben aan de
gemeente Leiden verzocht, electrische
energie te willen leveren, nodig voor de
voeding van een deel van -de electrische
gpoorweg Rotterdam—Amsterdam, als-
Biede van de spoorweg Leiden—Alphen
tan den Rijn, welke laatste geëlectrifi-
eeerd wordt. B. en W. stellen de raad
voor, hen te machtigen een overeenkomst
pan te gaan.
wijzigde groepering van de woningblok
ken zullen 80 in plaats van 74 woningen
kunnen verrijzen, en wel:
15 duplexwoningen van 290 m3 (nor
maal voor 6 personen, thans in te rich
ten voor 2 gezinnen van 2 a 3 personen;
beneden: woonkamer, slaapkamer en
keuken; boven: idem plus douche-cel);
53 simplexwoningen van 260 m3, ge
schikt voor 5 a 6 personen (woonkamer,
keuken, 3 slaapkamers, douche-cel);
12 simplexwoningen van 225 m3, ge
schikt voor 5 personen (idem).
Voor 95 gezinnen dus een woning! En
wel van het systeem „Montalbouw", ste
delijk type. De woonkeuken is in dit type
vervallen. De totale kosten worden ge
raamd op f 877.500.
De vraag is bij B. en W. nog in over
weging, of deze woningen door de ge
meente zullen worden geëxploiteerd. Iri
afwachting van de beslissing zal de bouw
voorshands van gemeentewege plaats
vinden (onderhandse opdracht). Over de
huurprijs is nog niets bekend. B. en W.
verwachten, dat het bouwvolume zeer
binnenkort zal worden toegewezen.
het gemeentelijk electriciteitsbedrijf te
Zevenhuizen.
Overeenkomst met de N.S. betreffen
de levering van electriciteit (zie elders).
Wijziging van het reglement der Ge
meentelijke Volkscrediethank (verhoging
van het bedrag, dat zonder speciale toe
stemming van B. en W. ter leen kan
worden verstrekt, van 750 tot 2000).
Voorstel inzake de bouw van 80 mon
tagewoningen naby de Lage Morsweg
(zie elders).
Voorstel inzake uitbreidingsplan-Ro
denburgerpolder (zie elders).
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Froukje J dr v K W Taco
nis en J J Falkena; Helena C dr v D
Kuipers en L A Filippo; Wouter J zn v
P v d Waals en M C Kuijper; Barendina
E dr v J Rijsbergen en B E de Bruin;
Wilhelmus J zn v J T Brugman en M H
Wesselius; Johannes zn v J Roos en L H
Hebing; Johanna A M dr vH Teske en L
T Steenvoorden; Neeltje W dr v G v d
Hoogt en A v Leeuwen; Hendrig C W
zn v C Nipius en P v d Kuil; Willem zn
v W Verkerk en S Been; Willem J zn
v D N J Tijsterman en A M Bosman;
Johannes zn v J Kapaan en J Velthuij-
Se<DVERLEDEN: M v d Meer, huisvr v
J v Egmond, 64 jr; H M van Rooy, vr
71 jr; C M Nicolaij, huisvr v J G Verhoog
74 jr; L J Bosman, man 68 jr; J Koetze
wed v J P de Bruin 80 jr.
GEHUWD: A C Breugeïmans en J C
van Dorp; G Bavelaar en J Freele.
HEIN KENDE ZE ALLEMAAL. Als slot van de In het gehele land gehouden
cursusssen voor vishandelaren, worden thans in de vishal te IJmulden de vak
examens afgenomen, waarvan gisteren de eerste plaats vonden. De candidaten
moesten de diverse vissoorten kunnen onderscheiden, schoonmaken en fileren.
De foto toont Hein Schilder uit Volendam, die alle soorten bekende of niet
achter elkaar wist op te noemen, tot groot genoegen van de examinatoren.
Hier vertelt hjj iets over de kabeljauw.
Het Gods-oordeel in de Oudfriese literatuur
Ambtsaanvaarding van prof. dr W. J. Buma
uit Alphen aan den Rijn
(Van een onzer verslaggevers)
De Rijksuniversiteit te Utrecht mag zich
als eerste in den lande verheugen in het
bezit van een leerstoel voor de Friese
taal- en letterkunde. Het was daarom
gisteren een blijde dag, toen de in deze
leerstoel benoemde hoogleraar, dr W. J.
Buma, voorheen leraar aan het Christelijk
Lyceum te Alphen aan den Rijn, met het
uitspreken van een inaugurele rede, ge>
titeld „Het Gods-oordeel in de Oudfirese
literatuur", zijn ambt aanvaardde. Deze
plechtigheid had plaats in de Aula,
behalve curatoren en hoogleraren
faculteit der letteren en wijsbegeerte tal
autoriteiten der Friese Beweging
vele studenten zich hadden v
zameld.
Prof. Buma schetste in een zeer x
voerig betoog de herkomst en het doel
het germaanse Gods-oordeel, zijn
ontwikkeling en zijn verschijnii
toonde aan, dat het Gods-oordeel niet
typisch-germaans van oorsprong is, doch
verankerd ligt in het primitieve rechts
leven "van alle volkeren. Het gaat terug
tot de heidense tijd, toen recht en religie
ïauw verweven waren. Na de kerste
ning van het Friese land hulde de Kerk
het Gods-oordeel in een Christelijk ge
waad. Het germaanse recht nam het Gods
oordeel in de rechtsprocedure op, niet
alleen bij strafrechtelijke, doch ook bij
civiele procedures. Bij gebrek aan andere
rechtsmiddelen of waflr deze faalden, was
het doorslaggevend. Het werd dan ook
slechts subsidiair toegepast.
De Gods-oordelen of ordaliën hebben
zich eeuwenlang weten te handhav
dus prof. Buma, "thans leven zij, hoewel
uit de rechtspraak volledig verdwenen,
nog voort in de taal. Met enkele
beelden toonde de nieuwe hoogleraar dit
i. Het overige van zijn rede was gewijd
Dr C. H. J. Kern sprak op contactavond van
het Leids Kunst-Centrum
Declamatie van Jan Grefe oogstte veel succes
De leden van het Leids Kunst-Centrum
waren gisteravond inde Boerhaavezaal
bijeen voor een contact-avond, die deze
keer zou worden opgeluisterd door een
lezing met lichtbeelden van dr C. H. J
Kern over de Aqpyrische reliëfs en door
voordracht van Jan Grefe. Dat de ten
toonstellingszaal nog geheel intact
de schilderijen van de portrettentoon
stelling nog hingen en de tafels met
tekeningen nog niet waren opgeruimd,
maakte het geheel aantrekkelijker.
Dr Kern besprak op populaire wijze
een serie reliëfs en beelden van het
oude, Assyrisohe wereldrijk, dat
vooral In zijn beginperiode een zeer
strijdbare nationalistische geest bezat.
Die geest was bovendien star-godsdien
stig. zodat de normen, waarnaar ge
werkt moest worden, eeuwen lanig on
veranderd hebben stand gehouden.
Vergelijkingen met het fascistische
Duitsland liggen voor de hand, temeer,
waar de Assyriërs met hen hun grote
nauwkeurigheid gemeen hadden voor
wat betreft het optekenen van histori
sche en practische gegevens. De konings-
beelden en de reliëfs geven dan ook
geen portretten, maar zijn wel volkomen
betrouwbare verhalen over leven en
strijd van dit volk en zijn heersers,
illustraties van de teksten in spijker
schrift, die even nauwkeurig, maar
moeilijker leesbaar, dezelfde geschiede
nissen vertellen.
Vooral interessant waren die gedeelten
van de causerie, die de contactpunten
van dut volk met het Joodse behandel
den: een stukje Bijbelse geschiedenis
in een andere kant benaderd.
Na de pauze, waarin zoals gewoon-
jik thee werd geserveerd, droeg
Jan Grefe drie gedichten voor van zijn
irouw Anneliese Grefe-Walok- Uit
.Vluchtige begroetingen" van Aart van
In plan-Noord komen 380 schooltuintjes
Vereniging „Sehool- en werktuinen" herleeft
EEn
EN TWINTIGTAL JAREN GELEDEN beijverde de vereniging „School- en
Werktuinen" zich te Lelden, om schoolkinderen in de gelegenheid te stellen,
ieder een eigen tuintje te verzorgen. Een vry groot aantal kinderen maakte
gelegenheid gebruik, maar de resultaten
geen definitief terrein!
i toch niet geweldig:
Het paedagogische en sociale nut van
schooltuintjes en het feit, dat in plan-
Noord een terrein er voor ls gereser
veerd, hebben B. en W. er toe gebracht,
het bestuur van genoemde vereniging te
verzoeken zich in verbinding te stellen
met de dienst van gemeentewerken, om
it een plan te komen.
Het plan tot inrichting ls er! Ophoging
xn het terrein is niet wenselijk voor de
kweken gewassen en dat scheelt héél
at in de kosten. Het terrein bestaatuit
er geschikt weiland. Mét een sloot voor
gietwater. En een aan te brengen typi
sche polderslootbeplanting kan dienst
baar worden gemaakt aan het onderwijs.
Verdere plannen: gedeeltelijke beplan
ting door bomen, heesters en kruiden;
een eenvoudig gebouwtje voor het op
bergen van gereedschap en kunstmest,
voor schuilgelegenheid en eventueel voor
lesruimte; aan de buitenzijde twee W.C.'s
en twee urinoirs. Is de schoolwerktuin
gereed, dan zullen ongeveer 380 kinde
ren leder een tuintje van 10 m2 kunnen
bewerken.
De genoemde vereniging zal alle me
dewerking verlenen en trachten voldoen
de lelders(sters) te vinden. Met het on
derhoud en de voorlichting wil men een
tuinman van de plantsoenendienst belas
ten. De exploitatie van de tuin zal voor
jaar 1950 kunnen aanvangen. De inrich
ting moet dan in dit najaar geschieden.
Totale kosten 10.500, jaarlijks terug
kerende kosten 2750. B. en W. ver
zoeken de raad, de 10.500 beschikbaar
te stellen.
der Leeuw had de voordrachtskunste
naar „De goudsmid" en „De kathedraal'
gekozen, terwijl een gedeelte uit „Uilen
spiegel" van Charles de Coster, Vlaamse
vertaling van Richard- Delbecq de avond
sloot Een en ander werd zeer gewaar-
De opkomst had wel wat groter
kunnen zijn.
Drie voetbalvelden aan de
Haarl. trekvaartweg
Met het oog op de grote behoefte aar
sportvelden, werd door B. en W. var
Leiden aan de directeur van gemeente
werken opdracht gegeven om een plan te
ontwerpen voor de aanleg van een sport
veldencomplex op percelen weiland, ge
legen in de Broek- en Simontjes-polder
aan de Haarlemmertrekvaartweg.
Het door deze ingediende plan omvat
de aanleg van drie voetbalvelden, v
van één hoofdveld en twee byvelden. Het
hoofdveld biedt plaats voor een groot
aantal toeschouwers, terwijl de ruimte
tussen hoofdveld en bijvelden voor
ning benut kan worden. Twee velden vol
doen wat de afmetingen betreft aai
eisen, gesteld door de KNVB. het derde
aan die, gesteld door de LVB.
In verband met de structuur van de
bodem en de grote hoogteverschillen van
het terrein, zal voor de aanleg veel
grondwerk moeten worden verricht. Bo
vendien is het maken van een behoorlijke
terreinafscheiding nodig. Hei ligt in de
bedoeling om het grondwerk te doen uit
voeren door de Nederlandse Heidemaat
schappij met subsidie in de arbeidslonen
volgens de voorwaarden van de D.U.W.
(Dienst Uitvoering Werken).
De totale aanlegkosten van de ter
reinen worden geraamd op f41.500- Gere
kend met een subsidie in de arbeids
lonen van f 11.500, zal ten laste van de
gemeente komen een bedrag van f30.000.
De kosten voor het maken van een toe
gangshek rijwielrekken en terreinafschei
ding worden geraamd op resp. f 500, f 600
f3000, zodat de totale ten laste van
de gemeente komende kapitaalsuitgaven
f34.100 bedragen. Bij deze opzet is er van
uitgegaan, dat het werk in de winter
maanden wordt uitgevoerd, aangezien
aanleg in de droge periode een belangrijk
hoger bedrag aan arbeidslonen zal vor
deren. De jaarlijkse exploitatie-uitgaven
de bij de Sportstichting in te bren
gen terreinen worden begroot op f 6.595 93
waarop in mindering komen de voor de
terreinen te bedingen huren-
Gezien de grote behoefte aan voetbal
velden, achten B. en W. de uitgaven voor
aanleg en exploitatié van de terreinen
verantwoord; de mede in het plan opge
nomen bouw van een clubhuis zullen zij
nog nader onder ogen zien. Zij verzoeken
de raad, de f34.100 te voteren.
BIJNA 25.000
Bijna 25.000 mensen bezochten de R.K.
AMA-missie-tentoonstelling in de Stads
gehoorzaal. Burgemeester Van Kinschot
bracht Vrijdag een bezoek.
aan het beschrijven van de verschillende
an Gods-oordelen, als: ketelproef,
koudwaterproef, vuurproeven, brood-en
kaas-proeven en verschillende andere
uitingen van primitief rechtsgevoel.
Aan het slot van zijn inauguratie richtte
prof. Buma zioh met de gebruikelijke toe
spraken tot zijn auditorium, daarbij de
aandacht vragend van de studenten
„de tweede taal van Nederland", welke
hij in verschillende van zijn toespraken
trouwens ook gebruikte.
„De Natuurvriend"
Voor de Leidse aquarium- en terra
riumvereniging „De Natuurvriend" sprak
gisteravond de heer W. Zwart, voorzit
ter der vereniging. Wanneer men
vraag stelt: waartoe dienen de waterplan
ten in een aquarium?, dan zou men twee
antwoorden kunnen geven, n.l.: voo
geven van zuurstof en voor het vo:
van een decor. Alvorens in te gaan op
de tientallen soorten waterplanten, sprak
de heer Zwart over de voedingsbodem.
Goed verteerde bladaarde met klei vormt
een uitstekende voedingslaag. Het geheel
dient te worden voorzien van een laag
scherp zand. De beplanting moet groeps
gewijze geschieden. Een zekere rust gaat
er van een aquarium uit, indien bepaal
de soorten bij elkaar gezet zijn. Spr.
waarschuwde voor een rommelige be
planting en gaf de raad de planten niet
te diep in de voedingsbodem te plaat
sen. De heer Zwart ging vervolgens uit
voerig in op de verschillende planten
soorten. Hij deed dit aan de hand var
het aanwezige materiaal. Van de rubriek
„vraag en aanbod" werd ruim gebruik
gemaakt.
HAAGSE POLITIERECHTER
De economische delicten
Wegens overtreding der textiel-distri-
butieregeling, veroordeelde de rechter
conform de eis de koopman H. M. te Lei
den tot f 50 boete of 25 dagen hechtenis.
Voor een deviezen overtreding werd de
tuindersknecht H. J. van E. te Alkemade
conform de eis tot f 10 boete of 5 dagen
hechtenis veroordeeld.
"GLOBE"
SNIPPERS
Birger Torstensson, een Zweedse schrij
ver, heeft een beloning van 3000 Zweedse
Kronen uitgeloofd voor ieder, die in staat
is een onomstotelijk vaststaand bewijs te
leveren van de ware naam en de juiste
geboortedatum van Josef Stalin en maar
schalk Tito. In het Heilig Jaar 1950 zul-
n Italië voor de Rooms-Katholieke
bedevaarders „Heilig Jaar"- en „Jubi.
leum"-sigaretten worden verkocht.
Rachele Mussolini, de weduwe van de
„Duce", heeft bekend gemaakt, dat de fa
milie niet weet waar het lijk van Musso-
is begraven. Daarmee zijn de hard
nekkig door Italië gaande geruchten ont
kend, dat het stoffelijk overschot aan dc
familie zal worden teruggegeven.
Enrique Hertzog, president van de An-
desstaat Bolivia, is afgetreden. Hertzog
had reeds in Mei, wegens ziekte, de -uit-
oerende macht overgedragen aan dc
vice-president Mamerto Urrio Lagotia.
Ilse Koch, de voormalige „meesteres" van
het concentratiekamp Buchenwald,
zoals gemeld is, gisteren uit de Ameri
kaanse gevangenis van Landsberg werd
ontslagen, bevond zich gisteravond al
- in een vrouwengevangenis te Aibach
bij München, in afwachting van de tweede
bex-echting. ditmaal voor een Duitse recht
bank. Bij het verlaten van de gevangenis
Landsberg voegde de 43-jarige we
duwe van de ex-commandant van Buchen
wald de persfotografen toe: „Nou jongens,
jullie schijnen er wel heel slecht bij te
zitten, dat je van mij een plaatje moet
maken om aan geld te komen". Zij
telde verder, dat zij haar mémoires
het schrijven was. De Amerikanen zien
veel heil in een nieuw luchtalarmsysteem,
waarbij binnen een tijdsverloop van
seconden een onhoorbaar signaal in
gewone radio-uitzending wordt inge
voegd. Dit signaal is een soort foto-elec-
trische cel, die door speciale ontvangers
in strategische luchtalarmcentra in een
licht-, bel- of zoemersignaal wordt omge-
Dr Arne Frantzell, een Zweedse
geleerde, heeft een nieuw Röntgen-appa-
raat uitgevonden, waarmee ook de zachte
weefsels in het menselijk lichaam op een
Röntgen-foto kunnen worden vastgelegd.
Op de nieuwe foto's zijn spieren en vet
elkaar te onderscheiden, terwijl ver
der ook de bloedvaten te zien zijn.
Witte kool 5.70, rode kool 5.90—9.70, savoye-
kool 5—7.40, groene kool 5.50—11, prei 8—20.
kroten 6—6.40, gekookte kroten 11—17, uien
.40—11.90, prei 5.50—14, spruiten 12—25.
lijvie 5.70—13.20, sla 12—17, drulv.
nijbonen 31—109, stokbonen 45—70, pronk-
lonen 17—33. stambonen 21—90, witlof 30—58,
postelein 1629, spinazie 642, tomaten 12—
1, komkommers 10—29, bloemkool 861, me
ienen 16—30, sla 1.60—12.30. knolseldery 8—
peterselie 1—2.20, radijs 3 20, seldery 2.70,
bleekselderij 1218.
i 50—76.
„Gezinszorg" der Herv. Gemeente beleg
een gezinsavond
Ds Geursen en de heer Van Dalsen spraken
Gisteravond werd in „Prediker" van
wege de commissie voor bijzondere
kerkelijke gezinszorg van de diaconie
der Ned. Herv. Gemeente in het kader
van de gezinsweek een gezinsavond ge
houden.
Ds M. W J. Geursen, eerste spreker,
merkte op. dat er in de Bijbel geen gezin
is aan te wijzen, waar het helemaal in
orde is. Gods Woord laat mensen zien
van vlees en bloed, zoals wij zijn. Voorts
stond ds Geursen stil bij het scheppen
van de man en de vrouw door God- Zij
vormen een eenheid in hun anders-zijn.
Er is in onze gezinnen veel kapot, omdat
er tussen de mens en God veel kapot
Maar de liefdevolle God gaat met c
verder. Het huwelijk en het gezin liggen
Hem 't naast aan het hart. God belooft
ons gezin Zijn heerlijke toekomst. Wij
mogen ons onderweg weten.
De heer N. L. van Dalsen noemde het
huwelijk een opdracht van God, de
en de vrouw opgelegd voor het gehele
leven. Vrijwillig hebben wij die taak
aanvaard. Als God ons aan elkaar geeft,
dan hebben wij die eenheid niet te
breken. Wij mogen zelf kiezen.
God doorkruist onze plannen: Hij
ons kiezen, maar Hij voegt man
vrouw samen. God moet de cem
plaats in het huwelijk innemen. 1c
gezin gaat het om de man, de vroui
hun kinderen Spr. wees op de zw
van d'e opvoeding en behandelde
het eind van zijn toespraak nog
practische aangelegenheden.
Kunst en Letteren
Uit de Omstreken
Leiderdorp
Avond voor de oudjes.
Naar we vernemen zal het comité, dat
de autotocht voor ouden van dagen orga
niseerde, de oudjes een gezellige avond
aanbieden in het Dorpshuis. De buurt
verenigingen, die vertegenwoordigers ir
dit comité hebben, zullen geheel belan
geloos hun medewerking verlenen.
„Festo-Forto"-avond.
..Festo-Forto" gaf dezer dagen, op de
haar eigen wijze, een gezellige avond
voor de leden der buurtvereniging
het Dorpshuis. Nadat mr Schroder allen
had verbaasd met zijn goocheltoeren
het Italiaans trio „de Candido's" op v
dienstelijke wijze de avond had opl
luisterd met zang en muziek, werd het
een sjoelende, bussen-gooiende en schijf-
schietende familie. Het bestuur var
Festo-Forto" kan met genoegen op deze
avond terugzien.
Voorschoten
Gevonden en verloren voorwerpen.
Gevonden: Twee kinderportemonnaies,
waarvan één met inhoud; nog een porte-
monnaie.
Verloren: leren halsband, doublé arm
band, padvindersriem, portefeuille met
inhoud, bruine herenportemonnaie
inhoud, zwarte leren schooltas met
houd, gouden broche, vulpen, tekendrie
hoek, rozenkrans met zalfje, bruin leren
actetas met inhoud.
Reorganisatie en sanering van
„Bloembollencultuur" nodig
De heer D. W. Lefeber uit Lisse: Haar
invloed thans nihil
De afdeling Lisse van de vereniging
voor bloemencultuur vergaderde gister
avond in „De witte Zwaan". Ter vervul
ling van de vacature van de heer J. W. A.
Lefeber in het hoofdbestuur werd de
heer G. Nieuwenhuis candidaat gesteld.
Meegedeeld werd, dat. de heffingen zul
len bedragen: vroege tulpen 25 procent,
late tulpen 35 procent ei
procent. Op 12 October was bij de kwe
kers nog aanwezig een bedrag
f 2. 827.000 aan bloembollen. Aan heffing
inclusief de vrijwillige inkrimp var
procent en 12 procent tulpen zal een
drag van f 4.925.000 nodig zijn.
De heer D. VV. Lefeber drong sterk
op reorganisatie en sanering van de al
gemene vereniging In haar geheel, daar
haar invloed thans nihil is. Deze gedachte
zal worden doorgegeven.
Nieuw-Guinea's betekenis
voor Nederland
Schepping van een nieuw land,
maar geen kolonie
Afrika is het plechtanker voor Enge
land, laat Nieuw-Guinea het Afrika z(jn
voor Nederland, aldus dr W. Feuilletau
de Bruyn op een persconferentie
Federatie van Nieuw-Guinea-organlsaties
in Den Haag.
Hij wees er op, dat Nieuw-Guinea
grote betekenis is voor Nederland
voor de Indische Nederlanders, die niet
meer weten, waar zij naar toe moeten.
De politieke toestand op Java is slecht.
In Pasoendan alleen zijn 26 000 infiltran
ten, overal zijn 9Chaduwbesturen
Semarang, in Soerabaja, op alle plaatsen
is de toestand hetzelfde.
In Nederland kunnen de Indische
Nederlanders niet aarden, bovendien
er in 1952 na eindiging van
Marshall-hulp grote werkloosheid
verwachten in Nederland.
Daarom hebben de Nieuw-Gulnea-
organ-isaties de regering i
plan voor de Indische Nederlanders
geboden, te beginnen met de mense
de buitenposten, naar veiliger plaatsen
tenslotte naar Nieuw-Guinea
niéuwe toekomst te zoeken.
Nieuw-Guinea kan binnen 25 jaar een
Christelijk land zijn, met Nederlands als
voertaal, aldus spr.
Spr., die Nieuw-Guinea 5 jaar ge-
exiploreerd heeft en gepromoveerd is op
de geologië van Nieuw-Guinea, achtte
volksplanting zeer wel mogelijk,
een plan ontvouwde. De zaak
moet in militair verband worden aange
pakt onder leiding van landbouwkundi
gen. Vijf jaar zal men 12 uur per dag
hard moeten werken. Binnen ander
half jaar zullen de gezinnen de man
kunnen volgen- Het aanwezige hout
ruim voldoende zijn om de vestiging van
bedrijven te betalen.
Wat de vruchtbaarheid betreft, achtte
j een terrein minstens zo groot als
Nederland geschikt voor de landbouw.
Hij rekende op de overbrenging van
000 kolonisten. Voor de scheepvaart is
n rechtstreekse verbinding met
Amerika rendabel als er voor 60.000 ton
vracht gezorgd kan worden.
Ook voor de mijnbouw wees spr. op
ersehillende mogelijkheden, nikkel,
ijzererts, chroom, petroleum en steen
kool, en goud.
Voorts herinnerde spr- aan de strate
gische betekenis van Nieuw-Guinea,
zodat men rekenen kan op internationale
bescherming.
De bevolking wil niet onder de Indo
nesiërs komen en de Nederlanders mogen
haar niet uitleveren.
Schap een nieuw land, zeide spr., geen
kolonie, maar een land, waar de Irlanen
(Papoea's) op voet van gelijkheid wor
den behandeld.
Sfeer in 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" er in!
VOERMAN HENSCHE
In het jaar 1898 schreef Gerhart Hx
mann zijn „Voex-man Henschel"
mee is de aard van het stuk: ee
listisch drama, bepaald. Het natural
en het pessimisme zijn zeer n
elkaar verwant.
Het noodlot hangt niet alleen als
dreigende onweersbui boven het ls
maar de bui barst ook los. En dan
er over Henschel en over alle pers
in dit drama een lawine van
waaronder ze bedolven worden i
verstikt.
Grote karakters zoekt men in
tevergeefs. Zelfs Henschel is
niet meer dan hoogstens een meeliji
kende figuur.
Dat de figuren van Henschel en B
het meest relief kregen, is meer te
ken aan het spel van Johan Elsensoh
Nell Knoop dan aan Hauptmann.
De rol van Henschel werd door E
sohn gaaf en eerlijk gespeeld,
enige pathos, wat zo gemakkelijk hel
val had kunnen zijn. In het vijfde be
vonden we hem het minst - overtuig
Zijn bewegingen waren meer
aangeschoten man, dan van iemand,
niet goed bij zijn verstand is.
van Nell Knoop sloot zich uitstekend
bij dat van Elsensohn; alleen is
mer, dat ze de hele avond met een
ongevoelige, schelle stem sprak.
De Schouwbux-g was geheel bezet
de leden van de kunstkring „Het Scho
spel", voor wie dit stuk gespeeld
door het Ned. Volks-Toneel onder
van Ben Groeneveld.
Sport en Wed'strijden
Pliilidor I ontsnapte aan
nederlaag tegen Philidoi
De voorlopige stand is 5-
Philidor I heeft gisteravond handen
werk gehad aan Philidor II. Dit
mede veroorzaakt door het onvol!
uitkomen van het eerste tiental,
Koevoet wegens studieredenen en
wegens een val van zijn fiets miste,
plaatsen werden ingenomen door
Leeuwen en Padding, beiden uit het
de tiental. Mede hierdoor werd het
narrow escape van Philidor I, dat w
séhijnlijk met' 64 zal winnen.
De gedetailleerdé uitslag is: Ir A.
Paardekooper (Phil. II)J. Bey (Ph
01; .J. BregmanA. Barkema 0—1
M. VoldersW. F. Schtiss 01; J. H.
bersberg—D. van Gelder x—x; A ,G<
mr A. Mulder Vz—Th. P. v. d. Be
J van Leeuwen (res.) 10; P. Barken
H. J. Elemans 01; J. A. P. Moonen-
F. Wakka 01; A. J. H. v. d. Meule
J. Padding (res VzE. W. van
BurghJac. Galjaard x—x.
V.T.L. I—LEIDERDORP I 5x—4x
Voor de 2e klasse B van de Li
speelde gisteravond V.T.L. I tegen 1
derdorp I. Het werd een spanne;
match, waarin V.T.L. met 54 k\v
te staan. De afgebroken partij
gunstiger voor Leiderdorp en een g
spel zal het vermoedelijke eindresul
zijn.
D.C.L.-NIEUWS.
D C.L. toog met twee reserves naar
Haag, waar zij haar vijfde competiti
strijd tegen H.D.C. speelde. I. Laten
wist na twee uur spelen de eerste
punten voor D.C.L. te bemachtigen. Fi
ken Jr wist enige ogenblikken later
fraai gespeelde partij zijn tegens! i
der tot opgeven te dwingen. En J. Sling
land won eveneens. De beide
Feitsma en Lardee, verloren. Feit
maakte een grove blunder bij et
neh stand en Lardee had ook kun
winnen. De partijen van Blom. Stav
Van der Reek en Mertens werdt
Ten slotte was het weer W. Huisman,
?ge van D.C.L. veilig stelde, zodat
eindstand 128 voor D.C.L. werd.
Woensdag speelt D.C.L. tegen het nog
geslagen R.D.C. uit Rijnsburg.
LAURA 1950 wordt voorben
Het LAURA-comité ls bijeen
wees», om de eerste voorbereiding
treffen voor de in Juli 1590 te hou;
derde LAURA-rit. Uit tal van briev
welke bij het secretariaat waren
men, bleek ,dat de belangstelling
Alphense rijwiel vierdaagse nog ste
toeneemt en dat velen, die deze zor
de tocht hebben deelgenomen, da
de prettigste herinneringen bei
Daar de organisatie steeds omv;
rijker wordt, werd besloten tot instell
een dagelijks bestuur, dat
sisteerd zal worden door verschillet
commissies, die zich met de organisa
verschillende onderdelen zullen
In het dagelijks bestuur werden gel
in de heren B. J. F. I. Knaapen, vo
zitfer, W. A. Lam, 2e voorzitter, H-
Gastelaars, secretaris, P, Groenhart, pi
ningmeester en J. Vierbergen, 2e sec
taris. Onder leiding van deze bestuu
leden werden vervolgens cc
pers, propaganda, financiën, hu
vesting, recreatie en de wegencontx
samengesteld.
Besloten werd ook het volgend jaa:
LAURA-rit weer in de eerste volle w
Juli te houden. De verschillen
commissies zullen onmiddellijk met h
werkzaamheden beginnen en in een
gende maand te houden vergadering
plannen ter tafel brengen. Algeme
wordt verwacht, dat in 1950 het aa:
deelnemers aan de Vierdaagse weer
langrijk groter zal zyn dan dit jaar.
VISWEDSTRIJD L.W.S.
Het personeel der Leidsche Wolspi
nerij N.V. hield een viswedstrijd
Meerburg. Er werd gevist'in bootjes,
uitslag was: 1. W. P, Ranselaar; 2.
W. van Rossen; 3. M. Pet; 4. C. Hor
5. O. Nekeman (tevens extra prijs
de groo.tste voorn); 6. W. IJzerman (ext
prijs eerste vis); 7. F. IJzerman (ext
prijs laatste vis); 8. N. v. d. Wijngaar
9, P. Bakker; 10. P. C. de 'Haas; 11. D.
d. Blom; 12. W. Zeegers. Bij het uitri
ken der prijzen sprak de voorzitter
woord van dank tot de directie der N.
de geschonken prijzen. Door
medeleven kan de ihengelsportvereni
L.W.S. weer op een goed geslaagde i
strijd terugzien.
