Finse school en vertraging van de woningbouw
hoofdpunten der raadsagenda
Voorstel tot verhoging der gasprijzen
werd aangehouden
Galeislaaf
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Scholen in de Rodenburger
polder
Reeds werd uitvoerig gemeld, dat B
en W. voorstelden een zgn. Finse school
te gaan bouwen ten behoeve van de op
leidingsschool voor gymnasium en h.b.s.
aan de Cronesteinkade. De kosten van
stichting, zonder die van de grond en
In de gisteren gehouden vergadering van de gemeenteraad van Lelden vormden de
vertraging van de woningbouw en de bouw van een Finse school hoofdpunten van
bespreking. Het voorstel, om de gasprüzen met twee cent per kubieke meter te
verhogen, werd aangehouden. Lange tyd was de zitting geheim en even lang duurde
bet gesprek over een motie van de communisten inzake een nieuwe toeslag aan
bet gemeentepersoneel, „een slag in de lucht".
van ophoging van het terrein, werden
geraamd op f 136.000. B. en W. stelden
voor, de school door de N V. „Panagro"
te Warmond te doen bouwen in de Ro
denburgerpolder.
Mr Woudstra (prot.-chr.) had er
met enige verwondering kennis van ge
nomen, dat de school in genoemde pol
der zal komen. De bedoeling is, daar
meer scholen te stichten en met het oog
daarop vroeg gpr.: Hoe staat het met het
uitbreidingsplan? Zoals bekend, is een
wijziging van dat plan in bewerking.
Meer weet ook de raad er echter niet van.
De toestand is thans enigszins eigen
aardig, aldus de heer Woudstra. Tien
jaar geleden gaf de raad zijn mede
werking aan de stichting van een
school door de Geref. schoolvereni
ging. Enige tyd daarna besloot de
raad in dezelfde buurt een openbare
school te stichten. Die Is er reeds
lang, namelijk aan de Kernstraat.
Nu komt het voorstel inzake een
tweede openbare school, maar de
Geref. schoolvereniging weet nog
steeds niet, waar ze aan toe is. Deze
toestand is onbevredigend en daar
om drong spr. aan op spoedige ope
ning van zaken.
Mr Vos (V.V.D.) verwees vervolgens
naar een rapport van een (landelijke)
architectencommissie, waarin een betere
oplossing wordt aanbevolen. Spr. legde
het rapport aan B. en W. over en ver
zocht. het in overweging te willen nemen.
De heer Hendriks (prot.-chr.) kon
zich voorstellen, dat B. en W. alles aan
grijpen, om in de benodigde ruimte te
voorzien, maar meende de gemeente toch
niet met zo'n Finse school te kunnen
feliciteren, 't Is en blijft een „houten
keet", aldus spr. Een afschrijving van
veertig jaar vond spr. wel wat optimis-
NIEUWJAARSREDE
Burgemeester jhr mr F. H. van Kin
schot achtte de overgang van het oude
naar het nieuwe jaar een goed moment
voor een terugblik en wenste dan ook
niet met deze traditie te breken. Lei-
dens eerste burger herinnerde aan de in
1948 gehouden congressen, de sportont-
moetingen en andere culturele bijeen
komsten, het contact met Gent en Ox
ford op het gebied van kunst en sport,
het jubileum en het afscheid van Konin
gin Wilhelmina, de troonsaanvaarding
van Koningin Juliana en de Grondwets
herziening. De economische toestand van
de gemeente achtte spreker bemoedi
gend. Slechts ten aanzien van de midden
stand past een wat minder optimistisch
Fundamentele besluiten op het gebied
van de volkshuisvesting en de stedebouw
waren de beschikbaarstelling van gelden
voor de oplossing van het spoorweg-
vraagstuk en het vaststellen van een
nieuw partieel uitbreidingsplan: Zuid-
West. De huisvesting blijft een bron van
voortdurende zorg. Het gemeentebestuur
spant zich In al het mogelijke te doen ter
leniging. Alle medewerking zal worden
verleend, om een nieuw carillon in de
stadhuistoren te verkrijgen.
Wat het onderwijs betreft: maatregelen
worden genomen om» te komen tot uit
breiding van het aantal scholen. De be
drijven: onze (100-jarige) gasfabriek pro
duceerde 25 millioen kubieke meter gas
in 1948 tegen 40.000 in 1848; ook de re
sultaten van de electriciteitsfabriek wa
ren zeer bevredigend. Een herziening
van de salarisverordening van het ge
meentepersoneel kwam gelukkig tot
stand. Voor het eerst sinds vele jaren
kon voor 1949 een sluitende begroting
worden voorgelegd.
De zorgen zijn echter nog groot en de
onopgeloste problemen vele. Wij zullen
moeten woekeren met de beperkte mo
gelijkheden. Moge God ons de weg wij
zen om het werk, dat ons in 1949 ver
wacht, te verrichten tot heil van de ge
meente Leiden!
Communisten deden een
slag in de lucht
In deze raadsvergadering was o.m. wet
houder J. C. van Schaik wegens ziekte
afwezig. De burgemeester jhr mr F. H.
van Kinschot, opende met een Nieuw
jaarsrede, waarvan elders diverse punten
worden weergegeven en die beantwoord
werd door mevrouw B r a g g a a r-d e
Does (Arb.). Spreekster vertolkte do
dank van de raad voor de aangeboden
goede wensen en wenste de voorzitter
met zijn gezin wederzijds voA1 1949 het
beste toe. Moge U, naast een goede ge
zondheid, dezelfde opgewektheid worden
gegeven, die U steeds hebt gehad, om
werk te doen, aldus spr., en ook on
de gemeente dezelfde belangstelling
tonen. Een belangstelling voor het gehele
gemeentelijk leven, die zeer gewaardeerd
wordt en U een populaire burgemeester
doet zijn.
Woorden van grote waardering had
spr. voor het werk van B. en W. en voor
de goede samenwerking met de raad. Spr
bezag het omvangrijke werk der vier
wethouders in vogelvlucht en bracht ook
de dank van de raad over aan de ambte
naren. Evenals de rede van de burge
meester wérd de toespraak van mevr
Braggaar met applaus begroet.
De niet elders in dit nummer genoem
de bodemafsluiting behoort
steen te zijn. Anders zullen er spoedig
herstelkosten komen, aldus deze spreker,
die verder nog enkele technische opmer
kingen ten beste gaf.
Naar de mening van de heer D. J
van Dijk (arb.) werd te weinig beseft,
dat deze scholen, hoezeer ze technisch
ook tekort schieten, op 't moment nood
zaak zijn. Door het steeds toenemende
aantal kinderen moet op de een of andere
wijze worden voorzien in het tekort aan
schoolruimte. Met de Finse scholen zijn
reeds goede ervaringen opgedaan. Van
zelfsprekend is permanente bouw veel
en veel beter, maar die is nu een
maal niet mogelijk. Spr. meende dan
ook, dat B. en W. een goede greep had
den gedaan.
Ook de K.V.P.-fractievoorzitter, de
heer Wilmer, had er grote waardering
voor, dat B. en W. op deze school beslag
hebben gelegd. Het zou spr. verheugen,
als er meerdere zouden volgen. Liever
een gebrekkig gebouw dan helemaal
geen gebouw!
De heer Kortmann (KVP) zag tooh
wel graag de tips van de heer Hendriks
ter harte genomen. Met deze scholen
mag men dan al goede ervaringen heb
ben opgedaan, maar dan toch in Zwe
den, met een geheel andere bodemge
steldheid. In een goede fundering moet
worden voorzien.
Vóór het voorstel van B. en W. toonde
zich ook de heer Van Iterson (prot.-
chr.), en wel gezien de nood der tijden.
Spr. zag vóór de uitvoering echter graag
een rapport van de directeur van open
bare werken over de bodemafsluiting
tegemoet.
Als wethouder-van-onderwijs-ad-inte-
rim verdedigde de heer Menken
(KVP) het voorstel. De school is drin
gend nodig en liever zag spr. er nog
Wethouder Jongeleen (arb.). het
„teohnisch" deel beantwoordend, zeide
tegen de heer Woudstra, dat met de wij
ziging van het uitbreidingsplan spoed zal
worden betracht. Van deze Finse scholen
mag men niet spreken als van „houten
keten" en ze kunnen misschien wel 50,
zeker 40 jaar mee. Een bodemafsluiting
van 5 cm achtte spr. voldoende. In elk
geval zal die afsluiting behoorlijk wor
den.
De heer Hendriks achtte die 5 cm
beslist onvoldoende, de heer Van Iter
son drong nogmaals aan op een rapport.
Wethouder Jongeleen zegde dat toe
en het voorstel werd daarop z.h.s. aan-
Bouw van ratio woningen in plan-Noord
Voor het bouwrijp maken van grond ten
Noorden van de Timorstraat, voor de
bouw van 28 (later 31) ratio-bouwwonin-
gen, werd eind 1947 91.000 beschikbaar
gesteld Met bijkomende kosten zou de
bouwrijpe grond per woning op bijna
ƒ5000 komen. Ged. Staten hadden op
;s van de Stedebouwkundige Dienst
daaraan hun goedkeuring niet gehecht,
ar de mening van de heer Van
•son (prot.-chr.) zeer terecht. Ook
spr. had reeds herhaalde malen geageerd
tegen te hoge kosten en tegen grond-
verspilling. Volgens een nieuw plan
kunnen op dezelfde grond thans 68.
woningen worden gebouwd. Spr- wilde
de woningbouw niet in de weg staan,
daarom voorstemmen, maar bleef
nog wel zijn bezwaren houden: ruim
3075 per woning voor bouwrijpe grond
is nog te hoog-
Nu kan ineens wel intensievere be
bouwing plaats hebben. Najaar 1947 was
alleen het aantal van 28 woningen stede
bouwkundig verantwoord. In 1049 komen
dezelfde ontwerpers met een gewijzigd
plan (m^t 68 woningen) en dit is stede
bouwkundig ook weer verantwoord. Het
kan verkeren!
Maar de gevolgen! In het najaar van
1947 moest het voorstel met spoed
worden behandeld. We gaan nu naar
het voorjaar 1949 en nog geen spa ln
de grond. Daar draait het hier nu
altyd maar om: de plannen zUn niet
klaar of te groots opgezet, ze kosten
tijd en geld, evenals de nieuwe plan
nen maar het ergste is: er is zeer
kostbare tijd verknoeid en er wordt
niet gebouwd. En dat, terwijl hier
tegen steeds is gewaarschuwd. Spr.
zal dan ook maar op eigen kompas
blijven varen en al die deskundigen
zeer critisch blijven beschouwen.
De heer Frohwein (WD): Niet
alleen de prot-chr. fractie heeft hier
tegen gewaarschuwd. Spr. heeft destijds
gesproken van „Sint-Nicolaas-politiek"
en dat is hem toen door de P.v.d A- zeer
kwalijk genomen. Laten de P.v d.A. en
de agendapunten werden meest _z°n£^J weth Jongeleen eens wat meer luisteren
of met geringe discussie aanvaard. De
vorige week hebben we alle voorstellen
reeds uitvoerig of in het kort in ons blad
vermeld.
Tot stadsgeneesheren werden herbe
noemd de artsen P. J. M. Niemer, A. J
B. Poortman, dr J. H. F. Lahr en mej
dr C. Hovens Greve, tot leden van de
raad van beheer van de Sportstichting de
heren H. M. J. W. J. Kortmann. W. Caro
en S. J. Koopmans en benoemd in de
vac.-C. A. de Bruyn de heer E. Cancri-
nus. Herbenoemd tot leraar Nederlands
aan het gymnasium werd de heer W
Blok, terwijl de heer T. Tieleman, tot nu
toe tijdelijk onderwijzer aan de B.L.O.-
school, zijn vaste aanstelling kreeg.
i W.,
i de
Het voorstel
prijzen van het gas te verhogen met
twee cent per kubieke meter, werd
aangehouden, zulks op voorstel van
B. on W. zelf, maar naar aanleiding
van 'n door de heren D. J. v. Dijk, dr
Key en C. Llgtvoet ingediend verzoek.
Het voorstel zal thans a.s. Maandag
in behandeling komen.
Bij het voorstel tot het aankopen
van de percelen Suzanna Klinkertstraat
1 t/m 8 verzocht mevr. V ij 1 b
(comm.) de bewoners er niet uit te zet
ten, voordat ze nieuwe huizen hebben.
(Dit zal vanzelfsprekend niet gebeuren.)
Spr vroeg verder, aan de woningen
enkele reparaties te doen verrichten,
omdat de huidige eigenaar die heeft ver
schoven, daar de huizen „toch voor af
braak dienden". Weth. Jongeleen
zegde toe. dat dit zal worden overwogen.
Aan het einde van de verg. kwam de
heer Van Weizen (comm;) met het
verzoek, de toeslag van het gemeenteper
soneel te brengen van f 1 op f 2.50 per
week. Aan de bestrijding van een dooi
de communisten te dezer zake ingediende
motie namen deel weth. Menken en de
leden Piena, Schüller, Knetscfi. Hordijk
en Var. Oyen. De motie weid getypeerd
als ..een slag in de lucht", als niet thuis
horende op deze plaats, als een ..parade
paard", als een terugzetten van de klok,
als het brengen van een nadeel en als de
verwekster (indien aangenomen) van een
nieuwe chaos. Natuurlijk wérd de motie
niet aangenomen. Alleen de communisten
•temden voor. De behandeling duurde
By de rondvraag vroeg de heer
8 c h 11 e r nogmaals, het podium te ver
hogen. en de heer Riemens toonde zich
opnieuw een anu-roker
rechts en de grond- en geldverspil
ling tegengaan
Het verwonderde dr Key (arb.)
enigszins, dat van de zijde van de pro
vincie bezwaar is gemaakt. De provincie
was van de plannen toch op de hoogte.
Dat er thans bezwaren zijn, wekt een
vreemde indruk. Als dat zo door moet
gaan, wordt aan de stadsuitbreiding grote
schade gedaan.
De heer D J. van D ij k (arb.) deed
het leed, dat met een steen naar de wet
houder werd gegooid Deze gang van
zaken werpt geen smet op zijn deskun
digheid. Het is een kwestie van tijdelijke
gezagsorganen en van die organen gelijk
te krijgen is nog geen brevet van des
kundigheid. Het is inmiddels zeer te be
treuren, dat we weer gedwongen worden,
te gaan wijzigen-, aldus spreker.
De heer Kortmann (K.V.P.): Toch
zou het misschien beter zijn, in de toe
komst eerst de opinie te peilen van de
hoogste instanties en dan pas plannen te
De heer Van Weizen (comm.): Het
schijnt, dat de critiek door de feiten in
het gelijk is gesteld. Maar zo is het toch
ndet helemaal. De algemene woningpoli-
tiek der regering deugt niet. De uitgaven
worden voor andere doeleinden besteed..
De militaire lasten(gelach). Komen
bij de 68 ook duplex-woningen?
Mr dr Knol (prot.-chr.) heeft zich
indertijd sterk tegen verschillende kan
ten van het plan-Noord Verzet. Men kan
zich nu wel mooie woningen en brede
straten voor ogen stellen, maar er is een
ontzaglijk gebrek aan woonruimte en dan
moeten we niet in de eerste plaats kijken
naar de aesthetica. Hoeveel jongeren
wachten er niet op, om te kunnen huwen!
Door dit alles is er ontzettend veel tijd
voorbijgegaan
De heer Knuttel (comm.): Maar
dan ook geen straalvliegtuigen!
In zijn antwoord merkte wethouder
Jongeleen op, dat het voorstel :n
1947 zonder één woord is aanvaard. Bij
de behandeling van het plan-Noord is
wel „gewaarschuwd". Leiden zit nu een
maal met zijn dure grond en dat geldt
voor de gehele gemeente. Vóór de oorlog
kostte het bouwrijp-maken 8 a ƒ10,
thans ƒ29 a ƒ30 per m2. Spr heeft er nog
geen spijt van. dat hij het plan-Noord
heeft verdedigd B. en W. begrijpen ech
ter niet, aldus spr.. hoe de provincie het
plan der ratio-woningen heeft kunnen
afwijzen. Spr. ontkende ten stelligste, dat
hst bouwen van woningen door dit plan
geschaad is. Reeds werd het herhaalde
lijk gewijzigd in overleg met „Ratio-
bouw". Ook spr. betreurde het, dat de
definitieve plannen eerst thans naar Den
Haag konden worden gezonden.
Bij de 68 zal ook een aantal duplex-
woningen komen, zodat in totaal 84 ge
zinnen een onderdak kunnen vinden. Op
de opmerking van de heer Kortmann
antwoordde de wethouder, dat reeds
regelmatig overleg wordt gepleegd. Spr.
hoopte, dat er langzamerhand eens wat
rust zou komen, niet in het bouwen,
maar wel in de behandeling der plannen.
Op de opmerkingen van de heer Van
Weizen wilde spr. liever niet antwoor
den, omdat die bij de begroting thuis
horen en dan zeer zeker ook nog wel
weer ter sprake zullen worden gebracht...
De heer Van Iterson meende, dat
er nog wel meer moeilijkheden zouden
komen, evenals de heer Frohwein,
die er op aandrong, dat ook naar de
mening van anderen zou worden geluis
terd. De heer Vos en spr. hebben tegen
het plan-Noord gestemd.
De heer Wilmer (K.V.P.) was
niet bevredigd. Spr. geloofde zeer
positief, dat de woningbouw wèl is
vertraagd. Dat Is 't belangrijkste en
de vraag is: waar ligt de oorzaak?
Die moet worden aangewezen en
herhaling moet worden voorkomen.
De politiek mag daarbij geen rol
De heer Jongeleen bestreed nog
maals de critiek. De fout van Wederop
bouw is, dat deze te veel over één kam
scheert, bijv. Leiden, Schiedam en Vlaar-
Nadat de voorzitter de heer Kort
mann er nog op had gewezen, dat het
overleg met instanties vooraf tot aantas
ting van de gemeentelijke automonie kan
leiden, werd het voorstel van B. en W.
zonder hoofdelijke stemming aanvaard.
HAAGSE POLITIERECHTER.
Visser zat aan de bomen.
De visser G. N. te Voorschoten zat in
de nood en een boom had hem er uit
kunnen helpen. Want, de visser zat om
hout verlegen, en had toen maar een
boom van een ander gerooid om die te
verstoken. Dat het fout was geweest, zag
hij wel in, waarom de Officier met f30
boete wilde volstaan. Dat vond verdach
te nogal veel, doch de rechter merkte op
dat hij wel blij mocht zijn geen gevange
nisstraf te krijgen.
De rechter deed er nog een tientje af
en legde f 20 boete op.
Verkouden Grieperig
DAMPO is niet de goedkoopste, maa
wel de béste VERKOUDHEIDSZALF.
Zuivert en verruimt de luchtwegen
|v\\W I
Wees een Heer
in hetyerkeer"
hop vnnounoEn
en troef eer
BONBONS - CHOCOLADE
Reeds 1300 aanmeldingen
Vanavond begint het R.K. bloed
af te nemen-
Het Roode Kruis, afdeling Leiden,
heeft reeds 1300 aanmeldingen voor
bloedtransfusie ontvangen. Vanavond be
gint het afnemen van bloed. Twee avon
den per week zal dit de eerstvolgende
weken plaats vinden en per avond kun-
150 personen worden geholpen. Zij,
die zich het laatst hebben aangemeld,
komen dus pas over enkele weken aan
de beurt.
MAAR LIEFST 30 OVERTREDINGEN.
De expediteur A. N., uit Noordwijk,
moest wegens niet minder dan 30 over
tredingen van het rijtijdenbesluit te
recht staan. N. erkende, dat zijn chauf
feurs te lang hadden gewerkt, maar door
vrachtvervoer naar Duitsland was dit
niet te voorkomen. Ook had de minister
per radio te kennen gegeven, dat er ge
werkt moest worden en dat de groenten
niet mochten bederven. Het O.M. eiste
maal f 3 boete of 30 maal 3 dagen
hechtenisa Uitspraak: 30 maal fl boete
of 30 maal 1 dag hechtenis.
Lezers schrijven t
Dokter Kors viert zijn
zilveren jubileum
Men schrijft ons namens de patiënten:
Een dezer dagen is het 25 jaar geleden,
dat dokter A. J. Kors hier ter stede zijn
zilveren jubileum viert als arts. Vijf-en-
twintig jaar lang heeft hij zich geheel
gegeven om zijn praktijk met succes te
voeren. Dat hij daar wonderwel in ge
slaagd is. kwam vele malen tot uiting
Steeds stond hij klaar, ook al kwam men
's nachts zijn hulp inroepen. Tevens is
hij assistent in Hellendoorn geweest. Ook
aaiv het Academisch Ziekenhuis heeft
dr Kors veel werk als assistent van prof.
Kuenen verricht. In 1946 ging hij voor
het Ned. Roode Kruis naar Ned.-Indië.
Voorts is hij hoofdassistent van de bloed
transfusiedienst hier ter stede en veel
doet hij voor de sportkeuring. Wij wen
sen hem allen nog vele gelukkige jaren
als arts hier ter stede toe.
Geslaagde feestavond van
„De Vlam"
Het ongelukje, dat gisteravond om
streeks kwart over zeven op de hoek van
de Breestraat bij het Gangetje plaats
vond tussen een brandweerwagen en een
luxe auto. waarbij de bestuurder van het
licht geschonden D.K.W.-tje op hoge toon
schadevergoeding eiste, had gelukkig
geen infiltrerende invloed op het feest,
dat de personeelsvereniging van de
Leidse brandweer. ..De Vlam", een kwar
tier na het botsende incident in „Den
Burcht" opende. Het brandweerperso
neel kan met veel genoegen en voldoe
ning op een geslaagde avond terugzien.
Onder de aanwezigen bevonden zich
burgemeester jhr mr F. H. van Kinschot,
commandant S. W. Hagedoorn en onder
commandant A. J. Kosten. Mevr. Flame-
ling, echtgenote van de vroegere brand
weercommandant te Tilburg, gaf ook van
haar belangstelling blijk. De brandweer
ploegen uit Katwijk, Leimuiden, Valken
burg en Warmond hadden vertegenwoor
digers gezonden.
De heer Chr. van. der Holst had tot
taak het traditionele welkomstwoord uit
te spreken. In het bijzonder heette hij d<
prominenten welkom. Commandant Ha
gedoorn maakte zich de tolk van alle aan
wezigen, toen hij de organisatoren var
deze avond hartelijk dank bracht voo:
hun ontspanningswerk.
Na het weldoende rhythme van de
Rotterdamse brandweerband voerde de
toneelvereniging „De Vlam" het stuk
„Capriolen der liefde" op. Enige woor
den, die op vloeken leken, had men moe
ten schrappen. Hilda, Fanny en mej. Van
Dalen verdienen een dubbele pluim. Na
de pauze vond een opvoering plaats van
het stuk „Professor Daantje". Ook dit
nummer oogstte groot succes. Het pu
bliek heeft bij „De Vlam" vlam gevat.
Firma Den Holder eerste
in „Zuid-West"
Als spoedeisend raadsvoorstel wen
gisteren in geheime zitting behandeld ei
In openbare vergadering aangenomen de
verkoop van 12.000 m2 Industrieterrein
aan het Delftse jaagpad ln het plan-
Zuid-West. Eigenares van deze grond
wenst te worden de machinefabriek L.
den Holder, die haar gehele bedrijf
deze plaats wil overbrengen en
personeel van 80 tot 160 man wil uitbrei
den. Het is nog niet bekend, wie de toe
komstige gebruiker van het pand aan hei
Galgewater zal zijn.
Het bedoelde industrieterrein, het eer
ste verkochte deel van de in het plan-
Zuid-West uitgetrokken 30 ha, is gele
gen aan groot vaarwater, in de toekomst
ook aan de grote provinciale weg
en krijgt een spoorbaanaansluiting. Een
prijs van f5.10 per m2 is bedongen.
Het Delftse jaagpad blijft voorlopig
nog intact. De nieuwe brug over de Vliet
in de nieuwe provinciale weg
reeds aanbesteed. Leidens nieuwe indu
strieterrein krijgt dus betekenis en wet
houder Jongeleen mag worden gefelici
teerd met deze eerste stap op weg
nieuwe industrieën.
Ook de auto's....
Met genoegen las ik Uw stukje: „Raz-
ia" op rijwielen zonder brandend ach
terlicht. Maarnu ook een razzia op
auto's en motorrijwielen zonder rode
achterlichten.
t is ongetwijfeld toe te juichen, dat
de heer P. C. Breedveld, inspecteur van
de Leidse verkeerspolitie, maatregelen
heeft genomen tegen die wielrijders, die
de weg onveilig maken door geen aan
dacht te schenken aan het achterlicht
hun rijwiel. Ik wil de heer Breed
veld echter dit vragen: Heeft u reeds
kennis genomen van de enorme hoeveel
heden luxe auto's en vrachtwagens, waar
de nummerplaten in de avonduren
eenvoudig onleesbaar zijn, terwijl elke
goede en afdoende verlichting ontbreekt?
Hoe moet het nu, wanneer een dergelijke
overtreder een of ander ongeval veroor
zaakt en hy rijdt gewoon door zonder
m spoor achter te laten? Men kan toch
amers geen nummer noteren! Ik hoop,
it er een oplossing gevonden wordt.
Leiden. Van R.
Hondentrouw
Reeds vele staaltjes van honden
trouw zijn vermeld. Hier is er een uit
Voorhout. De vorige week overleed
daar de oudste inwoner, t.w. de heer
A. van Schooten, 91 jaar oud. Hij had
een hond, die zeer aan hem gehecht
was. Ook toen de heer Van Schooten
overleden was, bleef de hond zijn baas
trouw en waakte over hem. De kamer,
waar de overledene lag, wilde hy
niet verlaten, ook niet toen de nodige
toebereidselen moesten worden ge
maakt. Iedereen (zelfs de beide doch
ters van de overledene), die het
doodsbed naderde, werd door de hond
aangevallen. Men durfde vrijwel de
dodenkamer niet te betreden. Hoewel
een moeilijke en pijnlijke omstandig
heid, besloot men erger te voorkomen
en het trouwe dier ter plaatse te la
ten afmaken. „Getrouw tot in de
dood".
Kunst en Lel teren
Vogelvlieg de wereld in!
Het aardige van A P. Dearsley's blij
spel: „Vogel, vlieg de wereld in!", da/'
„Het Vrije Toneel" (voorheen „Het Ruys-
ensemble") gisteravond als abonne
mentsvoorstelling in de Schouwburg
bracht, lag in het feit dat men zich zc
gemakkelijk en met plezier kon identifi
ceren met deze familie Hapgood en haar
strubbels. Het probleem van de moeder
die haar kinderen in op zichzelf gerichte
moederliefde wil beletten als volwasse
nen het leven in te gaan en de stommi
teiten. die de toch uitvliegende vogels
begaan: dat zijn problemen, die wij al
len kennen. Maar Dearsley heeft er eer
blijspel van gemaakt: géén drama. Eer
blijspel, dat de oplossing zo die er a
is legt in een gezond familieleven,
waar de milde humor alle sentimentali
teit uitbant en de onderlinge genegen
heid onuitgesproken, maar vanzelfspre
kend is als ademen en eten.
Het stuk vond een boeiende vertolking
Bijzonder goed was Cor Ruys als de veel
begrypende en ongemerkt alles rege
lende vader. Hij werd prachtig bijge
staan door Myra Ward als het wat bru
tale en nuchtpre „wicht" met het gou
den hart. Haar geestigheid was geheel
natuuriyk. Minder natuurlijk vonden wy
de moeder, die gespeeld door Sara Hey-
blom, nergens boven de toneelroutine
wist uit te komen. Eric van Ingen
een volkomen begrijpelijke oudste 5
Henny Orri een bijna steeds overtui
gende oudste dochter. Ben Hulsman wist
Ted Hapgood in de meeste scènes tol
echt leven te brengen en Gijsbert Ter-
steeg was een vlotte maar niet on
serieuze John Neilson. Wie ons tenslotte
minder voldeed was Ton Lensink als
„sproetkop": wat al te houterig om echt
te zijn, dachten wij. De regie berustte bij
Cruys Voorbergh.
Het stuk werd gebracht inplaats
„Mijn zuster Eileen" van Joseph
Fields en Jerome Chodorov, dat wegens
ziekte van verschillende acteurs moest
worden afgelast. De volle Schouwburg
toonde zich echter over de ruil nie
tevreden. C. Th. R.
RHEUMATIEK
KLOOSTERBALSEM
BURG. STAND VAN LEIDEN.
GEBOREN: Eduard Ch., z. van C. H
Klasen en J. A. Mulder; Wouter M., z. v.
C Hollenberg en A. van Rijnbach; Cor-
nelis W. A. J.. z. v. M. Spruijt en M. C.
Schie; Petronella A. J. M„ d. v. R.
nder Zee en P C. Thorn; Henriëtte
d. v. R. Kramer en M. Vriend; Cor
nells M. P., z. v. J. J. van der Zant en
L. Speijer; Nelleke G. F., d. v. J. Heems
kerk en F. H. E. Stuurop; Jacobus J., z.
J. J. de Beer en P. G. A. Aalbersberg;
Willem F., z. van F. Zwart en J. Beij;
Jacobus, z. v M van Harselaar en M. P.
Koelewijn: Marinus J.. z. v. A. Schutten
C. M. Haasbroek; Louis Jz. van L.
Frankenhuis en T. J. de Gunst; F-rancis-
A. W., z. v. J. M. Haalebos en M. J.
H. Varkevisser.
OVERLEDEN: A. J. van der Linden,
huisvr. van T. J. A. Roest, 38 jr; M. A.
Beukenholdt, wed. van M. H. W. Bonte,
77 jr; J. van Zeijst, man, 62 jr; O. W. du
Pxie, z., 2 mnd.; M. v. d. Voord, m., 51 jr;
H. Keller, Ihudsvr. van A. J. Versteeg,
70 jr; P. Delmeer, man, 72 jr; C. Tuinhof
de Moed, vr., 66 Jr; S. G. Betzema, z.,
i C. E.
SCHAKEN.
PHILIDOR IV—VRIENDENSCHAAR II
4xx—4xx.
Voor de 3e kl. B. van de L.SR. speelde
gisteravond Philidor IV tegen haar stad
genote, Vriendenschaar II. De voorlopige
eindstand weid 4—4. De twee afgebroken
partij zullen worden uitgespeeld. Ver
moedelijk wint Vriendenschaar II met
klein verschil. De gedetaill. uitslag
Ravensbergen (Ph.)B. Ouwerkerk
Ij*j; C. SterkA. Blonk 01;
van GalenP. M. Sjardijn 10; P. J.
der Zeeuw (res.'—P. Teleng 0—1;
J. P. Dille (res.)—C. Baart 1—0; C
Elzen-ga (res.)J. Beekman xx: J. J
AbspoelJ. de Roo 4C. Molen
kampW. F. Flaman xx; J. C. Jansen
van der Kaay 01; Chr. de Laaf
P. Jansen 10.
JUBILEUM AFVALWEDSTRIJD
„PHILIDOR".
Voor de finale van de jubileum afval-
wedstrijd van „Philidor" plaatsten zich
de heren Volders, ir Paardekooper, Wak-
n P. Barkema. Reeds werden de
volgende partijen gespeeld: Volders-P.
Barkema xx; ir PaardekooperWakka
1—0; Wakka—Volders 0—1; P. Barkema
Paardekooper VjV4.
DINSDAG 25 JANUARI 1949
GEEN VOORRANG VERLEEND.
Op de Nieuwe Rijn, hoek Hartesteeg,
ond gistermiddag eem aanryding plaats
tussen een bestel- en een personenauto,
omdat de bestuurder van de bestelauto
voorrang verleende. Het gevolg
dat de bestelauto de pui van het
perceel Nieuwe Rijn 46, bewoond door de
heer P. J. S., ramde. De personenauto
bleef vrijwel onbeschadigd.
BESCHULDIGD VAN STROPERIJ.
Gisteren moest een aatttal personen
t Leiden en Katwijk aan Zee voor de
Leidse kantonrechter verschijnen, die
zich hadden schuldig gemaakt aan stro-
penj op hazen. Allen hadden zich bij
hun „werk" bediend van z.g. ..lange"
honden, die in staat bleken te zijn hazen
dood te bijten. In alle zaken zal de kan-
onrechter over acht dagen schriftelijk
vonnis wijzen.
Voorschoten
Onze levenshouding
De Chr. Besturenbond belegde gister»
avond een propaganda-feestavond i
zaal Leidseweg 95, welke geheel wa
vuld. De voorzitter, de heer Veerman,
opende deze vergadering. De heer H
Oudekerk, die sprak over „Onze Levens
houding". bepaalde zijn hoorders bij de
geschiedenis in de Bijbel, waar God
Adam en Eva de opdracht gaf, de aarde
te bebouwen. Hoe daar alles was ter ere
Gods. Zij lieten echter de hand Gods los.
Na dit moment werd het een leven van
worsteling. Maar God liet de mens niet
los. Jezus Christus is gekomen en zal
komen. Nu mogen wij de taak, aan Adam
en Eva gegeven, weer opvatten. Het is
en was een verwarde tijd, doch de enige
oplossing is, aldus spr., dat de mens weer
gaat buigen voor Gods geboden. Onze
levenshouding moet beheerst worden
door beginselen. Er is een roep om
heid, doch er is maar één levens- er
reldbeschouwing en dat is: de Christe
lijke. Deze roep om eenheid doen wij
horen. Spr. eindigde met de opwekking,
actief werkzaam te zyn, daar o.a. in ver
band met bedrijfsorganisatie en medezeg,
genschap, mensen nodig zijn. die kennj
bezitten. Na afloop van deze rede wal
er muziek van de hereh Roozendaal.
Ds D. J. van Dijk geeft weer gehoor
aan roep der Toradja's
Vertrok Zaterdag voor de derde maal naar Indonesië
(Van onze Kerknieuws-redacteur)
Onder de vele honderden passagiers aan boord van de „Sibajak", welk schip
Zaterdag de Rotterdamse haven heeft verlaten om de grote reis naar Indonesië
te beginnen, bevindt zich ook ds D. J. van Dijk van de Gereformeerde Zendlngs-
bond. Het ls voor de derde maal, dat deze Zendingspredikant gehoor geeft aan
de roep van de Toradja's op Celebes om over te komen, teneinde onder hen het
Evangelie van Jezus Christus te verkondigen. Kort voor het vertrek hebben wi),
gezeten ln een rustig hoekje van een der salons van de „Sibajak", nog een gesprek
met hem gehad, waarin h\j ons bet een en ander over het Zendingswerk op Celebes
heeft verteld.
Groot is het verlangen van-ds Van Dijk gezeten, zeide ons. dat de behandeling
n de arbeid op het terrein van de GZB meer dan slecht is geweest. In het laatste
die hij in 1927 heeft aangevangen, weer kamp moest men verblijf houden in var-
op te vatten. Hij kwam medio 1947 met kenshokken en U kunt zich wel voorstel-
verlof naar Nederland, nadat hij sedert len, hoe groot de vreugde was. uit deze
de bevrijding uit het interneringskamp krotten te worden verlost. De toestand op
reeds weer te Rantepao. zijn standplaats de Zendingspost was over het algemeen
op Celebes, het werk had voortgezet. genomen vrij goed, toen wij er terug-
Ds Van Dijk, die in vier kampen heeft kwamen, aldus ds v. Dijk. Het geestelijk
leven was er versterkt De Toradja's, die
vrij veel belangstelling tonen voor de
geestelijke waarde van het Christendom,
hadden geleerd, veel zelfstandig te doen
Op enkele posten mochten wij zelfs uit
breiding constateren. Naast de geestelijke
groei waren er wel enkele zwakke plek
ken, maar toch waren het er slechts wei
nigen, die tot het „oude geloof" warea
teruggekeerd, of met de Japanners op
goede voet hadden geleefd. Christen-
Toradja's, die tydens de oorlog in he:
spoor van de Zending hebben voortge-
arbeid, zullen nu ook in de toekomst vee!
zelf ter hand moeten nemen, zo voegdi
de zendingspredikant er met nadruk
toe. Om enige indruk te geven van
geen zij zelf reeds doen, zeide ds Vti
Dyk, dat op het terrein van de GZB
reeds 30 evangelisten, ongeveer 100 ge
meentevoorgangers en 200 onderwijzen
MIEP ZEGT:
Al is er geen ys. het is
winter en daarom
winterpot.
van Mevr. LotgeringHille-
BOERENKOOL
kg. boerenkool. 50 gr. havermout,
zout. 40 gr. boter, 1 dl. melk, (1 uitje).
Stroop de kool, was ze, kook ze vlug gaar
in water met zout. Laat ze uitlekken en
maak ze fijn. Stoof de kool plm. 10 min.
met melk en boter (het zeer fijn gesnip
perde uitje voor de liefhebbers) en de
tussen de kool gestrooide (vlugkokende) lallen Toradja'srwerkzaam zijn.
gj-.egen, die wij hebben
havermout Voeg zo nodig wat meer melk
toe. als blijkt dat de kool tijdens het
stoven te droog wordt. Geef aardappel-
purée bij deze boerenkoolschotel.
Hebt U de mooi gekroesde boerenkool
bladeren wel eens gebruikt als garnering
voor een schotel met appelen of andere
vruchten 't Is een mooie (en goedkope)
garnering als U de tafel een iets feeste
lijker aanzien moet geven.
Publ. Centr. Bur. v. d, Tuinb.veilingen
joseph Stephens
Op een zonnige morgen werd Io bij
Nero in zijn paleis Domus Transitoria
toegelaten. Hij had juist met zijn archi
tecten gesproken over de bouwplannen
voor de Domus Aurea, het „Gouden
Huis", dat hij zich al lange tijd gewenst
had. Geldgebrek was oorzaak geweest,
dat nog geen ontwerp was goedgekeurd
en ook nu had Nero geen kans gezien
een brug te slaan tussen de hem voor
gelegde tekeningen en zijn beurs. Der
halve was zyn humeur verre van op-
Io, die hem sterk veranderd vond en
ir. zijn oogopslag alleen maar dreiging
en ontstemming las, herinnerde zich
Montanus' opmerking, toen zU diens hulp
gevraagd had voor het verkrijgen van
een audiëntie: „Hij is het voornaamste
beest van het Keizerrijk, bovendien op
en top een egoïst, altijd maar denkend
en pratend over de verheven Imperator,
de goddelijke Caesar. Men zou bijna kun
nen zeggen, dat hem het menselijk ge
weten ontbreekt: het enige, wat hem met
een mens gelijk stelt, is zijn stem en zijn
gang. Overigens bezit hij de primaire in
stincten van een dier, ook daarin, dat hy
geen grenzen ken-t."
Met een zeer platonisch „Ave Io" ver
welkomde Nero zijn bezoekster en ver
volgde:
Neem plaats. Waar ben je zo lang
geweest en waarom heb je ons verlaten?
Ik weet wel, dat het pijnlijk was, die
race te verliezen, maar bij Juno, wat was
het een pracht race! Rome had nog nooit
zo een gezien. Maar je moest niet naar
Ionos zijn gevlucht!
Dat was geen vlucht, Sire. Ik wilde
alleen in rust met mijn man gaan leven.
O ja! Dat is een romance, niet?
Maar wat voert je tot me? Wat wil je
vragen? Ik zeg niet, dat ik het zal toe
staan, maar wie weet.
Na een diepe zucht antwoordde ze:
U weet, dat mijn man in het Tullia-
num is opgesloten?
Nero speelde met zyn emeraldring en
i welk misdrijf
Ik weet, dat hy een Christen is en
dat weigert te herroepen.
Dat is waar, Virginius is een Chris
ten. maar dat is niet tegen de wet. De
keizer heeft in heel Rome geen loyaler
onderdaan dan mijn man.
Onderdaan. Hoe aardig gevonden,
zei Nero met een hatelijke grijns. Die
barbaar uit Cymroe een loyale onder
daan. Jawel, maar hij erkent tegelyk een
gekruisigde Jood, die zegt, zijn eigen
Koninkrijk te zullen oprichten. En boven
dien heeft die Christus voluit erkend zijn
deelname in een beweging, die gericht
was tegen de Keizerlijke Procurator, voor
wie hij terechtstond. Toen Pilatus hem
vroeg: „Zijt gij de koning der Joden?"
heeft hij dat bevestigd. Io, je beweringen
zijn wel heel zwak.
En.toch zoud-t U er anders over den
ken, als U ooggetuigen had horen spre
ken over Christus' wonderen.
O, daar heb ik van gehoord'. Maar
die wonderverhalen hebben de kleur van
de Joodse literatuur en moet men niet
als historisch aannemen. Ik -heb tovenaars
en goochelaars aan 't werk gezien, die
nog heel wat meer konden. Ik kan die
Christenen niet uitstaan. Enkele jaren
terug voelde ik nog iets voor de Joden,
omat ik dacht, dat men een goede Jood
en tegelijk een goed Romein kon wezen.
Maar ik heb ervaren, dat Jood zijn meer
inhoudt dan het hebbenvan een stel
religieuze meningen. Christus is niet al
leen hun God. Hij is hun Koning. Maar
nóg wat: is je echtgenoot besneden?
Neen, antwoordde Io perplex.
Vreemd. Ik dacht dat alle Christenen
dat waren. Stellig trekken jullie elkaar
sterk aan. Ik kan het hém niet kwalijk
nemen. Ik heb altijd gezegd: de Griekse
vrouwen zijn de beste.
Deze wending in het gesprek joeg Io
de angst in het hart, maar tegelijk de
kracht der wanhoop. Zij móest nu door
zetten:
Ik kwamik hoopteo Caesar,
als gü zijn leven zoudt sparen
Dwaas kind. Hoe kan Caesar nu
toelaten, ook tegenover de Senaat, dat
een barbaar het erkennen van de Keizer
als verbeven god belachelijk maakt. Die
Christus is hun Caesar, niet Nero. En als
of dat nog niet genoeg ware. trachten zij
ook anderen in 'hun fanatieke en ver
raderlijke opvattingen mee te slepen.
Bovendien bederven zij mijn legionaires,
werken zelfs onder het personeel van
mijn Hofhouding. Ik heb rapport-en van
mijn Geheime Dienst over voorname
ouwen en zelfs Senatoren, die worden
ergehaald om de Joodse Messias in
plaats van Caesar te huldigen. Zie je nu
hoe gevaarlijk hun leer is voor het
Imperium? Lang, te lang heb ik geduld
gehad. Maar het gevaar is nu zó ver
breid, dat het een samenzwering wordt.
Het ogenblik is nu aangebroken, Io, dat
Rome bevrijd moet worden van de
Christenen en dat spoedig, eer het te
laat is. En wat nu je man betreft, open
tegenstand maakt my boos, maar lijde
lijk verzet kan ik niet dulden. Samen
zwering, verraad
Hij brak af, greep een vel papier er
doopte zijn veder in rode inkt
Ik had besloten, dat hij volgende
week zou gekruisigd worden. In plaats
daarvan wil ik hem laten geselen, maar
nu ter dood.
Met een gil brak Io's angst zich baan.
Nee! Nee! O, dèt niet Dat niet weer!
Goed, Io. Ik zal hem om Jouwentwil
de geseling besparen. In plaats daarvan
zal hij opgehangen worden tussen t
zwynen, met een haak door z'n
evenals bij slachtvee.
Io zonik, een bezwijming naby, op
divan neer. En Nero ging voort:
(wordt vervolgd) Kom c
Dank zij gi
mogen ervaren, is er sinds de G.Z.
1913 op zijn terrein begon, veel bereikt
De inheemse gemeenten zijn echte:
et in staat het werk financieel te dra-
?n en daarom blijft de steun uit Neder
land dringend nodig En uit hetgeen dl
Van Dijk ons zegt, blijkt wel, dat de To
i's déze steun en de medewerkini
de Nederlanders op het Zendings
terrein graag accepteren. Zij wille:
onder onze leiding blijven werken, merk
ds Van Dijk op. Trouwens in de loop vai
het gesprek wordt duidelijk, dat de Tc
radja's de Nederlanders gunstig gezic<
Meermalen hebben zy ons gevraagd
aldus de predikant, waarom de Neder
landers het republikeins gezag op Jav
niet opruimen. Zy verlangen
orde en zy weten, dat die ondti
Nederlands gezag verzekerd zyn. Ni
tuurlyk zyn er wel onder hen, die
buiten Celebes door allerlei leuzen wor
den geïnfecteerd en daarom moeten wi
het gevaar, dat jongeren tot het nihllb
vallen, niet onderschatten. Mas
toch mogen wy ook wat dit betreft nit
te pessimistisch zyn.
Ds Van Dijk vertelde ons nog van d
nijvere bevolking in het Toradja-land
die voornamelijk leeft van rijst
bouw, leergierig en zeer trouw
gezag is, en waaronder er velen zijn, di
zeer goede capaciteiten bezitten.
Ook wees hy op de nauwe sa
king met de Zending der Chr. Gerefort
Kerken, wier terrein ai
Z.B. grenst. Men heeft nu een gemee*|
schappelijke opleiding, zowel voor voor»
gangers als onderwyzers, welke rijn
vruchten afwerpt.
Onder de indruk van het machtige
grote werk, dat God daar in het
Indonesië door middel van mensei
richt en Wiens Woord harten omzet,
dat zij worden „dienstvaardig tot Zi
eer", namen wij afscheid van ds Vi
Dijk, een van de velen die zich geroe]
weten, te moeten gehoorzamen
oproep, die ook de grote Zendinj
pionier, de apostel Paulus,
i help ons.
