Nieuwe Leidsche Courant | 1949 | 29 januari 1949 | pagina 5

WAT LEIDEN BOUWDE NA 1945

Dat was schipper De Boer!

EVEN NODIG ALS 'N BADHUIS!

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

ZATERDAG 29 JANUAïm

De Chr. Reciteer- en Toneelclub „Mobiel"
te Alphen aan den Rijn

Elk jaar iets goeds"

(Van onze Alphense'correspondent)

Niet minder dan zes avonden in het
Nutsgebouw te Alphen aan den Rijm
uitverkocht voor een opvoering van
„Het kind van staat", een historisch *o-
neelspel in drie bedrijven van H. J.
Schimmel. Dit vormt wel het beste be
wijs, dat men van „Mobiel" wat goeds
Verwacht!

Het is zo, dat het Prot. Chr. deel van
de gemeente Allphen aan den Rijn de
Chr. Oranjevereniging erkentelijk is, dat
al ettelijke jaren contact wordt gezocht
met „Mobiel" voor de opvoering van een
historisch toneelstuk.

Hoe ontstond „Mobiel"? Het initiatief
tot het brengen van historische spelen
werd ongeveer 10 jaar geleden genomen
door de Oranje-Garde, 't Begon in De
cember 1938, met de opvoering van „De
Franse Lelie". Enkele C.O.V -leden werk
ten weldra mee en daaruit is een zelf
standig clubje ontstaan. Zij zijm de grond
leggers van deze club geworden en het
geboortejaar en de datum kunnen ge
steld worden op 1 Februari 1939. In de
a.s. week bestaat „Mobiel" dus juist tien
(jaar. De bezielende figuur was al die
jaren de heer J. Vierbergen.

Nadat in het begin van 1940 het stuk
„Heer of knedht" nog gespeeld was,
moest de cluib uiteraard in de bezet
tingsjaren „duiken", maar toch kwam
men die tijd vrij regelmatig bijeen om
te reciteren en te declameren. In 1945
trad „Mobiel" weer in het openbaar op.
met het stuk „Nederland vecht door";

Sport en Wëdstrijden

Zwemwedstrijden bedrijfsvereni
gingen mochten er zijn
Van Wyk's personeel won de
meeste prijzen

Ondre gnote belangstelling vond in de
„Overdekte" de eerste ontmoeting plaats
tussen de diverse bedrijfsorganisaties van
de fa Krantz, Van Wijk, Parmentier en
Zaalberg. De belangstelling was zeer
goed te noemen. De uitslagen waren:

25 m schoolslag dames: 1. A. Koenen
(Van Wijk), (lauwerkrans); 2. C. Straat
hof (Van Wijk), ('lauwertakje); 3. T.
Koene (Van Wijk).

50 m schoolslag heren: 1. J. Phiüippo
(Zaalberg) (standaard met stantsprong)

2. W. de Hartiog (Van Wijk), (medaille);

3. R. Kuipers (Van Wijk).

Schoolslag estafette heren: 1. Van Wijk

(wisselbeker, aangeboden door de direc
tie van de fa Krantz); 2. Krantz; 3. Van
Wij>k.

25 m hinderniszwemmen heren: 1. R.
Kuipers (Van Wijk) (2 vrijbiQjetten int.
polotournooi)2. Van Ouwelen (Van
Wijk) (1 vrijbiljet int. polotournooi).

Ruitergevecht: 1. J. Oostendorp-Wou
ters (Van Wijk), (lauwertak van de
directie van de „Overdekte").

Touwtrekken: 1. Ploeg J. Prins (me
daille).

De medaille voor de snelste tijd op de
25 m schoolslag dames, uitgeloofd door
de fa Parmentier kwam in handen van
mej. A. Koenen (Van Wijk), met de tijd
van 21,3 sec.

DAMMEN.
K.W.Z.-nïeuws

De uitslagen van de onderlinge wed
strijden van K.W.Z. zijn voor deze week
sis volgt: J. Du'bbelaarG. Pluimgraaf

02; L. BrouwerJac. v. d. Plas 2—0;
D. MeyvogedChr. Heemskerk afgebr:;
T. van BeelenA. Kuyt 11; H. Haas
nootA. Hellenherg 20; Jac. Pluim
graafL. Dubbelaar 20; K. GuytA.
Herbert 20; N. HaasnootB. van Rijn

11; J. van RijnD. Barnhoorn 11;
C. SchaapG. Ouwehand 11; A. van
DuyvenvoordeJac. van der Plas 20.

R.D.C.-NIEUWS.

R.D.C. 2 en 3 moesten voor de compe
titie van de L.D.D.B. spelen tegen H.D.C.
2 en 3 uit Alphen. H.D.C. 3 kwam niet
op en mede daardoor werd R.D.C. 3
kampioen van de 3e klasse. Onze geluk
wensen, Rijnaburgers! Het derde 'komt
ou het volgende seizoen in de 2e klasse
Uit. R.D.C. 2 wist met 13—7 van H.D.C. 2
te winnen.

„LISSE VOORUIT" KLOPT BODE
GRAVEN MET 9—11.

In Bodegr&ven werd de returnwedstrijd
gespeeld tussen de kampioenen van de
le kl. A en B van de L.D.D.B. De Lisse-
naren herstelden zidh van de geleden
nederlaag en wisten nu Bodegraven met

011 te kloppen. De ged. uitslag is: Joh.
Boef (B.)—N. J. van Hal („L. V.") 0—2;
C. BeyerimanJ. N. van Hal 20; C.
ScheerJ. Langbroek 11; M. Bckker
J. G. Snel 11; J. v. DamN. P. Dekker

11; A. SterkA. Wijnhout 02; T.
KooistraJ. v. d. Poel 02; N. Anker
C. Baartman 2—0; A. Wiemer—J. Algera
(res.) 20; A. BlokA. v. Rossom 02.
De beslissingswedstrijd wordt op 4 Febr.
te Alphen aan den Rijn gespeeld.

Sfeer in 't gezin?
De „Nieuwe Leidsclieer in!

niet minder dan dertien opvoeringen
werden gegeven.

In 1946 werd de heer A. Hofland aan
gesteld als regisseur. Hij was de rechte
man om „Mobiel" te maken tot een club.
die dilettanten-toneel brengt op een allo
lof verdienende wijze.

In genoemd jaar trok „Zonsopgang"
zes volle zalen; in 1947: „Tien uren heit
de klok" idem. In 1948 bracht men het
*x>t instudering van twee stukken, - t.w.
„Je Maintaendrai", dat gespeeld werd in
het kader van samenwerking met de
C.O.V., en „Met wijs beleid", dit op ver
zoek van het plaatselijk comité natio
nale feestviering.

„Mobiel" is ook buiten Alphen bekend.
Vorig jaar speelde de club ln het Kur-
haus te Scheveningen (op een landelijke
bijeenkomst van de Chr. fabrieks- en
transportarbeiders). Voorts trad men o.a
op te Lisse, Naaldwijk en Rijnsburg

Omdat .Mobiel" op zeer bescheiden
wijze in Christelijke geest met de haar
ten dienste staande middelen de kunst
wil dienen, draagt zij voor haar naam
de bekende aanduiding: „Chr." Zij wil
bij al haar werk de normen aanleggen,
die in de Bijbel worden gegeven. Dit
komt direct tot uitdrukking in de keuze
der stukken. Het bestuur weet, dat som
migen in Prot. Ohr. kring bezwaar ma
ken tegen het predioaat „Christelijk",
zeker met betrekking tot een toneelclub.
„Hoe kan men nu Christelijk toneel spe
len?" .Maar", zo zei de heer Hofland,
„hoe staat men dan tegenover zang en
muziek en wordt hetzelfde* niet van de
Christen gevraagd, als hij het pleidooi
voert voor een Chr. ambachtsschool?"
Genoemde regisseur ziet bijv. grote mo
gelijkheden op het toneel in dienst van
de Evangelisatie. Bekendheid heeft in
tussen veel vooroordeel doen verdwij
nen. „Mcfoiel" is populair geworden in
Alphen.

Aan de décors, costumering en grime
werd steeds grote zorg besteed. Hiervoor
is wel een zeer verdienstelijk lid, de heer
A. J. Roos, die niet alleen goed speelt,
maar meermalen ook décors ontwierp
aan de hand van oude tekeningen en
foto's.

We weten, namens vele Alphenaren te
spreken, wanneer we besluiten met de
wens. dat „Mobiel" zich ook in de toe
komst zal blijven beijveren, om op to
neelgebied ieder jaar iets goeds te bren
gen.

Hervatting binnenl. luchtverkeer
K.L.M. 28 Maart

M i.v. 28 Maart zal de KLM het bin
nenlandse luchtverkeer hervatten. De
diensten A'damGroningen. A'dam
Leeuwarden en A'damMaastricht zul
len dan v v tweemaal per dag worden
uitgevoerd. Van 11 April af wordt de
frequentie opeevoerd tot drie retour
vluchten De lijn A'damTwenthe v.v
wordt pas 1 Juni heropend <2 retour
vluchten per dag) Betreffende de dienst
A'damEindhoven staat nog niets vast
Alle genoemde dienstefn worden dade
lijks, m.u.v. 's Zondags, uitgevoerd. Op
speciaal verzoek zullen op Zaterdagen
2e weekeindvluchten worden po-
houden ter vervanging van de avond
vlucht op die dag van Schiphol naar de
provinciale luchthavens

l

Dr J A. Klaassen is, wegens aftre
den van de heer Chr. Pluygers. benoemd
tot mede-directeur van de Kon. Pharm.
Fabrieken v.h. Brocades Stechman.

Bouwvolume te gering
aldus B. en W

Verschenen is het Algemeen Verslag
an het verhandelde in de secties van de
gemeenteraad bij het onderzoek van de
ontwerp-gemeentebegroting voor het jaar
1949. met de memorie van antwoord van

i W

Zoals men weet. is dit de schriftelijke
inleiding en voorbereiding voor de mon
delinge behandeling der begroting, welke
zoals bekend, aanvangt op Maandag 14
Februari.

Over wat E. en W. antwoorden op
door enkele raadsleden gestelde vragen
inzake de volkshuisvesting het volgende:

Na 1945 zijn 85 woningen gereedgeko
men, waaronder 82 woningwetwoningen.
In uitvoering zijn thans 403 woningen,
waarvan 397 woningwetwoningen.

Voor de bouw van 128 woningen, waar
van 120 montagewoningen, zijn met goed
keuring van de desbetreffende instanties
de plannen zover gereed, dat. zodra daar
voor toestemming is verkregen, met de
uitvoering kan worden aangevangen, ter
wijl voor de bouw van*28 middenstands
woningen de definitieve plannen zijn in
gediend

Voor 15 woningen, waarvan 7 woning
wetwoningen. zijn de schetsplannen goed
gekeurd en worden deze nader uitge-

Voor de bouw van 145 woningen, w
van 78 woningwetwoningen, z.g.n. ratio-
bouw, dienden de plannen te worden ge
wijzigd. De gewijzigde tekeningen zijn
hoewel meermalen daarop is aangedron
gen, nog niet bij B. en W. ingediend.

Een bij de desbetreffende instanties
ingediend schetsplan voor de bouw
219 woningwetwoningen, wacht op de
vereiste goedkeuring, terwijl de plannen
voor de bouw van 524 woningwetwonin
gen bij B. en W. zijn ingediend.

In totaal zijn dus ontwerpen gereed
voor de bouw van 1059 woningen.

Tevens is door B. en W. opdracht ver
strekt voor het maken van plannen voor
de bouw van 101 woningwetwoningen,
waarvan 38 duplexwoningen. welke plan
nen nog niet zijn ingediend.

Voor 1948 ontving Leiden een contin
gent voor de bouw van 390 woningen,
waarin begrepen de bouw van de 103
woningen, waarvoor in 1947 reeds toe
stemming was verleend; in uitvoering
kwam de bouw van 403 woningen.

Zoals uit vorenstaande gegevens blijkt,
zijn steeds voldoende plannen gereed,
terwijl vanwege ons college regelmatig
wordt getracht het tot uitvoering komen
van de plannen te doen geschieden, aldus
B. en W Het steeds veranderen van
eisen, die de hogere instanties stellen,
belemmert echter de door allen zo

gewenste vlotte uitvoering der plannen.

Ook dezerzijds wordt het toegestane
bouwvolume te gering geacht; bij elke
gelegenheid wordt getracht dit te doen
verhogen, dan wel zo hoog mogelijk te
doen opvoeren.

Reeds meermalen heeft overleg met de
particuliere bouwers plaats gevonden,
terwijl getracht wordt, het particulier
initiatief zoveel mogelijk bij de woning
bouw in te schakelen, hetgeen o.a. daar
uit blijkt, dat als gevolg van dit initiatief
plannen voor de bouw van 130 woningen
(in hoofdzaak grotere en kleinere midden
standswoningen volgens de financierings
regeling 1948 c.q. 1947) in voorbereiding
zijn, de uitvoering van een plan van 8
woningen op de toestemming van hogere
instanties wacht, 6 woningen in aan
bouw zijn en drie woningen gereed zijn
gekomen.

Getracht is ook voor deze gemeente
toestemming te verkrijgen voor z.g
dustriewonuigen, hetgeen echter
mocht gelukken.

Hamlet, Prins ran Denemarken

Te veel gedachten, te tveinig daden

Oude kronieken vertellen ons i
wonderlijke, bloederige verhalen,
moorden aan de lopende band. Zo kun
nen we de geschiedenis lezen van Feng,
die zijn broeder doodt en met diens we
duwe trouwt. Amleth, de zoon van de
vermoorde, treedt op als wreker. Dit
verhaal, dat aan Shakespeare niet onbe
kend was, heeft hem stof gegeven tot
het schrijven van zijn langste, zijn beste
en zijn meest bekende drama.

De vader van Hamlet is vermoord door
Claudius, zijn broer, die daarna trouwt
met Geertruide, de moeder van Hamlet.
De geest van zijn vader verschijnt hem
en draagt hem op, zijn dood te wreken.
Deze opgaaf wordt een last. waaronder
hij bezwijkt. Hij voert de opdracht niet
dadelijk uit, maar wil eerst zeker weten,
dat het de geest van zijn vader is. die
hem deze opdracht gegeven heeft. De
komst van een troep toneelspelers brengt
hem op de gedachte, hen te gebruiken
om zekerheid te krijgen. Alleen zijn
vriend, Horatio, deelt hij zijn plan mee
De toneelspelers zullen een stuk spelen,
dat Hamlet gemaakt heeft en dat een
reconstructie is van de moord op zijn
vader. Claudius krijgt het by de
stelling benauwd, waardoor Hamlet zijn

IN TIJD VAN NOOD GLEED ZIJN IJSVLET
URKS HAVEN UIT....

Met het indijken van de Zuiderzee en het verbinden van de eilanden Wieringen.
Schokland en ten laatste ook Urk is een stuk geschiedenis over manmoedige redders
aan de afsluiting toe. Zo nu en dan worden we er door gebeurtenissen aan herin-
derd, gelijk dezer dagen. Wie op Urk in hotel „De Verwachting" de biljartzaal
binnenkomt, zal daar een groot schilderstuk, waarop een bemande ijsvlet staat afge
beeld met als hoofdfiguur de schipper, vinden. En als ge vraagt wie de man is. zal
men u zeggen dat was schipper De Boer, die dezer dagen op 95-jarige leeftijd
is overleden.

De vorige eigenaar van het hotel zou
u daarbij een verhaal kunnen opdissen
over prachtig reddingswerk van deze
ploeg, omdat hij zelf onder de gered
den behoorde.

Zoals bekend, niet alleen de stormen
op het IJselmeer zijn berucht maar ook
de ijsgang vraagt bijna elk jaar zijn
slachtoffers. Temeer was dat het geval,
toen de Zuiderzee nog niet afgesloten
was en er sterke stromen stonden, waar
door de gevaren nog toenamen.

In een van de strenge winters en wel
in de Januarimaand voer de postboot
„Geusau" met een tiental passagiers naar
Enkhuizen, maar het duurde niet zo lang
of de boot raakte in het ijs bekneld en
dreef weerloos in de richting van het
Enkhuizer zand. Daar raakte het schip
vast.

Op Urk had men bemerkt, dat het
mis ging met de boot en het was schip
per De Boer die ^zijn getrouwen opriep
om zich gereed te houden. Dag en nacht
werd bij de vuurtoren wacht gehouden
om op het eerste sein om hulp te kun
nen vertrekken. Na vijf dagen van
wachten wérd in de morgen een nood
signaal opgevangen en direct vertrok
het ijsvlet.

Er op af!

Het werd een gevaarlijke tocht, daar
men de val van Urk moest oversteken,
waar het ijs door de stroom niet vast
gevroren was, maar een brijachtige massa
vormde. De dag verstreek, de avond viel,
maar manmoedig zetten de mannen hun
tocht voort. Eerst in de nacht kwamen
zij doodvermoeid bij het schip aan. Op
de boot brandde geen licht, daar de kapi
tein zo spoedig geen hulp had verwacht.
Slechts aan de bekwaamheid van schip
per De Boer was het te danken, dat men
in de oneindige ijsmassa, ondanks de
duisternis, precies bij de boot terecht
gekomen was.

De volgende dag werd de terugtocht
aanvaard met de tien passagiers, onder
wie vrouwen en kinderen. Onder dave
rend gejuich der saamgestroomde be
volking kwam men in de namiddag op
Urk aan.

Burgemeester Gravestein, omhangen

met de ambtsketen, bevond zich op het
ijs voor de haveningang en sprak de
redders toe.

In de loop van 1917 kwam Z.K H. prins
Hendrik naar Urk en speldde schipper
De Boer en zijn mannen de medaille van
de Noord- en Zuid-Hollandse Redding
maatschappij op de borst.

Toen in de zomer van 1924 H.M. konin
gin Wilhelmina Urk met een bezoek
vereerde, was, ondanks de brandende
hitte, op de havenkade een ijsvloer ge
maakt waarop de ijsvlet met als schipper
Gerrit de Boer. Onverstoorbaar gaf hij
zijn bevelen en H.M. betuigde hem haar
dank voor de duidelijke wijze, waarop
hij getoond had wat van de bemanning
van een ijsvlet mocht worden verwacht.
Het roggebrood met spek en het komme
tje ouwe klare ontbrak niet bij deze de
monstratie.

Twintig jaar schipper

Meer dan twintig jaar is Gerrit de
Boer schipper op de ijsvlet geweest en
in die jaren heeft hij heel wat gevaar
volle tochten gemaakt. Als Urk door ijs
omringd was en er gebrek begon te ko
men, dan trok Gerrit Bakker (zo werd
hij op Urk genoemd) er met de ijsvlet
op uit naar Schokland, dat ongeveer
twintig km van Urk af lag. Soms duurde
de tocht enkele uren, maar het kwam
meermalen voor. dat de mannen twintig
uur en meer nodig hadden, wanneer het
ijs door de sterke stroom afbrokkelde of
scheurde.

Toen Urk verleden jaar Mei ophield
eiland te zijn, verklaarde de oude schip
per, dat hij de ondergang van zijn eiland
niet wilde zien en vertrok naar, wat op
Urk nog altijd genoemd wordt, de vaste
wal. De trek naar het water en zijn oude
collega's was hem echter te sterk en bij
tussenpozen kwam hij toch weer op Urk.

Hij is verder een populaire figuur ge
worden als ongeschoolde directeur van
een zangvereniging, die hij zestig jaar
geleden oprichtte onder de vissers.

Zoals gezegd, dezer dagen is de krasse
oude heer vrij plotseling overleden en
met liem is een stuk Urkse historie af
gesloten uit het eilanden-tijdperk. Urk
heeft nu nog twee 95-jarigen en twee
94-jarige

schuld vaststelt. Ook dan echter voldoet
hij nog niet aan de opdracht. Wel doodt
hij Polonius, een raadsheer. wanneer
deze, achter gordijnen verscholen, een
gesprek afluistert, dat Hamlet met zijn
moeder heeft.

Laertes, zoon van Polonius, die uit
Frankrijk terugkomende, hoort van de
dood van zijn vader, waar later nog de
dood bijkomt van zijn zuster Opthelia,
aie waanzinnig geworden is. wil wraak
nemen. Claudius, de koninklijke schurk,
ziet nu zijn kans. Een poging om Hamlet
naar Engeland te sturen en hem daar
te laten doden, is mislukt. Nu zal Laertes
het moeten doen. Er zal een schermwed-
strijd worden gehouden, waarbij Laertes
met een vergiftigd wapen Hamlet zal
moeten bekampen. Claudius wil nu zeker
zijn van zijn zaak en zet daarom ook
nog een beker vergiftigde erewijn vooi
Hamlet gereed. De opzet gelukt. Wan
neer Laertes een paar treffers gekre
gen heeft, drinkt de koningin vai
erewijn en sterft. Hamlet wordt gewond
met het vergiftigde wapen; hij
het nog aan Laertes te ontrukken, treft
hem er ook mee en doodt tot slot
Claudius, daarmede zijn „opdracht"
vullend.

Dit is in 2

r grote lijnen de gang van
we nu niet verder op in
r door dr H.

het stuk,
kunnen gaan,

Gerversman, voor K. en O., een zeer
instructieve lezing werd gehouden, in
verband met de opvoering op 2 Februari.

Er is gezegd: ..Hamlet dacht te veel
om tot daden te komen." Dat\is waar,
maar toch Is hij niet alleen de melan
cholische peinzer, hij heeft ook buien
van- plotselinge actie, bv. het doden van
Polonius. Hamlet leeft steeds in de twee
strijd tussen zijn karakter en zijn

Bij de beoordeling van dit toneelstuk
heeft het voor, dat het van Shakespeare
is. In de praktijk lijkt het wel eens of
een klassiek stuk minder gevaarlijk is.
Tegenover een modern schrijver staat
men veel critischer en is men bang voor
nadelige invloed op de jeugd. Een
critischer instelling tegenover de klas
sieken zou, ten opzichte van de moder
nen, eerlijker en voor de jeugd wellicht
beter zijn. De stukken van Shakespeare
zijn niet christelijk en zijn levensopvat
ting, die in Hamlet tot uiting komt. staat
niet zo héél ver van die van Tennessee
Williams in ..Tramlijn Begeerte", waar-
schreven: een deprimerend stuk.

Bn.

VERZEKERINGSZAKEN

VERTROUWEXSZAKEN

Assurantiekantoor

SLECTENHORST

Nieuwe Ryn 46 Leiden. Telefoon 23010. kingen zal worden verleend.

N.O.B.-Wegtransport treedt uit
reorganisatiecommissie N.I.W.O.

Na de Eigen Vervoers-Organisatie is
nu de Ned. Organisatie van Beroepsgoe-
derenvervoer i N.O.B.-wegtransport) uit
de reorganisatiecommissie van de Ned.
Internationale Wegvervoer Organisatie
(NIWO) getreden. De stichting NIWO
werd na de oorlog opgericht na een mis
lukte poging tot stichting van een N.V.
liit kringen van verladers, vervoer en
ATO ten behoeve van het internationale
vervoer. Over haar beleid is de afgelo
pen jaren zeer veel te doen geweest.
Zelfs is er een voorstel geweest haar ge
heel op te heffen.

Weer 2 leden colonne Henneicke
ter dood veroordeeld

Wederom heeft het A'damse B, G, de
doodstraf uitgesproken tegen twee leden
van de colonne-Henneicke Dit keer zijn
het de Amsterdammers E. M. Ellemers
en G. H Mijnarends.

Marshall-hulp alleen in vorm
van schenkingen?

De Amerikaanse congrescommissie ter
controle van de Marshall-uitgaven heeft
voorgesteld, dat de hulp aan Europa
voortaan alleen in de vorm van schen-

ALKEMADE ZOU GRAAG WAT MEER
INDUSTRIE HEBBEN

De eerste raadsvergadering in 1949

De gemeenteraad van Alkemade
gaderde Donderdagavond o.l.v. burge
meester J. M. H. L. Hoynck van Papen-
drecht. die eerst een Nieuwjaarsrede

De nationale gebeurtenissen in
waren van overtreffende betekenis, aldus
spr., *..w. de troonswisseling, Indonesië,
de grondwetswijziging, nieuw kabinet en
parlement. De gemeentebegroting kon
met de ruim toegevloeide middelen van
het rijk dit jaar sluiten met een batig
saldo van f 38 000. Oorzaak hiervan is
tevens, dat f 150.000 aan onderneminigs-
belasting wordt opgebracht. Juist deze
belasting zal de gemeentekas im de ko
mende jaren saneren. De Oude tekorten
bedragen f 165.000. Toch zag spr de toe
komst niet al te pessimistisch in.
Het politievraaigstuk is blijven bestaan,
aar de politie in Alkemade is in het

afgelopen jaar zeer actief geweester

erden niet minder dan 1200 processen-
verbaal opgemaakt.

Het woningvraagstuk is nog steeds
klemmend. Met de uitvoering der klaar
liggende plannen zal nog enkele jarei
moeten worden gewacht i.v.m. de schaar
se toewijzing. Toch blijven B. en W. in
dezen onvermoeid. In 1948 werden een
rondibedrijf en een woningbedrijf ge
sticht. Reeds 62 woningen konden wor
den verhuurd en 12 woningen zijn nog
in aanbouw. Ook de woonruimte-com
missie heeft zeer effeotief gewerkt. Er
werden vele vergaderingen gehouden
(21); 97 nieuwe en oude woningen
den toegewezen; 17 samenwoningen
den goedgevonden; 4 maal werd aa
W. geadviseerd, tot vordering ovi
gaan; ruiling met andere gemeente
2 -maal plaats; momenteel staan nog 117
woningzoekenden op de lijst.

De werkloosheid kwam in het afge
lopen jaar in hoofdzaak voor in het land
en tuinbouwbedrijf. Begin '48 6 werklo
zen. thans 20; begin '48 49 b(j de D.U.W
thans 77. Spr. vond het teleurstellend, dat
van van de weinige industrie ook nog
een fabriek met 40 arbeiders vertrekt.
Meer industrie zou een oplossing zijn.
De begin 1948 in dienst getreden ma,

Motie van N.Z.H.-personeel
inzake de lonen

Het N.Z.H.-personeel nam de volgende
motie aan:

Het personeel der N.V. Noord-Zuid-
Hollandse Vervoermaatschappij, georga
niseerd int

de Ned. Ver. van "Spoor- en Tramweg
personeel; de RK. Bond van Spoor-,
Tram-, Ato- en Van Gend Loos per
soneel; de Prot. Chr. Bond van Spoor-,
Tram- en ander vervoerspersoneel;

door middel van de gevormde plaatse
lijke Unie op Vrijdag 21 Januari 1949 bij-

gehoord hebbende het verloop van d£
acties inzake R.D V. en loonherziening;

vaststellende, dat volgens overeen
komst voorgaande herzieningen met in
gang van *1 Januari 1948 van kracht zou
den worden;

constaterende, dat. ondanks vele be
sprekingen tussen de hoofdbesturen en
de vertegenwoordigers der N.V.T.O. tot
heden geen resultaten hebben opgele-

spreken over deze gang van zaken hun
ernstig misnoegen uit en dringen e
voormelde instanties met de meeste ernst
op aan, zo snel mogelijk stappen te c
wegen en te doen, welke kunnen
den tot een zo snel mogelijke inwilliging
van de rechtmatige verlangens van hei
hiervoren genoemd personeel;

besluit deze motie ter kennis te bren
gen van de overige Noord-Zuid-Holland
se Vervoermaatschappij-afdelingen, als
mede publicatie daarvan in de plaatse
lijke pers te doen, en gaat over tot de
orde van de dag.

Reuvens9 bibliotheek gaat met de tijd mee

Men klaagt bij Reuvens. Men klaagt
zelfs steen en been. Omdat een stad als
Leiden, met zijn bijna 90.000 inwoners
geen 3000 leden voor de openbare
bibliotheek van Reuvens oplevert. En dat
•en merkwaardig verschijnsel voor
stad, die als wetenschappelijk cen
trum bekend staat.

Men heeft zich bij Reuvens afgevraagd
wat de oorzaak kon zijn van deze ge
ringe belangstelling.

De Universiteitsbibliotheek kan alleen
waarde hebben voor hen, die zich met
speciaal wetenschappelijk onder
werp bezig houden. Maar wat doen zij,
die door opvoeding en milieu voor hun
ontspanning en algemene oriëntering
zijn aangewezen op het goede boek? De
vele Leidse boekwinkels hebben onge
twijfeld reden van bestaan. Maar de le
vensstandaard wordt steeds duurder en
goed boek is meestal niet goedkoop.
Of slaat men het Leidse publiek te hoog
aan?

Met gaat er bij Reuvens van uit, dat

•n openbare bibliotheek in een grote
stad even nodig is als een openbaar bad
huis. En daar zit iets, nee zelfs heel veel
Want ook de geest heeft hygiëne
nodig en het verantwoorde boek is een
de grote middelen tot geestelijke
gezondheid. „Zeg mij, wat gij leest
f gij leest en ik zal u zeggen, wie
gij zyt!"

Zich bewust van de sociale en culturele
taak, die ook op de Leidse bibliotheek.

en leeszaal rust, hebben bestuur en per
soneel van Reuvens een campagne op
touw gezet, die het oude gebouw aan de
Breestraat opnieuw in de belangstellings
sfeer van de Leidse burgerij moet bren
gen. Er wordt een aardig foldertje ont
worpen voor nieuw aangekomen in
gezetenen, de technische boekerij wordt
met de nieuwste werken uitgebreid, de
aandacht v<an het personeel van fabrie
ken en bedrijven zal door middel van de
sociale werksters op deze boekerij ge
vestigd worden, de buurtverenigingen
zullen geactiveerd worden en er zal in
het vervolg ook meer aandacht worden
besteed aan het interieur. Het personeel
is thans in zijn geheel bevoegd voor deze
speciale tak van dienst en meer nog dan
vroeger zal gestreefd worden naar een
honderd-percents service voor het pu
bliek.

Wanneer men dan bedenkt, dat de
leeszaal bijv. van des morgens 10 tot des
middags half zes geopend is en boven
dien op Maandag, Woensdag en Vrijdag
van des avonds 7 tot 9 uur, dat er een
speciale jeugdbibliotheek is aan de Plan
tage, dat er een dependance is gevestigd
te Voorschoten en dat dit alles geen
winstobject is, maar dienst aan de ge
meenschap, dan neemt men diep zijn pet
je af voor het idealisme, dat de Leidse
onverschilligheid tart en met zoveel
overtuiging een nieuwe campagne durft
opzetten.

schappelijk werkster heeft
ciaal werk verricht. De
bereiding, aldus spr.. van de stichting
van een R.K. centrum nadert haar einde.
De nieuwe brandspuit is bijna klaar.
Met acht atmosferen kan 3000 liter water
per minuut 80 meter hoog worden ge
spoten. De besmettelijke ziekten nemer
af.

Ondanks de vaak moeilijke omstandig
heden is over de gehele linie uitstekend
werk verricht. De burgemeester dankte
voor het aangename contact met de raad
en hoopte op aller samenwerking, opdat
God het werk mag zegenen, tot heil der
gemeente.

Dokter A. v. d. Bijl. 's burgemeesters
rede beantwoordend, zeide dat de dank
juist aan de raad was. De raad kan
mers altijd een beroep op het college
doen De terugblik prikkelt ons. op de
ingeslagen weg voort te gaan. De wo
ningbouw blijft een groot vraagstuk,
maar spr. had vertrouwen in B. en W
Somber is. dat de werkloosheid grotere
vormen anneemt; die dient bestreden. De
gezondheid is goed te noemen, aldus spr
die besloot: .Sterke God ons in het i^erk
tot bloei en opbouw der gemeente."

Hierna werd de agenda vlot afgewerkt.
De geloofsbrief van het nieuwe lid M
R. v. d. Veld was in orde. Een gemeente
woning werd verhuurd. Het voorstel tot
het in het leven roepen van een reini
gingsdienst voor een deel der gemeente
vormen aanneemt: die dient bestreden. De
heer P. v. d. Velden (AR.) vroeg, of
het bij de wet toelaatbaar is, iedereen t«
verplichten, zich bij deze dienst aan t(
sluiten Hierop werd ontkennend geant
woord Het uitbreid ingsplan Roelof-
arendeveen werd gewijzigd i.v.r
kerkeplan, ondanks een reclame
veehouder v. d. Poel. Een crediet ad
f23 300 werd verleend voor onderhandse
gunning \an een betonnen ophaalbrug
met bijkomende werken te Oude Ade.
Aan de gebr Akerboom te Rijpwetering,
laagste inschrijver, werd de brug gegund
voor f12 490 Voor de herziening van de
politieverordening werd een commissie
uit de raad benoemd, t w. de heren P.
v. d. Velden. L. J. Kerkvliet en A. J.
Zandvliet. Bij de rondvraag vroeg de
heer Spring in 't Veld, of B. en W. in
1949 goede aandacht wilden besteden aan
de koolasweg te Nieuwe Wetering, opdat
hij in 't volgend jaar ook eens woord
van dank kon spreken, omdat N.W. tot
nu toe volgens spr. stiefmoederlijk werd
behandeld.

Uit de pers

oAustralië

Het meest verachtelijk bij het gedo*

an de Veiligheidsraad rondom „Indo
nesië" is zonder twijfel de houding van
Australië. Dit land heeft de rassen
kwestie in de loop der jaren eenvoudig
opgelost door het uitmoorden van de
kleurlingen. Dit land richt zich nu tegen
Nederland.

De Haagse redacteur van de Zutph.
Crt. doet er een boekje over open en laat
het juiste licht vallen op de bedoelingen

„cfp Java is de autochthone bevolking
de laatste honderd jaar, dank zij Neder
landse maatregelen, vertienvoudigd zon
der te verarmen. In Australië is de
autochthone bevolking gedecimeerd en
desondanks verarmd.

Op Java kan geen Europeaan grond
bezitten. In Australië bezit de blanke
alle grond.

Op Java zijn de hoogste onderwijs
instellingen toegankelijk voor alle ras
sen. In Australië mag een kleurling de
steden niet betreden. Hij heeft geen
scholen.

Op Java staan de hooeste functies open
voor elkeen. In Australië bestaan slechts
blanke ambtenaren.

Een Australiër kan zich vrijelyk op
Java vestigen en er elk beroep uit
oefenen. Een Javaan kan zich in Australië
evenals elke andere kleurling niet
vestigen, noch er een werkvergunning
krijgen.

Het officiële Australische standpunt
pro-Republiek, anti-Nederland is der
halve niet oprecht.

Nee. niet bepaald! Maar: wat zit er
dan achter? De olie. Luister: „Het land
zelf bezit geen oliebronnen. Een inten
sieve exploitatie op Australisch Nieuw-
Guinea, tot 3000 meter diepte, heeft geen
resultaat opgeleverd. Iran en Birma zou
den in geval van oorlog wel eens on
bereikbaar kunnen zijn. Daarom zijn het
Australische leger, de vloot en de lucht
vaart voor een groot deel aangewezen
op de olie van Borneo. Sumatra, Java en
Nederlands Nieuw-Guinea. Om zich te
verzekeren van de voorziening uit die
bronnen heeft Australië gemeend zich
een good-will bij de Republiek te moe
ten verschaffen, in de overtuiging, dat
er met haar leiders beter iets te bereiken
zou zijn dan met de Nederlanders".

VIJF JAAR GEËIST TEGEN COLLA
BORERENDE AANNEMERS.

Twee aannemers, uit IJsselmonde, de
62-j. M. v. Driel en zijn 38-j. zoon. G B.
v. Driel, hoorden gisteren voor het
R'damse BG. 5 j. (m.a.) tegen zich eisen.

VIJFHONDERD CHINEZEN
VERDRONKEN?

Chinese kustvaartuigen met vluchte
lingen aan boord zijn nabij Sjanghai met
elkaar in aanvaring gekomen. Men
vreest, dat meer dan 500 mensen verdron
ken zijn.

Lezers schrijven ons

NED. VERBOND VAN MIDDENSTANDS
VERENIGINGEN

De heer P. J. de Kruit te Den Haag,
waarn. secretaris van het Ned. Verbond
van Middenstandsverenigingen. schrijft
ons naar aanleiding van het kopje „Rode
middenstanders vergaderen" boven het
verslagje in de N.L.C. van 21 Januari het
volgende:

„Wij moeten er U opmerkzaam op ma
ken, dat hier geen sprake is van rode
middenstanders. Het Ned. Verbond van
Middenstandsverenigingen is, evenals
voorheen de moderne Middenstandsbond
was, een algemene organisatie, die op
het standpuijt staat, dat bestaanszeker
heid voor de middenstand alleen verkre
gen kan worden door bewuste ordening
en regeling van het aantal winkels ea
bedrijven".

Uan boeken en tijdschriften

„Uit de paradUstuln'

Kristian Elster; uitg
landia", Baam.

Dit. door M. J. Molanus-Stamperius uit
het Noors vertaald boek, is een huma
nistische roman over het leven
mijningenieursfamilie Stevens. De
boek voorkomende personen worden ge
karakteriseerd en hun levenshouding
voor de tijd, waarin het verhaal speeil
enkele maanden tijdens de Duitse be
zetting van Noorwegen verklaard
tegen de achtergrond van hun eveneens
geschetste jeugdherinneringen en beleve
nissen Hoe bijzonder is de figuur
Anne Marie Stevens getekend, die haar
ouderlijk huis, de pastorie met de prach
tige tuin, door haar vader de paradijs
tuin genoemd, als gevolg van haar huwe
lijk met de mijningenieur moet verlaten
dan heel haar verdere leven voor
zichzelf en haar kinderen deze paradijs
tuin idealiseert: daar was het eens goed!
Zoals reeds opgemerkt, Kristian Elster
tracht de vele levensproblemen,
mede zijn hoofdpersonen worstelen, op te
lossen van uit het humanisme. Jammer,
hoeveel te meer had dit knap ge
schreven werk een heenwijzen kunnen
Hem, die op al onze levens
vragen antwoord geeft en ons. die uit het
aardse paradijs verdreven zijn* wil bren-
;n in Zijn eeuwig Paradijs

H. L.

Witte de With, door Joh. van
Hulzen, historische roman in
twee delen (één band), uitg.
De Boekerij. Baarn.

Onder de talrijke boeken, die tegen
woordig verschijnen, komen er zo nu en
dan enkele voor, die aanzienlijk boven
de middelmaat uitsteken. Zulk een werk
ligt thans voor ons en het is een buiten
gewoon genoegen, melding te mogen
maken van bovengenoemde historische

In twee delen van Jacatra tot Duins
van Duins tot de Sont wordt ons,
t een der schitterendste tijdperken onzer
historie, genoemde zeeheld volkomen
en voeten uit beschreven. Het is een-
oudig ondoenlijk, mede door gebrek
an plaatsruimte, de zo rijke inhoud naar
waarde te beschrijven-

Genoeg zij het, te vermelden, dat Witte
de With tegenwoordig was by de stich-
in Batavia, de verovering der
loot. de strijd tegen de Duinker
ker kapers, de zeeslag bij Duins tegen
de tweede Spaanse Armade. de eerste
Engelse oorlog en tenslotte de zeeoorlog
tegen Zweden, waa
held zyn leven liet.

Welk een ontzaglijke voorstudie heeft
de schrijver moeten maken, om dit om
vangrijke werk te voltooien. En wat een
kostelijke bijzonderheden vernemen we
bij uitstek mooie tydperk van
16001660. We kunnen niet anders aan
grote bewondering gevoelen voor de
speurzin van de schrijver, die ons het

leven en de loopbaan van Witte de With
zo schitterend heeft uitgebeeld.

Joh. van Hulzen, die zich in zijn Oost
en Westindische geschiedenis reeds zo
verdienstelijk maakte, heeft onze litera
tuur opnieuw, met deze bijzonder interes
sante roman, zeer verrijkt.

De schrijver heeft een prettige en vlotte
stijl. Slechts één ding vinden we jammer:
enige mooie illustraties hadden het boek
nog in waarde doen stijgen. Overigens
niets dan lof- De auteur heeft allen, die
minnaars van onze historie zijn, met dit
prachtwerk een groot genoegen verschaft.

H. N.

„Jivan en de dertiende steen."

door Jean Bothwell; uitg.

Republiek der Letteren. A'dam.

Onder de titel „De Verrekijker" ver
schijnt bij deze uitgeverij een serie
boeken voor de jeugd. De radio-mede
werker. Henk van Laar, heeft de redactie
van deze „Verrekijker", die gericht
wordt op het leven van de jeugd in
vreemde landen, op zich genomen en hij
hij het jonge volkje moet voor
zetten. In „Jivan en de dertiende steen"
wordt de lens gericht op Rajpoetana, in
Voor-Indië, waar land en volk. gods
dienst en levensgewoonten door de
Amerikaanse auteur Jean Bothwell zo
orden getypeerd en beschreven. In
dit verhaal van de jongen Jivan, die
geen familie kent en door zijn gader-
lyke verzorger Babban wordt opgevoed,
maken wij allerlei avonturen mee. eer
de jonge Hindoe de droom van zijn leven
werkelijkheid weet. eigenaar wordt van
prachtig paard en dan tevens een
prins blijkt te zijn. die thuis hoort in het
paleis van Japitoer Dit bereikt hij
echter alleen door eerbied te hebben
- mens en dier en trouw te blijven
zijn gegeven woord; kortom karakter
te tonen. Een prettig geschreven boek.

vlotte verhaaltrant met heel goede
illustraties van Corina en bovendien uit
stekend vertaald door Suzanne van
Thijn. Een niet christelijk, maar toch
goed boek voor de jeugd, waarin ook
ouderen met genoegen zullen lezen

H L.

„Vrij en BIU

„Vrij en Blij", het voor de oorlog reeda
bekende Chr. maandblad voor de jeugd,
oor het eerst na de oorlog weer ver
schenen. Het is een uitgave van Neer-
bosch^ uitgeverij en staat onder redactie
de Zeeuw JG zn. Zegt dat nog
niet genoeg? Laten wij er dan aan toe
mogen voegen, dat het blad er fris uit
ziet, dat de inhoud zeer gevarieerd ia en

onversaagde verlucht wordt door talryke fóto'

tekeningen en dat de prijs 2.50 per jaar
is. In „Vrij en Blij" zijn thans opge
nomen de vooroorlogse Vrij en Bly.
Lenteleven. Het Kleine Schouwvenster.
Jeugdcourant van de Neerbosch' Cent en
Kinderrubriek van de Vriend des Huizes-
Moge „Vry en Blij" vele. vele jaren mee
helpen aan de vorming van een vrije ea
blije Nederlandse jeugd!