Jlirumr geihsctfe (üimrant
STERKE SPANNINGEN IN BOEZEM
VAN HET KABINET
Wist U
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1949
BUREAUX: Hogewoerd 103
Dir en redactie Tel. 20408 Abonne
menten Tel 22710 Advertentieafd
Tel- 23375
Postrekening 53936
ABONNEMENTEN: ƒ4.15 per kwartaal;
ƒ1.35 per maand; ƒ0 32 per week.
ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting.)
DIRECTIE: F DIEMER
CHR1STELIJK-NATIOHAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StantiMsttcfi Is gftebleuen
tnyn hert in Icgljcaspoef
Negen en twintigste jaargang No 7735
Tweede Kamer over
Indische kwestie
Zie pagina 3
I Wanneer de Regering aftreedt moet men
zich niet al te zeer verbazen
(Van onze Parlementsredacteur)
De Regering blijft nog steeds zvvygen over haar houding tegenover het Indonesi
sche vraagstuk. De departementale voorlichtingsdiensten weten zelfs niets.
Minister Sassen schijnt van plan te zyn, wat hij kwijt wil te bewaren voor het
Tweede Kamerdebat. Er is de laatste dagen een ontwikkeling gekomen, die hem
blijkbaar toch in staat stelt. Donderdag een en ander te zeggen. Het zou ons niets
verwonderen, wanneer hy of de minister-president dan zal mededelen, dat het
kabinet van zins is ontslag te nemen. Het uitgestelde vertrek van H.M. Koningin
Juliana houdt, zien wjj het goed, mede verband met de hoogst ernstige situatie,
waarin ons land verkeert.
Er zijn verschillende vraagpunten,
waarover men het in het kabinet tot nu
toe niet eens is kunnen worden. Daar is
in de eerste plaats de houding, die te
genover de Veiligheidsraad moet worden
ingenomen. Zijn wij goed ingelicht, dan
heeft dr Beel dezer dagen met-officieel
aan de Indonesische federalisten meege
deeld, dat de Regering van plan is
resolutie van de Veiligheidsraad i
rich neer -te leggen en zich te houden
aan de eigen plannen en het eigen tijd
schema. Wij betwijfelen echter, of dr
Beel hier uitdrukking heeft gegeven
een gevallen kabinet s-beslui*..
komt ons eerder voor, dat hier sprake
is van een samenspel tussen minister
Sassen, prof. Romme en dr Beel.
Vrijlating republik. leiders.
Een tweede struikelblok is de vrijla
ting van de republikeinse leiders. Minis
ter Sassen voel* hiervoor niets en
hebben het idee. dat hij hierin in
kabinet niet helemaal alleen staat. De
houding van prof. Romme in dit opzicht
is trouwens ook bekend: afwijzend.
Het grootste struikelblok ligt echter op
geheel ander terrein. Gelijk men weet,
heeft de Regering overwogen, of het nie*
mogelijk zou zijn, de interim-periode
©ver te slaan. Op deze wijze zou me
Soekarno wil Nederland op
de bon slingeren
Het oude spelletje is weer
begonnen
De pogingen van de Bijeenkomst Fe
deraal Overleg op Banka om Soekarno
en Hatta tot besprekingen over de i
terim-regering te bewegen, zijn we
Uitgelopen op het oude spelletje v
rekken en chicaneren. De bedoeling
duidelijk: Als de plannen op 15 Februari
nog generlei vormen hebben aangenomen,
moet de V.N.-commissie dit aan de Vei
ligheidsraad rapporteren en tevens
die Raad voorstellen doen omtrent de
tot Nederland te richten bevelen. We
worden dan als het ware op de bon ge
slingerd. Door een directe weigering
zou dit doel niet worden bereikt, ofschoon
het duidelijk is dat Soekarno en Hatta
niet zullen medewerken tot een interim-
regering. Daarom hebben Soekarno en
Hatta het volgende listige antwoord ge
geven: Zij zijn bereid de contactcommis
sie der B.F.O. op Banka te ontmoeten
voor een oriënterende gedachtenwisse-
litag, waarvan het tijdstip in nader over
leg zou kunnen worden vastgesteld. Tot
besprekingen zijn zij echter niet bereid,
tenzij onder auspiciën van de V.N.-com-
missie en gezamenlijk met de Nederlandse
delegatie, terwijl dan tegelijkertijd de
•taking van het vuren, en het herstel der
republiek te Djokja behandeld moeten
worden. Het is dus duidelijk dat het ver
roek van de B.F.O. is afgewezen en dat
de zaak eindeloos gerekt zal worden.
Alles zoals het was en blijven zal.
Soekarno werd op Banka op de
schouders gedragen.
De republikeinse delegatie heeft te
Batavia een verklaring aan de pers ver
strekt, meldt Aneta, volgens welke Soe
karno Zondag op Zanka door een grote
menigte begroet werd. Men riep „Mer-
deka" en droeg Soekarno op de schou
ders naar zijn auto. De resident heeft
toen hy vernam, dat er te Pangalpinang
grote betogingne werden georganiseerd
en dat voor dit doel honderden personen
van de buitenwijken werden aangevoerd,
niet toegestaan, dat Soekarno daarheen
vertrok, aldus deze verklaring.
Nieuwe Amerik. druk op
Nederland
iWe mogen de resolutie niet naast
ons neer leggen
Amerikaanse hoogwaardigheidsbekle
ders hebben aan Aneta te Washington
medegedeeld, dat een Nederlandse wei
gering om aan de resolutie van de Vei
ligheidsraad mede te werken waar
schijnlijk een nieuwe ongunstige ontwik
keling van de Amerikaanse en inter
nationale openbare mening zal tenge
volge hebben, met een daaruit voort-
Vloeiende versterkte druk van de V.N.
Terwijl zij verklaarden, geenszins te
twijfelen aan de ernst van de Nederl.
Regering bij het streven naar vervulling
van het aangekondigde voorne
Indonesië het volgend jaar volledige
onafhankelijkheid te geveb, zeiden
zij, dat de Nederlandse Regering ver
moedelijk met meer en meer moeilijk
heden te kampen zou krijgen, indien zij
er de voorkeur aan zou geven een eigen
plan uit te voeren, dat onverenigbaar
tou zijn met de formule van de Veilig
heidsraad. Hun opmerkingen heetten ge
ïnspireerd door vriendschap
Meest shag deze week
Door de moeilijkheden in de sigaret
tenindustrie worden deze week niet
•Heen minder tabaksbonnen aangewe
zen, dan oorspronkelijk bedoeld was.
maar zal het publiek zelfs voornamelijk
•hag voor zijn bonnen voor lief moeten
nemen. De sigarenwinkelier kan, nu de
•igarettenproductie bijna is gehalveerd,
onmogelijk voldoende sigaretten leveren.
bemoeienissen van de Veiligheidsraad
voorkomen, omdat er dan immers snel
ler zou worden gehandeld dan deze zelf
heeft voorzien. Dit plan is geboren in
het brein van sommige leden van de
BF.O. en dr Beel zou zich hier aanvan
kelijk achter hebben geplaa'st. De ver
houding met Nederland zou dan gecon
cretiseerd moeten worden in voorlopige
verdragen met de op korte termijn (ge
dacht is aan 1. Mei) in het leven te roe
pen Verenigde Staten van Indonesië. Dit
plan zou ook op Banka besproken zijn
met de republikeinse leiders, die echter
een afwijzend standpunt hebben ingeno-
Zij zijn er immers in genen dele voor
geporteerd, een oplossing te aanvaarden,
die de Veiligheidsraad en daarmee de in
ternationale bemoeiing buiten spel zet.
Ook hier wrijving.
Pok over dit plan bestond echter in het
kabinet geen eenstemmigheid. De heer
Sassen toonde zich van de aanvang af
reeds een groot tegenstander. Hij was nl.
bang, dat het verwezenlijken van dit plan
de Veiligheidsraad nog meer tegen ons in
het harnas zou jagen. Wanneer wy thans
tot versnelde zelfstandigwording van In
donesië zouden overgaan, zou de Raad
vermoedelijk kunnen zeggen: dan had
dit ook wel eerder gekund en is al de
Nederlandse tegenstand zonder ware
grond geweest. Hebben wij het wel, dan
heeft minister Sassen tenslotte wel wil
len toestemmen in een verkorte interim
periode, maar heeft hij principiële amen
dementen ingediend. Wat toch is het ge
val? Overdracht van de souvereiniteit
aan op korte termijn in het leven te roe
pen Verenigde Staten van Indonesië aan
Nederland gebonden door verdragen,
stelt de reële Unie tussen Nederland en
Indonesië op het tweede plan. Prof.
Romme heeft steeds als het R.K. stand
punt verkondigd, dat de opbouw van de
Verenigde Staten van Indonesië en van
de Nederlands-Indonesische Unie gelijk
tijdig zou moeten geschieden. Daarbij
komt, dat bij de jongste Grondwetsher
ziening uitdrukkelijk in de Grondwet is
opgenomen, dat er een unie zal komen.
Het omzetten van een verdragsverhou-
ding in een Unie-verhouding is echter
volkomen in de lucht hangend. Vandaar,
dat minister Sassen er op heeft gestaan,
dat nu reeds het Unie-statuut in grote ly-
nen zal worden vastgelegd, als voorwaar
de voor het verkorten van de interim-
periode. In dit opzicht staat minister Sas
sen in het kabinet in ieder geval niet al
leen. Hebben wij het wel, dan heeft met
name minister Van Maarseveen hem
dit opzicht krachtig gesteund. De ov
weging, dat naar veler opvatting het v
korten van de interim-periode zonder het
scheppen van een (voorlopig) Unie-sta
tuut in strijd is met de Grondwet, terwijl
anderen menen, dat zonder deze weg
geen redelijke oplossing voor het Indo
nesische vraagstuk te vinden is, zou
kabinet er toe hebben geleid ernstig
aan aftreden te denken.
Misverstand over verklaring
van dr Beel
Aangezien de verklaring van dr
Beel, dat de algemene bewegingsvrij
heid der republikeinse leiders na de
vorming-op-korte-termyn ener inte
rim-regering nader zou kunnen wor
den herzien, aanleiding heeft gege
ven tot misverstand, is zij door dr
Beel ingetrokken.
Scandinavisch vliegtuig met
23 passagiers vermist
Een „Viking"-vliegtuig van de Scan
dinavische luchtvaartmaatschappij wordt
sinds gisteravond, na een vergeefse po
ging om een „Ablinde" landing te ma
ken op het Deense vliegveld Kastrup,
met 23 passagiers aan boord vermist.
Vermoedelijk is het tussen Denemarken
Zweden in zee gestort. Ter hoogte
Malmö werd een wrak gesignaleerd, doch
dit bleek later afkomstig te zijn van een
reeds eerder verongelukte machine.
NEDERLANDS FOKVEE NAAR
DUITSLAND.
Het Brits-Amerikaanse bestuur heeft
>or de Bizone van Duitsland voor één
millioen dollar eerste kwaliteit fokvee in
ederland aangekocht.
Deense toeristen kunnen dit jaar de
beschikking krijgen over deviezen voor
vacantiereizen naar Engeland, Frankrijk,
er land, Noorwegen en Zweden.
Gaat Hongarije nu een politiek spel spelen
over vonnis tegen Mindszenty
Onderhandelingen met het Vaticaan met de
kardinaal als inzet
De Hongaarse communistische regeering wenst een verdrag te sluiten met het
Vaticaan en hoopt kardinaal Mindszenty daartoe als een soort „lokmiddel" te
kunnen gebruiken, zo onthult de „Daily Express" van heden. Hongarije wil zjjn
regering erkend zien door het Vaticaan en voorts de goedkeuring ontvapgen voor
de nationalisering van de scholen, die, zoals bekend is, veel tegenstand ondervindt
de Hongaarse R. Katholieken.
Om dit te bewerken is Vincenzo To- ken.
mek, een Hongaarse r.k. functionaris, op
het ogenblik te Rome bezig voorberei
dingen tot een bespreking met het Vati-
te treffen. Volgens het Britse blad,
zal het „opperste volksgerechtshof" in
Boedapest het beroep op de vonnissen
ninet behandelen, vóórdat deze onder
handelingen geëindigd ziullen zijn. Indien
zij gunstig voor Hongarije zouden uitval
len, zal de straf van de kardinaal
schij-nlijk verlicht worden, terwijl aan de
andere kant de levenslange gevangenis
straf zeker in doodstraf zal worden ver
anderd.
Bela Belassa, de plv. Hongaarse consul-
generaal te New York is afgetreden uit
protest tegen de veroordeling van kar
dinaal Mindszenty. De Italiaanse rege
ring heeft de paus haar leedwezen be
tuigd. Nadat de paus gistermorgen het
had vernomen, heeft hij lange
tijd gebeden in zijn particuliere kapel
Vanzelfsprekend is het bericht gisteren
overal met grote verontwaardiging ont
vangen. Vele aartsbisschoppen hebben ir
felle bewoordingen geprotesteerd, terwijl
ook vele westerse regeringsfunctionaris
hun critiserend commentaar op het
proces gaven. Dean Aoheson, de Ame
rikaanse minister van buitenlandse za-
Onduldbare toestanden
te Amsterdam
N.V.V. zwicht voor commu
nistische terreur
Waar gaan we heen met de commu
nistische terreur in Nederland? In A'dam
is het nl. thans, volgens het A.NP- be
richt, al zover gekomen, dat het soc.-
dem. N.V.V. de leden van de bij dit ver
bond' aangesloten tabaksbewerkersbond
heeft geadviseerd, de arbeid bij de
Turmac sigarettenfabrieken te Amster
dam weer neer te leggen, zulks nadat
gistermiddag 66 van de 110 arbeiders het
werk, als gevolg van een schrijven der
directie van de fabriek, hadden hervat.
Het thans uitgegeven N.V-V.-advies
werd bekend gemaakt zonder dat van te
voren met de directie overleg was ge
pleegd. daar men een nieuwe staking
noodzakelijk achrtte i.v-m. de ernstige
voor molestatie van de werkwilli
gen, die door de communisten o-a. per
pamflet voor „maffers" worden uitge
maakt.
We herhalen, wat we dezer dagen al
schreven: Hoelang moet het nog duren,
dat men in Nederland er in verhinderd
wordt door communisten om eerlijk zijn
boterham te verdienen!!
Regering, regeer!
Transjordanië heeft de uitnodiging
*an dr Bunche om deel te nemen aan de
vredesonderhandelingen met de Israëli
sche vertegenwoordigers op Rhodos
*vard.
IONNIDES OPVOLGER VAN MARKOS.
Ioannis Ionnides, de leider van de
communistische terreurgroepen in Grie
kenland, is tijdelijk benoemd tot presi-
,- dent van de „guerilla-regering", als op-
I volger van generaal Markos.
vandaag het eerste officiële
Amerikaanse commentaar leveren op zijn
wekelijkse persconferentie.
Het hoger beroep van het openbaar
ministerie tegen de vonnissen geldt niet
voor de, tot levenslange gevangenisstraf
veroordeelde, pater Ispanky.
In ,,De Tijd" wordt het bericht weer
legd, als zouden alle persvertegenwoor
digers vrijheid van handelen hebben ge
had, tijdens het proces. De twee enige
journalisten van wie vaststaat, dat zij
geen Hongaar zijn, nl. de reporters van
de „New York Times" en „United Press",
hebben nl. een verklaring over deze
kwestie nniet ondertekend. Voor de jour
nalist van de „New York Times" was er
„geen plaats" in de rechtszaal, terwijl uit
foto's is gebleken, dat verschillende pers
plaatsen onbezet waren.
Dertig centimeter sneeu'
laatste 24 uur in Jeruzalem.
Mr M. Krijger is m.i.v.
benoemd tot burgemeester v
Een schets van het Hof. V.l.n.r.: mr
H. Burgersdijk (president), kap. t.z.
W. H. C. Hoog (mil. raadsheer) en
mr P. Groeneboom (raadsheer).
DAT IS SERVICE!
Machtig ligt de Willem Ruys 1
de Rotterdamse kade, nog enkele
nuten en de reis naar Batavia gaai
weer beginnen. Een laatste groet
sen passagiers en wegbrengers wordt
gewisseld, de loopbrug zal worden
gehaald.
Dan consternatie, verwarring,
nuwachtige gebaren, er is iets v
keerd. Machinestoring, sabotage, t
king?
We ontdekken een verschrikte oude
dame, die smeekt om nog niet te
trekken. Niemand begrijpt er
van, totdat eindelijk de bi echt komt:
Ze heeft haar gebit vergetei
De snelste taxi van Rotterdam wordt
naar Den Haag gestuurd
huis van de vergeetachtige, daar snelt
men de trappen op en haalt het gebit
uit het traditionele glaasje
Dan weer naar Rotterdam.
Twintig minuten te laat kiest de
Willem Ruys, de trots en glorie var
onze koopvaardijvloot, zee en in he\
logboek van de kapitein zal het ge
bit van die Haagse
eeuwigd zijn
Koningin Juliana pas eind
dezer week met vacantie
Koningin Juliana, die, zoals gemeld,
haar vertrek naar Tirol enige dagen
heeft uitgesteld, wordt niet voor
einde van deze week in St. Anton
De Franse Hoge Commissaris in Oos
tenrijk, generaal Béthouard, blijft
begroeting in het vacantie-oord
wezig, evenals Von Klastersky, de chef
het kabinet van het Oostenrijkse
staatshoofd, dr Renner.
De Prins* en de prinsesjes gebruiken
maaltijden aan een gereserveerde
tafel in de eetzaal van het Posthotel en
de thee aan kleine tafeltjes in de hal,
waarop een rood-wit-blauw vlaggetje is
geplaatst.
Stijn Streuvels ernstig ziek
De bekende Vlaamse schrijver Stijn
Streuvels (pseud, van Frank Lateur en
neef van Guido Gezelle) is, volgens
de Msb., zeer ernstig ziek. In Sept. j.l.
deze beschrijver van het Vlaamse
boerenleven 77 jaar geworden.
Tot dusver 90 mensen
gestorven aan griep
Stijging duurt voort, doch is niet
onrustbarend
Naar schatting heeft de huidige
griep-epidemie 1 slachtoffer per
100.000 inwoners gemaakt, dus in ge
heel Nederland 90. Aanzienlijk min
der dus dan bij de laatste griep
epidemie in 1941, toen in ons land
3800 slachtoffers vielen en in 1918
50.000 mensen.
In de grote steden bedraagt het aan
tal sterfgevallen, volgens „Het Vrije
Volk" naar een voorlopige telling:
Groningen 1, A'dam 5, Utrecht 2,
Leiden 1, R'dam 2. Den Haag 2, En
schede 2. Naar prof. Mulder uit Lei
den meedeelde, is dit lage sterftecij
fer hoofdzakelijk te danken aan de
penicilline. Over het geheel is de
griepgolf nog stijgende, maar onrust
barend is de toestand niet.
„Batavia" op Schiphol geland
Gistermiddag is de K.L.M.-Constellation
„Batavia" op Schiphol geland. Gezag
voerder Mol had op deze vlucht van
Batavia naar Nederland 25 passagiers
„Verschrikkelijk, daar is Fischer, nu gaat er
weer een transport naar het Oosten"
Juden-Fischer dreef 12.000 Joden de dood in,
maar weet van niets
(Van een onzer verslaggevers)
„Nein", verklaarde gisteren voor het Haagse B. G. Frans Fischer, bijgenaamd
„Juden-Fischer", die wegens het transporteren van 15000 Haagse Joden, van wie
er 12000 niet terugkeerden, onder grote belangstelling terecht stond. Hjj was er
van overtuigd geweest, dat de Joden in 't Oosten te werk werden gesteld om later
naar Palestina te worden gebracht. Voorts had hjj nooit Joden mishandeld.
Fisher ontkende verder, zoals reeds
gedeeltelijk gemeld, dat hij een leidende
functie bekleedde bij het „Judenrefe-
De eerste getuige was dokter L J.
Mamdele, arts te Wassenaar, die had ge
daan weten te krijgen dat Fischer zijn
patiënte, mevr. Michelstatter vrjj liet.
Later was zij toch weer gearresteerd.
Toen kon Fischer niets meer voor haar
doen: „So wahrlich helfe mir Gott, ik
toen niet verklaard, dat de Joden
vernietigd moesten worden, zo merkte
hij als reactie op.
De tweede getuige, dr C. P. A. Kappel-
meijer, vertelde, hoe zijn vriend, de be
kende prof. E. J. Cohen, was gearresteerd
wegens het niet dragen van een Joden-
Fischer een poging deed om haar vrij t«
krijgen, werd hem aangeraden: „ga maai
gauw hertrouwen, want U ziet Uw
vrouw nooit meer terug."
Bij het verhaal van de volgende getui
ge. die nog steeds doof is door mishande
lingen van Fischer en die gezien heeft,
dat verd. een Jood doodsloeg, zit Fischer
voldaan te lachen. Er ontstaat ruz
sen verd. en getuige. Het publiek
tribune is rumoerig. Een volgende" ge
tuige scheldt Fischer alvast uit, wanneer
hij langs de beklaagdenbank loopt.
Urenlang werden de -getuigen gehoord
in het proces tegen de Joden-verdelger
Zij allen vertelden van de mishandelin
gen tijdens de verhoren, doch Fischer
weet van niets Hij kan zich niets meer
herinneren. Hij wint zich soms zo op. dat
de president met
hamergeklop hem
er aan moet her
een rechtszaal zit.
Maar hjj schreeuwt,
zwaait met de ar
men, draait zich
bliek. protesteert,
dat hem dat alles
wordt ten laste ge
legd. Getuige dr W.
H. Veldhuis, rector
van het Nederlands
Lyceum was bij
Fischer komen plei
ten voor een Jood
se leerlinge
sta er met mijn ge
hele persoonlijk
heid voor in. dal
Fischer mij toege
voegd heeft: de Jo-
,Quis non fier et?"'
Men schijnt aan de Hongaarse com-
unisten niet de twijfelachtige eer te
mogen onthouden, dat ze er met hun
proces tegen kardinaal Mindszenty
ook al in geslaagd zijn enige verwarring
te stichten in de gelederen van wie van
hen afkerig zijn. Ze hebben hun spel dan
ook knap gespeeld. Voor het uiterlijk
hebben ze het steeds doen voorkomen,
alsof hier niet een kerkelijk hoogwaar
digheidsbekleder terecht stond, doch
hoogstens een zekere misdadiger
Mindszenty, die toevallig ook kardinaal
Moeten we de communistische rech
ters geloven, dan was de verhouding
tussen Staat en Kerk hier zelfs geheel
iet in het geding.
We zullen goed doen, ons niet door de
schijn te laten overrompelen- Het is ook
wel merkwaardig, dat de communisten
het proces tegen die simpele mijn
heer Mindszenty zulk een show hebben
gemaakt. Wat zit er achter?
Nu dreigt het gevaar, dat men bij het
zoeken naar die achtergrond zich begeeft
allerhande speculaties, die soms nog
aannemelijk schijnen ook Zulk een
speculatie lazen wij in de bijdrage, welke
dezer dagen de N.R.C. van een mede
werker opnam. Hierin werd de stelling
ontwikkeld, dat dit politieke proces tegen
de kardinaal in feite een proces is op
veel hoger platform Het zou in
werkelijkheid zijn een geding tussen
t en het Vaticaan en de kardi
naal zelf zou alken maar een pion zijn.
die moest worden opgeofferd. Niet de
„bekentenis" zou het wezenlijke element
het proces, maar de noodzake
lijkheid van Rome om met de commu
nistische staat een compromis te berei
ken Had de kardinaal zich niet bereid
■erklaard, zelf opzij te treden indien dit
door de toekomstige verhouding van
Staat en Kerk was vereist? In deze over
wegingen zou zelfs de Paus zijn gekend-
Ziehier een der speculaties, aan deze
zaak gewijd. Zy is van Roomse zijde met
verontwaardiging verworpen. „De Maas
bode" sprak zelfs van laster. Ook ons
komt zij ondeugdelijk en onhoudbaar
delgd worden'
tegt dr Veldhuis.
Als hij zjjn relaas
beëindigd heeft,
kijkt hij met zijn
9cherpe blik
naar verdachte.
ster. Fischer wond zich hierbij zó op, dat
hij deze getuige toeschreeuwde: „Beden
ken Sie wohl, was Sie sagen".
Toen de getuige Neuburger vertelde,
hoe Fischer hem mishandelde,
dachte de getuige nooit gezien te hebben.
„Maar ik jou wel", hiidde het
De getuige J. de Wolf was door Fischer
bestemd om „versneld" dood te gaan. W.
Schouten, die zjjn „Jodenbegunstiging'
r heeft moeten betalen en liet zien
dat Fischer hem al zijn tanden uit di
mond sloeg, vertelde, dat de verdachte
hem voorstelde in de S.§. te gaan
vrij te komen. Dat kan niet volgens
Fischer. Hoogstens is het zo, dat d<
tuige' gevraagd heeft, of hij vrij
komen, als hjj in de S.S. ging
Applaus verwierf de getuige S. J. Boas,
die een verschrikkelijk verhaal vertelde
over een Joods man. die op bevel
Fischer, bij een transport, doodgeschoten
„Hoe -jvist u, dat ik dat was", wilde
verdachte weten. En de getuige
„Omdat iedereen zei: „Verschrikkelijk,
daar heb je Fischer, nu gaat er wee:
transport naar het Oosten".
Mevrouw M. Gerritsen moest va
verdachte horen: „Kijkt u mij eens recht
in de ogen", toen zij zeide: „Fischer heeft
tegenover mij beweerd: „Uw man gaat
naar Mauthausen en komt nooit terug".
De publieke tribune reageerde daarop
met de kreet „vuil loeder", wat Fischer
deed opmerken: „Ik heb niemand be-
De Joodse vrouw van getuige Luyen-
dijk was gearresteerd en toen getuige bij
„Fl4CHE«V „Herr Veld-haus ich
kenne Sie nicht"
Dr Veldhuis laat
zich echter door die
onbeschaamde op
merking niet uit
het veld slaan
haalt enkele de
tails aan uit het
gesprek, dat hij met Fischer heeft gehad
Fischer ziet blijkbaar, dat de bewijzen te
hoog opgestapeld liggen en sputtert niet
langer tegen. Dan komt er nog een Joodse
vrouw vertellen van de ellende tijdens
de Jodentransporten- Van
krukken afgepakt waren en die daarna
als beesten in de wagens geschopt
den. Fischer wordt bij al die verklaringen
wat onrustig. Weer begint hij te schreeu
wen- „Mijnheer de president, als U maai
niet denkt, dat U myn geweten kunt be
zwaren Ik betreur het, wat er met df
Joden- is gebeurd. Ik heb het niet gewe
ten, ik dacht, dat Duitsland
en dat de Joden naar Palestina zouden
gaan." Fischer draait zich dan
naar het publiek. Zijn stem is hees als
hy schreeuwt: „Niemand kan mij hier
veroordelen. Ik heb veel goeds gedaan,
dat weten jullie net zo goed als ik." Hij
krijst de laatste woorden
nog verder gaan. Er lopen nog enkele
parketwachters naar de beklaagdenbank
en de president dringt herhaaldelijk
„Verdachte, wilt U gaan zitten". Als hjj
met zachte hand op zijn zitplaats
drukt zegt hij, een beetje confuus:
DAT op de Utrechtse Voorjaarsbeurs
een demonstratie wordt gegeven
„isolatie-beton", een zeer lichte, water
dichte, isolerende en onbrandbare
schuimspecie.
DAT het echtpaar Riezebos-Van Neen
te Wilsum bij Kampen 14 Febr. 60 jaar
is getrouwd.
DAT het C.N.V. een commissie onder
voorzitterschap van prof. mr N. Okma in
stelde met het oog op door minister
Wijers aan de Stichting van de Arbeid
gevraagd advies over een herziening
van het Vennootschapsrecht.
DAT de Franse minister van Onder
wijs, Yvon Delbos, 17 Febr. in ons land
komt i.v.m. het 3de lustrum van „Maison
Descartes" te A'dam en hij 20 Febr. al
daar recipieert.
DAT bij een dronkemansvechtpartij te
Enschede de 20-j. A. N. M. Broekhuis uit
Glanerbrug zeer ernstig werd gewond.
DAT voor het eerst sinds 1945 de tota-
lisator op 3 April a s. dienst zal doen en
wel bij paardenrennen op Duindigt.
DAT reeds gisteren het 1000ste schip
in dit jaar de Nieuwe Waterweg op-
>er, terwijl zulks verleden jaar pas 21
Febr. geschiedde.
DAT, 62 jaar oud, te A'dam overleed
voorz. der A'damse Diamantbeurs M.
van Moppes.
DAT als consul der Ver. Staten te Den
Haag werd erkend en toegelaten Daniel
Gaudin Jr.
DAT te Arnhem een 24-j. Tilburgse
schoorsteenbouwer is doodgevallen.
tT B. en W. van A'dam de sinds 11
Jan. stakende gemeente-schoonmaaksters
zullen ontslaan als de staking de volgen
de week nog niet opgeheven is.
DAT L. Harpman te Maastricht ridder
in de Leopoldsorde werd wegens zijn
verdiensten voor de electriciteitsdistribu-
tie in Belgisch Limburg.
DAT op Wielingen een mollenplaag
heerst en er nu vergunningen worden
verleend om dit anders beschermde dier
te doden.
DAT de Wieringer vissersvloot in 1948
ruim f 1.8 millioen besomde, en dit
topjaar is, hoewel 1947 met f 3 millioen
de kroon spande.
DAT de opbrengst der luisterbijdragen
over 1948 wordt geschat op f 13.9 mil
lioen.
DAT de 65-j. R'damse havenarbeider
A. R., die zijn, slecht voor hem zorgende,
vrouw met een bijl had toegetakeld, van
de rechtbank aldaar 1 jaar kreeg (eis 5
DAT de A'damse raad het voorstel
f 8 millioen te lenen voor woningbouw
heeft aangenomen.
DAT twee studenten in het holst var
de nacht met een nieuwe auto in de Le
liegracht te A'dam zijn gereden, doch
kans zagen op het dak te klauteren,
waarna een man van de nachtveillgheids-
dienst hen met een roeibootje naar de
wal bracht.
DAT Arnhem op de Jansplaat een
standbeeld krijgt van hertog Karei van
Gelre (1467-1538).
DAT te Nymegen de carnavalsvereni
ging „De blauwe schuit" is opgericht om
ook aldaar het carnavalsfeest weer in te
DAT het bij „De Schelde" te Vlissin-
gen gebouwde m.s. „IJssel" (draagvermo
gen 3100 ton) gisteren aan de N.V. Hout
vaart te R'dam is overgedragen.
DAT de Middelburgse brug over het
kanaal van Walcheren begin volgend
jaar gereed komt.
DAT wijlen de luit. t. z. 3e kl. A. H.
Alblas posthuum werd ingeschreven als
ridder der 4e kl. M.W.O.
DAT de koninklijke vermelding bij
dagorder is toegekend aan Hr. Ms. krui-
DAT aan de luit.-kol. H. J. Steensel v
d. Aa op grond van het zuiveringsbesluit
per 3 Dec. 1940 ontslag is verleend.
DAT in de vacature-H. v. Delden te
Epe tot lid der Pr. St. van Gelderland
is benoemd J. C. P. J. Vorster (Arb.).
DAT de St. Crt van gisteren beschik
kingen bevat tot vrijlating van de prij
zen voor speelgoederen en voor kunst-
nijverheidsvoorwerpen.
DAT het 424e bataljon infanterie i.v.m
het a.s. vertrek naar Indonesië Zaterdag
morgen een afscheidsmars door Den
Bosch houdt.
DAT de bankbiljettencirculatie de af
gelopen week met f 42 millioen vermin
derde tot f 3009 millioen.
DAT bijna de helft van de Zeeuwsch-
Vlaamse schoolbevolking een matig of
slecht gebit heeft.
DAT ook de gepensionneerden
Ned. 'Ver. van Spoor- en Tramwegperso
neel in een motie aan de Regering
hogere pensioenen verzoeken.
DAT de representatie-vergoeding
min. van Buitenlandse Zaken m.
1 Jan. 1948 wordt verhoogd van f 8500
tot f 20.000 en hiervoor een begrotings-
wijziging-1948 is ingediend.
DAT benoemd zijn tot officier O.N. met
de zwaarden de hoofdofficier van de
Marinestoomvaartdienst der 2e kL H.
Riemers en de kapt t. z. F. J. Kist.
DAT burgemeester d'Ailly op 25 Febr.
vier uur n.m. op het Waterlooplein de
Februari-staking 1941 te A'dam herdenkt
de werkgevers worden opgewekt het
personeel die dag na drie uur vrij te ge-
,Ja.
Dan worden er nog vele getuigenver
klaringen over wrede mishandelingen
deportaties van krankzinnigen voorge
lezen. Fischer hoort
ttoi/iscoi^ MR. ©e frftuvren
harde blïk in zijn ogen, soms de hand
achter het oor, om maar niets te missen
En hy zegt maar. dat hij van niets weet
dat hij de getuigen niet kent. Alles is
gelogen Hij beroept zich nogmaals op
Berlijn en dan volgt onder hilariteit op
de tribune de oude stoplap „Sie mussen
doch verstehen, Herr Prasident, Befehl
1st Befehl".
Vanmorgen is het proces voortgezet.
Vrijwel onmiddellijk na de opening
vraagt Fischer het woord. Hij informeert,
of verschillende van zijn eigen verkla-
ingen wei in het dossier voorkomen. Hy
biedt zijn verontschuldigingen aan voor
zijn brutaal optreden in de zaal en zegt
dat hem dit als Westfaler is aangeboren.
Op het punt van de krankzinnigendepor
taties verdedigt hij zich, door te beweren,
dat zulke dingen niet gebeurd zouden
zijn indien de Joodse Raad hiertegen ge
protesteerd had. Hij eist als getuigen de
heren Asscher en Cohen van de Joodse
Inderdaad mag van kardinaal Mindszenty
worden getuigd, dat hij het compromis
met de communistische staat steeds verre
van zich heeft geschoven. Wij eren hem
bijzonder als de man. die in het krijt is
getreden voor de vrijheid van onderwijs-
Van die vrijheid hebben wij in ons land
toch ook wel de waarde leren inz;en.
Gesteld een ogenblik, dat Rome een com
promis met het communistische Hon
garije had gewild, dan was onder het
hiërarchisch bestel een pauselijke wenk
reeds lang voldoende geweest en had het
niet behoeven te komen tot dit proces,
waarbij voor het oog de Kerk slechts
schade lijden kan-
Wy achten het van grote betekenis, dat
heel de R.K. pers in en buiten de
grenzen juist de gedachte van het
compromis verre van zich heeft gewor
pen. Stellig zijn de communisten op zulk
een compromis uit. Zij wensen een over
eenkomst tussen Staat en Kerk, doch één
waarbij de Staat de vrije hand krijgt in
al hetgeen zij zelf „statelijk" gelieven te
noemen, terwijl dan de Kerk moeizaam
haar leven mag rekken als onttroonde
en ontluisterde „bezinningsorganisatie",
met de schamele hoop op een betere toe
komst- Wij herinneren ons deze figuur
uit de dagen der Duitse bezetters, die
runers hetzelfde beoogden.
Of de kardinaal dan werkelijk onschul
dig is? Eerlijk gezegd, wy hopen het
niet Wij hopen dat hy zich inderdaad
..schuldig" heeft gemaakt aan althans een
deel van hetgeen de communisten als
schuld bestempelen. Wy hopen, dat hij
het goede voor zijn volk heeft gezocht,
in nationaal opzicht,
t zou slechts mogelijk zijn in de weg
het verzet. Immers, de democrati
sche weg is voor Hongarije geblokkeerd.
Er is daar geen democratie. De vrijheden
opgeheven en bovengrondse oppo-
er onmogelijk. Maar daarmee is
geboren het recht van verzet, het recht
opstand. Mocht de kardinaal zich
hieraan in enigerlei opzicht hebben schul
dig gemaakt, men kan er hem slechts
In dit alles strijden de kerken in
Hongarije een bange strijd. De Staat
wil haar een compromis opdringen waar
compromis niet mogelijk is. Wij zien
het als een gemeenschappelijke stryd van
de Christenheid. „Quis non fleret?",
niet wenen?", schreef Kuyper,
toen Schaepman stierf. Diens heengaan
betekende een verlies voor heel Christe
lijk Nederland- En nu de deur van de
cel zich achter de Hongaarse kardinaal
sluit nu gedenken wy in eerbied allen
ook ter wereld, om hun geloof
worden vervolgd, en wy zeggen het
Kuyper na: „Quis non fleret?", „Wie
Prijzen voor pensions en rust
huizen iets verhoogd
Blijkens de Staatscourant van gisteren
mogen de pensionprijzen per 16 Febr. in
verband met de gestegen prijzen voor
voedingsmiddelen en met de ontstane
mogelijkheid tot ruimere rantsoenering
worden verhoogd en wel. naar de pen
sionklasse. met 2.50 tot 10 per persoon
per maand.
Ook de tarieven voor rusthuizen zjjn
hierbij aangepast.
Zomerzegels brachten twee ton extra op
De zomerzegels 1948 hebben een bruto-
opbrengst boven de frankeerwaarde op
geleverd van bijna ƒ214.000. Er werden
1,3 millioen postzegels van 2 cent, 1.2
millioen van 6 cent, 1,7 millioen van 10
cent en 1 millioen van 20 cent verkocht.
Buien
Tot morgenavond verwacht de Bilt:
Enkele regen- of hagelbuien, afgewis
seld door opklaringen. Aanvankelijk langs
kust nog stormachtige en in het bin
nenland krachtig of harde Westelijk©
wind, later geleidelijk afnemend. Iets
kouder overdag.
ZON EN MAAN
Donderdag 10 Febr. Zon op 8.06, on
der 17 44: maan op 13.28, onder 6 48.
13 Febr. V. M.
Raad en ook rijn kameraden, met wie
hy heeft samengewerkt, Kaptein. Kraan
Hierna wordt nog éér» getuige gehoord,
nl- dr Rens. directeur van het krank
zinnigen! nstituut, waaruit Joden werden
weggehaald. De gelezen verklaringen
werpen niet veel licht op de zaak. Fischer
zegt weer: Ailes is gelogen....
