Jïieuiuo geitectfe (üimronl
Nederland volgt het Engelse Pond op het devaluatie-pad
Vandaag en morgen is de beurs gesloten en
mogen geen effecten verhandeld worden
Tweehonderd mensen verloren leven
bij scheepsbrand te Toronto
Hist U
MAANDAG 19 SEPEMBER 1949
BUREAUX: HogewoerO 1U3.
Dir. en redactie Tel 20408. Abonne
menten Tel 22710 Advertentieafd.
Tel. 23375
Postrekening 58036.
ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal.
1.35 per maand; f 0.32 per week.
ADVERTENTIëN: 0.18 per mlllmeter
(Bfl contract belangrijke korting).
Dertigste jaargang No 7921
DIRECTIE: F DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.SUwtoasttcti l« ?firbltocti
tnyn hert ia tcyfjeospocf
Een technisch wonder
onder water
Zie pas- 3
De lang verwachte slag is gevallen: gisteravond om kwart over negen heeft de Engelse minister van Financiën,
Sir Stafford Cripps, zijn volk via de radio medegedeeld, dit het pond sterling moet devalueren. Deze waardevermin
dering ten opzichte van de Amerikaanse dollar is veel zwaarder geworden dan alle profeten hadden durven voor
spellen. Van S 4.03 tot 2.80, of liefst 30 pet tuimelde het omlaag. Men wist reeds, dat alle ontkenningen ten spijt,
de devaluatie de kern had gevormd van de grote financiële besprekingen te Washington, waaraan door vele
Europese ministers was deelgenomen, doch de verklaringen na afloop hadden velen een rad voor ogen gedraaid. Het
besluit was vooral een schok voor New York. Nog dezelfde dag werd bekend gemaakt, dat Noorwegen, Ierland,
Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika en Denemarken devalueren in dezelfde mate, terwijl ook India en Egypte
meedoen aan de muntafzetting. Men verwacht te Londen, dat Zwitserland, België en Italië deze maatregel niet zullen
treffen en men was gisteravond nog zeer benieuwd naar wat de Franse ministerraad vandaag zou besluiten, terwijl
men ook leefde in afwachting van de beslissingen, die door de Zweedse regering zouden worden getroffen.
Ook Nederland gaat een en ander niet voorbij. Naar aanleiding van de aangekondigde radiorede van Sir Stafford
Cripps (waarover elders meer), is het Nederlandse kabinet gistermiddag in een extra-zitting bijeengeweest,
resultaat hiervan werd Zondagavond om ruim half elf door de Regerings-Voorlichtingsdienst het volgende
muniqué verstrekt:
Naar aanleiding van de mededeling,
door de Britse kanselier van de schat
kist, Sir Stafford Cripps, gisteravond
per radio gedaan inzake de devaluatie
van het pond sterling, wordt bekend ge
maakt. dat de Nederlandse Regering
zich hierdoor genoodzaakt ziet een zelf
de of soortgelijke stap te overwegen.
De beslissing van de Regering hier
omtrent zal zo spoedig mogelijk worden
medegedeeld.
In aansluiting hieraan maakt de Ne
derlandse Bank bekend, dat zij de op
grond van artikel 4 van het Deviezen-
besluit 1945 vastgestelde wisselkoersen
met ingang van 19 September 1949 alle
heeft ingetrokken. Aan- en verkoop vaij
buitenlandse vorderingen, buitenlandse
betaalmiddelen en buitenlandse gelds
waardige papieren als in artikel 5 van
het Deviezenbesluit 1945 omschreven, is
dientengevolge .tot nader order niet toe
gestaan. Voor dringende door de devie-
zenbanken te .beoordelen gevallen kan
voor het reisverkeer en voor de betaling
van documenten hiervan worden afge
weken, waarbij de definitieve verreke
ning in guldens pas mag plaats vinden,
zodra nieuwe wisselkoersen door de Ne
derlandse Bank zijn vastgesteld.
Voorts heeft de minister van Finan
ciën krachtens artikel 2 van de Beurs
wet bepaald, dat de beurzen voor de
geld- en "fondsenhandel op Maandag 19
September en Dinsdag 20 September ge-
Sloten zullen zijn en dat die dagen voor
geldleningen als bedoeld in afdeling V
der Beursvoorschriften 1940, niet als
werkdagen zullen worden beschouwd.
Het Bestuur van de Vereniging voor de
Effectenhandel (Bedrijfsgroep Effecten
handel) zal in verband hiermede heden
aan hare leden mededelen, dat het om
redenen van algemeen belang de leden
der vereniging op Maandag 19 en Dins
dag 20 September a.s. niet zal zijn toe
gestaan:
i. hun bemiddeling te verlenen voor
de aankoop of verkoop van effecten;
b. Voor eigen of anderer rekening ef
fecten te kopen of te verkopen.
Daar volgens de beschikking Beurs-
verkeer 1947 aan- of verkoop van effec
ten zonder tussenkomst van een lid der
vereniging verboden is, is door dit sa
menstel van maatregelen elke handel in
effecten voor twee dagen opgeschort.
Vonnis tegen v. d. Vaart
Smit „formeel" onjuist
Proc.-fiscaal vraagt vernietiging.
De proc.-fiscaal bij de Bijz. Raad van
Cassatie te Den Haag mr A. M. Baron v.
Tuyll van Serooskerken. concludeerde
hedenochtend tot vernietiging van het
tegen de vroegere predikant, directeur
van het Ned. Chr. Persbureau te Den
Haag dr H. W. van der Vaart Smit ge
wezen vonnis van het Haags Bijz. Ge
rechtshof.
Het Hof had de verdachte tot negen
jaar gevangenisstraf veroordeeld. De
proc.-fiscaal achtte het vonnis op vele
"punten formeel onjuist. Zo onderschreef
hij het cassatiemiddel van verdachte'
verdediger mr Reuser, dat het publice
ren van een artikel in Het Vaderland, dat
beledigend was voor het Koninklijk Huis,
niet bewezen kon worden geacht, daar
het vonnis stelde, dat v. d. Vaart Smit,
door middel van het bureau Nepoli (Ne
derlands Politieke Dienst) van het
A.N.P. toestemming tot publicatie van het
artikel zou hebben gegeven.
Ook achtte de proc-fiscaal het onjuist,
uit de mededeling in het vonnis, dat ver
dachte een brief aan „Blokzijl" had ge-
achreven te moeten concluderen, dat het
de bekende NSB-er Blokzijl was, aange
zien er meer Blokzijls zijn er evengoed
een ander had kunnen zijn bedoeld. Er
had dus uitdrukkelijk bij moeten staan,
dat-hét de NSB-er Blokzijl was.
Over de strafmaat liet de proc.-fiscaal
zich i
t uit.
Dat was voor de president aanleiding
op te merken, dat ten aanzien var
punt, wellicht een nader onderzoek door
de Raad noodzakelijk zou worden geacht.
De uitspraak is bepaald op Maandag
J* "October a.s.
tóch des GULDENS middenweg!"
Ook Indonesië devalueert
Alle banken zün heden gesloten
Aneta meldt, dat drs. A.aOudt, staats
secretaris van Financiën in Indonesië,
na een ondérhoud met de heer Lovink
verklaard heeft, dat de Indonesische gul
den de Nederlandse volgen zal als deze
devalueert.
Twee Italiaanse vliegers
over tijd...
Trachtten met weinig benzine over
Atlantische Oceaan te vliegen
Het zoaken naar de twee vermiste Ita
liaanse vliegers Brondello en Barioglio
is opgegeven. Zoals gemeld is, ware
van de Azoren vertrokken in een klein
éénmotorig vliegtuig, om te trachten New
York over de Atlantische Oceaan te be
reiken. Het toestel had slechts weinig
benzine aan boord en had reeds Zaterdag
in New York moeten zijn, omdat de
brandstof op dat ogenblik uitgeput moest
zijn. Men neemt thans aan, dat ze "zijn
verongelukt-.
ABDOELLAH EN FRANCO ZIJN HET
EENS
Koning Abdoellah van Transjordanië en
generaal Franco hebben overeenstem
ming bereikt over hun „gezamelijke strijd
tegen het Sowjet-Russisch Communisme".
Sir Stafford Cripps was reeds lang van
plan te devalueren
Een van de voornaamste gevolgen is, dat het
brood duurder wordt
Gisteren heeft de Britse minister van Financiën, sir Stafford Cripps, een radio
rede gehouden, waarin hy gelyk wy elders in ons blad reeds gemeld hebben
de devaluatie van het pond sterling aankondigde. De aankondiging van zyn rede
wekte internationaal een grote spanning en de Belgische zwarte valutamarkt
raakte in paniek.
re en bloem, terwijl de regering
laat is de 465 millioen pond ster
subsidies op het brood te ver
hogen zodat de broodprijs wel omhoog
moet. Hij waarschuwde voor verdere
prijsverhoging, en kondigde bezuiniging
op de regeringsuitgaven aan, daar men
geen inflatie moet aanmoedigen Tenslot
te kondigde hij aan, dat Amerika en Ca-,
nada willen medewerken om Engelands
dollarinkomsten te vermeerderen.
voornaamste mededeling van
ps was wel. dat de broodprijs bin-
14 dagen van 4,5 penny tot 6 pence
zal stijgen, doch dat overigens de meeste
prijzen in de Engelse winkels dezelfde
zullen blijven, daar de binnenlandse
waarde van het pond niet is veranderd.
De beurs en alle banken zullen worden
gesloten met uitzondering van de spaar
banken.
Cripps verklapte, dat hij reeds vóór
zijn bezoek aan Washington het besluit
had genomen, doch 'Engeland alleen kon
het vraagstuk niet oplossen, daar het be
sluit overal buiten het dollargebiéd zijn
invloed zou doen gelden. In de lente be
gonnen reeds de besprekingen over de
wisselkoersen. De maatregel was nood
zakelijk om de intering der reserves, te
beëindigen. Toen het besluit eenmaal ge
nomen was, maakte Cripps dit reeds op
de eerste dag te Washington bekend en
in de eerste bespreking werd de nieüwe
koers van het pond bepaald. Het doel'
der devaluatie is, meer dollars te verdie
nen, want steeds meer de uitgaven*te b'e-
perken zonder de inkomsten te •verho
gen, is een wanhoopsmaatregel, aange
zien men dan steeds meer zou worden
beroofd van voedsel en.grondstoffen en
de levensstandaard omlaag zou moeten
brengen, en er grote werkloosheid zou
ontstaan.
De devaluatie heeft alleen, invloed op»
de prijzen der goederen, die.uit.he. dol-
largebied gekocht wórden,* zoals tiie
•Zilveren enkelringen voor
Prinses Wilhelmina
Namens het Madoerese KNIL-korps
„Barison Tjakra Madoera" heeft de res.
Ie lt der artillerie D. Knappert defer
dagen aan H.K.H. Prinses Wilhelmina
t.g.v. Haar gouden Regeringsjubileum
twee massief zilveren enkelringen over
handigd, zoals de Madoerese vrouwen
dragen.
Prinses Wilhelmina, die de heer Knap
pert persoonlijk in audiëntie ontving,
zeide het op hoge prijs te stellen dit ge
schenk, dat vergezeld ging van een oor
konde, getekend door alle Europese en
Madoerese officieren van het korps, te
mogen ontvangen.
De officieren van dit korps hebben
tijdens de Japanse bezetting niet gecol
laboreerd.
Wisjinsky: Stalin is goed gezond
Andrei Wisjinsky. die op weg naai
Lake Success, waar hij de V. N.-vergade
ring zal bijijwonen, te Frankfort aan
kwam. heeft verklaard, dat Josef Stalin
een uitstekende gezondheid geniet.
Nederlandse matroosetfe Kiel
verdronken
Motorschip „Pinguïn" na aanvaring
gezonken
H-et Ned. motorschip „Pinguin" (197
ton) uit Hoogezand, dat van Antwerpen
op weg was narfr Stockholm, is bij Kiel
tegen het wrak vajj een lichtschip geva-
ken. Zes persone/? werden gered, doch
een 20-jarige matroos wordt vermist.
P^ins Bernhard licht
.ongesteld
Z. K. H. Prjn4 Bernhardcmoet» wég-
een n*aag|andoSiing eniga het
-beS^hckidoip. TDeJiehando^nd^ •jrenQjshf er
h°%ft ife'T'jririsfSpegestbin .qffio^sïé
verpliiKtin&pn ftoveel mogelijk n£ te
komgrf!*cijJch /erigens dient Z. K. k. ru§t
te nemëlj Verwacht mag worden, dat de
ongestbjdheid van korte duur zal zijn.
AMSTERDAM-WEST WAS
GEDEELTELIJK IN 'T DONKER
Zaterdagavond om tien minuten over.
Half elf werd een deel van Amsterdam-
WegJ plotseling in duister gehuld door
ébn_ defect aan een kabel. De trams
stonden stil, de. radio's zwegen, een ker-
moest bphouden. In de loop van
de nacljt was de storing opgeheven.
WEERBERICHT
Als een fakkel in de nacht.
Houten plezierboot van dienst op Canadese
meren totaal verkoold
Bijna tweehonderd mensen hebben Zaterdag in de vroege morgenuren het leven
verloren bM een scheepsbrand In de haven van Toronto, de tweede stad van
Canada in de provincie Ontario. Vrijdagavond was de „Noronic", een 6905 ton
metende stoomboot, die de dienst op de Vijf Grote Meren onderhoudt voor de
.Canadian Steamshiplines Ltd." met 517 passagiers en een bemanning van 173
koppen via Detroit, uit Cleveland (Ohio) te Toronto aangekomen van een plezier
tocht. Het zou de laatste reis van het seizoen worden, vóórdat de winter de St.
Lawrence-rivier en daarmee de Meren in kluisters van ijs zou leggen.
minstens 192 slachtoffers geval-
en men vermoedt, dat dit aantal tot
zal stijgen.
In het grote gebouw van de „Canadian
National Fair" (de Canadese Jaarbeurs)
is een rouwzaal ingericht, waar 117 do
den zijn opgebaard. Niet minder dan 189
gewonden, van wie 16 ernstig, werden in
de ziekenhuizen en in twee tot hospita
len gemaakte hotels opgenomen. Tot dus
ver konden nog slechts 18 stoffelijke
resten worden geïdentificeerd.
Hoe fel de brand woedde, blijkt uit het
feit. dat het naambord van de maat
schappij, op 12 meter afstand van het
schip op de kade, totaal verkoolde. De
drijvende brandspuiten moesten door de
geweldige hitte op 200 meter van de
„Noronic" verwijderd blijven- De stalen
reddingboten aan bakboord werden als
brandend papier verschrompeld.
De „Noronic" meerde aan één der vele lijken geborgen. Volgens de
pieren van deze Canadese binnenhaven.
De passagiers gingen slapen. Alles was
g. Om ongeveer half drie klonk
het schip plotseling het alarmsein.
Een vreselijke pan-'ek ontstond. De uit
hun nachtrust gewekte mensen renden
de dekken. „Achteruit was brand
ontstaan". Het éne gerucht sprak van „in
de wasserij", het andere „in de cocktail-
Hoe het ook zij, het vuur greep
snel om zich heen op dit 36 jaar oude
houten schip. En binnen enkele minuten
lag de „Noronic" als een fakkel in de
naoht. De mensen vochten voor het enige
dat zij op het ogenblik bezaten: hun
leven. Zij sprongen in het water, of op
de pier. Velen verdronken. Verschrik
kelijke tonelen speelden zich op het
brandende schip af. In één der hutten zat
vrouw opgeslotëh. Door de hitte<
de deur ontwricht en klem geraakt.
Met haar vuisten beukte zij het vastge
klemde noodpaneel uit de deur. Haai
kleren stonden reeds in brand, doch
leden der bemanning konden haar nog
redden. Op de wal stond een oude man
te gilleh. Toen de politie hem weg wilde
brengen,begon hij. als een bezetene, te
vechten. Hij had zeven fan\ill^eden aan
De* zwaarste tol betaalden de ""mensen,
die luxe hutten hadden op de dekken A
en B, ornaat deze geheel geï^pleerd raak
ten door het vuur. De meeste doden .wa
ren bersónen op leeftijd, dié geën kans
hadden gezien om 'hun hutten te verla
ten. Brandweerlieden verklaarden,
over het gehele schip Verkoolde lijken
verspreid lagen.
Voordat de brandweer van Toronto,
die met achttien motorspuiten op
kade en twee drijvende spuiten in
haven werkte, het vuu-r met succes 1
benaderen, waren vijf Uur verstreken.
Op de „Noronic" werden in totaal 185
Kapitein William Taylor ging pas van
boord, toen zijn schip reeds meer dan
een half uur brandde. Hij trapte deuren
van hutten in en bevrijdde de passa
giers uit hun benarde positie. Toen hij
met de brandweerladder aan wal ge
bracht zou worden, brak deze en de ka
pitein viel in het ijskoude water. Dui
zenden. Toronitonians sloegen de ramp
gade. Eerst zonk de boeg en later de
rest van het schip in 8 meter diep water.
Duikers doen momenteel pogingen om
nog vermiste lijken te bergen.
De ramp met de „Noronic" is de zwaar
ste brand op de Canadese Meren, sinds
op 21 November 1847 het stoomschip
Phoenix' op het Michiganmeer uit
brandde en 247 mensen om het leven
kwamen.
Weer twee doden bij motor
ongeluk
Vader zag zyn zoon vlak voor huis
tegen boom ryden
Een motorongeluk heeft gistermiddag
in Valkenswaard het leven gekost aan
twee personen. De 20-j. G., die een on
voldoende kennis van motorrijden had.
ging met de 18-j. B. een motor ophalen,
die zij hadden gekocht. De vader van
G. zag ze thuiskomen en moest er getui
ge van zijn. dat zijn zoon tegen een
boom voor hét huis reed. De beide jon
gens waren op slag dood.
KONINGIN EX PRINS NAAR
MIDZOMERNACHTSDROOM
Tijdens het officiële bezoek van het
Koninklijk Paar aan Amsterdam zullen
zij in de Stadsschouwburg een voorstel
ling bijwonen van Shakespeare's
zomernachtsdroom".
Hoe de wereld er na de devaluatie
bui uitziet
Men wacht in spanning wat vele andere landen
doen zullen
Nu het in Engeland begonnen deva
luatie-onweer reeds een groot aantal
landen is gepasseerd, zien de nieuwe
wisselkoersverhoudingen er als volgt
Het Australische pond noteert thans
2,24 dollar. De verhouding is 125 Austra
lische ponden tegen 100 Britse.
DenemSrken: De dollar- noteert thahs
6,90714 kronen tegen vroeger 481; 'het
pond'noteert qog steeds 19,36 Vronen.
Weinig verandering
Tot morgenavond verw. De Bilt: Vannacht
weinig wind en plaatselijk mist. overi
gens veranderlijke bewolking en over
wegend droog weer. Morgen overdag
zwakke of matige wind uit Noordelijke
richtingen. Weinig verandering in tempe
ratuur. (Opgemaakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Dinsdag 20 September: zon op 6.22.
onder 18.45 uur; maan op 257, onder
18 20 uur. 22 September N.M.
DAT Eindhoven zijn vijfde bevrij
dingsdag grootser -dan ooit heeft ge
vierd.
zegeltentoonstelling vierde,
DAT mej. A M. Vaillant i.v.m. haar
pensioengerechtigde leeftijd na ruim
40 j. dienst afscheid heeft genomen als
bibliothecaresse van de grote leeszaal in
Hilversum.
DAT een aantal KLM-stewardessen
Zaterdag de gast was van de Goois-
Stichtse Aeroclub. om de nieuwe piano
in het clubhuis in te wijden.
DAT op het Joodse kerkhof te Arnhem
een monument is onthuld voor de 1600
Joden uit die plaats, die de Duitse ter
reur niet overleefden.
DAT men is begonnen met de bouw
van een vaste brug te Doesburg
bereiden.
DAT de dienst Röntgenologisch ondgr
zoek ten Den Haag. ook de gehele Zaan-
aamse bevolking boven 6 jaar zal door
lichten. j
DAT de „Airbornepilgrimage 1949" na
een bezoek aan Oqsterbeek werd voort-'
gezet met een stille omgang naar het
monument bij de. Arnhemse Rijnbrug.
DAT de Poolse generaal Sosabqwskey
met 13- soldaten na een bezoek aan Oog»
terbeek en Arnhem ook Driel bezochten,
waar zij indertijd met de^evolking heb
ben kennis gemaakt.
DAT burgemeester d'Ailly Zaterdag
de nieuwe brug over de Overtoom te
A'dam opende, die ook belangrijk is
voor het verkeer met Haarlem en Den
Haag.
De voorz. van de 60-jarige Bond v
administratief personeel bij 's Rijks be
lastingen. W. Scholten. is benoemd tot
Ridder O.N.
DAT de fa. P. van Zuiden te Stiens
voor f278.000 laagste inschrijfster i
bij de aanbesteding van de bouw
27 Duplex-woningen te Leeuwarden
de fa. De Vink te Groningen v
i f379.100 hoogste.
Egypte: een Egyptisch pond is 2.871
dollar.
Eire: 1 pond is 2.8 dollar.
India: 1 ropij is 21 dollarcents.
Israël: 1 pond is 2,8 dollar (vr
get 3).
Nieuw-Zeeland: 1 pond is 2,8 dollar.
'Noorwegen: 1 dollar is 7,14286 kronen,
het pond sterling blijft 20 kronen.
Zuid-Afrika: 1 pond is 2,8 dollar.
De nieuwe waarde van het Zuid-
afrika&pse pond zal gelijk zijn aan 38,4
gram fijr goud, de nieuwe goudprijs in
A^gtralië wordt 15,09 sh 10 d per ounce.
Beurzen en banken in landen van het
sterling-gebied en landen die daarmede
veel handel drijven, zijn heden gesloten.
»Het Franse kabinet heeft een buiten-
gewonjkabinetszitting aangekondigd,
de beurs en de vrije goudmarkt gesloten,
tevghs is overdracht van buitenlandse
Valuta verboden, buitenlandse bank
rekeningen worden geblokkeerd en er
wordt gezorgd, dat buitenlandse touris-
ten geen moeilijkheden zullen onder
vinden.' Ook Zweden heeft alle betalin
gen naar het buitenland opgeschort.
Griekenland sluit de banken. Canada de
beurs. Argentinië overweegt devaluatie.
De West-Duitse minister van economi
sche zaken in spe. Ludwig Erhard, ver
klaarde, dat nu ook de mark gedeva
lueerd moet worden.
Het internationaal geldfonds heeft de
devaluatie goedgekeurd en de Ameri
kaanse minister van Financiën. Snyder,
sprak de hoop uit, dat er nu spoedig een
stijging zou komen van de Britse hulp
bronnen in dollars.
België schort de internationale wissel
noteringen op en sluit heden de beurs.
In Zwitserland vreest men. dat het
touristenverkeer een zware klap zal krij
gen als men niet eveneens devalueert.
Finland zet alle handel in buiten
landse wissels stil.
IJsland. Pakistan en verschillende an
dere landen van het sterlingblok heb
ben nog geen beslissing genomen.
Erkenning van
armoede
De mededeling, dat de Nederlandse
Regering zich genoodzaakt ziet om een
waardevermindering van de gulden
tegenover de dollar, in aansluiting op de
devaluatie van het pond sterling te
overwegen, zal niet nalaten een diepe
indruk te maken. Een navolging van de
stap op valutagebied, welke naast Enge
land door vele andere landen in West-
Europa en van het Brits Gemenebest is
genomen, kan niet anders dan conse
quenties met zich brengen voor het
levenspeil der bevolking.
De thans aan de orde zijnde wyziging
in de wisselkoers zal^ neerkomen op een
stijging van de prijzen, welke ons land
in Amerika aankoopt. Als we. aan de
hand der statistieken, zien. dat circa
procent van de invoer uit Amerika
komt. dan blijkt hieruit, dat de invloed
op het prijspeil, uitgaande van het ge
noemd percentage, niet onbelangrijk zal
zijn. Het duurder worden daarvan zal
tengevolge der devaluatie onvermijdelijk
zijn. Als zodanig moeten wij deze munt-
ontwaarding zien als een erkenning onzer
armoede. De gevolgen van de oorlog
hebben Europa tot de bedelstaf gebracht
slechts door middel van het Marshall
plan heeft men een eerdere erkenning
de verarming weten te voorkomen.
Intussen is herhaaldelijk in bet licht ge
steld, dat desondanks West-Europa in het
1 gemeen en zeer zeker ook ons land,
boven zijn stand leefde. Het verbroken
n en extern monetair overzicht was
duidelijke illustratie van dit harde
feit.
De sedert de bevrijding geldende wis
selkoersen waren kunstmatig vastgesteld
algemeen was de opinie, dat een uit
eindelijke aanpassing tot het natuurlijk
vroeg of laat zou moeten volgen.
Men had deze aanpassing het liefst ge-
als sluitstuk op het economisch her
en dat tot devaluatie reeds in dit
stadium moest worden overgegaan, zal
el te wijten zijn aan Amerikaanse druk.
Intussen mag o.i. wel gezegd worden,
dat de overmatige uitigavenpolitiek der
Nederlandse kabinetten na de bevrijding
haar deel heeft bijgedragen tot een
verdere uitholling van de gulden. Men
heeft telkens weer de weg van de
minste w eenstand gekozen en de realisatie
in de armoede uitgesteld.
Nu het dan gekomen is tot een erken
ning van de armoede, is het noodzakelijk
de belangen des volks, deze stap
waardeloos te maken door het vol
gen ener politiek, welke opnieuw zou
gespeend zijn van werkelijkheidsgevoe-
lens. In het jaarverslag van het Int. Mon.
Fonds werd opgemerkt, dat een herzie
ning van een wisselkoers geen voordelen
opleveren als het publiek zou gaan
aandringen op hogere inkomens om de
duurdere kosten van het levensonder
houd te compenseren. In Engeland wordt
het brood duurder, zonder dat de Rege
ring voornemens is om daarvoor een
compensatie te geven. Deze maatregel
wijst erop. dat de Britse levensstandaard
voorlopig omlaag zal gaan. Een aanpas
sing van de gulden zal dergelijke gevol
gen moeten hebben. Het volk zal zich
nieuwe offers moeten laten welgevallen
om de levensstandaard in de toekomst
veilig te stellen. Het ernstig verstoorde
evenwicht in de wisselkoersen van West-
Europa tegenover Amerika wordt thans
gecorrigeerd en zal kunnen leiden tot
betere voorwaarden voor de export naar
de landen met „harde" valuta. Als zoda
nig kunnen wij instemmen met de mede
deling van Snyder. Amerikaans minister
van Financiën, toen hij opmerkte, dat
men mag verwachten, dat deze maatregel
op de duur een gezonde stimulans voor
de wereldhandel in het algemeen zal zijn.
Voor de bevrijding van de inter-Europese
handel is het noodzakelijk te komen tot
opruiming van „de wildernis der bilate
rale handelsovereenkomsten en meer ia
het bijzonder van de deviezencontróles.
contingenteringen en dergelijke beper
kingen", zoals Eugène B'.ack. de voorzit
ter van het Int. Mon. Fonds, onlangs
opmerkte.
Het zal noodzakelijk zijn om de aan
passing der West-Europese valuta's voor
dit doel dienstbaar te maken, al ligt het
voor de hand, dat voorlopig op het weg
nemen dezer belemmeringen van de
inter-Europese handel nog geen kijk is.
Men moet uiteindelijk komen tot een
inwisselbaarheid der Europese valuta's
onderling en vervolgens tot die van pond
sterling en andere munten in dollars.
Een minder prettig gevolg van deva
luatie zal zijn het activeren van de over
heidsinmenging t.a.v. het loon- en prijs
peil. Het zal noodzakelijk zijn te voor
komen. dat onder invloed der devaluatie
het prijspeil hier te lande in onverant
woorde mate gaat stijgen, terwijl de ont
wikkeling der lonen nauwgezet in het
oog dient te worden gehouden.
In welke mate de Regering zal menen
te moeten overgaan tot compensatie van
de teruggang in het levenspeil van som
mige groepen onzer bevolking, moet wor
den afgewacht. Betreurenswaardig is de
positie der kleine rentetrekkers, die door
de onderscheiden aanpassingen der valuta
zwaar getroffen worden, vooral door het
feit. dat de rentestandaard veel te laag
is tegenover de sterk gestegen kosten van
het levensonderhoud.
Het is nog niet bekend, in welke mata
de Indische gulden zal devalueren. Ver
wacht wordt dat dit meer ingrijpend zal
aün dan voor onze eigen munt, omdat
de inflatie in Indonesië schrikbarend ia
en het hard tijd wordt, daar orde op
zaken te stellen.
De invloed van een devaluatie van de
gulden op het tot stand komen der
Benelux-Unie kan nog niet ten volle
worden overzien. Volgens mededeling
van de Belgische Regering zal de franc
niet in het aanpassingsproces worden
betrokken Enerzijds zal een lagere wis
selkoers van de gulden tegenover de
franc bijdragen tot het verkrijgen ven
een monetair evenwicht tussen de convpa-
rende landen, anderzijds zal de concur
rentie van Nederlandse goederen op de
Belgische, markt een extra stimulans
krijgen.
Tenslotte merken wij op, dat het zaak
zal zyn met nuchtere zin het huidig»
experiment van muntontwaarding tege
moet te treden. Voor overyide, ondoor
dachte daden is geen aantexho#.