Tussen Nederland en Indonesië overleg in vier talen Herbert Hoover I Het geheim rond het komende Nederlandse Spa Als de aarde schudt op haar grondvesten JIIEUWE LEIDSCHE COURANT VBUDAO 12 AUGUSTUS 1949 Een ronde tafel in de Ridderzaal 'ijke Zullen er maar vijf openbare vergade ringen worden gehouden? (Van onze Parlementsredaeteur) Straks vermoedelijk 22 Augustus begint de Ronde Tafel-conferentie. Of men Bil sceptisch dan wel enthousiast is in zijn verwachtingen over de resultaten dezer conferentie behoeft niet toe of af te doen aan de bewondering, die men aan de dag kan leggen voor de enorme organisatie, die moet worden opgebouwd, om haar, althans wat het technische deel ervan betreft, „glad" te doen verlopen. gasten ook slapen en eten. In het Palace- j hotel zijn 75 bedden gereserveerd, Hotel Centraal 30, in Des Indes 14, Kasteel Oud Wassenaar 18, in Hotel Pomona 20 en in Hotel Bali 8. De leden i Van deze organisatie heeft dr M. J. Prinsen, secretaris-generaal van het De partement van Binnenlandse Zaken, aan gewezen als hoofd van het algemene secretariaat van de Ronde Tafel Conf. ons een en ander verteld, bijgestaan door de heer J. J. Rombach, sous-chef van het Kabinet van de Minister van Overzeese Gebiedsdelen, die belast is met de tech nische en administratieve leiding van het 'algemeen secretariaat. Wij werden in staat gesteld, een kijkje te nemen in de zalen en vertrekken, waar de R.T.C. met toebehoren straks bergen werk zal verzetten. In de Ridderzaal op het Binnenhof, waar de plenaire zittin gen zullen worden gehouden, was men nog druk bezig. Hier komen tafels, in een ovale ring opgesteld, waaraan 120150 deelnemers plaats kunnen nemen, met daarachter ruimte voor adviseurs en des- .Jkundigen, terwijl genodigden een plaats l'kunnen krijgen ter weerszijden van de verhoging, waarop de troon bij bijzon dere gelegenheden is geplaatst. De „galerij" biedt plaats aan een hon derdtal journalisten en filmoperateurs, (erwijl er onder radio-installaties zullen worden aangebracht. In de keldergewei en pers-centrum ingericht met telex- en telefooninstallaties. Niet alleen de journalisten zullen op tekenen hetgeen in de plenaire vergade- tingen wordt verkondigd: de stenografen van de Stenografische Inrichting van de Staten-Generaal zullen letterlijk het ge sprokene opnemen. Wij vermoeden echter, dat er niet zo vreselijk veel op te tekenen zal vallen. Verwacht wordt namelijk, dat er in de plenaire zittingen niet zal worden gedis- tossieerd, doch dat hier slechts verkla ringen zullen worden afgelegd over het geen is bereikt in de commissie-vergade- ringen. Dit betekent dus, dat in die com- ergaderingen het zwaartepunt der debatten zal liggen. En deze vergaderin gen worden „met gesloten deuren" ge houden. Van andere zijde vernamen wij, dat het waarschijnlijk moet worden ge acht, dat er slechts een vijftal openbare plenaire vergaderingen zullen plaats vin- De voertaal ter conferentie zal zijn Nederlands, Indonesisch, Engels en Frans. Het spreekt vanzelf, dat door deze veel taligheid het gebruik van „vertalers" nodig is Voor het Frans en het Engels lijn Nederlandse krachten aangetrokken; voor het Indonesisch nemen de republi keinse delegatie en die van de B.F.O eigen mensen mee. De Rolzaal wordt ingericht als „lobby": hier hebben conferentie-gangers en jour nalisten toegang, is een informatiepost het secretariaat, terwijl ook Tante Pos zich van haar taak kwijt door een bij-postkantoor in te richten. Andere „grafelijke zalen", n.l. de Weeskamer, de Hogerbeetskamer en de Lairessezaal, en de overzijde van het Binnenhof de Trèveszaal en de Statenzaal kunnen wor den gebruikt voor besloten commissie vergaderingen, kleine recepties enz. Hier- lor mag ook gebruik gemaakt worden in de „Rode zaal" op de eerste verdie- ng van de Witte of Litteraire Sociëteit. Het algemeen secretariaat zelf is gelijk wij reeds in een deel onzer edities hebben gemeld ondergebracht in een zestal bovenzalen van de Witte Socië teit Hier zal ook het tikwerk kunnen worden verricht voor de afzonderlijke secretariaten van de Nederlandse, de republikeinse en de B F.O.-delegaties. De B.F O.-delegatie zal haar secretariaat vestigen in een paar vertrekken in het Eerste Kamer-gebouw, terwijl de repu blikeinse delegatie hiervoor kamers be schikbaar heeft in het Palace-hotel te Scheveningen Slapen en eten. Natuurlijk moeten de Indonesische de UNCI worden ondergebracht Hotel Kasteel Oud Wassenaar. Het rijk draagt de kosten van hotel accommodatie (volledig pension, d.' kamer met drie maaltijden). In ieder hotel is een contact-persoon aanwezig om materiële wensen, ook op het gebied van de versterking van de inwendige mens, ter kennis van de autoriteiten te brengen. Voor het vervoer der Indone sische gasten wordt een wagen park ingericht, met gemiddeld een auto voor elke drie personen. De voorzitters en vice-voorzitters der delegaties krijgen ieder een eigen auto ter beschikking. De auto's zijn slechts bedoeld voor vervoer in Den Haag en omgeving. Voor verder vervoer zorgen de Nederlandse Spoor wegen, die aan alle deelnemers aan de R.T.C vrije abonnementen hebben geboden. Afwisseling. De boog kan niet altijd strak gespan nen zijn en het is dus niet de bedoeling, dat er aan één stuk door geconfereerd zal worden. Zeker één dag in de week en verder ook gedurende de weekends zullen er uitstapjes georganiseerd den. De afd. Cultureel contact van Dep. van Overzeese Gebiedsdelen ei Stichting Culturele Samenwerking stel len hiervoor programma's op. Belang rijke industrieën, afgelegen gedeelten van ons land en de grote steden zullen worden bezocht, opdat onze „Unie-part- ners-van-straks" ons land enigermate leren kennenen waarderen. Over de politieke kanten van de R.T.C. wenste dr Prinsen niets te zeggen. Hy achtte hiervoor het tijdstip nog niet ge komen. Zo zal over de orde van de con ferentie van te voren door de delegatie leiders moeten worden gesproken. Ver wacht wordt op grond van elders op gedane ervaringen dat er een z.g.n. „steering-committee", een soort alge meen bestuurscollege van de conferentie, zal worden gevormd, dat op de gang van zaken een grote invloed zal hebben. Ook het voorzitterschap is een aangelegen heid, die niet eenzijdig door Nederland zal worden opgelost. Mogelijk komen verschillende voorzitters. Wij hebben, in ander verband, hiervoor o.a. de naam de minister-president, dr Drees, horen Wy besluiten met de opmerking, dat het ons een lief ding waard was, 1 neer politiek de kaarten voor deze Ronde Tafel-conferentie even gunstig lagen als deze administratief-technisch liggen! geziene organisator-dictator EX-PRESIDENT VAN VER. STATEN WERD 75 JAAR Te West-Branch in de Amerikaanse staat Iowa, werd op 10 Augustus 1871 een knaapje geboren, dat gedurende zyn gehele leven z'n capaciteiten in dienst zou stellen van zün mede-wereldburgers in maar vooral buiten zyn land. Dat jongetje was niemand minder dan Herbert Clark Hoover, die het later zelfs tot president van de Verenigde Staten heeft gebracht. de Britse blokkade en de Duitse linies, hetwelk mogelijk was, omdat Amerika nog niet aan de oorlog deelnam; doch Hoover, zes voet lang en rose-rood gezicht, heeft zich in politiek ei misch opzicht wel eens vergist licht is hij ook thans ten aanzien de Sowjet-aggressie nog wat te v delijk-optamistisch. Het presidentschap van Hoover voornamelijk te danken aan zijn bekend heid als organisator tijdens en na eerste wereldoorlog. Tot het tonen v zijn capaciteiten was hij in eigen land de oorlog vooral in staat, doordat hij 1921 minister van Handel werd onder president Calvin Coolidge. Zijn streven was in die periode gerioht op nauwere samenwerking tussen regering en zaken leven. Hij liet grote aandacht besteden aan de economische vertegenwoordiging in het buitenland. Ailitijd heeft deze grote organisator z'n warm-menselijk hart behouden, ondanks het feit, dat hij van z'n zevende jaar af als wees bij diverse ooms en tantes-werd „uitbesteed" Bij deze man, die alle echte liefde in z'n jeugd miste, ging altijd de nood van het door de oorlog met onder gang bedreigde kind, ter harte. Hoover werd geboren als zoon van een kleine smid; hij had zoals men uit het bovenstaande zal kunnen begrijpen geen gemakkelijke jeugd en moest lange tijd als mijn-ingenieur vechten bestaan. Hij vertoefde daartoe in China, Australië, Birma en Rusland (dat toen nog geen bolsjewistisch bewind kende) In 1914 bij het uitbreken van wereld oorlog no. 1. bevond Hoover zich in Europa onder de circa 150.000 in de „oude wereld" gestrande Amerikaanse toeris ten; in Amerika was hy toen al een zeer geziene figuur. En het was dan ook heel niet vreemd, dat z'n regering hem ver zocht, de 150.000 „schipbreukelingen" uit hun benarde positie te verlossen. Hoover kweet zich van deze taak zo voortreffe- lyk, dat hij daarmede voorgoed maakte. Spoedig had men z'n hulp nodig voor een ander volk. n.l. het Belgische; ook moest hij voor Noord-Frankrijk zorgen. Vijf millioen ton goederen verdween door Oud-Romeinse nederzetting bij Julianabron (Van een onzer verslaggevers) 'J Midden op de Veluwe, in de onmiddellyke nabijheid van de Woeste Hoeve aan de. -■ Weg van Apeldoorn-Arnhem ligt de Julianabron. ®jj in 1937 ontdekte de bekende geoloog dr Hulsbergen dat op deze plaats in de pond mineraalwater aanwezig was. De bron was spoedig gevonden en nadat Ke il oingin Juliana, toen nog Prinses Jnliana. toestemming had gegeven baar naam ian de bron te verbinden, werd. door de toenmalige Commissaris dor Komngm boron S. Heemstra, do Julianabron officieel in gebruik genomen. De N.V. Maat- tchappij tot exploitatie van de Julianabron te •s-Gravenhago werd opger.cbt en na 'ie modedeling, dat besloten was in deze landelijke Veluwse rust een Nederlands .Kurort", een tweede Spa te doen verrijzen, werd weinig moer van do Juliana- Gouden harnas? Doch voor het zover is, zullen zeker enige onthullingen over de terreinen rond de Julianabron zijn gedaan. De legende van de Woeste Hoeve wil n.l., dat hier een Romein in een gouden harnas ligt begraven. Met deze weten schap heeft de directie van de N.V twee wichelroedelopers uitgenodigd onafhan kelijk van elkaar de bodem te onderzoe ken. Op twee verschillende dagen werd het gehele terrein met de wichelroede on derzocht en het merkwaardige is, dat beide wichelroedelopers, zonder dat zij contact met elkaar gehad kunnen hebben, op precies dezelfde plek, op ongeveer 6% meter diepte, de funderingen van een gebouw met vuurplaten aanwezen. Beiden zijn van mening, dat de funde ringen 2000 jaar oud zijn. En hoewel men het gouden harnas van de Romein uit de legende het Romeinse gouden harnas laat, neemt men toch aan, dat op deze plaats, waar over 5 jaar een eenvoudig en modern, hoewel geenszins een mon dain „Kurort" zal staan, een der aller oudste, zo niet de oudste nederzetting in ons land is geweest. Zodra het zomerseizoen ten einde is. zal men rond de 12-jarige Julianabron op uitgebreide schaal opgravingen verrich ten September zal misschien veel, mis schien weinig, doch in ieder geval iets van de geheimen rond het Nederlandse Iedere dag echter borrelt het mineraal water op uit de bron, die een diepte van 90 meter heeft. Op 40 meter diepte staat een motor, die het water in de buizen pompt. De buizen lopen naar het in de nabijheid staande fabriekje, waar dage- lijks ongeveer 10.000 flesjes worden ge- eeën vuld. Per werkdag van 8 uur wordt 3000 aan-j liter van het zuivere natuurproduct naar .etitw boven gehaald. I De flesjes Julianawater vinden gemak- and! kelijk hun weg naar alle windstreken van ons land en zelfs naar het buiten- - -.land, want ieder schip van de Rotter- igeil damsche Lloyd, dat uitvaart, heeft Ju- ïllenJ lianawater aan boord, echt! Met de bouw van het eigenlijke ïkeaj .Kurort" gaat het nog niet snel. Er staat r tt, bij de bron nog slechts een grotendeels uit hout opgetrokken hotel, dat meer be- t dij doeld is om propaganda voor het bron water te ngaken dan als „Kurort" dienst te doen. Zelfs moest tijdens de bouw de bouwpolitie nog tussenbeide komen, omdat enige duizenden stenen, die vrij van toewijzing waren, teveel gebruikt Werden. Volgend jaar hoopt men evenwel een groot openluchtbad aan te leggen, dat ge- d, vuld zal zijn met bronwater. eo< De bron schijnt n.l- onuitputtelijk te lo> *ijn. Het zal echter nog vier jaar duren, alvorens een groot stenen gebouw zal ajn verrezen, dat als „Kurort" zal wor den ineericht en waaraan medisch onder- Toen ook Amerika met Duitsland oorlog geraakte, hield Hoovere werk in Europa op en kreeg hij een taak opge dragen in eigen land; president Wilson benoemde hem tot „voedseldiotator" en ran de Oorlogsraad. En aan het eind de oorlog was Amerika zo goed toe gerust, dat onmiddellijk millioenen men- bet door oorlog geteisterde Europa de helpende hand kon worden gereikt Hij legde overal beslag op: voedsel, kle ren, treinen, schepen, havens en kolen mijnen; hij vocht tegen honger en ellende en hij won. Hoover werd de weldoener van Europa; in alle hoofdsteden heeft men hem kunnen zien. vergezeld van een kleine staf hardwerkende en zuinige medewerkers; overal werd hij enthóusiast ontvangen. Een tiental jaren later was Hoover de belangrijkste man in de Verenigde Sft- ten: hij volgde president Coolidge op. Tijdens dit presidentschap voorzag hij temidden van de „welvaartsboom" de naderende economische wereldcrisis niet- Tot het laatste toe bleef hij zelfs waarschuwen tegen pessimisme. Toch leverde zijn beleid enkele winstpunten HERBERT HOOVER. op: het Moratoriumplan van 1931, waar door Duitsland op adem kon komen; het handhaven van de gouden standaard toen Engeland die losliet en zij>n voorstellen op de ontwapeningsconferentie van Lon den. Dit kon echter niet wegnemen, dat de goodwill" van Hoover zo sterk was geslonken, dat hij in 1932 niet werd her kozen; in zijn plaats kwam Roosevelt. Maar Hoover ging niet bij de pakken neerzitten; vooral in het buitenland ont plooide hij grote activiteit. In 1939 had hij al een hulpactie voor Polen georga niseerd; in 1940 wilde hij iets dergelijks doen voor Nederland en België, hetgeen door de blokkade werd verhinderd. En eerste jaren na de oorlog was het Hoover die plannen maakte om hongerend Europa te voeden. Deze altijd actieve man, Herbert Clark Hoover, vierde Woensdag zijn 75ste ver jaardag. McCloy: Voor dertig procent nazi's John McCloy. de Amerikaanse hoge commissaris in Duitsland, heeft ver klaard, dat de hoogste posten in regering en industrie in Duitsland voor 30 procent worden bekleed door vroegere volgelin- van Hitier. Hij ontkende echter, dat een herleving van het nationaal- sooialasme kan worden gesproken. „Er is genoeg zin voor vrijheid en voor wai behoorlijk is in het Duitse volk om een gezonde en vreedzame staat op te bou ten" aldus McCloy. Ned. delegatie naar Frankfort voor nieuw handelsverdrag Op 21 of 22 Augustus arriveert in Frankfort een Ned. delegatie voor het en van onderhandelingen over een ,ve handelsovereenkomst met West- Duitsland, ter vervanging van de over eenkomst die 30 Augustus 1948 werd ge tekend en 31 Juli j.l. afliep. De N.V. Pax Holland Nautlc Scheepswerf en Machinefabriek te Haar- n is failliet verklaard. Curatoren zijn H. F Ott de Vries en mr H. J. Pot. Nog een kykje in het verwoeste stadje Ambato in Ecuador. De straten zyn totaal onbegaanbaar door de grote steenblokken, die door het instorten van gebouwen en huizen metershoog zyn opgestapeld. Zal het inwonertal van Alphen zich in veertig jaar verdubbelen Vrouwelijke arbeidskrachten zullen er om werk blijven vragen (Van c Alphense correspondent). De mens staat machteloos met al zijn technische hulpmiddelen (Van een onzer verslaggevers) Wy, zakelyke Hollanders, kunnen ons eigenlyk geen juiste voorstelling maken van de ellende, die de aardbeving in Ecuador over de bevolking van deze Zuid- Amerikaanse staat heeft gebracht: we lezen van het verdwynen van steden en dorpen; we \inden het erg, schudden ernstig onze hoofden en zyn geneigd, weer spoedig te vergeten, wat er in bedoeld deel van de wereld is gebeurd. Slechts zy, die een dergelyke ramp van naby hebben meegemaakt, beseffen, welk een ontzagwekkend verschynsel een aardbeving is; een verschynsel, dat zeer geschikt is om de mens van zyn nietigheid te overtuigen. Duidelyk blijkt nog eens, dat de mens tegen de geweldige krachten, die by zulk een natuurverschynsel op treden, niets vermag in te brengen, zelfs niet met de technische hulpmiddelen, waarover hy beschikt. grote invloed heeft op de graad der verwoesting. Gemetselde huizen heb ben de minste weerstand; houten huizen- zijn „elastischer" doch vliegen vlug in brand; gewapend beton-constructies zijn er het best tegen bestand Ook zijn er bodemverscbuivingen, die als gevolg van trillingen in losse bodem ontstaan; zij komen veelvuldig op Java voor. Onze vroeger gloeiende planeet is van buiten afgekoeld door het uitstralen van warmte in de wereldruimte Daardoor is de harde aardkorst ontstaan De kern wordt nu door afkoeling en inkrimping voortdurend kleiner en daardoor traden spanningen op, als gevolg waarvan de aardkorst zich plooit; grote aardschollen kunnen dan langs elkaar schuiven. De aarde trilt eigenlijk voortdurend, maar telkens op andere plaatsen Men heeft berekend, dat der jaar ten minste 9000 aardbevingen optreden; daarvan wordt uiteraard slechts een klein ge deelte geregistreerd. Men zal zich enigszins kunnen in denken. wat zich afspeelt tijdens een grote aardbeving als men de beschrij ving leest van een dergelijke ramp. die in de morgen van de eerste November 1755 Lissabon teisterde Hierin wordt o.m. gezegd: „De aarde golfde meters hoog. huizen spleten en stortten met ont zettend geraas in elkaar: de zon verduis terde. Iedereen geloofde, dat de jongste dag was aangebroken; de mensen vlucht ten ongekleed, zó als ze uit hun slaap gestoord waren, de straat op en zochten instinctmatig de grote markt op. Doods angst had ieder aangegrepen, niemand bekommerde zich om zijn naaste; wie' viel, werd onbarmhartig vertrapt Na verloop van drie uur hadden zich onge veer vierduizend mensen op het plein verzameld. Andermaal trilde de aarde en nieuwe verwoestingen werden aan gericht. Alsof de beproeving nog niet groot genoeg was. kwam er na een pauze van een uur een geweldige vloedgolf uit zee opzetten, die de gehele stad dreigde te zullen overstromen. Toen vluchtte ieder in paniek weg naar het open veld, waar men dagen-'en nachtenlang zonder beschutting verbleef. Zestigduizend men sen kwamen om het leven" Van de drie wijken, waaruit Lissabon bestaat, is dan ook alleen Alrnaha nog een herin nering aan de gouden eeuw uit de Por tugese geschiedenis; de beide andere wijken werden volkomen verwoest We kunnen slechts een kleine greep doen uit het overstelpend aantal feiti uit de geschiedenis; deze leert ons. d grote rampen niet zeldzaam zijn. Ei klassiek voorbeeld is wel de verwoesting van Pomipeï in het jaar 79, als gevolg van de uitbarsting van de Vesuvius. Ook Peru kreeg zijn deel: in 1724 werden de steden Lima en Callao vernield, waarbij 18.000 mensen de dood vonden; in 1797 werd Ecuador geteisterd. waarbij 40.000 slachtoffers vielen en bijna een eeuw later op 13 Augustus 1888, trof het land eenzelfde lot, waarbij in eer kwartier tijds 70 000 mensen werden ge dood. In 1902 gebeurde er in Midden- Amerika een ramp tengevolge van eer aardbeving; toen was Guatemala hei slachtoffer In de huidige eeuw werden voorts aardbevingsrampen geregistreerd die plaatsvonden in San Francisco (1906) Messina (1908). Anatolië. Italië, Centraal en Zuid-Amerika, Ned.-Indië. de Philip- pijnen en Japan. De meest bekende zijn dan wel San Francisco en Messina Dinsdag werd uit San Francisco ge meld, dat men daar eveneens aardschok ken heeft gevoeld, welke ver rondom de stad merkbaar waren Het valt best te begrijpen, dat in de stad een paniek stemming ontstond, al was die gelukkig maar van korte duur; want San Fran cisco is in 1906 voornamelijk door brand verwoest, die tengevolge van de aard beving in Californië was ontstaan. Door de bodemtrillingen knapten nl. de gas- en waterleidingen af, waardoor hevige branden ontstonden, die niet geblust konden worden, daar men geen water tot zijn beschikking had. Men zal zich afvragen, wat eigenlijk een aardbeving is en of we hier in Nederland er ook last van kunnen krijgen. Nu, dit laatste zal volgens de geleerden zeker niet het geval zijn; de in ons land waargenomen bodemtrillin gen zijn slechts voortplantingen van aardbevingen elders: Hoeveel Zuidelijker men echter komt des te groter wordt de kans. Er zijn „aardbevlngen-ln-soorten"; bergstorting (instorting van een hol, vooral in kalksteengebieden) verder die tengevolge van sterke branding op de rotskusten, vulcandsche en tectonische aardbevingen. Alle aardbevingsrampen van grote omvang zijn tectonische. d.i. een verschuiving van twee delen van de aardkorst, welke in de diepte ontstaan Bij uitzondering planten zij zich voort tot het aardoppervlak, waardoor behalve droogte, welke bodemtrilldngen ook boderverschuivin gen ontstaan Hoe verder de trillingen zich verwijderen van het epicentrum (het punt van het aardoppervlak, vanwaar zich de aardbeving schijnbaar voortplant) des te moeilijker kunnen ze worden ge registreerd; dit gebeurt door middel van seismografen Bij zeer tectonische aardbevingen kan deze aantekening overal plaatsvinden De verschuiving tengevolge van de tectonische aardbeving vindt noch zuiver horizontaal, noch zuiver verticaal plaats, maar in schuine richting Dit gebeurde bijvoorbeeld ter gelegenheid van de verwoesting van San Francisco. toen twee gedeelten van de aardkorst ten op zichte van elkaar werden verschoven langs een steil breukvlak met maximum 7 meter horizontale en 1.3 meter verti cale verschuiving en wel over een lengte van 184 km By de meeste aardbevingen treden slechts secundaire verschijnselen op; huizen scheuren en storten in. Hierbij Wil Nederland de na-oorlogse moei lijkheden op economisch gebied te boven komen, dan is daartoe de krachtsinspan ning van geheel ons volk nodig, dus ook van de talrijke gemeenten, waaruit het grote geheel voortkomt. De plannen van de kleine delen moeten dus kloppen op het streven van het grote geheel. En dèt nu is het wachtwoord voor Nederland: Industrialisatie! De enige mogelijkheid om een groeiende bevolking aan werk te helpen en het buitenland van dienst te kunnen zijn. Alphens uitbreidingsplannen, gericht op industrialisatie, zijn dus volkomen in stijl en geschikt om een bijdrage te leve ren tot het nationaal herstel. Nu is (men vergeet dat wel eens) de eerste vereiste, dat de bestaande industrieën worden uitgebouwd; de tweede, dat nieuwe wor den aangetrokken. Het inspannen van alle krachten ter opvoering van de industriële activi teit in de gemeente is niet alleen een wenselykheid. Het is een plicht, zo wel tegenover de bevolking van eigen gemeente en streek als tegen over het land. Uitbreidingsplannen zijn dus heel goed. Dan weet men waar men naar toe moet werken. Van groot belang is de vraag: hoe zal het bevolkingsverloop zijn? Door de natuurlijke factoren (geboorte en sterfte) kan men onder normale om standigheden vaststellen, dat de bevol king over een bepaald aantal jaren met een zeker cijfer zal zijn toegenomen. De bestaansmogelijkheid moet daarmede ook groeien, want anders is een deel der inwoners gedwongen zich elders te gaan vestigen, waar méér werkgelegenheid is. Hieruit is voor een deel de trek van het platteland naar de stad (industrieën) te verklaren. De industriële ontwikkeling van Alphen aan den Rijn heeft in de loop der jaren gelijke tred gehouden met de bevol- kings-aanwas. Dat betekent, dat, indien er een snelle industriële uitbreiding zou ontstaan, ook personen van elders zich hier moeten vestigen. Het sociaal-econo misch rapport wijst dan op de mogelijk heden voor Alphen met zijn omliggende agrarische gemeenten, waar vrijwel geen opname-capaciteit meer is. Industrieën, die uitbreiden of zich hier vestigen, zullen ongetwijfeld personeel kunnen krijgen. En na verschillende be cijferingen wordt dan als voorzichtige wJJJ||5Sp. meer dorst dar raming aangenomen, dat de bevolking ;n rJfise dronk gaat het de toekomst door een en ander h»t *»l- - gende verloop te zien zal geven: In 1950 ruim 22.000 inwoners; in 1960 pl.m. 28 000: in 1970 33.000; in 1980 pl.m. 35.000 en in zonder aandacht te schenken aan de uit breiding van die takken van industrie, elke hier nog niet van overwegende betekenis zijn. opdat het bedrijfsleven eelzijdig mogelijk karakter ver krijgt. Er is één bezwaar. De industrie zal oornamelijk uit een reserve van on geschoolde arbeiders kunnen putten (uit agrarische sector). Voor de steen- en cementwaren-industrie is dit niet door slaggevend. maar bedrijven, die om vak- -kers vragen, zal men niet steeds voldoende kunnen voorzien en enige voorzichtigheid bij de aantrekking daarvan is nodig. Door het overwicht van de specifiek .mannelijke" industrie bestaat er te Alphen een behoorlijk aanbod van vrou welijke arbeidskrachten en dit zal in de toekomst ongetwijfeld zo blijven. Daar door biedt de gemeente dus ook gunstige perspectieven voor de vestiging van be drijven, die met veel vrouwelijk perso neel werken, zoals de textiel- en reini gingsindustrie. Geldt dit alles de primaire industrie, de verzorgende nijverheid kan ook mee helpen de gemeente te bouwen. Neem de levensmiddelen-industrie, die voor de dagelijkse behoefte der inwo- dat moet blijven doen, ook als de bevolking toeneemt, terwijl men ook ;n taak kan hebben voor de omgeving. Persoonlijk initiatief van de onder- emers, alsmede bekwaamheid en ener- ie van de bevolking zijn onmisbaar. De plaatselijke overheid heeft een sti mulerende functie en scheppe het gun stige klimaat om vestiging van in dustrieën zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Alphens gemeentebestuur heeft dit be grepen. Vandaar de ontsluiting van in dustrie-terreinen, plannen voor collec tieve bedrijfshuisvesting en steun aan de oprichting van een ambachtsschool. Frisse zomerdranhen 1990. De belangrijkste industrieën zijn thans de metaal-, de papierverwerkende en grafische, en de steen- en cementwaren- industrie. Verwacht mag worden, dat er verdere uitbouw hiervan zal plaats heb- In dit verband wijst het rapport er op. dat het aanbeveling verdient, bij een voortgezette industrialisatie in het bij- KATWIJKS „JACHTHAVEN". Bij de binnensluis (het stoomgemaal van „Ryn- Iand") en ook in het Prins Hendrikkanaal te Katwyk aan Zee liggen deze zomer tal van jachten. Er zyn luxueuze by en ook „hele gewone", maar de weken in Katwijk doorgebracht bevallen steeds uitstekend! Foto D. Kruyt Franse boeren vrezen, dat de graanprijs verlaagd wordt Onder een strakke, diepblauwe hemel zyn de Franse boeren thans bezig hun oogst binnen te halen. De vroegen zyn druk doende de gouden rykdom binnen te krijgen, terwyl de laten hetzy met sikkel, hetzij met de maai- en bundelmachlne nog op het land zwoegen in een zonnetje, zoals we dat in Nederland niet kennen. Alle hens aan dek. Met minder dan drie paarden ^eglnt men op een zeer licht glooiende helling al niets meer. Tegen wat steilere heuvelruggen ziet men soms zes paarden voor de maaimachine gespannen. Een tractor kost hier minstens een millioen francs (ong. 110.000). Vandaar dat paardentractie overwegend is, hoewel, afgezien van de hoge aanschaffingsprys, motortractie aanzienlijk voordeliger is, zelfs ondanks de ben zineprijs van 43 c$nt per liter. Op vrijwel het gehele Franse land steekt men elkaar thans de helpende hand toe Men maakt afspraken met de boeren in de omgeving om gezamenlijk te werken, vooral waar men zijn lan derijen op heuvelruggen heeft liggen. Weliswaar ziet er de lucht hier uit alsof het nimmer meer zal regenen, doch ook in Frankrijk blijven de voorzichtige boe ren op alle eventualiteiten voorbedacht. Want zeggen ze, binnen is binnen De oogst valt mee. De venijnige i-oogte, welke nu al weken duurt, kwam gelukkig te laat om het koren te scha den Integendeel Het rijpingsproces ont wikkelde zich vlug en voorspoedig. Cij fers zijn ten enen male nog niet bekend, maar men hoort hier en daar beweren, dat de oogst nog be'er is dan he; vorige Op grond hiervan mag dal Frankrijk dit jaar weer tot de graan- exporleurs zal gaan behoren, waardoor er wellicht dit jaar andets toch zeker in 1950 een niet onaanzienlijke wyziging komt in het beeld van de internationale graanmarkt. Hand in band met deze ex port-vooruitzichten gaat de vrees voor concurrentie der Trans-Atlantische graanexporterende landen, die in het al gemeen goedkoper kunnen produceren. Franse landbouwautoriteiten zyn dan ook voornemens in de komende weken de West-Europese landen uit te nodigen voor een landbouwconferentie. alw men een richtsnoer en afzetgebied wil zien vastgesteld. Intussen dringen er ernstige moeilijk- regering is voornemens ook hier de premie per, ha graan te laten vervallen, waardoor vanzelfsprekend de prijs van hel brood enigszins zou stijgen. Het huis houdboekje laat evenwel inderdaad geen stijging van de broodprijs toe, vooral omdat de Fransman zeer veel brood eet en de prijs reeds 35 ct. per kg bedraagt. Derhalve zou de graanprijs lager gesteld moeten worden, hetgeen de boeren onbillijk vinden, omdat zij volgens de richtprijs van 1948 (25 frs. per kg) welyks renderend konden werken, ter wijl zij dit jaar bovendien rekening moeten houden met ernstig verlies inge volge de droogte Al dat geharrewar is er evenwel oorzaak van. dat de regering tot nog toe de prijs niet heeft vastgesteld. Vele boeren hebben nu de oogst al bin nen zonder te weten hoeveel geld ze daarvooi zullen ontvangen. Dit zet nogal wat kwaad bloed op het land De jaarlijks terugkerende vreugde van de oogsttijd en de plaatselijke fees telijkheden ter viering van de oogsttijd worden nu verduisterd door de angst dat de graanprijs verlaagd zal worden. Maar misschien is ook deze angst voorbarig. Intussen is het wel interessant te ver nemen, dat hier een ha goede grond 3000 kg produceert, terwijl de pacht van gelijke grond 250 a 300 kg per ha be draagt oftewel nauwelijks tien percent. Bovendien zijn de onkosten van de Fran se bóer in vele gevallen aanzienlyk min der dan die van zyn Nederlandse collega. Is het wonder, dat er steeds meer Neder- .iandse landbouwers naar Frankryk wil- ■sectnr De len emigreren? langen uit. Juist met het oog op die verminderde eetlust, is het wel goed om nu een drank te kiezen, die behalve verfrissend ook voedzaam is. Een melk-, karnemelk- of yoghurtdrank bevat eiwitten en ver schillende voedingszouten en vitamines en vult daardoor zo ongemerkt de tekor ten aan. die we door gebrek aan eetlust licht oplopen. Er zijn allerlei melk- en yoghurtdran- ken te brouwen vooral in combinatie met limonade en vruchten-sappen die verrassend goed smaken. Hoe koeler zij worden opgediend, hoe beter. Heeft U wel eens melk of karnemelk vermengd met spuitwater? Met een scheutje limo nadesiroop of vruchtensap met suiker vormt dit een heel smakelijke drank! Karnemelk en yoghurt kunnen ook heel goed gecombineerd worden met vruchtenmoes en vruchten zoals ontpitte pruimen, stukjes peer, frambozen, bra men, meloen of sinaasappel. Inplaats van suiker kan men ook honing of kunst- honing toevoegen. Opgediend in glazen ziet een derge lijke drank er feestelijk en aantrekkelijk uit! Wij laten hier nog enkele recepten volgen: Karnemelk met pruimenmoes (8 glazen) 500 g pruimen, 2 dl (1 kopje) water, suiker of (kunst)ihoning naar smaak, 1 liter karnemelk. De pruimen wassen, met het water tegen de kook aan verhitten gedurende 5 15 minuten. De vruchten zeven. Het pruimenmoes met de suiker of de (kunst! honing vermengen. De karne melk door het moes roeren. De drank koud geven in glazen Karnemelk met bessensap (8 glazen) 3 dl bessensap, het sap van 1 citroen, 1 liter karnemelk, honing of suiker naar smaak. De karnemelk onder roeren vermen gen met bessensap, het citroensap en de suiker, of de honing in de drank oplos sen Ze koud opdoen in glazen. Yoghurt met limonadesiroop. (6 a 7 gl.) liter yoghurt, Va liter melk, 2% dl limonadesiroop. De melk met de yoghurt vermengen. De limonadesiroop onder goed roeren bij de drank doen en deze in glazen schen ken. De drank koud opdienen. Yoghurt-ysdrank. Glazen half vullen met vruchten, hierop een laag vanilleijs (dit kan ver pakt gekocht worden), daarop yoghurt met suiker. De glazen versieren met wat vruchten. V OOK EEN SNEETJE KRANT In de Zaanstreek vertoeft sinds enige weken de 51-jarige zwerver Gerrit Klifman uit Drente, die er zijn gewoonte van maakt, zijn middageten uit kranten te doen bestaan, waarvan hij er maar liefst lö per dag consu meert. „Ik doe dit om beroemd te worden" was de commentaar van deze „nieuws-eter"Aanvankelijk had hy het met gras geprobeerd, doch dit smaakte hem niet. Nu eet hij kranten, die hij aan repen scheurt en daarna rustig verorbert Ter afwisseling con sumeert hy Zondags hotelservetjee, die blijkbaar een aangename zachte smaak hebben. Zijn ontbijt bestaat uit vier kranten met toe een half kadetje, overspoeld door een beetje water of een kleintje koffie. Eens in de twee dagen gebruikt Gerrit een half pond bruine suiker „om het volle gevoel in mijn maag ktnyt te raken". De lunch bestaat eveneene uit vier kranten. V/arme maaltijden versmaadt Gerrit. „Deze zijn mij te laf". Deze ex-stalknecht van ctrcue Strassburger geniet een goede ge zondheid en eet rustig door tot zijn naam op alle frontpagina's ter wereld zal pryken. (Gerrit kan by ons nog wel een kopje drukinkt komen halen Red.\ Welkom, vreemdeling. Een bejaard echtpaar uit Dordrecht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 3