sanatogen
5
DINSDAG 21 JUNI lv«y
De positie van de Protestanten in Oostenrijk
BE KANSEN ZIJN ER GUNSTIG
Wjj denken vaak aan Duitsland, maar
wij vergeten te vaak Oostenrijk. Duits
land is de haard der reformatie. Oosten
rijk is stevig rooms-katholiek. Nu de
banden met de kerken buiten de gren
zen sterker worden is het onvermijde
lijk èn verheugend, dat ook minder op
vallende zusterkerken in onze aandacht
komen, aldus ds L. H. Ruitenberg in
„De Hervormde Kerk".
Ds Noltensmeier, de hervormde pre
dikant uit Wenen, heeft ons onlangs
uitvoerig van zijn kleine, dappere kerk
verteld. Hij t\ilde het graóg aan een
Nederlander vertellen. Want de oor
sprong van zijn kerk lag in het werk
van een Nederlander, de Hollandse ge-
zantschaps-predikant. Die verzamelde in
1781 de hervormden, toen Jozef II, ge
dreven door de tolerantie-gedachte,
ruimte gaf voor andere kerken dan de
rooms-katholieken. Zijn daad heeft
vrucht gedragen tot op deze dag.
In Oostenrijk was een sterke refor
matorische beweging geweest. Maar de
daarop volgende contra-reformatie in*de
tweede helft der 17e eeuw had haar ge
stuit en onderdrukt. In sommige afge
legen streken, in onbereikbare dalen
bleef zij hangen. Maar Oostenrijk werd
Parijs: geen trans
acties van formaat
Parijs heeft niet geleid tot een politiek-
«conomisch huwelijk tussen „Oost" er
„West". Men blijft op zekere afstand ge
separeerd naast elkaar voortleven, maai
met begrip voor de psychologische si
tuatie. Het allervoornaamste is
dat te Parijs, tussen de partners
contact werd gelegd en er thans een basis
bestaat voor nieuwe besprekingen
Duitsland tussen de ministers van
„Grote Vier", welke in September te
New-York zullen plaats vinden. Grote
transacties heeft men niet kunnen afslui
ten, maar het was koop en verkoop op
zeer kleine schaal en de politieke specu
lanten zullen nog moeten ervaren, ïr
hoeverre
in zijn geheel door-en-door rooms.
Slechts in Burgenland, vroeger onder
Hongarije, vindt men in meerderheid
protestantse streken. Overal elders
catacombengemeenten. Hoogstens 5%
de bevolking is thans protestant.
Dus ruim 300.000.
Protestant, geen egnheid echter. Het
grootste gedeelte volgt de Augsburgse
belijdenis, is dus luthers, de anderen
zijn hervormd, zich grondend op de Hel-
vetische belijdenis.
Zij werken samen. Er is een hervormde
i een lutherse synode. Maarboven deze
synode staat een „Obenkirchenrat", die
tot 1941 door de Staat benoemd werd.
De nationaal-socialisten „bevrijdden" de
kerk van dit staatstoezicht, maar ze
knelden haar geestelijk zéér.
na de bevrijding, moeten nieuwe
en geschapen worden, om het ge
meenschappelijk protestant-zijn uit te
drukken. Dat is niet eenvoudig. Er is
hervormde en een lutherse traditie,
zijn 200 protestantse gemeenten,
meestal gemengd hervormd-luthers.
Slechts 6 gemeenten zijn zuiver her
vormd. Totaal werken in Oostenrijk 230
predikanten.
zou alles geen moeilijkheid geven,
als niet thans, zoals in Duitsland, een
neiging merkbaar wordt om de oude
belydenisstriid te doen herleven. Een
strijd, die vooral de vraag over de ge
zamenlijke avondmaalsviering raakt. En
voelt wel: waar men niet te zamen
avondmaal kan vieren, is de gemeente
stuk.
De kansen voor de protestantse kerk
zijn groot. De invloed van het prote
stantisme is véél groter, dan zijn percen
tage zou doen vermoeden. Op de mid
delbare scholen zijn bijv. véél meer dan
'an de leerlingen protestant. Dit
duidt er op, dat de protestanten in lei
dinggevende kringen een naar verhou
ding grote rol spelen. En, merkwaardig,
binnen de protestantse gemeenschap
spelen de hervormden weer een grote
'n vergelijking met de grootte van
hun ledental.
De hervormde gemeenten, en in de
gemengde gemeenten de hervormde
groepen, vormen een sterke gemeen-
*t Verklaarde
uitzicht
kaar geen „koopje'
geleverd heeft. Op
een zeer omvang
rijk en langdradig
„voorspel",
de Duitse eenheid
toch nog
doelloos gepraat
en hot Duitse vredesverdrag
een naspel gevolgd, dat richtlijnen
6tippelt voor een verdrag met Oosten
rijk en de hervattting van het handels
verkeer tussen de zones. Eerst op de
volgende conferentie van de „Grote
Vier" zal men definitief kunnen vaststel
len, hoe de opheffing der Berlijnse blok
kade practisch is te verwerkelijken. In
het communiqué wordt bepaald, dat het
verkeer te water en te land weer
maal moet funciionneren. Tegenover
gering positief resultaat, staat het feit,
dat Duitsland in twee helften gesplitst
blijft, al zal men de psychologische
politieke verscheurdheid trachten te
zachten door een draaglijker economische
verhouding. De Berlijnse blokkade blijft
dus wel opgeheven, maar, in de practijk,
ataat men nog steeds voor de barrière
van enorme verkeers-
lijkheden, zolang beide partijen betref
fende de spoorwegstaking van geen toe
geven weten. De kwestie van West- er
Oostmark werd niet geregeld. Bij eer
bescheiden hervatting der handelsbe
trekkingen tussen de twee zones var
Duitsland, heeft men dus te maken me1
twee gebieden, die er een eigen munt
stelsel op nahouden en op die precairt
basis, want dat ziet men aan d«
situatie te Berlijn, de handel organi
seren In wezen is er dus in Duitsland
niet veel veranderd, maar door de richt
lijnen voor een nieuw economisch
tact bestaat er kans op meer soepelheid
en elasticiteit en zou de atmosfeer dan
toch wel iets gunstiger worden,
men nagaat, hoe vruchteloos te Londen
het marchanderen was over het Oosten
rijkse vredesverdrag, dan springt direct
in het oog, dat Parijs te dien aanzien
wel een succes heeft opgeleverd. Thans
hebben de Sowjets niet langer de aan
spraken van Zuidsl-avië op grenswijziging
en herstelbetalingen gesteund. Zoals men
weet, maakte de Sowjet-Unie aanspra
ken op de voormalige Duitse activa ir
Oostenrijk en de Russen ontvangen nt
honderd vijftig millioen dollars, welke
in de loop van zes jaar afbetaald moeten
worden. Oostenrijk krijgt de grenzen
Januari 1938. Het komt dus hierop neer,
dat Wisjinsky in ruil voor het hervatten
der handelsbetrekkingen tussen „Oost'
en „West", bereid was de aanspraken
van Zuidslavië tegenover Oostenrijk,
niet langer te steunen. Hieruit blijkt
dus. dat de rebel Tito feitelijk het gelag
moet betalen. Moskou en de Kominform
laten niets onbeproefd om het Tito poli
tiek en economisch zo onaangenaam mo
gelijk te maken en openlijk wordt hy
als „scheurmaker" van het communisme
gequalificeerd. Volgens de Tl
de Kominformleiders zeer verontrust
over het „Tito-isme" en vreest men di
ielfs meer dan de oppositie van d
„bourgeois"-democratie. In Russische
kringen beschouwt men het Tito-isme
els een verraderlijke ziekte, waartegen
geen communist gevrijwaard is. Wegens
nationalistische neigingen werden -a
van figuren als Kostof, voormalig vice
president van Bulgarije, generaal Mar-
kos, ex-leider der Griekse ops.andelin-
gen' en vele anderen door de Kominform
verwijderd. Als recent voorbeeld kan
men aan deze lijst toevoegen, de minister
van Buitenlandse Zaken in Hongarije,
Rajk, en, Szonyi, leider der communis
tische kaders in Hongarije. Ook de
Daily Telegraph wijst er op, aai
in de Slavische landen een zekere af
keer groeit van de zware druk van Mos-
kou. Doordat Rusland de aanspraken van
Zuidslavië op Karimthië niet meer
steunt, kan dit een deuk betekenen
voor het prestige van Tito en zijn aan
hang verkleinen. Zoals wy hebben ge
meld. duiden besprekingen te Parys en
Belgrado er op. dart het Westen bereid
is Tito te helpen, als Zuidslavië ge
noodzaakt door de economische omstan
digheden. zich in de armen van het
Westen werpt. Wanneer wjj in de aan
hef van dirt artikel constateren* dat de
Parijse conferentie uit zakelyk oogpun
beschouwd, geen grote transacües heeü
opgeleverd, in geestelyk en psycholo
gisch opzicht is er totaal niets veran
derd. al is de, enige ontspanning bren
gende, „modus vivendi"
genaam. Maar als men zich één moment
voor ogen houdt, dat de methode van
hert Kremlin, toegepast op Kardinaal
Mindszenty van HongarUe met dezelfde
I fanatieke onverdraagzaamheid gebruikt
wordt voor de kerkvervolging m T«e-
ahoslowakije, waarby aartsbisschop
Beran het ontgelden moe-, dan kan
zo'n conferentie als die te Parys ook
zien als „huilen met de wolyen in het
I bos" De economische as zal iets llch.er
wentelen, maar in de GosS Europese
■tarten, blijven de politieke duimschroe
ven even zwaar aangedraaid.
schapsband. Zij zijn méér dan de luther-
internationaal ingesteld, omdat zij
onder zich b.v. ook Hongaren en Tsjechen
tellen. De grote spanningen tussen die
twee volkeren weet men in de gemeen
ten te overwinnen. Zij staan ook vooraan
bij de activiteit van inwendige zending.
In politiek opzicht spelen de prote
stanten als geheel natuurlijk geen rol.
Er zijn maar twee grote partijen: de
k. ingestelde volkspartij en de sociaal
democratische partij. Met de laatste le
de protestanten correct, vooral ook
omdat de anti-kerkelijkheid, bij de Oos
tenrijkse socialisten traditioneel, is afge-
;n. Zelfs de betrekkelijk kleine
communistische partij is bewust niet
ïti-kerkelyk.
Een der bitterste problemen van de
Oostenrijkse protestanten is dat der
vluchtelingen, waarvan een groot deel
protestant is. Van de 400.000 vluchte
lingen zijn er 80 000 protestant, afkom
stig uit Roemenië, Joego-Slavië, Sude-
Duitsland en Hongarije. Men stelle
zich voor, wat het voor de ongeveer 5
millioen protestantse Nederlanders zou
betekenen, als ruim 1 millioen buiten
landse geestverwanten voor onze kerke
lijke verantwoordelijkheid kwamen. Wei-
zo liggen in Oostenrijk ongeveer
de verhoudingen
Het zyn arme, maar offervaardige ge
meenten, daar in Oostenrijk. Het zijn
gemeenten die stand hielden tegen ont
zaglijke druk in. In ons land. dat zélf
door de eeuwen heen misschien wel tot
de schoonste, maar niet tot de geluk
kigste der Europese rijken behoorde.
Met zulke gemeenten ons naar de
geest verbonden te weten, is een goed
ding in tijden, dat wy wel eens klagen.
Vijftig jaar Chr. Bond van
Sigarenmakers
hoofdbestuur van de Chr. Bond
garenmakers en Tabaksbewerkers
in Nederland heeft ter gelegenheid van
iet 50-jarig bestaan gistermiddag in
„Noord-Brabant" te Utrecht gerecipieerd.
Talrijke belangstellenden onder wie af
gevaardigden van werkgeversorganisa
ties, bevriende bonden, alsmede de Twee
de Kamerleden, de heren J. Schouten en
A. Stapelkamp, de heer Lee R. Smith,
in de E.C.A., maakten hun opwachting.
De voorzitter van de jubilerende orga
nisatie. de heer J. W. Kruithof hield een
toespraak, waarin hij herinnerde aan het
zoeken naar recht tegen het principe van
de niet te aanvaarden klassestrijd, zoals
dat ruim 50 jaar geleden door de sigaren
makers werd gedaan. Hij stipte enige
hoogtepunten in het organisatieleven aan
en herdacht de voorzitters van de bond,
de heren A. G. W. Eerbeek, C. C. van
Boom en B. Kruithof. De tijden zijn ook
de sigarenmakers moeilijk, en niet
tegenstaande de oprechte toezeggingen
de patroonsorganisaties om te trach-
:o min mogelijk slachtoffers te maken,
zullen er met alle goede wil toch slacht
offers vallen. Nadat de heer Kruithof
mededeling had gedaan van de schriftelijk
ingekomen gelukwensen, waaronder van
de ministers van Sociale Zaken, Financiën
Economische Zaken en het gemeente
bestuur van Amsterdam, deelde hij mede,
dat twee pioniers van de organisatie, de
heren K. Kruithof en J. Pot door het
hoofdbestuur tot ere-leden waren be
noemd. Behalve een oorkonde, mochten
deze heren een glas-in-lood raam waarop
dit feit vermeld was, in ontvangst
Het gebeurde in Westfalen Tijdens e
donkere nacht kropen twee kameraden
de duisternis naar een varkenskot. li
300 pond wegende zwijn sliep en mi
melde enigszins in zijn droom. De twee
j mannen hielden het dier een lap met
In de met talrijke geschonken bloem-1chloroform voor. Het varken gromde,
stukken versierde zaal hebben ten be- vanwege de ongewone lucht, draaide zich
sluite van de druk bezochte receptie vele in zijn eigen vuil om en sliep verder. De
sprekers het woord gevoerd en geluk- andere morgen vond de boer in het hok.
Ned. Landbouwattaché's 27
Juni naar Den Haag
Op 27 Juni komen alle in Europa ge
detacheerde Nederlandse landbouwat-
tache's en de handelsecretaris te Cairc
in Den Haag bijeen om op de hoogte te
worden gesteld met de nieuwste ont
wikkelingen in onze landbouw. Minister
Mansholt en de directeuren-generaal
zijn departement zullen daarbij diverse
problemen bespreken. Op 28 Juni begint
een exoursie door de drie Zuidelijke pro
vincies. Van 4 t.m. 9 Juli zullen de land-
bouwattaehé's voor belanghebbenden
spreekuur houden.
stelling der Nederlandse grens voor
gische voortbrengselen, vertraging
•ichting van industriële ondernemingen
Nederland, welke in België reeds be
an, een formeel accoord over de
terwegen. Onlangs hadden „La Libre
Belgique" en nog enkele andere Belgi
sche kranten ook al heel wat bezwaren
Red.)
Belgische critiek op de Nederlandse
handelspolitiek
Hoe „La Dernière Heure" de dingen ziet
In „La Dernière Heure" geeft Jacques
an Offelen een analyse van een enquête
der Belgische liberale party in de Bel
gische zakenwereld over de samenwer
king met Nederland. Hij komt tot de
conclusie, dat de Nederlandse concur
renten de voorkeur op de Belgische
markt willen krijgen door kunstmatig
lage prijzen en door belemmering van in
voer van Belgische producten in Neder
land. Zy protesteren tegen de Nederland
se uitvoerpolitiek, welke de prijzen laag
wil houden. De Belg ondervindt belem
meringen van Nederlandse rijksbureaux
ontdekt protectionisme achter het ex-
ïs van deviezengebrek. Door Neder
landse economische oorlogvoering en
autarkie heerst in sommige handelskrin
gen een vijandige stemming tegen de
Benelux. België heeft echter machtige
wapens, want Nederland heeft meer be
hoefte aan Belgische francs dan wij aan
rs en wij zouden b.v. onze francs
Frankrijk kunnen geven, aldus van
Offelen, die de volgende eisen stelt: On
middellijke afschaffing van de Nederland
se subsidies, van maatregelen, die Neder
landse exporteurs in staat stellen tegen
afbraakprijzen te exporteren, vervanging
der Nederlandse rfjksbureaux door or
ganisaties. die niet afhankelijk zijn van
particuliere belangen, geleidelijke open-
MARKT- EN VI8SERIJBERICHTEN
SCHEVENINGEN. 21 Juni. Binnen van
e haringvisserijSCH 297 85 k v 2 sch, SCH
133 130 k v 5 sch, SCH 353 130 k v 6 sch.
Vangstberichten hedenmorgen uit zee:
SCH 78—5 k, SCH 305—12 k, SCH 87—1 k.
SCH 195—3 k. SCH 246—1 k, SCH 254—2 k,
SCH 342—2 k, SCH 402—2 k, SCH 56—6 k.
SCH 229—15 k. SCH 263—1 k, SCH 56—6 k.
SCH 229—15 k. SCH 263—1 k, SCH 339 geen,
SCH 365—9 k, SCH 23—10 k, SCH 53—1 k,
SCH 104—2 k, SCH 274—1 k. SCH 332—3 k,
SCH 39—4 k, SCH 201—6 k, SCH 264 180 mijl
afgelegd, SCH 4—4 k, SCH 77—1 k. SCH 57
■20 k, SCH 181—17 k. SCH 132—4 k. SCH
19—17 k, SCH 233—4 k, SCH 247—7 k. SCH
12—2 k, SCH 285—7 k. SCH 5-4 k. SCH 19
-8 k, SCH 25—8 k. SCH 30—9 k, SCH 45—16
SCH 69—6 k, SCH 122 geen, SCH 210 geen.
SCH 210 geen. SCH 248—34 k, SCH 249 geen.
SCH 310—17 k, SCH 312—21 k. SCH 399-6 k.
SCH 37—14 k, SCH 107—6 k, SCH 36—1 k.
SCH 20 geen, SCH 223 geen. SCH 225—2 k.
SCH 79—1 k. SCH 141—1 k. SCH 186—4 k.
SCH 361—2 k. SCH 443—10 k. SCH 280—6 k.
SCH 50 geen. SCH 64—6 k. SCH 66—38 k.
SCH 73—12 k. SCH 81—5 k. SCH 97—4 k,
SCH 103—25 k. SCH 116—15 k. SCH 242—20 k,
SCH 3—8 k. SCH 6—6 k. SCH 47—5 k. SCH
118—15 k, SCH 125 geen. SCH 302—2 k, th.
stomend. SCH 323—1 k, SCH 333—16 k. VL
14—1 k, VL 29—1 k. thulsstomend, VL 40—3
k. VL 47—9 k, VL 50—10 k, VL 56 geen, VL
61—3 k. VL 78-4 k. VL 79 geen. VL 83—5 k.
14—4 k, thulsstomend, VL 86 geen, VL
97—2 k, VL 132 geen. VL 142—2 k. VL 166
geen. VL 172—2 k, VL 190 geen, VL 196—9 k,
VL 197—4 k, VL 199—30 k. VL 200—2 k. VL
203—2 k. VL 205 geen. VL 206—1 k. VL 207—
22 k. VL 208—1 k, VL 216—2 k.
Engels regeringsrapport over de
geboorteregeling
In een gisteren te Londen gepubliceerd
revolutionnair rapport van een
geringscommissie wordt gepleit voo:
boorteregellng en deskundig advies
daartoe. De commissie acht het een taak
de Nat. Gezondheidsdienst te bevor
deren, dat het ouderschap vrijwillig is
Tijdens de werkzaamheden aan dit 260
bladzijden tellende rapport, waarvan de
samenstelling 5 jaren heeft gevraagd,
is onder 1.400.000 gehuwde vrouwen een
enquête gehouden. De algemene con
clusie der commissie is, dat nergens
blijkt, dat geboorteregeling als immoreel
wordt beschouwd of dat gehuwde vr
kinderen zouden moeten krijgen,
vaak als de „natuur" dit bepaalt. Men
acht een stormachtige critiek
kerkelijke en medische kringen.
DE HOME-PERMANENT
Naar aanleiding van de Zaterdag ge
publiceerde waarschuwing van de Vak
groep Kappersbedryven tegen het ge
bruik van de home-permanent, verzoekt
de verkooporganisatie van de „Pin-up"
ons er nogmaals op te willen wijzen,
dat het gebruik hiervan volmaakt on
gevaarlijk en onschadelijk is. De Rijks
dienst voor de Volksgezondheid heeft
het preparaat goedgekeurd.
(Hiermede moeten we thans de dis
cussie sluiten. Red.).
Al
heeft
politieke
partij
Pt
zijn
voorkeur
hij scheert zich uitsluitend
GLOBE
SNIPPERS
overgebracht Zo sprak de heer
S. C. Bakkenist te Amsterdam als voor
zitter van het Verbond van Sigarenfabri
kanten in Nederland, mr J. Steinkühler
Eindhoven, voorzitter van de R.K.
Vereniging van Sigarenfabrikanten, de
heer J. H. van Lonikhuijsen te Amersfoort
het Noordelijk Pensioenfonds, de
heer J. v. d. Boom namens de Bedrijfs-
de R.K. Bond van Sigarenmakers,
de heer H. Gorter namens de Ned. Bond
Sigarenmakers, de oud-bestuurder,
de heer J. Schaafsma, de heer Plezier na-
de C'hr. Besturenbond te Kampen.
De heer Heijman, namens de Intern. Fede
ratie van de Chr. Tabaksbewerkersbon-
het C.N.V. de voorzitter, de
heer M. Ruppert, de heer P. Kapinga na-
ens de aangesloten bonden.
Een jubileum-commissie overhandigde
bij monde van de heer P. Schols een d
de leden geschonken schrijfmachine
met inhoud voor de inrich
ting van het Bondskantoor, waarna ten
slotte namens het personeel van de Bond
mej. D. Noordman een jubileumgedicht
en -geschenk aanbood.
Billiton Maatschappij
Het verslag der Billitonmy. meldt,
dat de liquiditeit belangrijk is verbeterd
(verplichtingen f 2.8 millioen, vlottende
middelen f5.6 min.)-
De Gem. Mijnbouwmü Billiton ver
antwoordde werkjaar 1947/48 77.200 quin-
taler tin v.j. 60.113, in 1949 vermoedelijk
100 000, verkocht voor gemiddeld f450
(v.j. f634), productiekosten f286 (f216
De winst was f8.4 min., waaruit 50 pet
dividend werd betaald, hiervan ontving
de Billitonmy f3 min. De belastingreser
vering was f4.2 min.
Aan andere dividenden ontving de
Billitonmy f 49 613. Deze verhoogde de
deelnemingen met f 350.000 tot
f8 min. De nominale waarde der deel
nemingen is f38.9 min Deze post is
sinds vorig jaar met 2 min. verminderd
door afneming der voorschotten aan
BauxietbedTijf Suriname en andere doch-
lermijen.
De winst is f2,4 mill, (met inbegrip
van onverdeelde winst f4,2 mill.). Voor
gesteld wordt f124.000 aandeelhouders
lste rubriek (8,96 pet.), f 1,1 mill, toevoe
ging aan reserve, welke tot f 9 mill,
stijgt en een dividend van 4 pet. Hier
door stijgen de reserves met inbegrip
van agiorekening en reserve koersver
schillen tot f 14.5 mill. Komen er geen
bijzondere politieke moeilijkheden, dan
worden de vooruitzichten voor 1949 gun
stig beoordeeld.
Het renteloos voorschot aan Stannum
ad f 4 mill, wordt tot f 1 afgeschreven.
Stannum boekte f37.037 winst.
De N.V. Mijnbouwmij Suriname boek
te f 292.807 winst, aangewend voor af
schrijvingen. Men verwacht een stijgen
de productie.
Singkep-tin boekte f 1 mill, bedrijfs
winst, waarvan f 539.745 ter delging van
het verliessaldo en f556.260 afschrijving
Iop oorlogsschade (pro resto f5 mill.).
De productie wordt geschat op 28.000
quintalen tegen 10.675 in dit werkjaar.
behalve zijn lustig knorrend varken, de
dieven in spe, die waren bedwelmd
door hun eigen chloroform. Wat dacht
eigenlijk? Dat het op onze scholen
juist wordt onderwezen, dat Vasco da
Gama, de Portugese ontdekker, de eerste
is, die het tegenwoordige India be
kte? Neen, duizendmaal neen, zegt de
Russische „Literaire Gazet": de Rus Ata-
nasy Nikitin was Vasco een kwart eeuw
Trouwens, de eerste man, die om de
Noordelijkste punt van Siberië is gezeild,
ook niet Nordensheld. Iedereen be
hoort te weten, dat Russische zeelie-
de wateren van Noord-Siberië
hebben gevaren, twee en een halve
vóór Nordensheld. Paus Pius XII heeft
gisteren Myron Taylor, de persoonlijke
gezant van president Truman bij de Hei
lige Stoel, in audiëntie ontvangen.
de vijfde keer, sinds Taylor onlangs
de Ver. Staten bezocht. De secretaris
Australische communistische
partij. Sharkey, is schuldig verklaard
het bezigen van opruiende taal. Hij heeft
i. gezegd: „Wanneer de Russische strijd
krachten in hun achtervolging van aan-
allers in Australië zouden binnenkomen,
zouden de Australische arbeiders hen
•elkom heten". De grote Italiaanse ha-
en Genua is gisteren getroffen door eer
staking van Italiaanse zeelieden. Rus
land is bereid om de repatriëring van Ja.
panse krijgsgevangenen te hervatten, in
dien Japan voor transportschepen zorgt.
In Nieuw-Zuid-Wales is het gebruik
in electriciteit voor industrie,
ment of straatverlichting verboden. Door
deze maatregel komen 250.000 arbeiders
zonder werk. Particulieren mogen slechts
lichtpunten gebruiken, doch niet
met electriciteit hun huizen
terwijl ook de gaslevering onder scherpe
controle staat. Alles, omdat de vorige week
hevige stormen dit deel van Australië
teisterden en grote vernielingen aanricht-
i. Het Romeinse blad „Tempo" méldt,
t een urn met het gebeente van Petrus
de particuliere kapel van de Paus aan
wezig is. Dit gebeente zou afkomstig zijn
opgravingen, die. zoals gemeld is. on
der de Basiliek van het Vaticaan worden
uitgevoerd om het graf van Petrus bloot
leggen.
AMERIKAANSE DEVALUATIEDRUK
OP ENGELAND.
Volgens een Reutertelegram uit New
York schrijft de Washingtonse corres
pondent van de „Journal of Commerce",
dat de Amerikaanse regering zich niet
zozeer ongerust maakt over de vraag of
Engeland soms niet tot devaluatie
overgaan, maar of Engeland niet te laat
daartoe besluit, omdat dit ook voor
Amerika een groot gevaar zou betekenen.
Daarom blijft Amerika er via het Inter
nationale Geldfonds op aandringen, dat
Engeland spoedig de waarde van
pond sterling zal herzien. Het blad
er op, dat in September de jaarlijkse
conferentie van het Geldfonds
Ook gij hoeft V niet
oud te voelen vóór Uw tijd,
Maar zorg dan wel voor de nodige reserves,
geef Uw lichaam en vooral Uw zenuwen
•lie voedsel, dat ze nodig hebben. Met
Ssnacogen. het zenuwsterkende voedsel,
boudt ge Uw zenuwgestel op peil. En waar
du door ziekte, zorgen of een zware taak
aao veerkracht heeft ingeboet, kunt U,
doorSanarogente gebruiken, weer spoedig
de oude worden, fit, levenslustig en vol
leugdig elan.
Van het erf van School en Kerk
Nieuwe Kerkorde Evang.
Beroepingsicerk
Ned- Herv. Kerk: Aangenomen: naar
Giessen-Nieuwkerk A Luteyn te Loenen
a. Vecht, hij bedankte v<x>r Ter Aar,
ar H I Ambacht (2e pred.-pl.» C Ba
tenburg te A'.blasserdam: naar Eexl
(toez). D J van Wezep te Meeden; naar
Rotterdam-Kralingen (vac-J H Stelmal
Hoekstra te Oppenhuizen; naar
Nijmegen-Heeseh (3e pred. pl.) W. A
Poort te Vlijmen.
Bedankt: voor Woubrugge A Baren-
drecht te Klundert; voor Ridderkerk
(vac-C v. d Boogert) J. W. de Bruyn
te Sprang; voor St. Pancras J C J
Bronsgeest. pred. v d Varende Gemeen
te te Maasbracht; voor Haaften C Treure
te Wilsum; voor Hien en Dodewaard D
B Kagenaar te Vianen.
Geref. Kerken. Beroepen: te Assen
(vac -J A. Schep) J. van Harmeien te
Garijp; te Akkrum-Oldeboorn. Elburg.
Godlinze. Minnertsga en St.-Jacobiparo-
chie drs K, Runia, cand. te Leeuwarden;
te Grouw-Irnsum, cand. A. Wiersinga te
Baarn
Bedankt: voor Dedemsvaart (vac-S.
Neerken) J. v. d. Staal te Leens: voor
Hecg er. voor Pijnacker-Nootdorp W. v
d Bos te O.- en N -Wetering: voor Mid-
wolda (OldW v d Kolk te Dronryp;
ior Naarden W. Seinen te Lemmer.
Chr. Geref. Kerken. Tweetal: te Maars-
•n J H Velema te Bunschoten en C v
d Weele te Harderwijk.
Beroepen: te Vlissingen (by accl.) J
P Geels te Den Haag-Oost
Bedankt: voor Onstwedde W Ruiter l«
Sneek
Bapt. Gemeenten. Beroepen: te Noord-
bergum H D. Hooghwinkel te Arnhem.
Theologische studenten en de
dienstplicht
De Vereniging van Studenten in de Theo-
ogische Faculteiten in Nederland, omvatter
ie de studenten van Leiden. Utrecht, Gr<
ïlngen, Amsterdam (SU en VU). Kampe
Geref.), Amersfoort (Oud-Kath Apeldooi
Chr. Geref.) en Utrecht (Vrtje-Evang
leeft dezer dagen ln Utrecht vergaderd. Na;
tanleidlng van de reeds gepubliceerde motl
die de Leldse studenten hebben aangenom*
reffende de dienstplicht, verzoekt de ve:
Synoden en kerkelijke overhi
intglng
of opleiding voor een gees
end ambt de betreffende p
en uitzonderingspositie bi
ere leden der kerk t.a.v
dienstplicht.
elijk of n
Afnemende belangstelling voor
de Letteren
In een rede. waarmee de rector-magnlfl-
P J. Enk. gist
culturele
Jn bezorgdheid over het f«
m theologie en letteren te
lnder sterk wordt. Wat dt
Ft. dit zal zijn oorzaak heb
daar weinig rooskleurige
ndlgheden, terwijl ook de finan-
ichter
zün
i bovendien is afgenor
iefde
s let-
r de lette-
ssthetische element niet voldoendi
recht. Het gebrek aan docenter
al- en letterkundige vakken bi
M O. wordt onrustbarend, aldu
BENOEMINGEN CHR. ONDERWIJS
r geschikte maand
izlek, Adr Koi
erk (hoofd A. Mol).
Luth. Kerk
Drie prae-ambulaire artikelen
aanvaard
De Svnode der Evang. Luth. Kerk. die
te Amsterdam bijeen is geweest, heeft
na diepgaande discussie over het voor
stel der Synodale Commissie betreffen
de een nieuwe kerkorde de drie prae-
ambulaire artikelen ten slotte ln de vol
gende redactie aanvaard:
I De Evangelisch-Lutherse Kerk in
het Koninkrijk der Nederlanden is de ge
meenschap van de Evangelisch-Lutherse
Gemeenten in Nederland. Tot de Evan
gelisch-Lutherse Kerk behoren zli. die
in de registers van een Evangelisch-
Lutherse Gemeente zijn ingeschreven.
II. De Evangelisch-Lutherse Kerk
gelooft met de ganse Christenheid op
aarde in God Vader, Zoon en de Heilige
Geest. Zy leeft uit het Evangelie van
Jezus Christus, zoals het in de Heilige
Schrift van Oud en Nieuw Testament,
de enige bron en norm van alle kerke
lijke verkondiging en dienst, gegeven is
en zoals het ln haar Belijdenisschriften,
inzonderheid de Onveranderde Augsburg-
Confessie en Luther's Catechismus,
beleden wordt.
in. De dienst der Kerk. haar door
Christus opgedragen. Is de verkondiging
het Evangelie door Woord en Sa
crament in de gehele wereld. Met deze
wereld geheel zondig voor de Wet Gods,
is de Kerk ln Christus uit genade geheel
gerechtvaardigd door het geloof alleen
en staat zij. vrijgemaakt van de vloek
der Wet, in de vrijheid der kinderen
Gods, die haar het recht geeft Zyn
Woord te verkondigen.
De verkondiging der Kerk bestaat ln
de openbare prediking %*an het Evan
gelie en de bediening van Doop en
Avondmaal. Zy roept tot verheerlijking
van God, tot getuigen ook ln de dienst
der barmhartigheid aan de naaste.
Deze verkondiging strekt zich uit over
de ambtshandelingen van ordinatie en
confirmatie, huweliikslnzegening en be
grafenis. Zy zet zich voort in het bijeen
vergaderen en lelden der Gemeente door
het Woord, de zorg over de zielen en
over de leer, de onderwijzing in het
Woord van God en de onderlinge samen-
spreking, welke begrepen is in het Ambt
der Sleutelen.
Deze verkondiging ls in het byzonder
opgedragen aan hen, die tot het predik
ambt geroepen zyn, onder bystand van
allen, die tot enigerlei dienst gesteld
zijn. Op grond van het algemeen pries
terschap der gelovigen z\1n alle leden
der Kerk mede verantwoordelijk voor
haar getuigenis ln woord en daad. op
dat allen wandelen waardig de Heer en
Hem ln alles behagen en vruchtbaar zijn
ln goede werken en wassen in de kennis
Gods. (Col. 1. 10).
De Synode begon met ds J. P. v. Heest
wederom tot voorzitter te benoemen.
Aangenomen werd het voorstel, dat de
Synode een hoogleraar, die lid is van de
Evangelisch-Luthèrse Kerk en deel uit
maakt van een theologische faculteit van
één der Ryksuniverslteiten of van de
Gemeentelijke Universiteit van Amster
dam, kan benoemden tot prae-adviseur
der Synode.
De Synode aanvaardde het voorstel,
dat de beroersvoorwaarden voor predi
kanten goedgekeurd moeten worden
door de Svnodale Commissie voordat de
Grote Kerkeraad een nominatie voor het
beroepen van een predikant heeft opge
maakt. De Synode kan zich eveneens
verenigen met de door de Pensioenraad
ingediende richtiynen, waardoor ook de
Pensioenraad tot het opstellen van een
reglement kan overgaan. Het percen
tage voor de omslagheffing door de Pen
sioenraad werd wederom op 6 pCt. be-
huyaen, te Hellouw. Rotterdam-Zuid
(hoofd B Kors): M W Uyterllnde. te Rot
terdam Utrecht (Herv. school. Laan van
N Guinea): J Franken, te Maartensdijk.
ius voor landbouwhulshoudle
tweede ln den lande.
- Nog dit jaar zal aanbesteed
Het
r Admiraal De
orden de
chool (uiter-
genoemd) te
Zwolle der
Ned. Hi
onderwijs ultgere
Bent te De Wijk
De senaat der Universiteit van
dam heeft het eredoctoraat ln de
kunde verleend aan D W Woolley
Rockefeller Instituut te New York. De pro
motie zal geschieden op 19 Septembi
HOE DE SCHEPEN REILEN EN ZEILEN
AALSDIJK 20 te Houston. Abbedijk 18 te
Boston Alcyone 21 te Baltimore. Aldabl 19
v Victoria n R'dam. Alhena 20 te Santos.
Alkaid 20 te Luderltzbaai. AlnatI 22 te
R'dam verw. Alpherat 20 v Rlo de Janeiro
n N York. Alwaki p 19 Lizard. Amstelkerk
19 te Freetown. Arendskerk p 20 Oues-
sant Arkeldijk 21 te R'dam. Axeldijk 20
v Antwerpen n N Orleans
BARENDRECHT 21 te Pt Soedan. Berkel 20
te R'dam Boschfontein 20 v Southampton
n Belra. Birmingham 20 v Harllngen naar
Goole Blijdendijk 19 te Boston Boskoop
p 20 Ouessant. Breda 20 v Guardaful naar
CORYDR 21 te Berrt
DRACO 20 te Gdynia Dre
Batavia De Ruyter 20 te
dijk 19 v Seattle n Tacoi
Cottica. 19 te Cur.
Drente 20 v Suez n.
I te Rundkar. Dulven-
Duiveland 19
ydppersc/iepen
jajen naar
Honcfen
45
„Ze motten die lichten toch gezien
hebben, meinherr", zei Bauer.
„Houdt toch op met Je „motten", zei
Kemble. „Ik heb je toch verteld, waar-
:e ons niet hebben gezien, als je je
tenminste open hebt gehad. Jullie
stomme moffen weten nou eenmaal niks
begrijpen niks. Ik heb eens met
vent gevaren, die op het vlot van
„Carradale" had gezeten. Hij zei, di
twee lappen hadden opstaan en ds
met zijn twintigen stonden te praaien;
toch liep even voor zonsopgang
groot sdhip binnen twee kabellengten
langs hen heen, zonder dat ze gezien of
gehoord werden. Op zee zijn nevels,
waarachter alles schuil gaat, en aan
boord zijn karweitjes, die alle ogen op
eisen. En dan is er nog zoiets als het
stomme zeemansgeluk, waar wij alle
maal voor getekend hebben en dat wy
moeten nemen, zoals het is...."
,Maak een riem vast aan de mast en
bindt een lap aan het blad. Iemand in
de mast daarginds kan het misschien nog
De lap werd gehesen en ze keken ver
langend de vliegende klipper na, die nu
Zuidelijk van hen was. Er was,
zon bijna op was, een klein kansje
dat iemand in het want de boot zou zien;
hij het rapporteren? En zo ja,
zouden ze dan de wind en een paar zei
len gaan verspelen, om hen op te pik
ken? Kruiser was hier zo goed als zeker
als de wimpel gepraaid werd, maar
bedacht ook, dat de kans om ontdekt te
worden miniem was. Hij wist, dat de
enige manschappen, die nu in het want
waren, lichtmatrozen zouden zijn,
buikgordings doorhaalden, en dat,
zo'n jongen je zag, hij niet eens
snappen wat het was. Waarschijnlijk
hij, beneden aangekomen, vertellen, dat
hij dacht een soort drijvend wrak gezien
te hebben, en dan zou men hem
verstand brengen, dat hij niet betaald
werd om te denken, maar dat hy, als hij
nog meer zag, dit dan voor zijn ontbyt
mocht hebben
De
Zy bracht warmte en verkwikking voor
de kommerlijke bemanning. Toen zij alle
hoop om door de klipper gezien te wor
den, hadden opgegeven, bracht Kruiser
de boot op koers en zette allen aan het
werk, om de schade op te nemen en te
herstellen. De twee officieren en de vier
beste matrozen, Kemble, Edgeworth,
Tarlton en Clutterbucke, begonnen direct
de gangen te repareren. Met enige goed
geslagen spykers en een paar dwarsbaa-
dings en stukken hout was de ergste
schade alweer hersteld. Edgeworth ried
hun aan het niet te mooi te willen doen.
„Als je een beetje te hard op dat ouwe
karkas slaat, verknoei je meer dan je
heel maakt", zei hij. Zij waren voldoen
de op de hoogte van de toestand van de
boot, om dit als juist aan te nemen. Het
vreselijke bende aan boord. De
nieuwe verf was zo versmeurd en vuil,
dat het leek of de boot een huidziekte
had. Op de zwaarste lekken zaten aller
lei rare uitstekende vodden. De zee liep
nog hoog, maar was schitterend blauw,
onder een helderblauwe windlucht. Het
was een prachtige morgen en de boot
ploegde er als een vieze teek doorheen
„Sjonge, sjonge", zei Edgeworth, „het
lykt wel een varend armenhuis".
„Opschieten dan", zei Kruiser, „haalt
de schrapers en de boenders uit de voor
ste kast en helpt allemaal mee schoon
schip maken".
Terwijl schoonschip werd gemaakt.
boven de dansende kim. keek hy de voorraden na. De kaak 5
bedorven. Hij haalde die in kleine stuk-
te voorschijn en spreidde ze uit om
te drogen, hoewel hy wel begreep, dat
zij droog toch ook oneetbaar zou zijn van
het zout. De meeste rozynen waren in
het dichte blik, alleen het open blik was
doorweekt De zoute rozijnen gaf hy aan
Coates en Chedglow om uit te spoelen
•eer op te bergen. Zij wasten iedere
rozijn apart in een napje regenwater en
spoelden haar af in een ander. Er werd
by dit werk gefloten, ten bewijze dat
zij er niet van snoepten. Het vlees was
er niet zouter op geworden. Zij hadden
ook altyd nog het ziekenrantsoen en als
buitenkansje het zootje vliegende vis.
Aan water hadden ze nu vijftien liter
vrij zuiver regenwater, zonder voor
lopig vooruitzicht op meer. Alles tezamen
hadden zij een liter water per man on
geveer; maar voor hoe lang? Mogelijk
voor twintig dagen, dacht Kruiser
„Allemaal ontbijten", riep hy. „Ieder
een krijgt verse vis".
Bij de verse vis, die niet bewaard kon
worden, gaf hij ieder een klein stukje
nog onbedorven kaak en daaraan voegde
hij nog twee uitgewassen rozijnen per
persoon toe. Daarna mengde hij
beetje brandewijn door een half napje
water en deelde dit uit met een lepel,
zodat ten minste iedereen een beetje
smaak en geur naar binnen kreeg.
(Wordt vervolgd)
EEMDIJK 20 te Mobile Eemland 21 te Sant
Esso A'dam p 19 Lizard. Esso R'dam 17
Aruba n R'dam. Euterpe p 20 Ouessar
FRIESLAND 19 v Pt Said n N York.
GAASTERKERK 19 v Pt Soedan n A'dam.
21 te Suez. Glashaven p 20 Brunsbuttel.
HEEMSKERK p 19 Gibraltar Helder 18 van
N York. Helena p 20 Landsend.
octor ln de wis- en natuurkunde op: ..De
lorphine-bepallng in opium" MAG Smeets.
apotheker, geb te Belfeld; tot doctor ln de
en natuurkunde op het proefschrift:
„Over de hydrolyse van tumorprotelnen en
bepaling van glutanlnezuur" J Krediet,
te Utrecht.
zal het Groningse Univet
Radioprogramma voor vanavond
HILVERSUM I (301) AVRO
7.15
7.50
Jourr
ropbot
al. 7.45
Niet
80S
Hers
i 20 te Pt I
KATWIJK 20 v Wlsmar n Delfzijl. Kedoe p
20 Kaap Bon. Kelbergen p 20 Finlsterre.
Kllpfontein 19 v Antw n Belra
LANGKOEAS p 20 (15 u.) Finisterre. Leer
dam p 19 Lizard. Leuvehaven p 21 Kiel
Leuvekerk 20 te Genua. Lombok 20 tc Sin
gapore Loppcrsum p 20 Lissabon. Lutter-
kerk 20 v Dukal n Muscat.
MADOERA 20 v Gibraltar n Java Marle-
kerk p 20 Dover. 21 te Antw. Meerkerk
20 v Sjanghai n Yokohama Mentor 20 te
Bona. Mies 20 v Emden n Karlsruhe. Mo-
lenkerk 20 v Singapore n R'dam.
NESTOR 20 te Tuala Nlgerstroom 20 v Lo-
blto te Mossamedes. Nottingham 19 te
ORESTES 19 v Trlnl
iramarlbo. Orlon
POELAU LAUT 19 te Soerabaja Pr Fred.
Hendrik 19 v Montreal n Antw Pr Mau-
rlta p 20 Kaap Race. Pr Wülem III 18 v
Montreal n Chicago. Pr Willem V 20 te
Havre.
RANDKERK 21 te Pt Elisabeth Rempang2!
te Colombo. Roelf 20 te R'dam Roepat 20
te Pt Said. Rondo 20 te Khorramshar Rottl
19 v Suez n Bahrein.
8LAMAT 20 v Pt Swettenham n R'dam Stad
Alkmaar 21 te Antw. Stad Arnhem p 20
Flnlaterre. Stad Dordrecht 21 te Delfzijl.
TAWAI.I 19 v Batavia n Soerabaja Telamon
18 v Curacao n N York Ternate 20 v N
Orleana n Trinidad. Tltu» p 19 Ouessant.
Triton 19 te Guanta. Trompenburgh 20 te
Rotterdam.
UTRECHT 20 te Baltimore. Urmajo 20 te
In het radlozoekltcht. 8 15 Tweede i
de Opera „Fidello". 9.10 Pierre Palla speelt.
920 Klankbeeld over de duivensport. 9 45
Muslcorda. 10.15 Buitenlands overzicht. 10.30
Duo's voor viool en altviool. 11.— Nleuwa.
11.15 Gram. 11.30 Het orkest van Glen Mil
ler. 12.— Sluiting.
HILVERSUM II (415) KRO
7.— Nieuws. 7.15 Amusementsorkest. 7.45
s leven. I.Nieuws. 8 05 De gewone
8 12 Symphonie no 3 In d kl. t An
ton Bruckner B 15 West-Europees commen-
925 Kamermuziekconcert, 10 15 Het
<is Gemengd Dubbelkwartet- 10.45 Avond
gebed. 11.Nieuws. 11.13 Symphonlsch pro-
ramma. 12.Sluiting.
Wat de radio Woensdag brengt
HILVERSUM I (301) VARA 7.— Nieuws.
10 Gymn. 7.30 Strijdlied. 7.33 Filmselecties.
Nieuws. 8.15 Orgelspel. 8.30 Voor de
ulsvrouw. 9— Gram, VPRO 10— Moeder
n kind. 10.05 Morgenwijding. VARA 1020
inze keuken. 1033 Ala de «toliulger zwijgt.
1.— Populair nonstop programma 12 Or
gelspel. 12.30 Land- en tuinbouw. 12.33 Plat-
d 1238 Plano-duo. 1.— Nleuwa. 1.15
Kalender. 1.20 Metropole-orkeat. 2— Ge-
iproken portretten. 2 15 Omroepkamerorkest.
1— De Regenboog 3 30 De Roodborstjes.
SJ0 WittMHBHliMH
VALERIUS IB v B Papan
Gelder 20 te Wllhelmsha'
WATERLAND p 20 Ouessa
te Abadan.
ZEELAND 20 v Hamburg i
19 v Trinidad n Durban
i Tarakar
Danztg. Zeeman
AMERIKANEN VERLATEN ZUID-
KOREA
Eén derde van de, in Zuid-Korea ach
tergebleven, Amerikaanse troepen. 800
man, vertrekt naar Honoloeloe. In
Korea blyven nu nog 3000 man achter.
week. 4.15 i
wij? 4.— Het orkest
r de klei
Zo de ouden ongen, piepen
de Jongen. 8 15 Malando. 5 40 Adelaide Hall
zingt. 6 Nleuwa. 0 15 VARA-Varta. 620
Gram 6 30 Nedarlandse strijdkrachten
7.— Eaperanto. 7.18 SUveatrl-kwartet VPRO
730 Levensopbouw. 740 Weekkronlek 7 45
Van alia dag VARA 8— Nleuwz. 8 05 Ver
kiezinguitslagen. 11.— Nleuwz. 11.15 Ver
kiezingsuitslagen. 12— Sluiting.
HILVERSUM II (415) NCRV T.Nieuws
7.15 Te Deum Lsudamus. 7.45 Een woord
voor de dag 8— Nieuws. 8 11 Muziek b|J
het werk. 9— Bezoek bU Jonge zieken. 9 30
Waterstand.en 9 35 Symphonlsch conc. 1020
Morgendienst. 11— Sonste pour flute et
plano 11.15 Hildebrand-miniatures. 12
Uit de Puszta 12 30 Land- en tuinbouw. 12 23
Trio „Fantaala". 1.Nieuws. 1.15 Orgelcon
cert 3— Frsnse Volksliederen. 330 Blanche
Schlffmann, cello. 4 Voor jeugdige post
zegelverzamelaars. 4 15 Voor meisjes en Jon
gens. Kinderkoor. 430 „Opstand", een b|J-
belvertelllng. 4 45 Kinderkoor, 5— In de
woelige stad 530 De Vijf Zapakara's. 5 40
Surinaams hout. 6— Nederlandse koren en
korpsen. 6 30 Ensemble Lachman.
7— Nieuws 7 15 Het nleuwa uit Indonesië.
730 Actueel geluld 7 45 Een dagje uil rond
Amsterdam 8— Nleuwa. 8 05 Programma
proloog 815 Uitslagen van de Gemeente
raadsverkiezingen Plm 10 45 Avondovei»
denking. 11.— Nleuwa. 1137 Sluiting.
