Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 8 februari 1949 | pagina 2

Prof. dr C. C. Berg behandelde het vraagstuk
van het ontstaan der taal

Giefde

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

DINSDAG 8 FEBRUARI 194!)

niet de

Hithans mee kon

vormen, doch slechts woorden, waarvan
de vorm zeer variabel was. Van deze
tijd der variabele woorden heeft het Ne
derlands nog enkele sporen bewaard, zo
als rieken en ruiken, die in dezelfde be
tekenis naast elkaar voorkomen en zo
als joffer naast juffer. In het Javaans en
in andere Indonesische talen echter zijn
deze sporen veel talrijker. Spreker toon-

Dokter p. j. M. Niemer
overleden

In de ouderdom van 65 jaar is in het
Sint Elisabeth-ziekenhuis overleden de
bekende Leidse arts, de heer P. J; M. Nie
mer In de gezinnen, die dokter Niemer
als huisarts een geziene en beminde
vriend mochten noemen, zal deze tijding
ongetwijfeld met droefheid zijn of wor
den vernomen.

Dokter Niemer, die langdurig ongesteld
is geweest, zou juist de volgende maand
zijn 40-jarig ambtsjubileum herdenken.
Uit erkentelijkheid voor de hulp, bewe
zen aan talrijke buitenlandse kinderen
(pro Deo), heeft het Hongaarse Roode
Kruis hem indertijd een onderscheiding
verleend.

Mea Naberman

Op Dinsdag 15 Februari zal onder aus
piciën van de Leidse Kunstkring „Voor
Allen" optreden de bekende zangeres
Mea Naberman, die liederen zal zingen
van Purcell, Bach, Mozart, Schubert,
Mahler, De Falla en Benjamin Britten,
plus vier Oud-Nederlandse liederen.

DE WEG HILLEGOM—O. WETERING.'

De weg Hillegom—Oude Wetering,
eigendom van de Haarlemmermeerpolder
en 6.400 km lang, zal binnenkort worden
verbeterd, om te voldoen aan de mini
mum-eisen. Van de weg zal door de pro
vincie Noord-Holland 5.200. km worden
geplaatst op de lijst B (van aan te leggen
nieuwe wegen).

„A$ 't tië verloopt"

Zeeuwse vereniging bracht eigen sfeer

In de grote zaal van „Den Burcht" wis
men gisteravond niet in Leiden maar in
Zeeland, en wel op Zuid-Beveland. De
vereniging van Zeeuwen voor Leiden e.
o., „Luctor et Emergo", organiseerde
daar n.l. een feestavond, waarbij in het
toneelstuk „As 't tië verloapt" een stukje
echt Zeeuws leven werd gebracht. De
schrijver L. C. Willinge heeft dit stuk
bedoeld als een representatie van Gro
nings landeigen, maar de vertaling van
H. Koets, de helemaal echte, mooie
klederdracht en de persoonlijkheid van
de spelers zelf maakten er een volmaakt
Zeeuws stuk van. Zo voelde ook de zaal
het; allerwegen kon men het gefluisterde
„Ja-ja, zo IS het" horen; en vaak re
ageerde men ook met luidere bewijzen
van instemming.

Het succes was mede te danken aan
het levens-echte spel van mevr. Kruit-
Mennes, die van de boerin Lena een
frisse, zorgzame vrouw van het Zeeuwse
land maakte. Haar man. de vrachtrieër
Bram Dieleman, gebracht door de heer
H. R. Feyen, kon zioh blijkbaar niet
zo goed in de situatie inleven. „Ulder
dochter" Dina werd in de persoon van
mej. C. Steenland een wat geremde,
maar toch niet onaardige boerendeern,
die de liefde van de met haar vader con
currerende vrachtrieër Jan Dekker alles
zins verdiende. Wanneer men wat meer
op d u i d e 1 ij k spreken had gelet, waren
Dina en Jan Dekker, die zonder een
zweem van plankenkoorts werd ge
bracht door de heer W. A. de Haan, in
■hun soort zelfs uitstekend geweest. Het
bij vele amateurs voorkomende euvel
van onnodig heen en weer lopen en van
foute opstellingen, werd hier n.l. vol
komen vermeden. De leiding berustte bij
de heer S. Smit.

Het feest werd ingeleid door voorzitter
H. J. Barentsen, die ook de vertegen
woordigers van de zusterverenigingen
„Ons Brabant", „Limburgia" en de Gel-
ders-Overijselse vereniging mocht wel
kom heten.

de aan, dat de varianten voor een deel
de woordenschat hebben vergroot, en
voor een deel gefixeerd zijn in systemen,
waarvan het zgn. morphelogische systeem,
dat meestal „grammatica" wordt ge
noemd, het belangrijkste is.

Een van de grootgte moeilijkheden is,
hoe men de overgang moet verklaren

FE&RUARI -

Dies-rede van de rector-magnificus
in de Zuiderkerk

In de dies-rede, die de rector-magnificus, prof. dr C. C. Berg, hedenmiddag in de
Zuiderkerk heeft uitgesproken, heeft hg het vraagstuk van het ontstaan van de
taal behandeld. Dit is geen nieuw vraagstuk, want in de oudheid hebben zich o.a.
Plato en Aristoteles er reeds mee bezighouden. Men zegt, dat Plato opgemerkt
heeft, dat men voor de oplossing van het vraagstuk feitenmateriaal zou nodig
hebben, waarover men in zijn dagen niet beschikte. De Westerse onderzoekers
hebben dit feitenmateriaal sinds de dagen der grote ontdekkingsreizen verzameld,
en in de 19e eeuw is dan ook aan het antwoord op de oude vraag gewerkt op een
nieuwe grondslag.

Sinds Herder in 1772 afgerekend heeft
met de opvatting, dat de mens de taal
direct van God gekregen heeft, gaan de
taalkundigen uit van de stelling, dat taal
een schepping van de mens zelf is. Maar
over de wijze, waarop de mens zich de
taal verworven heeft, liépen de me
ningen in de 19e eeuw zeer uiteen. Een
van de bekendste schrijvers over dit
onderwerp, de Duitser August Schleicher,
was een aanhanger van het Darwinisme,
en de felle reactie tegen het Darwinisme
moest wel leiden tot bezwaren tegen hen,
die op het terrein van de taalgeschiede
nis werk verrichtten, dat men met het
Darwinisme in verband kon brengen.

Een merkwaardig symptoom van de
strijd dier dagen is, dat in 1866 de in dat
jaar gestichte Franse Société de Linguisti-
que haar leden verbood om zich met het
vraagstuk van de oorsprong der taal
bezig te houden.

De Fransen hebben echter het getij
niet kunnen keren en na 1866 is er dan
ook nog een groot aantal verhandelingen
over de kwestie van de herkomst van de
taal geschreven. In Nederland hebben
daar de laatste jaren aan meegedaan:

Van Ginneken, die in 1939 een boek ge
schreven heeft over La reconstruction
typologique des langues archaïques de
l'humanité; Pannekoek, met zijn in 1945
verschenen Anthropogenese, een studie
over het ontstaan van den mensch, en
Révész, die in 1946 geschreven heeft
Ursprung und Vorgeschichte der Sprache.

De spreker van hedenmiddag heeft het
mechanisme van de vermenigvuldiging
der woorden besproken, uitgaande van de
leer der phonologische school van De
Saussure. een van de belangrijkste grond
leggers van de moderne taalwetenschap
(1916). Spreker betoogde, dat de kleinste
eenheid van onderscheiding, die in de
taal werkzaam is. en die wij met een let
terteken plegen voor te stellen, geen on
veranderlijke grootheid is, maar een
grootheid afhankelijk van plaats en tijd.

Vroeger moeten deze onderscheidings
middelen veel grover geweest zijn,
gevolg daarvan
precieze woorden

van de primitieve woorden, die nog
zekere overeenkomst met de dierlijke
kreet vertoonden, naar de phase, waarin
de mens uit woorden zinnen ging opbou
wen. Spreker vroeg de aandacht voor de
conflictzin en voor de herhalingsfiguur,
omdat daaruit wellicht zowel de kleinste
eenheden als de zin van onze tijd te
klaren zijn.

Aan het slot van zijn rede vestigde
spreker er de aandacht op. dat men met
het vraagstuk van de oorsprong
taal nog niet in het reine is,
men het mechanisme van de woordver
menigvuldiging kent, omdat er nog ver
schillende andere moeilijkheden om een
verklaring vragen. Zoals er vroeger ver
zet is gerezen tegen de ontleding van het
menselijke lichaam, acht men nu nog
wel de ontleding van de geest een daad
van schennis. Voor spreker is echter de
formule van structuur en verband de
eigen poëzie der herscheppende weten
schap.

Onder de titel „Poëzie der herschep
pende wetenschap, Beschouwingen over
taalevolutie" verschijnt de rede vandaag
bij J. B, Wolters te Groningen.

Zal de raad vier dagen
volpraten?

Behalve de begroting 1949 diverse kleine
onderwijszaken aan de orde

De burgemeester heeft de gemeente
raad van Leiden bijeengeroepen tegen
Maandag 2 uur. Zo nodig zal de ver
gadering worden voortgezet Maandag om
8 uur en Dinsdag, Woensdag en Donder-
om 2 en om 8 uur. Vier dagen zijn
uitgetrokken voor de begroting
1949 maar zo nodig wordt nog ver
gaderd op volgende nader te bepalen
tijdstippen. We hopen, dat dat in elk ge
val niet nodig zal blijken!

Aan de begroting gaat de behandeling
vooraf van de prae-adviezen van B. en
W. op:

het verzoek van de Ver. voor Chr.
onderwijs, om medewerking tot het ver
duisteren van een lokaal der U.L.O.-
school Noordeinde 3, teneinde dit lokaal
dienstbaar te maken aan het gebruik van
de film bij het onderwijs (kosten f320);

idem van het gymnastieklokaal der

hr school Hoge Morsweg 12 (kosten
f 347);

de verzoeken van het Bestuur der in
richting van liefdadigheid voor Rooms-
Katholieken, om medewerking tot het
aanschaffen van nieuwe handboeken, in
verband met de invoering van een nieuwe
methode voor de catechismuslessen op
de scholen voor gewoon lager onderwijs
(kosten f 898) en tot het aanschaffen van
leermiddelen en meubilair voor de meis
jesschool Haarlemmerstraat 32 (kosten
f 1009).

en W. adviseren in alle vier ge
vallen gunstig.

GEVALLEN VOOR HET VADERLAND.

De 21-jarige Leidenaar Henk Bosman,
wonende Rijnsburgerweg 39, is in Indo-
(nabij Tjisalak) voor het Vader
land gevallen. Hij was pas enkele maan
den geleden naar de Oost vertrokken.

AANGF
- dood

GEZAMENL'JKJË PERSONEEL.

7FEÖRVARI W-O

Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders
in jaarvergadering bijeen

Het tegeltableau, dat door het personeel
jubileum te Katwgk werd aangeboden

n het gasbedrijf t.g.v. het gouden
i dat ln de hal werd geplaatst.

Foto D. Kruyt.

Gouden jubileum van Katwijks Gasbedrijf
met dankbaarheid gevierd

Pioniers herdacht harde werkers geëerd

Het gouden jubileum van de Katwijkse
gasfabriek is waarlijk niet onopgemerkt
voorbijgegaan. In een der zalen van de
administratiegebouwen waren gistermid
dag al vele belangstellenden bijeen, toen
burgemeester en wethouders, de gemeen
tesecretaris, de directeur van het bedrijf,
de commissie voor de bedrijven en het
feestcomité werden binnengeleid.

Allereerst nam burgemeester mr W. J
Woldringh van der Hoop het woord. Hij
wees op het belangrijk initiatief, dat1 50
jaar geleden werd genomen. Niet één
dergenen, die dit deden, is meer in leven.
In die tyd was er een groeiende ontwik
keling op technisch gebied. Mogelijk
heeft men toen overwogen of men niet
direct tot electrificatie zou overgaan,
maar gelukkig heeft men dit niet gedaan.

Spr. herdacht de werkers uit dat en
een later tijdperk, de heren A. Kleinhout
en E. A. van Daalen. Zij hebben de gas
fabriek tot een der best gefundeerde be
drijven gemaakt. Ook de overleden wet
houders Ouwehand, De Best en, Veld
kamp hebben een moeilijke tijd meege
maakt. Van hen werd verwacht, dat zij
van het bedrijf een „melkkoetjevoor de
gemeentekas zouden maken, maar geluk
kig hebben ze dit niet gedaan Spr. weid
de vervolgens uit over de moderne werk
wijze van de fabriek en noemde de wijze
van gasproductie de modernste en dé vei
ligste. Katwijk heeft een prachtige steun
aan dit bedrijf. Wel hangt de centralisa
tie van de gasfabrieken in de lucht, maar
de doorvoering hiervan zou volgens spr.
een ramp betekenen.

Hartelijk dank uit naam der gemeen
schap bracht spr. aan de directeuren, de
hoofden van diensten en het personeel.
Het was, volgens spr., een feestdag, een
prachtdag. Vooral het werk van de
stokers wilde spr. prijzen. Zij zijn het.
die bijv. vaak hun Zondagsrust moeten
opofferen. Met de wens, dat de gasfa
briek moge blijven groeien en bloeien
tot heil van de gemeente Katwijk en
haar inwoners, besloot de burgemeester
zijn rede.

Vooruitziende blikken

De directeur der bedrijven, de heer J.
A. Blom, wees er in zijn rede op, dat
thans een mijlpaal in de geschiedenis
van de gasfabriek is bereikt. Waar het
bij dit jubileum om gaat, is niet alleen,
dat de gasfabriek zo lang bestaat, maar
vooral daarom, dat in Katwijk 50 jaar
gas is geleverd. Alleen de grond, waarop
de fabriek staat, is dezelfde gebleven. In
de loop der jaren is het gebouwencom
plex minstens eenmaal geheel vernieuwd.
En dat geeft reden tot dankbaarheid,
want dat bewijst, dat het geheel is aan
gepast aan de eisen des tijds en ruim
schoots de capaciteit heeft, om in de
steeds groeiende behoefte aan gas van
de bevolkipg te voorzien.

Spr. noemde het de grote verdienste
van zijn voorgangers Van Daalen en ir
Adriaanse en de vroegere gemeentebestu
ren, dat zij een vooruitziende blik heb
ben gehad en alle maatregelen hebber,
getroffen, die nodig waren om de fabriek
te maken, tot wat zij nu is. Van Daalen
heeft de durf gehad om radicale maat
regelen te nemen. Hij voerde schijnbaar
roekeloze tariefsverlaging door, die echter
ongedacht een krachtige stimulans is ge
worden voor de ontwikkeling van het
gasbedrijf. Bovendien heeft hij het re-
tortovenbedrijf vervangen door een mo
dern kamerovenbedrijf in getuigde zijn
financiële politiek, waarvan nog steeds de
vruchten worden geplukt, van een diep
zakelijk inzicht.

Ir Adriaanse heeft in Katwijk een zeer
zware tijd meegemaakt, nl. de oorlogs
jaren. Van positieve arbeid kon onder
de Duitsers weinig komen, maar on
danks vaak onoverkomelijke moeilijk
heden wist hij toch nog verbeteringen aan
te brengen en het bezit te consolideren.

In die jaren bleek pas goed, dat de
gasfabriek in de eerste levensbehoeften
van de bevolking voorziet. Het gebrek
aan brandstoffen deed een onvervulbare
grote vraag naar gas ontstaan, die alleen

woekeren en dat was de reden.

Katwijk zeer lang over een weinig gas
kon beschikken. Het was Kleinhout, die
in den beginne als één man het gehele
personeel vormde. Hij kan zeker één der
pioniers worden genoemd.

Teamwork de kracht

Het was spr. een behoefte, hulde te
brengen aan hen, die vóór hem leiding
gaven aan het bedrijf. Maar zij hadden
niets bereikt, .als niet hun medewerkers
met dezelf.de'.''.'geestdrift, werklust,- toe
wijding en vooruitstrevendheid bezield
waren geweest. En dat werd steeds
getroffen. Het gebeurt niet vaak. dat
leden van het personeel te horen krijgen,
dat hun werk wordt gewaardeerd. Het
dagelijks leven op een gasfabriek is
nuchter en zakelijk, maar het teamwerk
is de kracht van de fabriek en het be
hoeft daarom geen betoog, hoe de
dering voor het personeel is.

Gelukkig bestaat er een innige
bondenheid tussen de gasfabriek, het
electriciteits- en het waterleidingsbedrijf.
We zouden er niet gaarne één van mis
sen. Als één gezin vieren we nu feest.
Tot nu toe, aldus spr., heb ik gesproken

Het Gasbedrijf begon vijftig jaar
geleden met het volgende personeel:
A. Kleinhout, fabrieksbaas: G. van
Diggele, smid-fitter; A. J. Kleinhout,
fitter (overleden); G. J. van Wely
(overleden); L. Wielders (gepension-
neerd); A. v. d. Holst (overleden). Zij
verdienden gezamenlijk f 67.65 per

weekNu bestaat het personeel

uit pl.m. 65 man. Vijftig jaar geleden
waren er 26 aansluitingen; per dag
werd pl.m. 170 m3 gas verbruikt.
Thans: bijna 4000 aansluitingen met
9 a 10.000 m3 gas per dag.

over mensenwerk. Het allerbelangrijkste
is echter, wat God gedaan heeft. Het is
Zijn onuitsprekelijke goedheid geweest,
die het ons vergund heeft, deze fabriek
tot een zegen voor de gemeente Katwijk
en haar inwoners te doen zijn. Het
Zijn genade, die ons door deze 50 jaar
heeft heengeholpen en ons de krachten
geschonken heeft om te bereiken, wi
bereikt is. Hem past onuitsprekelijke
dank.

Tenslotte wierp spr. een blik ii
toekomst. Er openen zich geen wijde
horizonten. Integendeel. Alles is ver
sluierd en er rijzen slechts vragen. Zul
len we kunnen blijven leven onder de
zelfde democratische vrijheden, v
voor we in de oorlog pal stonden? Zal de
atoomenergie ook een belangrijke rol
gaan spelen in vredelievende doeleinden

Er zijn geen „contributie-automaten"
vurige strijders nodig

Onder de oppervlakte van schijnbare wel
stand bedreigt een dodelijk gevaar de visserij

(Van onze speciale medewerker)

De zon, die Vrijdag en Zaterdag het gebouw „De Zandhoeve" van de Bergense
volkshogeschool zo kwlstelyk bescheen, was een wat al te vrolijke gast by de
sombere conclusie, die door een viertal vertegenwoordigers der Nederlandse
lissery-wetenschap door dat intieme zaaltje zgn geslingerd, want de gevolgtrek
kingen, die de opmerkzame toehoorder tgdens het „vissery-weekend" kon beluis
teren, hielden een onmiskenbare dreiging voor de toekomst van dit bedryf in.
Het is echter nog niet te laat en de reacties van de diverse vertegenwoordigers,
die Vrydag en Zaterdag „hogeschool" liepen, gaven gegronde hoop op weerklank
in het bedryf voor wat er alzo gezegd is.

te voorkomen: slechts gebiedende vangst
beperkingen kunnen hier redden. In
Amerika is men blijkbaar verstandiger:
de heilbot-visserij werd daar aan be
perkende bepalingen onderworpen met
het gevolg, dat zy een nieuwe bloei
periode inging en zelfs economischer dan
oorheen kon werken.

Nylon en sisal.
Dr J. Olie, hoofd van het Utrechtse
visserij-proefstation, hield de tweede dag
een inleiding over het onderzoek van
materialen, waaruit bleek, dat ook op dit
terrein de wetenschap de praktijk be
langrijk kan helpen. Hij voorspelde o.m.,
dat de Java-sisal op den duur de manilla
als grondstof voor vistuig zal kunnen
verdringen en behandelde daarna de
„nylon", die ook voor toepassing in de
visserij een groot aantal kwaliteiten
(stéék, elastisch en soepel) aan slechts
een paar nadelen verbindt (glad, glijdend
en nog duur).

De bekende visserij-econoom, drs A. G
V. Hildebrandt uit Scheveningen, nam
het economisch gedeelte van de research-
arbeid voor zgn rekening: ook hij voor-
:en dreiging in de toekomst, wan
de Nederlandse visserij de bakens
niet gaat verzetten naar een goedkoop
en gemakkelijk product (filet!) en andere
visgronden, die met vries-trawlers geëx
ploiteerd moeten worden. Dat de visserij
door de stijgende wereldbehoefte aan
eiwit-<rij'k voedsel een gewaardeerde leve
rancier op de wereldmarkt zal blijven,
leed voor hem geen twijfel, hoewel hij
dit verband de Nederlandse reders
wel wat vooruitstrevender zou willen

Daar was allereerst de directeur van
de afdeling visserijen van het departe
ment van landbouw, visserij en voedsel
voorziening, ir G. Lienesch, die de „roof
bouw", welke de landen rond de Noord
zee op de visgronden in hun nabijheid
plegen, onder de loupe nam. Hy zag de
toekomst der visserij duister in, wanneer
het gevaar, dat de overbevissing op
levert, niet direct wordt onderkend en
tegengegaan.

Dr B. Havinga behandelde daarop aan
sluitend het biologisch onderzoek, dat
eenzelfde richting uitwijst: wanneer er
geen bindende voorschriften omtrent de
maximum maaswijdten der nettende
geoorloofde maten van de vis en vooral
over te nemen vangstbeperkingen inter
nationaal worden afgesproken, is de tijd
niet ver meer, dat de Noordzee leeggevist
is, zodat er dan een pijler onder het her
stel van Nederland wegvalt. Een licht
straal in deze somberheid was de hoop
van dr Havinga, dat binnenkort over de
maaswijdte en de vismaten een inter
nationale afspraak afkomt, maar deze
twee maatregelen achtte hij, hoe gunstig
zij ook op zichzelf kunnen werken, niet
voldoende om een komende catastrophe

maar alleen

De afdeling Leiden van de Ned. bond
in Chr. fabrieks- en transportarbeiders
hield gisteravond in het gebouw voor
Chr. Soc. Belangen haar 32ste jaarver
gadering. De voorzitter, de heer Jac.

Es, belichtte in zijn openingswoord
het afgelopen verenïgingsjaar en sprak
zijn teleurstelling over uit, dat een
zekere lauwheid zovele leden kenmerkt.
Spr. herdacht de overleden hoofdbe
stuurders Kunst en Clement en het afde
lingslid, de heer Hillebrand.

secretaris, de heer N. Rietkerk,
bepleitte een intersievere propaganda en
vroeg in het jaarverslag verder aam de
leden, vooral geen „contributie-automa
ten" te zijn, maar vurige strijders voor
de Christelyke vereniging. Het aantal
leden ging met 30 vooruit tot ruim 180
de heer Rietkerk merkte, naar aanlei-

en zo ja, zal er dan een algehele om
wenteling komen in de energievoorzie
ning, die de gasfabrieken naar de musea
verwijst? We weten het niet.

Dan zijn er nog de plannen van de
regering om de landelijke gasvoorziening
te concentreren ln enkele grote produc
tiecentra. -

We ktinrién wel zéggen, .dat. d.e toe
komst voor' de kleine, middelmatige en
zelfs grote gasfabrieken er weinig roos
kleurig uitziet. Toch zullen we blijven
streven naar perfectionnering van ons
bedrijf en de toekomst hiervan geven we
in Gods Hand. Wat Hij doet is welge
daan. Dat het de gasfabriek gegeven
moge zijn, om nog lange jaren als diena
resse van de Katwijkse bevolking te blij
ven werken en haar te voorzien
cokes en gas. aldus besloot de heer Blom
zijn. toespraak.

De heer P. van Rijn, die reeds ruim
45 jaar bij de gasfabriek werkzaam is en
de laatste jaren als hoofd van de afde
ling financiën optreedt, dankte de spre
kers voor hun waarderende woorden. Hij
heeft onder vier hoofden van dienst
evenveel burgemeesters gewerkt,
humoristische wijze haalde hij allerlei
bijzonderheden uit het voorbije tijdperk
aan en tenslotte bood hij, namens het
feestcomité een tegentableau aan, ont
worpen door de Katwijkse kunstenaar
H. van Maanen en in het kantoorgebouw
ingemetseld door K. Meyvogel.

De wethouder van de bedrijven, de
heer D. J. Kleen, bracht nog dank
allen, die het bedrijf hebben helpen
groot maken en prees de goede sam
werking onder het huidige personeel.

Hierna volgde een zeer druk bezochte
receptie. O.m. merkten wij op: de direc
teur van de gasbedrijven te Hillegom,
de heer Fluks, ir Van der Zanden
Wassenaar, ir C. A. Doets, vroeger wa
nemend-directeur van de gasfabriek
Katwijk, ir Doets. president-directeur
van de Haarlemse lichtfabrieken, ir Yke-
ma. directeur van de lichtfabrieken te
Leiden, de heer D. v. d. Kwaak, wethou
der van financiën te Leiden, dr ir P. C.
Lindenbergh. directeur van de Leidse
Duinwater Mij, de burgemeester van
Rijnsburg. mr P. N. Höweler, ds J. v. d.
Krift en ds S. J. Goverts namens de Ned.
Herv. Gemeenten te Katwijk aan Zee en
Katwijk aan den Rijn, ds H. de Valk,
;ns de Geref. Kerk te Katwijk aan
den Rijn en nog vele anderen. Vandaag

het de grote feestdag voor het per-

ding hiervan op, dat er in Leiden, toch
tnog wel meer Christelijke arbeiders zijn,
die in de organisatie een plaats behoren
in te nemen. Een ernstig woord, met
het oog op de huidige tijdsomstandig
heden en een heenwijzen naar de enige
Wereldredder en Zaligmaker, Jezus
Christus, besloot zijn verslag.

De penningmeester, de heer Breedijk.
constateerde een batig saldo van f397,20.
Vervolgens gaf de heer M.' Selier als
commissielid een jaaroverzicht van het
plaatselijk werk van het D.E.L.-fonds,
'oor naast veel ijver en medeleven
de patiënten ook financiële steun
nodig is. Groot is de nood, want dit jaar
heeft het fonds f400.000 nodig en ook
Leiden moet hieraan een "steentje bijdra-
Binnenkort wordt eem verloting ge
houden met vele fraaie prijzen en spr
deed een beroep op de leden om de loten
te verkopen. De voorzitter dankte de
heer Selier voor het enthousiasme, waar
hij zijn werk in dienst van de t.b.c.-
bestrijding doet.

Tijdetas de bestuursverkiezing werden
de heren Jac. van Es (voorz.), N. Riet
kerk (le secr.), R. Vos (2e penningm.),
A. Vermeer (alg. adj.) bij acclamatie
herkozen. De heer Selier bracht de-voor
at-ter namens bestuur en leden dank voor
zijn activiteit
Na de pauze sprak de hoofdbestuurder,
e heer Cornelisse, die wees op de
vriendschappelijke sfeer, die de vergade
ring kenmerkte, hetgeem vertrouwen
wekte voor de toekomst, waarin vooral
door de gewijzigde omstandigheden in de
loonpolitiek van na de oorlog voor de
organisatie nog veel werk ligt te wach
ten. Spr. behandelde in het kort de
komende wet op de ondernemingsraden
n de hieraan verbonden veranderingen
n de bedrijven. Voor deze raden zijn
ooral principiële mensen nodig en spr
/ekte op, om de Chr. organisatie te

Achterstand...

Tenslotte kiwam dr C. J. H. van den
Broek, eveneens uit Utrecht, aan het
woord over het „voedingsonderzoek" Na
belangwekkende uiteenzetting over
de diverse manieren, waarop het bederf
vis kan worden tegengegaan, betrad
ook hij de weg der critiek. Volgens
d. Broek is de Nederlandse achter
stand op het gebied van koeltechniek
bijvoorbeeld verbijsterend groot: hebben
Engeland, Denemarken en Noorwegen
grote laboratoria, waar de conserverings
methoden van vis nauwlettend worden
bestudeerd, in ons land schijnt het be
drijfsleven er geen aandacht voor te heb
ben en intussen wordt onze achterstand
op de concurrenten groter en groter.

Met alle respect voor het werk van
het T.N.O. (Toegepast Natuurkundig
Onderzoek), dat zijn adviserende be
moeiingen over de gehele Nederlandse
nijverheid verdeelt, maar door de visserij
slechts sporadisch wordt ingeschakeld,
noemde dr v. d. Broek de situatie drei
gend, hoewel hij zich niet ontveinsde,
„er wat broeit" op dit gebied. „Het
echter gauw komend-anders .-ligt.
Nederland er uit". Deze slotconclusie, die
gevoeglijk na alle redevoeringen van
dit vissery-weekend gegeven had kun
nen worden, tekent wel heel raak, hoe
zeer er een nieuwe frisse wind voor de
visserij nodig is.

Verscheidene discussianten gingen na
der op het gesprokene in en om der wille
van de objectiviteit zy vermeld, dat men
de drang naar de gepropageerde verbete
ringen wel voelde, maar de regerings
houding ten opzichte van de visserij
veelal als een rem op haar ontplooiing
za-g. Vlootuitbreidingen en andere be
langrijke kapitaalsinvesteringen verslin
den massa's geld

Ter gelegenheid van het gouden jubileum van Katwyks gasfabriek werd o.m.
een receptie gehouden. Van links naar rechts de heren weth. D. J. Kleen,
burg. mr \V. J. Woldringh van der Hoop, de directeur der bedryven J. A. Blom,
weth. H. P. Bloot en gemeentesecretaris D. C. O. Boekhoven.

Foto D. Kruyt.

HOUDT STAND

Doer H. Hollander

.Gelijk heb je weer. vrouw. Is die
Sjaan nu nog niet klaar? We moeten ver
der."

Sjaan maakt inderdaad niet veel haast.
En Klaas Bakker ook niet. Als hij bij
elke klant zo lang werk had, Gertjan zou
's avonds niet best te spreken zijn over
de verkoop. Maar dit is een bijzonder
geval

Sjaan en Klaas staan te praten, alsof
er anders niets te doen is. Dan opeens
kijkt hij omzichtig om zich heen
vraagt: „Heb je vanavond repetitie?

,,Ja, hoe weet je dat?"

,,'k hoorde er van in Nedervoort. In
plaats van morgen, hè? Hoe laat zal ik
komen?"

„Half tien ga ik weg. Anders wordt
het te laat."

,,'k Zal er zijn", zegt Klaas eenvou
dig.

Dan maakt hij aanstalten, te vertrek
ken. Juist op tijd, want Tuininga komt
aanlopen.

„Koop je Bakker soms leeg?" vraagt hij,

..Geen bezwaar ar tegen, boer", lacht

Klaas. „Dan haal ik nieuwe' voorraad. De

g is nog lang genoeg."

,Man je hebt veel te weinig in die
mand. Je moest een auto hebben!"

„Wat niet is, kan komen, baas. Als
maar eerst stadjers zijn, dan zul je

is wat beleven."

-Hoor zo'n blaaskaak, Sjaan! Straks
kent hij ons niet meer. Dan liggen de
boeren er uit."

Sjaan lacht schaterend een rij witte,
blinkende tanden latende zien, tonend
haar gaaf gebit.

En met een olijk gezicht, dat alleen
Klaas verstaat, kijkt ze hem aan.

Als de kruidenier het erf verlaat en
nog even omziet, bespeurt hij, hoe Sjaan
hem nakijkt. Maar hij durft de hand niet
opsteken.

„Hoe oud zou die Bakker wezen?"
vraagt de boer opeens. ..Gertjan is al
een eind over de zestig."

„Verleden week vijf en zestig gewor
den", antwoordt de boerin, die ook in de
keuken is gekomen en de artikelen, die
Sjaan heeft ingeslagen, bekijkt onder
wijl."

„Dan is die jongen vijf en twintig.
Tijd voor hem, om een vrouw te zoe
ken. De ouwe zal zijn schaapjes wel op
het droge hebben."

,.Ho, ho, ze hebben wel zuinig gel
en veel gezwoegd, maar daarvoor komt
nogal wat kijken", meent de boerin. „Ge
lijk heb je anders wel. Klaas moet naai
een vrouw omzien," voegt zij er langs
haar neus weg bij.

„Hij zal wel verder zijn dan we den
ken," zegt de boer. ..Komaan, Sjaan, we
aren nog niet klaar."

Heel in de verte is nog een stip te zien:
Klaas Bakker, niet naar een volgende
boerderij peddelt.

Hij jacht wat. Want hij wil vanzelf zijn
hele route doen en die is een niet kleine
vandaag. Donderdag is steeds de zwaar
ste dag. Hy wil op tijd thuis zijn. Er is
altijd nog het een en ander te doen voor
de volgende dag. En hij moet tijdig
huis. Eigenlijk jammer, dat de re
petitie nu juist vanavond is. Vrijdags
zijn dag gemakkelijker. Maar toch
t weer fijn, dat hy Sjaan vanavond al
spreekt im plaats van morgenavond!
Hij neuriet een vers, terwijl hij trapt
trapt. Opschieten. Klaas! Om zeven
jr moet je thuis zijn, jo. Eigenlijk iets
vroeger. Er is nog heel wat te dóén, eer
naar Nedervoort kunt fietsen. Om
half tien komt Sjaan uit het zaaltje. Dan
hebben jullie nog een half uur. Een mee
valler, jo!

Klaas Bakker weet al lang, dat hy van
Sjaan houdt ontzaglijk veel houdt,
Hoe is het mogelijk, dat je van een
vreemd meisje zoveel kunt houden!
Maar dat Sjaan van hémneen, dat
kun je je haast niet voorstellen. Em
het is tóch waar. afgelopen. Sjaan heeft
gezegd: „Ik wil jou en geen ander",
zeg zelf, positiever kan het wel niet,

ken en dan eenmaal per week op de
boerderij, als hij met de boodschappen
komt, hij, het kleine kruideniertje?
Het is haast ongelooflijk, dat de doch-
r van Tuininga de liefde van hèm be-
twoordt. Hij heeft er, eerlijk is eerlijk,
dan ook tegenop gezien, haar die te ver
klaren, bevreesd voor een afwijzing, hoe
welSjaan liet toch ook wel blijken,

dat hij haar niet algeheel ongenegeij
was. En nu zij elkaar kennen, nu zijn ze
het samen eens geworden en goed eens

ook. Als de boer

Daar komt de grote moeilijkheid. Niet,
dat Tuininga van de kerk niets moet
hebben en hij. mét Sjaan tot dezelfde
kerk behoort. Boer Tuininga heeft zijn
vrouw en kinderen nooit een strobreed
in de weg gelegd. Hij zou ook geen be
zwaar maken, zegt Sjaan, als er iemand
kwam, die éénsgeestes met Sjaan zou
zijn.. De kwestie is. dat hy geen boer
Is hij minder dan een boer? Sjaan lacht
er hartelijk om. Natuurlijk niet; anders
moest ze hem niet hebben. Maar ja, wat
doe je er aan? Volgens vader behoort zij
te trouwen met een boer....

Er komt een grote moeilijkheid opzet
ten: als Tuininga voet bij stuk houdt en
hij moge een goeie kerel zijn, hy heeft
niettemin zijn vaste denkbeelden waar
van men hem niet gemakkelijk afbrengt,
dan is hij voorlopig nog niet verloofd
met Sjaan, als dat er ooit van komt. Het
liefst zou hij in goede verhouding tot een
verloving willen komen. Zoals het be
hoort (Wordt vervolgd),

Nicolaas van den Hoed
werd gehuldigd

Het was vandaag voor de 75-jarig»
Leidenaar Nicolaas van den Hoed wel
heel bijzondere dag. Want niet al-
leen werd het feit herdacht dat hij drie
kwart eeuw oud werd. maar tevens vier-
intieme kring het uitzonder,
lijke en vermeldenswaardige jubileum
jaar trouwe dienst aan het be
roep van pottenbakker.

De heer Van den Hoed begon
gen met niet op tijd op de zaak te komen;
iets, wat hij in zijn lange loopbaan maai
uiterst zelden heeft gedaan. Deze keer
mocht het echter, nee was het zelfs uit-
drukkelijk gewenst. In de potterij van
de gebr. Ravelli had alles vanmorgen
feestelijk aanzien In de werkplaats

tegen een van de grote ovens twee
fauteuils gereed gezet, versierd met
bloemen. Daarin moest Van den
Hoed met zijn trouwe echtgenote plaats
nemen. Keurig gedekte tafels met bossen
tulpen opgefleurd torsten kopjes, scho
teltjes en glazen. Het voltallig personeel
tezamen met de drie firmanten
feestelijk omheen geschaard.

De heer J. Ravelli wenste de jarigs
jubilaris geluk namens de firma. Hij
wilde Van den Hoed vandaag vooral ah
mede-oprichter van de firma dank be
tuigen. Herinneringen aan de eerste tijd,
toen de potterij nog in de Spilsteeg te
Leiden was gevestigd, doken op. Opge
wekt en vakkundig -heeft Van den Hoed
steeds zijn persoon ingezet. Een
beeld van stiptheid en plichtsbesef. De
voortlbreingselen van zijn handen zijn
door Nederland en zelfs daarbuiten ver
spreid. Met zijn trouw-zorgende levens
gezellin werd hem vandaag voor dat alles
bijzondere dank gebracht. Van den Hoed
onderbrak de speeoh van de heer Ravelli
enkele malen met zijn spontaan opko
mende invallen, die getuigden
levendige belangstelling. Namens de firma

erd hem een bouquet bloemen, een foto

l lijst, een theeservies en een kistje
sigaren aangéboden.

Namens het personeel sprak de oudste
draaier na Van den Hoed, David Later-
bloemstuk en een kistje
sigaren aanbood. Van den Hoed sprak
hierop een bewogen dankwoord.

Bevestiging ds Ch. Cabanis

Als predikant van de Waals Herv.

Gemeente te Leiden

De Kerkeraad van de Waals Hervorm
de Gemeente te Leiden berichtte
de bevestiging van de nieuwe predikant,
ds Ch. Cabanis, a.s. Zondag
de Waalse kerk aan de Breestraat zal
plaats vinden. Na de dienst wordt c
receptie gehouden in de zalen van
Waalse -bibliotheek, Pieterskerkhof 40.

FEESTAVOND „APPARATO".

Zaterdag hield de personeelsvereniging
„A-pparato" der N.V. Leidse Apparaten-
fabriek haar jaarlijkse feestavond :-
Den Burcht. Na opening door de v
zitter, de heer G. Oosterveen, sprak de
directeur der N.V., de heer R. Kamps,
een kort woord Van de daarop volgende
programmapunten willen wij vermelden
de uitstekend opgevoerde schetsen en
het toneelstuk „Amor in het Kappers-
huis" onder regie van de heer J. Baaima;
de muziek van de eigen band „Half
Half" o.l.v. de heer P. de Koning;
vrolijke liedjes va/i „De Lijntrekkers";
de verbazin-g%vekkende acrobatiek o.l.
de heer P. W. Brandt en de Hawaiian-
muziek van de Amka's. Alles met
férences van de heer F. Elferink en
het grootste gedeelte verzorgd door hé.
personeel zelf. Men kan terugzien op een
gezellige, zeer geslaagde avond.

DOOD DOOR SCHULD

Op 10 Juli 1948 had op de Rijnzicht-
brug alhier eem zeer ernstig ongeluk
plaats, doordat van een
vrachtauto met aanhangwagen de kop.
peling brak. Een juist passerende wiel
rijder, wonende aan de Terweeweg, werd
door de losgeraakte aanhangwagen ge
troffen en dodelijk verwond. De expe
diteur moest hiervoor gisteren terechl
staan. Zijn chauffeur had geen schuld
aan het feit, dat de koppeling vol oude
breuken had gezeten. Het was een schan
de. aldus het O.M., dat de expediteur de
chauffeur met zulk een wagen had later
rijden. Het O.M. eiste f 80 boete of
dagen hechtenis. De uitspraak was cc
form de eis.

AC COUNT ANT-EXAMEN

Geslaagd voor accountant bij de rijks
accountantsdienst de tijd. adj.-;

Goudswaard. J J Goedhart. H de Konin*
H C Toet, H Peute, allen te Leiden.

H. C. Toet. tijdelijk adjuni
bij de rij ksaccountantsdier
Leiden, is benoemd tot adjunct-accountan
vaste dienst bij deze dienst.

CONTACTAVOND VAN „DE ZIJL".

De propagandacommissie van „De Zijl'
organiseert op Donderdag 17 Februar
een contactavond voor leden en dona
teurs in „Den Burcht". Er wordt c
elk-wat-wils-programma afgewerkt.

B.L.O.-SCHOOL LEIDEN.

De burgemeester zal a.s. Zaterdag

Jaag die Rheumatische pijner
uit Uw ledematen

Dat kanMet de eenvoudige bloedzuij i
verende Kruschen-kuur: Elke morgen o'
kleine dosis Kruschen Salts. De i
minerale zouten waaruit Kruschen te-
staat, zijn een wondere stimulans voé
de bloedzuiverende organen. Levé
nieren en ingewanden hebben de opwel"
king nodig, die Kruschen g'even kan. I'
gaan weer krachtiger werken, het blo?j
gaat sneller stromen en voorkom
zodoende dat schadelijke, pijnverwdj
kende zuren zich gaan vastzetten j
spieren en gewrichten en voortdurend
oorzaak worden van Uw ondragelijk
pijn. Niet zonder reden gebruikej
miljoenen mannen en vrouwen over
hele wereld sinds jaar en dag KruscWj
De heilzame gevolgen worden i'
erkend en er kan geen reden
waarom ook gij er niet van zoudt profj
teren. Vraag Kruschen bij Apotheker»
Drogist.

(Aai