Eens ULTIMA THULE
Straks CENTRUM DER WERELD
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
5
ZATERDAG 11 DECEMBER 1948
West en Oost voeren een verbeten strijd
om de Noordpoolgebieden
Nieuwe wereldzee
antwoord op deze vraag te
krijgen, moet ge eens een blik op de
kaart werpen. Maar dan niet op
normale vlakke wereldkaart of op
kaart met het Westelijk en Oostelijk
halfrond Nee. ee hebt een kaart
het Noordelijk halfrond nodig, waarop de
NoordDool het middelpunt vormt. Dat i:
d° kaart van de toekomst en de Noorde-
liike IJszee is d» wereldzee van de toe
komst Als ee bij eebrek aan zo'n kaart
de globe voor ti neemt en deze aan ds
bovenziide beVirlct. zul u spoedig begrii-
pe" waarom dit zo is
Gedurende de oorlogsjaren is men ei
gnUfer gekomen, dat bet heel gemakke
lijk is om over de Noordpool te vlii
gen. Duizenden Amerikaanse vliegtuigen
2"n lanes ,deze route naar Engeland
F'tsland gebracht Wij leven dikwiils 1
In de veronderstelling dat een Russisch
vliegtuig via West-Eurooa en de Atlan
tische Oceaan naar de V.S. moet vliegen
een enorme afstand dus. Maar niets is
minder waar. Oo de globe zien we im
mers. dat Rusland en Noord-Amerika
.vtakitegenover elkaar li'
Ziiden van de Noordelijke IJszee- Hoe
Vreemd het ook klinken moge. Jiier looDt
de wereldlijke grens tussen de wereld
vp« het Westen en die van het Oosten
■Ootjjken we deze dingen nu met het
on* van een handelsman, dan zien we.
de toekomstige route Ver. Staten—
Verre Oosten over Alaska loqpt en dat
"Groenland een onmisbaar steunpunt is op
de toekomstige luchtlijn New York—
Moskou. Op zichzelf al voldoende vooi
de V.S. om zich over het bezit van eerst
genoemd gebied te verheugen en om hel
te betreuren, dat het laatste tijdens de
eerste wereldoorlog in ruil voor enkele
toen strategisch belangrijke eilandjes aan
s Denemarken werd afgestaan.
Maar bezien we deze situatie nu ook
eens met het oog van de militair. Be
grijpt ge, hoe de Amerikaanse legerchefs
in 1939 de schrik om het hart sloeg als
ze aan het „leger" van 200 man dachten,
dat Alaska verdedigen moest? Eén enkele
divisie luchtlandingstroepen van het toen
nog „Deutschfreundliche" Rusland of van
Japan had dit hele gebied in minder dan
geen tijd kunnen bezetten om het dan als
uitvalsbasis tegen de bevolkingscentra in
In de onherbergzaamste streken var
Alaska worden artilleriemanóeuvres ge
houden, luchtkartering wordt intensief
beoefend en een net van onderling
bonden alarmposten zal binnenkort de
nadering van ieder vliegtuig direct kun-
jen melden.
En wat doet Rusland aan de overzijde
Spreek in 't büzün van de heer Jozef Stalin nooit over 't jaartal 1799, want dat zou
u slecht bekomen. Zelfs als genoemde heer in een van z'n zeldzaam goede buien
was. zou het noemen van dit jaar genoeg zijn om z'n humeur voor minstens een
week te bederven. Wat er toen wel gebeurd is? In 1799 overhandigde de Ameri
kaanse staatssecretaris Seward aan een vertegenwoordiger van de Russische Tsaar
een chèque ten bedrage van 7.200.000 dollar en met deze daad en het tekenen van
enkele documenten was het schiereiland Alaska, met een oppervlakte van 1H mil-
lioen vierkante km, door de Tsaar aller Russen aan Uncle Sam overgedaan.
Nog geen 5 dollar voor een vierkante kilometer grond, 't is niet te duur. Maar
toch is het dit koopje op zichzelf niet, dat de tegenwoordige Kremlin-bewoner aan
de V.S. misgunt. Waar hü zich dan zo druk om maakt? Dat hopen we u duidelijk
te maken.
De Amerikanen vonden het in 1799
helemaal geen koopje, zoveel goede dol
lars voor een onherbergzaam en verlaten,
vrijwel waardeloos gebied. Zij noemden
de nieuwe aanwinst dan ook aanvankelijk
„de domme streek van Seward". En hoe
wel de belangstelling voor dit oord
zienlijk steeg, toen er goud en zilver ont
dekt was en de wedloop naar de velden
van Klondyke begon, erg hoog werd het
bezit toch nooit aangeslagen. De bevol
king bleef er dun: 30 000 in 1800, 55.000
in 1920.
Eerst gedurende de tweede wereldoor
log begon dit gebied zich in een grote
belangstelling te verheugen Nu luidt
het oordeel van een hooggeplaatst Ame
rikaans militair over deze zelfde siuatie:
„"Wie Alaska beheerst, beheerst
reld".
En niet alleen Alaska werd toen me*
begerige blikken gadegeslagen, met
door zijn vroegere eigenaar, ook andere
streken, waarvoor tot op dat ogenblik
ge^n mens enige belangstelling had. ble
ken plotseling grote aantrekkingskracht
te hebben op de beide grote machten
Amerika en Rusland. We noemen Groen
land, IJsland, Spitsbergen. Siberië en ds
eigenlijke Noordpoolge'bieden. Waaruit ii
deze plotselinge interesse te verklaren?
van de pool? Alaska is onherroepelijk
voor dit land verloren, hoewel de
„Prawda" in 1939 nog schreef, dat de
koop van dit gebied niet geldig was, daar
de Tsaar het „zonder toestemming
het Russische volk" had verkocht. Maar
in Siberië wordt hard gewerkt. Waaraan
en waartoe is niet bekend, maar niemand
zal willen geloven, dat de ri
orologische stations, die in deze gebieden
gevestigd zijn. alleen maar gegevens
een weerpraatje voor de radio
len of uitsluitend de wetenschap
arctische gebieden dienen.
Beide partijen zijn in dit nieuw
trum der wereld" paraat. Nog is
gelijk, dat op de vliegvelden in
trum en dat zijn er al heel w
de toekomst slechts handelsvliegtuigen
zullen dalen, die langs deze korte weg
de waren uit het Verre Oosten na<
V.S. brengen of met producten va
Amerikaanse industrie op weg zijn
de Sowjet-Unie.
Maar.... mochten de wapens
worden opgenomen en zou de afgematte
wereld een nieuwe oorlog tegemoet gaan,
dan zal dat zijn een oorlog in het Noord
poolgebied.
DANKSTOND voor de Visserij
Behouden teelt in t jaar 19
Daar heb je 'm weer met z'n geleuter
over de goede oude tijd. Was die tijd dan
zoveel beter dan die van thans. Ach,
waarde lezers en lezeressen iedere tijd
heeft zijn schaduw, en lichtzijde. De
vraag is nu maar, of de schaduw- de
lichtzijde overtreft of omgekeerd. Bestond
er vroeger meer tevredenheid en minder
verdienste en nu meer verdienste en min
der tevredenheid? Gf: eertijds meer
saamhorigheid en minder wantrouwen en
horigheid? Het antwoord is aan U, lezer!
Heden ten dage bestaat jammer genoeg
behouden teelt nog slechts in figuurlijke
Wie onder de oudere Katwijkers her
innert zich niet de gemoedelijkheid en de
sfeer van vroeger, als de haringvisserij be.
eindigd werd?
Gedurende wintermaanden konden
visserslieden van al de moeiten en
slommeringen op zee op verhaal komen.
Men zocht elkander op en in de huise
lijke kring werden de lotgevallen
varingen op zee weer beleefd en door
leefd. En dit onder het genot
bakje leut en een pijpje zware Posthoorn
tabak, rondom de snorrende potkachel,
bij moeder de vrouw. Ieder vertelde dian
op zijn eigen mariier de persoonlijke be
vindingen en hoe de bewarende hand Gods
'hem weer bij de zijnen had terugge
bracht. 't Was de moeite waard dergelijke
Unie te gaan gebruiken. De afstand I gesprekken aan te horen.
van Fairbanks tot Chicago is slechts
8000 mijl.
Sinds die tijd is dan ook koortsachtig
aan de verdediging van Alaska gewerkt.
Alleen in het laatste belastingjaar wer
den hieraan 70 millioen dollar ten koste
gelegd, dus tien keer zoveel als het hele
gebied eens kostte! Maar pok met een
sterk Alaska dreigt nog een groot gevaar
De afstand van Moermansk in Noord-
Siberië tot New York over Groenland
bedraagt slechts 4200 mijl- Dat wil dus
zeggen, dat een vliegtuig een atoomboom
op New York zou kunnen laten vallen
en zonder tussenlanding weer op zijn
Russische basis terugkeren. En men kan
via de Noordelijke route van Moskou
jiaar New York vliegen in twee derde
van de tijd, die de normale route vergt.
Zo zien we dus, dat zowel het belang
van de toekomstige handel als van de
landsverdediging en op het ogenblik
is natuurlijk het laatste primair eist,
dat de V.S. in de vroeger verwaarloosde
gebieden van Groenland, IJsland en
Alaska een wakend oog in het zeil houdt.
Behouden teelt. Katwijk in w.
slaap. De bomschuiten werden op de 'bou
levard getrokken en stonden rij as
naast elkaar, vanaf de oude Andreaskerk
tot aan het Waaigat. Andere kregen
plaats in het. Schuitengat. zo ongeveer
waar zich reu het Rotterdams Zeehospi
tium bevindt.
Alles ademt vrede en rust. Katwijk
winterslaap. De zeelieden kouten met el
kaar en lopen c^> korte afstand heen
terug op de werf. Allen in Katwijkse
dracht: de platte zeemanspet. kesjak,
als 't erg koud was de pijjekker a.
allpn op witte klompen. Nog steeds
de blik naar zee gericht, alsof ze er n
niet genoeg van hebben. Is het dan w>
kelijk zo overdreven, als men spreekt
an de goede oude tijd?
Zondag is het dankstond voor de
serij en geheel Katwijk bereidt zich
toch vooral dit gebeuren mee te
ken. En als de wekelijkse rustdag is
gebroken en de klokluider driemaal de
bronzen stem over ons vissersdorp heeft
laten weei'galmen, trekken ouderen
jongeren, Vrouwen en kinderen geza
menlijk op naar het Huis des Heren. De
oude voorlezer ((rustend visser) geeft de
voorzang op: Psalm 36:2 leest vervolgens
de Wet des Heren en doet zulks, met
veel pathos, dat een bekende schrijfster
van hem getuigde, dat Mozes 't hem
had kunnen verbeteren. Hij leest vervol
gens de 103e Psalm, ok smeekt de leraar
aan de voet van de kansel een zegen af
voor de te houden Evangelieverkondiging,
die voor ditmaal als dankstond
zonder karakter draagt. O eerbiedwaardig
gebeuren. Na het voorgebed wordt Psalm
66:2 en 4 aangeheven. Vooral het tweede
vers uit Ps. 66:
„God baande door de woeste bi
En brede stromen ons een pad;
Daar rees Zijn lof op stem en s
Nadat Hij ons beveiligd had",
liet niet na diepe indruk te maken. Het
was doorleefd. Neen, met de mond wordt
niet enikel gezongen, ook met het hart
met de zieL Het orgel wordt overstemd.
Het kerkgëbouw schudt als 't
zijn grondvesten. Uit zulk zingen wordt
men heel duidelijk gewaar, dat niet
slechts de melodieën, maar ook de woor
den van onze schone Psalmen in de ziel
van het volk verankerd liggen en dat
deze bij uitstek dierbare en sohone liede
ren moeilijk te vervangen zijn.
De predikant; heeft tot tekst gekozen:
Deut. 8 10, 11 en 17, welke verzen her
inneren aan: 1. de weldaden des Heren
onzes Gods; 2. de opwekking om de Here
onze God te loven en 3. de vermaning
om bij de Here onze God te blijven.
De tussenzang is Gezang 2:1 en de slot
zang Ps. 19:6.
Met diepe aandacht en grote eerbied
luistert de meer dan 2000-koppige menig
te. Geen enkele zitplaats is onbezet, ja,
zelfs alle looppaden zijn met toehoorders
gevuld. Welk een verheven aanblik. Allen
getooid in de Katwijkse klederdracht. On.
telbare witte mutsen van tule of echt
Brusels kant. de gouden boeken
veren kap, de parelspelden en als hals
sieraad de vijfsnoerige ketting met gou
den slot. de veelkleurige schouderman
tels. Destijds zou geen vrouw het hebben
gewaagd met ongedekt hoofd zich onder
de bediening des Woords te scharen,
zelfs de jeugdige meisjes niet.
Hoe onzegbaar schoon tekenen al die
itte mutsen zich af tegen de grauwe
wand der kerkmuren. Alles werkt mede,
om de diepe Godsvrucht en religieuze
tint des te sterker te doen uitkomen.
Alles getuigt van devotie in optima
„De tijd gaat,
de wisseling blijft".
Weinig, bitter weinig is er van deze bij
uitstek schone traditie overgebleven.
't Verdwijnt allengskens. Onze nako
melingen b.v. kunnen weldra in de musea
zien, hóe hun voorouders gekleed gingen.
Wenden wij de boeg, dan is er een troost
grond: „Het Woord Gods blijft in eeuwig
heid".
Wat rest ons ten slotte?
Niets anders dan onbegrensde waarde
ring en grote achting te hebben voor onze
stoere vissers, die met gevaar van eigen
leven bij storm, nacht en ontij het zo kos
telijke voedsél uit de zee naar boven
brengen. De zee, voor velen van hen een
goede vriend, omdat hij gewin bracht,
doch voor anderen een verraderlijke
vriend, omdat zij hem of haar het liefste
op aard ontnam. En is het niet op ons. die
n de wal vertoeven, van toepas
sing wat een dichter uit de zestiende
sohreef?
„Te s
Wam
illen doet.
Veel liever op het landt
Dan wonder rijck te zijn
Op den verbolghen zee".
Katwijk aan Zee.
Bijna alle kwekers anti
anti-saneerders
Gisteravond vergaderde de afdeling
Hillegom van „Bloembollencultuur" in
hotel Sistermans. Er was grote belang
stelling. In zyn openingswoord noemde
de voorzitter, de heer C. J. van Til, het
een verheugend verschijnsel, dat de
port zich in stijgende lijn bevindt,
baart het grote surplus nog steeds zw.
zorgen. De aftredende voorzitter werd
bij acclamatie herkozen. Tot afgevaardig
den van de algemene vergadering
den benoemd de heren C. J. van 1
A. 't Mannetje en als plv. afgev. de heren
F. J. v. d. Kolk en P. W. J. van Til.
Met punt 6. het voorstel van het hoofd
bestuur inzake beëindiging van de. sane
ringsmaatregelen. ging de vergadering ii
grote meerderheid accoord. Ook kon de
vergadering zich verenigen
stel-Grooteboek om in het handelsregle
ment, art 19, de reclameperiode
a-iolen terug te brengen op acht dagen,
zoals gebruikelijk was voor (die artikelen.
De vergadering stond er op, de periode
voor niet behandelde gladiolen
len op vier weken.
Aangaande het voorstel van de afde
ling Haarlem, betreffende de plaatsing
van het beursgebouw in Haarlem, merkte
de voorzitter op, dat het hoofdbestuur
met Hillegom een contract heeft,
niet zonder meer ongedaan gemaakt kan
worden. Door de heer D. van Egmond
werd een motie voorgelezen, die inge
diend zal worden en die door een com
missie nog nader zal worden bezien.
Deze motie had de goedkeuring der ge
hele vergadering.
Verder zullen de afgevaardigden ter
algemene vergadering komen met het
verzoek om bij de desbetreffende in
stanties te bewerkstelligen, dat de ex
port naar Duitsland wordt bevorderd.
De afdeling Lisserbroek stelde gister
avond oJ.v. de heer Mesman candidaat-
hoofdbestuurder, de heren Kommer en
Bijvoet. De heer Mesman liohtte de
hoofdbestuurvoorstellen toe. De heer V.
d. Lely sprak zich uit tegen de heer V.
Lans voor opheffing. De heer De Haan
is voor de motie-Lisse. Hij waar
schuwde tegen een te spoedig opheffen
de sanering. Ten slotte werd het
voorstel verworpen met 19-
-Lisse werd niet in behande
ling genomen.
Besproken werd voorts de vestiging
in het beursgebouw, hieromtrent
n motie van Hillegom, om dit voorstel
aan te houden totdat een samenspre-
king heeft plaats gehad met het gemeen
tebestuur van Hillegom. Alzo werd be
sloten. Indien deze motie op de alg. verg.
wordt verworpen, stemt de afd. Lisser
broek tegen het voorstel-Haarlem.
De contributieverhoging werd met
meerderheid van stemmen aangenomen,
zij het met tegenzin. De heer Van der
Lely wilde in het valblad „Bloembol
lencultuur" alleen de belangrijkste be
sluiten van het scheidsgerecht zien op
genomen.
In café „Flora" vergaderde onder lei
ding van de voorzitter, de heer J. C. v.
d. Meer, de afd. Noordwijk van Bloem
bollencultuur. De voorz. sprak eer
openingswoord, waarin een overzicht
werd gegeven van de resultaten van
afgelopen jaar. De uitkomsten waren
ongunstig, doch de toestand blijft
zeker. Tot afgevaardigden naar dg alg.
Restauratie rati „Kloksteeg
nadert haar voltooiing
Ziekenfondspremie wordt
op 1 Jan. tot 3,6 pet
verlaagd
Met ingang van 1 Januari 1949 word!
de premie voor, ingevolge het Zieken»
MERKWAARDIG 17e EEUWS HUIS
VOOR 'T NAGESLACHT BEWAARD die premie op het loon van de werk»
vergadering koos men de heren J. C.
d. Meer en M. Hoek. Ter voorziening
vac. in het hoofdbestuur stelde i
heren D. .Kommer en Th. Hooy candi-
De beschrijvingsbrief 0.
gadering bevatte als voornaamste punt
een voorstel van het hoofdbestuur, inhou
dende een verzoek aan de minister var
Landbouw de saneringsmaatregelen in
het bollenvak op te heffen. Na zeex
breedvoerige discussies, waarbij pro er
contra werden belicht, werd het voor
stel van het hoofdbestuur verworpen met
478 stemmen, 7 blanco.
Vervolgens werd een voorstel Lisse in
bespreking gebracht, inhoudende:
maatregelen teruggebracht tot de
spronkelijk opzet. Ook over deze motie
kon geen eenstemmigheid worden be
reikt. Tenslotte werd met 32—27 stem-
:n besloten zich achter dit voorstel
scharen
Het voorstel Grootebroek-Rijnsburg. dat
raneens over de saneringsmaatregelen
handelt, werd met 31—27 st. verworpen.
Nog verschillende andere voorstellen
behandelde men; o.a. zal het voorstel var
Haarlem, om de zetel van Bloembollen
cultuur aldaar te houden, worden ge
steund.
De heer Zoutenbier dankte de voorz
voor zyn initiatief en het vele werk. ver
richt bij het totstandkomen van het
voorstel Noordwijk inzake de omzetbe
lasting.
Bij de aanvang van de Donderdag
avond te Noordwijkerhout gehouden ver
gadering van de afdeling „Bloembollen
cultuur waarvan de voornaamste pun
ten reeds gisteren werden vermeld, heeft
voorzitter P. S. van Leeuwen in gevoel
volle woorden het verscheiden van het
lid C. Immerzeel herdacht. Spr. prees
hem als een stille werker met een warm
hart voor zijn werk. De aftredende be
stuursleden J. P. v. d. Ploeg en C. Hoo-
^ervorst werden herkozen.
Er ontspon ^zich een geweldig debat
'er het voorstel van het hoofdbestuur.
Ti aan de minister te verzoeken, alle
saneringsmaatregelen af te schaffen. Vol
gens sommigen hebben de maatregelen
steeds tot nadeel van de kwekers ge
werkt. inzonderheid de areaalheffing. De
vrijwillige inkrimp noemde men een ge
camoufleerde oplichterij. Zo doorgaan
betekent de ondergang van het vak.
Anderen konden slecht geloven, dat
het voorstel van het hoofdbestuur
belang der kwekers is. Was de deviezen-
prijs weg, dan zou men het toejuichen.
Als de maatregelen verdwijnen zullen er
meer bollen worden geteeld. Alleen de
sterksten zullen zich kunnen handhaven.
En als de maatregelen eenmaal zijn ver
dwenen. zullen onherroepelijk geen
"euwe tot stand komen.
Sommigen waren er voor dat, als de
maatregelen gehandhaafd blijven, de
vrijwillige inkrimp wel wordt afgeschaft.
De voorzitter wilde het liefst de motie
van orde van Lisse ondersteunen. Deze
behelst, zoals bekend, handhaving
de areaalheffing, een lage minimumprijs
surplusfonds. maar afschaffing van
vrijwillige inkrimp en prijsklassenstelsel.
De voorz. bracht eerst het voorstel-
Lisse in stemming: 68 voor, 21 tegen en
blanco, dus aangenomen. Voorstel
hoofdbestuur: 28 voor, 53 tegen, 10 blanco,
dus verworpen. Niemand was tegen het
voorstel van het hoofdbestuur inzake
verhaal van omzetbelasting op de kopers.
Lange discussies ontstonden over de
plaats van het eigen gebouw: Haarlem of
Hillegom. Besloten werd, niet op het
voorstel van Haarlem in te gaan. Ook
ging men niet accoord met het voorstel
tot wijziging van de contributieregeling
(verhoging van 12—14 pet.) Wel met het
voorstel tot wijziging van de statuten
(stemtabel). Tot afgevaardigden werden
gekozen M. C. J. Braun en H. Blauw,
plaatsv. C. de Groot en Th. Langeveld.
De heer Braun hield nog een warm
pleidooi voor het oprichten van een kwe
kers-organisatie. Tenslotte wees de voor
zitter er op. dat het bestuur met grote
zorg is vervuld voor de toekomst.
De vereniging „Oud Leiden" zetti
jaar 1946 goed in met de aankoop vai
huis, een oud huis, zoals het jaarboekje
1947 zegt. „Oud Leiden" zal het jaar 1949
eveneens goed inzetten. Want ofschoon
thans nog niet met zekerheid te zeggei
is, of het bedoelde pand Kloksteeg 2 met
Januari of in Februari voor bewoning ge
reed zal zijn, het zal toch gek moeten
lopen, wil het Maart worden. Zodat dr
feestelijke openstelling in elk geval begin
1949 zal plaats hebben.
Met recht een feestelijke opening. Want
het huis Kloksteeg 2, het eerste pand, dat
de commissie „Het Leidse Woonhuis" aan.
kocht uit een fonds, dat door de vereni
ging werd gevormd om in Leiden antieke
huizen te kopen, is niet zö maar toevallig
het eerste huis het beste, dat in aan
king kwam; het is óók een merkwaardig
Aan de buitenkant: een eenvoudige
bakstenen trapgevel uit het midden
de 17e eeuw, die in de loop der jaren
werd veranderd door het inzetten van
ramen met 18e eeuwse roede-verdeling;
op de begane grond ging men zelfs nog
verder en maakte er „moderne" schuif-
n in. De luiken verdwenen en alleen
de 17e eeuwse kruisvensters op de twee
de (zolder-)verdieping en op de vliering
bewaarden nog iets van de oude stijl.
Het merkwaardige zit echter in de in
deling van het huis. Bij het binnentreden
en n.l. direct in een z.g. „voorsael"
met trap naar de opkamer, waaronder
zich een vertrek bevindt, dat men thans
er als keuken gaat inrichten. Een trap
de hoek geeft toegang tot de eerste
verdieping, waar aan de straatzijde een
tim woonvertrek is gelegen.
Het type woonhuizen met „voorsaelen"
of voorhuizen moet in Leiden in de twee
de helft van de 16e en in de eerste helft
de 17e eeuw even gebruikelijk zijn
geweest als b.v. in Amsterdam, waar men
nog het in 1931 gerestaureerde pand aan
Benzinebelasting in plaats van
wegenbelasting
Reeds geruime tijd doen geruchten de
ronde, dat de Wegen-belasting zal worden
opgeheven en, ter compenserin^ ervan,
een heffing op benzine wordt geregd.
De Nieuwe Leidsche Crt ver
neemt thans, dat het inderdaad die kant
uitgaat en dat de benzineprijs 35 cent
per liter zal gaan bedragen onder die
nieuwe regeling.
het Walewijnpleintje, O.Z. Achterburg
wal 165, kan bewonderen.
Het is een geluk, dat „Oud Leiden" be
slag heeft weten te leggen op het pand
Kloksteeg 2, dat eenmaal gerestaureerd
een sieraad voor de oude Sleutelstad
zal zijn. Een tweede gelukkige omstan
digheid was de liefde van de directeur
van de Lakenhal voor de oude schoon
heid van onze stad. Drs E. Pelinck stond
n.l. vele oude bouwfragmenten af ter
completering van het geheel. En een der
de meevaller was, dat men in de kunst
schilder-antiquair Han Werz een bewoner
vond, die begrip en smaak genoeg heeft
om Kloksteeg 2 tot een pronkjuweéltje
van „Oud Leiden" te maken. Beter dan
een tapperij of een groentenzaak, zoals
eertijds, zal „De Spaensche Pot" passen
in dit merkwaardige, oude huis, dat in
het vervolg voor iedere oudheidkenner
Wê/êÊ^M~ open zal staan.
die premie op het loon van de werk»
nemer inhouden. Het werknemersaan
deel in de ziekenfondspremie wordt der
halve verlaagd van 1.9 pet. op 1.8 pet.
De maximum-inhouding, die voorheen
f4.96 (voor maandloon van f260 af), of
f 1.14 (voor weekloon van f60 af), of
f 0.19 (voor dagloon van f 10 aD bedroeg,
wordt in het komende jaar resp. f 4.69,
f 1.08 en f 0.18.
BELASTINGHEFFING OVER DE
KINDERBIJSLAG.
In verband met het indienen van het
wetsontwerp tot verhoging van de kin
derbijslag vestigt het dep. van Financiën
er de aandacht op, dat de werkgevers
voor de heffing van de loonbelasting tot
nader order de kinderbijslag kunnen blij
ven berekenen als tot dusver. Met d#
voorgenomen verhoging behoeft dun
vooralsnog geen rekening te worden ge-
I houden.
„Zoeterwoude mag niet ingesloten geraken'"
De" begroting behandeld
De gemeen grot int, 1949 van Zoe
terwoude, die op de gewone dienst sluit
met f 241.131.69, op de kapitaaldienst met
f 4.345.60 en een post „onvoorzien" heeft
f 818.486, was gisteravond de hoofd
schotel in dé raad der „vroede vaderen"
De heer J. H. van der Ploeg sprak tij
dens de algemene beschouwingen na:
de R.K.-fractie van een mat.g gevoel
vreugde over deze begroting, gezien
het feit, dat een batig saldo bereikt werd
door de hoog opgeschroefde belastingen
(f 18.000 meer dan vorig jaar). Het zv
tepunt van zijn uitvoerig betoog lag
echter in de toekomst, waar hij r
regelen bepleitte, om de irtbgelijkheid
openen voor het vestigen van klein-
industrie. Deze industrie kan het bevol
kingsoverschot dan opvangen, dat anders
de steden terecht komt, hetgeen ook
moreel oogpunt niet verantwoord
s. Wat de gegeven richtlijnen voor de
uitbreidingsplannen van hogerhand be
trof, riep spr. uit: „Het kan niet" var
Den Haag moet een „het is nootzake
lijk" van ons worden!"
Voorts wees de heer Van de- Pleeg
op de woningbouw en huisvestings
probleem, dat inspanning en offers zal
vragen. Het dorp moet zyn kluisters
breken, was zijn motto.
De voorzitter, burgemeester Smeets,
Wanneer de klokke roept ter Kerke
LEIDEN: Ned. Herv. Gem., Pieters
kerk, 10 u. ds De Wit; Hoogl. kerk, 10.3C
uur ds Spruyt; Oosterkerk, 10 u. dr Rie-
mens (voorber. H.A.); 5 uur ds Swijnen-
burg (H.D.); Marekerk, 10 u. ds Kelder
(voorber. H.A.); 7 uur ds Van Achter
berg; Kooikapel, 10 uur ds Swijnenburg;
Morsweglokaal, 10 uur ds Van Leeuwen;
Jeugd-kerk (Chr. school Noordeinde), 10
dienst; Eglise Wallonne, 10.30
ds Cabanis; Acad. Ziekenhuis, 10.30
ds Van Achterberg; Geref. Minnehuis,
Do. 7 uur dhr De Groot; Geref. Kerk,
Zuiderkerk, 10 en 5 uur ds Plomp;
ds v. Duinen, Wassenaar-Zuid (samenk.
van „De kerk spreekt naar buiten");
Herengracht, 10 en 5 uur dr Westerink;
Oude Vest. 10 en 4.30 uur ds Dronkert;
Morsweg, 10 en 5 uur ds Hajer (in alle
diensten v.m. H.A.; in Zuiderkerk er
Oude Vest ook n.m. H.A.; n.m. dankz.);
Geref. Kekr, art. 31, 10 u. „Prediker" er
ïur Doopsgez. Kerk, ds Keyzer (H.A.
dankz.); Chr. Geref. Gem., 10 en 5 u.
ds Jansen; Do. 8 uur prof. Wisse; Geref.
Gem., 10 en 5 uur ds Rijksen; Evang.
Luth. Gem., 10.30 uur ds Makkink (H.A.);
5 u. ds Johannes, Delft; Remonstr. Gem.
10.30 uur ds Luca; Doopsgez. Gem., 10.30
ds Hylkema, Den Haag; Ver.
Vrijz. Herv., 10.30 uur dr Trouw; W. de
Zwijgerkerk, 10.30 uur ds v. d. Heyden;
Leger des Heils, hedenav. 7 u. bidstond;
u. openl. samenk. (Steenstr.); Zo. 10 u.
heiligings- en opdrachtdienst; 6.45 uur
openl. samenk. (Gangetje); 7.30 u. openb.
samenk. (leiders: adj. en mevr. Off en-
berg); Do. 7.30 uur openb. samenkomst;
Stads-evangelisatie „Jeruël", 10 en 5.30 u.
ds Flier; Di. 8 uur bijbelbespreking; Do.
uur bidstond; Vrije Kath. Kerk, 10.30
ur gezongen H. Mis.
Evang. Chr. Gemeenschap, 10 uur dhr
Van der Horst; 5.30 uur de heer Verdam.
ABBENES: Ned. Herv. Gem., 9.30 uur
4s De Jong; 3 uur ds Breeuwsma.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Ned. Herv.
Gem., Julianastraat, 9 uur ds mr Alma,
Lisse; 10.30 uur ds Lambour; 6.30 uur
ds Heidema; kapel Gouwsluis, 10 uur ds
Stehouwer; gebouw „Jonathan", 6.30
ds Stehouwer; Oudshoornseweg, 7
ds Veenendaal; Martha-Stichting, 10.30 u.
ds Meyer; Gerei. Kerk, Zuiderkerk, 10 u.
ds Wyma; 6.30 u. ds Pol, Boskoop; Noor-
derkerk, 10 uur ds Pol; 6.30 u. ds Wyma;
Oudshoorn, 10 en 6.30 u. cand. Cozijnsen,
A'dam; Oud-Geref. Gem., 9.30 en 4 uur
leesdienst; Do. 7.30 uur ds Van der Hoog,
Utrecht.
BENTHUIZEN: Ned. Herv. Gem., 9.30
6 uur ds De Heer.
HAZERSWOUDE: Ned. Herv. Gem.,
30 en 6.30 uur ds v. d. Leeden; Geref.
Kerk, 10 en 6.30 uur ds Oussoren.
HILLEGOM: Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Krabbe; Ned. Herv. Gem., 10
Van Iterson, Den Haag; 5 uur ds Knott-
Geref. Kerk, 10 en 5 u. ds Krabbe;
Chr. Geref. Gem., 10 en 5 uur ds Sluiter.
HOOGMADE: Ned. Herv. Gem., 10 uur
ds Van Binsbergen.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Ned.
Herv. Gem., 10 en 5.30 uur ds Goverts;
Geref. Kerk, 10 en 5 uur ds De Valk.
KATWIJK AAN ZEE: Ned. Herv.
Gem., Nieuwe kerk, 10 u. ds v. d. Krift
(Doopsbed.); 6.30 uur ds Bouman; Oude
kerk, 10 uur ds Van Ieperen; 5 uur ds
Jellema; 6.30 uur ds v. d. Krift; Kapel.
ds Pras; Geref. Kerk, 10 en 5 uur
ds Pijlman; Geref. Kerk (art. 31), 10.30
ds Boersema; Chr. Geref. Kerk,
ur ds Van der Bijl; Geref. Gem.
iRemisestraat), 10 en 5 uur leesdienst.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Ned.
erv. Gem.. 10 uur ds Van Achterberg,
Leiden; 6.30 uur ds Van Binsbergen;
Geref. Kerk, 10 uur ds Kuiper; 6.30 uur
ds Hoekstra, beiden te Sassenheim.
LEIDERDORP: Ned. Herv. Gem., 10 en
30 uur ds Honnef; Geref. Kerk, 10 en
30 uur ds Van Rhijn (voorber. H.A.).
LELMUIDEN: Ned. Herv. Gem., 10 uur
ds Van Veenen; Geref. Kerk, 9.30 en
130 uur ds Moens.
LISSE: Ned. Herv. Gem„ 10 u. ds Van
Heerde; 5 uur ds mr Alma; Wo. 8 uur
ds Klüsener, R'dam en ds Gilhuis. Eind
hoven tadventsdienst); Geref. Kerk, 10
dr Ruys Jr (H.A.) en 4 uur ds Veen-
huizen, Nieuwer-Amstel-Noord (HA. en
dankz.); Geref. Kerk, art. 31, 10.30 en
4.30 uur ds Verleur; Chr. Geref. Gem.
10 en 4 uur ds Eerland; Geref. Gem., 10
en 4 uur ds de Gier; Oud-Geref. Gem.,
9.30 en 3 uur leesdienst; Ned. Prot. Bond,
10.15 uur prof. dr Sevenster, Leiden.
NOORDWIJK-BINNENGeref. Kerk,
9.30 en 5 uur ds Von Meyenfeldt (H.A.
en Dankz.); v. d. Berghstichting, 11.15 u.
idem; Ned. Herv. Gem., 10 en 7 uur
ds Meuzelaar.
NOORDWIJK AAN ZEE: Geref. Kerk,
10 en 5 uur ds Bouma CH.A. en Dankz.).
Ned. Herv. Gem., 10 uur ds Siddré; 5 uur
ds Kroon, Amsterdam (jeugddienst).
NOORDWIJKERHOUT: Ned. Herv.
Gem., 10 uur ds Spaling; 7 u. ds Kelder,
OUDE WETERING: Ned. Herv. Gem.,
uur ds Knottnerus (H.D.); 2.30 uur
ds Lambour, Alpheft aan den Rijn; Geref.
Kerk, 9.30 en 2.30 uur ds Van den Bos
(H.A. en dankz.).
OEGSTGEEST: Ned. Herv. Gemeente.
Groene kerk, 10.15 u. ds Visser; Paulus-
kerk, 10 uur prof. dr Miskotte; 5 uur
as Pop (jeugddienst)Hoge Mors (school)
10.30 uur ds mr Alma, Lisse; Gereform.
Kerk, 10 en 5 uur ds Brussaard; Mors-
Ryndijk, 9 en 5 u. cand. Bakker, A'dam.
RIJNSATERWOUDE: Ned. Herv. Ge
meente, 9.30 uur ds Lefeber, Alphen.
RIJNSBURG: Ned. Herv. Gem., Grote
kerk, 10 uur ds Knottnerus, Hillegom;
ds Bonting; Kleine kerk, 10 uur
ds Bonting, 3 uur ds Burgy; Geref. Kerk,
Rapenburgkerk, 10 uur ds Van der Linde
(H.A.); 6 uur ds Van der Linde (H.A.
dankz.); Voorhouterwegkerk, 10 uur ds
Post (H.A.); 6 uur ds Post (H.A.
dankz.); Geref. Kerk art 31, 10 en 5.3
de Wal; Chr. Geref. Kerk, 10 en 5
leesdienst.
VALKENBURG: Ned. Herv. Gem., 10
i 6.30 uur ds Baas; Geref. Kerk, 10.30
5 uur ds Hainjé; Geref. Kerk, art. 31,
45 en 2.30 uur d6 Boersema.
VOORHOUT: Ned. Herv. Gem., 10 u.
ds Vossers, Leiden.
VOORSCHOTEN: Ned. Herv. Gem.,
Dorp, 10.15 en 5 uur ds Fortgens; Rijn
dijk. 10 uur dhr Vink, Katwijk; Geref.
Kerk. 10 uur ds Sillevis Smit; 5 uur
ds Houtzagers.
antwoordde hierop eveneens zeer uit
voerig en merkte op, dat met het oog op
het vestigen van industrieën reeds ver
schillende maatregelen door de raad wa
ren genomen. De gemeente heeft echter
rekening te houden met de nationale^
zowel als de streekuitbreidirrgsplannetv
Getracht zal worden, dat Zoeterwoude
niet wordt ingesloten. De kwestie indus
trialisatie heeft de volle aandacht van
B. en W., maar iets concreets kan nog
niet in de begroting worden opgenomen.
Vooraf werd de begroting van het
burgerlijk armbestuur 1949 vastgesteld
met f 12.758 aan inkomsten en uitgaven.
Na de begrotingsbeschouwing, toelich
ting en repliek, werd de rest van da
agenda snel afgewerkt. Het Wit-Gele
Kruis kreeg f 400 subsidie over 1948,
evenals de R.K.-bewaarschool een subsi
die ontving. Met de N.V. Bank voor Ned.
Gemeenten werd een overeenkomst aan
gegaan voor onbepaalde tijd met een
maximum crediet voor 1949 van f 48.000.
De raad besloot verder de min. van
Onderwijs te verzoeken om voor het
volgend jaar ontheffing te verlenen voor
de regeling venhouding openbaar-bijzon
der onderwijs. Voor het binnen-verfwerk
raadhuis werd f 300 uitgetrokken. Op het
buizennet van het waterleidingbedrijf
werd f 4520 afgeschreven. Aan het Rijks
instituut voor zuiverings-installaties
werd opdracht gegeven voor een plan.
dat opgenomen zal worden in het riole
ringsplan Hoge Rijndijk.
De rondvraag leverde na de begroting
meeste stof tot spreken. Ditmaal weer
"er de straatverlichting, die bij lichte
maan zal worden uitgeschakeld (electri-
citeitsbezuiniging). Verder deelde de
voorzitter mee, dat aan de Vlietweg en
het Westeinde enkele lichtpunten kon
den worden aangebracht, waarover hij
de mening van de raad wilde weten.
Bijna alle leden hebben hierover hun
licht laten schijnen en enkelen waren
oordeel, dat deze verliohting mislei
dend zou zijn. Met „we zullen het probe-
:n" kwam de hulpverlichting er door.
De pont bij „Allemansgeest" zette op
Zondag 1 Nov. de kerkgangers, die in
Voorschoten ter kerk gaan, niet eerder
moesten allen gearriveerd zijn.
Dit had tot gevolg, dat ze allen te laat
de kerk kwamen. Meerdere klachten
:r het onregelmatige overzetten had
den de voorzitter bereikt. B. en W. heb
ben zich inmiddels al met betrokken in
stanties in verbinding gesteld. Voor Zoe-
terwoudse mensen moe* gezorgd war*
den, dat ze op tijd in de kerk komen.
NEDERLANDS UITTREDEN UIT
DE ECAFE.
Naar aanleiding van de weigering van
Nederland om aan de Ecafe-conferentie
Lapstone deel te nemen, heeft het
Tweede Kamerlid Burger minister Stik
ker gevraagd of de Nederlandse delega
tie daartoe instructies heeft gehad, en
tevens hoe Nederland weer te eniger tijd
i bet werk der Ecafe kan deelnemen.
WARMOND: Ned. Herv. Gem., 10 en
uur dr Zandee.
WOUBRUGGE: Ned. Herv. Gem., 9.30
ïr ds Hugenholtz; 6.30 u. ds Corts, De
Kaag (jeugddienst); Geref. Kerk, 9.30 en
"30 uur ds Van der Meulen.
ZOETERWOUDE: Ned. Herv. Gem.. 10
ur cand. Heidema.
WASSENAAR: Ned. Herv. Gemeente,
Dorpskerk, 10 uur ds Van Wijngen, 5 uur
dr Honders; Kievitskerk, 10 uur ds Ten
Kate; Geref. Kerk, Zijllaan, 10 en 5 uur
ds Feringa; Bloemcamplaan, 10.05 en 5.05
ds Van Duinen; Geref. Kerk, art. 31,
uur ds Keizer, Leiden; 3 uur ds De
Wal. Rijnsburg; Ned. Prot Bond. 10.35
uur as Faber; Rem. Geim, 10.30 u. geen
Hillegoms burgemeester tussen twee vuren
Raad aanvaardde door hem afgeraden motie
De Hillegomse gemeenteraad werkte
gistermiddag in zeer snel tempo zijn
agenda af (18 punten binnen 't half uur!)
waarbij slechts enkele opmerkingen wer
den gemaakt over de salariëring der
hogere ambtenaren, welke echter binnen
kort geheel op de helling komt.
Bij het laatste punt (mededelingen)
wamen de tongen los. De heer Loer
akker (K.V.P.) kwam met een motie,
werd verzocht, de trambaan
HaarlemLeiden en de bovenleiding
niet op te breken, voordat afdoende be
is, dat de bus-exploitatie bevre
digt. Deze motie verwierf de algemene
instemming, terwijl een motie, voorge
steld door de stichting Tramarchief, zo
als aangenomen door Sassenheim, niet in
behandeling kwam.
ernstig verschil van mening,
zij het dat de goede verstandhouding
wederzyds bewaard bleef, kwam het toen
de raad als zijn mening te kennen gaf,
dat in de befaamde „beurskwestie" (be
beffende de zetel der Algemene Vereni
ging voor Bloembollencultuur, welke
Hillegom thans weer aan Haarlem dreigt
te verliezen) geheel anders moest wor
den opgetreden dan tot nog toe onder
leiding van de burgemeester (die, merk
waardige bijzonderheid, tevens voorzitter
,31oembollencultuur"!) is ge-
Btf monde van de heer Van der
Kolk (K.V.P.), doch mede namens
de leiders van alle fracties, werd
voorgesteld, zowel de Algemene
Vereniging als de gemeente Haarlem
op de hosgte te stellen van 't stand
punt, dat de gemeente Hillegom zich
wenst te houden aan de indertijd
met des# vereniging gesloten over
eenkomst en geen besprekingen
wenst te voeren dan op basis van
die overeenkomst.
Tegen deze gedragslijn verzette de
burgemeester zich ten sterkste, daar
hy ze schadelijk acht& voor de be
langen der gemeente en van mening
was, dat de rechten dezer gemeente
zo onomstotelijk vaststonden, dat ze
geen nadere beklemtoning behoef-
De heer Van der Kolk weerlegde de
argumenten van de burgemeester, maar
de partyen wisten elkander niet te over
tuigen. De burgemeester bleef op zijn
stuk staan en de raad toonde, door de
voorstellen zonder hoofdelijke stemming
aan te nemen, een niet mindere vast
beradenheid.
De burgemeester verklaarde geen en
kele verantwoordelijkheid voor een zo
danig beleid te kunnen nemen en ver
zocht de raad tot uiting te brengen, dat
dit schrijven uitging van de gemeente
raad. Zulks oogstte weinig instemming,
doch de burgemeester meende, dat men
van hem geen medewerking kon ver
langen aan een handeling, die hij als
heilloos zag. B. en W. zouden tenslotte
overwegen, brieven als in het voorstel
vervat aan de betrokken instanties te
Tenslotte sneed de heer Galjaard
(Prot.-Chr.) de bedroevende toestand aan
van de waterleiding in de Meerstraat,
die om de andere deg in reparatie is, met
zeer onaangename gevolgen voor de be
woners. De voorzitter zeide, dat hier een
gehee nieuwe leiding moet komen, het-
r grote kosten met zich brengt,
doch die nochtans op korte termijn nood
zakelijk is.
