Jlicuuic friïtsrtp (üimmnl GENERAAL SPOOR NAAR ZIJN LAATSTE RUSTPLAATS GEBRACHT IN MEMOKIAM GEN. SPOOK Wist U ZATERDAG 28 MEI 1949 BUREAUX: Hogewoerd 103. Dir. en redactie Tel. 20408. Abonne menten Tel. 22710. Advertentieafd. Tel. 23375. Postrekening 58036. ABONNEMENTEN: 4.15 p. kwartaal; 1.35 per maand; 0.32 per week. ADVERTENTIëN 0.18 per millmeter (Bjj contract belangryke korting). Dertigste jaargang No 7825 HOOFDREDACTEUR: Dr E. D1EMER CHEF-RED.: H. W. J. ENSERINK DIRECTIE: F. DIEMER. CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken ,Stantuasttcl) (4 gfieblmn tnyo bert in tegenspeel" Op zijn graf staat een houten kruis met het nummer 46 Onder stralend weer, aldus selrit Aneta uit Batavia, zagen duizenden belangstel lenden hedenmorgen de begrafenisstoet van generaal Spoor, één van Neerlands beste zonen, die naar menselUke berekening veel te vroeg gestorven is, voorby- trekken. Reeds om 8 uur begon de drukte, toen de toeschouwers zich langs de gehele route schaarden, onder wie vele Indonesiërs in hun beste kledij. De volledige stoet stelde zich langs de Oude Buitenzbrgseweg op. Vooraf ging de M.P., met een gewapend geleide vier compagnieën, en het muziekkorps van het KNIL met omfloerste trommen en de commandant van de stoet, gene- taal-majoor Engles. Een weaponcarrier troka het affuit, waarop de kist stond, bedekt met de Nederlandse vlag. waar op lagen een helm. de decoraties van de generaal en het bloemstuk van me vrouw Sopro, bestaande uit witte anjers en orchideën. Hiernaast gingen de slippendragers ril. de generaal-majoors Mojet, Scholten, Alons en Baay. Hier achter kwamen zestien vaandrigs en onder-luitenants als dragers. Mevrouw Spoor, dr Beel. Sultan Hamid II als ver tegenwoordiger van H.M. Koningin Ju liana. jhr Six, als adjudant van Prins Bernhard. hoge autoriteiten, deputaties van ridders van de Militaire Willems orde. Aan het graf spraken dr Beel, ge- neraal-majoor Buurman van Vreede, Vice-admraal Pinke, dr Hilman Djaja- diningrat en ds F. M. Kooyman. De legercommandant rust thans temid den van zijn soldaten op het ereveld Menteng Poelo aan de rand van Batavia onder een eenvoudig houten kruis met het nummer 46. Op het kruis staat onder de Nederlandse driekleur het opschrift: „Generaal S. H. Spoor, commandant van het leger in Indonesië". De generaal rust op het ereveld, bij welks ingang een zuil de inscriptie draagt: „Op 8 December 1947 eerste steen gelegd door ZE. luitenant- generaal S. H. Spoor". Op het ereveld lagen ongeveer 300 bloemstukken, 'waar onder een van H.M. de Koningin met rood-wit-blauw lint en kroon, en van de leden der U.N.C.I. ieder afzonderlijk. Kwart over 9 arriveerden de leden van de delegaties, kort na tien uur ontstond er een stilte onder de aanwezigen bij het horen van de treurmuziek in de verte. In stram gelid marcheerden de troepen het veld op en stelden zich links en rechts van het middenpad op. De autoriteiten groepeerden zich op het plateau met het gezicht naar het Noor den. waar de baar was opgesteld. Om de baar heen was de Nederlandse driekleur gedrapeerd. Achter de kist volgden de weduwe, mevrouw Spoor, tussen mevrouw Kiès en twee broers van generaal Spoor. Mevrouw Spoor was gekleed in een hooggesloten blauwe japon met zwarte ceintuur. In de linkerhand een zwarte tas met enige anjers. De troepen stonden in carré opgesteld en presenteerden het geweer. Nadat de Nederlandse vlag van de kist was verwij derd. zakte deze langzaam onder tromge roffel in het graf. Daarna trad het vuur- peleton naar voren en loste een salvo. Onder het spelen van het Wilhelmus werd daarna de Nederlandse vlag gehesen. De broer van de overledene dankte. De krans van H M. de Koningin werd achter het kruis geplaatst, waarna n Spoor een bloemstuk legde op de rand van het graf en anjers op de kist liet val len. Onderwijl vloegen negen bommen werpers en vijf jagers over het ereveld. Een Pipercub strooide in duikvlucht bloe men. De delegaties, legden bloemkransen een défilé van de aanwezigen besloot de plechtigheid. Nader seint Aneta, dat ook ds Kooy man gesproken heeft. Na hem herin nerde dr Beel eraan, dat er de laatste maanden een vriendschap we gegroeid tussen generaal Spoor en hem. Vice- admiraal Pinke zeide, dat de samenwer king tussen Marine en Leger nooit zo goed was geweest als in de tyd van de generaal. De heer Djajawiningrat ver klaarde als Indonesiër en bestuurder van het toekomstige centrum der souvereine Ver. Staten van Indonesië, dat generaal Spoor niet een oorlogsheer was, maar brenger van orde en vrede. .-legercommandant, en ge- neraal-majoor Engles spraken eveneens. Telegrammen waren gekomen uit alle delen van Oost en West, van ministers, president Soekawati, dr Van Mook, de militaire waarnemers in Djokja, ge neraal Kruis enz. ROUWBEKLAG VAN 'T VORSTENHUIS H.M. de Koningin heeft het volgende telegram aan de wnd. legercomman dant in Indonesië gezonden. „Diep getroffen door het plotseling heengaan van generaal Spoor, verzoek lk u aan alle strijdkrachten vai K.L. en het K.N.I.L. te willen zeggen hoezeer Ik besef, wat zijn verscheiden voor allen, van hoog tot laag, die der hem dienden, betekent. Generaal Spoor vervulde zijn taak met algehele overgave van hart er verstand, vol toewijding, offerbereid heid en plichtsbetrachting. Hij heeft zijn taak niet kunnen voleindige is weggeroepen op het ogenblik dat bij het ge meenschappelijk doel, de vrijheid zelfstandigheid van Indonesië in orde en rechtszekerheid, een was ingetreden. Houdt op de weg, die thans nog voor u ligt, steeds zijn voorbeeld ogen en verricht uw taak in zijn geest als goede vaderlanders" Ook Z.K.H. Prins Bernhard zond een telegram van rouwbeklag. Koningin en Prins naar Utrecht Het ligt in het voornemen van H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard op 17 Juni as. een officieel bezoek brengen aan de provincie Utrecht. Het bezoek zal ditmaal in het bijzonder de stad Utrecht betreffen. POST VOOR DE WATERMAN Correspondentie voor de Waterman, onderweg van Indonesië naar R'dattL moet uiterlijk 2 Juni op de bus zijn om de opvarenden in Port Said te bereiken. Amerik. militaire instruc teurs naar Djokja In republ. kringen vertelt men openiyk. dat Cochran aanbiedingen deed Volgens door de Nieuwe Lei cl iché Crt verkregen inlichtingen zijn er in Batavia en Djocja merkwaardige dingen gaande. In republikeinse kringen, vooral in de omgeving van Sjahrir, ver telt men vol trots rond, dat Cochran bij de onderhandelingen, voorafgaande de overeenkomst van Batavia, zeer gaande aanbiedingen heeft gedaan. Deze kringen beweren n.l, dat de Amerikaanse •taatsman de republiek Amerikaanse •tructeurs wil zenden voor de' opleiding van een centrale Indonesische legermacht en tevens materiële hulp beloofd heeft. Het opmerkelijke is, dat deze openlijke mededelingen niet tegengesproken wor den. De Kat Angelino aanvaardt de uitnodiging r de eer lino te New York de uitnodiging heer Lovink om als zijn adviseur te Ba tavia op te treden, heeft aanvaard. Prof Van Asbeck heeft aan de Regering mede- Sedeeld, dat hij om redenen van persoon- jke aard niet in staat is, de uitnodiging voor het ambt van gedelegeerde Kroon in Indonesië te aanvaarden. Als we goed zijn ingelicht zal dr De Kat Angelino niet via Den Haag, doch rechtstreeks naar Batavia reizen. Muziekleven weer naar Scheveningen De Kurhauszaal zal volgende week de honderden, die de kunst minnen, weer Ontvangen. De Haagse concertzalen gaan voor enkele maanden sluiten en de vol gende week is alleen nog Pulohri Studio open op Dinsdag a.s. als er voor de Ver. „NederlandOostenrijk" een Weense •vond wordt gegeven en Dillgentia op 2 Juni, als het koor van het dep. van Oorlog en het Dubbelmannenkwartet „Ars Cantica" o.l.v. Han van Koert het teer grappige zangspel „Harten vier" van de dirigent opvoeren. Op 1 Jund is er dan het openingsconcert in he*. Kur- haus door het Res. Orkest o.l.v. Willem Van Otterloo en m.m/v. Willem Noske (viool). De Residentie-Operette brengt Donderdag de charmante Strauss-ope- tette „Wien. Wien, nur du allein", ter wijl het zingende echtpaar Winifred Heidt (alt) en Eugene Conley (tenor) Vrijdagavond zingt bij het Res. Orkest 0.1jv. Willem van Otterloo. De week wordt Zaterdag besloten met de her opvoering van Cimarosa's opera „L'Im- presario in angustie" onder regie van prof. dr Lothar Wallerstein en me' be geleiding van het Museum Kamerorkest o.l.v. Dirk J. Balfoort. Tot slot nog even terug naar Den Haag, waar Feike Asma Woensdagavond zijn orgelconcert geeft hl de Luth. Kerk. „Wat al die mensen toch aan ons zien moeten de olifanten wel gedacht hebben, die gisteren ten bate van de N.IWJ.N. door de Residentie wandelden. Want dat er voor deze „trip" grote drommen nieuwsgierigen langs de weg stonden, is wel te begrijpen! Proviandering van Berlijn is weer afhankelijk van de luchtbrug De Amerik. majoor Burns zal het varkentje wel wassen De Sowjet-autoriteiten in Brunswyk hebben gisteren geweigerd, goederen-treinen voor Berlijn door te laten, omdat, naar zy beweerden, de lynen overbezet zyn als gevolg van de Beriynse spoorwegstaking. Het passagiersverkeer tussen de zones heeft tot Potsdam echter normaal voortgang. Door het Russische besluit, niet langer treinen naar Berlyn te accepteren, is de bevoorrading van de voormalige hoofdstad echter weer geheel van de luchtbrug afhankelyk. Weliswaar is het verkeer per auto nor maal, doch hiermede kunnen slechts en kele honderden tonnen goederen naar Berlijn vervoerd worden, terwijl immers de luchtbrug elke dag 6 7000 ton voor haar rekening neemt. De Sowjet-autori teiten hebben inmiddels Britten en Ame rikanen verzocht nog slechts van de middelste luchtcorridor gebruik te ma ken, met het oog op zomer-manoeuvres de Russische luchtmacht. Hiertegen hebben Britten en Amerikanen echter scherp geprotesteerd. Prof. Reuter, de burgemeester van West-Berlyn, heeft in een schrijven de directeur van de Oostduitse spoorwegen, Kreikemayer, er van beschuldigd, dat hy alleen verantwoordelijk is voor de verkeersopstopping en aangedrongen op uitbetaling van het loon der spoorweg mannen in Westelijke marken. De di rectie der spoorwegen te Berlyn. onder Sowjet-contröle staand, heeft aangebo- Twee vliegtuigen in Duitsland verongelukt Twee vliegtuigen van de Westelijke geallieerden, een Amerikaans en een Brits, zijn gisteren in Duitsland neerge stort. De uit twee personen bestaande Britse bemanning van een tweemotorige RAF-bommenwerper kwam om, toen het vliegtuig bij Donauworth verongelukte. Drie Amerik. vliegers werden licht ge wond, toen een luchtbrugvliegtuig een buiklanding maakte te Celle in de Britse Reuter meldt uit Boekarest, dat dr Georges Tatarescu. Roemeens minister van Buitenlandse Zaken, van 1945 tot 1947, is gearresteerd, terwijl ook de ex- minister van Financiën Alexandrini in hechtenis zou zijn genomen wegens ver duistering van gelden met het doel een fonds voor de Liberale partij in het bui tenland te kweken. MAX REIMANN IS ZOEK In de drie Westelijke zones van Duits land wordt momenteel gezocht naar Max Reimann, de leider der West-Duitse com munisten, die sinds enige dagen zoek is. Hij moet nog steeds de drie maanden ge vangenisstraf, die hij kreeg, wegens zijn anti-geallieerde redevoeringen, uitzitten. den, om vanaf 1 Juni a.s. zestig procent van het loon in Westeiyke marken uit te betalen, maar dit aanbod zal door de stakers wel niet geaccepteerd wor den. De luchtbrug doet dus weer, als ge zegd, kranig dienst en majoor Burns, 'die de leiding heeft van het Amerikaan se vervoer over de luchtbrug, gaf te kennen „dat hy ook dit varkentje wel wassen zal." De Westelijke geallieerden houden een scherp oog op de situatie in Duitsland, zoals deze zich van dag tot dag ontwikkelt. Zware explosie iii cacao fabriek te Zaandam Twee arbeiders zwaar gewond. Twee arbeiders in de cacaofabriek „Het Zwarte Schaop" te Zaandam, werden vanmorgen bij- een explosie in deze fabriek zeer ernstig gewond. Hun toe stand is zorgwekkend. De beide mannen, de 39-j. J. Hooi schuur en de 5-j. K. Jonker, waren orr ongeveer kwart voor zeven bezig met het mengen van cacaoschilfers in ketel benzine, waardoor de nog in de aanwezige boter neerslaat. Toen zy met een 12 volts looplampje de substan- wilden controleren, ontstond kortslui- l en ontplofte het vat benzine, arbeiders kregen onmiddellijk z brandwonden. Zy "zagen zich omringd door het vuur en Hooischuur sprong uit wanhoop van het 4 meter hoge Jonker wist, zwaar gewond, de trap af te komen. fabrieksbrandweer had het spoedig bedwongen. Hooischuur is vader van vijf kinderen en Jonker van negen. Lifter teerde op de zak van automobilisten Een half jaar lang is de Huizumer jon geman J. H. R. al liftende het land door getrokken, waarbij hij ongeveer honderd keer kans zag bij de autobestuurders, die hem meenamen, door allerlei verdicht sels een bedrag van f 5 a f 10 los te krij gen. Het geld maakte hij in bioscopen in andere oorden des vermaaks op. De politie te Kornwerderzand heeft hem thans achter slot en grendel gezet. ALBLASSERDAM KREEG EXTRA 28 PELÏTA-HUIZEN. In Alblasserdam werden gisteren 2 Pelita-woningen. die als extra bouwcon- tingent zijn toegewezen aan gerepatrieer de slachtoffers van de Japanse bezetting, overgedragen. Minister In 't Veld sprak zijn waardering uit voor het werk van d stichting „Pelita". Voorts spraken on ran Lenhep, voorzitter van d Stichtingsraad. en H. Gielen. voorz. va het bestuur, die meedeelde, dat men no 700 Pelita-huizen wil bouwen. Gezakte N.S.B.-burgemeester onderrichtte a.s. collega's De NSB-burgemeester G. W. Boelems an VledJler, die voor de burgemeesters- jrsus was gezakt, maar later toch maar s gaf aan zo'n cursus, hoorde voor het Asser B.G. wegens verraad 12 jaar (m.a.) tegen ziah eisen. Tegen de SD-er Weber uit Krefeld, een der hoofdfiguren va Asser Dienststelle, luidde de eis 20 jaar (m.a.), o.a. wegens het aanwijzen va gevangenen voor de repressaillemoord op de Woeste Hoeve. Voor het B.G. te A'dam werd 12 n.a.) wegens verraad geëist tegen de 41-j. Heiltje Pieternella v. d.' Zalm uit A'dam. Yan Gogh en de geheimen van z'n handtekening De aanklacht, die de directeur van het Amsterdams Stedelk Museum, jhr W. J. H. B. Sandberg, heeft ingediend over de valse Van Goghs, heeft veel stof doen opwaaien, vooral ook in de Ver. Staten. De kunsthistoricus M. M. van Dantzig, die de heer Sandberg en zijn staf terzijde staat bij de expertise van de enkele hon derden Van Goghs, die de laatste tijd erden aangeboden, vertelde aan het ANP. een en ander over zijn methode. Hij kwam tot zijn conclusies wat de vals heid betreft op grond van een methode, w verwant is aan de graphologie hij pictologie noemt. Zo kunnen edhte handtekening van Vincent n" worden gesteld. Gisteren werd opnieuw een klein op carton geschilderd primitief werkje aangeboden met de signatuur Vincent. Binnen 15 minuten kon de hefer Van Danzig verklaren, dat deze signatuur zeker niet door Van Gogh zelf is aangebracht, omdat slechts 10 klopten. De zoveelste valse Van Gogh K.N.S.M. KRIJGT WEER EEN „BENNEKOM". De K.N.S.M. heeft voor de dienst op Zuid-Amerika de „Villar" aangekocht, Victory"-schip van 11.000 ton, dat genoemd zal worden naar de „Bennekom" 1941 op de Atl. Oceaan werd getor pedeerd. Woensdag vertrekt een speciaal vliegtuig met 43 man naar New-York, om het schip in Hoboken over te nemen. De vloot van de K.N.S.M. zal dan 71 schepen, met 240.000 ton draagvermogen, tellen. „Mijn jongens geen schiettent. Amerika kreeg Gerhardt Eislers uit levering er niet door Maar zijn vrouw wordt nog op Ellis Island vastgehouden Gisteren is door de Londense politie rechtbank van Bowstreet, zoals reeds In een deel onzer edities gemeld werd, het Amerikaanse verzoek om uitlevering van de gevluchte communist'Gerhardt Eisler behandeld en afgewezen. De 52-jarige Eisler begaf zich rustig in de getraliede beklaagdenbank, om het Amerikaanse verzoek, dat werd gedaan door Sir Va lentino Holmes, aan te horen. Poolse er Amerikaanse autoriteiten waren ali De eerste kersen in Limburg Op de fruitveiling in Gronsveld zijn gisteren de eerste Limburgse kersen aan gevoerd. Het waren er van de soort „vroegste der markt". De eerste soort van deze primeur bracht op fl.201.50 per kilo (vorig jaar meer dan f3.— per kilo), de tweede soort f0.601.00. De eerste invoer beliep maar 170 kilo. All^asperges opgekocht voor Duitsland Pryzen schoten de hoogte in. Alle voor uitvoer in aanmerking ko mende asperges zijn de laatste dagen Venlo opgekocht voor export naar Duits land. De prijzen, die voordien f 66.50 f 125 per 100 kg. bedroegen, liepen hiër- door op tot f 120f 140 (het maxin bedrag). De binnenlandse conservenfa- brieken durfden deze prijzen niet In tuinderskringen vreest men, dat alleen de asperge-export reeds een belangrijk deel zal opslokken van de f 3 millioen, voor tot 1 Augustus naar Duitsland mag worden geëxporteerd en dat er de andere tuinbouwproducten weinig eer over zal blyven. Twee Britse flottieljes motortorpedo boten zijn gisteren uit Portsmouth trokken voor een tocht langs Europese havens. Eén der flottieljes zal R o 11 l, Duinkerken, Rouaan, Parijs en Kanaal-eilanden aandoen. DAT de gezagvoerder ter koopvaardij G. F. Braun te Dordrecht is benoemd tot ridder in de orde van O.N. DAT Maandag en Dinsdag a.s. in het Parkhotel te A'dam het 20ste bibliotheek congres wordt gehouden. DAT de Dedemsvaarste hengelpars- ver. De Brasem de amateurvissers langs Dedemsvaart en Vecht opwekt de bijdrage de visstand te weigeren, daar ge noemde wateren veelal vuil water hebben. DAT vele roggevelden in Twenthe door rukwinden en slagregens zijn platgesla gen. DAT op 3 Juni in Bodegraven een Vrij dagse automarkt wordt geopend en de voorjaarskaasmarkt aldaar voortaan elk jaar in zyn historische glorie wordt her steld. DAT de Ned. Ver. voor Spoor- en Tram wegpersoneel op haar laatste congresdag in Utrecht afscheid nam van het bestuurs lid L. W. Peterse, die 30 jaar in functie DAT thans een wetsontwerp is inge diend om een kwaliteitscontrole in te stel len op de producten van geneeskrachtige en aromatische gewassen. DAT deze zomer bij de kust van Kat- tendijke aan de Oosterschelde voor f 180.000 pl.m. 8000 kub. meter beton zal worden gestort, daar de vooroever is ver vallen en er grondverschuivingen zyn waargenomen. DAT de kynologenclub 's-Hertogenbosch e.o. bij het 25-j. bestaan op Tweede Pink sterdag (6 Juni) een internat, kampioen- schapshondententoonstelling in de veehal len organiseert. DAT ds W. W. Meynen, te Dordt, die onlangs 50 jaar Geref. predikant was, bevorderd is tot officier O.-N. DAT het DUW-kamp te Westkapelle (het zg. stenen kamp) deze zomer be schikbaar is voor grote-stadskinderen om er een gezonde vacantie te genieten. DAT de raad van Winterswyk f 100.000 voteerde voor de bouw van een badhuis. DAT op 1, 2. en 12 Juni wederom bede vaarten naar Kevelaer (Did) worden ge houden en er voor latere data nog 600 aanvragen zyn. DAT de Ned. luchtmacht o.l.v. de ma joor-vliegers Flinterman en De Zwaan deelneemt aan een int. vliegfeest op 12 Juni te Evere (nabij Brussel). DAT een R'damse delegatie deelnam aan een dezer dagen voor het eerst na de oorlog gehouden havendag in Duisburg. DAT de 18-j. matroos Arie de V. te Am sterdam zyn 19-j. meisje met een mes in de arm stak, daar zy hem tijdens een stoeipartij te hard aan het haar had ge trokken. DAT een Staatsblad (J 189) is versche nen met de overeenkomsten inzake de Duitse herstelbetalingen. DAT dieven door het inslaan van een ruit uit een woning aan de Bernhard Zweerskade te A'dam voor f 4000 tafelzil ver hebben kunnen wegnemen. DAT het Ned. Genootschap voor heil gymnastiek c.a. van 3-5 Sept. in Arnhem zijn 60-jarig jubileum viert. DAT de CCD in April proces-verbaal' opmaakte tegen 4136 verdachten, van wie er 94 werden ingesloten, terwyl 73.000 kg granen. 2700 kg vlees, 20.000 eieren en 47 varkens in beslag Werden genomen. DAT de Ned. Ver. tot bescherming van dieren op de in Maastricht gehouden jaarvergadering besloot, een dierenbe- schermings-adviesraad in te stellen ter overkoepeling van het hoofdbestuur en de pl.m. 30 actiecommissies, en deze raad op 4 Oct. in Den Haag wordt geïnstal leerd. DAT ds J. Hekhuis uit Muntendam op een geheelonthouderscongres voor Gro ningen en Drente te Assen „Koning Alco hol" erger noemde dan de „Beulen van Amersfoort". DAT de unieke standaard-windmolen van H. G. J. Reijnen te Wanroy (N.-B.) wordt gerestaureerd. DAT de hoogste en de laagste inschrij ver voor de bouw van 47 woningen te Bilthoven met resp. f 414.000 en f 494 000 beiden beneden de begroting van f 553.000 bleven. DAT twee houten huizen te Nieuwen- dam, bewoond door de families Moen en Porsius. geheel zyn afgebrand en een derde, bewoond door de familie Visser, ten dele werd verwoest. DAT gisteren in de A'damse Stads schouwburg een posthume hulde werd gebracht aan de vroegere wethouder dr E. Boekman en een schilderij van de overledene aan de portrettengalerij werd toegevoegd. DAT de Utrechtse afd. van de Ned. My tot bevordering der geneeskunst gisteren haar eeuwfeest vierde en prof. dr J. M. Baart de la Faille en dr K. A. Rombach tot ereleden benoemde. DAT Frans v. d. Assum's overlederfa- briek te Dongen vandaag 80 jaar bestaat Henri v. d. Assum een halve eeuw aan het bedrijf is verbonden. DAT tegen de Haagse bunkerbouwer E. J. van Dort, die me.t collaboratie f3 millioen verdiende, voor hét B.G. 7 j. n.a.) is geëist DAT de „Oranje" 22 Juni uit Batavia te A'dam wordt verwacht. DAT er dit jaar geen wolaanslag zal zijn. maar de schapenhouders wel ver plicht zyn tot leveren en er weer een breigarenpremie komt. naar op een ver gadering van de Ned. Wolfederatie te Goes werd meegedeeld. r zitting aanwezig. Na byna twee uur stryd in de rechtszaal, magistraat Sir Lawrence Dunne, dat de Ver. Staten er niet in geslaagd w te bewyzen, dat de vluchteling op grond van overtreding der uitwijzingsbepalin gen werd veroordeeld; Hij gelastte daar om Gerhardt Eislers onmiddellijke in vrijheidstelling. Hoewel sir Lawrence toe gaf, dat Eisler ongetwyfeld de verval sing van een regeringsformulier had be gaan, kon hy dit niet als meineed De eis van Eislers verdediging, or Ver. Staten te veroordelen in de volle kosten van het proces, werd afgewezen. Gerhardt Eisler zal zich zo spoedig gelyk naar Duitsland begeven, waar hem een professoraat in de geschiedenis het socialisme is aangeboden. Zoals be kend is, was hy, toen hij by Southamp- het Poolse sohip „Batory" werd gehaald, via Polen, op weg naar Duits- Intussen wordt uit Washington gemeld, dat de Ver. Staten de pogingen om Eisler uit Engeland terug te krijgen, teneinde hem zyn gevangenisstraf te doen uitzit ten, nog niet hebben opgegeven. Het de partement van Justitie zou niet van plan De communist Eisler, die, zoals be kend, enige tyd geleden van een Pools schip werd gesleept, dat hem uit Amerika naar Polen zou bren gen, is gisteren vrijgelaten. De politie vond het echter veiliger, hem nog even te vergezellen by het verlaten van de Londense rechtzaal. yn om mevr. Eisler vry te laten en haar staat te stellen de VS. te verlaten. Zij zit momenteel op Ellis Island en zal op 1 Juni te New York gehoord worden, met het oog op eventuele depor tatie. TWAALF JAAR GEëlST WEGENS DOODSLAG TE ASSEN Voor de Asser rechtbank werd 12 jaar geëist tegen de 29-jarige arbeider I. de J. uit Munnikenmoer. die in 1946 tydens inbraak de landbouwer Stevens te Assen in zyn woning doodschoot. Uit spraak 10 Juni. WEER SLAPENDE VAN ADAM NAAR PARIJS In de trein, die dagelyks om 17.15 uur uit A'dam naar Parijs vertrekt en daar de volgende ochtend tegen zes uur aan komt, loopt weer een slaapwagen mee. Hetzelfde is het geval met de trein, die 23 uur uit Parys naar onze hoofd stad vertrekt De raadsverkiezingen In ons vorig Zaterdagavondartikel heb ben we de aandacht gevestigd op enkele punten, waaraan bij de komende raads verkiezingen te denken valt. De onder werpen, welke in de raad aan de orde komen, aldus ongeveer stelden we het, zijn in het algemeen niet van een andere, lagere orde dan die welke aan het parle ment worden voorgelegd. Ook hier zyn staatkundige beginselen van hoge waar de. De betekenis van de raad, zo schreven we verder, mag al daarom niet worden onderschat, omdat men leze de Grond wet op dit punt de raad aan het hoofd der gemeente staat. De burgers van een gemeente kiezen zelf het leidinggevend en besturend orgaan. Als vanzelf komen we nu op enkele andere punten, die met de bovenstaande in nauw verband staan. Het eerste punt is. dat we ook by raadsverkiezingen heb ben te waken tegen groeperingen, welke zich in het byzonder laten leiden door een bepaald economisch of sociaal belang. Dat gevaar blykt met name bij raadsver kiezingen spoedig aanwezig te zyn, spoediger nog dan by verkiezingen voor het parlement. De redenering is dan, dat men nog wel kan inzien, dat bij parlements-verkie- zingen beginselkwesties aan de orde ko men. maar men erkent dit inzicht te ont beren bij verkiezingen voor de gemeente raad. Dit standpunt echter is onjuist. Het gaat ook in de raad om algemene poli tieke vraagstukken, die van beginselen niet zijn los te maken. Het is waarlijk niet toevallig, dat de landelyke politieke partijen in de gemeenteraden zijn terug te vinden. Dat is niet iets kunstmatigs, dat is zonder meer zo gegaan. Maar bovendien is het door ons ge wraakte standpunt ook niet doelmatig. Het brengt de belangen, welke men wil nastreven, op een te smalle basis. En het brengt de vertegenwoordiger van zulk een belang in een moeilyke situatie, zo dra er een onderwerp aan de orde is, dat met dit belang kwalyk in verband is te brengen. Waar blijft dan de zedelyke band met de kiezers, die hy vertegenwoordigt? In al die kwesties zetelt die vertegen woordiger ergens in de lucht, los van zyn kiezers. Een byzonder woord komt toe aan diegenen, die him stem uitbrengen op een candidaat. terwijl zy toch wel de zekerheid hebben, dat die candidaat, niet wordt gekozen. Ook ditmaal zijn in veel gemeenten zulke lysten ingediend. Onder hen. die zo handelen, zijn er heel velen, die geleid worden door over- egingen van aanzienlijk belangrijker gehalte dan wie hun stem geven aan een bepaald belang, dat, naar men meent, met levensovertuiging weinig of niets uitstaande zou hebben. Zy worden dikwijls geleid door de overweging, dat men door te kiezen een getuigenis uitspreekt. Het resultaat van dat getuigenis mag. zo menen zij. voor het doen van dat getuigenis niet beslis send zyn. Toch komt. vrezen wij, hier ge heel snel een ernstig misverstand om de hoek. Waarvoor stemmen wy straks? Wij doen dat om een gemeenteraad, een be sturend college, samen te stellen. Die gemeenteraad zal zo goed mogelijk sa mengesteld moeten worden. Wy zullen ons best doen dat, voor zover de om standigheden dit maar enigszins toelaten, de beste mensen ook werkelijk in dia raad zullen komen. Dit beogen we met ïze stem. In geval men soms van oordeel mocht zyn, dat het een bepaalde persoon eigen lijk de meest aanbevelenswaardige is, maar men echter zeker weet, dat hij niet gekozen wordt, dan kieze men de op een na meest aanbevenswaardige, die wel kansen maakt. Deze methode is ook on der het districtenstelsel, dat wij vroeger gekend hebben, steeds gevolgd zonder, dat er bezwaren tegen rezen. Men be greep. dat het by verkiezingen de roeping het staatkundig leven te ko- >n college, dat zoveel mogelijk beantwoordde aan de eisen, welke men daaraan mede uit beginseloverweging stellen kon. Er is nog een ander motief, dat voor de keuze van de beste en tevens een kans biedende candidaat pleit. Het is het mo tief, dat onder het kiesstelsel, waaronder wij leven, elke stem op een niet gekozen liistvoerder in feite wordt uitgebracht andere lyst. Om een voorbeeld te i, zijn het in de grote gemeenten me de socialisten en de commu nisten, namelijk de grootste partyen. die de niet gekozen lijstvoerders profite- Men kan tegen dit stelsel bedenkin gen hebben. Ook wy hebben wel aan die bedenkingen uiting gegeven en gevoelen de bezwaren van het stelsel zeer weL Maar het is moeilyk, een beter stelsel le vinden in ons ingewikkelde partijensy- •teem en afgezien daarvan, we hebben dit stelsel nu eenmaal, het is langs wet- tieg weg tot stand gekomen. We leven er onder, bedenkingen of niet. Dit stelsel brengt al dadelijk met zich, dat de lijst eerder de volle kiesdeler moet halen, wil hij gekozen zijn Haalt hy het niet, dan hebben in dit stelsel van de grootste gemiddelden de grootste partyen. hoever zy principiëel misschien van hem af staan. alleen maar reden om hem dank baar te zyn. Dit zelfde geldt trouwens ten nadele van de blancostem- Wy achten het van grote waarde, ook principiëel bezien, dat gemeenteraden worden gekozen, van welke zij zeggen kunnen, dat ze, gezien de feitelyke ver houdingen, zo goed mogelyk zyn samen gesteld. Dat getuigenis brengen wy uit op de verkiezingsdag. En wy zyn van oordeel dat wij op deze wyze onze staat kundige roeping het best vervullen. Averell Harriman. de Amerik. am bassadeur voor het Marshall-plan, heeft gisteren te Londen geconfereerd met sir Stafford Cripps, de Britse minister van Financiën. WEERBERICHT Enige regen Tot morgenavond verwacht De Bilt: Overwegend zwaar bewolkt met op d« meeste plaatsen enige regen. Matige, overdag nu en dan vry krachtige wind tussen Zuid en West Dezelfde of iets lagere temperatuur dan vandaag (Op gemaakt te 10 uur). ZON EN MAAN Zondag 29 Mei Zon op 4 29, onder 20.46; maand op 4 53. onder 23.13. Maan dag 30 Mei zon op 4 26. onder 20 47; maan op 5.45, onder 4 Juni £K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | | pagina 1