Jlietitwe £ciii5rf)e lfonmnl
Wist U
WOENSDAG 15 DECEMBER 1948
BUREAUX: Hogewoerd 103
Tel. dir. en redactie 20408; Adm 22710
Postrekening 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ415 per kwartaal;
ƒ1.35 per maand; ƒ0.32 per week
ADVERTENTIËN: ƒ0.18 per millimeter
(By contract belangrijke korting.)
Negen en twintigste jaargang No 7689
DIRECTIE: F. DEEMER
CHRISTELIJK-^ ATIOIS AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„itantoastlch is gljebleocn
myn hert in tcQfienspoct"
400 Leidse huismoeders
willen zomervacantie
Zie pagina 2
Jhr. de Ranitz wnd.-secr.-gen. van het Dep.
van Volksvoorlichting, stond terecht
Negen jaar geëist tegen „buitenbeentje" van
voortreffelijke familie, aldus de P. F.
(Van onze verslaggever v. Rechtszaken)
Een nerveuse aristocratische figuur,
trachtend zijn invloed in oorlogstijd tot
ongeveer nul te reduceren.. Jonkheer
Sebastiaan Matheus Sigismund de Ra-
Dliitz, oud 47 jaar, lid der N.S.B., stond
heden in het beklaagdenbankje van het
Haagse B.G. aan de Kneuterdijk.
Verd. was in de oorlogsjaren eerst
Hoofd van de Afd. Juridische Zaken van
het Dep. v. Volksvoorlichtingen en Kun
sten. later in 1943 toen de secr.-generaal
Reydon in zijn woning in Voorschoten
was doodgeschoten, werd verd. waam
eecr.-generaal. In dde kwaliteit was hij
tevens voorzitter van de Propaganda-
Raad van de NSB. Hem was ten laste
gelegd het ombuigen van de Ned er'and-
se gedachtenwereld in na», soc. richting
het ombuigen en leiden van pers. radio
en film er» de voorbereiding en totstand
koming van het Journ ah sten besl uit.
Verd. stelde het bij zijn verhoor voor
alsof hij een zeer ondergeschikte rol
heeft gespeeld en dat de propaganda
buiten hem om werd gevoerd.
De Pres. mr Bongerhoff Mulder merkte
hierbij op. dat de Rijkscommissaris hes
op een gegeven moment tooh nodig oor
deelde met verd. overleg te plegen over
de propaganda. Zo onschuldig was uw
rol tooh niet. zei de Pres.
De PF. baron v. Voorst tot Voorst
voegde verd. toe: U probeert als een
klein ha-asje weg te duiken, niet wat de
verantwoordelijkheid betreft, maar het
lukt U toch wiet, het dossier is duidelijk
genoeg.
Vend, zei dat Blokzijl eigenlijk de pro
paganda voerde Toen verd. in 1941 als
kabinetschef opt-rafd heeft hij -het Jour-
rtalïsterubesl-uit juridisch onderzocht. He'
was toen reeds gereed. Spr. erkende ten
slotte nat. soc redevoeringen te hebben
afgestoken, waarin hij opwekte *ol
strijd tegeui het Amerikanisme en Bol
sjewisme.^
Er waren geen getuigen in deze
saai verlopende raad. De P F. baron
Voorat tot Voorst wees op de rol
Verd. voor de oorlog, die 13 jaar mede
werker was van het N.S B.-advocaten-
kantoor van mr Hermans te Amsterdam,
waardoor hij op het verkeerde
H. de Ranitz
Lekke band? een autoped
er onder
Goed nieuws voor automobilisten en
een nieuwe bron voor deviezen is de
nieuwe „Trav- o-flat" (travel on flat)
een Amerikaanse vinding, die de N.V.
Staalindustrie te Wijhe binnenkort hoopt
te vervaardigen met een productie
50.000 per jaar. Het apparaatje lijkt op t
een autoped zonder „stuur". Het heeft
twee ru'bberwleltjes achter on één voor.
Een autorijder, die een lekke band krijgt,
kan uit z'n bagageruimte een „trav-o-
flat" halen en die onder de lekke band
bevestigen, zodat het wiel met de lekke
band. zonder te draaien, op de drie
tjes voortglijdt, denoods met een snelheid
van 45 km per uur. In Februari a. s.
den de eerste opdraohtep (13.000
Scandinavië) reeds uitgevoerd, maai
derland moet nog een paar maanden
Wachten.
Amsterdam gaat beter op de
tanden letten
Van 1 Jan. af zullen de negen algemene
Amsterdamse ziekenfondsen, waarbij
<520.000 van de 800.000 Amsterdammers
zijn verzekerd, niet hun verzekerden
Tneer in hun resp. eigen tandheelkundige
poliklinieken behandelen, doch in ee
27 poliklinieken, die nu allen zijn samen 1
gebracht in de „Atz". de A'damse Ver
tot bevordering van de tandheelk.
zorging van ziekenfondsverzekerden.
Hierdoor kan de verzorging systemati
scher worden verricht, terwijl ook e
halfjaarlijkse controle wordt ingevoerd.
Churchill naar Zuid-Frankrijk
De heer en mevr. ChurchiM zullen 28
December naar Zuid-Frankrijk vertrek
ken. waar zij Oud- en Nieuwjaar zullen
Vieren.
Dr Goedewaagen tot 12 jaar
veroordeeld
Het Bijzonder Gerechtshof heeft de
secretaris-generaal van het departement
voor Volksvoorlichting, dr T. Goedewaa-
gen veroordeeld tot 12 jaa.r ontzetting
uit de beide kiesrechten en uit het recht
een ambt te bekleden. Hem is het recht
Van cassatie toegestaan.
raakte. Daarna kwam hij door medwer-
van dr Goedewaagen op dienst
Departement. Na de overval der
Duiitsers werd hij van geheim lid open
lijk Kd der N.S.B. Spr. ging de tenlaste
leggingen der -dagvaarding na en zei, dat
verd, niet zo'n onschuldige rol heeft ge
speeld als hij het doet voorkomen. Uit
alles blijkt zijn nat. soc. inslag, dtie zich
ingezet 'heeft voor de belangen van de
Duitse overvaller, van het begin af aan
Hij was een „werkezel met oogkleppen",
een min of meer zielige figuur, die echter
het „noblesse oblige" schandelijk heeft
vergeten. Een buitenbeentje van een
•oortreffelijke familie; tragisch dat juist
op deze dag een familie lad tot burge-
eester van Utreoht wordt geïnstalleerd.
Spr. eiste 9 jaar ma. en levenslange
afzetting uit de kiesrechten en het
recht openbare ambten tie bekleden.
De verdediger jhr
pleitte clementie.
Uitspraak op 29 December as.
Distributie wordt in 1949
wat eenvoudiger
Groepen B en C, alsmede D en E worden
samengevoegd
tegenwoordige leeftijdsgroepen
de distributie B en C worden in het
ve jaar samengevoegd tot één B-
groep, met de rantsoenen van de huidige
-groep. Hetzelfde gebeurt met de D- en
E-groepen, die samen een nieuwe D-
groep zullen vormen. Dit blijkt uit het
feit, dat in de periode van 20 December
t/m 12 Februari nieuwe bon-kaarten wor
den uitgereikt, t w. een bonkaart-KA of
"13 aan hen, die in 1928 of vroeger
geboren zijn; KB of LB 903 voor de perso-
an 1929 t/m 1944 en KD 903 voor
n later. De bonkaarten worden uit
gereikt tegen inlevering van de inwis-
selingsbon van de kaarten, die op 17 De
cember in gebruik worden gen<
en bonkaart KA of LA 903 tegen
inwisselingsbon van de kaarten KA of
LA 901; KB of LB 903 tegen
KB, LB, KC of LC 901; en KD 903 tegen
bon van KD of KE 901. Tegelijk
de uitreiking van de nieuwe levens
middelenkaarten krijgt men nieuwe ta
bakskaarten, uitsluitend tegen inlevering
en bon van de tabaks-
kaarten QA en QC 901, die op 17 Decem-
s. in gebruik worden genomei
Voor bon „Tabak 07" van kaart QA 901
krijgt men een tabakskaart QA 903
en, tegen de bon „Diversen 10'
de diversen'kaart QC 901 een tabakskaart
Jan Kloosterboer voorlopig weer
in vrijheid
Het A'damse B. G. heeft dezer dagen
Jan Kloosterboer uit St. Pamcras
lopig in vrijheid gesteld, nu zijn zaak
voor onbepaalde tijd werd aangehouden
i.v.m. verder getuigenverhoor. Klooster
boer was voor de oorlog nogal berucht
door het opgeven van Engelse schepen,
die uit Ned. havens vertrokken
Duitsers. Kloosterboer gaf dit toe. Aan
de ondergang van de „Simon Bolivar'
November 1939 en de „Burgersdijk", die
het gevolg zouden zijn van Kloosterboers
activiteit, blijkt hij onschuldig.
Tijdens de oorlog heeft Kloosterboer
zich behoorlijk gedragen. Later stelde hij
ƒ50.000 beschikbaar voor de illegaliteit
en via zijn Duitse relaties 'gelukte het
hem, Nederlanders uit Duitse handen los
te krijgen.
Kamerkieskring Leiden van
de A.R. Partij
De Kamerkieskring Leiden der A.R.
Partij kwam in „Den Burcht'
gadering bijeen. De voorzitter, de heer
Chr. v. d. Heuvel sprak een openings
woord, waarin hij dc uitslag der Kamer
verkiezingen behandelde. Na enkele huis
houdelijke zaken hield het Tweede Ka
merlid, dr J. A. H. J. S. Bruins Slot
instructieve rede over: „Nederland
Indië te midden der volkeren". Naar
Sowjets smokkelen in Duits
land voor millioenen
Te Dusseldorf is een grootscheepse
smokkelaffaire aan het licht gekomen
fijn staal en textiel. De goederen gingen
de Bizone naar de Sowjetzone Er
60 Westduitse firma's bij betrokken
kringen, die in nauw contact staan
met het Russische militaire bestuur.
Vóór de munthervorming werd reeds
aor 8 millioen verhandeld. Daarna steeg
dit bedrag tot 20 millioen Westmark.
Gortzak haalde in de Kamer te vroeg
moties uit zijn schortzak
De gelijkstelling nissen onderwijzers- en
ambtenarensalarissen
(Van onze Parlementsredacteur)
Negen uur lang tot vannacht 1 uur heeft de Tweede Kamer zich reeds bezig
gehouden met de begroting van Onderwijs. De algemene beschouwingen zijn afge
lopen en de eerste ronde bij de afdeling Lager Onderwys tot aan de minister
is ook reeds gespeeld. Er zullen echter nog wel ettelijke uurtjes bykomen, voor
dc gehele begroting is afgehandeld.
het voortgezet onderwys. De heer Gort
zak diende bij de algemene beschouwin-
Z.K.H- Prins Bernhard heeft enige vorstelijke gasten uitgenodigd voor een jacht
partij in de omgeving van Het Loo te Apeldoorn. In het midden Z.K.H. Prins
Bernhard. Tweede van rechts: de hertog van Gloucester en uiterst rechts erf-
groothertog Jean van Luxemburg
HET OUDE PEKING DOOR DE
RODEN OMSINGELD
Washington spreekt pressie op Tsjiang tegen
De oude Keizerstad Peking i-s thans geschreven verklaring, dat Amerika
Chinese regering, dïe hoofdzakelijk
communisten zou bestaan, zou willen
steunen, werd gedesavoueerd
Tsjiang zelf laat alle geruchten tegen
spreken. welke op zij-n aftreden betrek
king hebben, en blijft nog aan het be
wind. Hij tracht nu de krachtige vredes-
te Nanking de kop in te drukken-
door de communisten omsingeld. Men
poogde tot het laatste toe de spoorlijn
Tientsin voor militair troepen-ver-
open te houden, doch' gisteren is er
geen enkele trein meer in Peking aan
gekomen. De communisten hebben de
vliegvelden en ook de stad zelf onder
vuur. De stations Feng'ai en Sjansi-tien,
op 8 en 15 km bezuiden Peking, zijn
ontruimd. De commun-isitisohe legers
waren reeds het Keizerlijk Zomerpaleis
genaderd, doch werden voorlopig nog
teruggeslagen.
Te Washington heeft men kort en
goed tegengesproken, dat Amerika pres
sie op Tsjiang heeft uitgeoefend om een
coalitie met de communisten aan te gaan.
Ook de verkeerdelijk aan Hoffman toe-
Kno^jerijen bij „Wagons-Lits"
bestraft
De Economische Politierechter te Am
sterdam veroordeelde gisteren de kok
J. A. A. v. d. H. tot een voorwaardelijke
gev straf van 2 mnd. en f 100 boete
de directeur van de Comp. Intern, des
Wagons Lits. N. H. N.. zomede de chef
van het Amsterdamse bureau, W. Ph. A.
K„ elk tot f 100 boete. Zo men weet. wer
den H. en K. drie maanden geleden ver
oordeeld tot 6, resp. 18 mnd. gev. straf,
wegens het oogluikend toelaten van
knoeierijen met levensmiddelen. Nu werd
hun overtreding der deviezenvoorschrif-
ten ten laste gelegd: het in de zwarte
handel doen brengen van voor de restau
ratie bestemde levensmiddelen.
Uiteraard moeten wij ons in dit over
zicht beperken tot de „grote" zaken. Het
belangrijkste dat gisteren aan de orde
kwam, waren wel de onderwijzerssala
rissen. De heer Gortzak (comm.) had bij
de algemene beschouwingen deze zaak
aangeroerd en had toen. gelijk wij in
a deel onzer edities gisteren reeds
meldden, een motie ingediend, waarin
werd gevraagd maatregelen te treffen,
opdat aan de rechtmatige verlangens van
het onderwijzend personeel tegemoet
wordt gekomen door hun salaris gelijk
tijdig en evenredig omhoog te doen gaan
met dat der overige ambtenaren. De heer
Gortzak werd over het feit. dat hij met
een motie kwam, vóór de minister van
zijn standpunt had kunnen doen blijken,
beschoolmeesterd door de heren Van
Sleen (Arb.) en Roosjen A.R.) en eigen
lijk ook door de voorzitter, die de behan
deling van de motie uitstelde totdat de
afdeling Lager Onderwijs aan de orde
zou komen i.p.v. bij de algemene beschou
wingen. M a w.. Gortzak had zijn motie
voorlopig in zijn schortzak moeten hou
den. Overigens bleek het, dat de heren
Van Sleen (Arb), Roosjen (A.R Peters
(K.V.P.), Krol (C.H.) en mevr. Fortanier-
de Wit (VVD) het zakelijk met de heer
Gortzak en de verschillende onderwijs-
ofganisaties eens waren, al hadden zij
geen behoefte aan een motie, indien de
minister bepaalde toezeggingen zou doen.
De ruzie gaat eigenlijk over een ii
salariscommissie gedane toezegging, dat
de onderwijzerssalarissen gelijk op en
neer zullen gaan met de ambtenarensala
rissen. De Regering zegt. dat zij dit nim
mer heeft toegezegd, hetgeen zou moeten
blijken uit een proces-verbaal van de af
spraken. De onderwijzers beroepen zich
echter op de notulen van de salariscom-
missie-Wesselings. Nu krijgen de ambte
naren een vacantietoeslag van 2 pet., i
regeling voor de jubileumgratificatie
een incorporatie van een 5 pets. toeslag
voor de salarissen boven f3000.Daar
mee is de „gelijkstelling" weer verbroken.
Vandaag zouden we horen, wat de be
windsman er over te zeggen heeft.
Van de overige onderwerpen stippen
wij nog aan een debat tussen de heren
Van Sleen (Arb.) en Tilanus (C.H.)
Generalissimo Tsjang Kai Sjek (1.),
die na jaren van manmoedige strijd
voor zyn volk, het onderspit schijnt
te moeten delven, ook in diplomatiek
opzicht, zal wellicht zUn plaats moe
ten afstaan aan zyn huidige plaats
vervanger, generaal L. Tsjoeng Jen
p.) nu de verdediging van het
Chinese ryk op een échec uitloopt
Vandaag, om half drie. op de 53-ste de familiekring,
verjaardag van Koning George van
Engeland, is te jonge zoon van Elizabeth
Fhilap op Buckingham Palace ge
doopt De aartsbisschop van Canterbury
verrichtte de plechtigheid.
Gisteravond zijn de nemen van de
jonge prins bekend gemaakt. Zij luiden:
Twee auto's bij Ypenburg door botsing
totaal vernield
Drie zwaar gewondendrank waarschijnlijk de oorzaak
Even voorbij Ypenburg zijn gisteravond
et grotp kracht twee personenauto's op
elkaar gebotst en totaal vernield. De ene
wagen, die uit de richting Rotterdam
kwam, bestuurd door de heer E. W., van
de Statensingel in Rotterdam, reed plot
seling op het linker weggedeelte, waar
door de tegenligger, bestuurd door de
heer N. van L„ van de Parkweg in Voor
burg, en botsing niet meer kon voor
komen. De heer W. werd deerlijk ver
minkt uit de wrakstukken gehaald en
met een schedelbasisfractuur én
andere, zeer ernstige verwondingen,
overgebracht worden naar St. Antonius-
hove in Voorburg. Zijn toestand is zorg
wekkend. Ook de inzittende dame, mej.
G. S., uit Rotterdam, werd, ernstig ge-
opgenomen in St. Antoniushove.
B., van de Regentesselaan, in Den
Haag. werd, na aan het politiebureau
'erbonden te zijn, naar haar woning ver
voerd. De inzittenden van de wagen in
de richting Rotterdam, werd, mevr. Van
zwaar gewond. Zij is, met een gat in
schedel, met haar man overgebracht
St. Antoniushove, waaruit de heer
Van L. spoedig ontslagen kon worden.
Over de oorzaak deelde de politie o
ee, dat het niet onwaarschijnlijk is, dat
de bestuurder van de Rotterdamse
onder invloed stond van sterke
Meer dan 50 Joodse kleermakers in
één tehuis.
In Amsterdam is een tehuis geopend,
aar 55 Joodse gezinnen (verplaatste
personen uit Polen, Hongarije e.d.) eer
onderdak hebben gevonden. De gezins
hoofden zijn bijna allen als kleermaker
werkzaam. Na 5 jaar kunnen zij het Ne
derlanderschap verkrijgen. als ze ten
minste niet naar Israël willen vertrek-
Modern oogziekenhuis in Rotter
dam geopend
Hedenmiddag zou burgemeester Oud,
i tegenwoordigheid van minister In 't
Veld, aan de Schiedamsesingel te Rotter
dam een nieuw oogziekenhuis openen,
waardoor een fusie is verkregen tussen
het ziekenhuis aan de Oostmolenwerf en
jan de Nadorststraat, die beiden in
1940 werden verwoest. Er is plaats voor
101 patiënten. Het instrumentarium is
zeer modern. Het ziekenhuis staat ter be
schikking van studenten, indien de plan
nen, om in Rotterdam een klinische hoge
school te vestigen, doorgaan. Er zijn vijf
vaste oogartsen, doch iedere andere oog-
in het te bestrijken gebied mag ge
bruik maken van alle hulpmiddelen,
•over men beschikt. Dit is waar
schijnlijk een unicum in den lande.
DE SPAANSE VALUTA IN DE
SCHOMMELSTOEL
De Spaanse minister van handel heef*.
steren die devaluatie van de peseta be
kend gemaakt en de i-nvoering van eer
nieuw ingewikkeld stelsel van schomme-
de
Republikeins verzoek i
V eiligheidsraad
De republikeinse vertegenwoordiger,
bij de Veiligheidsraad te Parijs, Palar,
leiding daarvan werden zestien vragen I heeft de raad verzocht de toestand
gesteld, waarop een uitvoerige beant- Indonesië voor zijn uiteengaan in behan-
woording volgde. Ds Broekstra van Oegst- deling te nemen. De raad w«
••eest sloot met dankgebed. 1 mensmorgen uiteen te gaan.
Op grootvaders verjaardag werd
Elizabeths zoon gedoopt
Zijn naam is prins Charles van Edinburgh
zegt. dart hy in
rusttijd veel detective-verhalen
leest en het spelletje „boóer, kaas en
dat de koningin hem leerde.
Oharles Philip Arthur George. Hij zal
genoemd wordenPrins C harries van
Edinburgh.
De prins toomt na zijn moeder, voor de
Engelse troon in aanmerking. De laat
ste koning van Engeland, die de naair
Karei droeg was Karei II, diie van 1649
1685 regeerde. Naar de eerste twee
Kareis, wier regeringen zeer ongelukkig
waren, is de jonge prins evenwel niet
genoemd. Hij dankt de naam Charles
aan koning Haakon vain Noorwegen, die
voor zijn troonsbestijging prins Karei
van Denemarken heette.
Behalve de ouders en grootouders
de jonge prins woonden zijn overgroot
moeder Koniiiniglin Mary en een aantal
andere bloedverwanten de doopplechtig
heid bij.
De jarige koning 1-unotote vandaag
In de macht van een geldschieter.
Voor de Amsterdamse rechtbank werd
S j. (ma.) geëist tegen de commiss
nair in effecten W. J. v. A-, die zich
verduistering van effecten zou hebben
schuldig gemaakt tot een bedrag
f 100.000. Hij was in handen gevallen
een geldschieter. Uitspraak op 28
De zwarte sigaretten
De Franse veiligheidspolitie heeft op
?n Nederlands schip op de Rijn in
Duitsland 20 ton Amerikaanse sigaretten
in beslag genomen met een geschatte to
taalwaarde van ruim f 30 millioen. Er
schynt een wijdvertakte smokkelorgani
satie achter te zitten. Het schip kwam uit
Antwerpen, waar de Amerikaanse siga
retten werden binnengesmokkeld. Men
was van plan de sigaretten in de Franse
zone te lossen.
Gifmenger en moordenaar in
Limburg veroordeeld
De Maastrichtse rechtbank veroi
deelde gisteren de 35-3- schilder P. W. V.
uit Ubach-over-Worms, die zijn vrouw
met arsenicum vergiftigde, conform de
eis tot 15 j. (m.a.), terwijl de 25-j. huis
houdster E. H.. die van medeplichtigheid
was beschuldigd, werd vrijgesproken
(eis 10 jaar).
De mijnwerker J. J. B. uit Bocholt
kreeg 6 jaar. daar hij na een twist zyn
22-j. schoonzuster J. Peters en zijn 61-j
schoonmoeder, de wed. M. Peters-Meys
met bijlslagen verwondde, waardoor de
schoonzuster overleed. Daarna stak B.
het huis in brand. De eis was 10 jaar.
gen nog een voortijdige motie
de gehuwde onderwijzeres met vaste
nstelling te kunnen handhaven resp.
benoemen. Alleen mevr. Fortanier de
Wit (V.V.D.) ging hierop in: de kwestie
de orde gekomen bij het vraagstuk
der gehuwde ambtenares; daarover be
hoeft nu geen motie meer te worden aan
genomen.
Voorts werd over het kleuteronderwijs
gesproken. Van practisch alle kanten
erd aangedrongen op een spoedige wet
telijke regeling. Minister Rutten zeide,
enkele maanden een regeling
komt. Uiteraard werd ook hier gediscus
sieerd over de begrippen openbaar cn bij
zonder onderwys. gelijkstelling enz.
De heer Krol (C.H.) sprak over de over-
ladenheid van de schoolprogramma's.
Mijn eigen kinderen kunnen niet mee
komen", zei hij) en kwam met het mopje-
-een-half-jaar-oud over de Mulo-
nen-vraag: Wat is gratie, waarop ge
boord werd „als de Koningin het le-
schenkt aan een misdadiger!" De
heer Roosjen (A.R.) wees op de beknib-
belzucht bij het toekennen van studie
beurzen voor gedemobiliseerden. De mi
nister vroeg nadere gegeven en de heer
Roosjen deponeerde prompt een stapel
papieren op 's ministers tafel.
Vermelden wij nog. dat minister Rut
ten gistermiddag plotseling werd wegge
roepen. In de ministerraad is nl. gisterer
de gehele dag over het Indonesische
vraagstuk beraadslaagd, naar alle waar
schijnlijkheid i.v.m. een brief van Hatta.
Voor beulen van Mauthausen
levenslang of 20 jaar
Het B.G. te Den Bosch veroordeelde
gisteren G. Lindeboom uit Den Haag tot
20 jaar gev straf (m.a.) en A. Machielsen
uit Roosendaal, zomede J Weber uit
Venlo elk tot levenslang. Tegen .hen
de doodstraf geëist, daar zij in het
centratiekamp te Mauthausen moordden
en mishandelden. Zelfs bij 15 graden
onder het vriespunt spoten zij gevan
genen nat, waardoor velen bevroren.
DE SLACHTOFFERS VAN DE RAMP
TE PRESTWICK
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid De Kort (K.V.P.) over het ontbreken
van geestelijke bijstand aan twee slacht
offers der ramp te Prestwick heeft mi
nister Spitzen geantwoord, dat het
K.L.M. -personeel geen verzoek om deze
-bijstand ontvangen -had.
Mej. Fey is bezocht door een R.K. em
ployé van de K.L.M. en de heer OEer-
beek verzorgd door een R.K. arts.
In Berlijn werden 700 post
ambtenaren ontslagen
„Tagesspiegel" spoort aan tot lijdelijk
Het Amerikaanse blad ..Tagesspiegel'
te Berlijn roept de Berlijners heden op
„tot lijdelijk verzet tegen het Oostelijk
Gemeentebestuur." „Ter verkorting
uw beproeving" zoals het blad zegt. De
..Tagesspiegel" weigert advertenties van
instanties in de Oostelijke sector.
Het eerste verzet kwam van de post
ambtenaren. die weigerden een „verkla
ring van trouw aan de Oostelijke
gistraat" te ondertekenen. Van de 1300
employees van het hoofdkantoor zijn
700 ontslagen. Het merendeel er\
woont in de Westelijke sectoren.
DAT in Mei a.s. verschillende Lim
burgse spoorlijnen geëlectrificeerd zijn en
de bevolking aldaar uit waardering en
kele gebrandschilderde ramen van Char
les Eyck voor het Maastrichtse station zal
aanbieden.
DAT tot directielid van de R'damse
Droogdok Mij werd benoemd de onder
directeur ir .K. v. d. Pols.
DAT de eerste acht huizen van de
lieuwe woonwijk op het Wittevrouwen-
reld te Maastricht vandaag gereed kwa-
nen en voortaan gemiddeld één woning
per dag wordt afgeleverd.
DAT in Nijmegen een geheel nieuwe
arbeiderswoonwijk verrijst uit korrel-
DAT 14 en 15 Jan. a.s. te R'dam een na
tionaal congres gehouden wordt met als
onderwerp „Ontspanningsleven, film en
rypere jeugd".
DAT de Kamerleden Engelberting (K.
V. P.), Van der Burg «P.v.d.A.), Verkerk
A.R.), De Ruiter (C.H.) en Zegering
Hadders (V.V.D.) de Almelose Kanaal
kwestie bestudeerden en zich niet onwel
willend betoonden tegenover de belangen
van Almelo.
DAT de Friese C. V. „Wegtransport"
omgezet werd in een vervoerdersorgani-
s&tie, onder de naam N. V. B. Weg.
transport, die stelling neemt tegen het
na-oorlogse overheidsvervoer
antwoorde eigen vervoer.
DAT, nu G. Buiten te Eindhoven zijn
benoeming niet aanvaardde, in zijn plaats
als Statenlid van Brabant werd aangewe
zen J. van Woerden (A.R.) te Raamsdonk.
DAT de N.I. Escompto My over 1947 5
pet declareert en de achterstallige 4 pet
over 1940 betaalbaar stelt.
DAT, 50 j. oud, in het Roosendaalse zie
kenhuis plotseling is overleden, ir A. van
Mechelen, burgemeester van Rucphen
(N. Br.).
DAT met een „Benelux-feest" gister
middag te Valkenswaard de nieuwe bus-
Eindhoven naar Achel (België)
geopend werd en men hoopt, dat deze lijn
het langer uithoudt dan het mislukte
spoorlijntje EindhovenHasselt.
DAT Middelburg besloot, het Zeeuwse
Oorlogsmuseum in de gerestaureerde
vleeshal van het Gothische stadhuis onder
brengen.
DAT de Haagse redacteur van De Maas
bode. C. A. Leyen, vandaag 40 j. journa
list was.
DAT de voetballer P. te Amersfoort in
:n competitiewedstrijd de doelman van
zijn tegenpartij mishandelde en tegen
hem proces-verbaal werd opgemaakt.
DAT het „millioenenspoorlijntje" van
Schaesberg naar Simpelveld in Mei vol
gend jaar ook voor personenvervoer
wordt opengesteld.
DAT het Bossche B.G. voor de derde
maal de zaak tegen de SD-handlanger
Jan Taai uit Budel te behandelen kreeg
wederom 20 jaar tegen hem werd
DAT de Eindhovense tekenaar P. Teu-
nissen voor het Zuiderzeemuseum te Enk-
huizen 40 krijttekeningen van oude hui
zen, vaartuigen eriz. rond de Zuiderzee
afstond.
DAT de Rubber Cultuur Mij „Amster
dam" 7 pet dividend over 1940 vaststelde,
hetgeen reeds in 1941 als interim-dividend
werd gedeclareerd.
DAT in de machinekamer van de 5340
tons „Tamo" van de R'damse Mij „Vracht
vaart" by het bunkeren te Las Palmas
brand uitbrak en ook schade ontstond ii
de o.m. voor Antwerpen bestemde lading
DAT de Leeuwardense politie een ge
vangenbewaarder aldaar arresteerde, die
tegen beloning pakjes van over het ge
hele land verspreide afzenders de gevan
genis binnensmokkelde.
DAT gisteravond de hertog van Glou
cester per speciaal vliegtuig uit Engeland
arriveerde om als gast van Prins Bern
hard aan een jacht in de omgeving van
't Loo deel te nemen.
DAT gisteren te Rhenen met muziek de
laatste N.B.M.-tram tussen Doorn en Rhe-
die, zoals men weet, vervangen is
door een bus, werd „begraven".
DAT van 15 Dec. af op werkdagen een
radiotelefoonverbinding met Buenos
Aires is opengesteld van kwart over 12
tot 2 u. en van half 5 tot half 8 des na
middags.
DAT de St. Crt. van gisteren een wij
ziging van de prijzenbeschikking electro-
technisohe werkzaamheden 1948 bevat.
DAT enige buitenlandse officieren op
studiereis i.vjn. de Westelijke militaire
samenwerking van 15 tot 17 Dec. ons land
bezoeken.
DAT de Belgische minister van Arbeid,
L. E. Trochet. het Grootkruis kreeg in de
Orde van O N. en de Belgische hoge amb
tenaren Cuvelier en Grosseries benoemd
werden tot Officier in deze Orde.
DAT de Nederlandse bankbiljettencir*
culatie tussen 6 en 13 Dec. met 38 millioen
gulden tot ongeveer 3.034 millioen gulden
inkromp.
DAT onze ambassadeur te Parys,
C. G. W. H. baron van Boetzelaer van
Oosterhout, gistermiddag aan president
Auriol zijn geloofsbrieven overhandigde
en zijn post aanvaardde.
DAT gisteren de automatische telefoon
centrales te Ten Boer en Adorp (Gr.)
gebruik werden genomen met de netnu
mers K 5902 en K 5909.
Tsjechoslowakije ontslaat
diplomaten
De communistische regering van Tsje
choslowakije ontsloeg talrijke vertegen
woordigers van haar land in den vreemde
en trok van enige honderden autoritei
ten, die na de staatsgreep van Februari
weigerden mee te werken, de passen in.
Op de lijst staat ook de naam van de
vroegere Tsjechische gezant in Neder-
MINISTERRAAD BROEDT OP
INDISCHE KWESTIE.
Evenals gisteren is ook hedenochtend
de ministerraad bijeen geweest.
WEERBERICHT
Kouder des nachts
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Matige tot zwakke Westelijke wind.
Over het algemeen weinig bewolking,
bijna overal droog weer met in de
ochtend plaatselijke mist. Veel kouder
des nachts met op enkele plaatsen lichte
nachtvorst Overdag iets kouder dan
vandaag.
Naar een nieuwe
landbouwpolitiek
Bij de behandeling van zijn begroting
heeft de minister van Landbouw zijn
plannen ontvouwd met betrekking tot de
in de naaste toekomst te voeren land
bouwpolitiek. Boer en burger vragen zich
thans af: Wat zal het resultaat zijn van
deze ombuiging naar meer vrijheid?
Alvorens op deze vraag nader in te
gaan, moeten wij kort aangeven, wat er
veranderen zal in het systeem van de
landbouw-poütiek. Gedurende de laatste
jaren waren voor talrijke landbouwpro
ducten garantieprijzen of richtprijzen
vastgesteld. In verband met de heersende
schaarste aan elementaire voedingsmid
delen als melk, vlees, broodgraan, aard
appelen, eieren en suiker, werd er voor
gezorgd, dat de prijzen niet te hoog op
liepen, terwijl anderzijds voor de boeren
i bepaalde prijs werd gegarandeerd of
uitzicht gesiteld. Wij .spreken er nu
•t verder over, of deze prijzen al dan
niet juist waren gesteld. Nu echter d«
schaarste voor sommige producten tot
het verleden gaat behoren, vervalt een
der redenen voor de Overheid om rege
lend op te treden. Gedacht wordt nu aan
systeem waarby prijzen worden ge
garandeerd voor zgn. veredelde produc
ten als melk en vlees, waaraan de vee-
voedergranen. het broodgraan en andere
voedermiddelen zich automatisch zullen
„optrekken".
Mocht de prijs van de granen op de
wereldmarkt gaan dalen, dan kan bij
invoer in ons land een heffing worden
opgelegd, teneinde de prijs van de bin
nenlands verbouwde granen niet te be
derven. Zoals bekend, moeten wij zeer
belangrijke hoeveelheden graan importe
ren. Aangezien een groot deel van dit
graan in de veehouderijsector tot melk en
vlees wordt „omgezet", zullen bij uit
voer restituties op deze producten moe
ten worden gegeven. De voedergranen
zijn immers dan door heffingen aan de
grens boven het wereldmarktprijsniveau
gehouden.
Dit is, heel in 't kort, de voorgenomen
koers. Het gevolg zal inderdaad zijn, dat
een gedeelte van de bedryfsrvrijheid aan
de bedrijven wordt teruggegeven. An
derzijds kan nauwelijks van een nieuwe
koers worden gesproken, omdat naar
onze mening de Regering het beleid
tracht aan te passen aan de gewijzigde
omstandigheden. nL vermindering van
de tot nu bestaande schaarste aan som
mige producten.
Wat zal het gevolg zijn voor de pro
ducenten? Voorop ga de verklaring, dat
de boeren gaarne van allerlei maatrege
len en controle op de bedrijven af wil
len. Dit is ook inderdaad wenselijk. De
boer moet zelf meer eigen verantwoorde
lijkheid gaan zien en zijn bedrijfsvoe
ring kunnen aanpassen aan de gewijzig
de omstandigheden. Toch past hier grote
voorzichtigheid. De agrarische ondeme-
i kunnen niet alle risico's zelf dra-
In de eerste plaats zijn allerlei pro
ductiekosten niet of zeer weinig varia
bel. Wij noemen slechts onderhoudskos-
n, pachten en lonen.
Bovendien is de landbouwproductie
weinig elastisch. Men kan niet op korte
termijn verandering brengen in zijn pro
ductieplan. In de derde plaats behoort
bij vergroting van het eigen nsico de
mogelijkheid om voor- en nadelen, mee-
en tegenvallers te compenseren. Nu eens
zullen de prijzen aanmerkelijk kunnen
stijgen, dan weer zullen zij beyrden de
kostprijs dalen. Dit zal voornamelijk het
geval kunnen zijn bij de prijzen voor de
granen en de aardappelen Dat hebben
met de aardappelen dit jaar al be
leefd.
De Regering zal echter die grotere
prijsschommel'ingen. vooral naar boven,
willen toelaten. Want dan zullen de
kosten van levensonderhoud in zo'n pe
riode aanmerkelijk stijgen. Dit zal ge
volgen hebben voor de beheerste loon-
on prijspolitiek, die thans wordt gevolgd.
Bij dalende prijzen zal de Regering min
der haast hebben om i-n te grijpen.
Er zullen allerlei maatregelen- achter
de hand gehouden moeten worden, an
ders zijn alüeen de kwade kansen voor
de boeren. In een min of meer op be
langrijke gebieden geordend economisch
leven, kan de boer op een beperkt ge
bied niet aan het vrije spel van vraag
en aanbod worden prijsgegeven.
En nu de burgers, de consumenten. In
"t algemeen hébtoen zij weinig belang
stelling voor de wijze, waarop de Rege
ring haar landbouwpolitiek voert Begrij
pelijkerwijze is men gaarne gevrijwaard
tegen schaarste en hoge prijzen.
Ook wij zyn van oordeel, dat het nood
zakelijk is de binnenlandse productie zo
hoog mogelijk op te voeren en te stre-
ir zo laag mogelijke pryzen.
Maar dit moet dan ook mogelijk zyn.
a dit bereiken, dan moeten voor-
overgangstijd als wij nu mee
maken, de pryzen voor de producenten
zodanig zyn, dat er gelegenheid bestaat,
de bedrijven behoorlijk in te richten en te
onderhouden. De mechanisatie en ratio
nalisatie begint meestal met het doen
van kapitaalsuitgaven.
Niet vergeten mag worden, dat onder
alle omstandigheden een goed geoutil
leerde landbouw van grote betekenis is
voor de voedselvoorziening. Niet alleen
in tijden, waarin de aanvoer van buiten
af stagneert, maar ook nu wij uiterst
zuinig moeten zijn met onze schaarse de
viezen. Het overgrote deel van onze
graan invoer uit de dollarla roden. En elke
Nederlander weet nu ongeveer wel. dat
wy erg krap in de dollars zitten. Dank
zy de Marshall-hulp draait de zaak nog,
maar anders moest de buikriem nu reeds
worden aangehaald. Er zijn in ons land
al verscheidene Amerikaanse heren we
zen kijken, of wij wel ernst maakten met
de noodzakelijke intensivering van onze
landbouw. In 1952 loopt immers de Ame
rikaanse hulp at
Hert is geen voordeel voor de burgers,
wanneer de landbouw zijn producten
voor afbraakprijzen zou moeten afzetten.
Een behoorlijk lonende agrarische pro
ductie schept ook al vanzelf een beter
afzetgebied voor industriële producten.
Onze conclusie is. dat boer en burger
beiden bij lonende Landbouwproductie
belang hebben en dat by een zeer voor
zichtige ombuiging in de richting van
grotere bedrijfsvrijheid stad en platte
land gebaat zullen zijn,
ZON EN MAAN
Donderdag. 16 December. Zon op
8.43 onder 16 29 uur; maan op 16.04, onder
9.17 uur. V. M.