Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 15 maart 1949 | pagina 2

De tegenstelling tussen de Sowjet-Unie en liet

Tsaristische Rusland

l C. ROELANDSE

NIEUWE LEIDSCHE CQURANT

DINSDAG 15 MAART 19-SÏ

Alleen zuiver te bezien in het licht van
de liefde van Christus

Servire Deo vera libertas

Mr dr P. G. Knibbe, voorzitter van
het bestuur der Leidse-Houtschool,
schrijft ons het volgende.

Met grote interesse heb ik de rede
aangehoord, door prof. Locher op 10
Maart gehouden voor de Vereniging van
onderwijzers en onderwijzeressen in de
inspectie Leiden. Velen zullen met mij
genoten hebben van de belangwekkende
uiteen zettingen, die zozeer gebaseerd wa
ren op een zeer deugdelijke kennis van
feiten en omstandigheden.

Duidelijk werd, hoe door de overheer
sing der Tartaren het begin van volks
invloed op de regering werd vernietigd
en de Byzantijnse invloed daarna een
volkomen autocratisch regeersysteem
deed ontstaan. Hoe het ontbreken van
een gezeten burgerstand, van machtige
kasteelheren, van invloedrijke steden met
eigen privileges, waarop haar vrijheden
en rechten waren gebouwd, van invloed
is geweest op het ontstaan van het cen
tralistische, autocratische Tsarisme.

Ook het eigendomsbegrip was van
andere geaardheid dan in het Westen
van Europa. Het rentmeester zijn, rus
tend op de gedachte, dat God uiteinde
lijk de eigenaar was van de grond en
dat de gebruiker de feitelijke rechtheb
bende moest zijn, was in Rusland veel
meer dan in West-Europa tot ontwikke
ling gekomen. Hier en daar waren nog
reële overblijfselen van een min of meer
gemeenschappelijk bezit. De adel, zo was
de opvatting, had het land niet verwor
ven. maar geüsurpeerd.

Dit maakte het voor Lenin gemakke
lijk om zijn leuze, dat de grond in wer
kelijkheid weer aan de boeren zou moe
ten komen, zo geweldig veel ingang te
doen vinden. Toen Staldn evenwel, na
vooral mede hierdoor aan de macht ge
komen te zijn, de boeren dit land weer
afnam om het in collectieve boerderijen
onder te brengen, ontmoette dit een
enorm verzet, dat alleen in veel bloed
en door millioenen deportaties kon wor
den gesmoord, en dat. ondanks de col
lectieve tendenzen, die In vroeger tijd
9terk waren geweest

Prof. Locher heeft wel de vraag ge
steld, of het niet absurd was om te spre
ken van geestelijke verwantschap tus
sen het Russisch verleden en heden, tus
sen het orthodoxe en het atheïstisch
Marxistische Rusland. Hij ging hierop
echter niet in en wees onmiddellijk op
de punten van overeenkomst. Beide Rus
landen waren en zijn anti-Westers.

Geheel tegen de oorspronkelijke op
vattingen in heeft Stalin (de leider, zo
als hij genoemd wordt door hen, die hem
evenzeer verheerlijken als vroeger met
vadertje Tsaar het geval was), de natio
nale tradities en aspiraties hersteld.
Mede dank zij het communisme heeft de
Unie der Socialistische Sowjet Republie
ken (U.S.S.R.) in de buitenlandse poli
tiek veel meer weten te bereiken dan
het Tsaristische Rusland. Ook hier der
halve een band tussen het verleden en
heden van Rusland. Het Russische natio
nalisme doet weer zeer veel opgeld. De
veldheren van de tsaren, worden thans
weer verheerlijkt.

Bü al de verwantschap en trekken
van overeenkomst tussen het auto
cratische Rusland van voorheen en
de communistische dictatuur van (of
over) het proletariaat van thans,
ontbrak er echter m.i. aan de be
schouwing over „De Sowjet-Unie en
het Russische verleden" een duide
lijke weergave en ontleding van de
essentiële verschillen, die, naast de
verwantschap, toch ook tot de inhoud
van de titel der rede behoorden.
Het maakte enigszins de indruk, dat
prof. Locher met dit essentiële verschil
minder gemakkelijk weg wist dan met
de uiterlijke verschillen en overeen
komsten. zoals die t.a.v. vrijheid, demo
cratie, eigendom, enz. Als men evenwel
het essentiële, ik zeg niet geheel en al
weglaat, maar toch slechts terloops be
handelt, dan ontvangt men een wel zeer
scheefgetrokken beeld van de verhou
ding tussen oud en nieuw Rusland.
Dit essentiële verschil is, dat ondanks
al de uitgieting van barbaarsheid,
welke het oude Rusland vlak na de
Tartarentyd kenmerkte en die ook
in later tyd nooit geheel verdween,
toch het Tsaristische Rusland in zeer
sterke mate de invloed van de leer
van Christus onderging. Als des
ondanks tegen diens leer werd ge
zondigd en dikwijls zwaar gezon
digd, dan was er altijd recht van
appèl op wat God in zijn Woord
leerde. De verdrukkers werden vroeg
of laat en de een meer dan de ander
nog geremd door hun orthodox ge
loof.

De nieuwe onderdrukkers noemen zich
zuivere marxistische socialisten; zij heb
ben evenwel sterk de half-aziatische
Russische invloed ondergaan en zijn aan
hangers van het atheïstisch bolsjewisme.
Het Christendom is zonder reserve over
boord gezet. Elke moraal is onder
geschikt aan het doel: door handhaving
en oplegging van het dwangsysteem van
het communisme, het behoud van de
macht over de onderworpen volken en
het uitbreiden van de macht over de nog
niet overweldigde landen. De staat heeft
alle macht en kan door geen moraal ge
breideld worden. Liefde, recht, waar
heid en vrijheid, in de geest zoals een
normaal Nederlander deze opvat, zijn
volkomen verouderde en afgezworen be
grippen.

Het Marxisme leeft uit haat en on
beperkte machtsuitoefening. Macht,
terreur, dictatuur en despotisme ge

bruiken uit principe waarheid en
leugen als gelyk-nuttige middelen
om een beoogd doel te bereiken.

Alles is in Rusland thans daarom zc
veel erger dan in het Tsaristisch Rus
land. De geheime staatspolitie der Tsaren
was een kudde lammeren vergeleken bij
wat de Gepeoe, of hoe deze thans ook
moge heten, in Rusland thans is. De ver
banningen naar Siberië waren een idylle
bij wat thans de vele millioenen in de
Sowjet-dwangarbeiders-kampen moeten
meemaken.

De vrijheid was voorheen ook be
perkt. maar wat zich nu achter het
ijzeren gordijn afspeelt tart elke be
schrijving.

Ook in internationaal opzicht, en dit
raakt direct geheel Europa en de rest
'van de wereld, worden in geen enkel op
zicht scrupules gemaakt en streeft de
U.S.S.R. maar algehele heerschappij over
de wereld. De vijfde colonne staat ge
reed, deze overweldiger van andere vol
ken alle mogelijke steun te verlenen.

Tenslotte de vraag of, dank zij de vol
ledig doorgevoerde socialisatie geen gro-
welvaart nu of in de toekomst daar
tegenover staat. Geen enkel symptoom
duidt hierop. Van de armoede en het ge
brek aan het nodige in Rusland kan men
zich moeilijk een voorstelling maken,
vooral als men komt in de gebiedem waar
geen vreemdelingen worden toegelaten.
Hoe uiterst ongelukkig de geleide econo
mie der socialisatie aldaar werkt, kan
men leren in Kravchenko's boek „Ik
verkoos de vrijheid". De nadelen blijken
wel zeer veel groter dan de voordelen.

De vele millioenen in de werkkampen
zijn overigens niet allen daar vanwege
hun politieke opvattingen, maar zijm daar
ook samengebracht, omdat zonder deze
dwangarbeiders het systeem niet kan
functionneren. Men zou eenzelfde verge
lijking kunnen maken tussen het Prui
sische jonkerdom van vóór 1914 en het
nationaal-socialisme van Hitier. Ook daar
hadden beide tijdperken veel gemeen en

Ds D. J. Vossers op drietal
te Utrecht

De Ned.-Herv. Gemeente van Utrecht
heeft in de vacature van ds M. N. W.
Smit, die naar Den Haag is vertrokken,
het volgende drietal samengesteld: ds D.
J. Vossers van Leiden, ds H. Gordeau
van Eibergen en ds H. Beker te Eerbeek.

Amateur-fotografen

De Leidse amateur-fotografem-vereni-
ging vergaderde. De heren Groenendijk
en Gompelman, twee vooraanstaande
werkers van dezè vereniging, gaven hun
zienswijze op de nieuwe stroming in de
fotografie. Het was eem zeer leerzame en
interessante beschouwing. De voorzitter
wees nog op de vergadering van 28
Maart, waar de heer Hens zal spreken
en tevens 50 portretten zal tonen van de
grote Canadese fotograaf Karsh, die de
grootste mannetn van de wereld voor
- heeft gehad.

het essentiële vferschil: de princi
piële verwerping en algehele uitbanning
van het Christendom. I

Communisme zowel als nationaal-
socialisme ondermijnen de grondslag
van de samenleving. Ook het feit, dat
er nog op een aantal punten over
eenkomst is. verandert niets aan deze
waarheid, dat de grondslag ook van
de Russische Staat werd aangetast en
dat de begrippen waarheid, liefde,
recht en vrijheid een volkomen an
dere inhoud hebben gekregen.
De tegenstelling tussen het oude en
het nieuwe Rusland is daarom oneindig
veel dieper en scherper dan de punten
van overeenkomst zouden doen vermoe
den. Vandaar dat achter het ijzeren gor
dijn alles zoveel afzichtelijker en af
schuwelijker is dan wat in Tsaristisch
Rusland vrijwel onder ieders ogen ge-
sohiedde.

Het verenigingspunt van alle commu
nisten, zowel zij die wel als die Moskou
niet volgen, is: .Proletariërs aller landen
verenigt U", de dictatuur van het prole
tariaat. Communisten plaatsen, als het er
op aan komt, zich zelf buiten de gemeen
schap en zijn er op uit, de bestaande
staat, met al zijn rechten en vrijheden,
revolutionnair omver te werpen Dat is
in Rusland geschied en dat dreigt hier
en overal in de wereld.

Alleen wie God wil dienen, en zich
naar Zyn geboden wil gedragen, kan
de tegenstelling zuiver stellen en zo
nodig met alle kracht deze revolutie
neerslaan. Hij behoeft zich bij zün
verzet althans niet uitsluitend te ba
seren op de vrees, dat hy zelf by de
komst van het communisme geliqui
deerd zal worden, maar gevoelt het
als zyn van Godswege opgelegde
plicht om de rechten en vrüheden
door God in de schepping gelegd te
handhaven. De liefde van Christus
moet uiteindeiyk ons ten voorbeeld
zyn en daardoor gedreven moeten
wy de weg naar ware gerechtigheid
en ware vrijheid vinden en open
houden. Servire Deo vera libertas.
God dienen geeft de ware vryheid.
Alleen in het licht van de liefde van
Christus kan men de tegenstelling tussen
het oude en nieuwe Rusland ziuiver zien.
Doet men dit niet, dan blijft men in uit
wendigheden verstrikt en komt men uit
een vraagstuk als dit nooit goed uit

Koudekerk aan den Rijn

Dr Vlaanderen gisteren ten grave gedragen

Men wil een gedenkteken op het graf plaatsen

Leiden gaat Zoeterwoude uit de brand helpen

De wethouders krijgen géén kinderbijslag
De Leidse raad brak al
zijn eigen records

Geheel tegen zijn gewoonte in. heeft
de Leidse raad gistermiddag in een uur
tijds 22 punten afgehandeld. Het waren
de punten wel naar. maar toch mag
een prestatie worden genoemd. Wet
houder Van Schaik was nog wegens ziek
te afwezig, maar de voorzitter, burge
meester jhr mr F. H. van Kinschot, kon
de heer Lombert (K.V.P.) gelukwensen
met zijn herstel.

Alle door B. en W. gedane en door ons
reeds voldoende toegelichte adviezen
werden zonder hoofdelijke stemming
aanvaard. Slechts by drie er van werd
door een of meer raadsleden het woord
gevoerd. - -~v'

Hét prrfë-adviès 'op het vërzoèk'
het college van diakenen der Ned. Herv.
Gemeente om vergoeding der kosten
eervoer van kinderen van het tehuis
.Voordorp" naar en van de Chr. school
voor B L.O. te Alphen aan den Rijn deed
de heer Knuttel (Comm.) opmerken,
dat deze kinderen de B.L.O.-school te
Leiden maar moeten bezoeken of dat het
tehuis het schoolgaan der kinderen te
Alphen zelf maar moet bekostigen. Hier
mede sloeg de heer Knuttel de plank
vanzelfsprekend volkomen mis, omdat de
richting der school en niet die der
schoolbus de doorslag geeft, zoals wet
houder Menken, die de heer Van
Schaik verving, dan ook opmerkte.
„Voordorp" kan de kosten onmogelijk
zelf betalen. Als de Ohr. B.L.O.-school te
Leiden er komt (zoals bekend op 1 Sep
tember), komen de zaken natuurlijk heel
anders te liggen.

Enige strubbeling ontstond over
voorstel tot het voor rekening vai
gemeente nemen van het tekort van twee
door de Plaatselijke Demobilisatie Raad
Leiden in 1949 voor de gedemobiliseerde
militairen te organiseren feestavonden.
De heer Riedel Arb.) wilde het voor
stel niet zonder meer afwijzen, maar kon
toch evenmin vergeten, dat hij na de
tweede politiële actie ,wat gevoelig was
geworden inzake de dingen, die gepas
seerd zijn. De heer Woudstra (Prot.-
Chr.) sprak liever over begroetings- dan
over feestavonden. Onze jongens, die zelf
veel offerden, zijn dan dit offertje
de gemeente zeker waard. De heer
Knuttel sprak van een „huichelachtig
karakter" van deze „feest"-avonden, vond
;n „bespotting", haalde de „koloniale
oorlog" er bij, maar wilde per slot
rekening toch niet vijandig tegenover
„onze jongens" gaan staan en wel voor
stemmen. De leider van de K.V.P.-fractie,
heer Wilmer, achtte het in de lijn
der waardigheid van de raad liggen, dit
voorstel aan te nemen. Ook spr. gebruik
te liever het woord „begroetingsavond"
Nadat weth. Menken hierop ook de
nadruk had gelegd, de.gang van zaken
van de Demobilisatie-Raad had uiteen
gezet en een waardige ontvangst va
jongens, die zulke grote offers hebben
gebracht, had bepleit, ging de raad
der stemming met het voorstel accoord.

De brandweer

De heer Schüller (Arb.) had zich
nog eens verdiept in de zaken, die de
brandweer betreffen, zulks naar aanlei
ding van het voorstel van B. en W. tot
het met de gemeente Zoeterwoude
gaan van een gemeenschappelijke rege
ling inzake de brandbestrijding in
gemeente Een plan tot reorganisatie
de brandweer is destijds aanvaard, c
spr. had nog niets vernomen van het uit
voeren van dat plan, bijv. wait de be-
drijfsbrandweren betreft. Volgens spr. is
er trouwens reeds nu sprake van een
tekort aan personeel bij de brandweer,
zodat de leden in hun vrije tijd wacht
diensten moeten verrichten in de Stads
gehoorzaal, de Sdhouiwburg e. d. Hoewel
spr. het bedrag der vergoeding ook te
laag vond, had hij niet bepaald bezwaren
tegen het voorstel van B. en W., i
„eerst moeten de eigen zaken in orde

De voorzitter wilde niet, zoals de
heer Schüller, teruggrijpen op het oude
rapport, maar zijn antwoord baseren op
de toestand van thans. De Leidse brand
weer is volkometn capabel voor de te
stellen taken. Bovendien stond spr. op
het standpunt, dat Leiden zich als be
trekkelijk grote stad niet mag onttrek,
ken aan de verplichtingen ten opzichte
van kleinere buur-gemeehten. Maar kun
nen wij aan die verplichtingen voldoen?

Spr. was er van overtuigd, dat dat voor
de volle honderd procent kan. De mo
gelijkheid van een tweede brand te Lei-
is veel groter dan van een brand te
Zoeterwoude tegelijk met een brand te
Leiden. Iets anders is het. als er in Lei
den drie branden samenvallen. Dan zou
de brandweer niet op drie plaatsen te-
;elijk kunnen blussen. Naast Zoeterwou
de worden ook de andere omliggende
plaatsen in geval van nood geholpen.
Met die gemeenten is echter geen offi
ciële afspraak gemaakt. Gelukkig is het
nog nooit voorgekomen, dat er te Leiden
en im een der omliggende gemeenten te
gelijk brand uitbrak. Wat het uitrukken
der brandweer naar de buurgemeenten
betreft, dit had plaats im de tweede
helft- van-1945 driemaal, in geheel 1948
•eertienmaal. in 1947 tweemaal, m 1948
vyfmaal en in 1949 reeds tweemaal (Ha-
zerswoude-Rijndyk en Sassemheim). Lei
den beschikt gver voldoende reserve
aan wagens en personeel. Spr. kon het
contract met Zoeterwoude dan ook ge
rust aanbevelen.

Nadat de heren Goslings (Arb.) en
Hendriks (Prot.-Chr.) nog enkele
opmerkingen hadden gemaakt, werd het
oorstel aanvaard. Zoeterwoude is dus
lit de brand.

Bij slag politiek
Omdat in de vorige vergadering de
stemmen staakten over het voorstel van
de heer A v a n D ij k (KVP) inzake het
toekennen van kinderbijslag aan de wet
houders, moest in deze vergadering her
stemming plaats vinden. De voorzit
ter deelde mede. dat hij contact had op
genomen met de directeur van het bu
reau van de Vereniging van Ned. Ge
meenten Een landelijke regeling voor
de jaarwedden van wethouders werd on
mogelijk geacht. Misschien is wel pro-
vinciegewijs iets te bereiken. Wat de
kinderbijslag betreft: het bureau is be
reid aan dit punt de nodige aandacht te
wijden.

Bij de herstemming, staakten de stem
men opnieuw (13-13), zodat het wordt
geacht, verworpen te zijn. Vóór stem
den: de KVP en de Prot.-Chr., tégen de
P.v.d.A, de Comm., en de heer Vos van
de VVD (de heer Frohwein was afwe-
De wethouders Menken en Van der
Kwaak, die zich ook ditmaal bescheiden
hadden gedistancieerd. krijgen dus geen
kinderbijslag.

Na deze niet erg belangrijke agenda,
waarop wij ook niet in een raadsover-
zicht denken terug te komeb. ging de
raad over in besloten zitting. Hierna had
ag een korte rondvraag plaats.

Rondom het station
De heer Kortmann (KVP) wees er
op, dat de parkeerplaats van de autobus
sen in de Boerhaavelaan een om ver
schillende redenen ongewenste toestand
schept. Spr zou de parkeerplaats willen
zien overgebracht naar het emplacement
de N.Z.H. Verder wenste hy dat de
politie wat soeperier zijn taak inzake de
maximumsnelheid van auto's op de Ryns-
burgerweg en het Levendaal.

De Voorzitter zegde toe, dit laatste
te zullen overwegen. Weth. Jonge-
1 e e n antwoordde op de eerste vraag,
dat de parkeerplaats van de N.Z.H. niet
voldoende ruimte biedt en dat de (voor
lopige) standplaats van de bussen in de
Boerhaavelaan wat dieper in de laan zal
worden vastgesteld.

De heer A a 1 d e r s KVP) meende te
moeten constateren, dat niemand een hel
der inzicht heeft in de spoorwegplannen.
Spr gaf B. en W. daarom in overweging,
een maquette te laten maken en deze
ten toon te stellen. Weth. Jongeleen
zeide. dat reeds het voornemen bestond,
een dergelijke maquette te doen ont
werpen.

De heer Van Weizen (Comm.) wees
op de wenselijkheid, de Grote-Haven-
brug op drukke uren gesloten te doen
houden. Weth. Van der Kwaak zal
hier eens over piekeren.

leidse onderwijsinstellingen.

In de gehouden aandeelhoudersverga
dering van de N.V Leidse Onderwijsin
stellingen werden tot commissarissen be
noemd de heren H. J; Slotboom te
Veenendaal en J. A. Verder te Vleuten.

zilveren jubileum-

Op Donderdag 24 Maart hoopt de heer
H. J Willebrand, conducteur bij
N.Z.Hte herdenken, dat hij "voor 25 jaar
by de N.Z.H. in dienst trad.

Onder de rook ran de Sleutelstad

Philldor 11 verydelde gisteravond Calssa's kaïnploensplannen, door in de
ontmoeting tegen deze club met 82 te zegevieren en zelf de titel te ver
overen. Zo zat er voor onze fotograaf niets anders op, dan niet Caïssa, doch
het kranige Philldor II op de gevoelige plaat vast te leggen. Zittend (v.l.n.r.):
J. H. Aalbersberg, A. Geyer, J. M. Volders, J. van Leeuwen en P. Mulder
invaller voor A. H. J. v. d. Meulen); staande (v.l.n.r.): J. Buurman, J. A. P.
Moonen, P. Barkema, Jac. Galjaard (wedstrijdleider), E. W. v. d. Burgh
en J. Kluver (reserve).

Foto N. van der Horst.

Onder overweldigende belangstelling
an oud-patiënten, studievrienden en
collega's vond gistermiddag de teraarde
bestelling plaats van dokter D. Vlaan
deren, in leven arts alhier, welke te
Amersfoort op 54-jarige leeftijd over
leed. De baar. gevolgd door een baar met
bloemstukken, werd gedragen door oud
patiënten, vertegenwoordigende de drie
grote bevolkingsgroepen-

Als eerste spreker nam dr P. M. de
Planque, chirurg te Leiden, het woord.
Spr sprak als vriend van de overledene
/ees op de grote kwaliteiten, welke
de arts D Vlaanderen bezat Hij heeft
zijn werk gedaan als een die dient, naar
Gods eis. Dokter was hij in de ware zin
des woords en hij gold als een der besten
op medisch terrein in de omtrek. Spr.
memoreerde het ernstige ongeval, dat
1 October 1941 dokter Vlaanderen over
kwam, waarna het vertrouwen wel ver
slapte, maar niet verloren ging.

Dokter H van Wermeskerken uit
Alphen aan den Rijn sprak namens de
Maatschappij tot bevordering der genees
kunde, afd. Alphen en omstreken, waar
de overledene secretaris was. Spr
roemde diens grote werkkracht en
noemde hem een rusteloos werker, die
thans de rust gevonden heeft.

Dokter F. C. Nieuwenhuyzen, studie
genoot en vriend, was de volgende
spreker. Spr-, die in 1920 de eerste waar-
;r voor dokter Vlaanderen was,
zeide. dat eenvoud zijn karakter was. Hij
was een arts van de juiste verhoudingen
en van hem kon de patiënt veel leren.
..Burgemeester Verheul sprak namens
het gemeentebestuur en het Groene
Kruis. 29 Jaar heeft dokter Vlaanderen
onder ons als medicus en gemeente
ambtenaarmogen verkeren en dit ster-
zo zonder afscheid, noemde spr. diep
tragisch. Echter: er blijft een rust
)or Gods volk
Ds A. M W. Odé, Ned. Herv. predikant
te Goes, daarvoor te Koudekerk, sprak
als predikant en vriend. Het deed spr-
goed. dat zovelen gekomen waren oni de

overledene de laatste eer te bewijzen.
Het geopende graf toont ons de mense
lijke vergankelijkheid. Maar ook hier is
Gods genade genoeg. Met het citeren van
het gezangvers: „Neemt dan vry mijn
stof. gij aarde" besloot spreker.

Een zwager van de overledene,
Langhout, sprak ten slotte woorden
dank namens de familie

Naar wij vernemen, heeft zich te
Hazerswoude-Rijndijk en Koudekerk eer
comité gevormd om een passend gedenk
teken op het graf te plaatsen. In dit
comité hebben zitting de heren P Boer,
B. Boers. D. Hoppenbrouwer, JE"
Kort, D. Wesseling, H van Driel,
Hoogenboom, J. D Reyneveld, 1
Slegtenhorst en C. Zuydwyk.

Chr. Geref. Weeshuis te Utrecht
bestaat 25 jaar

Herdenkingssamenkomst te Leiden.

Ter gelegenheid van het 25-jarig be
staan van het Chr. Geref. Weeshuis
Utrecht zal ds J. G. van Minnen, Chr.
Geref. predikant te Huizen, Woensdag
avond, half 8, in het kerkgebouw aan de
Steenschuur een herdenkingsrede uit
spreken. Er zal een collecte worden ge
houden ten bate van het zilveren
Weeshuis.

Museum voor Nat. Historie
behoeft uitbreiding

Zal gew. arbeidsbureau ivorden
ontruimd?

Naar wij vernemen, worden thans be
sprekingen gevoerd om te komen tot uit
breiding van het museum voor natuur
lijke historie aan de Raamsteeg en Doe-
zastraat Dit museum heeft al geruime
tijd met een tekort aan ruimte te kam
pen. Wetenschap en publiek zullen ei
mee gediend zijn. wanneer dit tekort
spoedig wordt opgeheven.

De aandacht van de instanties, die met
deze zaak zijn belast, is gevestigd op het
gewestelijk arbeidsbureau aan de Doeza-
straat. Kan dit bureau elders worden on
dergebracht, dan is het zo goed als zeker,
dat het museum op het gebouw beslag
zal leggen, en wel ten behoeve van
fossielen-colectie-Dubois.

t TUSSEN GOUD EN DIAMANT.

Op 28 Maajrt hoopt het_echtpaar P. Stol

Zendingssamenkom sl
Morgenavond (Woensdag) wordt in ge
bouw ..Rehoboth", Rapenburg 10. een
Zendingssamenkomst gehouden, uit
gaande van de Geref Zendingsbond.
Spreker is ds J. van Amstel uit Hoeve
laken. Men verzoekt ons mede te delen,
dat de samenkomst niet om 8 uur, maar
om half 8 aanvangt-

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN

OVERLEDEN: D. van Rijn. man, 44 jr;
J. Reichwem. huisvr. van B. Verdoom,
63 jT

GEHUWD: J J. de l'Eckise, jm, en L.
Verhoog, jd.

GEBOREN: Gustaaf J. J. zn v. G. M.
Zwartjes en H. R. Müller; Mirjaim A. J.

C. Duivenvoorden en A. G. Fhi-
lippi; Johanna W. dr v. B. Mosterd en
J. W. v. d. Aa; Leonard-us A. C. J. an v.
J. G. A. van Lubeek en J. M van Hou
ten: Carolus F. M A. W dr v. A. J. H
Cleef en A. H. A. Witteveen; Petrus
zin v. P. Dreef en A. v. d. Reijden;
Comelis A. zn v. B. Bink en A. M. Lin-
forth; Maria L. C. dr v. J. J. A. M. Roo-
zen en G. Henseler; Theodora C. P. dr v.
C. H. Opdam en C. P. van Sbaden; Jo
hannes J. zn v. C. v. d. Wal en A. Ver
meer; Wilhelmina I. dr v. F. C. de Boer
en T. H. de Bolster; Margaretha dr v.
B. J. v. d. Meer en P M. van Vegten;
Henricus J. zn v. W. Klijmeij en A. H.
W van Veggel; Anfonia J. dr v. W. Boer
en A. J. Huf; Marja S. dr v. J. Hes en
A. C. Vermeer; Cornelia P. dr v. C. A.
Koppers en J Simek; A-lida H. R dr v
L. J. Ha-ge en R C. van Arnhem; Johanna
dr v. H. G. Ruhaak en M. J. Ligtvoet;
Margriet dr v. J. H. van Luijk en E. M.
van Reedt Dortland; Berend C. zn v. B.
v. d. Wiel en I G. Nelisse; Margje H. dr
v. W. F. den Horder en C. van Tol; Ja
cob zn v. A. v. d. Grift en C. v. d. Blom;
Veronica Th. dr v C. J v. d Voort en
A P. van Rooyen; Hiske J dr v R. Wol-
ti.ng en J Verste egt; John zn v. D. Roest
en S M. C. Sleval; Johannes zn v. J. v.
d. Walle en C. Gorree.

Oegstgeest

Candidatenlyst V.V.D.

De Volkspartij voor Vrijheid en Demo
cratie heeft haar candidatenlijst als volgt
vastgesteld: 1. dr K. Simon Thomas; 2.
ir P. de Gruyter; 3. mevr. P. H. Smits-
Witvliet; 4. L. F. J. van Luyken; 5. H. F.
D. M. Kortmann; 6. mevr. H. R. Lignac-
Entlhoven; 7. F. P. Flu; 8. mevr. J C. de
Jong-Diepeveen.

Rijnsburg

Knapen- en meisjesverenigingen

Woensdagavond zullen de Geref. kna
pen- en meisjesverenigimgen in de Ra
penburg-kerk haar jaarvergadering hou-

Ouderavond Ned. Herv. School

Morgenavond organiseert het bestuur

in de Ned Herv. school een ouderbij
eenkomst, en wel om half 8 in de kleine
kerk. Er zal wordem gesproken, gegymd,
gezongen en gedeclameerd.

D.A.W. IPernix IV 22
5 door niemand verwacht: D.A.W.
I wist Pernix IV uit Leiden een gelijk
spel af te dwingen! En verdiend! Direct
de afworp werd van beide kanten
hard gevochten, met Pernix in de meer
derheid. Na tien minuten spelens echter
kwam D.A.W. flink opzetten, mede dank
zij het prima spel van het middenvak,
tien minuten voor het theeleutje wist
een Rijnsburger de stand op 1—0 te bren
gen. Hiermee brak de rust aan. Na de
rust werd wederom aangepakt en Pernix
maakte gelijk. De vreugde onder de
Leidenaars was echter van korte duur,
er scoorde D.A.W. (21). Drie
minuten voor het einde zagen we een
heftige worsteling voor de D.A.W.-korf.
Hieruit wist Pernix met een fraaie door
loopbal de stand gelijk te maken. Al met
al een wedstrijd, die het kijken ten volle
waard was

Valkenburg

De volkstelling

De volkstelling 1947 biedt de volgende

gegevens:

Valkenburg 560 m., 529 v., verspreid
18 m., 20 vr„ woonschepen 1 m., 1 vr.,
totaal 579 m., 550 v., totaal generaal 1129.

R.K. 27 m„ 21 v., Ned. Herv. 361 m.,
328 vr., Geref. Kerken 116 m., 135 vr.,
Geref. Kerken (art. 31) 47 m., 34 v., Chr.
Geref. Kerken 14 m., 15 v., Geref. Gem.
3 m„ 4 vr., Doopsgez. 1 vr., Rem. 1 vr.,
Vrije Evang. Gem. 2 m., 2 v., geen kerk
genootschap 5 m., 2 v.

Werkzaam in de woongem. 2
v., forensen 63 m., 17 v.

zijn krachten gegeven voor dit bedrijf,
is als bestuurslid van vereni
gingen in het belang van landbouw,
zuivel en pluimveeteelt en als bestuurs-
polders. Nog steeds is hij de voor
zitter van de Coöp. Boerenleenbank ie
Voorschoten en naar zyn oordeel wordt
nog steeds met grote aandacht geluisterd.
Zowel de bruidegom als de bruid zijn,
niettegenstaande zij de 80 jaren reeds zijn.
gepasseerd, nog steeds vitaal. Zij vormen.

voorbeeld van een degelijk Holland#
familieleven, want het mag gerust wor
den gezegd, dat zy voor hun kinderen,
die zelf flinke landbouwbedrijven be
heren. nog steeds de vraagbaak zijn Het
spreekt vanzelf, dat 27 Maart bij uitstek
familiefeest zal zijn met ongeveer
70-tal nakomelingen als feestvier
ders. Ook wij wensen dit diamanten
echtpaar nog vele gelukkig! en gezonde
jaren toe, alsmede aangename bruids-

Stormschade.

Na de laatste storm meldden wij, dat
;n broeikas van de heer J. P. Segaar
as vernield. De schade werd toen ge
schat op f 40.000. Thans blijkt, dat een en
ander nogal is meegevallen, want da
schade liep niet hoger dan f6000.
Varende tentoonstelling „Klein Artis".
In aansluiting op ons bericht van da
vorige week betreffende het varende
museumschip „Klein Artis", dat ook
Voorschoten zal bezoeken en ligplaats zal
kiezen aan de Molenlaan. delen wij mede,
dat de dagen voor bezichtiging gewijzigd
luiden van heden, 15 Maart,
tot volgende week Dinsdag 22 Maart. Het
schip is dagelijks, uitgezonderd 'sZon-
or het publiek toegankelijk van
ochtends tot 9 tlur 's avonds.

V oorschoten
Diamanten bruidspaar

Een niet alledaags feit wordt op Zon
dag 27 Maart a.s. in de familie Roden
burg herdacht. Op 27 Maart is het 60 jaar
geleden, dat de heer J. Rodenburg
zijn echtgenote in de echt werden
bonden en als jeugdig echtpaar zich
vestigden op de boerderij „Ons Genoe
gen" aan de Elslaan Zestig jaren lang
heeft de heer J- Rodenburg niet alleen

LEIDS PALET

Via schoollei en huisdeur tot kunstenaar

„Ik probeer mezelf te vernieuwen,"
zegt de schilder J- C. Roelandse, terwijl
hij weer met een vracht schilderijen van
boven komt sjouwen. „Ik probeer een
lichter palet en in myn tekeningen tracht
n één enkele lijn zoveel mogelijk
vast te leggen. Vooral dat laatste berok
kent me hoofdbrekens, want ik b e n juist
helemaal geen man van lijnen, zelfs
liet in mijn tekeningen, zoals u kunt
ien!" En terwijl ik naar zijn gezonde,
erweerde kop kijk, bedenk ik met ver
wondering, dat deze man het vorig jaar
zestig werd: een van de oude garde, op
top, volgeling van de Haagse school
met hart en ziel, maar zó gegrepen door
de algemene tendenz naar de lichte kleur
het abstraherende zien, dat hij deze
uwe elementen ook tot de zijne wil
maken en wil trachten te voegen in eigen
persoonlijkheid en eigen artistieke op
vattingen Een experiment overigens,
•voor ik hem waarschuw. Ver
nieuwing is nodig, altijd, maar men moet
zichzelf nooit forceren. Niets is zo af
stotend in de kunst als onoprechtheid,
ook de onbedoelde. Zo het trouwens
!n het gehele leven.

Maar als er iets is, dat Roelandse juist
iet is, dan is het wel: onoprecht. Het
vaal-grauwe licht van een haast onmerk
baar verglijdende Maartdag verzacht
in zijn trekken van strijdbare man
uit het volk. En zijn woorden grijpen
.rs naar wat hij als waarheid voelt.

„Opleiding? Nou, ik kladderde al als
heel kleine jongen niet alleen mijn
schoolleitje, maar ook de stoepen en de
huisdeur vol Maar mijn ouders stopten
na het aflopen van de lagere school
e een of andere betrekking, waar ik
vak moest leren. Als kunstschilder
lijd je honger, beweerden ze. Waar ze
grotendeels gelijk in hadden. Maar ik
kón het niet laten, liep overal weg en
leerde mezelf tekenen en schilderen,
later met waardevolle aanwijzingen van
Van der Nat en Floris Verster. Autodi
dact dus; zo noemen ze dat toch?

Zeker, zo noemen ze dat. En in het al
gemeen pleegt men op autodidacten iet
wat hooghartig neer te zien. Zelfs de gro
te autodidact Van Gogh heeft daaronder
geleden. Maar Roelandse was er de man
naar, om stilletjés in een hoekje te
gaan zitten lijden. Hij negeerde op z ij n
beurt zo'n beetje de officiële kunst,
verwierf zich zó veel opdrachten,
dat hij jaren lang ruim kon leven en
zonder zorgen kon schilderen. Tezamen
met zyn stille vrouw, Adriana Owel, met
wie hy in 1911 trouwde, en zijn twee
kinderen, de verstandige zoon eh het
artistieke dochtertje, beleefde hij een
„gouden" tijd. De familie beschikte in
die dagen zelfs over een klein zeiljacht
en het was niets bijzonders als de kosten
van een soms wekenlange trip (waarbij
het werk zeker niet werd verwaarloosd)
ruim konden worden bestreden uit de op
brengst van één enkel portret.

„Nu is dat héél wat anders," zucht ny.
Toch hield Roelandse zich niet hele
maal afzijdig van de min of meer offi
ciële kunst In elk geval werd hij om
streeks 1912 voor een tijdje lid van het
Leids schildersgenootschap „Ars Aemula
Naturae", by welke groep hij zich sinds
enige tyd opnieuw heeft aangesloten, ter
wijl de officiële kunsthandel zich voor
hem interesseerde via de vroegere Leidse
kunsthandelaar Sala.

„Die heeft héél wat van me verkocht!"
zegt Roelandse trots. En wat is er op
zulk een trots tegen? Vooral wanneer
het iets verzoeten kan van de bitterheid
van het heden. Want het is slecht in de

kunst op het ogenblik, Roelandse wee'
a. Is hij al niet een jaar lang ge
slingerd tussen hopen en vrezen voor wa
betreft een te houden tentoonstelling
zijn werk? „Er is geen geld!" zegt
hy hard. „I k heb het niet en niemand
schijnt het te hebben!" Het is te begrij
pen, deze ontgoocheling. Want voor een
schilder is tentoonstellen even broodno
dig als linnen en verf.

Toch blijft na het verlaten van het klei-
2 huis aan de Hoogmadese weg te Lei

derdorp niet de herinnering aan een
bitterd mens. Want terwijl hy de deur
opent, heeft Roelandse nog gauw
verteld, dat hy „weer iets moois in
hoofd heeft". Er zijn nog wat moeilyk-
heden met het model en het juiste ate-
maar in zyn gedachten schildert hij
al, weken lang. En is gelukkig.

C. Th. R.

he

Vergadering middenstanders-

Heden (Dinsdag-) avond om 8 uur
wordt in het Gebouw voor Chr. Belan-
een door de burgemeester uitge
schreven bijeenkomst gehouden van alle
plaatselijke middenstanders, waar het
woord gevoerd zal worden door de heer
A. O. Frohwein, districtscommissaris van
Rijnlands Borgstellingsfonds te
Leiden, met als onderwerp „Waarheen B

de

met al myn zorgen als zakenmidden-
stander?", i ,je

Aan tien leden van de reserve-rijks-
politie werd door majoor Wolters uit jeg
Den Haag de verband-acte uitgereikt.

Verschillenden liepen reeds een be-j wo
keuring op wegens het onbeheerd en on-a]s
afgesloten laten staan van hun rijwiel, dj,
Men zij gewaarschuwd. Oo

De woningcommissie houdt haaract
eerstvolgende zitting op Donderdag 24
Maart. vei

De heer A- J. Warburg uit War-, SS-
mond, die veertien dagen geleden op de arr
hoek Leidseweg-Elslaan met zijn auto ner
werd aangereden door een andere auto, ille
werd thans door de politie gehoord en har
kan binnenkort het Acad. Ziekenhuisl E
verlaten. I die

Sfeer in *t gezin?
De „Nieuwe Leidsche" er in!

Voor de Leidse kantonrechter

Drie overtredingen tegelyk

A. H. uit Den Haag had in de eerste
plaats met zijn auto op de Stationsweg Afr
alhier links gereden, hij had verder geen i.e.
voorrang verleend aan het rechtse ver-j Bui
keer, terwijl bovendien de handrem niet te
werkte. Het gevolg was geweest, dat een gen
motorrijder werd aangereden. Dit wai hen
nogal ernstig, want het rijwiel werd zo y
goed als geheel vernield. De eis was: f 55 q
boete of 25 dagen hechtenis- Daar H. de vjSg
schade aan het motorrijwiel moet ver-j js d
goeden, werd de uitspraak bepaald op! vaa]
f30 boete of 12 dagen.

Botsing te Lisse
W. W., wagenvoerder bij de N.Z.H.V.M.,
stond terecht, omdat hy op 2 November)
1948 de tram te Lisse niet tijdig tot stil-i v
stand had gebracht, ten gevolge waarvan com
hy in botsing was gekomen met een|^er
vrachtwagen, die op de rails HerenweaslaP
stond. J. van H. uit Lisse, wiens auto dëpeze
dupe was geworden, was ook opgeroepen. verk
Mr Herfst bracht naar voren, dat de wa4vorr
genvoerder in 't donker te hard had gemeen
reden. met

H. achtte Van H. onschuldig. Het O.M.I
was het niet met de raadsman eens en PAF
eiste tegen Van H. f25 boete of 10 dagen P4
en tegen W. f 18 boete of 6 dagen. De
kantonrechter veroordeelde elk tot f20
of 8 d. h. 1,reff

Lezers schrijven ons

„De Waarheid" en wij

Dezer dagen vond ik in
„De Waarheid" de slagzin: „Geef uWnerrn
krant door aan uw buurman!" Ik dacht
zo: als „De Waarheid"!?) zo zyn bestTIEl»
doet, moeten wij als belijders van i
Christus dan ook niet wat doen? Ik zou

plicht!

W. J. Outshoorn.

(19!

wil

Een radio cadeau! word

In de laatste week van Februari kreefnwo;
ik door bemiddeling van mevr. Spoor effoor
de Dienst Welzijnsverzorging de beschikfet.
king over een radio, geschonken door drri-'gt
abonné's van de N.L.C. Namens de batal»
jonsarts en de ziekenzaalpatiënten mar1 "c
ik U hartelyk dank zeggen voor dezra"av
buitengewone geste. Hoe de radio opwerel
prijs wordt gesteld, hoop ik de lezers van
de N.L.C. binnenkort door enkele foto'»*- K
duidelijk te laten blyken. SL(

Serg. O-V-W.-ziekenj In
Batavia- verpleger J. Keyzertloot

Sport en Wedstrijden

Philidor II werd kampioen
van de Overgangsklasse

Zy klopte Caïssa op de eindstreep
met 82

Wat vele insiders voor schier onmoge-
lyk hadden gehouden, is gisteravond toch
gebeurd: Philidor II klopte Caïssa met
82 en werd kampioen van de over
gangsklasse van de L.S.B Door in de
eerste competitiewedstryd van Vrienden
schaar I te verliezen, kwam het reserve
team van Philidor 2 punten achter op
Caïssa en daarin kwam tot de laatste
wedstrijd geen verandering. In de ont
moeting tussen genoemde tientallen
moest dus de beslissing vallen. Philidor II
moest winnen en nog wel met 73. want
was deze score lager, dan was Caïssa
kampioen, daar deze club dan een beter
bordgmiddelde had. De zeer spannende
ontmoeting gaf een aggressief Philidor te
zien, dat tenslotte de zenuwen iets beter
in bedwang had dan Vlugt c.s en, zij het
met wat fortuin, met 82 won. Philidor,
onze felicitaties en succes in de promotie
wedstrijden tegen Bodegraven I! Caïssa
toonde zich een zeer sportief verliezeres
en feliciteerde bij monde van haar voor
zitter, de heer G. W. Horree, het

ged. uitslag is; J. H. Aalbersberg (Ph.)-( vot
P. Vlugt (C.) 1—0, A. Geyer—J. Verduifl j
10, J. M. VoldersF. Schilthuyzen 10 T
J. v. LeeuwenH. E. Christiaanse 10, f
Mulder (res.)—F. P. v. Hemerik 0—1, Jan v
Buurman—f. v. d. Bosch 1—0, j A. f en
MoonenG. Kuypers 10, P. Barkema- y
G. W. Horree 0—1, E. W. v. d. Burgh—C

noordwijk iiiv.t.l. ii 6—4.

Noordwyk III speelde gisteravond vi
de competitie 3e kl.(A.) L.S.B. tegel
V.T.L. II uit Leiderdorp en wist
dienstelijk met 64 te winnen.

dammen
lisse vooruit—e.m.s. 14—6
In het kader van het „Vier dorp™.
tournooi", speelde Lisse Vooruit tege le<?ie

de tifceühoudster E.M.S. uit Bennebroel ^er
Lisse V. won met 146 en zij.n tot dus^'d-
verre ongeslagen. De ged. uitslag is;
v. Hal (Lisse V.)J. Weyers (E.M.S.
02; J. AlgraN.N. 20; J. Langbroek- aaS
N.N. 2—0; J. G. Snel—N.N. 2—0; N. peroep
DekkerJ. v. d. Kraft 11; A. Wijrn
noutC. Vernooy 11; J. v. d. Poel- ereoh'
W. Persoon 20; C. BaartmanJ. Klaofet
Kenberg 02; A. Balkenende GznF eldig

nende team met het behaalde succes. DeVerrrvaat 20; A. v. RossenC. Ótt« 2Qt

&n d

E