Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 7 mei 1949 | pagina 4

Jlir me Alexander Frederik

de Savornin Loliman (1837—1924)

m

Stamtafel der Puzzlevrienden

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

4

fATERDAG 7 MEI 1949

DOOR Dr L. C. SUTTORP

De schrijver van dit werk heeft een
voortreffelijke arbeid verricht. Er waren
al tamelijk veel publicaties verschenen,
waarin de figuur van Lohman werd be
licht. maar geen, enkele, waarin zó uit
voerig en zó gedocumenteerd over de
grote staatsman werd geschreven. Geen
moeite is de heer Suftorp te veel ge
weest. Het aantal boeken en artikelen
dat hij heeft geraadpleegd, is geweldig
groot. De gewoonte in sommige werken,
deze aan het eind op te noemen. is
hier dan ook wijselijk niet gevolgd. De
lijst zou tal van bladzijden hebben be
slagen. Maar de stof was zo overweldi
gend dat ze niet tot een geheel is ver
werkt. Het boek bestaat namelijk uit
drie onderdelen. Daarvan behelst het
eerste de levensgeschiedenis in alge
mene trekken met evenwel vrij wat bij
zonderheden. Het is logisch dat hierin
hoofdstukken voorkomen als: afkomst en
jeugd; jaren van voorbereiding; dolean
tie; in de Tweede Kamer en, levens
avond.

Het tweede gedeelte van het boek be
vat een aantal hoofdstukken, die ieder
de naam van een bekende persoonlijk
heid als titel dragen. Daaronder zijn
Groen van Prinsterer. Kuyper. Mackay.
Schaepman, Hoedemaker enz.

Deel III bestaat uit enkele hoofdstuk
ken. waarin speciaal de politicus. de
jurist, zijn werkzaamheid op het gebied
van het onderwijs, kerk en godsdienst
en zijn sociaal-economische denkbeelden
nader belicht worden.

Het werk sluit met een lijst van Loh-
mans publicaties. Dit korte overzicht
doet duidelijk zien welk een schat van
gegevens het boek bevat en we kunnen
gerust zeggen dat niemand in het ver
volg over Lohman zal kunnen schrijven
zonder het te raadplegen. Er zouden
tegen de methode van bewerking be
denkingen kunnen zijn. Het spreekt van
zelf dat er soms sprake kan wezen van
herhaling. Met name is dit het geval ten
opzichte van de verhouding Lohman
Kuyper. Wanneer in het eerste deel uit
voerig is gesproken over de Vrije Uni
versiteit en de doleantie, dan is het wel
haast onvermijdelijk dat in deel II. wan
neer een geheel hoofdstuk aan de ver
houding tot Kuyper wordt gewijd, soms
een herhaling voorkomt Maar ik moet
toegeven dat dit niet bepaald hinderlijk
of longdradig wordt, al zou het bij een
andere methode misschien gemakke
lijker zijn geweest dit euvel te ontgaan
Wat de spelling betreft heeft het mij
verwonderd dat een uitgave van 1948
nog geheel in de spelling van vóór 1934
staat. Ik acht dit geen bezwaar, maai
het zou toch logischer zijn geweest, in
dien zulk een standaardwerk, dat zeker
geen één-dagsvlieg kan genoemd wor
den. in de thans algemeen gevolgde
spr'Ung geschreven ware. Het is mis
schien dienstig thans enige dingen aan
te halen om te doen zien hoe nauwkeu
rig Lohrnan in zijn meningen en uitin
gen wordt getekend.

Hij was twee en veertig jaar oud, toen
hii ziin' politieke loopbaan begon. Door
ziin werkzaamheden bij de rechterlijke
macht had hijheel wat levens- en we
reldwijsheid vergaard. Zijn oordeel over
de leden der Tweede Kamer bij zijn in
trede in dit lichaam is dan ook niet van
belang* ontbloot Hij deelt agn Pierson

zijn indrukken aldus mede: „Tot dusver
ontving ik van geen enkel collegie,
waarin ik voor 't eerst optrad zoo weinig
indruk van superioriteit der nieuwe col
lega's. De meesten herinneren u meer
aan oud-studenten dan aan staatslieden
De toon is zeer familiair, men gaat ook
met de tegenpartij op zeer gemakkelijke
wijze om, en drukt iedereen even warm
ie hand. Dit nu maakt, wanneer meri
tevens bemerkt dat er tusschen bijna alle
leden een zeer sterke jalouzie bestaat, en
alles van intrigues samenhangt, een zeer
onaangenamen indrük Ronduit gezegd,
is het alsof men komt in een leugen
sfeer".... (blz. 261 Wanneer wij dan
op blz. 360 lezen: ..Hij trachtte altijd
volkomen eerlijk te zijn. Wanneer men
geloofde In Gods albestuur behoefde
men geen onrechtvaardige middelen te
bezigen, meende hij", wordt het duide
lijk dat Lohman zich in 'i eerst volstrekt
niet op zyn plaats voelde in de Tweede
Kamer en dat hij kort na zijn verkie
zing aan Kuyper bekent reeds ernstig
aan terugtrekken te denken. Uit plichts
besef en uit liefde voor Kuyper en zijn
streven trachtte hij zijn afkeer te over-

Zeer scherp wordt de verhouding
LohmanSchaper getekend, die nogal
eens met elkaar in botsing kwamen, daar
ze beiden veel temperament hadden.
Maar dit nam niet weg dat ook hier de
wederzijdse achting bleef bestaan. al
mocht dan ook Lohman eens in toorn
ontstoken, het woord „geachte" voor
„afgevaardigde" in een aanval op Scha
per hebben weggelaten.

Zeer duidelijk wordt uiteengezet hoe
Troelstra grote waardering voor Lohman
had. ondanks ver uiteenlopende in-

Ook voor onze tijd zou de grote staats-
nan nog velen ten leermeester kunnen
strekken. Op blz. 308 vinden we zijn
mening over Indië (Indonesië), een me
ning, die ook wij thans nog huldigen,

althans voor zover we niet door de il
lusies van prof. Schermerhorn zijn mee
gesleept. Dr Suftorp vat dit duidelijk
samen in deze zin: „De verantwoorde
lijkheid voor het heden houdt hem, den
practischen staatsman, sterker bezig dan
de schuld van het verleden".

Op blz. 344 lesen we: Van staat;
menging verwacht hij niet veel. Hij acht
het beter dat de menschen zelf voo
voldoening van bun behoeften en voor
de beste oplossing der maatschappelijke
problemen zorgen. Slechts dan past het
de staat dwingend op te treden wanneer
de zwakken moeten beschermd worden,
wanneer voor hen het recht, dat voor
allen gelijk moet zijn, onrecht dreigt te
worden" Ook di£ is een leer, waartoe
in 1949 nog elke dag meer mensen be
keerd worden.

Dat hem dit ernst was, zien we op
blz. 3537 waar we lezen hoe hij er rond
uitkwam dat Talma hem de ogen
geopend had. Dit sloeg o a .op de invali
diteitsverzekering. Niet in elk opzicht is
Lohman een man van onze tijd natuur
lijk. Een enkel voorbeeld: Hij was ge
kant tegen het verkiezen van vrouwen
tot leden der Tweede Kamer, omdat hij
hoewel toen reeds een grijsaard) meen
de dat de vrouwen te veel invloed zou
den hebben op de mannen in dit rege
ringslichaam. Maar afgezien van een
enkele zaak als deze, is Lohman een
wegwijzer, naar wiens stem men ook
thans nog kan luisteren. Van *ijn gees
tigheid en gevatheid geeft de sohrijver
as aardige staaltjes (blz. 282).
Ten slotte nog dit: De stijl van het
boek is vlot en leest aangenaam. Enkele
Germanismen herinneren ons aan de
Duitse overheersing (zonder meer: bin
nen het raam der partijen)

Ik eindig met een anecdote die Dr
Suttorp mededeelt en die Lohmans on
kreukbaarheid volkomen typeert- Iemand
zond hem tegen Kerstmis een haas ten
geschenke. Lohman maakte het ge
schenk te gelde, zond de opbrengst
terug enwenste de afzender een
goed nieuwjaar! Een Jan de Witt en een
Curius Dentatus in één persoon.

Het behoeft geen betoog dat ik dit
werk van harte aanbeveel. Het is een
aanwinst voor onze politieke en parle
mentaire geschiedenis.

Den Haag. Dr. F. C. Domini cus.

Centrale stierenkeuring te Groningen

ENKELE AANTEKENINGEN OVER DEZE KEURING,
OP 2 MEI GEHOUDEN

(Van onze deskundige medewerker,
de heer J. van der Goot te Wassenaar)
Vele blaarkopfokkers uit de Rijnstreek
zullen belangstellend zijn omtrent het
erloop van deze voor de blaarkopfokkerij
o belangrijke keuring. Behalve enkele
bekende handelaren uit Zuid-Holland
in er ditmaal zeer weinig bezoekers
ons gewest. Geheel begrijpelijk is
dit niet, daar het voor een goed fokker
uitermate belangrijk is, om de stand
de huidige fokkerij op de juiste wijze
te leren kennen. We hebben dit op de
centrale keuring te Leeuwarden zo goed
kunnen merken. Duizenden mensen uit
verschillende oorden van de wereld,
vooral fokkers uit ons eigen land
gaven van hun belangstelling blijk.

t was te vermoeden, dat dit jaar
alles in het teken zou staan van de Dirk
fokkerij. Sedert deze stier Zuid-Holland
heeft verlaten, is hij door de Bond van
rwartblaar-fokkers in de provincie Gro
ningen, in K.I.-verband, in ruime mate

Gezien zijn afstamming en exterieur
heeft men in Groningen practisch alle

TWEE MANTELS IS GEEN LUXE

Er is in de zomergarderobe van de mantel hooggesloten en dragen
vrouw altyd een groot vraagteken. Dat
staat achter het woord: mantel. Het is
zo groot, omdat er voor dit kledingstuk
altijd twee normen gesteld moeten wor
den, n.I. hoeveel of hoe weinig warmte
moet het geven en is het gekleed (of
sportief! genoeg. We voelen ons op de
boulevard of by het boodschappen doen
onbehaaglijk in een geklede, plechtige
mantel, maar willen evenmin in onze
ruime lichte sportjas naar een plechtig
heid. Het aanschaffen van twee jassen
én seizoen is echter
weelde, die lang

i' niet iedereen zich zal
kunnen permitteren.

Daarom zullen we ons

VROUW wel deeelük ook °P dit

punt moeten beraden by
het samenstellen van
e garderobe.

Een lichte mantel kunnen we het
sle ntste missen. We zien ze op het ogen
blik van de pfachtigste stoffen in grote
en kleine ruiten. Echter dikwijls zo op
vallend, dat de mantel ons en nog meer
onze omgeving vervelen zal, voordat het
seizoen voorbij is. De hier afgebeelde
mantel is van wat minder opzichtige ma-
keiy, doch munt uit door de royale snit.
de moderne langslippige kraag en de
wijde mouw, die juist even over de vrij
lange handschoenen valt. Vooral in zacht
maisgeel, waarbij dan een hoedje van
geel stro met zwarte garnering gedra
gen wordt, zal deze mantel zowel voor
d<- ad als het strand veel plezier geven.

:n we zo verstandig geweest als
wintermantel een zwarte te kiezen zon
der bonigarnering, dan zün we gauw
klaar. Hoe onbarmhartig de nieuwe
mode ook is met haar fantastische stof-
fem ,j 1 .domrmateriaalverspilling en over
dadige keuze in schoenen en hoeden, ze
heeft één goed ding weer teruggebracht.

De prachtige zware moiré-zijde, die be
halve voor deux-pièces, uitermate ge
schikt is om een stoffen mantel een zo
mers cachet te geven. We zagen op de
laatste shows getailleerde zwarte en
donkerblauwe mantels met een smalle
krn-'g en puntige revers van moiré in
de zelfde kleur, zoals we die vroeger van
fluweel hadden. Aardig was ook het mo
del waarby de wijde mouw met lichte
moiré gevoerd was en omgeslagen, zo
dat een driekwart mouw met brede
lichte manchet ontstond. De revers
waren aan de bovenzyde ook van moiré.

Zo kon de mantel „zomers" gedragen
worden met lange witte handschoenen,
driekwart licht omzoomde mouw en
gl uzende revers. By donker weer wer
den de manchetten teruggeslagen, de

LIJST VAN SCHEPEN UIT NEDER
LAND fc.N OVERZEESE GEBIEDSDELEN

De inspectie-generaal van de scheep
vaart zond ons oen lijst toe van de sche-

pen uit Nederland, de Ned. Antillen, Kruiser het zich langs een reddings-
Indonesië en Suriname. De honderden hin van de klampen zakken. Hy
boten zijn alphabeiisch gerangschikt, met daar niet langer dan drie minuten Be
vermelding van de roepnaam uit het In
ternationaal seinboek, soort, inhoud en
thuishaven. Het is een overzichtelijk
werkje van 65 bladzijden. Maandelijks
verschijnen supplementen.

Meer Amerikaanse boeken en periodieken
naar Europa.

De organisatie van het „Marshall-plan"
heeft vier overeenkomsten gesloten met
Uit2«versfiima's en „Amerikaanse week
bladen'. om deze te steunen bij het finan
cieren en de verspreiding van periodieken
en boeken in Europa Door deze con
tracten kunnen de winsten in dollars
worden omgezet.

tel te voeren met de zijde, waarvan we
ook een japon hebben; met zulk een
ensemble zullen we ons met recht tip top
voelen.

beste koeien naar hem toegevoerd, zodat
dit wel een zeer belangrijk experiment
is geweest. Daar de zwartblaar-fokkerij.
vooral in Groningen in een stadium was
gekomen, dat men grote behoefte had
aan een waarlijk excellent vaderdier.
waren velen thans ook vol belangstelling
naar de resultaten.

Over het algemeen zyn de verwachtin
gen ook niet beschaamd geworden er
heeft Dirk getoond over kwaliteiten te
beschikken, die nodig zijn voor een der
gelijk vaderdier

De collectie één-jarige stieren was nu
beter dan vorige jaren. Vooral de zo
gewenste uniformiteit, type-eigenschappen
en adel waren aanwezig. Behalve som
mige onderdelen-afwijkingen konden
vooral de geprimeerde stieren aanspraak
maken op klasse-dieren. Bekende vee
teeltmensen, ook vooraanstaande zwart-
bontfokkers.daren deze mening toe
gedaan.

Het is verheugend, dat we thans een
dergelijk geluid kunnen laten horen.
Stel, dat het andens wag geweest, dan had
de klok een hëel eind terug gezet moeten
worden-.

In de oudste klasse één-jarigen waren
alle geprimeerde stieren zoons van
Dirk. De op nr 3 geplaatste stier is naar
Aarlanderveen verkocht en zal de be
kende Germaan nu vervangen.

Zyn moeder gaf als 3.6 - 5021 - 4 - 314;
moeders moeder als 5 - 7209 - 4.21 - 405.
Deze stier is zeer ruim gebouwd en iets
- robuust dan de meeste Dirk-zoons.
Gezien de lichte grond te Aarlanderveen
lykt ons deze koop zeer juist. De moeder
>k een beste koe en is van dezelfde
stal als de bekende Govert van de K.I.
te Leiden. Da jongere collectie bevatte
8 geplaatste Dirk-zoons met nog een
Achilles- en Apollo-zoon. De op la ge
plaatste stier is van dezelfde moeder als
de thans hier bekende Reinder vai

Een minder goede rubriek vormden de
2-jangen. Hier kwam o.i. slechts één
beste stier in voor, en wel Maarten 3677
(Martinus 2843 S) van M. de Boer té
Bedum.

Bij de 3-jarige en oudere stieren kwam
Dirk gemakkelijk weer eerste. Zyn bui
tengewone achterhand viel ook nu op.
Zyn rompdiepte kon iets beter. Zyn stai-
genoot Achilles, halfbroer van Eustaaf
van Bfotteveel, stond Lb. Stier met mach
tige achterhand, doch kon m de voorhand
iets harmonischer. Evenzo was het ge
steld met Apollo, hier ook wel bekend,
die in de schouders ook een bemerking
heeft. Het viel op. dat deze stieren niet
meer nafok leverden. A

Het verdere oude materiaal was slechts
matig. De Rijnstreek leeft thans in span
ning, wat 13 Mei te Leiden zal geven,
o.i. het gemiddelde peil van de oudere
stieren en de 3- en 2-jangen hier beter,
tenminste: de rubrieken zyn gemiddeld
beter.

Laten onze veehouders en fokkers door
hun belangstelling te tonen hierin blijk
geven van hun waardering voor dit zo
belangrijke onderdeel van. hun bedrijf.

Een gezelschap van 125 personen
van het Britse National Gardens Guild

bracht een bezoek aan het Amsterdamse
bos. Morgenmiddag worden de tuinlief-
hebbers ten stadhuize ontvangen.

N.V. Zwanenburg Organon te Oss,
bepaalde het dividend op 7ti pet (onv

Heden verscheen:

Een typografisch uitstekende ver
zorgde bundel van 36 schetsen.

stuk voor stuk journalistieke
juweeltjes

In z'n „Ten geleide", schrijft Wyk-
predikant:

„We gaan het wonder ont
dekken dat Christus Zyn
werk voortzet onder de ar
men, van wie wjj vergaten
dat we hen altyd by ons heb
ben. En we gaan iets zien
van hen, die fn Hem geloven
of met Hem worstelen (en

dat

geloven)".

Natuurlijk wilt U dit boekje in
huis hebben, niet alleen voor
Uzelf, maar zeker voor Uw kin
deren

De prijs is 1.50 en U kimt
het bestellen aan onze kan
toren en bij de agenten en
bezorgers van one blad.
De aflevering van reeds bestelde
exemplaren is begonnen.

DE DIRECTIE.

Geweigerd kampong af te
branden: straf kwijt
gescholden

Bij wijze van gratie is de straf, waartoe
enkele militairen waren veroordeeld om
dat ze vorig jaar weigeden op Java kam
pongs af te branden, kwijtgescholden. De
30-j. L. J. Stokking te A'dam en de 35-j.
M. Smit te Leiden waren tot resp. 2 jaar
(m.a. )en 214 j. (m.a.) veroordeeld. De
20-j. J. H. J. de Hoog had z'n straf al uit
gezeten, doch bij hem is de bijkomende
straf (ontslag uit de dienst) kwytgeschol-

LEVENSLANG GEËIST TEGEN
S.S.-SCHERPSCHUTTER.

De p. f. by het Adam. B.G'. eiste tegen de
S.S.-scherpschutter, J.H.,-Slot, die be-

Ds Nieuwenliuijze onderging
ernstige opei^atie

Ds M. W. Nleuwenhuljze, Chr. Geref.
predikant in Den Haag-Centrum, heeft
dezer dagen in de Rudolf-SteinerklinJek
ernstige blinde-darm- en nieropera
tie ondergatin. Hy is zeer verzwakt, doch
gisteravond trad enige verbetering in.

NIEUWE INDELING ONGEVALLEN
VERZEKERING

De Rijksverzekeringsbank deelt mede.
dat er op het ogenblik gewerkt wordt
tan een nieuwe indeling der bedrijven
n gevarenklassen voor de ongevallen
verzekering. Zulks wegens het gestegen
risico der arbeiders

DE ELFSTEDENTOCHT PER FIETS.

Op Pinkstermaandag zal voor de 3e
maal de Friese Elfstedentocht (toerrit en
vaardigheidsrit van 230 km) worden ge
reden over de route: Bolsward, Harlin-
gen, Franeker, Dokkum, Leeuwarden,
Bolsward, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren,
Hindelopen, Workum, Bolsward.

SULTAN HAMID WEER VOORZITTER
B.F.O.

Sultan Hamld II van Pontianak is
herkozen tot voorzitter van de Byeen-
komst Federaal Overleg. Vice-voorzitter
werd Anak Agoeng Gde Agoeng. in plaats
van Tahya. Zijn tegencandidaat Abdoel
Malik ontving 3 stemmen, tegen Anak
Agoeng Gde Agoeng 11. Tweede plaats
vervangend voorzitter werd dr Soedarpo
van Madoera

Association of Evangelicals zal op Zaterdag
14 Mei In de kerkzaal van de Westerkerk,
Bergstraat te Utrecht, een bijeenkomst hou
den. waarvoor uitnodigingen zijn verzonden
aan kerken, organisaties en personen van
verschillende richtingen. In deze bijeenkomst
zal taak en doel van N. A. E. nader worden
toegelicht. Zij die belang stellen in het werk
van N. A. E. kunnen bij de secretaris, ds F.
Dresselhuis, Ch. Ruysstraat 31 te Roermond,
de brochure „De gulden Middenweg" aan
vragen.

KOOL door vele vijanden belaagd

De kruisbloemigen zeer in trek

(Van onze deskundige medewerker,

de heer G. Docter te Rynsburg).

Kool behoort tot de plantenfamilie der
Kruisbloemigen. Een groot aantal vijan
den belaagt deze familie, die haar ver
tegenwoordigers ook onder tal van on
kruiden vindt. Het meest worden echter
de verschillende koolsoorten aangetast
Enkele van de voornaamste vijanden zyn:
de aardylo, de koolvlieg. de koolgalmug.
de koolrups en de knolvoet. Achtereen
volgens zullen we za in 't kort even be
spreken.

1. De kool heeft na het zaaien in de
volle grond vaak last van de aardvlo.
Dit is een zeer klein, springend kevertje,
dat vooral de kiemplanten beschadigt.
Het kevertje overwintert in de grond en
komt vroeg in "t voorjaar voor de dag.
Kunnen de kiemplantjes van de ver
schillende koolsoorten vanwege de on
gunstige weersomstandigheden niet op
schieten (droogte, kou), dan hebben de
kevertjes hun kans en vernietigen of ver
zwakken veel jonge plantjes. Men kan de
schade tot een minimum beperken door
onder plat glas te zaaien of de zaaibed-
den goed vochtig te houden. Heeft men
in een zaaibed toeh last van de aardvlo.
dan is het goed te stuiven met D.D.T..
's morgens vroeg als het gewas nog nat
is van de dauw.

2. De koolvlieg is thans weer bezig
met z'n vernietigend werk. Er zijn hon
derden soorten vliegen. Enkele zijn scha
delijk in de tuinbouw, doordat de larven
of maden van planter^ leven. De koolvlieg
is ongeveer zo groot als de kamervlieg.
In April en Mei komt hij voor de dag
en legt z'n eitjes bij jonge koolplanten.
liefst bloemkoolplanten. De vlieg gaat
eerst op de rand van een blad zitten en
kruipt naar beneden, tot hij op de grond
is. Daar worden de helder witte eitjes
gelegd- Met het blote oog zyn ze goed
waar te nemen. Na een dag of vyf komen
de maden uit de eitjes. Deze kruipen
langs de wortelhals naar beneden, de zij-
wortels afvretend. Is dit werkje gebeurd,
dan dringen ze de hoofdwortel binnen en
vernietigen deze geheel. Al vretend
kruipen ze door de plant, soms zelfs tot
in de bladeren. Ondertussen begint de
plant te verwelken, nadat eerst een
loodglansachtige kleur de aanwezigheid

de made verried. De maden verpop-

DAMRVBRIEK

Alle correspondentie betreffende deze
rubriek te zenden aan W- Hoekstra,
Wildhoeflaan 7, Den Haag. Oplossingen
moeten uiterlijk 8 dagen na plaatsing
der vraagstukken worden ingezonden

Oplossing vraagstuk uo 92 (F. Later-

Wit' speelt: 14—9, 29—23, 39—33. 47—

41. 38—33. 24x35, 30x37 en wint.
No 93 van J. Viergever.

Wit speelt 47—42, 38—33, 28—23, 48—

42, 49—44, 35x2, 2x8, 37—32 en wint
Oplossingen ontvangen van P. de

Jong. L. J Manni (hoewel wat laat: var
harte gefeliciteerd). 899091, C. Ros
(een mooi succes voor U in die match)
J. Lagas. A J. J Ros. F. J. Smith, Nic
Poldermans. R de Vries, P. Bosman
(welkom). L. Derksland, P. Niemeijer,
R v Diggelen, B. Spaargaren, K. Dirker.
B. van Wezel. P Brouwer en A. Doo:
schodt

Er is ditmaal een groot aantal lezers
die verstek lieten gaan. De reden is

eenvoudig: vraagstuk no 93E

ding om hoofdpijn van te krijg»
schreef een der inzenders. Een andere
lezer wist te vertellen dat hij zo onge
veer 5 uur naar de oplossing had ge
zocht. maar toch eindelyk resultaat hac
geboekt. Het nare van het geval was
dat zijn oplossing fout was. Jammer,
maarik heb er wel even plezier

En nu twee vraagstukken van de be
kende problemist Rud. van der Klift
'Den Haag).

I u ia

4

d

\.;j m m m

m

m m

u a a

M - m

N

11 Ut iLt

m

m m m

Hf

i

ri a ri
I CTZb SA Si

IJ

-fü

fË

Q

3

m

z m

m

m

m

m

y
9

ÉS

J»

1

M
i

S

m

3

ié

m
n

m

m

m

m

3

1

m m

m

m

Onder de inzenders van goede oplossin
gen worden 3 ex- van De Damwereld
verloot.

~X(tpperscfiepen
jyen naar
£ondbn

JOHN MASEFIELD

de boot naar buiten te zwaaien.

En in die korte tijd voelde het schip al
heel anders aan onder de voeten. Hij had
ze wysgemaakt, dat dit kwam van de
olie, maar hij wist heel goed. dat de ver
schrikkelijke verandering niet zozeer aan
de olie was toe te schrijven, dan we',
hoofdzakelijk aan het snelle zinken van
het schip.

Hy had in gedachten dikwyls ver
schillende hachelijke ogenblikken van
zijn beroep nagegaan en daarby bedacht:
„Wat zou ik doen of wat moet ik doen.

alsHij had voor zichzelf plannen

beraamd voor verschillende situaties:
raas en zeilen overboord, plotselinge
wind van voren, wervelstorm, roerbreuk,

aanvaring bij stormweer, In de mist. in
het dok, de haven of op zee.

Hij had zich ook een aanvaring als
deze ingedacht. Nog maar enige nachten
tevoren, tydens een hondenwacht in de
passaat, had hij over zo'n zelfde geval
gepeinsd en over in allerijl boten uit
zetten. Hij was er altyd trots op geweest
zij-n boten klaar te hebben om te vieren
•u hadden ze hem hier op de hon
denwacht verrast met twee boten over
hoop door dat geschilder.

Zoet water was nummer één in de
boot Het bootsvaatje was vol. waar kon
en extra vaatje vandaan halen? Hij
rende naar de watertank, die gewoonlyk
schaarstokken aan bakboord tegen ae
campagne op net dek stond. De tank was
er niet. Hy herinnerde zich plotseling,
dat de tank onder de reserve-raas stond
bij het hoofdluik, om van binnen schoon
gemaakt te worden met hete as uit de
kombuis voordat hij geschrapt en ge
verfd werd. Een van zijn hoepels moest
vernieuwd worden en het deksel door
de 'immerman gerepareerd. Hij had de
vorige dag al klaar moeten zijn, maar
door de flauwe briesjes en het gebaal
aan de brassen was het weer uitgesteld
tot de volgende dag. En nu was die vol
gende dag daar Hij vond de tank vast
gesjord aan de reserve-raas, het deksel
verdwenen, waarschijnlijk naar de tim
mermanswerkplaats en erin een rommel
van as, zand, stukken zeildoek, schrap

pers en kabelgarens. Hij sneed de touwen
los en kantelde de rommel op dek.

„Hei, st uurb oor ds wacht", riep hij,
„Stratton, Efrans, Jacobson." „Mijnheer"
klonk het en de mannen traden aan.

„Sleept hem naar de zoetwaterpomp
by de betings, goed omspoelen, vullen
i in de stuurboord9boot zetten"
„Allright, Mijnheer."

Jacobson greep dadelijk naar de pomp-
vengel. terwij] de anderen het vat op
pakten. Kruiser had geen tijd om toe te
kijken, hy herinnerde zich de zoetwater
emmers die altijd in een rek voorop de
campagne stonden. Hij vloog de trap op
goot snel vijf emmers leeg in de ach
tertank van zyn boot; elke emmer be-
ongeveer vyf liter nogal sohabbig
regenwater: maar regenwater is drinken
en drinken betekent m een open boot
leven. Hij kon verder geen geschikte
tank of iets anders verzinnen om water
bewaren. Er was een klein inge
bouwd reservoir in een kastje in het
dekhuis en nog een ander, groter, in hei
foksel, maar het was een kwestie van
half uur om een van beide los te
wringen. Enfin, hy had het bootsvaatje
de vorige dag laten vullen, dat was
veertig liter vijf emmers erby was vijf
enzestig. het dektenkje nog een vijfen
veertig liter: samen honderd liter Hij
hoorde de regelmatige slagen van Jacob
son. die pompte en het geplas van het
water. Van waar hij stond, op de klamp.

zag hij in het schijnsel der fakkels aan
de overkant de timmerman aan het
werk in de bak boor dsboot. Voorzover hij
zien kon, was hij bezig iets in elkaar te
slaan, waarschijnlijk het voorblok. Ogen-
bHk'kelUk dacht hij aan nog ie's, dat ge
daan kon worden; hij sprong naar be
neden en rende dwars over het dek naar
de timmerman toe.

De timmerman was een oud verschrom
peld mannetje met een triest gezicht,
een grijze hangsnor en blauwe ogen, die
twinkelden als er een mop of een sterk
verhaal went verteld. Er werd beweerd,
dat h(j vroeger aan wal een goede baan
had gehad, als opzichter bij de res'au-
ratie van een kathedraal, maar dat zyn
w niet gedeugd had. Hy was kenne
lijk nog maar net wakker. *Hy droeg een
ijde broek met een riem om het lijf
gesjord, een paar korte zeelaarzen en
ias van een van de bootslui, die hem
te groot was. Een zak met gereed
schap lag by hem op het dek

„Hei, Spaan", riep Kruiser, „is Je kast
open?" Ik moet wat gereedschap hebben
jor de boot

„Spaan" keek bedrukt op. ,.U hebt de
sleutel nog nodig. Mynheer Trwsbury",
hy. Hy grabbelde in zyn achterzak
haalde een sleutel te voorschUn, die
glom van het schuren tegen een metalen
tabaksdoos. „Laat hem er maar opzitten,
(Wordt vervolgd)

pen zich in de grond tot bruine „tonne
tjes," waaruit na een paar weken de vlie
gen weer te voorschijn komen. Deze gaan
weer eieren leggen, maar omdat de kool-
planten in de zomer en herfst sterker
zijn, merken ze van de schade niet veel.

De koolvlieg kan bestreden worden
door bij de planten een tonnetje subli
maatoplossing of een oplossing van
vruchtboomcarbolineum te gieten. Subli
maat wordt bereid ter sterkte van 1 gram
per liter water en vruchtboomcarboli
neum van 3 gram per liter water. Dit
doet men bij het planten in het voorjaar
en als de Plantenziektenkundige Dienst
door middel van de radio meedeelt, dat
het tijdstip is aangebroken van de vlucht
de koolvlieg. Dit tijdstip is niet elk
jaar gelyk. Ook is het beter niet te gieten
bij schraal, droog weer. De planten lijden
er dan te veel onder. Soms is men wel
genoodzaakt van deze regel af te wyken.
Een begieting wordt eenmaal herhaald na
16—14 dagen. Er zijn voor dit doel ook
merkartikelen in de handel: Aakola,
Colisok Forbiat en Kortofa.

3. De koolgalmug is een zeer klein
muggetje; dat zijn eieren legt in het hart
van de kool. De made. die uit dit eitje
komt, vreet het hart uit de kool. w
door de bekende draaihartigheiid ont
staat: de bladeren draaien dan spiraal
vormig om het hart van de kool* i
geen groei meer plaats vindt. Bij deze
ziekte wachte men met de bestryding,
totdat de Plantenziektenkundige Dienst
door middel van de radio een waar
schuwing geeft, dat de hoofdvlucht plaats
heeft. Dan moet gespoten worden met
pyridinezeep in een sterkte van 5 pet.
of nicotine. De bespuiting moet om de
vier dagen worden herhaald, tot de P.D.
bekend maakt, dat de hoofdvlucht van
de koolgalmug voorby is. Men zorge. dat
by het spuiten het hart van de kool goed
geraakt wordt. Is de kool in beginsel
reeds gevormd, dan behoeft men
een beschadiging niet te vrezen.

4. De koolrups is de larve van de
dagvlinder het koolwitje. Twee keer per
laar kunnen we haar vlucht waarnemen.
De le generatie verschynt in het voor
jaar. Deze doet geringe schade, omdat
haar aantal gering is De 2e generatie
komt in Augustus en September. Deze
veroorzaakt op verschillende koolvelden
nogal schade. Soms worden hele planten
kaalgevreten. Het best kan men de rup
sen bestryden met het stuiven van D.D.T.
of Derris. Ook nu is het aan te bevelen,
's morgens vroeg te stuiven.

5. De knolvoet is een zwamziekte. De
zwam blijft in de grond over. zodat

op besmet land vruchtwisseling moeten
toepassen. De ziekte openbaart zich ir
opzwellingen aan de wortel, die in rot
ting overgaan. Soms komen ook opzwel
lingen aan de wortel voor, die betrek
kelijk onschuldig zyn en niet In rotting
overgaan Een boorsnuitkever heeft op
die plaatsen z'n eieren In de koolplant'
•gelegd. Bij echte knolvoet verionen de
bladeren een loodkleur. De ziekte komt
vaak voor op nieuw koolland, vooral op
gescheurd grasland Meestal zijn deze
gronden te zuur. Door een behoorlijke
en herhaalde kalkglft zal de ziekte
enkele jaren verdwijnen. In verband met
deze ziekte vraagt kool dus kalkrijk land.

De ziekte kan bestreden worden met
sublimaat: 10 gram per 15 1. water Hier
van geeft men bij het planten Vt 1 per
plant. Het is gewenst, dit met vochtig,
regenachtig weer te doen. om stilstand in
de groei van de jonge plant te voorko-

Tn de koolstreken van Noord-Holland
gooit men regelmatig kglkrljke bagger óp
het koolland,. Dan,heeft men practisch
nó'oit last van 'dèze'zlekté.

HET OUDE AMSTELVELD KEERT
TERUG.

Op 9 Mei opent Heintje Davids de
eerste bevrijdingsmarkt op het Amstel-
veld in Amsterdam, die voortaan ieder
jaar op de tweede Maandag in Mei zal
worden gehouden, als sluitstuk van de
feesten. Men wil de wekelijkse markt
op het Amstelveld weer vooroorlogs ma
ken, en daarmee een brok echt Amster
dams volksleven herstellen. De aantrek
kelijkheid van die markt was altijd de
geestige welbespraaktheid van de stand
werkers.

Het hooggerechtshof te Batavia

heeft de drie vonnissen legen de Ame
rikaanse vliegers, die by Tandjong Pi
nang wegens wapensmokkel waren gear
resteerd, bevestigd. De straffen variëren
van 18 maanden tot vier jaren.

De 34-j. A'damse kellner A. W. V.
kreeg van het A'damse Gerechtshof 6
maanden, daar hij op Texel als z.g.n.
helderziende een van zijn cliënten be
woog tot het afgeven van een gouden
broche, die haar ongeluk zou brengen.

De Stichting van de Arbeid heeft
een commissie (onder voorzitterschap
van R. A. Jongbloed) gevormd voor on
derzoek inzake het optreden van het ge
organiseerde bedrijfsleven op het terrein
van de emigratie.

De „Prinses Irene", het schip var
het schoolfonds der Ned. Herv. Gem.
vaart 10 Mei van Rohel (Fr.) naar
R'dam, waar het Donderdag of Vrydag
wordt verwacht; pl.m. 100 schipperskin-
deren genieten onderwys aan boord.

Ook in Naalddyk zullen de C.H.

de AR. kiesverenigingen met één lijst
voor de gemeenteraad uitkomen.

Ik zal de daden des Heren
gedenken Ps. 77: 12
De eerste weken van Mei staan voor
ons gehele volk in het teken van het
gedenken. Vele zyn de herinneringen,
smartelijke en blijde, die weer boven
komen.

Wij gedenken: de „dies ater", de zwarte
dag. toen het barbaars geweld, misdadig
i wreed, tegen ons losbrak.
Wy gedenken: de weerloze slachtoffers,
e van de oorlog niet wisten en vielen;
liet heldhaftig verzet van jonge kerels,
die het hoogste offer brachten voor de
goede zaak en daarnaast het lafhar
tig verraad, thans helaas door velen ver
geten,

Wij gedenken: de golf, de stroom van
ellende, die volgde; de tyrannie, de syste
matische uitplundering, de vijf lange
i van druk en leed, van kommer en
zorg, van stryd, honger en ontbering.

Wij gedenken: het vele, dat niet te dra
gen was en toch gedragen moest worden.

i gedenken: de vele smartelyke
offers, die gebracht werden, menigmaal
tevergeefs.

Wy gedenken: met diepe smart, onze
doden, de slachtoffers van het geweld,
de martelaren voor vryheid en recht, de
bekende en onbekende helden.

Wij gedenken: met grote biydschap, de
„dies alba", de dag der wending, de on
verwachte uitkomst, die ons geschonken
werd, de verlossing uit ellende, het einde
van knechtschap en drukkende terreur.

Wij gedenken: de bevrijders, die hulp
brachten en met gejuich werden inge
haald.

Wy gedenken: het voedsel, dat al*
lanna uit de hemel regende.
Wy gedenkenen de gedachten
•ermenigvuldigen. zich.

Maar: wat is de zin. de waard# van al
dit gedenken? Wat beogen wij er mee?

Het is een bekend feit dat alleen
hoogbejaarden hun gedenkschriften gaan
schrijven. Als het leven geleefd 1» en
voorbij, dan komt de mijmering, de te
rugblik op geleden leed. gedragen smart
vergaan geluk.

Is het dit. wat wij gedenken? Iets van
de Oudejaarsavond-stemming, met haar
weemoedige herinneringen? Of willen
wy de eenmaal gevoelde vreugde weer
wakker roepen in ons trieste, onttakelde
bestaan?

Laten we eerlijk zijn: dodenherden
king. bevrydingsherdenking, een natio
nale feestdag, oraties en kransleggingen
op graven, het is alles zinloos en holle
phraseologie, wanneer het niet wordt ge
dragen door het enig zinvolle: „Ik zal de
daden des Heren gedenken".

Wy gedenken als volk van Nederland:
Gods verlossingsdaad. Het is God. die
heeft geslagen, die heeft getuchtigd en
vernederd, die ons in de engte heeft ge
bracht. Het is ook God. die heeft gehoord
en verlost en bevrijding heeft geschonken.
De Naam des Heren zij geloofd!
Wanneer wij zo gedenken, dan verstaan
wy de stem van het verleden als een
oproep voor het heden en als een belofte
voor de toekomst. Door Zijn hand be
vrijd en verzadigd zullen wij niet In on
tevredenheid ter neer zitten; zullen wjj
niet in onderlinge verdeeldheid onze
kracht uitputten; zullen wij niet met
angstige ogen zien naar links of naar
rechts, naar Oost of naar West, maar:
naar Boven en „des Heren daén, waar
door wy zoveel heil verwerven, elk tot
'jn eer doen gadeslaan".

Wy gedenken: de opstanding van Jegus
Christus uit de doden en weten van de
gïote bevryding van zonde, dood en dui
vel, die Hij voor ons verworven heeft;
weten wy, dat Hy, de Gekruisigde, alle
macht heeft in hemel en op aarde en dat
Hij met ons is alle dagen tot aan de vol
einding der wereld.

De oproep is: De goddeloze verlate zijn
weg en de ongerechtige man zijn ge
dachten en hy bekere zich tot de Here,
zo zal Hij zich zijner ontfermen en tot
onze God. want Hij vergeeft menigvul-
diglijk.

En de belofte: De Here zal de zegen
gebieden, dat Hy met U zy in alles, waar
aan gij Uw hand slaat; ik zal U niet be
geven, noch verlaten, zo gij wandelt in
Myn wegen en Myn inzettingen bewaart.

Wanneer wij zo gedenken, dan is er
dankbaarheid en kracht in het heden,
in plaats van slapheid en ontevreden
heid en moed voor de toekomst!

Grote baggermolens zyn by Oost-
voorne, waar de afsluitdyk gelegd zal
worden naar 't eiland Rozenburg, begon
nen met de eerste werkzaamheden voor
de afdamming der Brielsche Maaa.

FAILLISSEMENTEN

(Opgegeven door Van der Graafs Bu
reaux voor de Handel, afd. Handelsin
formaties, Amsterdam).

Vernietigd: d.d. 28 April 1949 ia
moj. mr H. Muller, Rapenburg 55, Lel
den, benoemd tot curatrice in het fail
lissement van J. S, Lips, meubelmaker,
Hooigracht 18, Leiden, in plaats van mr
J, T. Spvik, Leiden.

Nieuwe opgave: HORIZONTAAL: 1

kluit, 4 noodsignaal (afk.), 7 toegankeiyk,
9 gang, 11 tydperk, 14 vrouwtje, dat te
veel babbelt, 15 ingenieur (afk,), 17 on
derwys (afk), 19 klppenproduct, 20
echtgenoot, 22 droogplaats, 23 vogel, 24
kloosterzuster, 25 Europees land (afkj,

26 zangvogel, 27 gezinshoofd, 28 term ln
de tennissport, 30 geluid van de ezel.
32 munt, 33 halfbloed, 35 voorzetsel. 36
vissoort, 38 geneesheer (afk.), 39 zenuw-
pyn, 42 gemeente in Gelderland, 43 on
bedorven, 45 ellendige toestand, 47 azyn-
aaltje. 48 goede sprookjesfiguur.

VERTICAAL: 1 poezelig, 2 voorzetsel,
3 vrucht, 4 alleenspel. 5 uitroep, 6 geest,
pat, 8 buigen. 9 disselboom van een wa
gen, 10 veldhospitaal, 12 opstootje, 13
onstoffeiyk deel van de mens, 16 dia
mant (dioht,), 18 verkoping, 21 vrucht,

27 specerij, 28 op een punt biyven kijken,
29 opbeuren. 31 vaarwel (It.), 32 tegen,
34 bergnimf, 37 zoogdier, 40 grappig
(volksm.), 41 ongemanierd, ruw, 44 oude
maat, 46 tweeklank.

Oplossing vorige week:

HORIZONTAAL: 1 Barbier; 8 Aam;
9 Dra; 10 Limiet; 11 Ooilam; 12 Zanger;
12 Zander; 13 Sirene; 18 Salade; 18 As-
lade; 19 Roemen; 20 Aar; 22 Vla; 23
Lekkers.

VERTICAAL: 1 Balzaal; 2 Arm; 3 Ra
ming; 4 Botter; 4 Baboes; 5 Indiër; 6 Eed;
7 Ramenas; 14 Dravik; 15 Reebok; 16
Süreek; 17 Liefde; 21 Ree; 22 Ver.

De gelukkigen zyn: le prys C. A, van
Beveren, Hoofdstraat 83, Noordwyk aan
Zee; 2e prijs: dipl. sold. W. M. van Veen,
p./a. Molentuinweg 13, Katwyk aan den

Oplossingen: Moeten uiterlijk Donder
dagmorgen per briefkaart met in linker
bovenhoek adreszyde de vermelding
,Puzzleoplosslng" ln ons bezit zyn.