NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
ZATERDAG "4 JUNI 1949
Werkloosheid in 1948 bleef binnen de perken
Maar in 1949 verwacht het G.A.B. te Leiden
ongewenste toeneming
Stond het jaar 1947 nog ln het teken der afnemende werkloosheid, in 1948 kw
de seizoenbeweging bulten beschouwing gelaten, aan de sinds 1945 optredende
daling der werkloosheid een einde, zo lezen we in het jaarverslag van het Gewes
telijk Arbeidsbureau te Lelden. De beëindiging van deze daling wijst op een alge
hele Inschakeling In het bedrijfsleven van allen, die tot dusver door het nog niet
volledig herstel der bedrijven geen werk konden vinden.
In de voor het gewest belangrijke me
taal-, textiel- en voedingsmiddelenindu
strie bleef er enige werkloosheid bestaan
(ongeveer 80 man), waarvan de oorzaak
gezocht moet worden in onvoldoende
scholing of te hoge leeftijd. In de handel
en het verkeerswezen bestaat nog steeds
een betrekkelijk gering overschot van
aanbod van reizigers, vertegenwoordigers,
chauffeurs en transportpersoneel (onge
veer 160 personen). De kleinere plaat
singsmogelijkheid is hier meer aan per
soonlijke dan aan economische factoren
toe te schrijven.
Anders ligt de situatie voor het man
nelijk cn vrouwelijk administratieve per
soneel. Het bedrijfsleven is, wat betreft
het lager administratieve personeel, vrij
wel verzadigd, terwijl er door de ophëf-
fing van verschillende Rijksdiensten vrij
veel personeel is afgevloeid. Het gevolg
was. dat nu ongeveer 120 mannen en 40
vrouwen naar werk zoeken.
In de tweede helft van 1948 kon
een kentering op de arbeidsmarkt
worden waargenomen. Steeds meer
bedrijven namen rationalisatie-maat
regelen. welke afstoting van het voor
deze bedrijven ongeschikt, onge
schoold en geoefend personeel ten
gevolge hadden. Niettegenstaande dat,
is het aantal werklozen nog niet aan
zienlijk groter dan in 1947.
De volgende cijfers geven een beeld
van het verloop van de werkloosheid
sinds 1945. Mannen (zomerseizoen)
1945/46: 7000: 1946/47: 1300; 1947/48: 500:
1948/49: 550. Winterseizoen: 1945/46: 6100;
1946/47: 3000; 1947/48: 2200; 1948/49: 2300.
Vrouwen (zomerseizoen): 1945/46: 220;
1946/47: 90; 1947/48: 50; 1948/49: 80. Win
terseizoen: 1945/46: 190; 1946/47: 80; 1947/
48: 100: 1948/49: 170.
Bij de beoordeling van deze cijfers mag
niet uit het oog verloren worden, dat
hierin begrepen is de zgn. wrijvingswerk
loosheid. die ontstaat door wisseling van
personeel of bedrijf en daardoor van
korte duur is. De ondersteuning der
werklozen kon zowel in 1947 als in 1948
door plaatsing op D.U.W.-objecten of in
een passende werkkring buiten het eigen
beroep in de zomermaanden sterk be
perkt worden. Op 31 December 1948 be
droeg het aantal van Rijkswege onder
steunde werklozen in het Gewest Leiden
670. d.i. 42 pet van het aantal geheel
werklozen, exclusief D.U.W.-arbeiders.
Ongunstige verhouding
Vooral ten aanzien van de geschoolde
beroepen in de metaal-, hout- en aarde
werkindustrie en in mindere mate ook in
de bouwnijverheid, bleef de verhouding
tussen vraag en aanbod zeer ongunstig.
De vraag naar geoefend en ongeschoold
mannelijk personeel nam in alle bedrijfs
takken af. In de aardewerk-, confectie-
textielindustrie bleven afnemende te
korten aan vrouwelijk personeel bestaan.
Hier volgt een staatje van de bij het
G.A.B. Leiden en de daaronder ressor
terende bijkantoren openstaande perso-
neelsaanvragen. Mannen (zomersei-
i: 1945 46: 1300: 1946/47: 1700; 1947/
48: 2200; 1948/49: 1600. Winterseizoen:
1945/46: 700; 1946/47: 1100; 1947/48- 1300;
1948/49: 800. Vrouwen (zomerseizoen):
1945/46: 640; 1946/47: 660; 1947/48: 770;
1948/49: 640. Winterseizoen: 1945/46: 470;
1946/47: 480: 1947/48: 430; 1948/49: 390.
Hieruit blijkt, dat de personeelsvraag
sterk is gedaald, terwijl de werkloosheid
nog slechts een geringe stijging te zien
geeft.
De vooruitzichten voor 1949 moeten
minder gunstig worden geacht. Verwacht
mag worden, dat de reeds in verschil
lende bedrijven bestaande afzetmoeilijk-
heden zullen toenemen, hetgeen een ver
dere afstoting van minder bekwame
krachten tengevolge zal hebben. Er moet
dan ook gerekend worden op een toene
mende werkloosheid in 1949.
Het verslag geeft tenslotte een over
zicht van de personeelsvoorziening in de
erschillende takken van het bedrijfs-
;ven, de bijzondere werkzaamheden als
D.U.W., emigratie, wachtgeldregeling, enz.
de loonverhoudingen en arbeidscon
flicten.
Evangelisatie-bijeenkomsten
in de Kooikapel
Morgenavond wordt seizoen gesloten
De lange reeks Evangelisatie-samen
komsten in de Kooikapel, uitgaande van
de Ned. Herv. Gemeente en de Geref.
Kerk alhier, zal morgenavond 7 uur voor
dit seizoen worden beëindigd. Als spre
kers zullen optreden ds P. W. Spruyt en
dr H. J. Westerink. Het Ned. Herv.
zangkoor „Irene" o.l.v. de heer J. Bontje
zal medewerking verlenen.
Afscheid van
de heer W. G. Aldershoff Jr
Oproep aan oud-leerlingen
Het spreekt vanzelf dat vele oud-leer
lingen van de heer W. G. Aldershoff Jr.
in verband met zijn pensionnering als
hoofd van de Geref. U.L.O.-school aan de
Hooglandse Kerkgracht afscheid willen
nemen. Men kan zich mondeling of
schriftelijk in verbinding stellen met de
heer J. van Anken, De Laat de Kanter
straat 39 te Leiden.
„Ergon-EIectric" staakte
Donderdagmorgen was het op de Hooi
gracht, hoek Nieuwstraat een drukte van
belang. Voorbijgangers zullen zich afge
vraagd hebben, of er een staking was
uitgebroken bij het electrotechnisch
bureau „ErgonElectric". Ver mis heb-
be deze mensen het niet gehad. Er werd
gestaaktmaar op een heel gezellige
en prettige manier.
Twee grote touring-cars namen direc
tie en personeel met de dames mee voor
een rondrit door Gelderland. Na eerst
een bezoek gebracht te hebben aan de
luchthaven Schiphol, trokken zij door het
Gooi op Apeldoorn aan, waar een keurig
verzorgde koffietafel wachtte. Nadat de
Badhuisweg (waar het filiaal van E.E.
gevestigd is) op luidruchtige wijze was
bezet geweest, ging de tocht langs prach
tige wegen naar Arnhem. Na een korte
verpozing trok men weer richting Leiden
In Driebergen werd de reis wederom
onderbroken. Een keurig verzorgd en sma
kelijk diner werd door de bijna 70 deel
nemers eer aangedaan. Tijdens dit diner
bedankte de voorzitter der personeels
vereniging in de eerste plaats reisbureau
„Metaal", voor de prachtige verzorging
van deze dag. Ook tot de directie werd
een woord van dank gericht.
Tramlijn Leiden-Haarlem
kan worden opgebroken
Oude tramwagens voor noodwoning
of zomerhuisje verkocht
De minister van Verkeer en Water
staat heeft de Noord-Zuldhollandse
vervoer-maalschappij (NZHVM) mede
gedeeld, dat er zijnerzijds geen bezwa
ren bestaan tegen het opbreken van de
tramlijn HaarlemLeiden.
Zoals bekend, besliste de minister eni
ge dagen voordat de autobusdienst deze
tramlijn ging vervangen, dat de rails en
de bovenleiding intact moesten blijven
voor het geval, dat zou blijken, dat de
bussen het vervoer niet zouden kunnen
verwerken. De praktijk van de afgelopen
maanden heeft duidelijk aangetoond, dat
daarvoor geen vrees behoeft te bestaan.
Tevens heeft de minister de NZHVM
verlof gegeven het overcomplete tram-
materieel van de hand te doen. Reeds
hebben zich gegadigden gemeld, die de
oude motor- en volgwagens als zomer
huisje of noodwoning willen gebruiken.
Distributievaria
Op Tweede Pinksterdag zijn alle kan
toren vian de distributiedienst gesloten.
Slagers leveren in op Dinsdag 7 Juni.
Te Leiden worden Dinsdag 7 Juni
bonkaarten 909 uitgereikt aan de gezin-
Ben. waarvan het hoofd een stamkaart -
pummer heeft tiussen 30.801 t/m 33.000
De Idketten zijn geopend van 8.3012 en
1,46430 uur. Meebrengen: stamkaarten
•n inwisselingsbonnen.
Geëtaleerd
VOOROORLOGSE KWALITEITEN IN
VLOERBEDEKKING
MATTING, 100 cM. breed, p. Mtr. f 6.95
WOLLEN BOUCLÉ, 70 cM. breed
p. Mtr. 10.20
MOQUETTE, 70 cm. breed, p. 511.17.-
INLAIO LINOLEUM, 200 cM. breed
p. Mtr. 11.50
GORDIJNSTOFFEN
ENGELSE EETKAMER
Dressoir, 185 cM. breed, schuiftafel,
4 stoelen en 2 fauteuls, I OQK
bekleed met velours. I UülJ.
ZITKAMER
4 fauteuils en tafel.
f 599 -
LIGSTOELEN 9.75
DE AAXNEMINGSSOM WAS NIET
TE VINDEN.
In de nacht van Donderdag op Vrijdag
werd ingebroken in de machinefabriek
Den Holder aan het Galgewater, welk
bedrijf juist dezer dagen de aandacht
heeft getrokken door de a.s. nieuwbouw
de Vliet. Dacht men de aannemings-
al te vinden? Dat is dan een teleur
stelling geworden: er wordt slechts een
bedrag van circa f150, plus een elec-
trische boormachine vermist.
FEEST AAN HET UTRECHTSE JAAGPAD
„Avondmuziek" in Hooglandse
kerk wordt hervat
Eerste concert op 20 Juni
Naar wij vernemen, zal op Maandag
20 Juni a.s de „Avondmuziek" in de
Hooglandse kerk worden hervat. Zoals
ien zich van vorig jaar zal herinneren,
ordt dan om de veertien dagen, steeds
op Maandag, een orgelconcert, dat
streeks drie kwartier duurt, gegeven,
el door verschillende organisten.
De heer Piet Uiterlindcn. organist
de Hooglandse kerk. op wiens initiatief
de .muzikale avondstilten ontstonden, zal
20 Juni een Bach-Franck-programma ten
gehore brengen.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is geduren
de Mei ingelegd f500.657.41 en terugbe
taald f424.634,84; ingeschreven zijn 219
we inleggers, terwijl 189 boekjes ge
heel werden uitbetaald. Het tegoed der
27345 inleggers, hieronder begrepen 3366
deelnemers aan de afhaaldienst, bedroeg
einde Mei f 15.261.016.45. Door de afhaal
dienst werd in 11009 stortingen f41.645,50
ontvangen. Er werden 223 spaarbusjes ter
lediging aangeboden met een gezamen
lijke inhoud van f4.121,46. Op de scholen
werd gespaard f 147,15.
t was de dertiende Juni van het
jaar 1894, dat de heer A. I Witmans en
mej. M. van Zaanen aioh in de echt lie
ten verbinden. Ze waren toen beiden 20
jaar oud, Een goede maand van tevoren
hadden ze het weeshuis op de Hoogland-
Kerkgracht verlaten, waar ze geruime
tijd hadden vertoefd. De heer Witmans
een prima timmerman, maar hij
t, op advies van de dokter, dit vak
laten varen. In 1902 kwam hij bij de
Leidse politie, waar hij 30 jaar onder de
aissarissen Groebe. Stapel en Meyer
plichtsgetrouw zijn werk heeft gedaan.
Niet minder dan 89 diensturen per weert
maakte hij en toen hij in 1932 met pen
sioen ging, misgunde niemand hem een
rustige levensavond.
Vijf-en-vijftig jaar zijn de nu 75-jarige
oudjes getrouwd. Twee kinderen kregen
zij in hun huwelijk, waarvan er één is
overleden. Bovendien mogen zij vijl
kleinkinderen en drie achterkleinkinde
ren de hunne noemen. Zondag houdt het
echtpaar, dat woont aan het Utrechtse
Jaagpad 127, van 3 tot 5 uur receptie.
Dan zal nog eens blijken, hoeveel vrien
den en kennissen deze sympathieke oud
jes zich i'n de loop der jaren hebben ver
worven. Bij de vele gelukwensen, die
hen dan zullen toekomen, voegen wy
gaarne de onze
Foto N. van der Horst.
HEDENDAAGSE VERGIFTIGINGEN EN
HAAR OPSPORING
Inaugurele oratie van prof. dr A. J. Steenliauer
In het archief van het Pharmaceutisch-toxicologische laboratorium der Universi
teit bevinden zich afschriften van een aantal rapporten, die door de Leidse hoog
leraar Van der Burg in 1884 aan de Justitie werden uitgebracht in de strafzaak
de beruchte Leidse giftmengster, Marie van der LindenZwanenburg. Deze
iw vergiftigde in de jaren 18691883 meer dan 100 personen door de toedie
ning van kunstmatig operment.
de maag- en in de darminhoudt arsenicum
werd aangetroffen.
Sedert Van der Burg zyn omvangrijk
werk verrichtte, zijn in het Leidse phar-
maceutische laboratorium vooral in
de laatste jaren talrijke toxicologische
iderzoekingen ten dienste der Justitie
Het poeder, dat door de giftmengster
werd gebruikt, bestond uit een mengsel
arseentrioxyde (rattenkruit) tot
een hoeveelheid van 70 pet. en zwavel,
zoals uit een der rapporten van Van dei-
Burg blijkt. De door haar gepleegde ver
giftigingen zijn te wijten aan het
kunstmatig operment aanwezige maccii-
trioxyde. In de organen van 13 van de 16
door Van den Burg onderzochte slacht
offers werd een dusdanige hoeveelheid
arsenicum gevonden, dat de dood aan
de toediening van deze giftige stof moest
orden toegeschreven. In vrijwel alle
gevallen bevond zich in de lever der
slachtoffers een belangrijke hoeveelheid
vergift, terwijl bij verscheidene ook in
Kunst en Letteren
WienWiennur du
allein"
Onder auspiciën van K. en O. gaf de
Residentie-Operette een opvoering van
de Weense operette „Wien, Wien, nur du
allein". De tekst van deze operette is vol
gens het oude, beproefde recept geschre
ven. Een Weense 'operette, waarin niet
verschillende adellijke personen optreden,
is ondenkbaar. Maar in deze operette
maakt de charmante houtvestersdochter
zelfs kennis met de keizer, die zij in
jagerskleding niet herkent. Later wordt
an het hof door de keizer ontvang*
s overgelukkig met hem te mogen
dansen. De mooie blauwe ogen van de
keizer hebben wel indruk op haair ge
maakt. maar een huwelijk met hem
natuurlijk onrruogelyk. Christel trouw
echter toch en de operette heeft dus eer
gelukkig slot.
Bij deze tekst is muziek gevoegd var
versdhillende componisten, hetgeen ei
niet toe bijgedragen heeft de partituur
belangwekkend te mafken.
Intussen is de operette uitstekend ge
speeld. Bijzonder heeft zidh Kiiltty Knap
pert onderscheiden in de rol van Christel,
die charmiainit en guitig vertolkt werd.
Onweerstaanbaar komiek was de imitatie
de Hongaarse daais. Maar ook de
scène aan heft Weense hof speelde zij
uitstékend.
Er was voor deze opvoering grote be
langstelling. Herhalingen volgen op 7
8 Juni.
Hcnnie Schouten
anderen uitgevoerd. Zij betreffen
zowel criminele vergiftigingen als geval-
n de toediening van het vergift
tot het plegen van zelfmoord diende, als
ook medicinale, economische en indus
triële vergiftigingen.
Van enige dezer onderzoekingen en
hare wetenschappelijke resultaten gaf
dr A. J. Steenhauer. die gistermiddag het
ambt van buitengewoon hoogleraar in de
toxicologie aan de Leidse universiteit
aanvaardde, een interessant overzicht,
dat uiteraard oppervlakkig moest blijven.
dat toch een indruk gaf van de
problemen, die zich bij de opsporing van
deze vergiftigingen voor de toxicoloog
de gerechtelijke scheikundige kunnen
voordoen.
hoogleraar sprak tevens
haar dank uit voor het vertrouwen, dat
het college van curatoren in spr. had ge
steld bij de voordracht voor deze nieuwe
leerstoel.
HUISARTSEN OP EERSTE EN
TWEEDE PINKSTERDAG.
De Zondagsdienst der huisartsen wordt
waargenomen door de dokters Van Es.
De Graaff. Kortmann cn Teeuwen. Maan
dag de dokters Bockel Verdam. De Bruy-
ne. Weerdega, Korts en Veldhuvzen.
WELKE APOTHEEK"?
De avond-, nacht- cn Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 4 Juni 13 uur tot Maandag 6 Juni
8 uur waargenomen door apotheek Her-
ding en Blanken, Hogewoerd 171, tel.
205Ö2, en apotheek Reijst, Steenstraat 35.
tel. 20136. Van Maandag 6 Juni 8 uur
tot Zaterdag 11 Juni 8 uur door:
apotheek Van Driesum. Mare 110, tel.
20406. cn de Z-uider-apotheek, Lammen-
schansweg 4, tel. 23553.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeester
apotheek. Wilhelminapark 8. tel. 26274
Jonge Kerk houdt Maandag toogdag in Leiden
Aantrekkelijk programma
Staat Arnhem Maandag, tweede Pink
sterdag, in het teken van de luisterrijke
„Jubo" der N.C.R.V.. Leiden zal die dag
vele honderden leden van de „Jonge
Kerk", komende uit Zuid-Holland,
Noord-Holland en Utrecht, bergen.
Om 10.15 uur wordt de dag geopend
op het Stadhuisplein. Half 11 vindt in de
Pieterskerk een speciale dienst plaats,
waarin voorgaat ds P. W. Spruyt te
Leiden. Medewerking verleent het Ned.
Herv. Kerkkoor o l.v, Henk Geirnaert.
Organist is de heer Leo Mens.
In de bijzalen van dè Stadsgehoorzaal
wordt het meegebrachte brood genut
tigd. Tevens zal men vóór de middag
vergadering, die in de Stadsgehoorzaal
wordt gehouden, enige historische m
menten bezichtigen.
Prof dr G. C. van Niftrik te Amster
dam. lid van de subcommissie van
„Jonge Kerk", spreekt om 2.15 uur
..Niet door kracht of geweld, maar door
Mijn Geest zal het geschieden Verder
vult men deze bijeenkomst met samen
zang. een volksdansdemonstratie door
een Leidse groep en piano-soli. terwijl
om 4 uur het lekenspel „Des Heilands
Tuin" van M Nijhoff wordt gespeeld
door de lekenspelgroep van het jeugd-
kerk-werk te Den Haag.
Omstreeks 5.45 uur zal dr E. Emmen,
secretaris van de generale synode, die
de toogdag van de „Jonge Kerk" te
Arnhem bijwoont, de aanwezigen via de
radio toespreken.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN.
GEBOREN: Maria J.. d. van H. T. van
Berkel en J. Stokkel; Theodorus M., z. V.
G. M. Hoogkamer en C. W. van Velzen;
Cornelia B. N., d. van M. v. d. Velde en
C. C. v. d. Lippe; Paul W., z. van E. T.
Schipzand en M. Biere; Louis, z. van L.
Jager en S. Niehot; Henriëtte, d. van H.
van Swaaij en K. de Roos; Abraham, z
van A. v. d. Meij en C. Warnaar.
OVERLEDEN: A. D. Schuitemaker,
huisvr. van P. Peters. 37 jr; G. Verhoe
ven. man, 75 jr.; C. W. Schouten, wed
van A. B. J. van Oosterwijck. 70 j.
HAAGSE BIJZ. GERECHTSHOF
In dienst van de vijand
De boekhouder A. J. Visser uit Leiden
had geen al te beste financiële positie,
toen hij tekende voor het Vrijw. Legioen
Nederland, nadat hij zich reeds eerder
in dienst had gesteld van de vijand. Hij
vocht o.m. in Rusland.
De zaak zelve leverde niet veel n
lykheden op, en de proc. fiscaal eiste
tegen verdachte acht jaar gevangenis
straf met aftrek van preventief Ook in
e zaak pleitte rrar van 't Hoff Stolk
vroeg clementie.
GEMEENTE LEIDEN
Officiële publicatie
INZAMELING HUISVUIL.
Op de tweede Pinksterdag zal geen
huisvuil worden ingezameld.
Men gelieve op die dag geen emmers
in de openbare straat te plaatsen.
Het ophalen van huisvuil uit die per
celen, welke gewoonlijk op Maandag wor
den bediend, zal nu plaats vinden op
Dinsdag 7 Juni e.k.
De Directeur Gem. Reinlgings-
en Ontsmettingsdienst.
Lezers schrijven ons
Interessante gegevens over de Ned. Hervormde Kerk
te Noordwijk aan Zee
De heer Joz. Moerkerk, Oranjeweg 11,
Noordwijk aan Zee, deskundige op het
gebied van kerken, schreef ons naar
aanleiding van het artikel van de vorige
week Zaterdag over de restauratie van
het orgel der Ned. Herv. kerk aldaar
het volgende:
De in 1647 voltooide kerk te Noordwijk
aan Zee was een langwerpig, achtkantig
gebouw, met de lange zijde langs de
straat. Op het dak een houten toren met
omloop, beneden vierkantig, bóven acht
kantig en bolvormig afgedekt. Van bin-
was de kerk overwelfd door een
houten tongewelf.
Meer kerken van dit grondplan ver
rezen in die tijd in ons land. Ik wil noe-
Spaarndam 1627 (later verbouwd),
Bloemendaal 1635'36, Bennebroek 1658
—'60.
In later jaren werd er veel aan de
Noordwijkse Herv. kerk verbouwd en
veranderd. Zo verving men in 1773 het
tongewelf door een vlakke zoldering. In
verband met de viering van het 200-ja-
rig bestaan der kerk werd zij gerestau
reerd- In 1850 onderging de toren res
tauratie met weglating van de balustra-
bij de omloop. In het jaar 1865 werd
de kerk met een orgel verrijkt.
De jaren 1877 en 1878 kenmerkten zich
door wijziging van het interieur waarbij
de ingang, die in het midden van de lange
of straatzijde was, werd verplaatst naar
e zee- of pastoriezijde.
Weer een grote verandering kreeg de
kerk in 1900 door aanbouw van een
Zuid-vleugel, dus aan de achterzijde van
het gebouw. Het oude stuk werd geheel
hersteld en verfraaid. De ingang kwam
weer op de oude plaats en kreeg een
meer monumentaal karakter. Men voor
zag de ramen van glas in lood en het
orgel werd in het nieuwe gedeelte ge
plaatst. In 1905 werd de toren weer voor
zien van een balustrade om de omloop,
terwijl hij bovendien in 't geel kwam té
staan. De schoonheid van het bedehuis
nam nog toe in 1925, toen er nieuwe ra
men werden geplaatst, nu met midden-
In 1927 kwam de grote verbouwing.
Een geheel nieuw kerkgebouw zou ver
rijzen. In verband met de hoge kosten
was 't niet mogelijk de kerk te voltooien.
Alleen het stuk uit 1900 werd afgebro
ken. De oude kerk uit 1647 blijft voorlo
pig staan, en wel tot de nieuwe kerk zal
worden voltooid en voorzien van een
hoge, moderne toren.
Dat het oude stuk en de nieuwe kerk
een fraai geheel vormen, kan men nu
niet bepaald zeggen. Het geheel is eigen
aardig, als men weet, dat de toren 21
meter hoog is en het dak der nieuwe
kerk 20 meter hoog. Dat het doel van de
afbouw der kerk spoedig bereikt moge
worden. Doch tevens verliezen wy dan
de oude kerk, die op zichzelf een schil
derachtig dorpsbeeld was. Een verlies',
dat door vele Noordwijkers zal worden
betreurd.
DE DIVIDEND-STOP BLIJFT
Gelijk wij reeds in een deel onzer vori
ge editie gemeld hebben, heeft de Rege
ring een nieuw wetsontwerp ingediend
op de dividendstop, welke echter op het
zelfde plafond wordt gehandhaafd. De
bepalingen worden echter verfijnd en
tevens krijgt buitenlands kapitaal eer
streepje voor, aangezien dochtermaat
schappijen van buitenlandse vennoot
schappen niet aan dividendstop zijn
derworpen.
DE BANIER VAN DE O. V. TE OEGSTGEEST
Hier is een foto van het Woensdag
door de burgerij van Oegstgeest aan-:
geboden ontwerp van een banier aan
de Oranjevereniging, die haar 40-jarig
bestaan herdacht. De banier toont
naast de woorden „Oranjevereniging"
het wapen van Oegstgeest in de offi
ciële kleuren goud en rood. Daarne
vens een in beige kleur gehouden kin
derfiguur in feesttooi onder een grijs
groene boom met Oranje-appels. De
banier zelf is in goudkleur, doch in een
andere tint dan het fond van het wa
pen en wordt gedragen door een
lengte- en een dwarsstok van onge-
schilderd nataurhout. De beide stok
ken worden verbonden door een ko
peren dwarsstang, terwijl de uiteinden
der stokken worden voorzien t>an ko
peren sierpunten. De gehele banier is
van zuiver handborduurwerk en ont
werp van de heer Alex Asperslagh en
mevr. M. van KalkenVon Frijtag
Drabbe.
De grijze walvis van Californië
Voor de vierde keer in ons
land aangetoond
Dr A. B. van Deinse schrijft aan de
N. R. C.:
In 1935 werd in de Wieringermeerpol-
der nabij Slootdorp een aantal beenstuk
ken gevonden, nu bewaard in het Rijks
Geologisch Museum te Leiden, die door
dr G. C. A. Junge uit Leiden en mij ge
determineerd werden als delen van hel
skelet van de grijze walvis van Califor
nië, Rhachianectes glaucus. Deze soort
•as voor ons land in 1935 nog onbekend,
'ok overigens was van dit dier in Europa
vrijwel niets bekend. In de N.R.C. v
December 1935 heb ik hierover uitvoerig
geschreven.
In 1935 en 1936 hebben wij in het Rijks
Museum van Natuurlijke Historie te Lei
den nog twee schedelfragmenten van deze
soort gevonden, die niet eerder, waren
bestudeerd. Deze schedelstukken waren
IJmuiden, gevonden in 1916 en in
1879. Met de resten uit Slootdorp (1935)
dus driemaal de grijze walvis van
Californië in Nederland gevonden. Het
;n overblijfselen van de strandingen
vele eeuwen geleden,
j ons onderzoek konden dr Junge er
ik vaststellen, dat er drie oude stran
dingen in Engeland en een in Zwéden.
bekend waren, die echter op verouderde
:n stonden. In 1937 konden wij bei-
constateren, dat alle zeven vondsten
in uropa betrekking hadden op dezelfde
soort, Rhachianectes glaucus, die vóór
dat jaar slechts bekend was van
Beringzee en omstreken, van de kusten
Japan, Korea, Alaska en Californië.
Tijdens de oorlog heeft een Zweedse
enderzoeker buiten ons om ons onder-
:k gecontroleerd, hij kwam tot dezelf
de resultaten.
In Engeland, Zweden en Amerika heeft
en van het bovenstaande met verbazing
a instemming kennis genomen. Voor
het overige kan ik verwijzen naar
EEN VERDWIJNEND AMBACHT.
Alphen aan den Rijn heeft nog slechts
één mandenmaker
(Van onze Alphense correspondent)
„Wie het kleine met eert, is het grote
niet weerd", zo zegt de wijsheid der
ouden. Na de artikelen over Alphens
grote industriële plannen vragen
enige aandacht voor een klein-industrie,
waarvan zich nog slechts één vertegen
woordiger in deze gemeente bevindt. We
bedoelen het mandenmakersvak.
In het pand Julianastraat 77 troffen we
hem aan. de heer H. Meijers. Zijn be
drijfsruimte is een vroegere smidse, mis
schien wel een eeuw oud. Naast het
grote bankgebouw valt dit pand bijna
geheel weg.
Het interieur is heel eenvoudig; geen
machines, want in de mandenmakerij is
alles nog handwerk. In de hoeken bos
sen rotting en wilgenteen. Verder zien w«
De Ned. Herv. kerk te Valkenburg
werd in de Mei-dagen van 1940 een prooi
van het oorlogsgeweld. Thans wordt aan
een nieuwe kerk gebouwd, die men hoopt
nog dit jaar voltooid te hebben. Vorig
jaar reeds is de fundering geplaatst en in
Januari van dit jaar maakte men met
de bouw der kerk een aanvang. De foto
t wel. dat het werk gestadig voort
gaat. Naast de nieuwe kerk ziet men de
houten noodkerk.
Het werk werd opgedragen aan de
gebr. Van der Wiel te Noordwijk, terwijl
de heer G. M. Verloo te Rotterdam de
architectuur heeft.
De betonnen fundering kost f 52.000 en
de kerk en het catechisatielokaal belopen
een bedrag van globaal f 140.000. Hei
kerkgebouw, dat wordt voorzien van
centrale verwarming, zal aan een kleine
400 personen plaats bieden.
Ofschoon men aan torenbouw voorlopig
niet hoeft te denken, is toch de fundering
voor de toren al gelegd.
Foto N. van der Horst.
wat hele en halve manden. Gereedschap?
De handen van deze nijvere werker vor
men zijn gereedschap.
De heer Meijers heeft hier niet steeds
zijn bedrijf gehad. De Duitse bezetter
joeg hem uit zijn huisje in wijk Hoorn,
hij in de zomermaanden bij voor
keur in de vrije natuur arbeidde. Zijn
woning ging tegen de grond en zo kwam
het grote gezin Meijers in het hart van
Alphen terecht. En toch.... we zyn er
van overtuigd, dat zeer velen van de
Alphense burgery van zyn verblijf al
daar niets weten. De oorlog kostte hem
niet alleen zijn huis, ook z'n werk onder
vond grote belemmering. De invoer v^n
de rotting, Sumatraans product, stond
uiteraard stil. En de Duitsers konden
best de wilgentenen gebruiken voor
loopgraven.
Voor de oorlog was'het bestaan
het mandenmakersgezin moeizaam,
hebben gezien, dat dit ook tijdens de
oorlog het geval was. En nu? De mate
rialen zijn er weer en wat dat betreft
kan Meijers dus vooruit. Van de betere
na-oorlogse prijzen profiteert ook de
mandenmaker. En Meijers" kinderen
werken mee. Toch zullen zij niet in het
mandenmakersvak gaan. Het gezin
Meijers ziet hierin werkelijk geen toe
komst. Na vader zal dus niemand het
bedrijf voortzetten. Want: waar blijven
de klanten? Enkele jaren geleden be
hoorden bijv. de groentenhandelaren nog
tot de vaste afnemers. Deze categorie is
zich echter langzamerhand gaan instel
len op houten en draadmateriaal. Ook
andere bedrijven maakten deze ontwik
keling door. Vooraanstaande klanten zijn
thans: een plaatselijke vernisfabriek, een
bloemisterij, terwijl ook bakkers en sla
gers de deur van Meijers wel weten te
vinden. Hij presteert heel wat. Men staat
verbaasd, als men ziet, hoe hij in kortt
een flinke mand in elkaar weet te
zetten. Hier is de vakman aan het werk.
In vroeger eeuwen was dit mooie cn
.scheppende" ambacht algemeen bekend.
Maar, zoals gezegd, Meijers is in Alphen
de laatste. En in Boskoop, waar in vroe
ger jaren tal van mandenmakers voor dc
cultures werkten, zijn er nu nög enige,
ook zonder leerlingen. Dus ook
daar: verdwijnend ambacht.
Nijvere handen; ieder, die Meijers kent.
zal dit volledig erkennen. En wij mogen
hieraan de wens wel toevoegen, dat hij
nog vele jaren zijn prachtige ambacht
zal uitoefenen.
N oord wijkerhout
zoölogische tijdschrift „Temminckia",
vol. IÏ, 1937. Tot zover stond onze kennis
tot voor kort.
Enige weken geleden werden mij door
de Rijksdienst voor het Oudheidkundig
bodemonderzoek zes grote beenstukken,
gezonden, t.w. 4 wervels. 1 gave onder
kaakhelft van 1.42 m. lang
deel van een stuk kaak, dat waardeloos
is. Nu is het bekend, dat bij de walvis-
achtige dieren gave onderkaken of helf
ten daarvan voor determinatie van d«
soort zeer geschikt zijn. Zij bieden zeer
goede en constante kenmerken. Aan
gezien enige aanduiding van tandkassen
volkomen ontbreekt in de kaakhelft,
moest deze dus toebehoord hebben
een balein-walvis. Hiervan zijn ei
soorten bekend en na enige vergelijking
bleek mij, dat de onderkaakhelft behoort'
aan de grijze walvis van Californië. d
met dit mooio, gave stuk nu dus vo(
de vierde maal in ons land is gevonden,
voor Europa is dit het achtste voorbeeld.
De helft van het aantal gevallen staat
dus nu op naam van ons land,
terwijl onze kustlengte in vergelijking'
met de rest van Europa toch maar klein
Nadere bestudering, opmeting
moeten nu nog volgen. Daarna zal het
bijzondere feit worden gepubliceerd m
Êe'n.y aKpigd^
„De laatste
VISSERIJGOLF
Khf
De haringvangsten zijn in de afgelopen V(
week niet meegevallen. Zagen t
rige week vangsten van 25 tot 40 kantjes
deze week zijn de gemiddelde vangsten
van 3 tot 8 kantjes geweest. De schepen f.
zijn hierdoor begrijpelijkerwijs langer v
huis. Het weer is echter goed. Het
jaar hebben we in het begin van het
zoen eenzelfde beeld gezien. Ook
hadden we enkele weken met een slechte)
vangst. Over de vooruitzichten valt nog „er
weinig te zeggen. ^,ez
Voor het prijsverloop zijn de geringe ,xp(
vangsten niet gunstig. De markt' is aan te
grote schommelingen onderhevig. Wie re-
gelmatig de prijsnoteringen nagaat, zal 1944
reeds voor zie'
ben gemaakt.
De derde ploeg schepen heeft deze week
zee gekozen. Op enkele uitzonderingen ^4,
na, zijn nu alle Katwijkse schepen n
zee. Slechts een enkele logger ligt ter
paratie, of wordt nog gereedgemaakt uoofjbew
de haringvisserij.
Ook kwam in de afgelopen week defcoet
steurharing aan de markt. De ptij- ied(
hiervan verliepen van f 43 tot f 59'ta
per kantje.
Het prijsverloop van de maatjesharing ging
als volgt: grove haring (600 tot 700 p
per kantje) van f 36 tot f 59 per kantje[edi
middelgrote (700 tot 850 stuks per kantje)
ver kantje; kleine (900 tot D
1000 stuks pet kantje) f 90 t
kantje. De totale aanvoer aa
wijkse afslag was ongeveer 2000 kantjes. 4
De haring van de vorige teelt is zo goed teak
als op, hier en daar zit nog een kleinpan
partijtje. Het vorig jaar waren om de
tijd ongeveer 90.000 kantjes aanwezig.
A. L]
•*ae
Voorschoten ^eft€
De Zondagsdienst wordt de beid*
Pinksterdagen waargenomen door dokter
der Stoel, Veurseweg 20, tel. 356.
Voorhout
Gevonden en verloren voorwerpen
Aan het bureau der rijkspolitie zijn in
lichtingen te verkrijgen over:
VERLOREN: gouden trouwring; blauW
isje met inhoud; Yale-sleutel; bruin
lederen portefeuille, inhoudende cn.g
geld en tabakskaart
de I
