ïSfTï
mm
Hoe een Jood de wereld ziet, wanneer
hij een Christen wordt
Nog eens waagde Latham een vlucht
over het Kanaal
5
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1949
Gevoel van ontrouw en verraad tegen
over geloofsgenoten
Door mej. F. BOASSON
Door de eeuwen heen heeft men het verschijnsel kunnen gadeslaan dat Joden
Christenen werden in groter of kleiner getale. Ik bedoel hier niet de gedwongen
doop, doch de aanvaarding uit vrjje wil van Christus als de Messias, ook der Joden.
Deze overgang riep echter geen speciale problemen in het leven. De Jood trad uit
de Joodse gemeenschap toe in die der Christenen om zich in deze laatste geheel
op te lossen. Nog in de vorige eeuw kunnen een Da Costa, een Capadose overgaan
tot de Christelijke Kerk, zonder het gevoel te hebben, dat ze hierdoor hun Joodse
brcfeders in de steek hebben gelaten.
daar men niet begrijpt wat het overgaan
voor de Jood betekent, en bij tijden met
wantrouwen. Dit wantrouwen wordt ge
wekt door het gedrag van de Jood zelf.
Tijdens en na de jongste wereldoorlog
is de situatie volkomen veranderd. Wa
ren het vroeger slechts enkelingen, die
tot de Kerk overgingen, thans zijn hot
er zeer velen: telkens ontmoet men Jo
den. die Christen zijn geworden.
Ook is de wijze waarop die overgang
geschiedt vaakt een gans andere, die tot
gans andere consequenties voert. Kon
een Jood zich vroeger zijn afkomst niet
of nauwelijks bewust zijn, thans is dit
onmogelijk. Steeds meer wordt hij bij
zijn Jood-zijn bepaald. De nood, de spe
cifiek Joodse nood, werpt hem terug op
Hij blijft zich gebonden voelen
volk. Dit wekt bevreemding. In Christus
is immers noch Jood noch Griek? Doch
dit zeggende vergeet men, dat wij leven
in het „nog niet" en dat wij nog niet ten
volle in Christus leven en dat dus de
Jood en de Griek er nog zijn. Vandaar
dat de Jood zich onbehaaglijk voelt in
de Kerk; hij mist bij de anderen begrip
voor zijn situatie. Ook mist hij dat
Een zoon van het Joodse volk, met internationale faam, de naar de nieuwe
wereld uitgeweken Duitse professor Einstein, die de Amerikaanse nationaliteit
verkreeg.
de vraag naar de zin van zijn bestaan
en dwingt hem tot het zoeken van God.
Wanneer hij dan God vindt, is dat ge
beurd door de Joodse nood heen Wan
neer hij in deze omstandigheden naar
de Bijbel grijpt, ontdekt hij de verras-
sende samenhang tussen Oud- en Nieuw-
Testament: de psalmen, het zijn Joodse
liederen, maar zij worden tevens gezon
gen door de Christenen in deze tijd.
Jezus Christus is degene, die komt tot
vermoeiden en belasten, tot Joden van
vroeger, tot Joden en Christenen van nu.
Het verzet gepleegd door Christenen, uit
Gods kracht, om derwille van de Joden,
greep de Joden meer dan men denkt, en
bewerkte een fundamentele ommekeer in
hun bestaan.
En eenmaal door Gods Geest gegrepen,
Weet de Jood zich geplaatst in deze we
reld juist als Jood, met een speciale taak
cn een bijzondere roeping. Was hij
orthodox, dan ziet hij de continuïteit
van zijn Jood-zijn in Christen-worden.
Was de band met het Jodendom er niet
of nauwelijks, dan wordt hij zich op een
maal van zijn plaats en roeping bewust.
Was hij Zionist, dan krijgt dat Zions-
verlangen een intens wijde en diepe be
tekenis. Zo knoopt de Christen-Jood be
wust aan bij zijn verleden, bij zijn Jood
zijn. Zijn leed is Joods leed, onpeilbaar
voor wie geen Jood is. Gods zoekende
liefde komt op heel bijzondere wijze tot
de Jood en doet hem ervaren, dat Gods
beloften niet ophouden. De bekeerde
Jood is nog hartstochtelijker Jood ge
worden.
Hoe reageert hieróp de omgeving? Al
lereerst de niet-gedoopte Joden. Deze
reageren in de regel vijandig. Hebben zij
hoogstaande karakters, dan dragen zij
het Christen-worden van een geliefd
familielid of vriend gelaten 'doch ver
drietig, maar stoten hem niet uit. Zijn
zij fanatiek of verbitterd, en vooral dit
laatste is heel vaak het geval, dan ver
breken zij de banden met de „afvallige".
Voor deze mensen immers betekent de
doop: verraad, ontrouw aan het toch
reeds zo geteisterde Jodendom! Waar de
kerk in de middeleeuwen de Jood
trachtte te dwingen tot aanneming van
het Christendom, is voor de Joden de
doop geworden tot symbool van het
volksverraad. Om deze reden weigerden
mensen als Werfel en Bergson, die wel
in Jezus als de Messias geloofden, zich
te laten dopen.
Men mene dus niet dat de stap tot het
Christendom een gemakkelijke is. Verte
van dien. Ook de Joodse Christen zelf
wordt gekweld door dit gevoel van on
trouw en verraad, dat hij pleegt tegen
over zijn lijdende volksgenoten. En èls
hij dan overgaat, omdat God hem te
machtig werd, biyft hy zich mede ver
antwoordelijk voelen met die mensen
met wie hu toch in lotsgemeenschap ver
bonden'blijft. Het is dan ook heel hard
van de Joodse gemeenschap afgesneden
te worden, temeer daar die gemeenschap
meestal een zeer innig en liefdevol ka
rakter draagt.
Hoe reageert nu de Kerk op de nieuw
aangekomen Christen-Joden? Een enkele
maal met verbazing en ontroering,
meestal echter met onverschilligheid,
eschatologische verlangen, dat hunkeren
naar de vervulling, naar de wederkomst
des Heren. Zjj, die niet hebben gezWor-
ven gelijk de Jood, kennen niet die ver
ontrusting, die bewogenheid, de Jood
eigen; nu voor hen alles volbracht is op
Golgotha beroert het ïyden dezer we
reld hen niet meer in die mate, het
„Kom haastiglijk Heer", weerklinkt zel
den van hun lippen. Vereenzaamd voelt
de Jood zich bovendien in zijn onbevre
digd verlangen naar hechte en blijvende
gemeenschap. Is voor de Christen de
Kerk vaak niet meer dan een belijdenis
gemeenschap, de Jood is daarmede niet
tevreden: Hü wil een geloofsgemeen
schap, d.i. een samengegrepen zijn door
God, een samenbeleven van dit wonder,
„kibboets", waarin men alles met
elkaar deelt.
Een belangrijke vraag is wat men ln
de staat Israël zal doen met de Christen-
Joden. De proclamatie van 15 Mei 1948
waarborgt geestelijke vryheid voor
iedere inwoner van de staat Israël. De
Joden, die zelf alle vryheid ontbeerd
hebben, willen niemand onderdrukken
Ter informatie van onze lezers leek
het ons goed over het probleem der
bekeerde Joden eens een stem uit
het Joodse kamp te laten horen,
waartoe we dit artikel overnamen
uit het Israël-nummer van „Wen
ding". Het geschrevene komt natuur-
lyk geheel voor verantwoordelykheid
van de schrijfster.
om der wille van zijn overtuiging. Dit is
zeer hoopvol. Of in de practijk alles zo
glad zal gaan, of een groep Christen-
Joden niet zal stuiten op tegenwerking,
of zij deel zal krijgen aan het .economi
sche en culturele leven in Israël? Veel,
heel veel zal hierbij afhangen van de
gedoopte Joden zelf. Indien zij zich soli
dair weten met hun niet-gedoopte volks
genoten, indien zy positief medewerken
aan de opbouw van het Joodse land, in
dien het blijkt, dat zij mensen Van de
practijk zijn, die de handen Uitsteken,
die het „eindelijk thuis zijn" in Ezetz-
Jisraël volkomen meebeleven, dan meer
ik te mogen aannemen, dat zy uiteinde
lijk opgenomen zullen worden in
volksgemeenschap.
Kan een Christen-Jood dan Zionist
zijn? Zeker, op dezelfde gronden waar
op een Christen socialist kan zijn, nl
op grond van solidariteit en gerechtig
heid. Prof. Nolde drukt het zo uit: Als
Christen moet men steun verlenen aar
iedere opbouwende beweging tot ver
betering der levensomstandigheden. Dat
nu een Christen-Jood allereerst opkomt
voor zijn geteisterd volk en alles doet
om dit op te heffen, ligt voor de hand.
Of de Christen geworden Joden
eigen Joods-Christelijke Kerk Allien
gaan vormen, is een vraag, die vaak rijst.
Wanneer zich in de staat Israël een ge
meenschap vormt van Joden, die Chris
tus willen aanvaarden, zal daar waar
schijnlijk een Joods-Christelijke Kerk
ontstaan. Het is niet denkbaar, dat zelf
bewuste Joden, indachtig aan het
vuldig verraad van het perfide Albion,
zullen toetreden tot reeds bestaande Ker
ken van Angelsaksische makelij.
Een prognose is niet te maken, het is
echter waarschynlyk dat een eventueel
Joods-Christelijke Kerk een eigen stem
pel zal dragen en een eigen nationale
traditie zal handhaven, bijvoorbeeld het
mede-vieren van het Joodse Pesach-
feest, het feest van Gods wonderbaariyke
uitredding van^sraël uit Egypte.
Wat Europa en Amerika aangaat,
zyn wel eens stemmen opgegaan
daar een Joods-Christelijke Kerk te v
men, doch dit zou minder juist zijn. De
Christen geworden Joden hier hebbei
èen rol in de verschillende kerkgenoot
schappen, waarin zy zyn opgenomen.
Hun opdracht is een gistende werking
uit te oefenen in de bry van kerkmensen
en voorgangers. Hun taak is zeer c
creet en omvat:
Het opkomen voor de rechten van
ongedoopte Joden; steeds opnieuw
met onuitblusbare hartstocht. Zij moeten
de Kerk oproepen tot solidariteit met
Israël; Israël zowel bedoeld in gods
dienstige, staatkundige, bybelse als
reldse zin.
De Kerk moet gewezen worden op de
concrete nood van het Joodse volk. De
Kerk en vervolgens de Christen-Joden,
moeten langs de weg van begrip en
vriendschap, het vertrouwen winnen van
de niet-gedoopte Joden. Dan pas kan
men komen tot een godsdienstig gespreK
en de ongedoopten wijzen op het door
Christus in vervulling gegaan zyn
hun Messiaans verlangen.
Op al deze wijzen hebben de Joodse
Christenen de Kerk te laten weten dat
het Messiaans verlangen nog altyd leeft
Minister v. Maarseveen waarschuwde tegen
grote concretisering
Openbaar Kamerdebat vóór R.T.C. naar achtergrond
DINSDAG BEGINT DE GEREFORMEERDE
OECUMENISCHE SYNODE
In de A'damse Waalkerk komen 52 afgevaardigden bijeen
de extratologie is nog niet ont-
- aanvulling op vroeger gepubliceer
de berichten aangaande de Geref. Oecu
menische Synode delen wij mede, dat
het gebedsuur Maandagavond van uit de
Keizersgrachtkerk te Amsterdam door de
NCRV zal worden uitgezonden. Deze
dienst vangt aan om 8.15 uur.
Onder leiding van dr P. G. Kunst zal
tevoren van 4 tot 6 uur Maandagmiddag
in het Parkhotel een begroetingsbijeen-
komst worden georganiseerd.
Vrijdag 12 Augustus, te 4 uur, zullen
de deelnemers door het Amsterdamse ge
meentebestuur op het stadhuis worden
ontvangen. Na afloop van deze receptie
biedt het gemeentebestuur een boottocht
door de grachten en havens aan.
Ingekomen zijn rapporten over de 'vol
gende onderwerpen: Schepping en evolu
tie, het instituut der kerken en haar
leer, Kerk en Staat en Christelijke op
voeding en onderwijs. Omtrent deze
onderwerpen hebben wij reeds een en
ander gepubliceerd. Het rapport over hu
welijkszaken is niet gereed gekomen.
De Amerikanen moeten
dopr intensieve propaganda
bereikt worden
Willen zy als toeristen naar
Nederland komen.
De heer F. W. H. v. d. Laan, director
of the Netherlands National Touring
Office te New York, verblijft op 't ogen
blik in ons land.
Wij hebben hem vanmorgen opgezocht
op het bureau van de ANVV in de Park
straat. te Den Haag, waar hij ons enkele
mededelingen deed over de werkzaam
heden van zijn instituut ten aanzien
van het Amerikaans toerisme in Europa
en Nederland.
De intensieve réclamé en de samen
werking met de Amerikaanse reisbu
reaux werp'en hun vruchten wel dege
lijk af en de heer v. d- Laan toonde zich
dan ook vry optimistisch.
De toeristenorganisaties van Europa
zyn dit jaar ook begonnen met een ge
zamenlijke campagne, waarvoor 125.000
dollar beschikbaar is.
De gemiddelde Amerikaan echter is
minder ontwikkeld dan de Nederlander.
Van Europa heeft hy slechts een vaag
begrip, van Nederland nog minder. De
reisbureaux zyru daar dan ook meer in
trek dan by ons. De grote reclame-bil
jetten met een simpel molentje, een
boerinnetje of een paar klompen, doen
het dan als blikvangers nog het best.
Maar wil Nederland als toeristenland
toekomst hebben, dan zal veel afhangen
de ontspanningsmogelijkheden hier
de service in onze gerenommeerde
hotels. En die hebben geen slechte naam
Amerika.
by Israël en dat tussen de Kerk in al
haar verscheidenheid van richtingen en
stromingen en Israël (bekeerd en» niet-
bekeerd) het oecumenisch gesprek zal
moeten opvlammen.
Samenvattende kunnen wy dus zeg
gen dat de Christen-Joden van nu zich
hun plaats in de Kerk en wereld meer
bewust zyn geworden. Dat zij een op
dracht te vervullen hebben zowel in de
Kerk als onder hun volk door enerzyds
de Kerk te wyzen op haar taak ten aan
zien van Israël en door anderzijds krach
tig steun te verlenen aan de opbouw van
de Joodse staat. Opdat zo Gods bood
schap worde uitgedragen door het be
oefenen van de caritas, dat is de troos
tende, verzoenende en genezende liefde,
waarnaar ook de Jood, juist de Jood,
hunkert!
igen doorzitten bg I
De Synode bestaat uit 52 afgevaardig
den en gasten, alsmede uit adviserende
hoogleraren en de leden der Amster
damse voorbereidende commissie. Als
tolken fungeren dr A. H. Oussoren, Mid
delburg; ds T. B. van Houten, Britsum;
ds R. W. Teeuwissen, Antwerpen, en de
heer J, H. Bade, student te Kampen. Offi
cieel zullen twee talen gesproken wor
den. nl. Engels en Nederlands.
Dinsdag a-s. te 10 uur wordt de Synode
geopend namens de kerkeraad vai
Geref. Kerk van Amsterdam, door haar
oudste dienaar des Woords, ds D. Sikkel.
De zittingen worden gehouden in de
Waalkerk.
WAGENAAR WIL ONTSLAG VAN
WERKKRACHT H.M.G.
Het Tweede Kamerlid Gerben Wage
naar (CPN) heeft de ministers Wyers en
Schokking gevraagd een vrouwelyke ar
beidskracht op de griffie van het Hoog
Militair Gerechtshof te willen ontslaan,
die begunstigend lid van de Germaanse SS
is geweest, met een Duitser huwde
aan wie de P.R.A. geen bewijs van poli
tieke betrouwbaarheid wenste af te
geven.
(Van onze Parlementsredacteur)
Aan het slot van de door minister van
Maarseveen aan de Tweede Kamer over
gelegde nota komt de volgende zinsnede
voor: „De Nederlandse Regering heeft
aan het standpunt, dat zij ter Ronde-
Tafel-conferentie zal innemen, slechts in
sobere hoofdtrekken bekendheid gege
ven, omdat zij overtuigd is, dat een zich
voortijdig vastleggen op bijzonderheden
schadelijk moet zyn voor de sfeer, waar
in de onderhandelingen gevoerd dienen
te worden en waarin partyen in staat
moeten zyn tot elkander te komen, ten
einde zonder de wederzijdse en gemeen-
schappelyke rechtmatige belangen te
schaden tot overeenstemming te gera-
Zyn wij goed ingelicht, dan heeft de
bewindsman hier tweeërlei waarschu
wing bedoeld.
In de eerste plaats één naar Indonesi
sche zyde, waar men tijdens de Inter-
Indonesische conferentie over aangele
genheden, die op de R.T.C. thuishoren,
standpunten heeft geformuleerd, die
meer dan „sobere hoofdtrekken" inhou
den, waarbij er te weinig rekening mee
is gehouden, dat op de R.T.C. pas de be
slissingen kunnen vallen.
In de tweede plaats echter een waar
schuwing naar de Nederlandse kant:
denk er om, de richtlijnen voor de R.T.C.
staan in de grondwet en laat ons niet in
de Indonesische fout vervallen, dat wy
ons door een openbaar Kamerdebat nog
verder vastleggen. Er zyn tendenzen, die
er op wijzen, dat men thans in sommige
politieke kringen niet meer zo heel veel
voor een openbaar debat vóór de R.T.C.
Comm. horden betoogden tevergeefs
op de Place de la Concorde
Amerikaanse stafchefs hielden rustig hun nuttige
besprekingen
ian Parys hebben de commu-
r het is hun niet gelukt. Een
een waakzaam oog boven de
Tijdens het bezoek van de Amerikaanse stafchefs
nisten toch gepoogd, relletjes te veroorzaken, mas
vliegtuig van de Paryse politie hield gisteren n.l.
Place de la Concorde voor de Amerikaanse ambassade, waar de demonstratie
voor „de vrede" zou worden gehouden. Zesduizend man politie en soldaten ver
hinderden de vyfduizend betogers de boel op stelten te zetten en tenslotte bleef
het by een poging, om de stafchefs een petitie aan te bieden. De Amerikaanse
ambassadeur David K. Bruce zou, volgens Ass. Press, de petitie vandaag in ont
vangst nemen.
Inmiddels zyn de Amerikaanse Gene
raals gisteren op het militaire hoofdkwar
tier van de West-Europese Unie te Fon-
tainebleau byeengekomen, waar lange tijd
geconfereerd werd met veldmaarschalk
Montgomery, Opperbevelhebber van de
strijdkrachten der West-Europese Unie,
met Maarschalk Sir James Robb van de
luchtmacht, en Vice-Admiraal Rober Jau-
jard van de vloot De besprekingen wer
den slechts door twaalf personen bijge
woond en dn verband met de geheime
kaarten, die in de conferentiezaal hingen,
werden geen fotografen toegelaten. Na
afloop werd in 'n communiqué verklaard,
dat een nuttige bespreking had plaatsge
vonden in een zeer vriendschappelijke
atmosfeer. Ook de Portugese militaire
missie vertoeft thans te Parys, terwyi van
Nederlandse zyde aanwezig zyn: Generaal
mr H. J. Kruis, Vice-Admiraal jhr E. J
van Holthe en Luitenant Generaal C. Gie
bel.
Gewijzigd steunprogramma
President Truman heeft het Congres
gisteren een nieuw wetsontwerp betref
fende het verlenen van militaire steun
door de V. S. aan andere landen voorge
legd, waaruit de bepalingen, volgens
welke hy de bevoegdheid zou hebben, te
beslissen wanneer en waar de Ameri
kaanse hulp zou worden verleend, zyn
weggelaten. Het nieuwe ontwerp was op
gesteld door minister Acheson met goed
keuring van de minister van Defensie,
Louis Johnson. In het nieuwe ontwerp
wordt o.m. verklaard, dat de V. S. zich
voorstellen, militaire hulp te verlenen
aan de ondertekenaars van het Atlantisch
Pact, alsmede aan Griekenland. Turkije,
Perzië, Zuid-Korea en de Philippynen. De
President zal niet de bevoegdheid hebben
hulp te verlenen aan een, niet by name
genoemd land, al mocht hy menen, dat
zulks in het belang zou zyn van de veilig
heid der Ver. Staten. Zoals men weet,
blyft het bedrag van 1450 millioen dol
lars onveranderd.
voelt. Men weet. dat de P.v.d.A. er nim
mer voor geporteerd is geweest, maar
thans zijn ook bij de K.V.P. sterke stem
men in deze richting opgegaan.
Het is overigens geen geheim, dat er
over de interpretatie van het veertiende
hoofdstuk van de grondwet zóveel ver
schil van opvatting bestaat, niet alleen
tussen Regering en oppositie, doch ook
tussen K.VP. en P.v d.A. dat er van een
geijkte „.Nederlandse" opvatting niet kan
worden gesproken. Om hierin meer hel
derheid te krijgen zou een openbaar
Kamerdebat toch niet overbodig zyn.
KAMER TOCH BIJEEN?
Naar het A.N-P. verneemt, wordt de
Tweede Kamer byeengeroepen tegen
Dinsdag 1 Augusus, des middags te
1 uur.
De Voorzitter zal dan voorstellen on-
middelijk te beginnen met de beraad
ing over de jongste nota van minis-
Van Maarseveen. De Kamer zal
uiteraard zelf beslissen of dit openbaar
debat doorgang zal vinden.
Daling ledental Rode Kruis
niet abnormaal
Bij elke oorlog en ramp ups and downs.
De achteruitgang van het ledental (van
610.000 in 1946 tot 510.000 in 1948) is geen
abnormaal en zelfs geen verontrustend
verschijnsel, zo deelde de directie van het
Nederlandse Rode Kruis mede. Onder
invloed van een grote ramp en speciaal
eval van oorlog stromen de leden
toe. Dat is altijd zo geweest, want in de
nood ervaart men wat het Rode Kruis
betekent. Zo had Rotterdam, dat ernstig
onder oorlogsgeweld heeft geleden, tot
voor kort 100.000 leden. Ook vroegere
oorlogen gaven deze ups and downs te
zien. Zo was het ledental voor, tijdens en
na de oorlog van 1870 resp. 1383, 20.223
en 3387. Voor de eerste wereldoorlog lui
den deze cijfers resp. 6.000, 17.000 en
8.000. Na de ramp van Borculo in 1925
verdubbelde het aantal Rode Kruisleden.
In 1939 telde het NJt.K. 135 afdelingen
met nog geen 40.000 leden. Nu zijn er
354 afdelingen met ruim 510.000 leden, dit
is meer dan het 12-voudige, ondanks de
na een oorlog gebruikelijke terugval. Ne
derland staat thans, wat ledental betreft,
op een der hoogste plaatsen op de inter
nationale ranglijst, terwijl het voor de
oorlog tot de laagst geplaatste behoorde.
Dat het N.R.K. over de sympathie van
het publiek niet te klagen heeft, blykt
ook uit het feit, dat de collecte dit jaar
een kwart millioen meer heeft opge
bracht dan het vorig jaar, terwijl boven
dien reeds in het begin van het jaar een
half millioen bijeen was gebracht voor het
Rode Kruiswerk in Indonesië.
De Duitse classicus van grote ver
maardheid, prof. Albert Rehm, is 78 J.
oud te München overleden.
Gedenkteken bij Kaap Blanc-Nez voert trots devies
Door JOHN ROSENDAAL
IV.
Meldden we de vorige maal over de erebljjken, die de eerste Kanaalvlieger Blériot
op Engelse bodem ontving, dit alles was slechts een voorspel van de geweldige
ontvangst, die hem te Parijs wachtte. Bij aankomst aan het Gare du Nord op
80 Juli 1909 vindt hy het station door meer dan vijftigduizend mensen belegerd.
Er is vooreerst geen uitkomen aan. Politie en bereden Garde Républicaine moeten
de landauer, waarin hij en zyn vrouw hebben plaats genomen, met zyn vriend
Fontaine en de Franse driekleur op de bok, moeizaam een weg door de mensen
massa's banen. Zyn intocht in de stad, de rit over de boulevards, was de meest
grandiose en tevens meest spontane manifestatie van enthousiasme der bevol
king, die de Franse metropool ooit had beleefd. Parys, het eeuwenoude, altyd jong
biyvende Lutetia, verkeerde een gehele week lang in een feestroes! Ondoeniyk
alle eerbewyzen op te sommen, die Blériot hier ten deel vielen.
Blériots geslaagde vlucht over het
Kanaal luidde een geheel nieuw tijdperk
dn niet enkel voor de luchtvaart!
Die vlucht bracht de verwezenlijking
van een verlangen, dat in de ziel van
het mensdom brandde, waarvan het
sedert onheuglijke tijden droomde en die
in de sage van Daedalus en Icarus haar
dichterlijke uiting vond de vlucht
over het scheidende verraderiyke water!
Voor het eerst was een mens over de
baren van het ene land naar het andere
gevlogen! De zee vormde geen grens
scheiding meer. die zijn vluoht, zijn be
wegingen kon beteugelen. Zij maande de
Engelsen, dat de insulaire ligging van
hun land, die tot daartoe de voornaamste
rol voor hun veiligheid had gespeeld en
zoveel tot hun macht en rykdom had
bijgedragen, hun in de toekomst geenszins
meer een afdoende bescherming tegen
vijandelijke aanvallen bood. De
„splendid isolation" had opgehouden te
bestaan.
Zeker de broeders Wright hadden
reeds 17 December 1903 bewezen, dat de
m^ns vlug geworden was, maar zy be
perkten- zich er toe bij al hun vluchten
steeds angstvallig boven hun oefenings
terrein te blijven. Nóch in de Nieuwe,
nóch in de Oude Wereld verlieten zij
ooit het strand, da prairie, het parade-
veld of de heide waar zij opstegen en
waarboven zij vlogen.
Blériots sensational® vlucht droog al«
door toverslag over de hele wereld de
erkenning, dat de mens niet alleen vlug
was geworden, maar ook werkelijk kon
vliegen waarheen hij wilde. Niet zozeer
in zyn prestatie als zodanig zijn vlucht
duurde slechts 32 minuten als in de
geweldige impuls, die zijn vluoht aan de
gehele aviatische beweging gaf, ligt de
historische betekenis van zyn daad.
Latham gaat weer.
Latham, die bij het vernemen van de
tijding eerst zeer bedrukt was door de
tegenspoed, die hem de palm der over
winning had ontrukt, besloot aanstonds
een nieuwe poging te doen.
Op Dinsdag, 27 Juli steeg hij te vijf uur
in de namiddag nogmaals te Sangatte
met een geheel nieuwe Antoinette-een-
dekker op. Helaas! zijn „malchance"
zou hem ook dit keer vervolgen.
Reeds was hij in het gezicht van
Dover, waar de bevolking hem vol be
wondering op zyn prachtige vogel hoog
aan de hemel zag aankomen, toen hij
plotseling daalde. Vol ontsteltenis zagen
de duizenden toeschouwets het toestel in
spiralen snel omlaag gaan en tenslotte in
zee storten- Talryke stoompinassen en
motorboten ylen onder volle kracht naai
de plaats van het ongeval. Een pinasse
van de Britse kruiser Russell bereikt als
eerste het toestel, dat met de romp sterk
heen en weer schommelt, zodat de
vleugel® beurtelings hevig op het water.
neerslaan en onderduiken. Weldra komt
ook de escorterende Franse torpedojager
aanzetten en het duurt niet lang of er is
een hele flottille ter plaatse.
Latham, wiens gelaat met bloed is be
dekt, heeft de keuze. Hij stapt aan boord
van de roeiboot van de Franse jager.
Twintig minuten nadat hij zo ongelukkig
in zee viel, is Latham door de dokte:
aan boord van de Franse bodem gehol
pen, zijn verwondingen zijn vooreerst
verzorgd. Drie kwartier later wordt hij
in- het Lord Warden Hotel ontvangen,
werwaarts hem duizenden personen zijn
gevolgd, die hem in stromende regen
door acclamaties en cheers hun sympathie
betuigen en hem een hart onder de riem
trachten te steken.
Latham had in het gezicht van de
haven „schipbreuk" geleden, naar destijds
werd verondersteld, weer tengevolge
van een defect aan de motor Maar al was
hij minder gelukkig geweest dan zijn
rivaal Blériot, zo zal hij door zijn durf
en manmoedigheid toch steeds zijn even
knie blijven en de geschiedenis zal nooit
vergeten, dat het Latham was, die als
eerste mens de vluoht over die uitge
strekte zeestraat, die het Nauw van
Calais is, aandurfde Aandurfde op
fragiele vleugels van latten en zijde, van
een kunstvogel door mensenhand ge
wrocht!
Lathams dood
Beide helden uit die dagen zyn reeds
lang geleden overleden. Latham kwam op
jacht in Frans aequatoriaal Afrika
waarheen hij zich op uitnodiging van de
Franse regering had begeven teneinde de
mogelijkheid van postale luchtverbindin-
gen in die streken te bestuderen op
7 Juni 1912 ten Noorden van Fort
Arohamibault bij de samenvloeiing van
de Behr-Salamal en de Chari, onver
wachts tegenover een buffel te staan. Het
eerste schot uit zijn Winchester trof het
machtige dier niet dodelijk. Het tweede
schot faalde, doordat de patroon
weigerdeDe woedende solitair nam
Latham op de horens....
De zo tragisch om het loven gekomen
sportsman werd 29 jaar oud met
militaire eer te Fort Archambault ter
aarde besteld. Het was echter de wens
van Lathams moeder, dat het stoffelijk
overschot van haar zoon een laatste
rustplaats in zijn geboorteland zou
vinden. Zo ving de dode held onder
militair saluut op 28 September 1913
juist pp de dag af vier jaar nadAt Latham
Een hele week lang was het feest in de Franse hoofdstad ter ere van de eerste
Kanaalvlieger Louis Blériot, die hier (zonder hoed), met afgevaardigden van
de gemeenteraad van Parys op weg naar de receptie, dankt voor de ovaties.
De in scherpschutterskringen zeer bekende adjudant v. d. Krogt te Wassenaar
tlef in de wacht te slepen (5x). Het is hem gelukt ook, n.l. op de jublleum-
wedstryden van de Wassenaarse politieschietvereniging. Rechts: de korpschef
commissaris Maandag en tweede van rechts inspecteur Herweyer, die zich mét
de heer v. d. Krogt over het succes verheugen.
te Berlyn, door zijn moedige vluchi'
van het Tempelhofer Feld naar Johan-
nisthal, de eerste overlandvluoht in
Duitsland, ware triomfen had mogen
vieren de laatste reis naar zijn vader
land aan, waar de stoffelijke resten op
11 Januari 1914' te Le Havre aankwamen.
Enorm was de belangstelling bij de
bijzetting op de protestantse begraaf
plaats op 16 Januari. De kist, waarover
de tricolore was gespreid, werd onder de
bloemen en kransen bedolven, die bloed
verwanten, vrienden en kennissen, de
stadi Le Havre, de bewoners van Mallle-
bois de Aéroclub van Frankrijk en
talloze verenigingen en officiële licha
men hadden gezonden. Alle notabelen
uit handels-, industriële- en financiële
kringen van de havenplaats, het corps
der daar gevestigde consuls en de leden
van de magistraat, hadden er prijs op
gesteld Hubert Latham, die op 10 Januari
1883 te Parijs werd geboren, een laatste
groet te brengen.
Blériot stierf in 1936.
Louis Blériot, die 1 Juli 1872 te
Cambrai het levenslicht aanschouwde,
overleed op 64-jarige leeftijd na een
langdurig lijden op 1 Augustus 1936 in
zijn woning aan de Boulevard Saint-
Germain te Parijs. Ook hij werd door een
grote schare vrienden en bewonderaars
en onder de deelneming van de Parijse
bevolking naar zijn laatste rustplaats
Aan Frankrijks kust, op het duin te
Les.Baraques en op het plateau bij Kaap
Blanc-Nez, hoog boven de ruisende gol
ven, staan fier in de wind twee ge
denktekens. In de wind, die de vogels
laat zeilen boven de golven, die de
vogels niet afschrikt, maar die de vlie
gende mens een -halt scheen te gebieden.
Twee monumenten, die tot in verte
van dagen de nageslachten zullen ver
kondigen, dat het twee van Frankrijks
beste zonen waren, die hun in de Juli
maand van 1909 vol moed en zelfver
trouwen over de baren heen de weg
wezen van stad tot stad, van land tot
land, van continent tot continent!
Maar er is nog iets, wat 't gedenkteken bij
Kaap Blanc-Nez mij in herinnering roept
en dat is de zinspreuk van hen, die mee
hielpen de luohtoceaan voor het mens
dom te ontsluiten, het trotse devies van
de Antoinette Maatschappij:
„Je règne en Maitre dans les Airs,
sur Terre et sur Mer!"
Wie de Kon. Marine kunnen
verlaten
Korporaals en manschappen, behorend®
tot het beroepspersoneel der Kon. Ma»
wier dienstverband vóór of op
Januari 1943 was geëindigd, en die sinds
dien geen re-engagement hebben geslo
ten, kunnen met ingang van heden hun
verzoek tot ontslag indienen, welk ver
zoek alsdan zal worden ingewilligd.
Korporaals en manschappen, die zün
overgebracht naar de Kon. Marine Re
serve. doch wier dienstverband eveneens
vóór of op bovengenoemde datum was
geëindigd, zonder dat zy sindsdien een
re-engagement hebben gesloten, zullen
op hun verzoek van de werkelijke dienst
worden ontheven. Korporaals en man
schappen, dienende in Indonesië of da
Nederlandse Antillen, die aan genoem
de eisen voldoen, doch wier gezinnen
op 's Rijks kosten naar deze gebieden
zijn overgebracht, zullen eerst hun ver
blijf aldaar moeten uitdienen, alvorens
een dergelijk verzoek kan worden inge
willigd.
De aandacht van betrokkenen wordt
er echter op gevestigd, dat by inwilli
ging van het verzoek, het in de toe
komst niet mogelyk zal zyn, wederom
vrijwillig in beroepsdienst terug te
keren. Vanzelfsprekend wordt dus ge
adviseerd geen ontslag aan te vragen,
alvorens een passende burgerwerkkring
is gevonden.
(Reeds in een deel onzer ®diti® ge
plaatst.)
VOLKSHOGESCHOOL BESPREEKT
NEDERLANDS WEERBAARHEID.
Nederlands eerste volkshogeschool
„Allardsoog" bij Bakkeveen, roept van
tijd tot tijd landgenoten byeen voor
een gedachtenwisseling over de proble
men van de^e tijd. Van 1527 Aug. zal
daar Nederlands politieke, economisch®
en geestelyke weerbaarheid in het mid
delpunt van de besprekingen staan. In
leidingen worden gehouden door ds J.
M. de Jong. jeugdpred. te A'dam. A.
Mozer. mr ir B. W. Haveman, econ ad-
•ur aan het dep. van Verkeer, jkvr
C W. J. Wttewaal van Stoetwegen,
lid Tweede Kamer, kap. ds A. M. Brou
wer en prot dr P. J. Bouman,
