vAn houten
i/otm
J
mn
Kiezen
Delen
Verhouding Kerk en Staat
(art. 36 N.G.B.) behandeld
1 nieuwe leidsche courant
3
donderdag 18 augustus 1949
Het Indonesië-debat in de Tweede Kamer
Van Maarseveen: Regering zal zich
aan de Grondwet houden
Voortzetting R.T.C. kan geschaad worden als het vuren
niet ophoudt
(Van onze parlementsredacteur)
Wel uitermate kort en sober heeft minister Van Maarseveen de redevoeringen
beantwoord, welke de vorige dag en gistermiddag in de Tweede Kamer waren
gehouden. De minister bleek van oordeel te zijn, voor zijn antwoord niet meer dan
drie kwartier nodig te hebben. De Kamerleden waren over deze kortheid, die daar
door reeds tot een pijnlijke onvolledigheid werd, dermate onthutst, dat elke repliek
achterwege bleef. Te klokslag acht uur was de vergadering begonnen en klokslag
kwart voor negen stond men weer op het Binnenhof. En dit was dan wat sommigen
een historische ure noemen
verantwoordelijkheid voor heel deze
gang van zaken rust mede op de heren
Oud en Tilanus. In dit alles openbaren
zich de gevolgen van het verlaten van
Gods geboden.
Hiermede besluiten we ons overzicht
van dit laatste Kamerdebat voor de
A.T.C. Deze wordt volgende week ge
opend. Een nieuw hoofdstuk wordt dan
opgeslagen. Wjj vrezen, dat het de ken
merken zal dragen van het feit, dat het
vorige hoofdstuk even onbevredigend is
afgesloten als het naar zijn inhoud reeds
Met nadruk betoogde de minister,
dat de regering zich inzake Indonesië
aan de Grondwet wil houden, doch
en wij hadden de indruk, dat de minister
dit mede zei aan het adres van dc heer
Oud zich niet gebonden acht aan be
paalde opvattingen van Kamerleden over
de Inhoud der Grondwet.
Dit illustreerde de minister met het
voorbeeld van de vervroegde overdracht
der souvereiniteit. In tegenstelling b.v.
tot de heer Schouten bleek de minister
van mening, dat deze zich zeer wel met
de Grondwet laat rijmen. Dè Grondwet,
zo zei hij, stelt niet als eis, dat de nieuwe
staat een voltooide staat moet zijn met
o.a. een grondwetgevende vergadering
Intussen zal er, vreesde de minister, ook
na de R.T.C. wel verschil van mening
blijven bestaan over de vraag, of vol-
doehde waarborgen aanwezig zijn voor
een deugdelijk bestuur in Indonesië.
Belangrijk was wel de mededeling van
de minister, dat het resultaat van de
R.T.C. pas kracht zal verkrijgen als de
weg van art. 211 der Grondwet geheel is
afgelegd.
Van Ambon en de Minahassa zei de
minister, dat maatregelen zijn getroffen
opdat zij hun stem kunnen doen horen.
Afgevaardigden uit deze gebieden kun
nen als adviseurs aan de Ned. delegatie
worden toegevoegd.
De „negen mannen", die deel zullen
uitmakei\ van de Ned. delegatie, zullen
daarin een positie innemen die in over
eenstemming is met het feit, dat zij
tevens Kamerleden zijn. Zij behouden dan
ook het recht om ter R.T.C. af te wijken
van het eigenlijke standpunt der dele-
gatiè.
Van Nieuw-Guinea, waarvoor dogr
verscheidene sprekers bepleit was, dat
het noch bij Oost-Indonesië noch in het
algemeen bij de Ver. Staten van Indo
nesië zou worden gevoegd, zei de mi
nister niet meer, dan dat de regering
zich op dit punt alle rechten moet voor
behouden.
Van het staken van het vuren zal de
regering het parlement op de hoogte
houden. Voortzetting van de R.T.C. kan
geschaad worden door niet-nakoming van
de cease fire-overeenkomst. De minister
zei in dit verband met nadruk, kennelijk
aan het adres van de heer Critchley, dat
een gunstige werking van de R.T.C. be
vorderd wordt door een gunstige na
koming van de cease fire.
In dit weinig opzienbarende betoog van
de minister viel wel scherp op een op
merking aan het adres van prof. Ger-
brandy. Deze had gezegd, dat de
regeringspolitiek tot eerloosheid leidt.
Hierop antwoordde de minister, dat geen
politiek eerlozer is, dan die gegeven be
loften miskent en die zich alleen door
sentimentsoverwegingen laat leiden.
Nog eens deed de minister uitkomen,
dat naar het standpunt der regering de
Nederlands-Indohesisohe Unie geen
superstaat zal zijn. Hij beredeneerde dit
met het argument,.dat in dat geval ook
het Koninkrijk der Nederlanden (nieuwe
stijl) dan geen staat zou zijn. Het wordt
een Unie van gelijkwaardige staten met
eigen organen, die echter geen overheer
sende functie krijgen. Subjecten van de
Unie zijn niet individuen, maar staten.
Het is dan ook twijfelachtig, of naar een
Uniebürgerschap gestreefd zal kunnen
worden.
Aan het einde van zijn sumier betoog
meende de minister te kunnen vaststel
len, dat het Ned. volk in grote meerder
heid eensgezind is in zijn doelstellingen,
al verschilt het over de wegen die moe
ten worden bewandeld om het doel te
bereiken. Met het gemeenschappelijk
doel voor ogen, zo besloot hij, zullen de
middelen gevonden kunnen worden om
een blijvend samengaan van de volkeren
van Nederland en Indonesië tot een his
torische werkelijkheid te maken.
We delen nog mede, dat in de middag
vergadering nog gesproken was door de
heren Romme (KVP), Schermerhorn
(PvdA) en Zandt (SGP).
Prof. Romme schaarde zich achter de
regeringspolitiek. Door het samengaan
van Oost en West, betoogde hij, wordt
de wereldvrede het best gëdiend.
Aan het betoog van prof. Schermer
horn, dat geen nieuwe perspectieven ver
mocht te openen, ontlenen we, dat deze
waarschuwde tegen een behouden van
Nieuw-Guinea als kolonie, ook omdat
dart Indonesië zelf misschien aan belang
stelling te kort zou komen. Ons belang
ligt juist in een samengaan met Indo
nesië.
Ds Zandt was overtuigd, dat op de
R.T.C. de eeuwenoude band tussen Ne-
derlapd en Indonesië zal worden ver
broken. De Unie is voor de republiek
«Heen maar middel en geen doel. De
KATPUgAZUN or Z N
[Talloze vrouwen geestdriftig over
opzienbarende vinding
„Actief Wit"
In Amerika kent men de zgn. „fan
mail". Wanneer men daar enthousiast
over iets is, dan gaat men in massa
aan het brieven schrijven. In Nederland
gebeurde dat in bescheiden mate wel
eens met acteurs of radio-artisten. Ver
der echter ging men niet. Maar nu bl^kt,
hand te nemen. En wat heeft hu haar
enthousiasme gewekt? Een nieuw was
middel, waarby gebruik wordt gemaakt
van een opzienbarende vinding, het z.g.
„actief wit", een stof, die de was
vele malen helderder en zachter maakt.
De treffende resultaten van „actief wit"
berusten op het effect van het z.g. „op
tisch bleken", gecombineerd met reeds
bekende chemische bleekwijzen en met
het wasproces.
Na veel onderzoekingen lukte het,
i,actief wit" toe te voegen aan een zelf
werkend wasmiddel, dat onder de
..Castella" (dezelfde naam van de be
kende schoonheidszeep) op de markt
werd gebracht. Dit wasmiddel is het,
dat op het ogenblik zoveel pennen in
beweging zet!
(Adv.)
at'"
Ind. Instituut krijgt Jaarbeurs
stand over de West
Het Indisch Instituut te Amsterdam zal
op de Najaarsbeurs in Utrecht uitkomen
met een speciale stand over het Wel
vaartsfonds voor Suriname en het Wel
vaartsplanbureau voor de Ned. Antillen.
Er komen monsters, tekeningen en foto's,
maar ook citrusvruchten, cacaoplanten,
rijst en sojabonen uit Suriname en aloe,
fosfaat, ddvidivi en oranjeschillen, be
nevens confectiewerk van de Antillen.
Plattegronden zullen een beeld geven
van de havenuitbreiding van Paramaribo
en de aan te leggen polders. Vanzelf
sprekend komt er ook een informatie
bureau.
Afsluitdijk in het Sloe Vrijdag
Morgen hoopt men de afsluitdijk tus-
m Walcheren en Zuiid-Beveland ter af
damming van de Zuid-Sloepolder ge
reed te krijgen. Nadat reeds eerder de
dijiksluiting wegens grondverzakkingen
moest worden uitgesteld zou dit Dinsdag
geschieden, maar ook toen had de
nemer met pech te kampen, daar door de
sterke stroom een hulpbrug met inbe
grip van een daarop gelegd smaalspoor,
werd w<fggéspo>eLd. In het licht van vele
schijnwerpers heeft men de ravage van
nacht hersteld en thans hoopt men mor
gen, wanneer het dood tij is, de nieuwe
verbinding tussen Walcheren en Zuid-
Beveland tot stand te brengen.
Arbeidskracht H. M. G. gaat de
laan uit
Het Tweede Kamerlid Wagenaar
(C.P.Nhad gevraagd een vrouwelijke
arbeidskracht bij het Hoog Militair Ge
rechtshof te willen ontslaan wegens haar
houding in bezettingstijd. Minister Wijers
heeft thans geantwoord, dat de be
trokkene reeds op 30 Juli haar werk
zaamheden heeft gestaakt en haar m.i.v.
1 Sept. a.9. ontslag is verleend. Dat zij
begunstigend1 lid der Germaanse SS. zou
zijn geweest, is niet voldoende komen
vast te staan, doch enige tijd geleden zijn
er andere feiten aan het licht gekomen,
welke het wenselijk maakten haar ont
slag te verlenen.
Ied.i MUGGEN DO DAT
VLIEGEN radical «»rr-»
D.D.T.-POEDER
De verjaardag der Republiek
HattaHet moet gauw gebeuren of we
doen het niet
Uitgebreide vieringen in vele hoofdsteden
Wanneer de Ronde Tafel-conferentie niet binnen enkele weken tot een definitief
resultaat zal leiden en er geen overeenkomst tot stand komt, zal dit nimmer ge
beuren. Wij moeten zo spoedig mogelijk tot de overdracht der souvereiniteit komen,
aldus heeft Moh. Hatta gisteren verklaard by de viering van de onafhankelykheids-
erklaring der republiek in de grote zaal van het Minervapaviljoen te Amsterdam.
Hatta, die met een geestdriftig applaus
begroet werd, verklaarde, dat hij ont
roerd was nu hij deze dag kon vieren
temidden van sympathiserende Indone
en Nederlanders. ..Reeds 20 jaar
geleden, toen ik ook in Nederland was
zelfs in Den Haag veroordeeld ben
wegens mijn strijdlust, was ik er van
overtuigd, dat de verkrijging der onaf
hankelijkheid voor Indonesië slechts
kwestie van tijd zou zijn. Nu is het zelfs
geen kwestie van tijd meer."
,.Dit jaar moet Indonesië een vrij land
worden, maar deze vrijheid heeft geen
.vanneer zij niet tevens sociale recht
vaardigheid brengt. Het werk, dat ons
nog wacht, is misschien nog veel zwaar
der dan de strijd, die wij hebben gestre
den. Nu moeten wij zorgen, daj ons
ideaal: Vrijheid, welvaart en rechtvaar
digheid, werkelijkheid wordt-"
De premier van Oost-Indonesië, Ide
Anak Agoeng gde Agoeng, zeide, dat de
17de" Augustus voor het gehele Indone
sische volk een bijzondere dag zal blij
ven, Indonesë moet een eenheid vormen
met één taal en één ideaal.
De voorzitter van alle Indonesische
verenigingen in Nederland, Soeriadi.
hield nog een rede en met een minuut
stilte werden alle gevallenen herdacht.
De bijeenkomst werd geopend met het
Indonesische volkslied en de zaal
getooid met rood-witte vlaggen. De her
denking werd besloten met muziek
dansen.
Nederland is de zondebok,
volgens Soekarno.
Te Djokja sprak Soekarno o.m:
Indonessche kwestie is geen
aangelegenheid van Nederland. Tot nog
toe troffen de Nederlanders maatregelen,
die eigen pr.estige en moreel benadelen.
Door deze maatregelen is er in Indonesië
thans wanorde, en er is daardoor eer
bloedbad aangericht. Het valt niet tf
verwonderen, dat de strijdende jeugd var
Nederland zich nu afvraagt, wat eigen
lijk de bedoeling is van de oorlog, dit
de Nederlanders voeren." Daarna ver
klaarde hij met stemverheffing, dat hij
de Nederlanders niet haat en hen zelfs
bemint als zijn medemensen, doch
dien het geweer en het kanon gebruikt
worden om vrede te scheppen, is hij ge
noodzaakt zich te verdedigen met alle
middelen, die hem ten dienste staan.
Volgens de begrippen van politiek
fatsoen mogen de partijen niet overgaan
tot militaire ondernemingen en ook geen
politieke woelingen veroorzaken. Het zal
afhangen van de politieke status quo of
de staking van het vuren een succe
In Den Haag.
Op de reeptie in Den Haag waren var
de republikeinse delegatite en die var
de Bijeenkomst Federaal Overleg, namer
Moh- Hatta en Sultan Hamid II de ge
lukwensen in ontvangst, o. a. dr J. H.
van Roijen, de oud-ministers Jonkman
en Logemann, leden van het centrale
secretariaat van de Ronde-Tafelconferen
tie. vele leden van de Kamerfractie der
Partij van de Arbeid, vertegenwoordigers
dér Vereniging Nederland-Indonesië, enz.
Dr Mansoer verscheen in nationale
kleedij. Er was een bloemenmand van de
ambassadeur van India, Mehta.
Evatt spreekt te Canberra.
Reuter meldt dat in Canberra de
Australische minister van buitenlandse
zaken de receptie van de republikeinse
gezant Oesman, bezocht. Hij zeide. dat
Australië vrienden wil zijn met de Indo-
rs, evenals met de Nederlanders. Hij
sprak Oesman aan als excellentie, waar-
men een erkenning zag van mr Oes-
n als gezant der republiek. Neder
landse diplomaten waren aanwezig.
Te Karachi is, volgens A.P., de dag ge
vierd met een receptie ten hqjze
republikeinse vertegenwoordiger Idham.
gouverneur-generaal Khwaia Nazi-
moeddin. Premier Liaquat Ali Khan, de
minister van buitenlandse zaken, Mo
hammed Zafarulla, ministers en buiten
landse diplomaten waren aanwezig.
Te Londen verklaarde de republikeinse
vertegenwoordiger Soehandrio. volgens
Reuter, dat de tegenwoordigheid van de
Nederlandse buitengewoon en gevolmach
tigd ambassadeur, mr A. W. C. baror
Bentinck van Schoonheeten een bewijs
is, dat de viering van de onafhankelijk
heidsverklaring niet meer beschouwd
wordt als omwentelingsgezinde actie-
Te Batavia verklaarde de Hoge Ver
tegenwoordiger van de Kroon, volgens
AF-P-i dat hij gaarne tot de viering
van de dag zou hebben bijgedragen door
het hijsen van de rood-witte vlag toe te
staan. Zekere gebeurtenissen in Midden-
Oost-Java hebben echter intrekking
van dit verbod onmogelijk gemaakt Hij
hoopte, dat de „Indonesische nationale
feestdag volgend jaar met enthousiasme
in een vrij en onafhankelijk Indonesië
gevierd zou worden."
Op de receptie te Batavia was dr
Koets aanwezig.
Te Solo hebben afgevaardigden van
de republikeinse troepen aan de viering
deelgenomen.
Acheson speculeert op Duitse
„ondernemers-vrijheid"
Gezond verstand he-*' het by
verkiezingen gev.'
Op een persconferentie heeft Dean
Pcson medegedeeld dat de Ameri
kaanse regering, de uitslag der West-
Duitse verkiezingen verwelkomt als
gem
lv"?id
net gt n-J verstand". Door misbruik
van r'omi-e vrijheid, moeten de Duit
sers de Westelijke mogendheden echter
niet van zich vervreemden. Hij hoopte,
dat Duitsland lid zou kunnen worden
van de Raad van Europa. Het li<?t
bedoeling, dat de Duitse regering mid
den of eind September tot stand zal
ziin gekomen en dat dan het bestaande
Amerik. militaire bestuur veranderd zal
zijn in „hog® commissie. Hij juichte
de uitslag verkiezingen toe, aange
zien de Duitsers blijkbaar besloten zijn
het econom!c"-he vraagstuk door middel
var „onderneme-cvrijheid" pp te lossen.
Bedell Smith officier Atlantisch Pact?
Truman zou de mogelijkheid overwe
gen een hooggeplaatst Amerikaans offi
cier te benoemen bij de militaire orga
nisatie in het kader van het Atlantisch
Pact. Dit zou dan gen. Walter Bedell
Smith worden, de ex-ambassadeur
Moskou.
GLOBE"
SNIPPERS
Het begon zo: In het Italiaanse La
Spezia passeerden twee vrachtauto's
elkaar. In de ene wagen zat een klein
jochie naast de chauffeur. De jongen
stak zijn tong uit tegen de bestuurder
■an de andere auto. Remmen knarsten en
net een grote zwaai keerde deze zijn wa-
;en en zette een achtervolging in op de
vrachtwagen-met-het-jong-van-de-tong.
Hij passeerde, remde opnieuw en dwong
de auto met de belediger te stoppen. Uit
beide cabines stormden drie inzittenden
daar midden op straat in La Spezia
begon tussen de zes mannen een wild ge
vecht. En eindelijk hadden de tempera
mentvolle heren elkaar zover afgetuigd,
allen door de omwonenden van de
straat werden gehaald in bewusteloze
toestand en later met vrij ernstige ver
wondingen naar het ziekenhuis gebracht
moesten worden. Daar liggen ze dan nu.
Behalve de kleine jongen, die zijn tong
uitstak, want hij bleef wijselijk in de ca
bine. De „Rode Ster", dat blad van het
Sowjetleger, is niet weinig hatelijk te
genover ons. Het schrijft, dat Montgo
mery onlangs niet naar Nederland kwam
de tulpen te bewonderen, maar: „da
gelijks lieten Re Hollanders hem toespra
ken houden, waarin hij opriep tot verho
ging
i de
Sowjet-Unie bekladde. Deze veldmaar-
schalk berispte Nederlandse
omdat zij zijn aanwijzingen op industrieel
gebied niet hadden gevolgd. Hij deed
zulks als een generaal op zijn eigen slag
veld". Om deze bittere pil, waarover wi.
allemaal „zeer terneergeslagen" zijn, zit
toch nog een gesuikerde huls, want, zegt
„Rode Ster", het Nederlandse volk is
wel wijzer en het zal niet toelaten, dat
het door Nederlandse militaristen bedro
gen wordt en het wil vriendschap er
vrede met Rusland". Kijk, en dat weten
we dan ook weer. En Peter Lorre, de
acteur, gaat zoveel schrikwekkende ge
zichten trekken in de televisie-uitzending
van 27 Augustus, dat de BBC de ouders
gewaarschuwd heeft, hun kinderen bij
tijds naar bed te sturen. De vliegende
huisvrouw, mevr. Richarda Morrow-Tait,
is gisteravond uit Canada op het vlieg
veld van Keflavik op IJsland geland.
In de Ver. Staten zouden 800.000 vrouwe
lijke alcoholisten zijn en elk jaar zouden
er nog 120.000 by komen.
China beschuldigt de Britten
van vijandelijke actie
De Chinese nationalistische regering
heeft gistere -n protestnota ve--
kl?--^ H-* J» p-:'« marine de Chinese
souvereiniteit sdhond, toen zij de „Ame
thyst hielp ontsnappen.
Volgens de no'a nam de „Concord",
„een zeer oor]" Mige houding" aan,
toen het sch:- 31 Juli j.l. de Jangtse
om t'e ..Amethvst" te heipén
De is op de Britse ambassade te
Kanton overhadHet protest srmerkt
van schending der Chines° territoriale
souv°—,":t»!+ en eist, dat dergelijke in
cidenten niet meer vullen voorkomen
De terugontvangen Amerikaanse
dividendbelasting
Minister Lieftinck heeft de inspecteurs
van belasting gemachtigd de terug
ontvangen 15 procent Amerikaanse
dividendbelasting niet in de inkomsten
vermogensbelasting te betrekken.
Kon. Erk. PITMANSCHOOL
PLANTSOEN 65 TEL. 26558
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN J
Vera Cl
Minikoy Aldabi 17 v Mo-ntevideo. Alkald
17 te Suez. Alnatl 17 te Rio de Janeiro.
Aludra p* 17 "Kiel. Amsteldiep p 16 Perim.
Amsteldijk p 17 Minikoy. Arendskerk 17
Suez
kUstra
17
Padra
BALI 17 te Pt Swettenham. Blitar 17 v Aden
Batavia, Bree Helle 17 te Rdam.
CERONIA p 16 Sabang. Congostroom 17 van
Lagos n Port Gentil. Cottica 17 te Para
maribo. x
DELFLAND p 16 Finisterre. 20 te Adam vw.
Dordrecht 17 v Dakar n Liverpool.
ESSO R'DAM 16 v Aruba n R'dam.
FARMSUM p 17 Brunsbuttel
GADILA 17 te Mirl. Groote Beer 17 op 129
mijl Z v Kreta.
Het Nederlandse merk
met Wereldreputatie
Pto Cabello n Curacao.
17 te Barranquilla. Hermes 17 te Cur
Hestia p 17 Dungéness. Hugo de Groi
v Lorenzo Marques n Golf van Mexico.
INDRAPOERA p 17 Sagres.
JAVA p 17 Kaap del Armi. Joh. v. Oldei
barnevelt 17 op 1300 mijl ZO Kaap Gua
daful. Jupiter 17 te FFamaguesta.
KERTOSONO 17 te Batavia.
LISSEKERK 17 v R'dam n Hamburg. Lut-
terkerk 17 te R'dam.
MANOERAN 1 v Stam n Los Angeles Meer
kerk 17 v Marseille n R'dam. Meliskerk 18
te Durban. Modjokerto 17 te Singapore.
Murena 17 te Singapore.
NIJMEGEN 1 v Casablanca n A'dam.
OMALA 16 v Pt. Said. Overijssel 17 v Port
Said n R'dam
v Havre op de Hum
17 v Suez
Pr Willem van Oranje 17 te R'dam.
REMPANG 17 v Dongate n Macassar. Roe-
biah p 17 Dungeness. Ruys 18 te Singa
pore. Rijnland 18 te Bahia.
SARANGAN 17 te Singapore. Sibajak 18
Belawan Slamat 18 te R'dam. Sloterdljk
17 te Halifax. Stad Arnhem 17 v Vlaar-
dingen n Gdansk. Stad Maastricht p 7 Gi
braltar. Stad Schiedam p 17 Lundy Island.
Stuyvesant 17 te Barbados. Sunetta 15
Miri.
TERNATE 15 te Durban. Tiberius 17 te I
Cardona. Tosari 17 v Singapore n Java.
UTRECHT 17 te Khorramshar.
VAN HEUTSZ 14 te Hongkong. Van der
emsdijk 15 te
Philadelphia.
ils 17 te
ang. Van 't Hoff 17 te
nenburgh 17 te R'dam.
WATERLAND 17 v Isheos n i
iden 18 te Djeddah
ZIJPENBERG pass. 17 Sagres.
'dam. Welte-
J. Z. J. Hazebroek
„Zé is lelijk", geeft Wim toe. „Ze is
al over de veertig. Maar alles i's beter
dan niets. En ik. zit nu zonder.... En
in de tweede plaats, ik zit zonder geld
bovendien. Ik.... nee! ....ik kan 't
zo met de beste wil van de wereld niet
meer klaar spelenHij schudt z'n
hoofd, heftig. „Zie je", zegt hij dap,
„als ik maar vast tien jaar verder was,
dat de kinderen zelfstandiger waren.
Nu moet ik hulp in huis hebben en
ik kan geen hulp meer betalen".
Méér zal ik wel niet hoeven zeggen,
overweegt Wim. Nu wacht hij de reac
tie af, en onderwijl glijdt zijn blik door
het donkere achterhuis, waarin zich
slechts een enkel raam bevindt naast
de W.C. deur nota bene!
„Waarom leven deze mensen toch zo
primitief?" vraagt hij zich even af.
„Niet om redenen van financiële aard.
Kooiman heeft tijden meegemaakt
waarin hij méér verdiende dan vijf
schoolmeesters by mekaar. En kijk 'm
daar nou zitten! Een ouwe gelapte
manchester broek.daarbij een vest
en een jasje, die Wim zelf indertijd
afdankte en hem heeft overgedaan.
Maar daarboven een typische kop: ver
weerd, gegroefd, met om de smalle
mond lijnen die een groot gevoel voor
humor aanduiden.... een humor ech
ter, die gemakkelijk scherp en gevaar
lijk kan worden.
In z'n hart is Wim bang voor z'n
schoonvader. Hij is blij, dat deze zwij
gend voortgaat z'n pijp te roken. Van
hem wendt Wim de blik naar zijn
schoonmoeder. Die vindt iets al gauw
erg, en ze heeft daarbij een goedhar
tige aard
„Wat doet Bep tegenwoordig?"
vraagt Wim.
„Ananet wat ik dacht", valt
vader Kooiman in de rede.
„Bep?Die is nou, laat es kij
kendrie maanden.... ja, al drie
maanden is ze nou in betrekking bij
die nieuwe dokter die we hier hebben,
dokter van Asperen...."
„Zo zo. Bevalt het haar daar?"
,,'k Geloof het wel.is 't niet,
Kpes? Ze zegt 'r nooit zo veel over
Weet je dat ze verkering heeft, de laat
ste tijd?"
„Ja, 'k heb ervan gehoord", ant
woordt Wim. „Wat is het voor een jon
gen?"
In plaats van z'n vrouw geeft nu
Kooiman antwoord. „Heb ik er dat niet
bij verteld dan?" zegt hy. „Ken je Dy -
kers, de aannemer? 't Zal wel niet
Maar daar is het een zoon van, Frits
heet hij...."
„Zo zo", zegt Wim hierop langzaam.
,,'k Hoop van harte, dat ze gelukkig
met hem wordt
Hy kijkt op de koekoekklok die aan
de muur naast de bedstee hangt. Bijna
half vierhij moet voortmaken. Wie
weet hoe lastig Tineke wakker is ge
worden intussen.
„Jullie begrijpen toch wel waarom lk
kom?" vraagt hij nu.
„Ja ja.zeker om te vragen of Bep
je wil helpen".
„Juist!'k Doe het noodgedwon
gen hoor, laat ik er dat bij zeggen'
houdt Wim vol. „Het stuit me ver
schrikkelijk tegen de borst, om gratis
hulp te vragenMaar al is 't maar
voor de eerste weken. Het gaat ten
slotte om jullie kleinkinderen, de kin
deren van haar zuster...." pleit hij.
Het laatste argument weegt inder
daad zwaar.
„Ach, ja.... die stakkers", zegt
moeder Kooiman meewarig. „D'r is nou
toch wel iemand by, zeker? Je hebt ze
toch niet alleen thuis gelaten?"....
„Een dochtertje van de buren, een
kind van zestien jaar, helpt me zo'n
beetje door deze dagen heen. Maar.."
„Nee", vindt de vrouw hoofdschud
dend, „dat is nikseen kind van
zestien jaar, nee hoor, dat gaat niet.
Wat zeg jij, Kees...."
,,'t Doet er weinig toe wat ik ervan
zeg", meent Kooiman. „Wat zrl Bei
zeggen?Dat lijkt me belangrij
ker!"
In de toon van zijn woorden meent
Wim een duidelijke toespeling te ho
ren op de mogelijkheid, dat Bep zich
nog beledigd voelt en dat ze niet zal
willen komen, nadat hij' haar vroe
ger heeft afgewezenMaar voor
toespelingen mag hy nu niet gevoelig
zijn. Thans gaat het om daden, om be
sluiten.
Hij staat op.
„Vragen jullie het haar in elk ge
val?"
„Natuurlijk. Daar kun je op reke-
jien".
Vader Kooiman staat eveneens op.
,,'t Is een moeilijke tijd voor je, joh.
Niet alleen voor jou trouwens.... de
oorlog heeft nog heel wat méér ellen
de veroorzaaktLaten we niet ver
geten, dat je ook veel van je moei
lijkheden aan jezelf hebt te wijten.
Wij staan altijd klaar om je te hel
pen. Maar je wilde niet. Je lijdt aan
de kwaal waar geloof ik alle school
meesters aan lyden: je bent eigen
wijs
Wim vindt niet zo gauw een krach
tig, overtuigend antwoord. Hij is
trouwens al blij, dat hij deze zware
gang zo goed als achter de rug heeft
hij krijgt haast nu.
Kooiman vergezelt hem tot op dc
weg. Hij verwacht, dat z'n schoon
zoon hem geld te leen zal vragen. Hy
heeft er al op gerekend. Z'n porte
feuille weet hij in z'n binnenzak...
Maar Wim Zwart is te trots om t<
vragen
m
Twee dagen later, als hij even na
vieren met Hans. die in de eerste
klas zit, uit school komt', ziet Wim
Zwart dat er een damesfiets staat
tegen de erker van zijn huis.
„Bah, wat is dat nou weer voor
visite!" denkt hij geërgerd. En 't komt
dat eerste moment niet eens in hem
op, dat het z'n schoonzuster wel we
zen kon, (Wordt vervolgd)
Geref. Oecumenische Synode
Gemeenschappelijke wijziging aanbevolen
(Van onze speciale verslaggever)
De Gereformeerde Oecumenische Synode heeft gisteren nog een vrij langdurige be
spreking gevoerd over het rapport van commissie III, inzake de verhouding van
Kerk en Staat en het daarmede samenhangende vraagstuk van de formuleringen,
die artikel XXXVI der Confessio Belgica daarover geeft. De commissie had over
deze materie een tweeledig rapport opgesteld, waarvan dat over de verhouding
Kerk en Staat, met de daaraan verbonden conclusies algemene instemming kon
verwerven. Het debat betrof dan ook voornamelijk het tweede deel en liep uit
op een nieuw commissievoorstel, hetwelk met op één na algemene stemmen werd
aangenomen.
In de eerste van de vier conclusies over
de verhouding van Kerk en Staat wordt
gehandhaafd, dat de Overheid door God
is ingesteld en met macht is bekleed,
opdat zij binnen de haar gestelde gren
zen de instandhouding en ontplooiing van
het menselijk leven zou bevorderen.
De tweede conclusie zegt, dat de Over
heid derhalve geroepen is de prediking
van het Evangelie en heel de heilige
dienst van God met alle middelen haar
van God gegeven te beschermen, opdat
de vrijheid des gewetens om God naar
Zijn Woord te dienen worde gewaar
borgd en alle anti-christelijke macht,
waar zy de Kerk in de uitoefening van
deze haar heilige dienst belaagt, moge
worden tegengestaan en verhinderd.
Vervolgens wordt uitgesproken, dat de
Kerk de Overheid heeft te erkennen en
te eren en de volle eis van het Evangelie,
zowel voor Overheid als onderdanen ge
trouw dient te verkondigen, alsmede de
Overheid in de gebeden moet gedenken.
In de vierde conclusie wordt er op ge
wezen, dat de Overheid zich heeft te ont
houden van te treden in het recht en de
macht van de Koning der Kerk, Jezus
Christus, aan wie de gemeente en haar
ambtsdragers alleen onderdanigheid en
rekenschap verschuldigd zijn.
De conclusies van het tweede deel van
het rapport betroffen het verschil van
mening onder de Geref. Kerken ten aan
zien van de betekenis en juistheid van
artikel XXXVI der Confessio Belgica. De
commissie was van oordeel, dat de ver
broken consensus tussen deze kerken zou
zijn hersteld, wanneer het middenstuk
dit artikel door alle kerken voortaan
aldus zou worden gelezen:
en hun ambt is niet alleen
acht te nemen en te waken over de
politie, maar ook dc prediking van het
Evangelie en heel de Heilige Dienst
van God met alle middelen, die haar
van God gegeven zijn, te bescher
men, opdat de vrijheid des gewetens
om God naar Zijn Woord te dienen,
worde gewaarborgd en alle anti
christelijke macht, die de Kerk in de
uitoefening van deze hare Heilige
Dienst belaagt; moge worden tegen
gestaan en verhinderd. Voorts een
Tegen dit voorstel rezen ernstige be
varen, o.m bij dr A. D. R. Polman (lid-
Nederland), die uitvoerig het historisch
inzicht ten aanzien van artikel XXXVI
en het standpunt der vaderen in deze
materie belichtte. Hij achtte het Schrift-
bewijs in het rapport uitermate zwak en
merkte nog op, dat er een scherp onder
scheid dient te worden gemaakt tussen
een geloofsartikel en het program van
actie van een politieke party in deze.
Spreker was van oordeel, dat een brede
studiecommissie zich nader over dit on
derwerp zou dienen te beraden.
Deze gedachte vond steun bij prof. J.
van der Schuit (waarnemer-Nederland)
1 prof. dr Cl. Bouma (lid-Amerika).
Nog een tiental sprekers volgde.
Nadat de rapporteur, prof. dr H. N.
Ridderbos, de sprekers had geantwoord,
heeft de Synode een resolutie aangeno
men, waarin de Synode uitspreekt,
d^t een gemeenschappeiyke wyziging
van de bestreden woorden van art.
XXXVI der Confessio Belgica in de zin,
waarin de Synode in haar algemene
klaring inzake de verhouding Kerk
Staat sub B zich heeft altgesproken in
belangrijke mate tot de eenheid en dui
delijkheid van het Gereformeerd belij
den aangaande de verhouding Kerk en
Staat zou kunnen bijdragen.
Deze resolutie zal ter kennis worden
gebracht van al de kerken, die de Con
fessio Belgica als belijdenis hebben aan
vaard, met het verzoek aan een volgende
Geref. Oecumenische Synode mededeling
te doen van hetgeen in deze door deze
kerken eventueel zal zijn besloten.
Tenslotte heeft de Synode, na een
korte discussie, aanvaard een conclusie
inzake het vraagstuk „Schepping en Evo
lutie", waarin wordt uitgesproken, dat de
belijdenis van het historisch karakter van
Genesis 1 en 2 de kerk doet verwerpen
elke evolutieleer, die in haar theorie, óf
God geheel uitschakelt, óf Hem van het
proces der z.g.n. scheppende evolutie af
hankelijk maakt, óf Hem daarin slechts
incidenteel doet ingrijpen.
Vandaag heeft de Synode het debat
over de oecumenische samenwerking, dat
Examen-dwaalwegen
Bij één van de in Friesland gehou
den middenstandsexamens ontspon
zich, aldus Het Vrije Volk, tussen de
examinator en een jonge candidaat
het volgendte gesprek:
Examinator: „U is zeker niet ge
trouwd?"
Candidaat: „Nee meneer".
Examinator: „Maar U hebt vermoe
delijk wel een meisje?"
Candidaat: Ja meneer".
Examinator: „Juist en wat doet u
met dit meisje?"
Candidaat: „Af en toe een eindje
wandelen, meneer".
Examinator: „Dat geloof lk graag,
maar wat is u>v doel?"
Candidaat: „Haar een zoen geven,
meneer".
Examinator: „Ja, dat begrijp ik alle
maal best, maar ik bedoel eigenlijk of
u van plan bent te trouwen. En dan
zou ik graag willen weten, wie van u
tweeën na het huwelijk een contract
voor het kopen van een stofzuiger op
afbetaling moet tekenen
AFLOSSINGSTROEPEN NAAR
BATAVIA
Gisteren is de „Zuiderkruis" van Rot
terdam vertrokken met aflossingstroepen
der Koninklijke Marine, K.L. en K.N.I.L
voor Indonesië. Generaal Kruis heeft
het schip voor het vertrek bezocht en de
Koninklijke Militaire Kapel luisterde het
afscheid op. Met het schip reizen 130
rimboekisten van de Niwin en 12 op
nemingsinstallaties voor gesproken brie-
Aan de Hongaarse Nationale Ver
gadering is het ontwerp van de nieuwe
grondwet voorgelegd.
Dinsdagavond werd afgebroken, voortge
zet. Het vermoeden is gewettigd, dat over
dit vraagstuk nog zeer belangrijke ele
menten in de discussie naar voren zullen
worden gebracht en het debat wel de ge
hele dag in beslag zou nemen.
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk- Beroepen: te Zetten-
Andelst P. J. F. Lamens te Elspeet; ta
Hien en Dodewaard G. J. Hintzbergen
te Almkerk; te Raalte (2e pred.pl.) J. v.
d. Molen, em. pred. te Bilthoven.
Bedankt: voor Numansdorp A de
Bruijn te Werkendam.
Geref. Kerken. Aangenomen: naar
Molenaarsgraaf-Brandwijk A- C. Hof
land, cand. te Naaldwijk, hij bedankte
voor Herwijnen, Leimuiden, Meerkerk,
Montfoort, Onnen en Selüngen.
Bedankt: voor Goënga J. E. Visser te
Schermerhorn.
Remonstr. Broederschap. Aangenomen:
naar Zwammerdam F. Palmboom, vica
ris te Leiden.
DE BIJBEL IN „BASIC ENGLISH"
Kort geleden is ln Engeland verschenen
een Bijbel in zeer vereenvoudigd Engels, het
zogenaamde „Basic English". Dit is Engels,
samengesteld uit 850 woorden. Voor de Bij-
itdrukkingen zijn. Natuurlijk
de schoonheid van de oude vertaling.
JOHANNES CALVIJNLYCEUM IN R'DAM
Het bestuur van de Ver. voor M. en V.H.O.
>p G.G. te Rotterdam heeft besloten, aan
iet nieuwe Chr. lyceum te Rotterdam-Zuid.
lat evenals de nieuwe Chr. middelbare meis-
esschool op 6 September zal worden ge
opend, de naam te geven van Johannes Cal-
vijn-lyceum.
TELIJKE VERZORGING GEREFOR
MEERDEN IN ZWITSERLAND
Senerale Synode der Geref. Kerken
heeft via haar deputaten aan ds W. van
Boeijen te Katwijk aan Zee opdracht gege-
1 in September naar Zwitserland te gaan
ir de geestelijke verzorging van de daar
rblijf houdende Gerefot
adre
die
1 bezo
opgegeven tot uiterlijk 27 Augustus a.s.
Zijn adres is: Zeeweg 45. Katwijk aan Zee.
telefoon 2790. Personen, die geregeld bezocht
zijn en die ln de laatste tijd repatrieerden,
worden verzocht ook dit aan ds Van Boeijen
mee te delen.
BENOEMINGEN CHR. ONDERWIJS
Tot onderwijzer (es): Kerkdriel (hoofd W
H Verdonk), L J Jantzen te Amsterdam.
Putten Ulo-hoofd J Nijenhuis), D C v d
Kamp te Zwartsluis.
directeur: Chr. Technische School
Alphen a/d Rijn: dhr V. d. Bijl, dir. Gem.
ichtsschool te Draten.
A'dam, hr A K de Groot te A'dam, hr G
Krans te Groningen, hr N G J Olthuis te
A'dam, mej C Goudfrooy te A'dam, hr J A
Arnoldi te Groningen, hr J Boots te Zuid-
scharwoude, hr J L Torenbeek te Hilversum,
hr C N J Visser te 's-Gravenhage, mej D E
C de Zwaan te Scheveningen; afgewezen
vier candidaten.
Radioprogramma voor vanavond
HILVERSUM I (301) NCRV
Nieuws. 7.15 Ned. organisten spelen
eigen werken. 7.30 Actueel geluid. 7.45 De
Regeringsvoorlichtingsdienst antwoordt. 8.—
Nieuws. 8.05 Programma-proloog. 8.15 Zin
gende schooljeugd bij het NCRV-Jubileum.
9.10 Plaatsnamen en hun geschiedenis. 9.30
Tuineoncert 10.15 De vaart der volken. 10.35
BBC Theatre Orchestra. 10.45 Avondover
denking. 11.— Nieuws. 11.15 Beroemde con
certen. 11.50 Nieuw leven. 11.57 Sluiting en
Wilhelmus.
HILVERSUM n (415) AVRO
7.— Amerik. studenten doen Europa. 7.20
A'dams Strijkkwartet 8.— Nieuws. 8.05 In
het Radio zoeklicht. 8.15 Het Omroeporkest
Sam en zijn schat Hoorspel. 10.10 Mld-
ummer-cocktail. 11.— Nieuws. 11.15 Engels
oncert 12.— Sluiting.
Wat de radio Vrijdag brengt
HILVERSUM X (301) KRO. 7.— Nieuw».
.15 Gymn. 7.30 Gram. 7 46 Morgengebed.
Nieuws. 8.16 Pluk de dag. 9.— Het Re
sidentie Orkest. 9.30 Het Symphon*te Ork.
Het verhaal van de dirigent 10.10 Mu-
houdt fit! 11.— De Zonnebloem. 11.35
Als de ziele lustert 11.45 Cantate „O Gottes
Stadt". 12.Angelus. 12.03 Engelse en Am.
orkesten. 12.30 Land- en tuinbouw. 12.33
Lunchconcert 12.55 Zonnewijzer. 1.Nieuws
1.20 Het Kareolseptet 1.50 Op de korrel. 2
Amstels mannenkoor. 220 Tutti frutti. 2.50
Vaudeville Orkest 3.16 Pianokwartet. 4
De Zonnebloem. 5.— Vacantleverhaal. 5.15
De Karekieten. 5.45 Wat het bifitenland
leest 6.Amusements Orkest 6.20 Actuali
teiten. 6.30 Nederlandse strijdkrachten.
7.— Nieuws. 7.15 SU klaar. Klankbeeld.
7.30 Uit het land van Hertog Jan. 8.— Nieuw»
8.05 De gewone man. 8.12 Promenade conc.
9— Sopraan en piano. 9.15 Opbouw in liefde.
9.30 Kamermuziekconcert 10.10 In de webbe
der tijden. 10.25 Het Promenade Orkest.
10.45 Avondgebed. 11.— Nieuw». 11.16 Gram.
12.— Sluiting.
HILVERSUM H (415) VARA 7.— Nieuws.
7.18 Gram. 8— Nieuws. 8.18 Orgelspel. 8 50
Voor de vrouw. 9— Gram. 9 30 Waterstan
den. VPRO 10 Thuis. 10.05 Morgenwijding.
VARA 10.20 Gram. 10.30 Voor de vrouw.
Strauss en Moussorgskl. 11.10* Sealv-
symphonle. 11.35 Jan Vogel en zijn accor-
-orkest AVRO 12.— Zwarte Aarde Een
Russisch programma. 12.30 Land- en tuin
bouw. 12.33 Sport en prognose. 12 46 Piano.
Nieuws. 1,15 John Renova and his mu
lle. 1.45 Zweedse liedjes. 2.— Kookpraatje.
!.20 Kamerorkest 3.— Ons volk ln zijn dich-
ers. 3.20 Kamerorkest VARA 4— Plano.
4.30 Van twaalf tot zesUen. 5 Walsen 5 20
ïrmuzlek. 6— Nieuws. 6.15 De VARA
feliciteert. 6.40 Orgelspel van Johan Jong
Denk om de bocht. 7.15 Regertngsuit
zending. VPRO 7.30 Drie figuren uit het
Franse godsdienstige leven. 7 50 Tien voor
acht 8 Nieuws. 8 05 Gram. 8 30 Het inner
lijke leven 8.55 Boeken, waar men wat aan
VARA 9.— Men vraagt. 9 30 RET Man
oor, R'dam 10.Buitenlands week-
icht. 10 15 Swing and sweet from Hol
lywood. VPRO 10.40 Vandaag 10 45 Avond-
ng. VARA U.— Nieuws. 11.1* Grata.