Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 20 mei 1949 | pagina 2

Moeten wij een tunnel bouwen met bet oog op
een of andere bollen-Zondag?

achs cantates te weinig bekend

c. j. m. v:$

Sport en Wedstrijden

NIEUWE LEIDSCHE COURANT 2 VRIJDAG 20 MEI 1941 N

Wethouder Jongeleen verdedigt zijn beleid

De raad achter het college inzake spoorwegplannen

Veel stof 19 In de afgelopen weken opgewaaid rond de Leldse spoorwegplannen.
Zoals men weet, ging het in hoofdzaak om een door de A.N.WJS. op uitnodiging
van de dienst van gemeentewerken uitgebracht advies. De veranderingen daarin
voorgesteld beoogden een grotere capaciteit voor de voornaamste tunnel, die aan
de Rijnsburgerweg. De A.N.W.B. adviseerde tot samenvoeging van de kleinere
tunnels GordelwegLage Morsweg en HaarlemmerwegMaredijk. De bespaarde
kosten zouden dan gespendeerd kunnen worden voor het aanleggen van een
aparte tramtunnel naar de Rijnsburgerweg, terwijl de geprojecteerde snelver-
keers- en fiets- en voetgangerstunnels breder zouden kunnen worden.

Het eigenaardige in deze zaak
de betrokken wethouder eerst

advies zou hebben gehoord via berichten
in de pers. Overigens
het geheel niet overtuigd van de juist
heid er van. Wethouder Jongeleen be
strijdt bijv. de mening, dat de verkeers-
tunnels breder zouden moeten worden,
omdat de door de ANWB verwachte
kcerstoename op zijn best een hypotheti
sche kan zijn en de Maastunnel, die toch
nog altijd voldoet, als voorbeeld van de
ontwerpers mag worden beschouwd.

Naar aanleiding van een en ander heb
ben de raadsleden J. van Iterson en J. H.
Schüller de raad verzocht, aan B. en W
enige vragen te mogen stellen, welk ver
zoek in de raadsvergadering van Maan
dag jl. wegens het vergevorderde uur niet
meer kon worden behandeld. Daar deze
kwestie voor Leiden van enorm belang
is en met de uitvoering reeds is begon
nen, was dus een spoedvergadering no
dig, die gisteravond werd gehouden.

Het debat werd geopend met het voor
lezen van de vragen, die de heer Schül
ler (Arb.) aan B. en W. wilde stellen.
Aan deze vragen, die wij reeds publi
ceerden, voegde de heer Schüller nog een
reeks bezwaren toe tegen de publicat
in de plaatselijke pers. Spr, had zich
deze publicaties geen oordeel kunnen
vormen betreffende de juiste stand
zaken. Ook de heer Van Iters
(Prot.-Chr.) voegde aan het voorle;
van zijn vragen bezwaren tegen de wat
verwarde publicaties van de verschillen
de bladen toe.

Hierop volgde
wethouder Jongeleen, (Arb.), bedoeld
als een antwoord in eerste instantie a
beide interpellanten. De wethouder ging
hierbij in het kort de briefwisseling r
sinds 27 September 1948 met de A.N.W.
gevoerd. Hieruit bleek duidelijk, dat het
gemeentebestuur zich wel degelijk van
te voren met deze bond had verstaan, dat
de directeur van gemeentewerken naar
aanleiding van een desbetreffend verzoek
de A.N.W.B. een copie van het wedercp-
bouwplan van het Stationsplein ver-
Dor 6 April eventuele op-
er deze plannen inwachtte,
i W. bestond er thans geen
n een verder onderzoek in
ir de door de A.N.W.B. na
ar voren gebrachte bezwa-
W. voorgestane plan
voldoet naar de mening van B. en W. aan
de eisen, welke daaraan in verband met
het tegenwoordige en te verwachten ver
keer dienen te worden gesteld.

Aan de heer Van Itersop deelde de wet-
h'dudèr mcdê.vdat geen bezwaar bestond
het schrijven van de "A.N.W.B. aan de
raad ter inzage té geven. Echter vond het
college geen vrijheid om, gezien de stand
van de werkzaamheden, alsnog hpt ad
vies in te winnen van het architecten
bureau Kuiper-Gouwetor-Verhagen en
De Ranitz. „Het plan", aldus wethouder
Jongeleen, „dat thans in uitvoering
komt, is in overleg met bovenbedoeld
bureau en de spoorwegen ontworpen

Na dit exposé van de wethouder trok
de heer Schüller zijn interpellatie in.

De heer Van Iterson echter voelde
zich in het geheel niet bevredigd Spr
was het vooral niet eens met datgene

Majoor en mevr. Hordijk
verwelkomd

bijzondere samenkomst Leger des Heils
Het Leger des Heils te Leiden heeft
Tisteravond zijn „nieuwe" majoor, de
heer Hordijk, op feestelijke wijze binnen
gehaald.

merkingen c
Volgens B.
aanleiding,
te stellen n;
die datum r
;n. Het door I

wat Het Vrije Volk in deze quaestie naar
voren had gebracht. Hoe kon deze krant
schrijven, dat. een brederè tunnel
Rijnsburgerweg n i e t noodzakelijk is?
Wie is de deskundige, die deze vraag kan
beantwoorden? Spr. noemde verschillen
de voorbeelden van bruggen en door
gangen, die indertijd eveneens te sma
werden opgezet. Hoe kan men Voorts be-
dat B. en W. zeker overleg zou
den hebben gepleegd, als het rapport var
de A.N.W.B. maar vroeger was versche-
Is de A.N W.B. niet technisch het
meest competent in deze zaken? Ook voor
de gemeente Arnhem was de bond advi-
bij de aanleg van het Velserplein.
En tenslotte: „Cijfers spreken het laatste
woord." „Het gaat hier niet om een
plan," aldus de heer Van Iterson, „maar
plan." Daarom wilde spr. het
volgende voorstel aan de raad vooi
leggen:

Ondergetekende stelt voor, dat de
raad het college van B. en W. ver
zoekt bij het architectenbureau Ver
hagen-Kuiper en Gouwetor en de
Ned. Spoorwegen advies in te win
nen omtrent de voorstellen, vervat
in het advies van de A.N.W.B. be
treffende het verkeerstunnelplan
Rijnsburgerweg.

De heer Hendriks (Prot. Chr.)
vroeg zich af, wat de raad hier
eigenlijk aan kon doen? Wy wisten
practisch niet meer van dan wat er
kranten heeft gestaan, aldus spr.,
de afwijzende houding van B. en

het advies van de A.N.W.B. lijkt
niet voldoende gemotiveerd. Spr. vroeg
dan ook nadere inlichtingen.

De hals en de fles

De wethouder kwam hierna in tweede
instantie aan het. woord. Het was hem
zekere zin aangenaam, zo zeide hij,
dat deze vragen waren gesteld. Want
spr. ging gaarne wat dieper in op deze

Leiden zó vitale kwestie. De
houder had natuurlijk óók graag
tunnel gezien, ruimer en mc
Maar het ging z.i. om de vraag, of deze

tunnel noodzakelijk
nomisch verantwoord.

Nader ingaande op moeilijkheden, die
tussen de A.N.W.B. en het college
zijn gerezen, verklaarde
wethouder, dat B. en W. niet bereid zijn
op de suggesties van de A.N.W.B.
gaan. Niet, d.at. spr.het bglang o,nder:
schatte, dat deze bond voor hét Neder
landse volk heeft, maar men is tegen dit
advies, dat bovendien ongevraagd werd
gegeven en op deze, voor het college
onvriendelijke" manier aan de pers
werd verstrekt.

Waar de heer Hendriks In zijn eerder
gehouden betoog had gesproken van eer
flessenhals, daarmee bedoelende een vooi
het volle verkeer onvoldoend brede tun
nel, wilde de heer Jongeleen wijzen cip
het gevaar van een vnor de volle breedte
in de weg te wijde tunnel. Dat zou im-
ers het resultaat zijn van het uitvoeren
in de plannen van de A.N.W.B.?
De quaestie van dc tram, die tot dan
loe niet aan de orde was geweest,
wilde spr. ook binnen dc besprekin
gen trekken. Het probleem van het
mijden van het snelverkeer door de
van Ocgstgeest kómehdc en naar
rechts afbuigende tram, die dan het
Stationsplein oprijdt, wordt, aldus de
wethouder, niet door een aparte
tramtunnel opgelost, terwijl de mo
gelijkheid bestaat (zie Haarlem) dat
de tram binnenkort totaal uit het
stadsbeeld verdwijnt. Waarvoor zou
dan die vijfde tünnel moeten dienen?
Een ander bezwaar tegen het door de
A.N.W.B. naar voren gebrachte plan was
het opheffen van de twee verbindings
tunnels Maredijk en Gevangenlaan.
waarbij gedacht werd

Zuster Stollen sprak een hartelijk wet- I trekk„ bouwen tunnels

omstwoord en wees er n.a.v. een ge- Haarlemmerweg en de Laee M

komstwoord IHVI

deelte van Johannes 1 op, dat wij getuige
van Jezus Christus moeten zijn. Hij wil
in en door ons werken.

Kinderen boden bloemen aan, terwijl
vertegenwoordigers van de verschillende

afdelingen een korte toespraak hielden
Onder hen waren er. die een klaar ge
tuigenis aflegden. Het zangkoor zong
enige liederen. Beide officieren uitjen
hun vreugde, dat zij in de Sleutelstad
mogen werken.

Majoor Hordijk werd in Raalte gebo
ren. Te Almelo, nu 42 jaar geleden,
kwam hij met het Leger des Heils in
aanraking en vóór 26 jaar werd hij uctief
lid. Reeds 37 aanstellingen heeft majoor
Hordijk achter de rug en vooral in het
kader van het maatschappelijk werk gaf
by z'n krachten.

GEMEENTE-PERSONEEL BIJEEN

De samenwerkende personeelsvereni
gingen VHn de gemeentelijke diensten en
bedrijven organiseerden gisteren voor
bet gemeente-personeel een cabaret
avond in „Den Burcht". Het uit vijftien
attractieve punten bestaande programma
werd in vlot tempo afgewikkeld. De
steaming In do zaal was uitstekend.

de

de Lage Morsweg.
De A.N.W.B. heeft hierbij ie weinig re
kening gehouden met geprojecteerde
wegen in en buiten de stad. De wethou
der lichtte een en ander nader toe aan
de hand van de spoorwegplannen. Het
terugibrengen van het aantal tunnels, zo
als dit door de A.N.W.B. is voorgesteld, is
voor de uitbreiding van de gemeente
funest. Spr. illustreerde zijn woorden
met enige cijfers. De totale doorrij-
breedte van de tunnels, zoals die door
de A.N W.B. zijn voorgesteld, bedraagt
120.90, die van het plan. zoals dat thans
wordtuitgevoerd 118 56 m Het gaat de
A.N.W.B dus om een totaal verschil van
2.34 m.

De wethouder vroeg zich af. waarom
de AN.W.B. niet eerder iets van zich
liet horen. En waar bleven de andere
technici? Het was de wethouder bij
nadere inlichtingen trouwens gebleken,
dat de A.N.W.B. geen verkeerspeilingen
had laten doen. „Men was zo'n beetje
bekend in Leidenü!" Was er dus reden,
aldus de wethouder, om de alarmklok te
luiden? Spr. verklaarde: wanneer de
tunnel inderdaad te smal zou blijken,
zouden B. en W. zich noch door finan
ciële motieven, nooh door tijdnood laten
weerhouden een gewijzigd plan jn te
dienen. Maar, wanneer over 50 jaar de
ontworpen tunnel te smal zal zijn. dan
deugt de hele stad niet meer. aldus wet
houder Jongeleen.

De burgemeester onderstreepte het
pleidooi van de wethouder, het betreu
rend, dat de A.N.W.B. gemeend heeft
aldus te moeten optreden.

Capitulatie onder protest

Ondanks dit betoog handhaafde de heer
Van Iterson zijn voorstel. Spr. erken
de. dat de A.N.W.B. te laat is gekomen,
maar wilde er op wijzen, dat dit geen
presti'gequ-aestie mag worden. Hij bestreed
de wethouder op verschillende punten.
Ook hij ^as er tegen, dat twee tunnels
zouden vervallen, maar belangrijk Was,
dat het verkeersprobleem Rijnsburgerweg
zou worden opgelost. Als het plan van
de A N.W.B juist zou blijken, moet men
tijd en geld offeren.

De heer Hendriks (Prot.-Chr.) vond
het vreemd, dat de AN.W.B. zó slecht
beslagen ten ijs zou zijn gekomen, als de
wethouder verklaarde; Verder Wees spr.
er op, dat er behalve het probleem van
de overweg aan de. Rijnsburgerweg ook
wel eens een probleem Maredijk zouTcün-
nen ontstaan.

Ce heer Schüller legde evenals de
wethouder de klemtoon op noodzakelijk

heid en steunde aldus het plan van B. er
W.

De heer Vos (V.V.D.) noemde de ar
gumenten van de wethouder zeer sterk.
Toch zag spr. een mogelijkheid in het
A.N.W.B.-advies, indien althans B. en W
dit in prae-advies zouden willen nemen

De heer Wilmer (K.V.P.) vroeg B
en W. de uiteenzetting van de heer Jon
geleen op schrift te Willen geven, opdat
niet alleen het publiek goed zou worden
ingelicht, maar ook de raad de plannen
van de A.N.W.B. nog eens goed onder de
loupe zou kunnen nemen.

De heer Woudstra (Prot.-Chr.) sloot

ch in deze bij de heren Vos en Wilmer

in. Ook de heer Riedel (Arb.) betuigde
zijn instemming met deze sprekers, ter
wijl de heer Van Weizen (Commzich
voor het voorstel van de heer
Van Iterson verklaarde.

De heer D. van D ij k (Arb.) vroeg
zich af, of men eigenlijk wel tijd heeft
de plannen zo uitvoerig te behandelen.
Hij toonde zich geen voorstander van
uitstel.

De heren A1 b. v a n D ij k (K.V.P.) en
L o m b e r t (K.V.P.) verklaarden zich
yóór de plannen van het college, terwijl
de heer Kortman (K.VP.) zich schaar
de aan de zyde van de heer Van Iterson.

De heer Knetsch (Prot.-Chr.) wildi
graag weten, waarom het adviesbureau
van idee veranderd was. De heer F
w e i n (V.V.D.) zou gaarne contact op
nemen met de N.Z.H.V.M. en de H.T.M.
in verband met de mogelijkheid van het
verdwijnen van de tram.

Al deze sprekers werden nogmaals door
wethouder Jongeleen beantwoord. De
wethouder legde er de nadruk op, dat de
spoorwegplannen economisch verant
woord moeten zijn, en vroeg zich daarbij
af, of we soms een tunnel moeten gaan
bouwen met het oog op een of andere
bollën-Zondag? Er bestaat tijdnood;
daarom ontraadde spr. op het voorstel
van de heer Van Iterson in te gaan.

Nogmaals verklaarde burgemeester
Van Kinschot, dat het college als
één man achter de wethouder staat, waar
na het ene raadslid na het andere de heer
Van Iterson afviel. Het waren achtereen
volgens de heren Riedel. Wilmer, Vos.
Kortman, D. van Dyk, Woudstra en Van
Weizen.

Waarop de heer Van Iterson onder
protest zijn voorstel introk.

Leids Kunst Centrum

Het voorstel van B. en W. om f 2850
toe te staan ten behoeve van herstel van
de Boerhaavezaal, welke de volgende
maand door het Leids Kunst Centrum zal
worden gebruikt als expositieruimte,
werd zonder debat en hoofdelijke stem
ming goedgekeurd.

Gemeentel, zelfstandigheid
voorwaarde voor de
redding van Europa

Een wel zéér actueel onderwerp werd
gisteravond voor de Vereniging
Staatkunde behandeld door ministei
J In 't Veld. De titel van zijn rede. die
in de Academie werd gehouden, luidde.
„Gemeentelijke zelfstandigheid, vo
waarde voor de redding van Europa"

De vraag, of er in deze tijd van zi
vormende boven-nationale eenheden als
de U.N.O. en het Atlantisch Pact nog
plaats is voor de zelfstandigheid der ge
meenten, is in dit verband wel de voor
naamste. De minister zag de taak van
de gemeente vooral als een opvoedende.
Het individu wordt nl. in de gemeente
gevormd tot gemeenschapsmens, die
met behoud van zijn persoonlijke vrij
heid, in democratische zin groeit naai
maatschappelijke gebondenheid. Waar
dit in grote gemeenten moeilijker is dan
in kleine, bepleitte spr. het vormen van
wijkkernen, waar het wijkleven inten
sief zal kunnen worden bevorderd. De
moeilijkheden bij zeer kleine gemeenten
zouden ondervangen kunnen worden
door streekverbonden.

De minister besloot met een krachtig
pleidooi voor het aankweken van de ge
meenschapszin van de vrije burger. Im-
slechts hierdoor kan Europa zijn
plaats in het wereldgeheel behouden en
ontkomen aan de dreigende slavernij, die
zowel uit het Westen als uit het Oosten

„KLEIN-ZANGLUST" GAF
UITVOERING

Het kinderkoor „Klein-Zanglust" te
Gouwsluis gaf gisteravond in de Ned.
Herv. kapel een uitvoering, waarvoor
goede belangstelling bestond. De avond
werd geopend door de heer G. H. Fran
ken, die ook dirigent is van dit uit 40
leden bestaande kinderkoor. Dit heeft
zich deze avond doen horen in een tw
tigtal versjes, tweestemmig gezongen
variërend van geestelijke liederen tot
bekende, pittige schoolversjes. Het koor
tje deed dit op voortreffelijke wijze, als
mede de solisten. Zeer goed was ook de
jeugdige Lamoree, die „De misdeelde"
declameerde. Aan deze avond verleende
medewerking het dameskoor „Eens
gezind".

DS D. M. VERMET BLIJFT VOORLOPIG

De Gemeente-commissie der Ned.
Herv. Gemeente heeft het venzoek van
de Kerkeraad om ds D. M. Vermet als
hulpprediker voor „De Professorenwijk"
te handhaven tot de komst van de opvol
ger van ds D. Kuilman ingewilligd.

Thomas E. Dewey bezocht onverwachts
de Pieterskerk

Amerikanen bepleitten meer „reclame'* voor dit bedehuis

Thoi

i de

staat New York en rivaal
tydens de laatste presidentsverkiezingen
in Amërika, heeft gistermiddag geheel
onverwachts een bezoek gebracht aan de
Pieterskerk. Zoals wy reeds meldden,
vertoeft Dewey voor een verblijf van
drie dagen in ons land.

De Pieterskerk is de laatste weken
door zeer veel Amerikanen bezocht,
koster Sira vond dit bezoek toch

Studentenzangkoor doet belangrijk werk

Op het concert, dat op 24 Mei door
_;t Leids Studentenzangkoor in de
Pieterskerk wordt gegeven, zullen enkele
cantates van Bach worden uitgevoerd.
Op verzoek van het bestuur van het
koor willen wij gaarne in een inleidend
artikel een en ander vertellen over
cantate in het algemeen en de uit
Deren werken in het bijzonder.
In tegenstelling tot Calvijn, die uit
kerk alles wilde verwijderen, wat i
de Roomse eredienst herinnerde, trachtte
Luther de Rooms-Katholieke liturgie
eel mogelijk te handhaven. Luther
had geen bezwaar tegen de uitvoering
der mis in de godsdienstoefening. Alleen
werd een der misdelen, het Offertorium,
vervangen door de prediking,
natuurlyk in de landstaal gehouden
werd. In plaats van het Gloria uit de
s werd het Duitse koraal „Allein Gott
der Höh' sei Ehr" gezongen, in plaats
a het Credo en het Agnus Dei c
koralen „Wir glauben all an eine
Gott" en „O Lamm Gottes unschuldig"
Hiermede werd het accent verplaatst
in het Latijn naar het Duits. Het Duits-
Protestantse element in het muzikale
gedeelte dér godsdienstoefening werd nog
geaccentueerd dóór de koralen of
motetten, die voor en na de prediking
gezongen werden. Deze gezangen kregen
langzamerhand een even grote beteke-
als aanvankelijk de Introïtus uit de
mis had.

Omstreeks het midden der 16de
werden voor elke godsdienstoefening
koralen voorgeschreven in overeenstem
ming met de Zondag van het kerkelijk
De cantores voelden zich zeer
aangetrokken tot het bewerken voor
koor van verschillende koralen- De
Protestantse kerkmuziek begon zich te
ontwikkelen en zou hoogtepunten be
reiken in de geestelijke koormuziek van
Schütz en Bach.

Deze kerkmuziek werd tijdens de
godsdienstoefening uitgevoerd. Bach was
in Leipzig zelfs verplicht om elke week
cantate te componeren, die in de
kerkdienst werd gezongen
Een cantate is een werk vo
orkest, dat
schilt doordat de cantate wel lyrische,
geen epische en dramatische
elementen bevat en doordat de solisten
geen bepaalde personen voorstellen. De
cantate is bovendien kleiner van omvang
dan het oratorium. In de jaren, die Bacn
de Thomaskerk te Leipzig verbon-
was, heeft hij vijf jaargangen can
tates. in 't geheel ongeveer 295. gecompo
neerd. Hiervan zijn er 190 bewaard ge
bleven.

De cantate is door Bach tot de hoogste
itwikkeling gebracht. In de ouaste
cantates van Bach ligt het accent op het
poiyphoon behandelde koor. In lateie
Cantates komen meer recitatieven, aria's
koralen voor. Het hoogtepunt van
Bachs cantatenoeuvre vormen de koraal-
cantates, die op een enkel koraal ge
componeerd zijn en waarin de koraal-
melodie dienst doet als cant us firmus.
De cantate „Wer sich selbst erhöhet,
it soli erniedriget werden" begint met
>n orkestrale inleiding, waarop een
vrye fuga voor koor voigt. In het thema
van deze fuga zijn de stijgende inter
vallen bij „erhöhet" en de dalende by
„erniearigt" typerend voor Bachs toon-
syn)bollek Is het eerste koor op een
tekst uit de Bijbel gecomponeerd, in de
volgende aria voor sopraan met obligaat
viool geeft de tekstdichter éeh meditatie
deemoed. Dat deze tekstdichter niet
altijd poezie van hoog gehalte schreef,
moge blijken uit de eerste regels van het
basrecitatief: „Der Mensch ist Kot,
Staub, Asch und Erde. Ist's mögiich. daas
von Ubermuth, als einer Teufelsbrut. er
noch bezaubert werde?" Een basaria
leidt naar het slotkoraal.

De cantate „Herr Jesu Christ, wahr'r
Mensch und Gott" behoort tot de latere
werken van Bach. In het eer9te koor
wordt de gehele koraalmélodie door de
sopraan gezongen- Uit de eerste koraai-
regel wordt een contrasubject geabstra
heerd. dat tegen de koraalmelodie wordt
geïmiteerd. Dit contrasubject wordt ook
in do orkestrale inleiding gehoord met
de eerste regel van het koraal „Christe,

- soil, koor

du Lamm Gottes". Op dit eerste koor
volgen een tenorrecitatief, een sopraan-
aria met obligaat hobo, een recitatief
aria voor bas en een slotkoraal.

Zoals reeds opgemerkt werd, moest
Bach elke week een nieuwe cantate
componeren. Zelfs een genie als hij kon
niet ononderbroken het allerhoogste
geven. Het behoeft daarom niet te
wonderen, dat er in sommige cantates
zwakke plekken zijn. Daartegenover
^t?an echter gedeelten van zo'n sublieme
schoonheid, dathet, .ons onbegMjpëltJlt
voorkomt, waarom.de cantates nog altijij
worden achtergesteld bij de Passionen
speciaal bij de Matthaus-Passion.

Het studentenzangkoor doet daarom
een goed en belangrijk werk door voor
deze kunst, die nog te veel wordt ver
waarloosd, de aandacht te vragen.

Hennie Schouten.

POPULAIR CONCERT.

Gisteravond gaf de Marinekapel der
Koninklijke Marine, o.l.v. Gijsb. Nieuw-
land een populair concert in de Stads
gehoorzaal. Bijna alle grote componis
ten hebben werken voor symphonie-
orkest geschreven. Er is echter betrek
kelijk weinig goede muziek voor harmo
nie-orkest gecomponeerd. De dirigenten
zien zich daarom genoodzaakt werken
voor symphonie-orkest in arrangementen
voor harmonie-orkest uit te voeren.
Daaraan zijn natuurlijk bezwaren verbon
den. die wij ook gisteravond o. a. in
de Valse van Berlioz hebben gevoeld.
Intussen heeft de kapel voortreffelijk ge
musiceerd. Het was zeer zuiver, goed van
klankverhouding e*i beschaafd.

Twee uitstekende mannenkoren
Orpheus" uit Schiedam, en „Apollo"
uit Rotterdam. verleenden hun mede
werking. De stemmen van deze koren
smolten samen in een prachtig so
ensemble. Een verrassing was het prach
tige „Erde" van Janacjeck, dat heel
mooi gezongen werd- Koor en orkest
voerden samen werken van Elgar en
Zweers uit, terwijl de koren zich a cap-
pella lieten horen in bekende liederen
van Brandts Buys en Hellebroek.

Hennie Schouten.

Kunstavond van de Leidse

De federatie van-Leidse CJ.M.V.'s gat
gisteravond een kunstavond, d.w.z. een
avond, waarop kunst gebracht wordt. Het
gebodene zal dus beoordeeld moeten
orden naar deze maat en dat is niet
gering. De vraag is dan niet: heeft men
icces? was het publiek tevreden? maar:
as het kunst?

Wanneer men het programma eens
doorlas, bleek, dat vele takken van kunst
vertegenwoordigd waren: zang. muziek,
dans, declamatie en toneel.

Mevrouw T. Rensink- Zaalberg en Piet
Uitérlinden hebben ongetwijfeld kunst
ven. Het was erg jammer, dat Uiter-
linden niet de beschikking had over een
vleugel, maar het moest stellen met een
piano, waar geen mooie klank in zat. De
dansfantasie van Hans van Oosterom was
niet onaardig, maar meer fantasie dan
dans Waar bleef de lente? Jacques Wijn
beek declameerde „Het Heksenlied" naar
on Wildenbruch.

waren goede momenten, doch het
geheel pakte niet. Dat kwam hoofdza
kelijk door de slechte spreektechniek van
Wijnbeek, waardoor hij dikwijls onver
staanbaar was. Ook zijn gesticulatie eist
verbetering. Ze is. heel vaak ongemoti-
eerd en verzwakt daardoor de werking
an het woord. Voor de oDVoering van
het toneelstuk „Het Geweten", geschreven
door ds A. K. Straatsma, willen we het
woord kunst niet gebruiken. Al is de
strekking nog zo goed. kunst is het niet
en als zodanig ook niet bedoeld, daarom
voor een kunstavond niet geschikt De
regie was eveneens minder goed. Iemand
telefoneert, maar zegt niets, er wordt
niet geklopt, als er geklopt moet worden,
men komt op door een verkeerde deur.

Resumerend kunnen we zeggen: Kunst
was alleen het muzikale gedeelte, maar
hot succes was. geloven we, van het
andere gedeelte groter.

Bn.

Natuurlyk zette de Amerikaan ten
slotte zijn signatuur jn- het register. Even
voor half drié vertrokhij pér auto.
Dc heer Sira vertelde ons nog, dat
verscheidene Amerikanen de opmer
king hebben gemaakt, dat er in hun
land te weinig „reclame" voor de
Pieterskerk wordt gedreven. De Ge
meente-commissie heeft nog niet ge-

THOMAS E. DEWEY

wel bijzonder. Om twee uur arriveerde
de hoge gast, die vergezeld was van de
secretaris Lockhood, aan de kosterij,
waar de heer Sira hem hartelijk ontving.
Dewey noemde de Pieterskerk een
prachtig monument en legde veel be
langstelling aan de dag voor de graf
zerken, de gildeborden, het orgel en
de steen ter herinnering aan de Pil-
grimfathers. Hy vond 't jammer, dat
de organist niet aanwezig was. Nadat
de kamer van de Gemeente-commis
sie was bezichtigd, toonde Dewey in
teresse voor de foto van de promotie
van Churchill, die in de consistorie

Het vivisectie-vraagstuk

Anti-vivisectie-stichting belegde
propaganda-avond.

Ingeleid door de heer C. Lau, com
missaris van het district Leiden van de
Anti-viviseCtie-stiohting, heeft mej. mr M.
Stuart in een knap betoog geschilderd,
welk een geweldige omvang de vivisec
tie ook thsns nog heeft. Zij noemde de
vivisectie een vraagstuk, dat niet alleen
vei*band houdt met de dieren. Het raakt
in eerste en laatste instantie de mens zelf.

De heer H. v. d. Upwich. arts te Bus-
sum, sprak over enkele belangrijke ont
dekkingen in de geneeskunde, die zonder
de hulp vap vivisectie tot stand zijn-ge
komen. Öbservéti'e van de mens-is voir
gens deze-örts^een Veel veïltgeir-weg-nfrat
genezing, terwijl dierproeven volgens
hem onphysiologisch zijn en vele conclu
sies daardoor onjuist.

De lezingen werden gehouden in het
Federatiehuis. Gerecht 10 en geïllustreerd
met lichtbeelden.

Een Amerikaanse familie, die enige
tijd geleden de Pieterskerk bezocht, zond
de heer Sira dezer dagen een pakje met
allerlei verrassingen. Volgens het bege
leidend schrijven vergeten zy dit bezoek

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN

GEBOREN: Aafke, d v A d,e B
Dijkman; Anna S M, d v C J A Zand
vliet en A" M Walter; Erik, z v F F
Zuiderduin en B Teeuwen; Johanna M,
d v B Bastiaan en C Taffijn; Cornelis,
v J van Dissel en G C van Hoogenvest;
Thomas J L. z v J J Werz en E C de Wit.

OVERLEDEN: I J Vermey, m, 74 j.;
C v d Bent. zn. 6 w.; F J v d Hoek,
36 j.

ONDERTROUWD: H F van Leeuwen,
30 j en E Lepelaar, 26 j; I Boom. 28 j
A van der Kamp. 26 j; A Duk, 28 j
G J Kok, 25 j; H M .Maarshuis, 22 j
van Putten, 23 j; H.J v d Pluijm. 23 j
M Lambregts. 23 j.; W F Pracht,
J H Wielders, 23 j; E Quist.,23 j
D H Wassénaar, 18,j; tP J de Ridder, 24 j

A G Laan, .24 j; J Slegtenhorst. 26 j
J de Bolster, 24 j; W Wernars, 24 j
J Nieuwveen, 27 j; M J A A Zaal, 2!

S Zandvliet, 22 j; M Tuurenhout, en
A M Maas; J Vermeer, 40 j en H van
Nieuwenhuizen, 35 j; W J v d Wijngaard,
j en G A Verdoes, 22 j; A O Poppe,
j en G Mizee, 25 j; G Camphuisen, 27
n A H Nijhof, 28 j; J F A Modderman,
j en H Ribbius, 34 j; G M Seijn, 31 j
M Wassink, 20 j.

De nood van het fabrieks
meisje

ezing voor de leden van de sociale raad.

In de bovenzaal van „De Doelen" kwa-
en gisteravond de leden van de sociale
raad bijeen om te luisteren naar mej. H
Coenders, psych. dra te Nijmegen. Haar
onderwerp was: „De nood
fabrieksmeisje".

Spr. zag de oorzaak van veel, wat in
het moderne fabrieksmeisje als storend
opvalt, in de ongezonde verhoudingen,
"j al van haar prille jeugd op
groeit. Niet op de eerste plaats op huis
houdelijk gebied moet aan ontwikkeling

•orden gedacht, vooral geestelijk
hoeft zij zorg. De z.g. fabrieksscholen
kunnen in dit opzicht veel goeds be
reiken.

Aansluitend op dit betoog belichtte
ej. A. ten Have. kooklerares.
Huishoudschool, dé practische kanten
an deze kwestie.

Zoals bekend is. is men in Leiden
m half jaar geleden gestart met dit
lort s.cholen; de lessen worden gegeven
i de R.K. huishoudschool aan het Galge
water en in de huishoudschool aan
Rapenburg. De algemene indruk
mej. .Ten Have.was., dat het .ipet. deze
scholen In de goede richting gaat.

TENTOONSTELLING VAN ARS
VERLENGD.

De tentoonstelling' van het Leids
schildersgenootschap „Ars Ae
Naturae" zal tot 27 Mei a.s. wc
verlengd.

Welke wedstrijden er

morgen zijn

Bekerwedstrijden.

Eerste ronde: Excelsior PKoz. Boys
Tweede ronde: V.V G.Z.Heerjansdam,
ARC.Oranje-Wit 4.15, Quick Boys—
Zwart-Wit '28 4.15, Die Haghe—Rijnsb.
Boys 4.15, Jodan BoysJ.A.C. 4.15.

Zaterdagmiddagbeker: 3e ronde: Ter
Leede 1—SVOW 1. 4.15 uW. Scheep
maker; Lisser B. 1ARC 1, 4.15 u., A.
van Kan; 4e ronde: Rijnsb. B. 1Noord-
wijk 1, 4.15 u., W. Koolloos; Leiden 1
LDWS1. 4 45 u.

Juniorenbeker: halve eindstrijden:
Rijnsb. B. aLeiden a, 2 45 u., J. Stouten;
Ter Leede a-^Rouwkoop a. 2.45 u.

kl.'(B) LVB: Noordwyk 3—ARC 3.
E; Hillebrand; 3A: T en D2-
Quick B.5. 2.45 u„' J. van Leeuwen;
4B: Leiden 4—Hazersw. B2, A. Dissel
dorp.

Jun.A:" Rijnsb. B. a—Quick B. b. Ma.
u., C Verhart: C: LeidenLissér B a
45 u A v. d. Velden: Rijnsb. B. Ij
Noordwijk b. Wo. 7 u.

Adsp. A; Rijnsb. B. aOranje Groen a
45 uA: Braggaar; E: Rouwkoop b
UVSe. 3 30 u.. J. Rijsdam; UVSd—Kat
tik b.3.30 u., H. de Koning; Rijnsb. B b
LFC:b. 4.15 -M. van Toren; F: LFC c—
RCLc. 3.30 u.. J. v. d. Meer; Quick
B. d—UVSf, 2.45 u M. v. d. Veer; Quick
B eRCL b, 4.15 u.. C. ^ranse.

Omhet schaakkampioenschap
van Lisse

Derriifïn'ale. Ie klasse 3e ronde: groep A:
Pastoor De; GrootH. Simons 1-0; B. van
MijgaardeC. van der Lip 0-1. B: P.
KoetsheidF. van Dijk 1-0; H. van Die-
ien—J. Smit 0-1.

Finale. 2e klasse 3e ronde: J. Th. van
Koppen—A.Philippo 0-1; G. VermeijB.
"i. Hooyer 1-0; C. SlootwegC. -Staring
-1.

Demifinale. 3e klasse 3e ronde: groep
A: K. GeerlingN. Kuypers 1-0; A. Sta
ringJ. van Dijk 1-0. B: A Langelaan

G. Horsman 0-1; J. KampsA. Drost 1-0.
Verliezerswedstrijden 3e ronde: le kl.
N. van der MeijJ. Boogerd 1-0; J.

GoedemansG. Scholtes 1-0; C. Schijf
Rotteveel- B: J. Grimbergen

H. Duchateau 0-1; Th. Brouwer—P. Boo
gerd 1-0; W. GoedemansP, Langeveld
uitgest. 2e kl. A: S. van RuitenB\ Smit

RuitenL. van der Niet 1-0.

WASSENAAR—POLITIE DISTRICTS
ELFTAL.

Een Wassenaars K.N.V.B.-elftal speelt
Zaterdagmiddag 4 uur op het „Blauw-
Zwart"-terrein aan de Katwijkseweg te
gen een Politie Districts-pdoeg.

KORFBAL.

Competitie C.K.B., afdelin
Zuid-Holland (Noord)

Fiks—V.E.O. om de derde plaats; Pernlx
naar Ijsvogels. In 2B Pernix UI-Tonego I.

Excelsior kan morgen rustig afwachten
wat Pernix zal doen in de uitwedstrijd
tegen Ijsvogels, want de Delftenaren zijn
vrij. De Leidenaren, die tengevolge van
een botsing in de wedstryd tegen Fiks.
niet volledig in het veld komen, zullen
het tegen de blauw-zwarten niet makke
lijk hebben. Evenals te Leiden verwach
ten we een kleine Overwinning. Fiks en
VEO staan momenteel, zij het met -grote
achterstand, samen op dé derde en vierde
ts en zullen dus moeten uitmaken,
alleen op de derde plaats komt. Het
voordeel van eigen veld geeft Fiks een
kleine kans op de overwinning. KVS gaat
in DES winnen, terwijl ODI—VES niet
ïr van een gelijk spel zal blyvën.
In klasse 2A heeft leider Oranje Nassau
een makkelyke dag tegen DES II.
:aar Excelsior II zal nog alle zeilen bij
oeten zetten om door een overwinning
op VES II de Vlaardingers te blijven
volgen.

Pernix III zowel als Ons Eiland I heb
ben morgen een zware taak. De Oranje
kragen omdat zij tegen de a.s. kampioen
Tonego I moeten spelen, en de roodbroe-
kenr omdat van hgkkesluiter TOP I felle
tegenstand kan worden verwacht.

In 3A -trekt- VKC*I—Pernix IV de aan
dacht. Pernix IV dient deze wedstrijd te
zal dan ook wel alleen aan de
kop blijven. De concurrent DAW I is
vrij. In 4A zal het spannen tussen no. 2
de ranglijst. Ons Eiland III
DAW II.

Het volledige programma luidt:
le kl. Ijsvogels—Pernix (4.15 uur);
Fiks—VEO, KVS—DES, ODI—VES.

2e kl. A: DES IIOranje Nassau I,
VES II—Excelsior II.

2e kl. B: Pernix IIF—Tonego I (3.30 u.
Hoogstraten), TOP IOns Eiland I (4.15
uur).

kl. A: VKC I—Pernix IV. Pernix
V—Fluks II (3.30 uur, Broekatra). Ons
Eiland II—TOP II (4.15 u.)

jMiana 11iur 11 it.io u.».

Ruiten—A. Verdoes P. 3e kl. B;. Excelsior III—KVS II. Mevo

SchuilenburgH. van Wamel 0-1. 3e kl
A: P. BootJ. Geerling 1-0. B: A. van
LeeuwenB Waasdorp uitgest.; A
BootMevr. Schuilenburg 1-0.

Uitgestelde en afgebroken partijen: B
SmitL. van der Niet A. Staring—

N. Kuypers 0-1; A. Verdoes-M. Vermeer

Voorburgs KNVB-elftal—Districts
Politle-elftal.

Dinsdag 7 Juni dus niet 31 Mei
u 7 uur speelt het Voorburgs KNVB-
elftal op het terrein van Tonegidö -tegen
het Districts Polltié-elftal.

IIIjsvogels- II.

4e kj. A: TÓP III—Pernix VI (2.30 u.).
TAW III—Fluks III, Ons Eiland III—DAW
II <2.30 u.).

4e kl. B: Ijsvogels IVExcelsior IV;
VES IV—DES III.

4e kl. C: Tonego III—VES III.

TOURNOOI OM DE ZUID-HOL
LANDSE DAMTITEL

Aan het tournool om het persoonlijk
damkampioenschap van Zuid-Holland,
dat op 21 Mei in Dordrecht begint, zul
len deelnemen F- Gordijn, M. J. Haas-

VOORTREINEN DORDRECHT-
AMSTERDAM.

In verband met te verwachten dp
reizigersvervoer zijn op het traject Di
drechtAmsterdah enkele voortrein
imgelegd, waarvan wij hieronder
dienstregeling laten volgeén. Ingaan
Zaterdag 21 Mei a.s., alleen op ZaU
dagen:

Rotterdam DPAmsterdam C.S.: R(
terdam DP v. 13.12; Schiedam

Delft v. 13.28; Den Haag v. 13 38; Leidi
v. 13.53; HeemstedeAerdenhout v. 14
Haarlem v. 14.21; Amsterdam CS a. 14

MaassluisRotterdam: Maassluis
12.25; Vlaardingen v. 1232) Vlaardinge
Oost v. 12.36; Schiedam v. 12.42; Rotte
dam DP a. 12.47.

Ingaande Zondag 22 Mei a.s., alleen
Zondagen:

Den HaagDordrecht: Den Haag E
v. 20.24; Delft v. 20.33; Schiedam stc
20 42; Rotterdam DP v. 20.50; Rotterda
Beurs v. 2054; Feyenoord v. 20.58;
rendrecht v. 21.04; Zwyndrecht v. 2
Dordrecht a. 21.14.

DordrechtAmsterdam: Dordrecht
21.18; Feyenoord v. 21.30; Rotterda c
Beurs v. 21.34; Rotterdam DP
Schiedam v. 21.45; Delft v. 21.55; D«
Haag HS v. 22.05; Leiden v. 22.20; Wa
mond stopt; Heemstede-Aerdenhout
22.32; Haarlem V. 22.52; Amsterdam c
a. 23.05.

Bananen uit Baarn
redden baby

In het Academisch Ziekenhuis
Leiden werd een baby verpleegd, die
zich in levensgevaar bevond omdat hij
alleen nog met bananen mocht worden
gevoed en deze op. dat ogenblik niet
voorradig waren. Men riep de hulp
in van alle botanische tuinen in Ne
derland: slechts het Cantonspark te
Baarn had nog een tros beschikbaar,
die de hortulanus, de heer H. Muijser,
juist dezer dagen in de wintertuin had
geplukt. De bananen werden, aldus
Het Parool, onmiddellijk naar Leiden
verzonden en de heer Muijser kreeg
inmiddels reeds een dankbetuiging v
de gelukkige vader, die hem berichtte,
dat het levensgevaar nu is geweken.

Valkenburg

Naamgeving nieuwe straat.

Vermeldden we eerder, dat de n
geving van de „Marinus Poststraat'
moest worden uitgesteld, thans hebbel
bericht ontvangen, dat deze eenvou
dige plechtigheid a.s. Zaterdag 21 Mei or
uur 's middags zal plaats vinden.

Burgerlijke stand.
GEBOREN: Martinus, z. van P G val
Stijn en A C Koppers; Jannetje, d. vai
H A de Vries en J van Iterson; Pieter, i
an C Bol en N Durieux.
ONDERTROUWD: J de Vries en M M
Schrijver.

donk, J. C. P. Kalden. B. G Grouwstri
A. J. Ivens (allen Den Haag). G. J
Aarts en H v Zuilekom (R'dam).

(Sassenheim). H. Blom (Baren
drecht). M. Zijlstra (Gouda)

Jong (Sliedrecht). De Leidenaar W. Huis
die verscheidene malen de provin
ciale titel op zijn naam bracht, is i
de partij, waardoor de kanseii
Haagse zege aanmerkelijk vergroo
zijn. De data van de ontmoetingen zijn:
21'Mei' (Dordt), 28 Mei (Den Haag),
Juni (Leiden). 11 Juni (R'dam), 18 Juni
(Gouda>1-25 Juni (Den Haag), 2 Juli tLei-
l 30 Juli

STUDENTEN-ATHLETIEKWED-
STRIJDEN IN DE LEIDSE HOUT

Leidse studenten organiseerden gister»
middag-in de Leidse Hout athletiek-wed»
strijden. De verschillende uitslagen lui*
den als volgt:

100 m hardlopen heren (finale):
Karamoy 12.1; 2 v d. Touw 12,7; 3 Veld»
hoven 12,8.

m dames: 1 Mej. Bertels 13,4;
mej. Daalder-14,-; 3 mej. Eernstman 14J.

0 m hardlopen heren: 1 Jansen
9.56 2; 2 Reyenge 10.05; 3 Droge 11.27.

m hardlopen heren: 1 v Beusekora
2,27.1; 2 Droge 2.33.-; 3 Mennema.
Estafette dames (gemengde ploegen);
ploeg 57.1; 2e ploeg 5?.2.

Estafette heren (gemengde ploeg),
ploeg 51.4; 2e ploeg 52.3.

Pols hoog: 1 Ollongrin 2.75 m-; 2 Prlni
55 m 3 Oosterrot 2.40 m.
Hinkstapsprong: 1 Struwenberg, 1170
2 Schutz 11.10 m.

Verspringen heren: 1 Veldhoven. 591
2 Avé 5.58 m; 3 Ismet 5.34.
Verspringen dames: Bertels 4.86;
Eernstman 4.84; 3 't Hart 4.40 m.
Kogelstoten dames: 1 Eernstman
n; 2 Smit 6.44 m; 3 Blitz 6.19 m.
Kogelstoten heren: 1 Prins 10.39 n
Oostrom 9.90 m; 3 v. d. Touw 9.42 m
Discus heren. 1 Prins 30.63 m;
Oostrom 28.28 m; 3 Schutz 27.22 m.

Discus dames: 1 Daalder 24.50 m;
d. Walle 22.25 m; 3 Eernstman 20.82 i

Hoogspringen heren: 1 Schutz 1 55 mt
2 Struwenberg 1.55 m; 3 Prins 1.50 i
Hoogspringen dames: 1 Bertels 1.35 mj
3 en 4 v Beuskom, 't Hart en Eernst»
an 1.25 m.

Speerwerpen heren: 1 Pactiray 36.61
i; 2 Prins 34.67 m; 3 Nibeling 32.40 m;
4 Kleinschmede 30 53 m.

Onder de goede leiding van de heef
Raven hadden de wedstrijden eer
verloop. Het was alleen jammer, dat voor
de afstanden 1500 m. 200 m dames ea
heren geen belangstelling bestond.

L-T.C. „DE MUNNIK".

Donderdagavond werd in de cantjn»
in „De Munnik" een instructie- e
groetingsavond gehouden. Na #de met
grote aandacht gevolgde lezin|
speltechniek door de heer Engelenburg
werd er een „tennistest" gehouden. Op
merkelijk was het goede resultaat

juniores-leden Hierna zorgde de
contactcommissie met 'n aardig pro
gramma, dat de nieuwelingen zich
spoedig op „De Munnik" gingen thuis-
voelen.

Zaterdag a.s. spelen het eerste
derde van ..De Munnik" thuis tegen
resp Metselaars 2 en Tennessee 2. Het
tweede team gaat naar Scheveningen om
K.V.S. 1 te ontmoeten. Ongetwijfeld
zullen het vpor de „De Munnik"-teams
wedstrijden worden- De kans voor
het eerste is groter dan voor het tweede,
K.V.S. 1 een zeer sterke ploeg

heeft.

De opstelling is als volgt: „De Munnik"
1: mej. T. Bouhuys en mej. T. Marree en
de heren J den Holder en L Engelen
burg. „De Munnik" 2: mej. D Lame ra
evr. T. Karstens-de Jong en ie
W. Aldershoff, J. W. Boot en
Brouwer. „De Munnik" 3: Nel de Bru' ia
José Braakman en de heren C. Ho. 2»
brandse, drs Van Wieringen en J.
Bronsgeest.

'■0
I'