J
Galeislaaf
NIEUWE LEID SC HE COURANT
4
ZATERDAG 18 DECEMBER 1941
Wat te doen tegen de overlading van het
Middelbaar en Gymn. onderwijs
ENKELE OPMERKINGEN UIT DE PRACTIJK
Minister Rutten heeft, volgens de kran
tenverslagen, zijn voornemen te kennen
gegeven de strijd tegen de overlading
bij het Middelbaar en Gymnasiaal On
derwijs aan te pinden. Een loffelijke po
ging, al is zij niet de eerste op dat ge
bied.
Misschien is het niet ondienstig met
een enkel woord aan te geven welke
terreinen speciaal voor deze bestrijding
ln aanmerking komen.
Degenen die in de laatste jaren arti
kelen hebben gelezen over vereenvoudi
ging van examens en het overboord
gooien van ballast, zullen zich herinne
ren dat prof. De Blécourt niet zo heel
lang voor de oorlog een lans heeft gebro
ken voor afschaffing van het vak wis
kunde voor de A-leerlingen van
Gymnasium. Onafhankelijk van hem had
ondergetekende dit ook reeds gedaan.
Men weet waarschijnlijk dat tamelijk
veel der A-leerlingen van het Gymna
sium deze richting de voorkeur geven
boven de B-studie, niet zozeer omdat ze
daarbij aan de studierechten denken, die
de A-richting geeft en de B-richting niet.
maar inzonderheid omdat ze voelen dat
ze de wis-, natuur- en scheikunde der
B-richting niet aan kunnen. Door de
oude traditie dat men in het bijzonder
door wiskunde-studie zuiver leert den
ken, verleid, heeft men, ondanks meestal
zeer bedroevende resultaten toch de
wiskunde als verplicht vak voor
A-candidaten gehandhaafd. Het zou
zegen zijn, wanneer de Minister kon be
sluiten nu eindelijk eens met deze tra
ditie te breken. De A-leerlingen hebben
zo geweldig veel te doen voor Latijn
Grieks, dat ze zich daaraan veel beter
zouden kunnen wijden, als ze var
wiskunde-blok aan hun been bevrijd
werden. Te meer omdat het voor de
leraren veelal een kwelling is een vak
te onderwijzen, waarin de meeste leer
lingen weinig presteren en waaraan ze
meestal een grote hekel hebben. Het
A-diploma geeft recht tot studie
predikant, leraar in talen en mr in de
rechten. Geen van alle vakken, waarir
de wiskunde een grote rol pleegt te spe
len. Hier ligt dus de beperking der leer
stof voor het grijpen. Te meer daar ei
pas een vak is ingevoerd dat beoogt ook
deze leerlingen enige algemene denk
beelden omtrent plant- en dierkunde,
moderne uitvindingen en ontdekkingen,
waarvan ieder beschaafd mens min of
meer op de hoogte moet zijn, mede te
geven.
Naast deze rechtstreekse bestrijding
der overlading kan een middellijke ge
noemd worden.
Nog steeds worden leerlingen tot de
middelbare school toegelaten na afgelegd
examen. Ook dit is m.i. een grove fout.
Vaak worden de ongeveer twaalfjarigen
klaargestoomd voor een toelatingsproef,
welke verre van ideaal is. maar die op
grond van een Koninklijk Besluit niet
anders mag zijn. Nu gebeurt het ma
té dikwijls dat de resultaten in de eerste
klasse in 't geheel niet overeenstemmen
met die van het examen. Dan zijn de
ouders en hun kinderen de dupe. Men
meent dan dat de school te veel vraagt
en denkt dus aan overlading. Maar dit
is schijn. Men behoorde de toelating i:
verreweg de meeste gevallen aan d
hoofden der scholen over te laten, die
een veel betere kijk op de leerlingen
kunnen hebben dan wij leraren. En
neer blijkt, zoals soms geschiedde, dat de
hoofden, er niet Se juist kijk op hadden
of dat ze zich door de ouders misschien
lieten overhalen om toch maar eer
schiktheidsverklaring af te geven, dan
zou aan deze dat recht moeten ontno-
TOEGEZONDEN BOEKEN
Dr A. J. M. Wanders: De Planeten en
hun raadsels. Uifcg. Erven J. Bijleveld,
Utrecht; 3e druk (268 blz.)
Aart Romijm: Het smalste Fundament.
Uitg. HoÜandia, Amsterdam (148 blz.)
Mien 't Sant: Wijs mij de weg. Uitg.
Holland, Amsterdam (314 blz.)
Cared Sdharten: Het verloren Paradijs.
Uitg. Strenigholt, A'cBarn (146 blz.)
Joh. W. Veeken-Bakker: Kerstrozen
(Kerstliedleren). De Boekerij, Baarn
(60 blz.)
N. Spijker: More Entgltóh (leerboek).
Uiitg. A. W. Sijthoff, Leiden (148 blz.)
Ds A. L. Broer, J. K. v. Loon, Mr F. J.
v. Beek-Calkoen: Het Witte Huis in 't
Groen (beschrijving v. Paleis Soestdijk
met aangrenzende gebieden). Uitg. A.
G. Schoondenbeek, Laren (51 blz.)
J. E. Kuiper: Bijbel voor de jeugd. Uitg.
Ploegsma, Amsterdam (646 blz.)
Dra. M, G. Schenk: Amsterdam, Stad der
Vroomheid. Uitg. F. G. Kroonder, Am
sterdam (240 bdz.)
KINDERBOEKEN
Kapt. Marryat: Jacob Eerlijk, bewerkt
door E. M. Cameron. Uitg. De Sleutel,
Haarlem-Antwerpen (263 blz.)
Kapt. Marryat: Peter Simpel, bewerkt
door E. M. Cameron. Uitg. De Sleutel,
"Haarlem-Antwerpen (277 blz.)
Kapt. Marryat: Stuurman Flink. Uitg.
De Sleutel, Haarlem-Antwerpen (227
blz.)
E. A. Doevendams: Lange Wiet ze en z'n
vrienden. Uitg. W. D. Meinema, Delft.
2e druk (94 blz.)
H. Hoogeveen: Evert de jonge Schilder.
Uitg. W. D. Meinema, Delft (92 blz.)
Carla: Op Lindenoord. Uitg. W. D. Mei
nema, Delft (72 blz.)
P. Brouwer: Van vriendinnen, vrienden
en veel vreugde. Uitg. W. D. Meinema,
Delft (58 blz.)
H. Hoogeveen: Het nieuwe speelmakker-
•tje. Uitg. W. D. Meinema, Delft (61
blz.)
A. Duyser: Hippeltje en Jenneman. Uitg.
W. D. Meinema, Delft (64 blz.)
6 v. d. Berg: De Verstekeling. Uitg. W.
D. Meinema, Delft (50 blz.)
Begin Februari verschijnt:
Dr H. J. VAN MOOK
Indonesië, Nederland
en de Wereld
Omvang ca 150 pagina's. Prijs gebonden
ca f 3.90. Een boek voor pro en contra.
Bestelt, in verband met de grote belang
stelling, nog heden bij:
W. P. van Stockum en Zoon
Boekverkopers
BUITENHOF 36, TEL. 11.20.18 - 11 48 86
Postrekening 568, (Adv.)
Ware de toelating aldus geregeld, dan
zouden er zeker niet zovelen in de eerste
klasse struikelen en zelfs geheel onge
schikt worden bevonden. En daarmee zoc
middellijk de overlading verminderd
worden. Want voor leerlingen, die niet
in het M.O. thuis behoren, vormt
iedere lesrooster een overlading.
Wij moeten leerlingen hebben, die
goed hebben leren lezen en dus een
tekst begrijpen, want daarvan trekken ze
voordeel by ieder willekeurig leervak.
En indien de hoofden en onderwijzers
niet meer werden opgejaagd door het
toelatings-examen, zouden ze daaraan
meer aandacht kunnen besteden.
Ik hoop dat de Minister zijn -gedachten
in deze richting zal laten gaan.
Den Haag. Dr F. C. Dominicus.
Voor het Stoplicht
DAMES.
Wie dames zegt of hoort zeggen
spitst z'n oren en denkt nog steeds
aan iets, dat zeer verfijnd is. Wdt
hebben de minstrelen niet gezongen
van hun dames. Wat al offers hebben
dolende ridders zich voor haar ge
troost. Wat een glans straalt er uit
dat woord „dames". Dat is een com
binatie van hoed met veren, bont,
nylons en peau de suéde. Een peur van
maja, clair de lune, rozenolie of
lavendel omhult deze verschijningen
als een dampkring.
Hoe geschokt ik me dus gevoeld
heb de laatste dagen, toen een groen
teboer me een verhaal vertelde over
markt-dames, en een slager er een
aubade aan toe voegde, kan alleen
hij begrijpen, die het, op het gebied
van dames, zeer kwetsbaar gemoed
van Op Stopper kent.
De groenteboer: „Sta ik op de
markt, komen er twee, om zo te zien,
hele dames bij me en betalen met een
briefje van honderd.
Vind ik al niet leuk, maar goed, je
wisselt, niet? Ik geef m'n goeie geld
terug en ik zeg nog „Dank u wel"
toen ze wéggingen. Maar toen dacht
ik opeens: „Waar is dat honderdje
nou?" En het is pleitenEn de
dames ook".
Die groenteboer is een heer. Dai
blijkt uit het feit, dat hij he
slechte en dames twee c
enlgbare begrippen vindt. Hij zeg
dus: „Ze hebben zich natuurlijk
gist en ze hebben gezegd toen ze thuis
kwamen: „Hé, wie hebben we verge
ten een briefje van honderd gulden
te geven
Maar hij zit nog te wachten.
En m'n slager idem. Die had een
winkel óók vol dames. En dan weet
je niet wat je het eerste of laatste
doen moet. En je denkt. Het zijn
dames, en jij bent geen politieagent.
Maar nou hangt daar tien ons vlees
aan een haak bij de toonbank. En
laat dat nou opeens verdwenen
zijnmet haak en a l
't Ja, het zijn me de dames wél, zucht
OP STOPPER.
Prijs van tot aardappelmeel
te verwerken zandaardappelen
Telers van zandaardappelen in de 4
Noordelijke provincies, drie vrezen, dat
zij hun aardappelen niet op de normale
wijze zullen kunnen afzetten, worden tot
15 Jam. a s. in de gelegenheid gesteld het
verwachte oversohot aan te bieden. Alle
fabrieken betalen dezelfde prijs, nl. f4,25
per 100 kg veldgewas op basis van 400
-gram, vermeerderd met f 0,25 bewaar -
vergoeding per 100 kg, franco geleverd
aan de fabrieken. Wil de Regering de
aangeboden aardappelen voor andere
doeleinden dan vermaling bestemmen,
bijv. voor export, dan is de teler gehou
den de aardappelen gesorteerd aan de
handed af te leveren.
Liever huizen voor mensen dan grotten
voor vleermuizen
(Van onze Parlementsredacteur).
De Tweede Kamer is gistermiddag
klaar gekomen met de behandeling van
de afdelingen Hoger Onderwijs en Oud
heidkunde en bracht het met de afde
ling Kunsten tot aan de minister, by de
verdere behandeling van de begroting
van Onderwijs. De bewindsman vertelde,
dat er een wetsontwerp komt, dat het
mogelijk maakt, aan de Technische Ho
geschool te Delft een rector-magnificus
voor 5 jaar te benoemen, in plaats van
voor één jaar. wiens taak het in het bij
zonder zal zijn, de coördinatie van de
studie te bevorderen. De heren Terpstra
(AR) en Stokman (KVP) smaakten het
genoegen, dat de minister een memorie-
post voor vergoeding van oorlogsschade
aan bijzondere universiteiten weer op de
begroting plaatste. De heer Terpstra
vroeg opnieuw subsidie te verlenen aan
de Vrije Universiteit voor psychiatrisch
onderzoek, een subsidie, dat al meer dan
25 jaar is uitbetaald. De minister stelde
zich op het standpunt, dat de onlangs tot
stand gekomen wet inzake de subsidiëring
van het bijzonder hoger onderwijs deze
subsidiëring uitputtend regelt. Dit onder
zoek valt onder de medische faculteit,
die nog niet volledig, is en derhalve geen
subsidie kan erlangen. Hij zegde echter
toe, de steeds uitbetaalde vergoeding te
zullen betalen uit de beschikbare gelden
voor subsidiëring van zuiver wetenschap
pelijk onderzoek. De heer Terpstra en
met hem de heer Stokman (KVP) waren
het met deze „uitputtings-theorie" nie'.
eens, maar hij maakte geen bezwaar, nu
de subsidie uit een andere pot toch wordt
betaald. De heren Roosjen (AR), Stok
man (KVR) en mevr. Fortanier-de Wit
(WD) meenden, dat de Koninklijke
goedkeuring aan de benoeming var
Presser tot hoogleraar aan de zgn.
GLOBE"
SNIPPERS J
De 62-jarige rechter. Emil Sandstroem,
uit Stockholm, is gisteren benoemd tot
voorzitter van het Zweedse Rode Kruis,
in de plaats van wijlen graaf Bernadotte.
Twaalf parlementsleden van de Hon
gaarse partij der kleine boeren en 14 be
stuursleden der partij zijn ontslagen we
gens hun betrekking tot de gewezen pre
mier Lajos Dinnyes. Senator Robert
A. Taft, die van zijn reis door Europa,
waarbij hij o.a. Nederland bezocht,
is teruggekeerd, verklaarde, dat het
communisme in Europa in kracht af
neemt en het Marshall-plan gunstig heeft
gewerkt. Sir Hartley Shawcross legde
intussen ook een verklaring af. In het
Britse Lagerhuis. Hij zei, dat Rusland, nu
de meeste landen er in slagen een krach
tige economische basis te herstellen, er
op uit is om een ineenstorting van de
economie in West-Europa te bewerk
stelligen. De Ver. Staten hebben een
verzoek van Tsjechoslowakije om de le
verantie van Amerikaanse machinerieën
te vergroten, afgewezen. De vrachtrij
ders en kruiers van het Londense sta
tion Euston, die twaalf dagen hebben
gestaakt, zullen het werk hervatten.
Ter hoogte van Duinkerken zijn gisteren
bij ruw weer zes Franse vissers verdron
ken, toen een vissersboot omsloeg.
Volgens Ass. Press hebben de overstro
mingen in Zuid-Brazilië aan 300 mensen
het leven gekost. In Rome werd in de
afgelopen nacht een lichte aardschok
waargenomen, die zes seconden duurde.
Wetsontwerp toeslag ouderdoms
voorzieningen ingediend
Ook de nieuwe subsidie-regeling
bijzonder M.O. en V.H.O.
Dezer dagen meldden wy reeds uit de
M. v. A. bij de begroting van Sociale Za
ken, dat er een wetsontwerp zou komen
tot verhoging van de uitkeringen inge
volge Noodvoorziening Ouden van Da
gen met f 2.50 per maand voor gehuw
den en f 1.50 voor ongehuw'den. Ook zou
er verhoging van de kinderbijslag voor
rentetrekkers met f 1 per maand per kind
van kracht worden. De desbetreffende
wetsontwerpen zijn thans ingediend. Ook
is ingediend het reeds door minister Rut
ten aangekondigde wetsontwerp tot ver
hoging van de subsidies voor bijzondere
scholen voor middelbaar en voorberei
dend hoger onderwijs.
vende faculteit te Amsterdam dient te
worden onthouden. De minister liet zich
hierover niet uit. maar zegde toe, s.
te zullen betrachten met zijn beslissing.
De heer Krol (CH) bepleitte het benoe
men van confessionele Ned. Herv. hoog
leraren aan de theologische faculteiten
en de heer Roosjen (AR) vroeg, gelijk
de heer Duymaer van Twist vroeger tel
kens deed. een leerstoel voor de homoe-
pathie in het leven te roepen, een wens,
waarby de heer van Dis (SGP) zich aan-
De afdeling oudheidkunde leverde een
motie van de heer Willems (Arb.) op,
omdat hij uitgesproken wilde zien, dat de
aan de ENCI verleende concessie om de
St. Pietersberg by Maastricht af te gra
ver. geen 60-jarige duur mag hebben,
omdat dit natuurhistorisch monument be
houden dient te blijven. De bewindsman
achtte het beter, dat er huizen voor de
mensen komen, dan dat er grotten voor
de vleermuizen blijven (de afgraving ge
schiedt immers voor cementbereidlng ten
voordele van de wederopbouw). Over
deze motie wordt Dinsdagmiddag
Dinsdag komt 's middags (eventueel
de Regeringsverklaring) verder aan
orde de voortgezette behandeling van
begroting van Sociale Zaken en in de
avond- (en nacht-) zitting gaan we
der met Onderwijs (Pers, Radio
Jeugdvorming)
Kerk en School
Zoekplaatje No. 3
Laten de heren Jansen
en Tllanus mij nu met
de feestdagen helemaal
in de steek?
Het lijkt er wel op, toch
is daar geen sprake van.
Kjjk maar eens goed. U
vindt ze wel ln dit zoek
plaatje, die twee onaf
scheidelijke heren. En zo
is het ook gesteld met
het onovertroffen Jansen
Tilanus-ondergoed.
Dat vindt U met een
beetje moeite heus wel.
De vra&g Is nu eenmaal
enorm. Let op het etiket,
want ieder kledingstuk,
dat de fabriek verlaat,
draagt de zo vertrouwde
naam Jansen Tilanus.
Beroepingsvlerk
Ned. Herv. Kerk. Beroepen: te 's-Hee-
renhoek-Nieuwdorp W. J. Gunning te
Wychen; te Schiedam (vac.-D. Broers)
N. M. de Jong te Nieuw-Vennep; te Hem
men (Bet.) J. M. v. d. Linde te Zeist.
Benoemd: tot hulppred. te Overlang
broek A. C. H. Vollenweider te Nleuwer-
kerk a.d. IJssel.
Aangenomen: de benoeming tot hulp
pred. te Doever R. Steenbeek, em. pred.
te Zetten-Andel.
Bedankt: voor Pelze S. Molenaar te
Idzegahuizen.
Beroepbaar: ds A. M. Brouw
heen legerpred. in Indonesië, wonende
Plantsoen 87, Leiden.
PROMOTIES.
UTRECHT. 17 Dec. Gepromoveerd tot doc
tor in de letteren en wijsbegeerte D. J. M.
Kleymans (geb. te Arnhem) op het proef
schrift ..Het Trojaanse paard", voorgeschie
denis der gemeentelijke en gewestelijke
raden-ln Nederlands-Indië 1856—1897.
WAGENINGEN, 17 Dec. Gepromoveerd tot
doctor ln de landbouwkunde: ir W. J. van
iere, te Borssele, op proefschrift „De bo-
emgesteldheid van het Westland".
GRONINGEN. 17 Dec. Op een proefschrift,
getiteld „Thomas Sackville; a Study ln
-y Poetry" promoveerde tot
doctor in de letteren en wijsbegeerte Jaco
bus Swart, geb. te Rotterdam.
AMSTERDAM. Gem. Univ., 17 Dcc. Be-
jrderd tot doctor in de geneeskunde op
•oefschrift: „Blaasfistels bij de vrouw", F.
Quispel, geb. te Leiden.
ACAD. EXAMENS.
NIJMEGEN. 18 Dec. Geslaagd: doet. rech-
:n: K P M Ex te Venlo en E A M Huffer,
erdenhout; cand. rechten mej. E V M van
der Veen, Nijmegen en de heren J G M P
Coehorst, Venlo en P J H Nagel, Nijmegen;
ind. ex. Psychologie W H Verschuren. Haps.
ROTTERDAM. 17 Dec. Geslaagd: cand. ex.
etensch. K Reitsma. A J Lens. M J J van
Riel. J van der Meulen. H van Silfhout. G
Valkier, allen Rotterdam, G E Engberts en
J de Wilde, beiden Delft en H C P Holten,
Tegelen, N Sikkema. Wolfheze en B Rose.
Stadskanaal: doet. wetensch. G van Hees.
AMSTERDAM. 17 Dec. (Gem. Univ.). Ge
slaagd doet. ex. Psychologie: mej. M J Horst
nd. ex. id. mej. M J Begemann -en de
Ph H van Praag, allen Amsterdam:
ex. rechten: mej. A H E Maas. Adam
e heren P Rubbert, Haarlem. B F M
Grapperhaus, D J M de Hondt, H J J Schwa-
nebeek. W v d Mey, allen te A'dam en W
LEIDEN. 17 Dec. Geslaagd cand.-ex. Ned.
taal- en letterkunde: L H R Rienks. R'dam
en J Pop, Vorgten-Heerde; cand. ex. ge
schiedenis: F. Kool. Voorschoten: prop. ex
Godgeleerdheid: mej. H. Fransz. Leiden en
P J Th Tammes, Den Haag: doet. ex. Ned.
recht: de dames D. C. van Ek. Leiden en A
M van Wijngaarden. R'dam en de heren A
Corstius. Heemstede, M A Kagenaar, Den
Haag en F C A Zaat, Rijswijk: doet. ex.
vrije studierichting: mr R T Tan. Oegst-
geest: doet. ex. Ned.-Ind. recht: mej PEN
Busé. Den Haag en Th E Visser, Hlllegom:
cand. ex. Ned recht: mej. A. Versprille. Lei-
Bolkestein, A'dam. H. KuUper.
Schiedai
„KERK EN VREDE
Het hoofdbestuur
heeft zich weer tot dc
het verzoek in Indon
«geweld.
OVER INDONESIË,
'an „Kerk en Vrede"
Regering gewend met
:vlucht te
Nederland
heeft de Wereldprimeur I
Wat nog in geen land werd uitgegeven,
is zojuist in de bekende CULTUURSERIE
verschenen, n l. het complete relaas van
„DE WERELDOORLOG 1939—'45".
Dit objectieve verhaal over 's werelds
meest dramatische „schaakspel" werd
speciaal voor de algèmeen ontwikkelde
leek geschreven door de Majoor van de
Generale Staf B- KONING, die de be
schikking kreeg over alle documenten
Deze geheel in linnen gebonden en op
prima houtvrij papier gedrukte CUL
TUURSERIE uitgave is verlucht met 76
uiterst deskundig ontworpen schetsen en
situatie-tekeningen en 54 kunstdruk-
illustraties der belangrijkste personages
en is ingeleid door Z.K.H. Prins Bernhard
der Nederlanden. Uw eigen boekver
koper is enthousiast.
Advertentie
Tsjang Kai Sjek tot Uncle Sam: Steek er toch als 'f u belieft
niet de draak meeV'
Wanneer de klokke roept ter Kerke
LEIDEN: Ned. Herv. Gem., Pieters
kerk, 10 u. ds Swynentourg; Hoogl. kerk,
10.30 ai. ds Van Achterberg; OosteHkerk,
ir ds de Wit (H.A.); 5 u. ds Spruyt
(Dankz.); Marekerk, 10 u. ds Ottevanger
(H.A.); 7 uur ds Visser, Oegsbgeest (bijz.
dienst; Kooikapel, 10 u. ds Spruyt (H.D.);
Monsweglokaal, 10 u. ds Van Apeldoorn;
Jeugdkerk (aula Gymnasium), 10 uur
dienst; Eigldse Wallonne, 10.30 uur ds Ca-
banis; Acad. Ziekenhuis, 10.30 u. ds Maas
kant; Geref. Minnelhuis, Do. 7 u. dhr De
Groot; Geref. Kerk, Zuidenkerk, 10 uur
ds Hajer; 5 u. ds Dronkert; Herengracht,
ir ds mr Mulder; 5 u. dr Westerink;
Oude Vest, 10 uur dr Westerink; 4.30 u.
ds Maaskant; Morsweg, 10 uur ds Dron
kert, 5 uur ds Hajer; Geref. Kerk, art. 31,
ur „Prediker" en 5 uur Doopsgez.
kekr, ds Keyzer; Chr. Geref. Gem., 10 en
r, ds Jansen (H.A. en dankz.); Geref,
Gem., 10 en 5 uur en Do. 7.30 uur lees-
dienst; Evang. Luth. Gem., 10.30 uur ds
Smit Duyzentkunst (H.A.); Remonstr.
Gem., 10.30 uur da Poortman; Doopsgez.
Gem., 10.30 u. g. d.; 7.30 uur ds Snaayer;
van Vrijz. Herv., 10.30 u. dr Boerse-
W. de Zwijgerkerk, 10.30 u. prof. dr
Sevenster; Stads-evangelisatie „Jeruël",
ur dhr Looy; 5.30 uur dhr Malgo;
Leger des Heils, 10 uur heiligingsdienst;
uur openb. samenkomst (Gangetje);
uur openb. samenkomst (leider: maj.
Wels); ud-KaÜh. Kerk, 10.30 uur Gez. H.
Mis; Evang. Ohr. Gemeenschap. 10 en
30 uur dhr v. d. Brink, Gorinchem.
ABBENES: Ned. Herv. Gem., 9.30 uur
ds Breeuwsma; 3 uur ds De Jong.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gem., Julianastraat, 9 uur ds Stehouiwer;
10 30 uur ds Holst, Woerden; 6.30 uur ds
Van Harten, Delft (jeugddienst^ gebouw
„Jonathan", 10 uur ds Lefeber; Kapel
Gouwsluis, 6.30 u. ds Lefeber; udsh.weg,
ur ds Veenendaal; Hooftstraat, 9.30
.30 uur dhr v. d. Hoeven, Waddinx-
i; Martha-Stióhting, 10.30 u. ds Vos-
Leiden; Geref. Kerk, Zuiderkerk,
iur ds Wijma, 6.30 uur ds Mulder;
Noorderkerk, 10 u. ds Mulder, 6.30 u. ds
Wijma; Oudshoorn, 10 en 6.30 u. ds Van
Rhijn, Leiderdorp; Geref. Kerk, art. 31,
9.30 uur leesdienst; 2.30 uur ds de Wal,
Rijn^burg; Ohr. Geref. Gem„ 10 en 6 uur
ds Baay; Oud-Geref. Gem., 9.30 en 4 uur
leesdienst; Di. 7.30 uur ds v. d. Bree-
vaart, H.I.-Amlbacht.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gem., 9.30
en 6 uur ds Van Galen, Brakel.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Gem.,
9.30 u. ds Molenaar, Zwijndrecht; 6.30 u.
ds Van der Leeden.
HILLEGOM: Ned. Herv. Gem., 10 uur
ds Zonneveld. Ter Heide; 5 uur ds Mol,
Heemstede; Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Kakes, R'dam-Kralingen; Chr. Geref.
Gem„ 10 en 5 uur ds Sluiter.
HOOGMADE: Ned. Herv. Ge<m., 10 uur
ds v. d. Leede, Hazerswoude.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gem„ Nieuwe kerk, 10 uur ds Rutgers,
6.30 uur ds Jellema; Oude kerk, 10 uur
ds Pras, 5 uur ds Van Ieperen, 6 30 uur
ds Bouman; Kapel, 10 uur ds Bogers;
Geref. Keflk, 10 en 5 uur ds Van Boeijen;
Geref. Kerk (art. 31), 1030 en 5 uur ds
Joseph Stephens
Waarom zou ik hier blijven?
Je haat mij, nietwaar?
Hij schudde z'n hoofd. Zijn ogen glans
den als driepe poelen van vertwijfeling.
Io hernam geduldig:
Waarom zou ik niet verlangen, dat
je hrier bleef? Ik ben hier gekomen om
jou. Ik heb gebracht met je te spreken
als met een vriend. Denk je, dat mij dat
Licht valt? Zou je mij met halverwege
tegemoet kunnen komen?
Maar waarom? Ik heb alles gedaan
wat ik kon doen. De laatste keer, dat
ik bij je was, heb je lichamelijke aanra
king geschuwd alsof ik een melaatse was.
Je hebt je toen gedragen als een
an, maar niet ais een echtgenoot Waar
ben je heengegaan, toen je mij verliet.
O, ergens, nergens, ik weet het wer
kelijk niet meer.
Vlak vóór hem staande, boorde zij haar
ogen in de zijne en fluisterde:
Ik weet, dat je diep beledigd bent
Dat kCan je niet weten.
Tooh wel, hield zij vol. O Vingi-
nius, je wendt voor, lelijke dingen van
mij te geloven. Ik weet, dat je het in
werkelijkheid niet doe*. Zeg het mij! Wil
je mij niet begrijpen? Ik weet, dat je
mij wilt treffen. Als je dat nodig vindt,
doe het dan. Je moogt mij treffen, waar
je wilt. Ik verlang het zelfs. Doe, wat
je begeert te doen.
25.
Hij ademde zwaar en beefde. Ook hem
doorvlijmde de tweestrijd tussen trots en
liefde. Enerzijds werd hij geboeid door
haar nu zo deemoedige houding, sme
kend om begrip, bekoorlijk in haar ver
warring en spanning. Anderzijds: hoe
kon deze vtouw de wrede dingen doen.
die de andere Io gedaan had? O, als hij
met anders dan déze Io gekend had!
Maar nu was het te laat, omdart hy ook
de marmerkoude, dierlijk wrede Io ken
de. Nooit kon hij zijn leven binden aan
het hare om harentwille, misschien,
maar zeker niet voor zichzelf.
Dan. het gesprak wendend met de wis
pelturigheid en tegelyk met de bereke
ning, die haar eigen was. vroeg Io:
Heb ik goed gehoord, dat je gaat
Ja, dat is mijn plan.
Miag ik met je mee?
Jij? Waarom?
Toe, Vdjgiinius. neem mij meel
Dat kan niet. Je bent er niet op
ekleed ook.
Heb daar geen zorg over. Wil je
wachten, tot ik my verkleed heb?
Een trage knik was 'het antwoord.
Teruggekomen keek Io met nauw ver
holen opwinding naar de kleine boom-
kano, die Virgmius enige dagen geleden
half bedolven onder het zand had uit
gegraven. Nadat zij was ingestapt, laadde
hij wat proviand *n, nam de wrikneni
ter hand en trachtte zijn zwijgende ge
zellin te vergeten
Intussen doodde Io de tijd met het on
afgebroken beschouwen van haar man,
wat haar leidde tot een ernstige zelf
beschouwing. Zij was er zich volkomen
van bewust, iets te hebben kapot ge
maakt, waarvan de scherven met meer
Een sterke wind deed het door Vlrgl-
nius opgezette zeil bollen en het bootje
dermate overhellen, dat hy het beleefd
aohitte. haar te vragen, of het haar hin-
Volstrekt niet. Ik kan goed zeilen.
Myn vader en ik hebben uren lang op
deze wijze gevaren.
Hoe lang wil je uitblijven?
-- Zo lang als jij wilt. Als je 't mij
toestaat, klonk het heel nederig.
Ook Virginius gaf zich over aan som
bere bespiegelingen. Hoe ook bezien, hij
oleef slaaf. De enige gedachte, die hem
schrale troost bracht, was. dat overal
een eind aan komt. Daar was altijd nog
de dood als zijn voorland en hoewel
misschien nog ver verwijderd, bleef die
zeker als dag en «acht. In elk geval
hij nu in zijn element: de vrije zee,
het wijde uitzicht, de zilte lucht.
Hij hoorde Io met matte stem vragen:
Waar zet je de boot aan land, Vir-
gindus?
Ginds. Je kunt de top der bomen
*n een eilandje zien, dat ik ontdekt en
Tranquillitas (Rustoord) gedoopt heb. Ik
zal daar heen gaan koersen.
Haal je 't zeil dan niet in, om
roeiend te landen?
Nee. De zee is vrij kalm en ik vaar
zeilend naar de inham. Kijk we zullen
spoedig zijn. Zie je die meeuwen? Er
zijn er in deze omgeving meer dan ster-
lan de hemel. Wij zullen, hoewel 't
nog vroeg in de tijd is, wel ei
den. Verder vindt men hier ook wilde
ezels en geiten. Ik zal trachten zo'n geit
vangen om haar te melken.
Hij glimlachte en Io's hart klopte snel
ler. Het was de eerste werkelijke glim
lach, die ze sinds him huwelijk van hem
zag. En haar reactie verwarmde hem
het zeil en vroeg:
Van Venetiën, Wormerveer; Chr. Geref.
Gem., 10 en 5 uur dhr Roos, Naarden;
Geref. Gem. (Remisestraat), 10 en 5 uur
ds Hagesteyn, IJsselmonde.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gem., 10 en 5.30 uur ds Goverts
(v.m. H.D.); Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds De Valk.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gem., 10 en 6.30 uur ds Van Bins-
bergen; Geref. Kerk, 10 en 6.30 uur ds
Houtzagers, Voorschoten.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Gem., 10 u.
ds Honnef; 6.30 uur ds Verdoes Kleyn,
Rijswijk; Geref. Kekr, 10 en 6.30 uur ds
Dijk (H.A. en dankz.).
LEIMUIDEN: Ned. Herv. Gem10 uur
ds Van Veenen; Geref. Kerk, 9.30 en
30 uur ds Moens.
LISSE: Ned. Herv. Gem„ 10 u. ds Van
der Krift,. Katwijk aan Zee; 7 u. ds Klijn,
Driebergen (Jeugddienst); Geref. Kerk,
4 u. ds Gilhuis, Eindhoven; Geref.
Kerk, art. 31. 10.30 en 4.30 u. ds Verleur;
Ohr. Geref. Gem., 10 en 4 u. ds Eerland;
Geref. Gem., 10 en 4 u. ds de Gier; Oud-
Geref. Gem., 9.30 en 3 u. leesdienst; Ned.
Prot. Bond, mej. da Wiarda Beekman,
Den Haag.
NOORDWIJK-BINNEN: Ned. Herv.
Gem., 10 en 7 uur ds Meuzelaar; Geref.
Kerk, 9.30 uur ds Brussaard; 5 uur ds
Eringa, beiden Oegstgeest; v. d. Bergh-
Stichting, 11 uur ds Brussaard.
NOORDWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gem„ 10 uur ds Siddré; 5 u. ds Cupedo;
Geref. Kerk, 10 en 5 uur ds Bouma.
NOORDWIJ KERHOUT: Ned. Herv.
Gem10 uur ds Spaling.
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente,
Grone Kerk. 10 15 uur ds Visser; Paulus-
kerk, hedenavond 8 u. avondgebed; 20.10
ds Callenbach; 5 uur dr Dankbaar;
Hoge Mors (sdhool), 10.30 u. ds Cupedo,
Noordwyk aan Zee; Geref. Kerk, 10 uur
ds Eringa; 5 uur ds Brussaard; Mors-
Rijndijk, 9 en 5 uur ds Meynen.
OUDE EN NIEUWE WETERING: Ned.
Herv. Gem„ 10 uur ds Knottnerus; Geref.
Kerk, 9.30 en 2.30 uur ds Bruins.
RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Gem.
..30 uur ds Jonker, Bodegraven; 2 uur
ds Knottnerus, Oude-Wetering.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gem„ Grote
kerk. 10 uur ds Burgy, 5 uur ds Bonting;
Kleine kerk, 10 uur ds Bonting, 5 uur
ds Burgy; Geref. Kerk, Rapenburg, 10 u.
ds Van der Linde, 6 uur ds Post; Voor-
houterweg, 10 uur ds Post, 6 u. ds Van
der Linde; Geref. Kerk, art. 31, 10
30 uur ds de Wal; Chr. Geref. Gem., 10
5 uur ds Brandsma.
SASSENHEIM: Ned. Herv. Gem., 10
5 uur ds Krijkamp; Geref. Kerk, 9.30
5 uur ds Kuiper; Chr. Geref. Gem„
en 5 uur ds Visser; Ned. Prot. Bond,
30 uur ds Bloemhoff. Heilo.
VALKENBURG: Ned. Herv. Gem„ 10
i 6.30 uur ds Baas; Geref. Kerk. 10.3f
i 5 uur ds Hainjé.
VOORHOUT: Ned. Herv. Gem., 10 uu:
ds Eggink.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem
Dorp, 10.15 en 5 uur ds Fortgens; Rijn
dijk, 10 uur ds Jellema; Geref. Kerk. 10
5 uur ds Kuiper Jr, Amsterdam-Z.
WARMOND: Ned. Herv. Gem„ 10 uur
Vermet; 7 uur ds Van Achterberg,
Leiden.
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gem„ 9.30
ar ds Hugenholtz; 6.30 uur dhr de Jong,
Rotterdam; Geref. Kerk, 9.30 en 6.30 uur
ds Van der Meulen.
ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gem., 10
ur cand. Heidema; 7 uur bijbellezing.
WASSENAAR: Ned. Herv. Gem„ 10 u.
ds Ten Kate; 5 uur ds Van Wijngen;
Kievitskerk, 10 uur dr Honders; Geref.
Kekr, Zy liaan, 10 en 5 uut ds Hofland,
Den Haag; Bloemcamplaan, 10.05 en 5.05
ds Van Duinen; Geref. Kerk, art. 31,
en 3 uur ds Koopman, Den Haag-
West; Ned. Prot. Bond, 10.35 u. ds Schou-
wink, Schiedam; Remonstr. Gem., 10.35
ir dr Fetter, Den Haag.
VEELEVERING IN WOERDEN
TIJDELIJK OPGEHEVEN
Wegens te geringe aanvoer worden
„i.v. Woensdag te Woerden geen slacht-
runderen meer overgenomen. Voor nuch
tere kalveren en sch aipen is nog gelegen
heid tot leveren op 22 en 29 Dec. as.
waarna ook voor deze diersoorten de
markt zal worden opgeheven.
Als'n kou U overval): j
KRIBBE EN
TEMPEE
In bovenstaande kreet beluisteren wij
het adventsverlangen, de adventsver-
wachting van bet volk Israël, dat uitzag
de komende Verlosser. Een volk, op
eer bewogen, als de golven der zee,
daar ruwe stormen over heep
gaan, menigmaal geknecht en in de ver-
drukking gekomen, als de grootmachten
der oudheid zich opmaakten om tegen
elkander krijg te voeren. Dan lag dat
kleine Israël daar als het België van
weleer, zuchtend onder de kolos der ver
woesting.
Israël verlangde naar het theocratisch
rijk. God moest over hen regeren, en hen
aan de top der naties brengen met een
wereldregering. Of men verwachtte, dat
de Heer zou heersen door een ideaal
Vorst, een Messias. Anderen verwacht
ten de geboorte van de Wereldheiland1 als
het begin van een nieuwe heerlijke pe.
riode voor de mensheid en weer anderen
konden het slechts zien door een diepe
lijdensweg heen en spraken van de Man
van Smarten, de lijdende Knecht des
Heren. Allemaal beschouwingen van
dezelfde zaak, facetten van een flon
kerende brillant. Doch dit alles wees
toch heen naar een Nieuwe Hemel
i Nieuwe Aarde, waarop gerechtigheid
vrede zouden wonen. Ge kunt al deze
verschillende gedachten terugvinden in'
de profeten en daaraan merken, dat God
de adfventsverwachting in Israël
zekere groei en ontwikkeling had laten
doormaken. Het diep tragische hiervan
is, dat Israel, gezegend boven alle vol
keren, Hem, toen Hij kwam, uit d«
Schriften niet heeft herkend en heeft
verworpen.
In de eerste eeuwen onzer jaartelling
vierden de Christenen geen Kerstfeest
ook geen sprake van advent.
Eerst later na de derde eeuw, toen da
Heer toefde weder te- komen, kwam men
toe de gedenkdagen te
uiting van diepe dankbaarheid voor Gods
komen tot ons op zo wonderbare wijze,
als nog nimmer in het hart van een mens
opgekomen om te denken of te
moeden.
o vieren wij straks ook ons Kerstfeest
bevinden ons nu in de z.g. advents-
weken. Is het Kerstfeest
kelijk het heerlijkste feest!
Voor velen is het maar een voorbijgaan*
de kerststemming die aantrekkelijk wordt
gemaakt door candlelight en ehristmas-
goose," het kerstmannetje, dat
surprises zorgt. En daarna? Och, dan
gaat men weer over tot de orde
dag!
Goddank maar. dat God ook werkt aan
de ziel van de individuele mens, dat Hij
ook daar laat groeien en zich ontwikke
len een soort van adventsverwachting.
Wij hebben min of meer iets van de ver
loren zoon, die vol idealen en plannen
uittrok de wereld in, een stralende toe
komst tegemoet.
Wij droomden ons een koninkrijkje en
wilden koning zijn. Maar ons grote dikke
Ik werd teleurgesteld en wij werden slaaf
der omstandigheden, der mensen, ja,
vooral van onze eigen zwakheden. Honger,
honger. Da, wo ich nicht bin, da ist mein
Gliickl' Totdat langzaam maar zeker een
ander licht komt dagen, een andere toon
gaat klinken, een andere verwachting,
die opwaarts doet zien.
Wij stellen elkaar en onszelven teleur.
Hij nimmer! Wie het van Hem verwacht,
zal nimmer beschaamd worden! Wat on
uitsprekelijke ervaring, zalig weten van
het hart, dat ofschoon a 11e dingen tegen
ons zy'n, onze scbuld, de dood, "He duister#
machten, Hij voor ons is, met ons, Imma-
nuel; ofschoon juist Hij alleen de meest»
reden heeft om tegen ons te wezen.
Ik wil hier eindigen, om der plaat®-
ruimte wille, maar ook omdat men over
deze zaken niet te veel moet praten. De
theologie is zo ongeveer uitgepraat en
dat is maar goed ook. want met praten
alleen komt men er niet. Jezus zeide:
„Wie deze leer doet, zal van dezelve be
kennen dat zij uit God is".
Men adventsgroet en Kerstwens voor
U is, dat de Mariaboodschap ook in U
zal verwezenlijkt worden. Dat kracht van
de Allerhoogste U moge overschaduwen,
dat Uw hart zwanger mag worden door
het kindeke, dat daarin ontvangen is, dat
na Kerstmis dat Kindeke in U mag roe
ren en bewegen en vraagt om geboren
te worden, te mogen kijken uit Uw
ogen op een vriendelijke manier, te grij
pen met Uw handen op een eerlijk®
wijze, te wandelen met Uw voeten op
een rechtvaardige weg. Ja, dat het tot
openbaring moge komen, dat Uw hart is
geworden Zijne kribbe en Uw lichaam
Zy'n tempel.
's-Gravenhage. Ds. G.
Vóór de Kerstdagen of Nieuwjaar pro
beren we deze smaakvolle deux-pièce®
nog klaar te krijgen,
ons patroon no. 28,
Het modelletje levert
geen moeilijkheden
op, daar de taille met
het schootje glad is
gehouden en de rok
midden voor een uit
springende plooi heeft.
De hals is hier afge
werkt met een kraag
en revèrs van wit
piqué, maar wil men
een andere garnering,
dan kan men dat naar
eigen smaak gemak
kelijk doen. Patronen
in de maten 42, 44 en
46; benodigde stof
meter van 140 cm
Afhalen vóór 25
Dec. aan onze bureaux
a-Hogewoerd 103, te-
gen betaling van
fij f 0.35. Na ontvangst
•V van f 0.50 volgt toe-
Lj zending per post.
Aan oude Kerstgratificaties
wordt niet getornd
In aansluiting aan het antwoord van
minister Joekes aan het Kamerlid Wa
genaar over de kerstgratificaties deelt
het dept. van Soc. Zakenalsnog mede,
dat de reeds toegestande, gebruikelijke,
kerstgratificaties onverlet blijven.
De 47-j. mevr. B. v. d. S. te Dom
melen (N.B.) is in de Dommel verdron-
