SLA SALATA -
Rtokke»
JPÜK
Hoe Mat Moenar de jongen van Java
leeft in Rotterdam
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Een kijkje aan de snijtafels van
adspirant-vishandelaren
Op vakschool leren jongemannen vis prepareren
(Van één onzer verslaggevers).
„De kop kaal uitsnijden en niet rekken; de plukjes graat zitten nog achter zijn
kiezen, flink het mes er over en het vel valt er af." Deze en dergelijke aan
wijzingen hoorden we, toen we gisteravond de eerste cursus bijwoonden van de
Stichting Vakopleiding voor de Vishandel. Tien jonge mannen, allen ln viszaken
werkzaam, stonden aan de snijtafel gebogen over een kabeljauw, die zij met
ernstige ogen bekeken en betastten om er dan resoluut het mes in te zetten. De
goede deskundige adviezen van de docent, de heer H. Sonneveld, nauwkeurig op
te volgen, valt niet mee. Zeevis op de juiste wijze te behandelen is een gave,
dl slechts weinigen bezitten.
ZATERDAG 7 MEI 1949
Dat helpt het of de vissers de zee al
afvlssen, maar de handelaren behandelen
het gevangen product op ondeskundige
udjze? De huisvrouw wenst tegenwoor
dig de vis „panklaar" bij haar winkelier
jn ontvangst te nemen. Voor het zover
|s, moeten het deskundig oog en de
vaste hand er aan te pas komen. Het
scherpe mes van de man aan de snij
tafel moet er ln. Nu zijn er slechts wei
nigen, vooral onder de jongeren, die de
kunst van het fileren e.d. onder de knie
hebben. De jongere generatie kan de vis
niet meer klaarmaken, zo redeneren de
sATachts
bene remedie de Slaap l Zoru voor
•en goede nachtru.t. neem n ..AKKERTJE'
all U wakker ligt van de pl|n „AKKERTJES"
sl|n Ideale pl|nsttllers bij kleiptjn. tandpijn,
•pier-, lenuw- en aangeïichlipljnen Let
op hel AKKER-merk en weiger namaak I
AKKERTJES
helpen direct.'
't Verklaarde
uitzicht
De Brief van de
Koning
De „Brief van de Koning" heeft de po
litieke gemoederen in België weer danig
verhit. Deze bekentenis van Leopold was
Inderdaad een verrassing. Men zal zich
herinneren, dat na de samenkomst van
Koning Leopold met zijn broer, de Prins-
Regent, waarbij de premier Spaak en de
minister van Justitie Burggraaf de
Lantsheere, assistentie verleenden, een
sfinxachtig zwijgen in acht werd geno
men. Het communiqué over de bespre
kingen te Bern was volkomen „nietszeg
gend" en vanzelfsprekend maakten de
nieuwsgierigen zich er kwaad over. Ken
nelijk was het de bedoeling der regering,
zo min mogelijk verantwoordelijkheid te
dragen voor hetgeen te Bern bekokstoofd
werd. Diegenen, die meenden dat deze
politieke duisternis toch niet lang kon
voortduren, hebben gelijk gekregen, want
Inderdaad heeft Koning Leopold nog vóór
de verkiezingen eeen brief tot zijn volk
gericht. Zoals wij gisteren reeds hebben
vermeld, heeft Leopold in die brief zijn
Standpunt kenbaar gemaakt inzake de Ko
ningskwestie en inzonderheid wat be-
treft de z.g. verban-
ningswet van Juli
1945. Hier staan de
twee grote partijen,
namelijk die der so
ciaal-democraten en
de Christelijke Volkspartij principieel
vijandig tegenover elkaar. Er was angst
in het socialistische kamp. Had niet reeds
Spaak op een vergadering van de socialis
tische Kamerleden verklaard, dat als het
nieuwe parlement een koningsgezinde
meerderheid zou hebben, „een volksraad
pleging" zou worden uitgeschreven. Daar
van zou het logisch gevolg zijn, dat door
de wetgevende macht de verbanningswet
werd afgeschaft en de Koning dus zijn
prerogatieven zou kunnen hervatten. On
danks deze waarschuwing, heeft dus Ko
ning Leopold zijn wensen te kennen ge
geven in een brief, die gericht was aan
tijn broer, de Prins Regent. Weliswaar
«taat Koning Leopold nog op het stand
punt, elke oplossing te willen accepteren,
die het beste de hogere belangen des
lands kan dienen, maar aan de andere
kant mag volgens hem de huidige abnor
male toestand niet eindeloos voortduren.
Leopold verzekert zelf, dat de Koning bo
ven de partijen staat en dus niet de inzet
van de verkiezingsstrijd mag worden.
Maar hier loopt hij slechts vooruit op de
bezwaren, die tegen de publicatie zullen
worden ingebracht. Er is reeds al te veel
rumoer om de Koningskwestie geweest.
Een terugkeer van Koning Leopold voor
de verkiezingen, aldus werd betoogd, zou
zeker een regeringscrisis ten gevolge heb
ben, want de socialisten zouden dan niet
langer in de regering willen blijven. Bij
een plotselinge beëindiging van het re
gentschap en een terugkeer van de Ko
ning zou alleen de Christelijke Volks
partij het regeringsplan kunnen onder
steunen. Als de Christelijke Volkspartij
bij de te houden verkiezingen de vol
strekte meerderheid behaalt, kan zij in
derdaad met één slag de Koningskwestie
oplossen. Daartoe behoeft zij slechts een
Voorstel in te dienen, waarbij de wet van
1945 zou worden ingetrokken. Daaruit
rloeit dan voort, dat het parlement niet
langer het recht heeft uitspraak te doen
•ver de „onmogelijkheid tot regeren" en
ls het juridisch geheel en règle, dat
Leopold weer de teugels van het bewind
in handen neemt. Men kan zich dus wel
indenken, hoe gespannen de politieke at
mosfeer is, nu de parlementaire verkie
zingen zo vlak vóór de deur staan, te
meer waar de vrouwen ook aan de stem
ming zullen deelnemen. Zoals men weet,
hadden vooral de socialistische bladen een
ware moddercampagne op touw gezet,
teneinde vóór alles te voorkortten, dat de
Koning zou terugkeren. Het viel in het
geheel niet in hun smaak, dat het meren
deel der Belgen zo enthousiast deed bij
het bezoek van 's Konings dochter, prin
ses Joséphine Charlotte. Wij durven dan
ook wel te voorspellen, dat ook al zou de
Christelijke Volkspartij uit tactische over
wegingen de Koningskwestie niet tot in
zet der verkiezingen maken, toch een
grote stemmenwinst behaald zal worden.
Bij de verkiezingen van 1946 hebben ook
vele Liberalen hun stem op de Christe
lijke Volkspartij uitgebracht, juist omdat
die partij de kans zag in de na-oorlogse
chaotische toestand meer orde te brengpn.
De socialistische vakverenigingen hebben
weliswaar met staking en obstructie ge
dreigd, voor het geval Leopold zou terug
keren, maar de overgrote meerderheid
der bevolking verbeidt zijn komst met
ongeduld. Zoals de zaken nu een wending
nemen, zal juist de Koningskwestie
geroutineerde vaklui. De moderne tijd
stelt nieuwe etsen. Zal het publiek meer
vis consumeren, dan dienen de bakens
door de handelaren te worden verzet.
Dan dienen de winkeliers hun klanten
de nodige voorlichting te geven en als
bijv. mevrouw de winkel ln komt snel
len en uitroept „Mijn man wil vis bak
ken" moet hij deskundige adviezen kun
nen geven. Het gemis aan vakmensen
wordt thans gevoeld, vooral daar de ver
ordening van November 1948 bepaalt,
dat slechts die kleinhandelaren worden
erkend, die een vakdiploma hebben ver
worven. Deze nieuwe vestigingsvoor
waarden is dus „een stok achter de
deur".
Het groepje enthousiasten, dat wij gis
teravond in het pand van de firma W.
Dil aan de Korte Poten 9 zagen kerven,
steken en houwen, had er schik in. Op
deze eerste practlsche les werden hen
de grondbeginselen van het fileren van
zeevis bijgebracht. De handelingen hier
voor nodig, zjjn werkelijk niet eenvou
dig. WU weten het thans uit ervaring.
We mochten zelf als leek het mes
hanteren en het resultaat was, na veel
trekken en scheurenéén klont fijn-
geknepen en uiteen gereten wit vlees!
Dét resultaat, na wat eens een fatsoen
lijke schelvis was!
We zagen de docent-flleerder bezig.
Een kunstenaar. Met virtuose vaardig
heid gleed zijn mes door het vlees heen
en aan zijn „velletje" was geen enkel
stukje vis meer aanwezig. Dat verraadt
de hand van de meester. Ook sommige
leerlingen bleken over goede aanleg te
beschikken. Wat er die eerste les alzo
op tafel kwam, was kabeljauw, snot-
dalf, zonnevis, leng, wijting, ham of
vioolvis, schelvis enz. Het behandelen
(niet het mishandelen) van elke soort,
vereist Inzicht ln de structuur van het
product, de bouw en ligging van de
graat. Daartoe krijgen de leerlingen ook
schriftelijke lessen. Deze theoretische
kennis moet niet worden onderschat.
Het is een onmisbare aanvulling van het
practlsche onderwijs. Zo wordt liefde tot
het vak gekweekt.
Gisteravond was er zelfs een leerling
uit Zeeland overgekomen! Een merk
waardig geval deed zich nog voor bij
het opensnijden van een haai, die onder
de naam zeepaling wordt verkocht. Hier
bij kwamen vijf kleine haalenklndertjes
voor de dagHet was voor de jonge
lui een bijzondere aanblik deze gave,
doch ongeboren roofdieren van dichtbij
te kunnen bestuderen. Er wordt op een
dergelijke avond veel over de visserij
en de vis in het bijzonder gesproken.
De ervaringen ermede opgedaan, wor
den 'onderling uitgewisseld. Ook de zoet
watervis als paling, snoek, baars e.d.
wordt in het onderwijs betrokken, zo
dat de leerlingen ook op dit gebied weg
wijs worden gemaakt. Onder de tien
tallen reeds ingeschreven leerlingen be
vinden zich ook ouderen, die uit eigen
ervaring weten, dat grondige kennis van
het product onontbeerlijk is.
„We staan nietper kilo te fileren",
aldus de docent tot een al te voort
varende jongeling. „En duw niet de
punt, maar het hele mes langs de graat
naar achteren, en grijp de huid toch
De eerste vakschool voor vishandelaren ln Den Haag Is gisteren geopend en
en wel ln de Korte Poten 19. De leerlingen bestuderen onder leiding van
hun docent 1L Sonneveld, het inwendige van een haal
Echtpaar Boesman verbeterde Comm. Keeper Maandaj
twee records
Thans staat officieel vast, dat de be
manning van de ballon „Henrl Dunant",
die op Koninginnedag te Enschedé op
steeg, inderdaad het Nederlandse af
stand- en duurrecord heeft verbeterd. De
oude records (250 km en 12 uur) stonden
dezelfde équipe (mevr.
Boesman en de heren Boesman en de
Vos Klootwijk). De thans afgelegde af
stand bedraagt 900 kip, waarbij de ballon
18 uur in de lucht bleef.
Duitsers mogen weer tegen
buitenlanders voetballen
Het bestuur van de Internationale Voet
balfederatie (FIFA) besloot, dat Duitse
voetbalclubs in de toekomst tegen andere
verenigingen onder zekere voorwaarden
zullen mogen spelen. Zij zullen daartoe
de toestemming der bezettingsautoritei-
ten nodig hebben. Aangenomen wordt,
dat Zwitserland, Oostenrijk, Zweden,
Spanje en Portugal gebruik zullen maken
van deze mogelijkheid. De nationale voet
balbonden moeten echter ook hun toe
stemming geven.
Het volgende internationaal Jeugd-
voetbaltournooi, dat dit jaar in Neder
land is gehouden, is toegewezen aan Oos-
A.-R. JONGEREN-STUDIECLUBS.
De nationale organisatie vam A.-R. jon
geren-studieclubs (ARJOS) houdt dit
jaar van 22 tot 24 September een confe
rentie op „De Wiekelaar" te Loenen
(Vel.), over federalisme en de sociale
kwestie. De toogdag wordt gehouden op
15 October in Utrecht.
steviger vast, het ls het velletje van je
vrouw niet". Zo wordt er in de beste
stemming gewerkt en geluisterd tot zij
alle handelingen onder de knie hebben.
Zes practlsche lessen scheiden hen nog
van het examen. Het onderwjjslokaal is
afgestaan en ingericht door de heer J.
Bronsveld, secretaris van de Vakgroep
Detailhandel Vis, die een enthousiast
voorstander is van het nieuwe onder
wijs. Zo wordt er naar gestreefd in de
toekomst het visgebruik op te voeren en
de bevolking vertrouwen in ons natio
nale product in te boezemen. Het vis
gebruik bedroeg in ons land tot nu toe
jaarlijks slechts m kg. per persoon. Dat
kan en dat moet meer worden.
naar Maassluis en
Schiedam
De Commissaris der Koningin
A. Kesper zal Maandag a.s. een bezoek
brengen tan de gemeente-polltle-corpsei
te Maassluis en Schiedam. In Maassluis
slaat, behalve de bezichtiging van het
bureau en voorlichting over de werk
zaamheden van de politie een samen
zijn met de leden van het corps op het
programma. In Schiedam zullen o.
aanrijdiivgs-ongeval en een recherche
onderzoek in scène worden gezet.
De Commissaris zal worden vergezeld
door mr H. A. M. Dinger, chef van zijn
kabinet, en mr P Cleverlnga, hoofd
bureau openbare orde en justitiële zaken
van zijn kabinet.
Min. Joekes op bezoek bij Centr.
Raad voor Gezinsverzorging
De Centrale Raad voor Gezinsverzor
ging, waarbij o.a. zijn aangesloten de Her
vormde Raad voor Kerk en Gezin, het
Centraal Bureau van diaconieën der
Geref. Kerken en Het Groene Kruis,
kwam dezer dagen voor het eerst in de
finitieve samenstelling bijeen. Het be
stuur is als volgt samengesteld: mr F
J. v. Thiel. voorzitter; mevr. J. J. van Val-
kenbirt-g-Mackay, vlce-voorzitster; A
Hofman, secretaris; P. C.. Faber, pen
ningmeester.
Op deze eerste vergadering heeft minis
ter Joekes een rede gehouden, waarin hij
zich verheugd toonde over dit contactpunt
met de Regering, doch er op wees, dat
door de financiële moeilijkheden des
lands slechts beperkte overheidssteun
^tan worden verleend. De minister liet
zich vervolgens door de aangesloten ver
enigingen voorlichten over haar werk
zaamheden.
PHILIPS LAAT 400 HOUTEN HUIZEN
BOUWEN
Philips te Eindhoven, die het woning
probleem ten dele oploste door zijn per
soneel in vrije tijd zelf woningen te laten
bouwen, heeft thans voor f 2 millioen 400
houten huizen in Oostenrijk aangekocht,
die in Eindhoven en omgeving worden
geplaatst.
Alleef»
WAT EEN VARKEN
Ook alt big moet ie met je poten op
de begane grond blijven. Dat is nu
eenmaal het beste voor een normale
gang van zaken. Abnormaal ia daarom
het biggetje uan de heer Koot van
Veen, dat met twee extra poten werd
geboren, behorende tot een koppel van
zeven. De broertjes en zusjet waren
allen normaal en vertoonden geen en-
kele afwijking. Dit „potig geval" was
eigendom van de heer Karei van Vliet
uit Naaldwijk, die er eerlijk gezegd,
wel wat mee sat. Want de zetpoot
bleef leven en voelde zich kennelijk
thuis bij het knorrend gezelschap. De
veehouder verkocht het exemplaar
aan Koos van Veen. In diens tuin aan
de Heemtkerckstraat in Loosduinen
hebben we het wonderzien «roe
ten en graven. Achter op de buik, tut
ten de achterpoten, zitten de twee
extra poten, ze groeien tussen de tuiee
achterpoten door. Volgens de veearts
is het dier gezond en zal het verder
kunnen opgroeien. De eigenaar toil het
biggetje aan het publiek vertonen en
heeft nog grootste plannen voor de
toekomst. Maandag zal het bij de R.
kerk aan de Haagweg aldaar te bezich
tigen zün.
BELASTINGHEFFING IS PROBLEEM
VAN LEVENSBESCHOUWING.
Voor de vandaag te '«-Gravenhage ge
houden alg. vergadering van de Ver. voor
Belastingwetenschap zijn prae-adviesen
uitgebracht over de beginselen vai
belastingheffing door mr W. H.
Berge, plv. dir.-generaal der belastingen
en prof. dr P. B. Kreukniet te Groningen.
Mr v. d. Berge verdedigt in zijn prae-
advies, dat belastingheffing een pro
bleem van levensbeschouwing is en dat
zij in overeenstemming moet zijn met het
algemene rechtsbewustzijn. Prof. Kreuk
niet meent in zijn prae-advies, dat geld-
schepping in vele gevallen de voorkeur
verdient boven belastingheffing.
STERK OVERDREVEN KLACHTEN.
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid Ritmeester (WD), heeft
Wijers, in aansluiting aan hetgeen hij in
de Eerste Kamer reeds heeft gezegd over
mishandelingen in Nederlandse interne
ringskampen, meegedeeld, dat de klach
ten hierover dikwijls sterk overdreven
waren, doch dat, waar vervolging op
basis van voldoende bewijsmateriaal met
kans op succes mogelijk was, daartoe ls
overgegaan.
In Frankrijk staat 'n huis
Communisten leider Thorez gaat het
voor de wind
Een kasteel van zes millioen francs-
(Van onze Parijse correspondent)
Een slecht land, waarin het niemand goed gaat. Nu, in Frankrijk gaat het
weinigen voor de wind. Maar daarom is het nog geen slecht land, want Maurice
Thorez, de communlstenlelder, gaat het goed, bar goed zelfs. HU mag niet mop
peren. Het gaat hem zelfs zo voorspoedig, dat hU zich thans kan veroorloven in
heus kasteel te wonen.
En om het feest compleet te maken
heeft hij ook een nieuwe wagen besteld,
een Delahaye, waarop een gestroomlijnde
oarosserie wordt gemonteerd, die geheel
is gepantserd. Het „vodtuurtje" kost juist
een journalistiek jaarsalaris méér dan
40.000 gulden. Of het ook een goed zaakje
is, zo'n rode winkel in sabotage er
Zfjn Nederlandse confraters, De Groot,
Wagenaar en hoe de andere sterren ook
mogen heten, zouden dergelijke bour
geoisie-uitspattingen niet moeten wagen,
of de Zuiderzee zou te klein zijn om de
royementen te bergen. Doch in Frank
rijk, het land der onbegrensde moeilijk
heden, het land der paupers, het land var
de zorg, de charme en het raffinement,
is niks te zot. Bijna vergeet men zich te
verbazen over de kapitalistische neigin
gen der node raddraaiers. Men is zoetjes-
gewend geraakt rariteiten te accep-
Als ge Parijs in het Zuiden via de
Porte d'Italye verlaat en wat verder de
.bankeu" in fietst, komt ge, luttele kilo
meters verder, in het rustieke voorstadje
Choisy le Rai, datt in de zomer verscholen
ligt onder het lommei' van plaitanen
kastanjebomen, die, nu het ook hier lente
is, al heerlijk beginnen te knoppen. In
een park, waardoor de Avenue de Ver-
Begin en eindig de dag met IVOROL
onbetwist de beste tandpasta- Verkrijgbaar ln alle welvoorziene zaken.
Van de dessa naar de Kraton en hij dacht aan
een vorstenverblijf in Solo
(Van een onzer verslaggevers)
Mat Moenar's vader la teruggekomen met het grote nieuwe Nederlandse schip
de Willem Ruys en iedereen in de Javaanse dessa loopt te hoop om zijn buis.
Want dat schittert en dat blinkt daarbinnen. Mat Moenar's vader moet we] een
rUk man z(Jn geworden. HU bracht voor zijn vrouw de prachtigste dingen mee:
pannen, om gewoon ryst ln te koken. Maar zie eens, wat voor pannen dat zijn!
Ze glimmen ln de zon. Prachtig blauw. Een hele stapel pannen op elkaar. Grote
onder, kleine boven. O, en nog duizend andere dingen nam hij mee. Voor ledereen
thuis wat. Ja, Mat Moenar's vader heeft goed gevaren. Hij is overal geweest. In
Holland en ln Amerika. En Mat Moenar zegt tegen z'n vrienden: „Wacht maar.
de eerstvolgende reis ga lk ook mee."
handig vis vangen in de kali en hij kan
het gamelan orkest spelen. Dat leerde
„Poeh" spotten de vrienden, „jij bent
nog veel te klein Mat Moénar!" Hij
klein Mat Moenar. Klein en lenig en
bruin. Zijn kuif is zwart en
z'n ogen zijn zwarte poelen
zon schijnt.
„Wacht maar", zegt Mat Moenar, wacht
maar". Nou, dat hebben de vrienden ge
daan gn op een morgen hebben ze Mat
Moenar met z'n vader weg zien gaan.
Z'n moeder huilde een beetje en Mat
Moenar voelde zelf een kinderachtig ge
voel in z'n keel. „Hij is nog zo klein"
zei z'n moeder. Maar z'n vader lachte
breed en vriendelijk. „Ik zal goed op
hem passen" beloofde hU- En zo kwam
Mat Moenar in Soerabaya. Vroeger had
de Kon. Rotterdamse Lloyd daar een
wachtkamp voor Indonesisch personeel.
De jongens Werden er opgeleid en als zs
nodig waren op de schepen, konden ze zo
van de wal aan boord gaan. Nu, na de
oorlog, is dat allemaal een beetje anders.
Er zijn minder passagiersschepen dan
vroeger en er zijn minder djongos, die
varen willen. Maar als Mat Moenar bin
nen stapt kijken ze daar toch wel eer
beetje verbaasd.
„Hoe oud ben. je. Mat Moenar?" vraagt
eerst de mandoer, die, dat heeft hij al
van zijn vader gehoord, de baas is over
al het Indische personeel aan boord.
„Zestien jaar" zegt Mat Moenar. Er
staan war andere djongos om heen
die lachen zich slap, ais ze Mat Moenar
dat zo horen zeggen. „Zestien jaar, hoor
hem," proesten ze, „twaalf komt eerst'
„Ik was twaalf" antwoordt Mat Moe
nar verontwaardigd en dubbelzinnig. Ik
ben nu zestien".
„Ben je zestien jaar?" zegt later de
Nederlandse maatschappij beambte. Jon
ger kunnen ze aan de Lloyd geen jongens
aan boord nemen.
„Ik ben zestien jaar", antwoordt Mat
Moenar ernstig. En zijn vader spréékt
het niet tegen.
,En wat kun je zo al?" willen ze nog
weten.
moeilijke vraag. Mat
brandpunt staan van de verkiezingsstrijd. Moenar kan op de karbouw passen
hij van oudere vrienden in de dessa. Ja,
om niet huizenhoog op te springen. Veer
tig gulden in de maand. Daar komen nog
fooien bij, heeft z'n vader hem verteld.
O, hij komt ook met prachtige dingen
thuis over twee maanden. Dat is vast!
„Nou" zegt de Nederlandse meneer,
„en je vader is ook aan boord, die let
natuurlijk ook wel op je".
„Natuurlijk" zegt vader.
„Natuurlijk" zegt Mat Moenar.
Maar diezelfde djongos, die straks zo'n
plezier hadden, omdat Mat Moenar zei,
dat hij zestien was, hébben nu weer het
grootste plezier wanneer ze die plechtige
beloften van toezicht op Mat Moenar
horen. „Wat is er te lachen?" vraagt Mat
Moenar hen wat later, brutaal.
„Ach jongetje" zeggen ze „als je
keer gevaren hebt op een schip was
vader ook op Is, „vraag je gauw om over
plaatsing op een andere schuit. Kom,
kom!" en ze lachen maar.
,.Ik niet" zegt Mat Moenar, „ik vast
niet".
„Dan ben je ook nog geen zestien'
spotten de plagers en ze hollen gierend
de pret weg.
i zo was Mat Moenar de baby onder
het personeel aan boord ven de Willem
Ruys. Ze hadden daar een pracht baan-
Hij merkte nauwelijks dat het kouder
werd. tot de boot op een morgen
dikke mist en grauw water lag. „Nu zijn
we voor de Waterweg jongen" had zijn
vader hem gezegd. „Nu zijn we gauw
Rotterdam". Een hele dag lagen ze in t
grauwe water en in die grijze massa
het schip heen. Toen scheurde de zon
grijze damp open en het grote schip
kwam weer in beweging. Langzaam voer
het de rivier op. En Mat Moenar be
dacht: dat is nu Holland. En daar ginds,
dat moest Rotterdam zijn.
Z'n jonge ogen zagen kranen en andere
schepen, huizen en mensen voorbij glij
den. Jongens, als hij, speelden langs de
rivier en ze zwaaiden met hun
naar hem. En daar was de kade
mensen. Die wuifden naar passagiers op
het schip. En toen kreeg Mat Moenar het
opeens erg druk, want de passagiers
gingen van boord.
Een dag later gebeurde dat ook met
hem zelf. „Het schip wordt schoonge
maakt" vertelde zijn vader hem. Wij
gaan nu zo lang in de Kraton wonen.
.In de Kraton?" vroeg Mat Moenar e
hij dacht aan het vorstenverblijf in 'Solo
andere plaatsen op Java.
Ja, zo noemen ze hier het verblijf
de wal van de Indische bedienden" legde
-'n vader uit.
Mat Moenar wist niet wat hij zag toen
h
dat is belangrijk, dat hij dat kan. Maar
Mat Moenar is oog jong, hij kan nog eer
hele massa leren. Hij moet maar begin
niet zilver opbergen, of borden was-
vinden ze daar aan wal. En dan moet
de mandoer maar es kijken wat e
hem zit. En veertig gulden in de maand
verdient Mat Moenar. Plu6 het verblijf
boord en de wal voor rekening van
de maatschappij en z'n kleren van de
maatschappij.
Mat Moenar moet zich echt bedwingen
/oor hem. Liftboy werd hij! Hij kreeg
een mooi pak aan, waar hij erg trots op
was. En hij deed zijn werk goed.
Hij was erg behulpzaam en vriendelijk
en de passagiers hadden plezier in zijn
watervlugheid en z'n prettige manieren.
Na de Rode Zee vond de hoofdman
doer: die kleine Mat Moenar moeten we
maar In de salon zetten. Dat is net een
baantje voor hem. Nou, Mat Moenar vond
het fijn. Na een paar dagen was hij daar
helemaal ingewerkt en de tijd vloog om.
Europeanen op straffe
verboden v<
„Hier wonen bijna zeshonderd Madoe-
rezen en Javanen bij elkaar" legde Mat
Moenar's vader uit.
De jongen keek rond. Hij zag niets dan
bruine gezichten en zwarte haren. En
speelde een gamelan.
„Het lijkt op thuis" mompelde Mat
Moenar.
Toen volgde hij d« mandoer
slaapzaal.
sadlles loopt, ziet ge rechts van de weg
Thorez' sweet home. Ook nu nog verber
gen de bomen veel, te veeL En men doet
eten ook goed eens aan de andere zijde
te proberen. In de rue Ledru-Rollin ziet
ge al wat meer en als ge tenslotte
een hoekje omgaat en in de rue Rouget
de lisle komt, kunt ge de wooing
de rode raddraarier beter bekijken. Het
klein doch werkelijk kasteel, ver
moedelijk gebouwd in de achttiende eeuw,
echte toren, een echt park, af
zonderlijke ingangen voor de familie,
leveranciers en de bedienden, met een
garage en een huis voor de „tuinlieden",
die volgens de buren paftrouillediensten
verrichten zodra de duisternis invalt. Aan
de achterzijde ligt een grote tuin die
goed uitziet. Het geheel is omgeven door
degelijke muur, die veel voor het oog
verbergt. Wat verderop woont de wijn
handelaar Leblond, die vaouilt de eerste
étage zijner villa kan zien wat er zich op
Thorez' landgoed zo al afspeelt
Gewone mensen.
Het kasteel, aanvankelijk eigendom
van de industrieel Juan Manuel, werd
1945 door de naamloze vennootschap, die
zich meer bezig houdt met het kopen
en verkopen van communistische eigen
dommen in opdracht van de communis
tische party aangekocht voor 3.000.000 frs,
zijnde 1.000.000 frs meer dan de parochie
wilde geven, die er gaarne een
vacantdekolonie in had gevestigd. Het zag
vrij verwaarloosd en vervallen uit,
doch dank zij restauratie ten bedrage
nogmaals drie millioen francs
thans een waardig slot voor Maurice Tho
rez, zijn vrouw Jeannette Vermeersch,
hun kinderen en hun gouvernante juffr.
Varriot. Aan de achterzijde van het huis,
gelijkvloers, heeft Thorez zijn werk
kamer. Langs de muren bevinden zich
vele boeken, terwijl ook de groto foto
van Stalin duidelijk te onderscheiden is.
In de buurt staat het gezin Thorez niet
slecht bekend. Een zijner huurlieden ver
telde ons: „Het zijn gewone mensen, al
leen ze spreken met vrijwel niemand
Vrijwel dagelijks kan men Thorez in zijn
Oitroën, die dan wordt bestuurd door
zijn chauffeur, rond tien uur
trekken en in de regel keert hij tegen
negen uur terug. Als het goed
wandelt hij vaak in gezelschap
x»uw en kinderen in het park."
Behalve de „tuinlieden" bewaken nog
veertien grimmig uitziende Groenende-
Iers de rode vesting. Zij „slaan aan" vooi
aille bezoekers, doch het geluid van de
CLtroën kennen ze.
Maar spoedig zullen ze aan het gezoem
m de luxueuze Delahaye moeten wen-
»n. Immers bij zo'n kasteel hooit
nette wagen en bij de leader van
Kremlin-füéaal in Frankrijk behoren
paötserplaten.
En de mijnwerkers, bavensjouwers en
metro-mannen betalen immers..-
Ambassadeur Alan Kirk
nog niet zo zeker van
benoeming
Gisteren vertrok hij met de „Nieuw
Amsterdam" alt de Maasstad.
(Van een oneer verslaggevers.)
„Het is nog helemaal niet zo officieel,
dat ik tot Amerikaans ambassadeur ie
Moskou benoemd ben." aldus de admi
raal Alan G. Kirk, die gistermiddag aan
boord van de .Nieuw Amsterdam" uit
Rotterdam naar New York vertrok. Maar
zijn vele vrienden, die hem uitgeleide
deden, riepen: „Veel plezier bij Jozef'.
De admiraal, die rechtstreeks uit Brussel
kwam, waar hij Amerik. ambassadeur m
België was, wilde geen enkele inlichting
geven over zijn toekomstige werk. „Ik
eéh zeeman, ik weet dus niet
zoveel van- politiek." En weer waren het
zijn vrienden, die meer konden vertellen:
j is een man met haar op zijn tanden,
die hebben wij juist nodig bij de
Russen
Toen de .Nieuw Amsterdam" afvoer,
wierp een Amerikaans legervliegtuig,
dat reecte enige uren boven de haven
gecirkeld bad, een pakketje al Jammer
genoeg viel de parachute tientallen
meters van het schip in de Maas. Het
werd opgevist door een sleepboot en nu
berust het pakje, dat zes bloembollen
bevatte en een groet van de onderge
schikten van de scheidende ambassa
deur, bij de Rotterdamse havenpolitie
De wind was oorzaak dat de .Nieuw
Amsterdam'' twee uur later van de kade
loskwam dan het plan was. Er moesten
zeven sleepboten aan te pas komen om
het schip op stroom te krijgen.
Victor Kravchenko heeft de Britse
acteur James Mason aangewezen
.Kravchenko" te spelen in de film „Ik
verkoos de vrijheid". Hij vertrok gi«te
met de Queen Elisabeth" naar New
York.
rouwenkout
Eindrapport^
De Paasvacantie, waarin onze kinde
ren zo volop van de buitenlucht heb
ben kunnen genieten, ligt alweer een
paar weken achter ons. De laatste grote
ruk vóór de zomervacantie, vóór bet
eindrapport heeft een aanvang genomen.
Enhard aanpoten móéten ze, onze
.middelmatige" kinderen en zij, wier
leer-vermogen beneden het middelma
tige peil ligt
Moeders van opgroeiende kinderen:
er zal in de komende maanden misschien
veel van ons geduld, van onze zelfbe
heersing ten opzichte van onze jongen,
ons meiaje, die juist in zijn (haar) pu
berteitsjaren zich geestelijk sterk moet
inspannen om „er te komen", gevraagd
worden. Enerzijds moeten we onze kin
deren aansporen tot ijverig werken,
maar anderzijds moeten we hun krib
bige uitvallen, hun geprikkeldheid niet
zo zwaar opnemen, hen zacht maar be
slist terechtwijzen en we mogen hen ge
rust een beetje koesteren en verwen
nen. Ze moeten het voelen: vader en
moeder hèlpen me, se staan vlak naast
Eén dringende waarschuwing, die de
laatste maanden meermalen uit krant en
tijdschrift tot one is gekomen, moet mij
ook in onze kring van 't hart. Offer uw
kinderen niet op aan uw eerzucht! De
gedachte, dat het een soort schande is,
als een kind niet leren kan. moet radi
caal uitgebannen worden uit ons \-olk.
Onze industrie, héél onze maatschappij
heeft schreeuwend behoefte aan goede
arbeidskrachten-
't Is Wèl een schande als een kind lui
is en z'n tijd verbeuzelt, maar als u ziet,
dat uw jongen er pleizier In heeft een
kippenhok in elkaar te timmeren en dit
ook presteert, dwing diezelfde jongen
dan niet in een richting, die hèm niet
ligt, maar uw eergevoel -streelt, 't Is toch
oneindig veel mooier als er een flinke
timmerman uit uw zoon groeit, dan een
mislukte HH.S.-er of gymnasiast?
U en uw man zouden het zo he er lijn
vinden, als uw zoon dominee werd.
Bij het opgroeien toont de jongen een
duidelijke ambitie voor één of ander
handwerk. Maar. Pa en Moe spie
gelen hem het dominees-ambt zo mooi
voorDe jongen leert middelmatig.
Pa en Moe helpen hem bij z'n huis
werk. Avond aan avond zit de jongen
te blokken. Pa wil zo graag, dat hij
mooie cijfers haaltAls de jongen
in de derde of vierde klas gymnasium
zit, kèn Pa hem niet langer helpen en
zoonlief, die niet geleerd heeft, zelf
standig te werken, krijgt een rware
dobber.
Na jaren van inspannend studeren.,
na een paar keer gezakt te zijn en
weinig aan de geneugten van het stu
dentenleven te hebben deelgenomen.
Is het zo lang begeerde doel bereikt De
jongen is dominee geworden.
Maaruit eerzucht Het is een vloek
als iemand zó dominee wordt en het
betekent een leven van lijden. Die jon
gen had véél en véél meer vóór en in
Gods Koninkrijk kunnen doen. als hij
van jongsaf aan zijn natuurlijke aan
leg tot één of ander handwerk, laten we
nu maar zeggen: bakker of meubelma
ker, gevolgd had. Dit klinkt misschien
vreemd, maar heus het is zo. Laten wij
onze kinderen toch niet dwingen in
een richting, die aan onze eerzucht vol
doet. We sturen ze hiermee zo'n lange,
lange lijdensweg op
Als een jongen of meisje goed en
graag leert, als ze geen speciale aanleg
voor handenarbeid of een technisch vak
bezitten, geef hun dan, als dit in uw
vermogen ligt een middelbare opleiding
We moeten ons wèl realiseren, dat de
overgang van lagere, naar middelbare
school zeer groot is. Daarom zullen ver
standige ouders nauwlettend toezien of
hun zoontje (dochtertje) hiervoor na de
6e klas doorlopen te hebben, al rijp ls
Twijfelt ge hieraan, laat uw kind dan
terwille van zijn physiek en psychisch
welzijn nog rustig het zevende leerjaar
doorlopen.
Dat kan hem al die jaren op de mid
delbare school ten goede komen. Ik heb
dikwijls te doen met die kinderen uit
de eerste klassen der middelbare school.
Hun programma van iedere dag is zó
overladen, niet alleen met de leervak-
school. maar met wat daarbij
komt: Catechisatie, knapen- of meisjes
vereniging. muziekles enz. en daarom
hebben zij onze hulp en toewijding-
moederlijke zorg en vaders steun
hard nodig. Er móét voor hen nog tijd
voor spelen overblijven, 't Zijn immers
nog kinderen?
Laten we niet meedoen aan de dwaee
verheerlijking van het intellectualisme.
Het gaat er maar om. of onze kinderen
in de jaren, die hen hier op deze aarde
zijn toegemeten, iets betékenen mogen
het koninkrijk Gods.
Als wij bidden, vragen wij toch niet
de eerste plaats om een hoge, maat
schappelijke positie voor onze kinderen?
Beter is het te vragen: „Here, laten zij
levende leden van Uw Kerk op aarde
mogen zijn."
Voeden wij hen dóirtoe op.
Margarltha.
Jaarverslag Mij tot financiering
Nationaal Herstel
Volgens het jaarverslag der Mij. tot
Financiering ran het Nationaal Herstel
beeft de afwikkeling van de rijksbijdra
gen geleid tot vermindering der voor
schotten op die bijdragen tot 495 of
42.8 millioen op 31 Dec. jl. (vj. 570 of
ƒ79.4 millioen). De uitkeringen der
moleatverzekeringmijen tot 31 Dec. jl.
waren 42.2 millioen (v.j. ƒ22.8 millioen)
14.662 schadegevallen tegen «en
totaal van 300.000 schadegevallen, die
erkend zijn. Het bedrag der verleende
credioten nam toe. Het verslag meent,
Nederland niet voldoende wordt
gebruik gemaakt van de gelegenheid tot
het doen van systematisch speurwerk
de ontplooiing van industrieën. Ook
blijven verschillende industriële bedrij
ven. die grote beloften inhouden, halver
wege of zelfs koi4 voor de eindstreep
steken door gemis aan gelden. In dit
geval zou de overheid met credieten
kunnen helpen, onder aanvaarding van
risico's. In besprekingen met Ameri
kaanse financiers is gebleken, dst de
mogelijkheid om leningen voor speciale
projecten te krijgen, niet is uitgesloten.
De winst bedroeg ƒ6.5 millioen, waar
van 20 procent op de statutaire reserve
wordt geboekt, terwijl op de pref. aan
delen pet. rente wordt uitgekeerd.
De Franse romanschrijver, criticus en
essayist, André Gtde, de 82-j. Nobelprijs
winnaar voor literatuur, die in zijn érerk
de intellectuele bevrijding predikt, ls ia
een ziekenhuis te Nice opgenomen.
