Jlieumc^ciltsdjc (üéuranl
De geboorte der West-Duitse republiek
in democratische windselen
Adenauer: Een nieuw tijdperk in de
na-oorlogse geschiedenis
TUSSEN PACT EN GORDIJN
Wist U
2ATERDAG 9 APRIL 1949
BUREAUX: Hogewoera 103
Drr eD redactie Tel 20408 Abonne
menten Tel 22710 Advertentieafd
Tel 23375
Postrekening 58036
ABONNEMENTEN: ƒ4 15 per kwartaal;
1 35 per maand; 0 32 per week
ADVERTENTIËN: 0 18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting.)
Dertigste jaargang No 7786
HOOFDREDACTEUR: Dr E DIEMER.
CHEF-REDr H. W J ENSERINK-
DIRECTIE: F DIEMER
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
.Stantvasttdi Is gtiebltoen
tnyn bert in tcgljenspoct"
Koningskinderen
in ballingschap
Zie pag. 5
Er gaat een schok door West-Dultsland. Immers, Engeland, Frankrijk en de
Ver. Sta,ten hebben een overeenkomst getekend, waarin de Duitsers het recht
i wordt verleend, tot het stichten van een „federale republiek" over te gaan, die de
bezettingszones In West-Dultsland zal omvatten. Er komt een bezettlngs.statuut,
waardoor een democratisch zelfbestuur zal zijn verzekerd. Allereerst moet dus nu
de federale republiek „West-Duitsland" zijn geformeerd. En dan verdwijnt het
geallieerde militaire bestuur (niet dus de bezettingstroepen). Maar in de plaats
van het militaire bestuur, komen Britse, Franse en Amerikaanse autoriteiten, elk
onder een Hoge Commissaris. Deze vormen tezamen 't „Controlerende Lichaam".
Een besluit van vérstrekkende 1
tekenis en het merkwaardige hiervan
dat de regeling in drie dagen door de
ministers van buitenl. zaken te Washing
ton werd bereikt, nadat men
Duitse kwestie ongeveer drie jaar lang
had geconfereerd. Het doel der Ge
allieerden is. het Duitse volk te vereni
gen in een democratische, federale staat,
in het kader van een Europese gemeen-
achap; de republiek-Duitsland moet als
volwaardig lid deelnemen aan de
organisatie voor Europese economische
aamenwerking- Het nieuwe statuut wordt
voorgelegd aan de Duitse Constituerende
Vergadering te Bonn, want de Duitse
politici dienen te weten, welke bevoegd
heden de bezettende mogendheden, na de
vorming der Republiek zullen behouden.
,Het statuut kan worden herzien, wan
neer het een jaar van kracht is geweest.
Acheson, Bevin en Schuman-
De Amerik. min. v. buitenl- zaken,
Dean Acheson, heeft tijdens een pers
conferentie verklaard, dat de genoemde
'„Hoge Commissarissen" burgers zullen
zijn en de getalsterkte der bezettende
troepen, na het tot stand komen van de
'Republiek, zal worden bepaald door
Algemene veiligheidsoverwegingen.
Acheson hoopte, dat na de onderteke
ning van het Atlantisch Pact, een rege
ling met Rusland zou kunnen worden
getroffen voor het vraagstuk der Ber-
'lijnse blokkade, ja, voor de Duitse
kwestie in het algemeen. Hij had her
haaldelijk gezegd, dat het opvullen van
'de „zwakke plek", door het luchtledig
Jn West-Duitsland, de beste hoop op
leverde voor het bereiken van overeen
stemming met de Sowjet-Unie- De drie
Benelux-landen waren officieel op de
hoogte gehouden van de besprekingen
over Duitsland- Voor het ogenblik werd
piet overwogen, een afzonderlijke, mili
taire overeenkomst met Spanje
E' aan, zulks in antwoord op e
etreffende vraag.
Bevin verklaarde vóór zijn vertrek
Daar Londen met de Mauretania, dat het
thans aan de Sowjet-Unie lag, om te be
llissen of zij in de Oostelijke zone wilde
pamenwerken voor een „democratische
fegering", gesticht overeenkomstig het
procédé voor West-Duitsland en na he
houden van vrije verkiezingen.
Schuman, de Franse collega, legde e:
Je nadruk op, dat zelfs nu nog all<
mogelijkheden bestonden, om tot eei
fcViermogendheden-verdrag" met Duits
land te komen. Geen bezwaar, di
Washington bereikte overeenkomst
feheel Duitsland van kracht te verkla-
ten! Volgens hém. voorziet het statuut ïr
let regelen der meeste Duitse vraag-
hukken door een beslissing bij meerder-
leid van stemmen, door de drie Hoge
Commissarissen. Uitzonderingen
johter de problemen, samenhangende
pet de veiligheid, herstelbetalingen
je bezettingstroepen
Te Washington meent men. dat als de
jrondwet nu ook spoedig tot stand komt
•eeds binnen zes maanden verkiezingen
lunnen worden gehouden.
Schumacher en Adenauer.
De leider der Duitse sociaal-democra-
Ische partij. Kurt Schumacher, heeft
chter gewaarschuwd tegen een „lucht-
iartig optimisme". Eerst, zegt hij, moet
iet Duitse volk weten, of het recht der
pallieerde autoriteiten om Duitse wet
en en bestuursdaden af te keuren, tot
iepaalde gebieden zal worden beperkt
>f dat dit recht in alle gevallen kan wor
jen toegepast. Adenauer, president der
{onstituerende Vergadering te Bonn, en
pider van de Christen-democratische
ertij, spreekt echter van „ee
ijdperk in de na-oorlogse geschiedenis
an Duitsland en van Europa". Het
leer dan noodzakelijk geworden, dat
pk de Duitse politici zich verenigen
pi een grondwet voor te leggen, die
oor de Geallieerden aanvaardbaar
lok generaal Clay, de Amerik. gouver-
eur, wees op de „schitterende regeling"
Behalve Clay, zullen waarschijnlijk diens
collega's, de generaals Robertson en
Koenig, spoedig hun ontslag aanbieden.
Volgens een later ontvangen bericht,
werden door de drie ministers ook over
eenkomsten gesloten inzake de ontman
teling der fabrieken, terwijl een volledig
accoord bereikt werd over de vorming
van een internationaal beheersorgaan
voor het Roergebied.
Franse communistische bladen schreeu
wen moord en brand over het accoord
inzake West-Duitsland. „De overeen
komst geeft het Duitse chauvinisme het
wapen der wraak in de hand", schrijft
l Humanité. De „New York Times" wijst
er op, dat Frankrijk de grootste con
cessies heeft gedaan.
Amerika's Senaat keurt
Marshall-hulp goed
(5Vi millard
Dollars voor Ned. electriciteits-
bedrijven
De Amerikaanse senaat heeft
met stoom gewerkt en na twee
weken van stormachtige beraad
slagingen gisteravond in snelle
vaart 10 amendementen afge
daan en met 70 tegen 7 stem
men het volle Marshall-crediet
van 5.5 milliard dollar voor de
nieuwe periode van 15 maanden
goedgekeurd. Een amendement
om geen dollars toe te staan
voor nationalisatie van in
dustrieën (Engeland!) werd met
60 tegen 20 stemmen verworpen.
De E.C.A. heeft inmiddels 19
millioen dollars toegestaan om
Europa's electriciteitsindustrie op
poten te zetten, waarvan N e-
derland 3.2 millioen ontvangt.
Men verwacht een belangrijke rede
an Tito over zijn verhouding t.o.v. Ko-
minform en het Westen op het congres
het Volksfront, dat vandaag te Bel
grado begon.
W.-Europa's bewapening vraagt van Amerika
1250 millioen dollar
Ministers van Defensie keurden in Den Haag
verdedigingsplan goed
Rad io-Paashood schap van
Prinses Wilhelmina
H.K-H. Prinses Wilhelmina heeft
de wens te kennen gegeven, per
fadlo een Paasboodschap te richten
tot de luisteraars, naar aanleiding
Van het oecumenisch werk, dat door
Je Prot. Kerken wordt verricht. De-
Li uitzending zal plaats hebben door
Jet I.K.O.R., op Eerste Paasdag om
11.45 uur, over Hilversum H en de
E Wereldomroep. H.K.H. zal eerst in
et Nederlands spreken en daarna
In het Engels. Beide toespraken zul
len des avonds om 7 uur worden
herhaald over Hilversum I.
)r Drees over wandaden
in Indië
Op het congres van de P v d A. merkte
Inister Drees op n a v. beweerde wreed-
iden door Ned soldaten in Indië:
„Wij moeten bij deze kwestie niet uit
oog verliezen, dat aan de andere
int daden van hoogst ernstige aard zijn
dreven door Indonesiërs en dat uit een
oom van enthousiaste brieven, juist
n soldaten, die onbevooroordeeld naar
donesië zijn gegaan, telkens opnieuw
Ijkt, welk een uitnemende verstand-
Mding is ontstaan tussen de Neder-
ïdse militairen en de Indonesische be-
lking. De voorbeelden zijn legio van
iderlandse soldaten, die zeer veel heb-
n gedaan om hulp te verlenen aan
donesiërs, die in nood verkeerden".
De Ver. Staten hebben, zoals gisteren
reeds in een deel onzer edities is gemeld,
op het verzoek van de vijf landen der
West-Europese Unie, alsmede van Noor
wegen, Denemarken en Italië, om mili
taire en financiële steun voor de herbe
wapening, formeel toegezegd het Ameri
kaanse Congres een daartoe strekkend
voorstel te zullen doen. Intussen heeft het
Witte Huis bekend gemaakt, dat Truman
het Atlantisch Pact in het begin der vol
gende week, vermoedelijk Maandag, ter
ratificatie aan de Senaat zal zenden.
Volgens niet-officiële schattingen
den de landen in de eerste 12 maanden
1250 millioen dollar voor hun bewapening
nodig hebben. Zoals bekend is, verzochten
de Brussel-landen (Benelux, Frankrijk
Engeland) al op 5 April, de dag na de c
dertekening van het Pact, om steun „vc
de uitvoering van een gemeenschappelijk
verdedigingsprogram". Dean Acheson
heeft reeds aangedrongen op de voo
ning van de landen van het Atlantisch
Pact en zekere andere landen, w.o. Grie
kenland en Turkije, met wapens en uit
rusting.
Over de conferentie, die de ministers
van Defensie van de landen van het Ver
drag van Brussel, gisteren en Donderdag
Dr Van Roijen naar Batavia
vertrokken
Hedenmorgen is het hoofd der Neder
landse delegatie bij de Voorconferentie
te Batavia, dr J. H. van Roijen, met de
K.L.M. van Schiphol naar Indonesië ver
trokken, tezamen met zijn adviseurs,
mr N. S. Blom. mr H. L. 's Jacob en
mr C. J. van Schelle. Hem werd uitge
leide gedaan door de ministers Stikker
en Lieftinck. Dr Van Roijen vertelde,
dat er allereerst beslist zal moeten wor
den, of een vertegenwoordiger van de
Bijeenkomst Federaal Overleg zal wor
den opgenomen in de delegatie, wier
samenstelling nog niet precies bekend is.
Te Batavia zal de delegatie worden aan
gevuld met enkele personen, wier namen
nog niet genoemd zijn. Dr Van Roijen
wees er op. dat de drie punten van het
Canadese voorstel in de Veiligheidsraad
als één geheel moeten worden be
schouwd. Hij achtte de beslissing om het
Idonesische vraagstuk in de Algemene
Vergadering te behandelen in strijd met
het handvest der V.N. Het is bovendien
inwendige aangelegenheid en hoort
in de V.N. thuis.
Repatriëring wordt binnen
kort weer hervat
Er wordt op het ogenblik overleg ge
pleegd tussen de autoriteiten in Den
Haag en Batavia over een hervatting
van de repatriëring van de daarvoor
in aanmerking komende Ned. mili
tairen in Indonesië. De besprekingen
over een nieuw repatriëringsschema
zijn in een eindstadium gekomen.
Op korte termijn zullen nadere
mededelingen worden gedaan, zo ver
neemt het A-N.P. van bevoegde
zijde.
Vijftig mille in verkeerde
enveloppe
De K.L.M. had de politie er van in
kennis gesteld, dat er 50.000 dollar wer
den vermist uit de KLM-kantoren op het
vliegveld van New York. Later ontdekte
dat het pakket, bestaande uit vijf
tiendollarbiljetten. bij vergissing aan
boord van een machine was gebracht,
Gandar (Newfoundland) was
vertrokken. Daar werd het geld dan ook
gevonden in een voor een Zwitserse firma
bestemde enveloppe
PAARD VAN KONING GEORGE WON.
In tegenwoordigheid van de prinsessen
Elizabeth en Margaret en onder groot
gej-uioh van het publiek heeft het paard
„Avila" van Koning George gisteren te
Londen de Katheryn Howard Stakes ge-
n. Dit was de eerste maal in het
i, dat de koninklijke kleuren zege
vierden.
.Johan Van Oldebarnevelt" vertrokken
Gistermiddag is de „Johan van Olde-
in Den Haag hielden, wordt gemeld, dat
zij een verdedigingsplan voor West-
Europa hebben goedgekeurd en besluiten
hebben genomen over de maatregelen, die
elk der vijf mogendheden zal moeten ne
men. om het plan doeltreffend te maken.
Voorstellen voor de verdeling der lasten
van strijdkrachten en wapenproductie
zijn goedgekeurd. Vertegenwoordigers
van de Amerikaanse en Canadese staf
chefs waren als waarnemers bij de be
sprekingen aanwezig.
Zuid-Afrika zal niet neutraal
zijn
Dr Malan, de Z.-Afr. premier, verklaar
de fn de Senaat, dat hij de tijd gekomen
acht voor het sluiten van een bondge
nootschapsverdrag, dat het gebied van
het Afrikaanse vasteland omvat. Voorts
zei hij, dat de mogendheden van het At
lantisch Verdrag Zuid-Afrika nodig heb
ben, terwijl ook Zuid-Afrika moet samen
werken met deze staten- „Indien er oor
log zou komen in Europa, dan zal onze
sympathie aan de Westerse zijde zijn.
Zuid-Afrika zal niet neutraal zijn", zei
Malan.
't V.H.K. jubileert. Ook deze meisjes
gaan op 25 April het eerste lustrum
vieren van 't Vrouwen Hulp Korps,
waar zij hun eigen plaats ln het leger
hebben. Voor vuile handen moeten
ze geen vrees hebben 1
DRAMA WERD BLIJSPEL
Een bewoonster van de deftige Sta-
tenlaan te 's-Gravenhage zat gister
middag geducht tn angst. Toen zij nl.
na enige tijd afwezig te zyn geweest,
weer thuis kwam en aan haar woning
aanbelde, werd niet open gedaan. En
toch wist ze, dat een reeds bejaard fa
milielid thuis was. De huissleutel had
de dame niet bij zich. Bevreesd voor
een ongeval, snelde de dame naar een
telefooncel en belde de brandweer op.
Deze altijd hulpvaardige dienst stond
enkele ogenblikken later met een
kraanwagen voor het bewuste perceel,
ladders werden uitgezet, en de dame
kon in huis worden gebracht.
Toen kwam. de gelukkig blijde
ontknoping van dit vermeende drama.
De bejaarde man was een dutje gaan
doen en had de bel niet gehoord
De kraanwagen kon weer inrukken.
Textielpunten voor Paas-
pronk gevraagd
De Raad van bijstand van de vakgroep
detailhandel in textïeigoederen heeft mi
nister Van den Brink verzocht terstond
50 textielpunten geldig te willen verkla-
i, teneinde de bevolking in de gelegen
heid te stellen, zach oudergewoonte, voor
Pasen nieuwe kleding aan te schaffen. De
bij de hand-el aanwezige voorraden laten
deze aanschaffing toe, zo wordt er bij ge
zegd. De Raad acht die voorraden zelf-
voldoende om een opheffing der distribu-
e verantwoord te <}oen zijn.
Prins Bernhatd op inspectie
Prins Bernhard, die Donderdag enige
id in Den Haag vegtoefde. is gisteren in
zijn kwaliteit van insp.-generaal der Kon.
Ned. Landmacht met enige van zijn staf
officieren op inspectie geweest bij het
het
t te Amersfoort.
Cacaofabriek te Zaandam
afgebrand
In de Zaandamse wijk „Het Kalf',
.vaar enkele weken geleden dé molen „De
Strijd" afbrandde, is in de afgelopen
nacht de cacaofabriek „De halve maan"
de N.V. Jan Schoenmaker in enkele
uren tijds in vlammen opgegaan. Hon
derden tonnen groudstoffen en afge
werkte producten gingen verloren De
brandspuiten konden wegens de enorme
hitte van de brandende cacao en pinda-
afval en de cacaoboter de vuurhaard niet
voldoende naderen- Een der autospuiten
zakte daarbij nog tot de assen in de
slappe veengrond en moest door een
kraanwagen op het rechte spoor worden
gebracht. De schade, die in de tonnen
loopt, wordt door verzekering gedekt. De
oorzaak is nog onbekend, men veronder
stelt broeiing.
RUSSISCH VSJTO INZAKE ZUID-
KOREA.
Malik heeft in de' Veiligheidsraad na
mens Sowjet-Rusland een véto uitgespro
ken over de toelating van Zuid-Korea tot
de V.N.
Truman: Zo'ra ijzeren gordijn doet het niet, Joe!"
Indonesië op agenda der Algemene Ver
gadering geplaatst
Rusland wilde Nederland niet aan het woord laten
Hei bureau der Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te Lake Success
heeft met 11 steramen tegen een en twee onthoudingen het Indonesische vraag
stuk op de agenda geplaatst. België stemde tegen en Engeland en Frankrijk
deden niet mede. Tevoren verwierp het bureau met negen tegen vier stemmen
(België, Canada, Frankrijk en Engeland) een voorstel om de zaak nog uit te
len, terwijl Amerika zich van stemming onthield. De zaak is nu verwezen nai
politieke commissie, omdat zU een belangrijke aangelegenheid is.
Nadat Voor-Indië de debatten met een een aanval op Nederlands verklaring,
aanbeveling van het voorstel geopend
had, deed Malik namens de Sowjet-Unie
een poging om jhr mr J. W. M. Snouck
Hurgronje niet aan het woord te laten
komen, doch de Australische voorzitter,
Evatt, ging daarop niet in. De Neder
landse spreker wees er op, dat een be
spreking in de Algemene Vergadering
de zaak in gevaar zou brengen, v/narop
een uitgebreid debat volgde. Palar deed
Een kwart millioen mensen bezocht
de Utrechtse Jaarbeurs
Een der best georganiseerde ter wereld
Hoewel de ervaringen va-n de deelne- zij 50 of 25 maal hebben deelgenomen
m de Utrechtse Voorj aarsbeurs
zeer gevarieerd zijn, blijkt toch over het
algemeen in de handel een zekere voor
zichtigheid te bestaan. De stemming loopt
tussen zeer tevreden, tevreden en rustig
Definitieve gegevens zullen pas bekend
worden na de uitslag van een onder de
deelnemers gehouden enquête. Luxe-ar
tikelen en bouwmaterialen waren enigs
zins gedrukt en er heerste onzekerheid
over de uitwerking van de Benelux. Daar
bij komt nog de geldschaarste en het fei\
it er meer artikelen aan de markt ko-
De buitenlandse belangstelling is zeer
groot geweest. De grootste aandacht ging
t naar noviteiten, die van belang kunnen
jn voor de deviezenbesparing.
Van Amerikaanse zijde werd opgemerkt,
dat Nederland nog meer aandacht moet
besteden aan de kwaliteit, het uiterlijk, en
vooral ook <ie verpakking. Meermalen
blijft de verpakking ver achter bij de
kwaliteit. Wel werd grote zorg besteed
aan de stamde en de reclame, maar een
groot aantal deelnemers bleek me* te
beschikken over de bijzonderheden, die
>or export vereist zijn.
Op de laatste dag van de Jaarbeurs
hebben elf deelnemers oorkonden ont
vangen van de Raad van Beheer, daar
Grote belangstelling
de handel met Duitsland, terwijl de
esse voor Belgische machines wa
genomen, in tegenstelling tot Belgische
textiel en huishoudelijke artikelen.
Vele transacties zijn afgesloten tussen
buitenlanders onderling. Er waren dil
jaar twee maal zoveel buitenlandse be
zoekers als vorig jaar. Het totale bezoek
is te schatten op een kwart millioen per
sonen. terwijl het percentage zakenmen
sen hoger is dan voordien.
In vele artikelen in de buitenlandse
pers is de Jaarbeurs geprezen als een der
best georganiseerde jaarmarkten ter we
meld. Vooral de organisatie van de Mar
shalldag is in goede aarde gevallen.
Prinses Josephine-Charlotte
naar Brussel
Voor het eerst sinds koning Leopold ir
ballingschap ging. vier jaar geleden, zal
zijn kinderen België bezoeken,
n.l. prinses Josephine-Charlotte, de 22-
jarige enige dochter van de koning, die
Maandag a s. naar Brussel gaat voor eer
kort verblijf by haar grootmoeder, konin
gin Elizabeth.
DAT Utrecht sollicitanten oproept voor
de betrekking van jong jurist bij de afd.
Onderwijs der gemeentesecretarie in de
rang van adj.-commies en de salarisgren-
f 2640—f 3600 zyn
DAT min. Rutten gisteren in het Sted.
Museum te A'dam de jubileumtentoonstel-'
ling „Goed maar mooi" van de Ned. Bond
Dor Kunst en Industrie opende en d«
Dorz. W. H. Gispen bevorderde tot rid-
»r in de Orde van O.N.
DAT de leden van de Zentralstelle für
Jixdische Auswanderung R. A. Kop en F.
Tol te A'dam wegens Jodenarresta-
n het A'damse B.G. resp. 15 en 20
jaar kregen.
DAT door de betrokken Bedrijfsunie
>n commissie is samengesteld om te ko
en tot een wetenschappelijk verant
woord systeem van salariëring van 't kan
toorpersoneel, met als secretaris-rappor
teur mr dr T. B. Jonker uit A'dam.
DAT tot 30 Sept. aan buitenlandse
automobilisten een restitutie van frs 2
per liter op de in België en/of Luxemburg
verbruikte benzine wordt gegeven tot een
.per dag en 300 L per
maand.
DAT de omzet der 12 Westlandse groen
teveilingen steeg van bijna f 44 millioen
i 1947 tot plm f 57 millioen vj.
DAT minister Spitzen gisteren op zijn
tweedaagse tocht door Overijsel Deventer
bezocht en met de traditionele koek naar
- t, de Residentie terugkeerde,
barnevelt van Amsterdam naar Batavia
vertrokken met 1200 passagiers, o.w. vele DAT A. Bergsma (C.H.) te Huizum
vrouwen en 500 kinderen in het kader werd benoemd tot Statenlid van Fries
der gezinshereniging. land, j- JJ "'-1-
DAT blijkens de St. Crt. van gisteren
de prijzen van geneeskrachtige kruiden
en van glucose zijn vrijgelaten.
DAT C. Bakker, referendaris der PTT
te A'dam, benoemd' is tot directeur var
het postkantoor te Haarlem.
DAT een wettelijke maatregel in voorbe
reiding is om in het kader van de land-
bouwuitvoerwet een controle in te stel
len op de teelt van geneeskrachtige er
aromatische gewassen.
DAT de reddingboten „Koningin Wil
helmina" en „President Jan Leis" van d(
Z.-H. Mij tot het redden van schipbreu
kelingen, nieuwe motoren kregen en dt
„Johanna Blankenheim" en de „Presi
dent Wierdsma" er voor op de nominatie
DAT de Ned. Kath. Bond van hotel-,
café-, restauranthouders en slijters inge
deeld zal worden in drie secties, nl. voor
caféhouders, slyters en hotel-restaurant-
houders.
DAT in het R'damse Bouwcentrum een
maquette te zien is, die de waterwerken
de Maas van Visé (België) tot de
Moerdijk in beeld brengt.
DAT de Haagse wethouder C. H. P. W.
d. Oever benoemd is tot voorz. van de
Commissie voor huishoudelijke en gezins
voorlichting.
DAT de inspecteur L. P. de Vries van
de veeartsenijkundige dienst Maandag-
n kwart tot vijf voor acht een
radiocauserie houdt over: Kan de vee
stapel t.b.c.-vrij worden gemaakt?
DAT de tweede handelssecretaris J. G.
Beekman te Pretoria voor belanghebben-
spreken is in de K. v. K. te Rot-
terdam .en Amsterdam, resp. op 12 en 14
Up~v.~d. Vlerk t e Suizum. April, telkens van 10-1 uur.
DAT de Holl. Betonmij te A'dam met
f 1.698.000 laagste inschrijfster was voor
de bouw van twee schutsluizen en twee
basculébruggen te Harlingen.
DAT de bouw van 121 landbouwschuren
in de N.O.-polder in drie groepen is ge
gund aan K. Ooms. Strijen (f 526.000); K.
Salverda, Kuinre (f 525.000) en aan L. C.
Versijde, Waddinxveen f 198.000).
DAT van 25-27 April te Bolsward de
verkooptentoonstelling Multyshop 3 wordt
gehouden.
DAT de dir. van de Mij. tot vervaar
diging van stafmateriaal te Brummen.
welke N.V. surséance van betaling heeft
aangevraagd, op verzoek eervol is ontsla
gen en men het bedrijf wil reorganiseren.
DAT op Goede Vrijdag om elf uur en
op Paaszaterdag om half twee onver
korte uitvoeringen van Bach's Matth.
Passion plaats vinden in de Grote Kerk
te Naarden o.l.v. Anthon v. d. Horst.
DAT de Ver. voor de Effectenhandel
thans de volgende secretarissen heeft:
mr A. J. N. de Graaff (alg. secretaris),
mr J. G. N. de Hoop Scheffer (le adj.
secr.) en mr G. S. le Poole (2e adj.
DAT door een warmgelopen motor de
le etage van de ooekbinderij van de
fa. Titzing aan de O.Z. Achterburgwal te
A'dam is afgebrand.
DAT de fa. P. de Gruyter te 's Herto
genbosch, waar ruim 1300 personen wer
ken tegen 800 op 1 Jan. '45, heeft aanbe
steed een gedeelte van een 4e fabrieks
hal.
DAT A. A. J de Wolf uit Utrecht zijn
plaatsgenoot H. J. Kuiper opvolgt als lid
n de commissie bezitspreiding en als
van de commissie culturele verzorging
arbeiderskampen.
dat dit land zyn verantwoordelijkheid
voor orde en vrijheid handhaafde en
zeide dat Nederlands opvatting zijner
verantwoordelijkheid nu reeds twee
malen een politie-actie had ontketend.
Van Langenhove (België) vroeg Austra-
~n Voor-Indië, waarom zy wel Indo-
in de Vergadering wilden brengen,
doch werkeloos waren gebleven toen de
bevelen van de Veiligheidsraad inzake
Palestina en de moord op Bernadotte
de wind werden geslagen. Jhr Snouck
Hurgronje bracht later nog te berde,
dat de Sowjet-Unie wel de zaak Mind,
szenty als een inwendige aangelegen
heid beschouwde en Indonesië niet.
Voorts spraken nog de vertegenwoordi.
gers van de Philippjjnen. Australië,
Canada, Engeland. Mexico, Panama,
Chili, Polen en Sowjet-Rusland, welke
laatste beweerde, dat de Voorconferen
tie er één tussen gevangenen cn hun be
wakers zou zijn.
Aneta's diplomatieke correspondent
wijst er nog op. dat nu de plenaire ver
gadering moet beslissen of zij inderdaad
Indonesië zal behandelen. Dit zal
leiding geven tot veel gepraat, mai..
kans. dat de zaak niet ter sprake komt.
is gering, al is het nog in het geheel niet
zeker, of dit onmiddellijk geschieden zal.
Het troepentransportschip „Waterman
wordt in de nacht van Zondag op Maan
dag in de R'damse haven venvacht. Aan
boord bevinden zich een honderdtal
tairen, die om bijzondere redenen
den gerepatrieerd. De ontscheping zal
Maandagmorgen om 9 uur beginnen.
Gesneuveld voor het
Vaderland
De Regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen de volgende verliezen
in Indonesië zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht:
Gesneuveld 25 Maart: sold. M. H.
Linneman, uit Almelo; gesneuveld
26 Maart: sold. W. H. E. van den
Berg. uit Velp (Rhedent; sold. H. Lo-
vink, uit Zelhem; le It. P. J. Mol, uit
Amstelveen; korp. J. B. Untied uit
Groningen; gesneuveld 27 Maart: sold.
W. de Maat uit 's-Gravenhage; sold.
P. J. Smulders uit Leende (N.B.); ge
sneuveld 28 Maarat: sold. K. Aarts-
ma uit Engwierum (Oostdongeradeel).
Kon. Ned.-Ind. Leger:
Gesneuveld 18 Maart, vermist se
dert 28 Febr. 1949: Soend. sold. 2e kl
inf. Kosadi uit Indonesië; Soend. sold.
2e kl. inf. Marjani uit Indonesië
Soend. militie sold. Soebandi uit Ind.
gesneuveld 21 Maart: Man. korp. inf
S. Maelensun uit Ind Tim. sold. 2e
kl. inf- A. Moa uit Ind gesneuveld 22
Maart: Amb. sold, le kl. inf. O Leate-
mia uit Ind.; gesneuveld 23 Maart:
Tim. sold, le kl. inf. J. Malelak uit
Ind.; Jav. sold, le kl. inf. Marsidi uit
Ind gesneuveld 25 Maart: Jav. sold,
le kl inf. Boegel uit Ind.; Chin. sold,
le kl. inf. Go Kiem Lan uit Ind.; ge
keuveld 26 Maart: Man. sold, le kl.
inf. C. Elias uit Ind.; gesneuveld 29
Maart: Sold, le kl. M. P. W. v. Nispen.
afkomstig uit Breda.
COMMUNISTISCHE VOORMAN TREKT
ZICH TERUG
Wegens moeilijkheden met de commu
nistische partij zal de aannemer G Roorda
te Tynje. wethouder van Opsterland en
jarenlang de meest vooraanstaande f:guur
onder de Friese communisten, zich n:et
weer als raadslid voor de C.P.N, beschik
baar stellen. Onlangs is hij reeds, zoals
gemeld, van zijn functie als v
der ootnm. fractie in de Friese staten I
ontheven.
Pers en persvrijheid
Naar aanleiding van het wetsontwerp
op de journalistieke verantwoordelijk
heid, dat zeer onlangs bij de Tweede Ka-
:r is ingediend, is het ons voornemen,
enkele artikelen de aandacht te vijgen
or enige problemen, welke vooral de
laatste tijd zijn gerezen op het gebied van
het dagbladwezen en de journalistiek.
Wij stellen ons voor, daarbij in het bij
zonder in te gaan op de verhouding van
Staat en pers.
Wanneer onze Grondwet over de pers
spreekt, spreekt zij over de persvrijheid.
Zij gaat zich niet te buiten aan allerlei
beschouwingen over de betekenis, welke
de pers in het leven der mensen heeft ge
kregen. Het enige wat zij zegt is: De pers
moet vrij zijn. Of zou het kunnen zijn,
dat de grondwet er door dat ene woord
toch wel in geslaagd is. de betekenis van
de pers zeer in het kort samen te vatten?
We zullen zien.
Dat de Grondwet, over de pers spreken
de, zonder omwegen bij de persvrijheid
terechtkomt, is niet toevallig. Het hangt
a met het karakter van de grond-
die onder meer tot taak heeft de
Staat binnen de perken te houden en de
rechten en vrijheden der burgers te be
schermen.
Wie de moeite neemt, zich te verdie-
En in de geschiedenis van de pers. komt
steeds weer tot dezelfde ontdekking: van
Staatswege werd gepoogd de vrijheid van
de pers te belemmeren of in te perken.
Ook in ons land is dat lange tijd het ge-
al geweest, al stak de toestand gunstig
af bij hetgeen andere landen te zien ga-
Die strijd tegen de vrijheid werd vaak
openlyk, nu en dan echter ook op bedekte
ïjze gevoerd. Soms zelfs gebeurde het
onder het mom. dat men er juist op uit
s, de pers en de vrijheid van de pers
bescherming te nemen tegen allerlei
genoemde of niet genoemde belagers.
Dat de persvrijheid een plaatsje heeft
gekregen in de Grondwet, betekent ook
i van bescherming, de bescher
ming verleend door onze hoogste Staats
wet. Dit is gelukkig een bescherming
an tamelijk onverdacht karakter. Zy is
'ettelijk omschreven op een manier, die
p zichzelf zeer geslaagd is en in een
periode van meer dan een eeuw feitelijk
geen aanleiding heeft gegeven tot klach
ten.
Niemand, zo zegt de Grondwet, heeft
oorafgaand verlof nodig om door de
drukpers gedachten of gevoelens te
openbaren, behoudens ieders verantwoor
delijkheid volgens de wet. Naar het een
parig oordeel wil dit zeggen, dat aan
iemand, die uiting wil geven aan zijn ge
dachten of gevoelens. van Staatswege
geen belemmeringen in de weg gelegd
mogen worden, in het bijzonder geen be
lemmeringen welke betrekking hebben
op de inhoud van hetgeen hij wil open
baren. Wel echter moet de publicist Te
kening houden met het feit. dat hij ach
teraf ter verantwoording kan worden ge
roepen voor de rechter, ingeval hij na
melijk met zijn publicatie bepaalde wet
telijke normen heeft overtreden.
Deze grondwettelijke formulering van
de vrijheidsgedachte is. als gezegd, een
gelukkige gebleken. Zij paste ook volko
de rechtsstaat, die immers geken
merkt wordt door afweging en betrekke
lijke afbakening van drie machten: een
etgevende, een rechtsprekende en een
uitvoerende macht. Bij dictatuurstaten
kent men deze onderscheiding in het ge
heel niet of slechts tot op bepaalde hoogte.
Welnu, de wetgevende macht heeft de
macht, geeft de normen aan voor de ver
antwoordelijkheid en het is aan een
andere, aan de rechterlijke macht, uit te
maken of een publicatie, die dus op dat
moment reeds verschenen is. strafwaar
dig is volgens die normen. Op deze wijze
wordt een grote mate van rechtszekerheid
•erkregen.
Vryheid van drukpers dus. maar met
behoud van ieders verantwoordelijkheid.
Men pleegt dit zo uit te drukken: geen
preventie, doch wel repressie.
Nu is er over de regeling van de ver
antwoordelijkheid vaak heel veel te doen
geweest Men herinnert zich nog wel de
jaren waarin talloze haren te bergen re
zen over wat zo al van de persen kwam.
Opruiing, ondermijning van het gezag,
opwekking om met gekruiste armen de
vijand die een vriend genoemd werd
af te wachten, kortom men kent de ver
zuchtingen over dit alles nog wel. En
mocht men ze vergeten zijn, dan behoeft
ir bepaalde geschriften uit onze
dagen op te slaan, die in dezelfde ribhting
schijnen te wijzen.
Naast de klachten over de opruiing wa
ren en zyn er de ergenissen over de on
zedelijke lectuur, de krenking van
iemands goede naam en zo al meer. Mag
dat alles nu maar. aldus luidde en luidt
ook thans soms nog de vraag. Bescher
ming van de pers en van de persvrijheid,
een prachtig ding, zo meent men dan;
maar wordt het soms geen tijd, de burgers
te beschermen tegende pers?
Of hetgeen tot dusverre in deze rich
ting is gedaan voldoende, laat staan af
doende, is geweest, is een punt, dat we in
volgend artikel willen bespreken. We
komen dan tevens in de buurt van het bij
de Tweede Kamer ingediende wetsont-
Ontbinding van het Belgische
parlement
De Belgische regering heeft gistermor
gen besloten de prins-regent te verzoe
ken het Belgische parlement tegen 15
Mei te ontbinden, teneinde op 12 Juni
algemene verkiezingen te kunnen hou
den.
Gen. Clay bevestigde het doodvon
nis tegen de S.S.-kolonel Peiper, die in
Malmedy opdracht gaf tot de terechtstel-
Amerikaanse krijgsgevangenen.
WEERBERICHT
Morgen overicegend droog
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Koude, tamelyk heldere nacht, met af
nemende bewolking. Matige, geleidelijk
selyk nachtvorst.
Morgen overdag: Overwegend droog
eer met later vanuit het Westen toe
nemende bewolking. Matige, geluidelyk
naar Zuidwest krimpende en langs de
kust tot krachtig toenemende wind. Min
der koud dan vandaag. (Bericht opge
maakt te 10 uur).
ZON EN MAAN
Zondag 10 April zon op 5 58. onder
19.28; maan op 15.47. onder 515. 11 April
zon op 5.54, onder 19.30; maan op 17.19;
onder 5.29. 13 April V. M.
