Koninklijk Echtpaar viert koperen huwelijksfeest
i
1
Jong bloeiend gezin op 't oude Soestdijk
De grote dag
6 JULI 1949
|"\ONDERDAG 7 Januari 1937: de Grote Kerk
overvol met genodigden, de eersten van de Staat. En allen luiste
ren ontroerd naar de zwakke stem van de oud-hofprediker ds. Weiter.
De bekende vragen zijn door het Bruidspaar bevestigend beantwoord
en de eerbiedwaardige grijsaard spreekt: „Mag ik u thans verzoeken
samen neder te knielen tot het ontvangen van de' zegen des Heeren?"
Als de zegen is uitgesproken, verzoekt de hofprediker prof. Obbink
Prinses en Prins de ringen te wisselen. Als ook dat is geschied klinkt
plechtig zjjn stem: „Deze ringen mogen voor u het symbool zijn van de
onkreukbare en onverbrekelijke trouw, die gij elkander hebt
toegezegd."
Deze historische dag is morgen twaalf-en-een-half jaar geleden.
De Prinses van toen is nu onze geliefde en geëerbiedigde Koningin.
Morgen wordt op Soestdijk het koperen huwelijksfeest gevierd.
Een huiselijke gebeurtenis, een familiefeest ja. Maar heel Neder
land, hier en Overzee, deelt in deze feestvreugde.
En millioenen bidden: Heere, blijf Uw rijkste zegeningen schenken
aan ons Koninklijk gezin!
In Holland staat
een huis
Ja, in Holland staat een huis: het witte
paleis te Soestdijk. En een gelukkige va
der en moeder, omringd door vier kinde
ren, zullen morgen gedurig weer terug
denken aan die Januaridag van 1937,
toen zij door de band van 't huwelijk
Verenigd werden.
We zijn gewoon te zeggen, dat de tijd
vliegt maar op deze herdenkingsdag
hebben we soms moeite ons voor te stel
len, dat 't nog maar 12 }4 geleden is, dat
dit vorstelijk huwelijk werd gesloten.
In Holland staat ee;. huis dat zou
weer spoedig heerlijke werkelijkheid
worden!
Op 't Stadhuis
„Ik hoop dat wij na twee of drie maan
den kunnen trouwen," had Prins Bern-
hard in zijn verlovingstoespraak gezegd.
Maar 't werden vier maanden. Prinses
Juliana wenste in het huwelijk te treden
op dezelfde dag, dat haar beminde groot
moeder Koningin Emma 58 jaar geleden
de gemalin was geworden van Koning
Willem III. En die dag was 7 Januari.
Vele tienduizenden waren naar Den
Haag getrokken om iets van de plech
tige huwelijksvoltrekking te zien. Lange
rijen vreemdelingen brachten de nacht
van 6 op 7 Januari op straat door. 't Re-
ln de St. Jacob
Wij zijn wel nat.
Maar wat hindert dat.
We zijn toch de, sigaar.
Lang leve het Paar!
en de natte, verkleumde menigte zong
dapper mee.
Om elf uur vertrok de bruidsstoet van
het paleis Noordeinde naar het Stadhuis,
waar het huwelijk door burgemeester
September 1936: Primes Juliana verloofd! Het eerste officiële
hoofdstadHet verloofde paar, op het balcon van het paleis op de Dar
duizenden toegejuicht.
Want wat is er in die korte spanne
tijds ontzaglijk veel gebeurd! Binnen het
kader van dit achtste deel ener eeuw
liggen de vijf lange en bange oorlogs-
Van September 1936 tot Januari 1937
vierde heel Nederland feest. O zeker, we
wisten, dat de toestand in Europa steeds
meer gespannen werd; meer dan eens
luisterden we bezorgd naar het nazi-ru
moer, dat over de oostergrenzen tot ons
doordfong. Maar wie had er weet van,
dat ruim drie jaar later ons vaderland
en vorstenhuis zouden' worden meege-
«leept in de vreselijkste oorlog, die de
Wereldgeschiedenis tot dus ver kent?
't Is echter juist dat bange verleden,
dat onze vreugde thans vergroot en ver
diept. Want om nóg een vraag te stellen:
wie had in 1944 ook maar durven ver
moeden, dat wij vijf jaar later het kope
ren huwelijksfeest van „Juliaantje"
zoals de volksmond haar in roerende ver
trouwelijkheid noemen bleef zouden
mogen mee herdenken als thans 't voor
recht is van het vrije volk van Neder-
Daarom is er op de dag van morgen
Overvloedige reden om dankbaar mee te
vieren het stille huiselijke feest van de
bewoners van het witte paleis te Soest
dijk.
Eens geworden
Natuurlijk denken we ook aan Dinsdag
9 September 1936, toen als een volkomen
verrassing de blijde tijding ons overviel,
dat Prinses Juliana verloofd was.
Te kwart voor elf bracht de radio^het
bericht, en een.uur later was heel'Ne
derland in vlaggetooi.
Tegen zes uur 's avonds arriveerde het
verloofde paar in een open twee-persoons
lichtgrijze sportwagen Fort V 8 aan het
paleis Noordeinde te Den Haag. Prins
Bernhard zat aan het stuur met orize
Kroonprinses naast zich. Zij werden door
Koningin Wilhelmina hartelijk begroet
en de enorme volksmenigte deelde op
geestdriftige wijze in de vreugde, die als
een feestorkaan over het vaderland da-
De volgende dag spraken Ko
ningin, Prinses en Prins voor de radio.
„Thans geef ik het woord aan Juliana",
zei de Koningin na haar korte rede en
de verloofde Prinses volgde dit voorbeeld
door haar toespraak te besluiten met de
mededeling: „Thans zal Bernhard enige
Woorden tot u spreken".
't Deed het Hollandse hart goed, dat
de nieuwe Prins de Nederlandse taal
reeds zo voortreffelijk machtig was. Maar
nóg meer de ongekunstelde mededeling
van de Prinses: „Ik ben heel gelukkig,
nadat wij elkander in de loop van dit jaar
heel goed hebben leren kennen. Geleide
lijk aan zijn wij het samen „eens" gewor-
wel
Prinses Juliana heeft van haar geboor
te af een grote plaats ingenomen in het
hart van het Nederlandse volk. En daar
óm was er blijdschap in Holland om het
grote geluk, dat was gekomen in het
leven en 't hart van zijn Kroonprinses.
Hier was geen sprake van een huwelijk
uit berekening of ingegeven door pcl't'e-
ke factoren. Hier had alleen de liefde
gesproken, en twee jonge mensen hadden
«lkander gevonden en trouw beloofd.
Zoals reeds gezegd had de huwelijks
inzegening plaats in de St. Jacobs- of
Grote Kerk. Het historische bedehuis was
deze bijzondere gelegenheid niet
speciaal versierd: er was slechts weinig
zijn gewoon aspect veranderd. Alleen
sn uit het middenvak alle banken
verwijderd, waarvoor losse stoelen in de
plaats waren gekomen, de vloer was be
dekt met een wijnrood tapijt. Voorts was
er voor de preekstoel een knielbank
geplaatst, welke eveneens dienst had
gedaan bij de inzegening van het huwe-
van H.M. de Koningin met wijlen
Prins Hendrik, evenals het tapijt, dat
ider de knielbank lag..
De preekstoel was met witte lelies en
groen op sobere doch smaakvolle wijze
versierd. Recht tegenover de kansel
waren de zetels geplaatst bestemd vopr
het Prinselijk Paar. Op de rugleuning
waren de wapens van Lippe en Neder
land aangebracht. Voor de kansel was
een katheder, vanwaar de voorgangers
de dienst leidden. Op deze katheder lagen
n bakje de beide ringen van Prinses
Juliana en Prins Bernhard.
Ter weerszijden van de zetels voor het
Bruidspaar waren twee tabouretten ge
plaatst voor de vier bruidskinderen.
't Was de uitdrukkelijke wens van de
Bruid, dat haar hoogbejaarde leraar
ds. W. L. Welter, die haar eenmaal had
voorbereid voor haar openbare belijde
nis, samen met de hofprediker prof. dr.
H. Th. Obbink deel zou hebben aan de
kerkelijke plechtigheden. En zo is het
dan ook geschied.
De trouwtekst was Psalm 328: „Mijn
oog zal op u zijn". Aan 't slot van zijn
schone rede zeide prof. Obbink:
Op deze voor u en voor ons geliefde
Vaderland zo gewichtige dag, zegt God
u toe, dat ook voor het volbrengen
deze taak Zijn oog op u zal zyn en dan
houdt dat in, dat gij in uw hoge staat
veel genade Gods behoeft, maar ook,
dat die genade Gods uw deel zal zijn.
U gedragen te weten door de liefde
en de gebeden van ons volk, moge
reeds een lichtend spoor zijn op uw
levensweg, maar de zekerheid, dat uw
Vader in de. Hemel weet, wat gij van
'node hebt, zelfs eer gij Hem bidt en
dat Hij in u ook ons volk wilt zegenen,
zij u een sterkende gedachte.
De duizenden, getuigen van dit
plechtig ogenblik, gaan straks huns
weegs en nemen de beste wensen voor
uw welzijn mee in hun hart. Maar di>
Ene Getuige, die u belooft, dat Zijn
oog op u zal zijn, blijft bij u met Zijn
Goddelijke hulp en liefde. Zoals een
moeder haar kind voortdurend volgt
met een oog vol waakzame liefde, zo
is Gods oog op u nu en voortaan.
Maar dan ook uw oog op Hem! Om
het van Hem te verwachten, zoals Zijn
oog op u rust opi te geven. Hij zij de
derde, neen de eerste in uw verbond.
En uw weg zal licht en vrede Zijn:
Na de inzegening door ds. Weiter
de ceremonie van het verwisselen der
ringen werd de zegenbede gezongen:
U zeegne God,
Hij stelle u tot een zegen,
Gezegend zij uw hoofd, uw hart,
uw wegen,
Uw aards, uw eeuwig lot.
O God, verhoor
en schenk ons deze bede:
Toon hun Uw gunst, doordring hen van
Uw vrede,
Licht met Uw licht hen voor.
Het huwelijk van Prinses Juliana en
Prins Bernhard was voltrokken.
De terugkeer naar het paleis Noord
einde werd een onvergetelijke zegetocht.
Het Koninklijk Echtpa>
(7 Januari 1937)
De Hofstad, de Bruidstad is vol van gejuich:
De dag der Prinses is gekomen!
Het volk, dat Oranje bemint, heeft bereids
Bezit van de straten genomen.
Eén haag van oranje rijst op langs de weg:
Eén muur, om het Bruidspaar getrokken.
Daar schallen fanfares! Daar zwelt het gejuich!
Daar luiden de feestlijkq klokken!
Heel Nederland zwijgt, om uit vorstlijke mond
Het plechtige ja-woord, te horen
Nu zijn ze vereend door de heilige band,
Nu treden twee Moeders naar voren
En kussen haar Kinderen, vol van geluk:
Zij hebben elkander gevonden!
God heeft door de liefde voor 't leven, voorgoed,
Die Twee aan elkander verbonden!
Zie het stralend Bruidspaar wuiven!
Zie de koninklijke stoet!
Neerland strooit het hoge Echtpaar
Blij zijn bloemen voor de voet.
Hoog en hoger stijgt de jubel
Tot een juichende orkaan
Diepe, machtige ontroering
Grijpt de mensenmassa aan
Lof- en danklied smelten samen
Tot één innig-vroom gebed:
God, bewaar dit Vorst'lijk Echtpaar
In de weg, door U gezet!
Laat Uw liefde hen geleiden!
Leid ze aan Uw sterke hand!
Stel hen tot een rijke zegen
Voor ons volk, ons vaderland!
LEO LENS
nmmwm
Tijdens de plechtige hu\
De Monchy voltrokken werd. Nadat de
bij de wet voorgeschreven vragen beant
woord waren sprak de burgemeester:
Dan verklaar ik, als ambtenaar
van de burgerlijke stand in naam der
wet (hamerslag), dat Z.D.H. Prins
Bernhard Leopold Frederik Everhard
Julius Coert Karei Godfried Pieter van
Lippe-Biesterfeld en H.K.H. Prinses
Juliana Louise Emma Marie "Wilhel
mina *der Nederlanden, Prinses van
Oranje Nassau, Hertogin van Mecklen
burg, enz., enz. in de echt zijn ver
bonden.
Na een toespraak en de ondertekening
van de huwelijksacte, overhandigde de
burgemeester aan de Bruidegom het
trouwboekje, dat, wat de inhoud betreft,
gelijk is aan het boekje, dat aan iedere
Kort geluk
En zo stond in Holland
Soestdijk, het oude buitenverblijf van
Stadhouder Willem III, werd de woon
stee van het jonge Paar, dat zich om
ringd zag door de liefde van een geheel
volk. De Prinses ging voort met haar
toegewijde arbeid ten bate van het
vaderland, en Prins Bernhard hield zich
aan de belofte in zijn eerste radiorede:
„Ik wil trachten mij zo spoedig moge
lijk met mijn toekomstig vaderland
vertrouwd te maken".
Ongekende vreugde heerste in Neder
land, toen op 31 Januari 1938 prinses
Beatrix werd geboren. De oude Oranje
boom bloeide weer! Op 5 Augustus 1939
aanschouwde prinses Irene 't levenslicht
Nederland en Oranje
Maar een maand na de geboorte van
de tweede Oranjeprinses brak de oorlog
uit tussen Engeland en Duitsland. Neder
land moest zijn strijdkrachten mobilise-
?n ondervond alle moeiten verbonden
't handhaven van een stipte neutra
liteit.
't Waren maanden van spanning en
ees. Duitsland werd steeds driester in
zijn optreden en menigeen vroeg zich
bezorgd af of het Nederland weer evenals
tijdens de eerste wereldoorlog, gelukken
zou zich buiten de volkerenworsteling te
houden.
Wie herinnert zich niet de Kerstfeest
viering 1939 in het Prinselijk gezin?
Prins Bernhard las het Kerstevangelie,
leden van de hofhouding
neel zongen de bekende liederen,
duidelijk was door de radio het kinder
lijk gesnap van de kleine Beatrix te
horen.
Zo gingen we het nieuwe jaar int
jaar 1940, dat ook voor Nedei^and
der donkerste jaren uit zijn veelbewogen
geschiedenis zou worden.
Op 10 Mei had de verraderlijke Duitse
inval in het vaderland plaats. Na eer
korte en hevige worsteling ging onzt
roemrijke driekleur tijdelijk onder.
Later werd ons duidelijk aan welk eer
groot gevaar ons Vorstenhuis in die span
nende dagen nauwelijks ontkwam. De
Koningin en de Prins vertrokken naai
Engeland om de strijd tegen de ovei-
weldiger voort te zetten. Prinses Juliana
vond met haar twee kinderen een veilij
tehuis in 't gastvrije Canada.
Zo eindigde de korte periode van huise
lijk geluk voor ons Prinselijk paar.
MaarZoals een moeder haar kind
voortdurend volgt met een oog vol waak
zame liefde, zo is Gods oog op u nu er
voortaan".
Dit woord, door prof. Obbink bij de
huwelijksinzegening gesproken, mocht
rijker dan_ die bange jaren zijn vervulling vinden.
Maar 't was dan ook de vertolking va
Heeren belofte: Mijn oog zal op u zijn.
Ticee mensen
Na de donkere nacht van de Duitse on
derdrukking lichtte eindelijk de lang ver
beide dag der bevrijding. Oranje week:
was slavernij! Oranje keerd', en 't land
as vrij!
Dindag 3 Mei 1945 kwamen Koningin
Wilhelmina en Prinses Juliana weer voor
goed naar Nederland. Op 2 Augustus
volgden de drie prinsesjes en was bet
prinselijk gezin weer. verenigd. Drie
prinsesjes, want 19 Januari 1943 was in
Canada prinses Margriet geboren.
Zo leefde het Prinselijk gezin weer
temidden van het volk, aan welks vrij
heid zowel Juliana als Bernhard gedu
rende de oorlogsjaren al hun krachten
met volle inspanning hadden gewijd.
Zij kwamen terug in een berooid land
en bij een zwaar geteisterd volk.
Maar zij gaven zich weer geheel.
Op 6 September 1948 werd Prinses
Juliana geroepen kroon en scepter, door
haar Moeder een halve eeuw lang met
zoveel ere gedragen, van Haar over te
Zij hoopt Koningin als haar Moeder te
zijn. Maar ook haar roeping als Vrouw
en Moeder naar behoren te volbrengen.
Vooral de kleine Margriet (19 Januari
1947 geboren) zal veel van haar moeder
lijke zorg vragen.
Wij eindigen met een woord van prof.
dr J. Waterink uit zijn mooie boek Onze
jonge Koningin thuis: ..Dit staat vast: in
dien er in ons land twee mensen zijn. d.e
naar vaste beginselen zich ieder uur van
de dag wijden aan hun roeping, dan zijn
het Koningin Juliana en Prins Bernhard.
En indien er twee mensen zyn. die zich,
bij alles was zij doen. afvragen, hoe zij
het best hun plicht kunnen vervullen en
hun verantwoordelijkheid kunnen dragen,
dan zijn dat Koningin Juliana en Prins
Bernhard
Maar kan dat altijd?
Kan onze jonge Koningin altijd in staat
geacht worden, haar taak te vervullen?
Is zij in staat, wat het leven haar op de
handen legt, te dragen?
Hier wil ik heel kort zijn.
Hier raken wij het diepste geheim
der persoonlijkheid onzer geëerbiedigde
Vorstin.
Zij ontving van God genade, om in een
vast geloof zich te stellen in Gods weg;
en zij kent en beleeft de tekst: Hij, Die
u roept, is getrouw".
God behoede onze Koningin!
Hij zegene het Koninklijk Echtpaarl
Een Oranje-gezin in Canada
Holland in het hart
De bezettingsjaren zijn voor heel wat
gezinnen zeer onprettige jaren geweest.
In de gezinnen van onze zeelieden bleef
de man en vader al die jaren weg. In
andere gevallen waren de mannen of
zonen overgestoken naar Engeland of
zaten ze in krijgsgevangenschap. De con
centratiekampen en vooral de tewerk
stelling in Duitsland sloegen tienduizen
den gezinnen uiteen. En in al die geval
len bleef de moeder alleen met alle moei
lijkheden enzorgen, met de opvoeding
van de kinderen, enz.
Ook de Koninklijke familie is aan dit
oorlogsgeweld niet ontkomen. Neen, de
Prins is niet in Duitsland tewerkgesteld.
De diepinvretende zorgen voor het dage
lijks brood, voor kleding en schoeisel
heeft onze huidige Koningin niet ge
kend. Maar het gescheiden zijn van haar
man heeft ze wel moeten doormaken.
Ook de prinsesjes hebben jaren hun va
der moeten missen zoals zovele kinderen
in ons vaderland. Prinses Juliana heeft
als veel andere vrouwen ook alleen ge
staan voor de opvoeding van haar Kin
deren. Ze heeft daarbij geleden onder
het gescheiden zijn van haar land en
volk.
In al deze dingen is zij als een echte
•ouw en moeder onzer een geweest. De
oorlog heeft in dit opzicht geen onder
scheid gemaakt.
Het begon al in Mei 1940 toen ze vluch-
n moest voor de naderende Duitse hor
den. Engeland bood een schuilplaats,
ook daar kwamen de Duitse bom
menwerpers, ook daar kwam het gevaar.
En dus ging men nog verder van huis en
werd. Ottawa in Canada de verblijfplaats
)or de Oranjeprinsessen.
Ambassadrice
Grotendeels alleen heeft onze Konin
gin de kleine prinsesjes moeten opvoe
den waarbij ze nog de extra taak had te
zorgen, dat de kleine Oranje's niet ver
vreemdden van het Nederlandse volk.
Daarom werden in Canada zoveel moge
lijk Nederlanders ontvangen. Meestal
in dat militairen en mannen van de
koopvaardij, maar het contact bleef. Hen
drik Willem van Loon schreef voor de
prinsesjes zijn „Hollandse haringen", le
vensbeschrijvingen, verhalen over Rol
land en Hollanders. De eigengemaakte
tekeningen waarmee de artikelen ver
lucht waren trokken steeds de aandacht
van Beatrix en Irene. Och, de kinderen
hebben het gemis niet zo gevoeld. Ze
waren nog te jong om goed te beseffen
wat ze hadden achtergelaten. En als Oma
of vader naar Canada kwam, dan was
hety een groot feest.
Maar Prinses Juliana heeft het terdege
geweten en gevoeld. En wie denken mocht
dat ze zich nu geheel en alleen aan haar
gezin kon wijden, die vergist zich. Ook
nu bleef ze Prinses, de toekomstige ko
ningin van Nederland. En als zodanig
moest ze bezoeken afleggen, hospitalen
bezichtigen, staatshoofden opzoeken enz.
En vooral moest ze trachten de ietwat
onverschillige stemming in de V.S. om
te zetten. Er moest sympathie en begrip
komen voor de wanhopige strijd, die het
kleine Nederland voerde.
In dit opzicht is Juliana een excellent
ambassadrice geweest. Zonder vertoon,
maar door haar eenvoudig optreden, door
haar woorden, die uit het hart kwamen,
heeft ze de Yankee's aan zich en daar
door aan de Nederlandse zaak gebonden.
Ze heeft een enorme goodwill gekweekt
voor ons oude Holland. Ze was een
brandpunt waar alle stralen tezamen
kwamen. Eenvoudig was dat niet altijd.
Op een persconferentie te Chicago
werd ze door de journalisten begroet
met de onvriendelijke vraag: „Well
Princess, denkt U nog wel ooit eens
terug te gaan naar Uw vaderland?"
Maar de Prinses antwoordde rustig
met haar zachte stem: „Twijfelt U
eraan, dat wij de oorlog zullen win
nen?" Met één slag was de stem
ming voor de Prinses en werd de
conferentie een werkelijk gesprek
over Nederland en Indië.
Daarbij kwam nog allerlei werk voor
soldaten. Niet alleen, dat zijzelf breide
en naaide, maar steeds moest zij stimu
leren, bazars openen, zich bij officiële
plechtigheden vertonen. Vol moed heeft
zy dat steeds gedaan in de vaste over
tuiging, dat Nederland zou herrijzen. Zo
als ook Prins Bernhard rusteloos bezig
was in Engeland bij de voorbereidingen
voor een Nederlands leger, een Neder
landse luchtmacht en een Nederlandse
De bezettingsjaren zijn ook voor het
thans jubilerende koninklijke echtpaar
moeilijke jaren geweest. Het waren ja
ren van ballingschap, maar niet van ijdel
niets doen. De moeilijke jaren zijn ook
mooie jaren geweest waarin gewerkt kon
worden aan de bevrijding van het vader-
Het werk was niet tevergeefs. Op 4
Augustus 1945 arriveerde het prinselijk
gezin weer in het vaderland, dat men op
12 Mei 1940 had moeten verlaten.
Het was een weerzien en voor de
kleine prinses Margriet, die in haar naam
het contact met het vaderland had ge
symboliseerd, was het een voor het eerst
i Nederland
bij
