Minaliasase volksbeweging wil
een plebisciet
JIKUTVE LEIDSCHE COURANT
3
WOENSDAG 5 OCTOBER 1949
Een hechte Unie of een bijzondere band met Nederland
Een volksstemming; onder werkelijk neutrale leiding, te houden nog vóór de over
dracht der souverelnlteit aan de Repoeblik Indonesia Serikat, dit 19 kort samen
gevat, de els van de Minahasase volksbeweging, de z.g. Komité Ketatanegaraan
Mlnahasa, welker vertegenwoordigers in Nederland zyn gekomen om als z.g
„gewichtige belangen" hun stem te doen horen op de Ronde-Tafel Conferentie.
De vertegenwoordigers van diit Kocnité, kelijk is, hun zetels opndeuw ter be
de heren dr S. J. Wa-rouw, oud-premier
va» Oost-Indonesië, die indertijd bekend
werd omdat hij zorg droeg, dat premier
Nadjamoedidra wegens strafbare feiten
werd aUgazet, prof. dr J. C. Engelen, E.
D. Dengah, oud-minister van verkeer en
waterstaat, mr K. K. Ranti, G. Rampen,
G. M. A. Makiniwang, verklaarden ons
dat het Komité 95 procent van de Mina-
hasa vertegenwoordigt, benevens duizen
den Minahaisaëris buiten 't land. Zij
vat de Twapro met 75.000 leden,
Rooms-Katholieke Partij met 17.000, de
hoofdenbond, de a-rbeidersbewegiaigde
hoekoem toewa (districtshoofden)
Indo-Europese burgers.
Tegenover het Komiité staan de P.S.SI
(de Mohammedaanse partij, waarbij men
rekenen moet dat 98 procent van de be
volking Christen is), de Barisan Nasional
Indonesia (het nationale leger van 7
donesia), die steeds pro-republikeins
geweest en grotendeels uit mensen v
buiten bestaat. Zij telt 500 leden. Ten
derde de Gerakan Indonesia Merdeka met
200 leden.
Het Komité heeft tot doel, de banden
met Oost-Indonesië te verbreken door
gebruik be maken van het wettig vast
gelegde recht om zelf zijn staatkundige
toekomst te bepalen, hetzij door vorming
ener zelfstandige negara in een Indone
sië, dat door een hechte Unie met Neder
land verbonden is en tevens een werke
lijk federatief karakter d-raagt, terwijl de
thans voorgestelde Unie en de thans
gestelde RIS. niet aan deze eiser
doen; hetzij buiten Indonesië te blijven
en een bijzondere band te krijgen met
het Koninkrijk der Nederlanden, zoals de
Twapro wil.
Er zijn dros verschillen aan te wijzen
binnen het Komité, dooh hierin stemmen
allen overeen dat zij een volksstemming
verlangen, afscheiding van Oost-Indone-
eië en een hechte band met Nederland,
aldus zetten de vertegenwoordigers van
het Komité uiteen.
Op de vraag, waarom de vertegenwoor
diging vam de Minahasa, de gekozen raad,
dan niet die verlangens weerspiegelde,
doch integendeel wel besluiten nam. die
hiertegen in gaan. luidde het antwoord,
dat de verkiezingen van vorig jaar in
een voor het volk vreemde vorm gehou
den werden. Voor het eerst waren het
verkiezingen naar evenredige vertegen
woordiging, voor het eerst namen vrou
wen deel. Partijen waren niet ontwik
keld, er waren allerlei gToepen en indi
viduele can-diidaten. Mensen werden ge
kozen die n-iet de bevolking weerspie
gelden.
De republikeinse groepen hadden met
leugens de situatie misbruikt.
Er is nog een ander feit, dat maakte,
dat de Raad niet de mening van het volk
vertegenwoordigde: Na de verkiezingen
verklaarden twee leden van de hOofden-
bond zich aanhangers van de G.I.M. en
nog drie leden van andere groepen slo
ten zich bij de pro-republikeinen aa
Dit heeft tengevolge, dat het volk
uiig waarde hecht aan de raad.
Warut de vijf leden, die overgingen,
■telden niet, zoals dn Nederland gebrui
Garry Davis tegen zijn wil
vrijgelaten
Garry Davis, wereldburger no 1, is
Parijs veroordeeld tot 8 dagen gevange
nisstraf, wegens het in Frankrijk verblij
ven, zonder deugdelijke papieren. Daar hij
gedurende die tijd in de gevangenis heeft
doorgebracht, werd- Davis onmiddellijk
Vrijheid gesteld. „Ik verzoek om het voi
recht om even lang als Jean Bernard
Moreau (die wegens dienstweigering zit)
in de gevangenis te blijven", riep Garry
(tevergeefs) in de rechtszaal uit. In Wash
ington werden gisteren 11 volgelingen
van Garry Davis gearresteerd, omdat zij
postten voor de Franse ambassade. Ook zij
protesteerden tegen de gevangenschap van
Jean Moreau.
VAN DIT WDAT, VAN
ALLES WAT
Een plas zonder water, dat gaat onmo
gelijk. Maar Dè Plas had (bijna) geen
water meer, evenals Grafhorst, het dorp,
dat met dit gehucht onder LJsselmuiden
ressorteert. Tegelijk met de Noord-Oost-
Polder waren ook beide plaatsen droog
gelegd. De pompen konden het water
niet meer bereiken, hoogstens kwam er
nog wat troebel vocht naar boven. Met
tanks moest het water van elders wor
den aangevoerd. In 35 werkdagen heeft
de waterleidingmaatschappij Overijssel
vijf km hoofdleiding en 3 km dienstlei
ding gelegd; zestig ton eternietbuizen
verdwenen in de grond; gistermiddag
draaide de burgemeester de kraan open
en ziedaar, Grafhorst en De Plas konden
weer drinken. Melkflessen vlogen rond.
een spiegel begaf het en dat bracht de
politie in Egmond aan Zee op het spoor
van een uitgebreide bonnenhandel. Alles
na een echtelijke twist tussen de heer
en mevr. L. te Egmond. Scherven en
geluk. Nog niet zo lang geleden heb
ben W9 in ons blad gewezen op de wan
toestanden, die in vele, ongecontro
leerde kinderhuizen bestaan. Een zo'n
„tehuis" is thans door de burgemeester
gesloten: „Frieja" in Den Helder, dat
onder leiding stond van een 30-jarige
dame, diie nu alles ontkent. Maar de kin
deren werden er schuw. Denkt u ook
ineens aan Oliver Twist en Nicholas
Nickleby? Drie maanden gevangenis
straf is geëist tegen de 44-j. Johanna W.
K. V. uit Haaksbergen, die haar oude
vader zo had verwaarloosd, dat hij is
overleden. De varkens werden beter
verzorgd. De oude was bang voor zijn
dochter. Met te meer dankbaarheid
denken we aan de vele goede tehuizen.
De bekende vereniging Het Hoogeland
neemt binnenkort huize Zwaluwenberg
te Oldebroek in gebruik. Er is een
vennootschap „Opinio" opgericht, die
de mensen van te voren wil laten voor
spellen. hoe de voetbalwedstrijden zul
len aflopen. Wie goed raadt, maakt kans
op een prijs. Nee. geen voetbalpool. Maar
u moet wel van te voren een kwartje
storten, ziet u. Dè politie nam Zondag
in Amsterdam kaarten van colporteurs
in beslag. Veel goede wensen, heel
veel bloemen, talloze schriftelijke ge
lukwensen, dat viel de directie van de
gouden Talensfabriek ten deel. Het per
soneel bood een glasmozaiek aan. Zes
Rotterdammers haalden bij een zwarte
handelaar in Kootwijkerbroek in 1945
14 000 gulden weg. De Zutfente recht
bank gaf ze elk een jaar voorwaar
delijk. omdat het al zo lang geleden is
Maar regel is in Zutfen: wie van buiten
komt. krijgt 50 pet. straf extra, dreigde
de rechter.
schikking.
Voorts werd geklaagd, dat terwijl
het begin af aan was medegedeeld, dat
Oost-Indonesië een voorlopige staatsvorm
was en dat ia ter de bevolking zich vrije-
lijlk mocht uitspreken, nooit deze belofte
is nagekomen en dat de ambtenaren, die
tot de K.K.M. behoorden, naar Makasar
werden ontfboden en ter verantwoording
geroepen.
Men heeft om een volksstemming ge
vraagd en dit mocht men toch vragen.
De sprekers wezen er voorts op, dat de
vertegenwoordigers der K.K.M. met wei
nig of igleen sucoes zich gewend hebben
tot de Nederlandse regering, tot de
B.F.O. en de Unoi.
Wat de R.T.C. betreft, verklaarde men,
dat men gehoord wil worden en niet via
een subcommissie. Dit is niet alleen de
wens van de Minahasa maar ook die van
andere streken van Indonesië.
Er werd aan de KJC.lt tegengewor
pen, dat men toch een band had met de
andere dielen van Indonesië, doch hier
tegenover kan worden gesteld, dat er
nauwere banden zijn tussen Brits Ma-
lakka en Sumatra, dan tussen de Mina
hasa en Sumatra.
Men wil mu een volksstemming om aan
te tonen, dat de Minahasa achter de be
weging staat, zoals ook in Linggadjati,
in de volgende overeenkomsten, in de
Grondwet, in het Atlantic Charter, in
het statuut van de VN. wordt beloofd,
doch men wordt weggesbuurd en met
gehoord, verklaarden de sprekers
Den Haag als gastvrouice
voor de R.T.C.
Den Haag is er in geslaagd, een bij
zonder voornaam karakter te geven aan
de plechtige ontvangst van de Ronde
Tafel-conferentie ten stadhuize. De oude
met prachtige schilderijen versierde za
len. de lichte gangen met fijn-zaebtroze
bloemen werden vervuld van stemmige
ek- Honderden gasten werden ont
vangen door het college van B. en W
de wnd burgemeester, ir Feber met
ambtsketen, o.a. de ministers Stikker en
Van Maarseveen, dr Van Royen, sultan
Hamid II. Anak Agoeng Gde Agoeng.
drs Hatta, mr Roem. leden van de Unci,
opper- en vlagofficieren, raadsleden,
vooraanstaande Hagenaars, enz.
Canada. Groot-Brittannië en Ame
rika zullen binnenkort tariefsverlagingen
bekend maken ter bevordering van de
multilaterale handel.
"GLOBE"
Gisteren werd de reddingboot „Baron van Kattendijke", een geschenk van
M. J. E. baron Huyssen van Kattendijke aan de N.Z.H.R.M. officieel in gebruik
genomen. De proefvaart op de Kaag. (Zodra het botenhuis in Katwijk gereed
is, wordt de reddingboot daar gestationneerd).
Nu de O.-Duitse staat wordt gevormd, begint
het geworstel om Berlijn opnieuw
Pieck, de Sowjet-satelliet, acht noodtoestand vergroot
In Geallieerde kringen is men van oordeel, dat de vorming van een regering
de Russische zone van Duitsland, van zeer grote invloed zkl zijn op West-Berlijn.
Men vreest namelijk, dat indien de politieke strijd tot een algemene strijd zou
leiden, West-Berlijn weer even afhankelijk van de Westelijke mogendheden zal
worden als in de dagen der Russische blokkade.
Ook houdt men rekening met de mo
gelijkheid, dat Rusland in Duitsland
steun zal trachten te winnen door een
vredesverdrag voor de Oost-Duitse rege
ring te ontwerpen en de bezettingstroe
pen terug te trekken als de „volkspoli-
tie" sterk genoeg is. In politieke kringen
te Bonn wordt betoogd, dat indien tot
de vorming van een Oostelijke regering
wordt overgegaan, de noodzaak van hef
versterken der positie van de West
Duitse regering tegenover het geallieerde
toezicht, sterker tot uiting zal komen.
Ook hier vreest men de propagandisti
sche invloed op het Westen. De Geallieer
den hebben totnutoe geweigerd, toe te
geven aan het Duitse verlangen West-
Berlijn als volledig gelijkberechtigde
staat aan de Westelijke federatie toe te
voegen. Blijkbaar hebben zij door deze
actie niet de laatste brug willen afbreken,
die nog voor een overeenkomst met de
Russen bestond. De eis, dat Berlijn
twaalfde .Bondsstaat wordt, komt thans
i een nieuw lacht te staan.
Wilhelm Pieck, voorzitter van
Uitgebreide verjongingskuur van de
Karei Doorman
Grótere gevechtskracht en gerieflijker ingericht
gericht. Er kwamen meer douches. Er
vliegdek-installatie verbeterd. Er kwa
men twee remkabels bij. Acht kabels en
twee veiligheidsnetten werden gemoder
niseerd, teneinde ook de snelste vlieg
tuigen te kunnen ontvangen. Tenslotte
werd de vliegcentrale gemoderniseerd.
Het maximum aantal mee te voeren
vliegtuigen bedraagt twaalf jachtvlieg
tuigen en vier en twintig verkennings
vliegtuigen. De voortstuwing geschiedt
door twee turbines van elk 20.000 p.k.
De maximum snelheid is 25 mijl.
zijn er nu vijftien. Zeven drinkwater-
koelers kwamen er. De scheepskombuis
kreeg er vier kookketels bij. De scheeps-
wasserij werd ingericht met moderne
machines. Zestien man zijn hier elke dag
bezig. De bemanning doet dat niet zelf
meer, wat een arbeidsbesparing betekent
van twee honderd manuren per dag. Do
ziekenboeg werd verbouwd. Zij is nu
hypermodern, alsmede de operatiekamer,
de spreekkamer van de dokter en de
tandarts.
Ook op technisch terrein zijn belang
rijke wijzigingen aangebracht, waardoor
de gevechtskracht van het schip werd
vergroot. Zo werd in de eerste plaats de
Hoog torent het vliegdekschip.
Karei Doorman, te Rotterdam boven de
ér de Maas. Diep beneden haar varer
Rijnaken, de sleepboten en de noj
kleinere schepeni Het machtige vliegdek
schip beheerst op deze plaats, daar vlak-
by de Maasbruggen, het havenbeeld vol
komen. Reeds enige tijd ligt de Karei
Doorman hier. En gisteren zijn er vijftig
tal journalisten, onder wie een groot
aantal Belgische, in de gelegenheid ge
steld eens een kijkje te nemen aan boord
•an het schip, dat in de lente van het
orige jaar nog „Light-fleetcarrier H.M.S.
Venerable" heette.
Op 28 Mei werd het schip te Daven-
poort aan de Nederlandse Marine ovet-
gedragen. Later zijn in de buurt van
Schotland de eerste oefeningen gehouden
met vliegtuigen.
En toen heeft de Karei Doorman een
verjongingskuur ondergaan, die zeer
lang duurde, maar die dan ook tot resul-
heeft gehad, dat onze Marine thans
de beschikking heeft over een vliegdek
schip, dat voldoet aan de meest moderne
dat geschikt over de nieuwste
snufjes en dat op deze wijze een onont
beerlijke steun betekent voor de heden
daagse oorlogvoering, waarvan het als
de offensieve en defensieve kern is te
beschouwen.
Er hebben ingrijpende verbouwingen
plaats gehad. De verblijven zijn nu vol
gens Nederlandse standaard ingericht.
Ooor een meer practiscne inrichting
al van pantries zijn opgeruimd) ver
kreeg men een totale winst aan dekop-
pervlakte van negentig vierkante meter.
Een der verblijven werd ingericht als
slaapzaal voor een en veertig onderoffi-
waardoor deze thans allen in
vaste ..kooien" slapen, in tegenstelling
met hun Britse collega's, die met hang
matten tevreden moesten zijn. Door ver
plaatsing van een groot aantal plunje-
zakken kon een recreatie-verblijf voor
korporaals en manschappen worden in-
ONDERZOEK NAAR VLIEGONGELUK
KEN IN PORTUGAL EN OP
YPENBURG.
De Raad voor de Luchtvaart zal op 17
October om 2 uur ten departemente van
Verkeer in openbare zitting het ongeluk
onderzoeken, dat de PH-NCN van Aero-
Holland op 10 Febr. 1949 bij Coliga (Por
tugal) door benzinegebrek overkwam en
tevens het ongeluk op 1 Mei op
Ypenburg overkomen aan de PH-NCL
Aero-Holland. Dit toestel botste bij
de start tegen een startwagentje.
De bankbiljettenomloop is deze
week met f 54 millioen.tot f 3020.7 mii-
lioen gestegen. De deviezenportefeuilie
der Nederlandse Bank is met f 100 mll-
lioen toegenomen.
munistische S.E.D., heeft op het hoofd
kwartier van zijn partij verklaard, dat
de vorming van de „marionet ten-rege
ring" te Bonn de nationale noodtoestand
heeft verscherpt enhet gevaar
een oorlog heeft vergroot. Met zekerheid
valt thans aan te nemen, dat de Oost
Duitse staat as. Vrijdag in het vroegere
gebouw van het nationaal-socialistische
ministerie van propaganda te Berlijn
officieel zal worden uitgeroepen. De
Volksraad, bestaande uit vertegenwoordi
gers vam alle legale partijen uit de
Sowjet-zone, zal zichzelf alsdan tot he:
voorlopige parlement van de „Duitse
democratische republiek" verklaren cn
vervolgens een regering kiezen.
Zeven van de 14 kabinetszetels zouden
aan leden van de S.E.D. worden toege
wezen en de overige onder de Christen
democraten, liberaal-democraten en na-
tionaal-democraten worden verdeeld.
Het Duitse persbureau, A.D.N., heeft
bekend gemaakt, dat generaal-majoor
Toelpanof. chef van het bureau „inlich
tingen" van het Sowjet-bestuur in Oost-
Duitsland, reeds enige tijd geleden
zijn post is on-theven en uit Berlijn
Moskou vertrokken. Zijn vertrek,
haast men zich te verklaren, zou niets
uitstaande hebben met de voorbereidin
gen, welke thans worden getroffen
het tot stand komen van een Oost-Duitse
regering, maar berusten op
met ambassadeur Semeonof. Vermelden
wij tenslotte nog, dat ook Bulgarije het
Sowjet-protest tegen die vorming van een
West-Duitse regering steunt.
Handel in landbouwproducten
georganiseerd
Omvat 50.000 ondernemingen
Meer dan vyftig organisaties op het
gebied van landbouwproducten en le
vensmiddelen hebben besloten tot op
richting van het algemeen orgaan voor
de handel in en verwerking van produc
ten op het terrein van landbouw en
voedselvoorziening.
Deze organisatie is representatief op
dit terrein en werd nodig geacht, omdat
tot nu toe naast algemene organisaties
voor landbouw, industrie en middenstand
geen vrije algemene organisatie bestond
van groothandelaren, grossiers, tussen
personen en aanverwante bedrijven. Op
dit gebied werken 50 000 ondernemingen.
Een voorlopig bestuur is gevormd van
16 personen. De naam zal nog nader wor
den bezien. Het secretariaat is gevestigd
t 1 tele-
DE VERZETSSLACHTOFFERS IN
INDONESIë
Op de vragen van het Tweede-Ka
merlid Weiter heeft minister Götzen ge
antwoord. dat de Indonesische regering
een regeling voorbereidt om aan nabe
staanden van particulieren-verzetsslacht-
offers een onaantastbare periodieke uit
kering te geven. Voor die van lands
dienaren acht de minister dit niet nodig
omdat de bestaande regeling alleszins
voldoende wordt geacht.
De pas benoemde hoofdcommissaris
de handel van Nederland te New
York. de heer L. Smilde, zal naar Ne
derland vertrekken en. daar 10 dagen
blijven om de door de devaluatie ont
stane toestand te bespreken.
.SNIPPERS.
rwind Gielgud, een Amerikaans schrij
ver, heeft een filmscenario gemaakt, ge
baseerd op de ongeoorloofde adoptie-
practijken in de Ver. Staten. Bij het
zamelen van de gegevens is hij gestuit
op dingen, die. naar zijn mening, zelfs
voor een film luguber zijn. De handel
in babies is „big bussiness" in sommige
Amerikaanse steden en wordt reeds
nationaal schandaal genoemd. „Het sja
cheren in babies is één van de gemeenste
misdaden in dit land en sommige bijzon
derheden daarover, zyn zo sensationeel,
dat het publiek ze niet zou kunnen
loven", aldus Gielgud. Door mensen-;
der-scupules worden ongehuwde i
staande moeders overgehaald, om hun
baby af te staan. Soms krijgen zy daar
voor een klein beetje geld. Maar deze
louche figuren varen er wel bij. Het
klinkt grof. maar de kinderen worden
van de hand gedaan voor prijzen, die
gaan tot 300 dollar aan kinderloze echt
paren. Gielgud vond, dat elk jaar 150.000
onwettige kinderen worden geboren
de V.S. en dat er 4 millioen kinderloze
echtparen zijn, die ze graag willen adop
teren. „Zolang de vraag het aanbod zc
verre overtreft, zullen de sjacheraars ir
babies goede zaken blyven doen", is dt
mening van Gielgud. Deze practijken
worden nog in de hand gewerkt door de
moeilijkheden, die de Amerikaanse wet
aandoptie in de weg legt. In Italië
creigt een staking van typografen. De
onderhandelingen met de werkgevers
over loonsverhoging en duprtetoesla;
zijn afgebroken. Zonder de laag t
waarmee andere Kanaalzwemmers zich
tegen de kou besehermen, zal Pierre Ci-
trachten de Engelse kust zwemmen
de te bereiken. U hebt het reeds kunnen
lezen. Pierre is de Californische zee
hond. die zich thans in Vincennes rond
jan verse haring en wijting or
topconditie te zijn voor zijn tocht. Paul
Archinard, correspondent van de Na-
>nal Broadcasting Company, die de
tocht financiert, beweerde, dat Pierre een
nelheid van 64 km per uur kan berei
ken. Hij zou het Kanaal, volgens hem, in
een half uur kunnen overzwemmen.
Dan was er ook nog een bericht over
Timsah, een gedresseerde krokodil uit
Egyptische diergaarde te Cairo. Tim-
zou Pierre Cilion uitdagen, dat hij
nog sneller was in de Kanaalzwem
kunst. Achteraf blijkt dit op fantasie te
berusten. Timsah gaat niet. Ex-koning
Peter van Joegoslavië kwam per vlieg
tuig uit Parijs te Londen aan
Van het erf van School en Kerk
Beroepingstcprk
Ned. Herv. Kerk. Aangenomen: naai
Nieuw-Guinea (Zendingspred.) O
Ewoldt te Rijswijk (Gld.>; naar Nijme
gen J. Spreij te Helmond.
Bedankt: voor Ommen L. J. R. Kalmijn
te Vaassen; voor Noordgouwe O.
Henkei te Dinther; voor Bussum (v
W. Lodder) J. Godthelp te Zwijndrecht.
Geref. Kerken. Beroepen: te Kraling-
scheveer J. Dyk te Raamsdonkveer; te
Bunschoten-Spakenburg (vac.-H Toren
beek) P. de Bruijn te Krabbendijke; te
Soharnegoutum J. H. Antuma te Gorre-
dijk.
Geref. Kerken (Art. 31 KO.) Beroe
pen: te Almelo-Nijverdal F. F. Pels te
Blija.
Bedankt: voor Stadskanaal-Pekelder-
weg J. J. Arnold te Vrouwenpolder.
Chr. Geref. Kerken. Tweetal: te Mid
delburg W. Heerma te Rotterdam-Cen
trum en J. P. Geels te Den Haag-Oost
Aangenomen: naar Rotterdam-Zuid B
van Smeden te Kampen.
Baptisten Gemeente. Beroepent te
Apeldoorn (vac.-L. de Haan) H.
Werf te Tweede Exloërmond; te Leeu
warden (vac.- H. E. Huizinga) G. Bosma
te Stavoren.
Internaatschip Prinses Irene
in gebruik
De he«
i Jon(
het besti
Kerk, noemde dit schip een kleine bijdrage
in de opbouw van de Rotterdamse haven.
De praeses van de Synode, ds H. J. F. Wes-
seldijk. sprak over het ontwaakte verant
woordelijkheidsbesef van de Hervormd
Kerk. hetgeen blijkt uit het feit dat na d
oorlog verschillende stichtingen in het levei
zijn geroepen. De heer B. Tazelaar sprak na
mens minister Rutten. de wethouder vai
Financiën en Havenbedrijf voerde het woord
ever.als ds J. D. Kleyne.
Het 50ste boek van prof. Schuh
Prof. dr F. Schuh, de bekende oud-hoog-
raar in de wiskunde en mechanica te Delft
1 Groningen, wordt Zaterdagmiddag as. oir
uur ln Hotel Central in Den Haag gehul
digd wegens zijn
i het
•rectiijnen van zijn 50ste
boek (De macht van het getal). Prof. Schuh
rad reeds in 1945 af als hoogleraar en door
mstandigheden is deze huldiging uitgesteld
iaterdag wordt hem O.a. een geschilderd
ortret aangeboden.
Dr A. D de Groot heeft zijn ambt als
lector in de toegepaste psychologie aan de
Amsterdamse stedelijke universiteit aan
vaard met een rede over „De psycholoog in
de maatschappij".
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 5 Oct. R. U. Geslaagd cand-ex
wis- en natuurkunde (F)- de heer F. J. M.
Th. Bekkers te Leiden.
ROTTERDAM, 30 Sept. Geslaagd: cand
»n wetenschappen A A J van der Knoop,
en Briel. J C D Ukkerman
ling, beiden te Rotterdam en H
Lelden.
Schil
de Tombe
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AAGTEKERK 5 te Genua. Akkrumdijk p
Key West. Alcor p 2 Fenando Noronh:
Algarve 4 v Londen n Rou-aan. Algenib
4 St Paul's Rock. Alphacca 5 te Rio d
Janeiro. Alwakl 4 v N York n Bostor
Ainsteldiep p 4 Brunsbuttel. Amstelker
Arendsdijk 3
Ariadrw
Aust
I Pe-
ilche. Averdijk 4 v N York
xeldijk p 4 Liz
BAARN p 4 Azoren. Bengkalis 4 te A'dam.
Blommersdijk 3 te Londen verw. Bloem
fontein p 4 Ouessant. Blijdendijk
Hamburg n A'dam. Borneo 4 te B
Bree HeUe 4 te A'dam. Britsum 4 te R'dam
COTTICA 4 v Barbados n Trinidad. Dar
p 4 Dungeness. Delfland 4 te Rio de J«
Domburgh 3 te Rouaan. Duivendijk 3 v
Balbao
EENDRACHT p 4 Finisterre. Esso R'dam
4 Gibraltar
FRISIA 4 v P Jerome n Bayonn<
GAASTERLA
Goole. Gaasterk
AST I 3 v N Castle n A'dam. Hast III 2
Rouaan. Hast V 2 te Duinkerken. Helic
4 te Aruba Hoogkerk 4 te P EHsabeth
Hudson 3 op 33.47 N en 13.22 W.
ILOS 3 v Malta n Beyroeth Iris p 4 Finis-
JAPARA 4 te Soerabaja. Ja<
terdam n Narvik. Joh. v. Oldenbarnevelt
p 4 Ftnisterre. Joost van den Vondel 4
R'dam n Narvik.
KEILEHAVEN 4 v Swansea n Dakar. Klip
fontein 5 te Teneriffe. Kola Baroe pass 4
Ouessant. Kota Gede 4 te Genua.
AAGKERK 4 v Muscat. Lekkerkerk 4 tf
Antwerpen. Lieve Vrouwekerk p 3 Oues
sant. Lingestroom 1 v Hull n IJsland. Loe-
nerkerk 4 v Teneriffe n A'dam. Loos-
dirccht 4 v Genua n Basrah.
M AETSUYCKER 4 te Singapore. Mapi:
Singapore. Marcella 4 te R'dam. I
kerk 3 te Hongkong. Marpe;
cao. Mirza 4 te Singapore. Molenkerk
Dondrahead. Monica 5 te Londen. Mu
p 3 Makalla.
NESTOR 4 te Volos. Nigeretroom 4 te 1
gue)a
ODYSSEUS 4 te Savona. Oranje p 3 I
Guarda-fui. Oranjefontein p 4 Finish
te Cura-
Kiezen
J. Z. J. Hazabroek
Delen
43
Weldra loopt ze weer naar hem toe.
Hij wacht haar op. Gekalmeerd,
denkt ze. Het lijkt haar 't best, zo ge
woon mogelijk te doen en als vanzelf
sprekend de fiets over te nemen. Wel
licht geeft hij 'm, en laat haar dan
gaan.
Maar vlakbij is ze, als hij opeens sip
fiets met kracht omhoog tilt, en 'm
haar toe smijt. „Daar! Asjeblieft!"
schreeuwt hij met overslaande stem.
„Frits!"
In volle vaart slaat de fiets tegen
haar aan. Te laat tracht ze het gevaar
te ontwijken. Ze voelt een slag tegen
haar achterhoofd, en hoewel ze zich
nog weet staande te houden, komt het
hard aanAlles wordt zwart voor
haar ogen. Als het ergste voorbij is,
blijft ze zich toch verdoofd voelen,
duizelig en onzeker.
Ze weet de graskant te bereiken. Ze
laat zich zakken, gaat zitten.... Hoe
lang ze blijft zitten beseft ze zelf niet.
"nöelnos lang lijkt het haar
Ze weet óók niet hoe ze er daarna
>g in slaagt, thuis te komen. Niet al
leen haar achterhoofd en haar hals,
ook haar ene enkel doet vreselijk
pijn
Frits is heengegaan. Ze weet niet
hoe, en wanneer. Toen ze wankelend
overeind kwam was hij er niet meer.
Alleen zij zelf.
't Is nu geheel duister.
Hoe dikwijls zou ze die ene pijnlijke
voet vóór de andere moeten zetten om
thuis te komen, waar ze veilig zal
zijn?Ze heeft geen idee van af
stand meer, noch van tijd. Alleen lijkt
het haar verschrikkelijk laat al. Mis
schien zal ze 'r ouders uit bed moeten
kloppen.
Natuurlijk gaat ze niet naar Wim
Zwart. Ze zou in zo'n toestand niet bij
hem durven aankomenAlleen
denkt ze even aan zijn kleuters. „Wat
zou Loes wel zeggen als ze tante Bep
zo zag?...." En weemoedig denkt ze-
„Arme, arme schatten die jullia
zijngelukkig dat je nog niet weet,
wat het leven is.... Toen ikzèlf nog
met het serviesje speelde, wist ik het
óók nog niet, maar nu.
Al gaande, schijnt haar enkel steed?
dikker en stijver te worden. Een paar
keer moest ze blijven stilstaan, on>
over te geven.Daarna strompelt z»
dan weer verder, de zware, lastige fiets
aldoor nog mee zeulend.
XXV
,,'t Is toch watzegt Wim Zwart
z'n buurvrouw, de handen op elkaar
slaande. „Hoe laat is ze wegge
gaan7 En heeft ze niks bijzonders
gezegd toen ze ging
„Nee. Maar als u Janny nou maar zo
lang op de kinderen laat passen, 'k Zal
es bij m'n schoonouders gaan vragen,
misschien dat die iets weten", ant
woordt Wim zenuwachtig, ongeduldig.
„Dus u gaat niet naar school? Nee,
dat kan nou ook eigenlijk niet, hee?
Maar moet er niet een boodschap naar
school?"
,,'k Ga d'r zelf even langs", deelt hij
kort mee.
„O ja, dat is wel het beste...
zou zeggen, wat kan haar nou toch
overkomen zijn.... Ze zeggen, een
ongeluk ligt op een klein plaatsje,
maar 't is wel waar óók...."
Ze vindt het jammer dat de meester
zo'n haast maakt om weg te komen. Ze
vond Bep zo'n geschikte meidJam
mer dat ze verkering heeft, de meester
had er een goeie vrouw aan kunnen
hebben, als 't wat geworden was
Dat had ze de meester best és onder
het oog willen brengen, alleen maar oni
te kijken, wat ie daarop terug zei. Met
die juffrouw van school wordt het
blijkbaar óók weer niks.
Maar Wim heeft werkelijk geen tijd
voor haar gedachtenspinsels.
Hij fietst wat hy kan. Eerst naar het
hoofd van z'n school, om de reden
zijn afwezigheid op te geven. Vervol
gens naar 't huis waar de ouwe Kooi
man woont
Kwart voor negen is ie er.
Er staat een auto langs het hek ge
parkeerd. 't Is een doktersauto, merkt
hij op. Zie je wel, d'r schijnt toch heus
iets bijzonders aan de hand te zijn!..
„Wat is er? Is er iets met Bep?" roept
hij al in de deur.
In de achterkamer vindt hij alleen
z'n schoonvader, die nu kaarsrecht, en
ogenschijnlijk doodbedaard, op hem
toekomt.
Vóór deze iets gezegd heeft, vraagt
Wim verder, gejaagd: „Waar zijn de
anderen. En Bep?
„In de opkamer", antwoordt Kool
man. Méér nog niet.
,,'k Zag een doktersauto vóór 't
huis".
„Ja", zegt Kooiman, „de dokter is
hier. Voor Bep. Bep heeft gisteravond
een ongelukje gehad. Ze is gevallen.
Nogal ernstig. Hersenschudding."
Hij weet veel méér dan dit; Bep
heeft zelf nog alles kunnen vertellen,
toen ze gisteravond om over elven
hier kwam. Maar hij vindt het niet
nodig, deze Wim Zwart de hele waar
heid te vertellen. In dit geval heeft i«
zich voor z'n vroegere schoonzoon
méér in acht te nemen, dan voor een
vreemde, meent hij.
„Kan ik haar zien?" vraagt Wim.
„Nee".
„Is het zó erg?"
Een schouderophalen.
Er blijft voor Wim Zwart weinig
anders over dan nog even op de dok
ter te wachten, die weinig uitlaat, en
dan terug te keren..
Jammer genoeg moet z'n verhaal nu
weer blijven liggen..
Hoe lang duurt dat gewoonlijk, met
zo'n hersenschudding? Bep zal toch
wel weer by hem terug komen, zo
gauw ze beter is? Zo niet, dan kan
hij wel zeggen dat hij een verloren
man is.. Dan krijgt ie weer dezelfde
narigheid van vroeger vreemde
hulp in huis, extra kosten, geen ge
legenheid meer om te schrijven..
Hij mag zich nog gelukkig prijzen
dat Janny weer komen kan, om deze
dagen op te passen. De kletspraatjes
moet ie maar toe nemen..
(Wordt vervolgd).
Overijssel 5 te Houston.
POLYDORUS p 4 Wight n Liverpool. Po
seidon 4 v Santiago de Cuba n Caracol.
Poolzee 2 te Aden. Pr. Fred. Hendrik 2 te
Chicago Pr. J. W. Friso 3 op 300 mijl O v
Belle Isle. Pr. Willem I p 4 Scilly. Prins
Willem III 4 op 800 mijl O v Belle Isle.
Prins Willem V 5 te Hamilton. Pr. W. van
Oranje p 4 Belle Isle.
RIJNKERK 5 te Aden.
SAROENA (t) 3 te Miri. Schle 3 v P au
Prince n R'dam. Soestdljk 4 v N Y.
Mobile.
Alkmaar 4
Geref. Synode zoekt een
catechisatiemethode
(Van een onzer verslaggevers)
De Geref. Synode zette gistermiddag
de bespreking voort van het rapport over
het catechetisch onderwijs. Prof. Dijk
meende, dat de situatie van de catechi
satie niet zo erg mooi is. De Heidelber-
ger is volgens spr. wel het leerboek
voor de catechisatie, doch daaraan heb
ben we niet genoeg.
Na enkele replieken aanvaardde de
Synode een voorstel van dr A. D. R. Pol
man, om opnieuw deputaten te benoe
men. onder wie ook een bevoegde onder
wijskracht met de opdracht zich te be
raden op een goede methode (met leer
plan).
Ds C. B- Bavinck rapporteerde over
de geestelijke bearbeiding van Curacao
en het Caraibische gebied. De Synod»
besloot een deputaatschap in te stellen
voor het Caraibische gebied, dat zijn ar
beid beginnen zal, zodra de kerk van
Curacao is geïnstitueerd.
De avondvergadering ving aan met
zang door het kerkkoor van Den Haag-
West. ten einde enkele psalmen te doen
horen volgens de berijming Hasper. Dr
J. Hoek dankte het koor, waarna de
Synodeleden zelf twee versen van Psalm
118 uit de nieuwe berijming zongen Aan
het orgel begeleidde ds H. A. Munnik.
Vervolgens kwam in bespreking de
positie van predikanten, die in dienst
staan van de kerken in het algemeen.
Om tien uur. toen ds Hoek de synode
door ds Kruvswijk liet sluiten, was mep
nog lang niet door dit moeilijke punt
heengewerkt
Vanmorgen heeft de Geref. Synode de
discussie over het rapport inzake de
positie van predikanten in algemene
dienst voortgezet
Het bleek wel dat verscheidene leden
hun bezwaren tegen de voorgestelde con
clusies handhaafden.
Een voorstel van de van 8 Synode
leden om in deze materie geen beslis
sing te nemen, doch vijf deputaten te
benoemen om deze zaken nader te be
studeren. ten einde deze kwestie op een
volgende Synode opnieuw aanhangig te
maken, werd met 30 tegen 20 stemmen
verworpen.
Hieran werd een commissie van re
dactie benoemd om de conclusies nader
te redigeren, waarop de eindstemming
irer de voorstellen werd aangehouden.
Voorts heeft de Synode de bespreking
voortgezet over de gewijzigde conclusies
betreffende de roeping der kerk ta.v.
de verzorging der armen.
Radioprogramma voor vanavond
HILVERSUM L
7.00 Parlementair overzicht 7.13 Kwartet
7.30 Voor de Jeugd. 7.45 VPRO Causerie over
ln Nederland. 8.00 VARA
illtelten. 8.15 Soc. nieuws.
8.20 Dansmuziek. 8.45 Gram. 9.00 „De Vlle-
Hollander", hoorspel. 10.15 Viool en
piano. 10.45 Populair wetenschappelijke cau-
irie. 11.00 Nieuws. 11.15—12.00 Gram.
HILVERSUM a.
7.00 Nieuws. 7.15 Indonesisch nieuws. 7.30
portcommentaar. 7.40 Radiokrant. 8.00 uur
leuws. 8.05 Inleiding familie-competitie. 8.15
Concertgebouworkest en soliste. 9.00 Gram.
9.15 Godsdienstige causerie. 9.35 Mariniers-
kapel. 10.15 Koor en solisten. 10.43 Avond
overdenking. 11.00 Nieuws. 11.13—12.00 Gram.
Wat de radio Donderdag brengt
HILVERSUM I (301.5 m). AVRO. 7.00 uur
Nieuws. 7.15 OchtendgymnasUek. 7.30 Och-
VPRO 7.50 Dagopening. AVRO
8.00 Niei
ad. 8.40 Grar
8-55 i
8.13
9.00
Gram. 9.30 Dansmuziek. 10.00
3.15 Populaire muziek. 10-50 Voor de
n. 11.00 Orgelconcert 11.45 Voor-
12.00 Musette-orkest. 12.30 Medede
lingen. 12.33 „In 't Spionnetje". 12.38 Orgel
spel. 1.00 Nieuws. 1.15 Lichte muziek. 1.45
Gram. 2.00 Voor de vrouw. 2.30 Viool en
letodijk p 4 Sabang. Stad piano. 3.00 Voor de zieken. 4.00 Gram. 8.00
Sorel. Stad Arnhem 4 te Kaleidoscoop. 5.50 Ronde Tafel Cor
ci- 6 00 Nieu>
en p 4 Finisterre. strijdkracl
Barl Strabo 4 te 7 00 Voo
4 te Aruba, stuy-7;30 Clavlc
tra p 5 Singapore
i Perim.
Sportpraatje. 6.30 Voor de
kinderen. 7.05 Avondschool,
i-recital. 7.45 Reg.voorlichtings-
dt. 8.00 Nieuws. 8 05 Actualltel-
8.15 Radio Philh. Orkest. 9.00 ..Claudia
Stettin. Stad S<
braltar. Stad Vlj
Stentor
Kopenhagen. Streefkerk
vesant 4 te R'dam. Sum:
TABINTA p 4 Sagree. Ta.
Tawali 4 v P Said n Java Tero p 4 Kaap *n Dav?d hoorspel. 10.15 Orkestconc*. i.
Frto. Ternate 4 te Suez Theseus 4 te Gi- Causerle over Nieuw-Guinea. 11.00 Nieuws,
braltar. Trompen burgh p 3 Kiel.
VAN RIEMSDIJK 3 v Hongkorg n Singa
pore. Veenenburgh 3 te Middlesbro Vc
lerdam p
WATERLAND p 4 Finisterre. Waterman p
Point de Galle. Wieldrecht 5 v Abadan
Melbourne. Willem Ruys 3 te Colombo.
ZONNEWIJK 4 te Duinkerken. Zuiderkruis
p 4 Algiers.
Burgemeester van Noordwijk
op de „Arthur"
Gisteren maakte de Schevenlngse red
dingboot „Arthur" een uitgebreide radio-
oefeningstocht. waarbij ook Noordwijk
werd aangedaan. Burgemeester Van
Berckel wilde iets meer van het redding
wezen weten en begaf zich aan boord
van de „Arthur" om een radio-oefening
op volle zee mee te maken.
DE GROESBEEKSE BOLLEN
SMOKKEL.
In aansluiting op hetgeen we gisteren
meldden over de Groesbeekse bloembol-
lensmokkelzaak zij nog gemeld, dat oor
spronkelijk werd vermoed, dat P. Krom
hout uit 's-Gravenzande. voordien te
Rijnsburg, ook bij deze zaak betrokken
was. Hij is echter volledig vrijgesproken.
WOERDEN, 5 October. Kaasmarkt: 292
partijen, 1« soort 1.932.03; 2e soort 1.84
1.90; zware 2.07. extra zware 2.10: handel
matig.
IJMUIDEN, 5 October. 2 Stoomtrawlers
f40.100: IJM 18—f28.100, kustvissers IJM 241
-f260. 213—f420, KW HO—f 610. Aanvoer:
5555 k wo 37»
k en 53 k ijle. KW HO—165
haring. KW 23-2004
Causerie
11.15 Dansmuziek. 11.45—12.00 Gram.
HILVERSUM H (416 m). KRO 7.00 Nleuwa.
7.15 Gram. 7.45 Morgengebed en lit. kalen
der. 8.00 Nieuws en weerber. 8.13 Gram. 9.40
Schoolradio. NCRV 10.00 Gram. 10.15 Mor
gendienst. 10 45 Koorconcert. 11.00 KRO Voor
de zieken. 11.45 Schoolradio. 12.00 Angelus.
12.03 Gram. 12.30 Mededelingen. 12.33 Sextet.
12.55 Zonnewijzers. 1.00 Nieuws en katholiek
nieuws 1.20 Lichte muziek. 1.45 Voor de
vrouw. 2.00 NCRV Metropol* orkest. 2.30
Gram. 2.45 Voor de vrouw. 3.45 Gram. 4.00
Bijbellezing. 4.45 Gram. 5.00 Voor de Jeugd.
5.30 Pop. muziek. 5 50 Rijk over zee. 8.00
Gram. 6.15 CN.V.-kwartier. 6.30 Zang en
o. 6.50 Gram. 635 Een goed woord voor
goede zaak.
Nieuws. 7.15 Muzikale causerie. 7 40
Radiokrant. 8.00 Nieuws. 8 05 Gev. program.
9.00 Familiecompetitle. 9.35 Orkestconcert.
10.05 Gram. 10.15 Buitenlands overzicht. 10 35
Gram. 10.45 Avondoverdenking. 11.00 Nieuws,
11.15—12.00 Gram.
RADIOCENTRALES.
Programma 3.
7 05 Gram. 10.00 Bioscooporgel. 11.00 Licht
Strijkens. 12.00 Lichte stemmige muziek. 1.15
"iram. 3.30 Tommy Kinsman en dansorkest.
.40 BBC Northern Orch. 4.30 Gram. 9 30
•iano.^10.20 Dansork. 11.15 Jack Byfleld en
Programma 4.
7.15 BBC Welsh Orch. 8.10 Ochtendconcert.
9.05 Gram. 10.00 Le Ménage Muslquc 10.30
Kursaal ork. 12.30 BBC Opera ork. 33.30 Om
roep tango ork. 4.00 Piano. 4.30 Gevr. kinder
plaatjes. 5.00 BBC Schots Var. ork. 7.30 Lle-
Guido Gezelle. 8.00 Omroepork.
1 kamerork. 10.13 Opera fragm. v.
128 k «th. devaluatie met 30 procent verlaagd.
Intergeallieerde Vriend-
schapstrein in Nederland
De intergeallieerde vriendschapstrein
tal na een tocht door Frankrijk, België
;n Luxemburg en vijf Nederlandse ste
den Donderdag a.s. te Den Haag aan he
Staatsspoorstation arriveren. Zoals be
kend is deze trein door Frankrijk er
België samengesteld om het verzet var
de spoorwegmannen in herinnering t<
brengen en op die wijze geld bijeen te
brengen voor de weduwen en wezen.
Van de tijdens de oorlog omgekomen
spoorwegmannen in ons land verzorgt de
N.S. deze nabestaanden en daarom heb
ben de Spoorwegen besloten de te ont
vangen gelden af te dragen aan de Stich
ting 1940—'45.
De trein bestaat uit drie wagons v
an de eerste twee de in de oorlogsjaren
geleden ontberingen en het verzet in
Frankrijk en België symboliseren. Neder
land heeft volstaan met een beeld te
van de wederopbouw van de
spoorwegen en het werk van de Stich
ting.
Aan de ingang ontvangen de bezoe-
kera(sters) een „Ausweise" met een
Duits stempel het biljet, dat toegang
geeft tot da trein. Byzonder aardig is,
dat aan de trein een salonrijtuig van wij
len Koning Leopold III van België is
gekoppeld. In dit rytuig woont en slaapt
het aan de vriendschapstrein verbonden
personeel. De trein blijft tot 12 November
m ons land en gaat daarna weer naar
België terug.
MARKT- EN VISSERIJBERICHTEN
KATWIJK. 5 Oct. Afslag: KW 23—140
k. KW 138-170 k, KW 5—106 k. KW 6-146
KW 37—100 k. PrtJzerc volle haring grof
2930—31. Idem klein 1830—16.90. IJl* herlng
16.20—15 70. steurharing 1760—29 70
Var.gstberichten uit volle zee: KW 144—00
k. KW 83—100 k. KW 67—6 k. KW 40—17 k
KW 38—26 k. KW 10-10 k. KW 49-6 k. KW
29—30 k. KW 20-20 k. KW 97—5 k. KW 147
k. KW 25—17 k. KW 9—18 k. KW 3—16
rw 2—40 k. KW 47—20 k. KW 54—20 k.
IJM 75-1 k. KW 44-6 k. KW 43-60 k. KW
42—1 k. KW 85-70 k. KW 173-6 k. KW SO-
U k. KW 170—4 k. KW 168-34 k. KW 167—
13 k. KW 161—1 k. KW 130—17 k. KW 65—1
k. KW 175-60 k. KW 127—4 k. KW 45—70 k.
KW 22—20 k. KW 163—170 k. KW 56—26 k.
KW 161—32 k.
•n vangst: KW 32. KW 14. KW 19
w-lharing: KW 129—40 k. KW 16—30 k.
59 200 manden ver»* haring
nlddelder.VI aard In gen 24 kantje*
eningen 19 kantje* en Katwijk 31 k.
